NỘI DUNG 7:SO SÁNH GIỮA VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT VÀ ÁN LỆ

Giống nhau:

- Đều là văn bản pháp luật do các cơ nhà nước, tổ chức hoặc cá nhân có thẩm quyền theo quy định của pháp luật
ban hành.

- Đều có hiệu lực buộc phải thực hiện đối với các tổ chức hoặc cá nhân có liên quan.

- Đều được thể hiện dưới hình thức văn bản và dùng để điều chỉnh các mối quan hệ xã hội.

Khác nhau:

Tiêu chí Văn bản quy phạm pháp luật Án lệ

1. Khái niệm Văn bản quy phạm pháp luật là văn
bản có chứa quy phạm pháp luật, được
ban hành theo đúng thẩm quyền, hình
thức, trình tự, thủ tục quy định của Pháp
luật (Điều 2 Luật Ban hành văn bản quy
phạm pháp luật năm 2015).
2. Đặc điểm + Chứa quy phạm pháp luật
Quy phạm pháp luật là quy tắc xử sự
chung, có hiệu lực bắt buộc chung, được
áp dụng lặp đi lặp lại nhiều lần đối với
cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phạm vi
cả nước hoặc đơn vị hành chính nhất
định, do cơ quan nhà nước, người có
thẩm quyền quy định trong Luật này ban
hành và được Nhà nước bảo đảm thực
hiện.
+ Áp dụng nhiều lần đối với nhiều chủ
thể trên phạm vi cả nước hoặc đơn vị
hành chính nhất định
+ Được nhà nước đảm bảo thực hiện
Án lệ là văn bản chứa đựng các
quy tắc xử sự cá biệt, do cơ
quan, cá nhân có thẩm quyền
ban hành, được áp dụng một lần
trong đời sống và bảo đảm thực
hiện bằng sự cưỡng chế Nhà
nước
+ Chứa quy tắc xử sự đặc biệt
+ Áp dụng một lần đối với một
tổ chức cá nhân là đối tượng tác
động của văn bản,Nội dung của
văn bản áp dụng pháp luật chỉ rõ
cụ thể cá nhân nào, tổ chức nào
phải thực hiện hành vi gì.
+ Đảm bảo tính hợp pháp (tuân
thủ đúng các van bản quy phạm
pháp luật), phù hợp với thực tế
(đảm bảo việc thi hành)
+ Mang tính cưỡng chế nhà
nước cao

3. Thẩm quyền ban hành
4. Hình thức, tên gọi
Cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban
hành quy định tại chương II Luật xây
dựng văn bản quy phạm pháp luật 2015.
15 hình thức quy định tại điều 4 Luật
ban hành VBQPPL 2015 (Hiến pháp, Bộ
luật, Luật,….)
Các văn bản này được ban hành
bởi cơ quan, cá nhân có thẩm
quyền ban hành, nhưng thường
là cá nhân ban hành nhiều hơn.
Chưa được pháp điển hóa tập
trung về tên gọi và hình thức thể
hiện
thường được thể hiện dưới hình
thức: Quyết định, bản án, lệnh,
…

5. Phạm vi áp dụng Áp dụng là đối với tất cả các đối tượng
thuộc phạm vi điều chỉnh trong phạm vi
cả nước hoặc đơn vị hành chính nhất
định
6. Cơ sở ban hành Dựa trên Hiến pháp, Luật và các văn bản
quy phạm pháp luật của chủ thể có thẩm
quyền ban hành cấp trên. Văn bản quy
phạm pháp luật là nguồn của luật
Chỉ có hiệu lực đối với một
hoặc một số đối tượng được xác
định đích danh trong văn bản
Thường dựa vào ít nhất một văn
bản quy phạm pháp luật hoặc
dựa vào văn bản áp dụng pháp
luật của chủ thể có thẩm quyền.
Văn bản áp dụng pháp luật hiện
tại không là nguồn của luật
7. Trình tự ban hành Được ban hành theo đúng trình tự thủ
tục luật định tại Luật xây dựng văn bản
quy phạm pháp luật.
8. Sửa đổi hủy bỏ Theo trình tự thủ tục luật định
Không có trình tự luật định.
Thường thì do tổ chức cá nhân
ban hành