7

Araling Panlipunan
ASYA
Unang Markahan-Modyul 3
Ang mga Likas na Yaman ng Asya
Araling Panlipunan Ika - 7 - Baitang
Unang Markahan – Modyul 3: Ang mga Likas na Yaman ng Asya
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayun paman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari o Aring Intelektwal. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang Aring Intelektwal. Ang anumang gamit maliban sa
modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anumang bahagi ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o sipiin at ilimbag sa
anumang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran ng Edukasyon.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: CONNIE C. QUIÑONES
Editor: JINKY C. SANTOS
Tagasuri: VERIDA G. PITOS, MARY ANN ANG, JUN NICOLAS
LEONILO C. ANGELES I, Brian Spencer B. Reyes
Tagaguhit: Ryan Christopher Villalon
Tagalapat: Brian Spencer Reyes, Heidee F. Ferrer
Tagapamahala: JENILYN ROSE B. CORPUZ, CESO VI, Tagapamanihala
FREDIE V. AVENDAÑO, Pangalawang Tagapamanihala
JUAN C. OBIERNA, Puno - CID
HEIDEE F. FERRER, Tagamasid Pansangay – LRMS
EDERLINA BALEÑA, Tagamasid Pansangay – Araling Panlipunan

Printed in the Philippinesby the Schools Division Office of Quezon City

Department of Education – National Capital Region

Office Address: Nueva Ecija St., Bago Bantay, Quezon City

Telefax: 3456 – 0343

E-mail Address sdoqcactioncenter@gmail.com
 7

Araling Panlipunan

ASYA
Unang Markahan-Modyul 3
Ang mga Likas na Yaman ng Asya
Paunang Salita

Ang modyul na ito sa Araling Panlipunan 7- Asya ay suplementaryong

materyal na nakabatay sa MELCs o Most Essential Learning Competencies na
magagamit ng mga mag-aaral sa ika-7 Baitang upang matutunan ang mga paksa sa
Unang Markahan. Nilalaman nito ang Yunit 1- Heograpiya ng Asya na nakatuon sa
Kasanayang Pagkatuto Bilang 3, Ang mga ikas na Yaman ng Asya. Sa paggamit ng
modyul na ito ay inaasahang matututuhan at malilinang ang mga itinadhana ng
Kagawaran ng Edukasyon tungo sa pagkamit ng mga kasanayang pan-21 siglo at
mga pamantayang itinakda ng K-12 Kurikulum.

Para sa mag-aaral. Malaki ang iyong tungkulin sa iyong sariling pagkatuto.

Sa pamamagitan ng paggamit mo ng modyul na ito, inaasahang malilinang mo ang
mga mahahalagang pag-unawa at kasanayang dapat mong matutuhan sa pag-aaral
ng Araling Panlipunan 7. Sikapin mong pag-aralan, suriin, at isagawa ang bawat
bahagi ng modyul nang buong katapatan sa ilalim ng gabay ng iyong guro at
magulang. Sa mga pagkakataong mahirapan ka sa pagsasagawa o pag-unawa sa
nilalaman ng modyul, huwag mag-atubiling humingi ng tulong iyong magulang o
makipag-ugnayan sa iyong guro upang ikaw ay maliwanagan. Inaasahang sa
pamamagitan ng modyul na ito ay magpatuloy ang pagkalinang ng iyong kaalaman
at kasanayan kahit ikaw ay nasa bahay lamang.

Para sa magulang/tagapatnubay ng mag-aaral. Kayo ay may malaking

bahagi sa pagkatuto ng inyong anak. Ang inyong paggabay sa bawat aralin at gawain
na nasa modyul na ito ay napakahalaga. Kung may mga paksa at gawaing hindi
maunawaan kung paano gagawin, maaari kayong makipag-ugnayan sa guro ng
inyong anak sa Araling Panlipunan. Katuwang niyo po ang mga guro ng Araling
Panlipunan sa paghahatid at paglilinang ng kaalaman at kasanayan ng inyong mga
anak. Upang makamit ito, kinakailangan ng ibayong pagtutulungan at bukas na
komunikasyon sa pagitan ng mga guro at mga magulang.

Para sa Guro. Dinisenyo ang modyul na ito batay sa mga pamantayang

itinakda sa K-12 Kurikulum. Layunin ng materyal na ito na epektibo mong
magampanan ang iyong tungkulin sa pagpapaunlad ng kaalaman at kasanayan ng
mga mag-aaral kahit pa sila ay wala sa pisikal na silid-aralan. Inaasahan ang iyong
ibayong paggabay at patnubay sa mga mag-aaral habang ginagamit nila ang modyul.
Sinikap ng may-akda na maiangkop ang bawat gawain sa kakayahan at
pangangailangan ng mga mag-aaral sa kasalukuyang panahon. Sa pamamagitan ng
mga layunin, gawain, at pamantayang inilahad sa modyul, inaasahang epektibo
mong matataya ang bawat pag-unlad ng pagkatuto ng mga mag-aaral.

Mga dapat tandaan sa paggamit ng modyul:

1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag sulatan, markahan, tupiin,
o punitin ang anumang bahagi nito. Sagutan ang bawat gawain gamit ang
hiwalay na papel.
2. Isagawa ang bawat bahagi ayon sa pagkasunod-sunod ng mga ito.
3. Bago sagutin ang bawat gawain, basahing mabuti at unawain ang mga
panuto.
4. Isagawa nang may katapatan at integridad ang mga gawain gayundin sa
pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Ibalik ang modyul sa iyong guro kapag natapos mo nang maisagawa at
masagutan ang lahat ng bahaging ito.

ii
 Alamin
Maraming mga inihandang gawain sa mga susunod na mga pahina na
iyong magiging gabay upang iyong matamo ang mga takdang kakayahan
at kaalaman ukol sa modyul na ito.

A. PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard)

• Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa ugnayan ng kapaligiran

at tao sa paghubog ng sinaunang kabihasnang Asyano.

B. PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard)

• Ang mag-aaral ay malalim na nakapag-uugnay-ugnay sa bahaging

ginampanan ng kapaligiran at tao sa paghubog ng sinaunang
kabihasnang Asyano.

C. KASANAYAN SA PAGKATUTO

• Napapahalagahan ang ugnayan ng tao at kapaligiran sa paghubog ng

mga sinaunang kabihasnang Asyano.

D. PAKSANG ARALIN
1. Ang mga anyong lupa at anyong tubig na matatagpuan sa mga
rehiyon ng Asya
2. Ang iba’t-ibang klima sa mga rehiyon ng Asya
3. Ang mga vegetation cover sa mga rehiyon ng Asya

E. MGA TIYAK NA LAYUNIN

• Sa pamamagitan ng pagsusuri sa mga konsepto at pagsasagawa ng
mga inihandang gawain sa modyul na ito, ikaw bilang isang mag-aaral
sa ika-pitong baitang ay inaasahang;

1. Natatalakay ang mga uri ng likas na yaman sa bawat rehiyon ng

Asya.
2. Napaghahambing ang mga likas na yamang taglay ng limang
rehiyon.
3. Napahahalagahan ang mga yamang likas ng bawat rehiyon
4. Naiuugnay ang mga tagay na likas na yaman ng mga bansang
Asyano sa kalagayang pang-ekonomiko.

1
 Aralin
3 Ang Mga Likas na Yaman ng Asya

Binabati kita! Matagumpay mong nakamit ang mga kaalaman at

kakayahan na itinakda ng nakalipas na aralin. Ngayon,inaanyayahan
kitang alamin ang mga araling nasa loob ng modyul na ito. Simulan mo
na!

Balikan

Bago natin tuluyang kilalanin ang iba’t ibang likas na yamang

ipinagmamalaki ng mga bansa sa Asya, ikaw ay aking inaanyayahang sagutin ang
gawain sa ibaba.

Maalaala MO KAYA?

Panuto: Sa pamamagitan ang mga gabay sa ibaba, sagutin ang crossword puzzle sa
iyong sagutang papel.
Pahalang

3. kabisera ng China
4. bansa sa kanlurang Asya na
pinakamalapit sa Europa
6. ang pinakamalaking
kontinente ng daigdig
7. Kapuluan na nasa silangan
kung saan matatagpuan ang isla
ng Kyushu, Shikoku, Honshu at
Hokkaido
9. bulubundukin sa hilaga na
nagsisilbing hangganan ng Asya
patungo sa Europa.
10. Taglay ng Indonesia, Japan at
Pilipinas ang mga anyong lupa na
kung ilarawan ay aktibo.

Pababa
1. pag-aaral sa katangiang pisikal ng daigdig
2. mga uri ng halaman na tumutubo sa kalupaan dahil sa klima ng isang lugar
5. kunwa-kunwariang guhit na nasa 0 digri na humahati sa daigdig sa Hilaga at
Timog Hemispero
8. pangmatagalang kalagayan ng atmospera ng isang lugar

2
 Subukin

Panuto: Ang bahaging ito ay isang pagsubok lamang upang masukat ang
iyong nalalaman tungkol sa paksang aralin sa modyul na ito. Isulat ang iyong tugon
sa iyong sagutang papel.
1. Ano ang tawag sa itlog ng sturgeon na siyang ipinagmamaliking yaman ng
Hilagang Asya?
a. Century b. Caviar c. Pugo d. Salted
2. Ano ang tawag sa mga biyaya ng kalikasan na siyang nagsisilbing hilaw na
sangkap ng mga produktong ating araw-araw na ginagamit?
a. Yamang lupa b. Yamang Tubig c. Yamang mineral d. Likas na
Yaman
3. Anong yamang mineral ang ipinagmamalaki ng Kyrgyzstan na itinuturing din
pinakamalaking deposito sa buong mundo?
a. Langis b. Marmol c. Ginto d. Liquified Gas
4. Anong bansa sa Kanlurang Asya ay may pinakamalaking deposito ng langis
at petrolyo sa buong mundo?
a. Bahrain b. Saudi Arabia c. Qatar d. Kuwait
5. Ang Opyo ay isang halamang gamot na ipinagbabawal dahil sa maaring
makasama ito sa kalusugan na nagsisilbing agrikultural na produkto ng
anong bansa sa Timog Asya?
a. Pakistan b. India c. Bangladesh d.
Afghanistan
6. Anong bansa sa Silangang Asya ang may agrikultural na lupain na
nagsisilbing pinakamalaking taniman ng palay sa buong mundo?
a. Pilipinas b. Taiwan c. Japan d. China
7. Anong rehiyon ng Asya ang kapos sa mga yamang lupa at yamang tubig
subalit nabiyayaan ng napakasagang yamang mineral?
a. Silangang Asya c. Kanlurang Asya
b. Timog Asya c. Timog Silangang Asya
8. Ilang bahagdan ng kagubatan ang taglay ng bansang Brunei Darussalam ang
nagsisilbing tirahan ng iba;t-ibang uri ng mga hayop?
a. 7% b. 74% c. 84% d.
8%
9. Anong bansa ang pinakamalaking tagaluwas ng Cotton Seed sa buong
mundo?
a. Tajikistan b. Uzbekistan c. Turkmenistan d.
Armenia
10. Anong bansa sa Silangang Asya ang kapos sa mga likas na yaman subalit isa
sa nangunguna sa Industrialisasyon at modernisasyon sa buong mundo?
a. South Korea b. North Korea c. China d. Japan

3
 Tuklasin

TIC TAC TOE

Panuto: Sa gawaing ito, hinihikayat kitang maglagay ka ng mga BAGAY iyong
ginagamit sa araw-araw na ginagamitan ng mga letrang LIKAS NA YAMAN. Ilagay
ang sagot sa sagutang papel.
L N Y
I A A
K M
A A
S N

Pamprosesong Tanong:
1. Mula sa mga salitang iyong naitala, maari ka bang pumili ng isang bagay at
tukuyin mo kung sa anong hilaw na materyales ito gawa.
2. Saan nakukuha ang mga materyales sa paggawa ng _______?
3. Sa iyong palagay, paano kaya nakaaapekto sa pamumuhay ng mga tao at
kaunlaran ng kanilang bansa ang kasaganaan o kaya ay kakapusan ng mga
likas na yaman?

Suriin

Sa tulong nang mapanuring pagbabasa sa mga

konteksto sa bahaging ito, higit mong
mapapaunlad ang iyong pag-unawa sa aralin

Ang mga Likas na Yaman ng mga Rehiyon sa Asya

Sa lawak ng kontinente ng Asya ay ibat-ibang

likas na yaman ang matatagpuan dito. Ang mga likas na
yaman na ito ay nagmumula sa ilalim ng lupa, sa mga
kakayuhan o di kaya naman sa mga malalalim na
anyong tubig. Likas na yaman din ng kontinente ang
matabang lupa nito na pinagtatamnam ng ibat-ibang
mga produktong agrikultural.

Sagana sa kabundukan ang Hilagang Asya,

damuhan na mainam sa pagpapastol at paghahayupan
kaya naman karne, lana at gatas mula sa mga alagang baka at tupa ng rehiyon ang
ilan sa kanilang produkto. Bagaman sa mga kabundukan ng rehiyon ay walang halos
makikitang punongkahoy dulot ng klima nito, may mga trosong nagmumula sa
Siberia ang nagagamit ng mga mamamayan. Masasabing sa yamang mineral

4
pinagpala ang rehiyon dahil ditto makikita ang pinakasaganang deposito ng ginto sa
buong mundo ang Kyrgyzstan. Mayroon ding deposito ng ginto, natural gas,
phosphate at marami pang industriyal na mineral sa Tajikistan, Kazakhstan,
Turkmenistan at Uzbekistan. Ang huling bansang nabanggit din ang
pinakamalaking tagaluwas ng cotton seed sa buong mundo. May mga maitatalang
lambak-ilog din sa rehiyon at mabababang mga burol kung saan makikita ang
taniman ng mga pagkaing butil gaya ng palay, trigo at barley at mga bulak, iba’t-
ibang uri ng gulay, tabako, sugar beats, sibuyas , mansanas at ubas. Hindi man
pinagpala sa yamang tubig, ang mga bansa sa rehiyon, nananatiling malakas ang
produkyon nito sa itlog ng sturgeon, malaking isdang likas sa katubigan ng rehiyon,
na kung tawagin ay caviar.

1.Anong likas na yaman sagana ang mga bansa ng Hilagang Asya? Patunayan ang sagot.
2. Ano ang implikasyon ng mga likas na yamang ito sa pamumuhay ng mga Asyano sa rehiyon?

Hindi lahat ng bansa sa rehiyon ng Timog ay

nabiyayaan ng saganang likas na yaman dahil may mga
lupain sa rehiyon na bahagyang tuyot o disyerto subalit
nananatiling yamang lupa ang pinakamahalagang yaman
sa rehiyon lalo na ang bansang India kung saan makikita
ang malawak na kapatagan na pinatataba ng mga ilog dito
tulad ng Indus, Ganges Brahmaputra at marami pang iba.
Kaya naman pagsasaka at pagtatanim ng palay, trigo, oil
seed, kape, patatas, kamote, mais, bulak, tubo, jute at mga gulay ang pangunahing
hanapbuhay ng mga tao. Mayabong na kagubatan naman ang ipinagmamalaki ng
Sri Lanka kung saan makikita ang mga puno ng mahogany, ebony, satin wood, palm
at kagubatang Evergreen. Ang mga kagubatang ito ang nagsisilbing tirahan ng mga
mababangis na hayop tulad ng leon. Ipinagbabawal man ang pagtatanim ng opyo,
nakilala ang Afghanistan sa pagtatanim nito. Kilala naman sa yamang mineral ang
Sri lanka, Bangladesh, Nepal, Pakistan, Bhutan at ang India tulad ng batong apog,
bakal, karbon, natural gas, manganese, chromite dahil na rin sa taglay nitong mga
kabundukan.

1.Ano ang patunay na ang lupa ang pinakamahalagang

pinagkukunang yaman ng India?
2. Paano nakakaapekto ang mga ilog sa pamumuhay ng
mga Asyano sa rehiyon?

Malaking kalupaan ng Kanlurang Asya ay Disyerto

kaya naman walang halos maitatalang agrikultural na
produkto ang mga bansa rito maliban na lamang sa dates, kamatis, sibuyas, melon
trigo, tabako, ubas, tsaa, mais at nuts na tumutubo sa ilang mga bansa na malapit
sa mga tubig tulad ng mga ilog Tigris at Euphrates at Oasis na makikita sa mga
bansang Iraq, Iran at Israel. Sa kabundukan ng Lebanon naman makikita ang mga
puno ng Cedar, taniman ng olive, fig, cherry at plum. Sa mga yamang mineral sagana

5
ang mga bansa sa rehiyon gaya na lamang ng Saudi Arabia na siyang
pinakamalaking tagaluwas ng petrolyo sa buong mundo. Reserba ng natural gas
naman ang ipinagmamalaki ng Iran, Kuwait, Qatar, Yemen, Bahrain, Turkey at
maging ang Saudi Arabia. Maliban sa mga nabanggit na mineral, andiyan din ang
tanso, pilak, tingga, platinum, zinc, phosphate,
potash asin, sulphur, bauxite, karbon, asbestos
batong apog, marmol, antimony at marami pang
iba ang makikita rin sa mga bansang Cyprus,
Oman, Jordan, Syria, at United Arab Emirates.
Paano nakakaapekto ang heograpikal na kinaroroonan
ng Kanlurang Asya sa taglay nitong likas na yaman?

Ang malawak na lupain ng Timog Silangang Asya ay halos napalilibutan ng

katubigan tulad ng mga karagatan at mga ilog na nagpapataba sa mga lupain.
Sagana rin sa mga yamang mineral at tubig ang halos lahat ng bansa sa rehiyon.
Ang matatabang lambak ilog sa Myanmar at Cambodia ang dahilan kaya iba’t- ibang
uri ng pananim ang makikita sa mga bansa tulad ng palm oil, bulak, trigo, mani,
kape, abaka, niyog at iba’t-ibang uri ng mga prutas. Sa malawak na kagubatan ng
Brunei Darussalam, Myanmar at Pilipinas makikita ang napakaraming uri ng puno
tulad ng teak, puno ng goma, cinchona, acacia, palm, kamagong, apitong, yakal,
mayapis, ipil at narra ang nagsisilbing panirahan ng mga hayop tulad ng unggoy,
reptiles at mga ibon. May mga yamang mineral din ang lahat ng bansa subalit
pinakasagana ang Indonesia sa natural gas samantala liquified gas at reserba ng
mineral sa lata naman sa Malaysia na siyang pinakamalaking tagaluwas sa buong
mundo.

Pumili ng dalawang bansa sa rehiyon ng Timog Silangan ang may pagkakaiba sa taglay na likas
na yaman dahil sa katangiang pisikal ng mga bansa.

Ang rehiyon ng Silangan Asya ang may pinakamalaking kalupaan sa buong

kontinente subalit may mga bahagi itong tuyo o disyerto, at mga nagtataasang
kabundukan na labis ang lamig. Ang China ang sumasaklaw sa halos pitong
bahagdan ng kalupaan ng buong mundo. Malawak na lupaing agrikultural ang
bansa kaya naman ito ang nangunguna sa produksiyon
ng palay sa buong mundo. Nagtatanim din sila dito ng
trigo, mais, oats, millet at mga halamang nabubuhay sa
malalamig na lugar gaya ng beets, patatas, repolyo,
beans, ubas, peras peach at iba pa. Ang mga alagang
kamelyo, yak, buriko, kalabaw at kabayo ang
nagsisilbing katuwang ng mga mamamayan sa
paghahanapbuhay. Sagana rin ang Korea, China at
Taiwan sa mga yamang mineral tulad ng malaking
reserba nila sa antimony, magnesium , tungsten at
marami pang iba. Bagaman hindi sagana sa yamang likas ang Japan, nangunguna
naman ang bansa sa larangan ng industriyalisasyon dahil sa mga moderno nitong
mga imbensyon. Ang timog silangang baybaying dagat ay patuloy na pinag-aagawang

6
 Bakit labis-labis ang pagnanais na maangkin ng China, Taiwan at Pilipinas ang timog-silangang
baybaying dagat?

teritoryo ng China, Pilipinas at Taiwan dahil sa sagana nitong mga yaman tulad ng
flounder, cod, prawn, tuna, cuttlefish, sea crab, sturgeon, hito at marami pang mga
lamang dagat.

Pagyamanin

Ngayong nakilala mo na ang mga likas na yamang ipinagmamalaki

ng mga bansa sa Asya, nais ko sanang masukat ang antas ng iyong
pagkatuto sa pamamagitan ng mga gawaing nasa ibaba.

TAMA O MALI

Panuto: Isulat ang salitang TAMA sa tapat ng bilang kung ang pahayag ay wasto at
kung mali, ayusin ang pangungusap upang ito ay maging tama. Gawin ito sa iyong
sagutang papel.
_____________1. Ang Iran ang may pinakamalaking reserba ng ginto sa buong
_____________2. mundo.
Ang Kanlurang Asya ang may pinakamasaganang yamang tubig
_____________3. sa lahat ng rehiyon ng Asya.
Malaki ang papel na ginagampanan ng mga katubigan sa sa
_____________4. pagkakaraon ng masagang likas na yaman.
Ang lupain ng Kanlurang Asya ay madisyerto kaya naman
_____________5. walang agrikultural na produkto sa rehiyon.
Ang Japan ay may maunlad na industriya kahit salat ito sa likas
_____________6. na yaman.
Maraming mababangis na hayop tulad ng leon ang naninirahan
_____________7. sa malawak na kagubatan ng Turkey.
Sagana sa lamang dagat ang West Philipine Sea kaya ito ay
_____________8. pinag-aagawan ng China, Pilipinas at Taiwan.
Sa mga kabundukan ng mga bansang Asyano nakalatag ang
_____________9. mga yamang mineral na kani-kanilang pinagmamalaki.
Ang kakapusan sa likas na yaman ng ilang mga bansa ay dulot
___________10. ng klima na nararanasan nito.
Makikita sa Hilagang Asya ang pinakamalaking produksiyon ng
Cotton Seed sa buong daigdig.

PATUNAYAN MO NGA!

Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na tanong nang may pagpapatunay.

1. Ang mga yamang likas ba ay may kinalaman sa kabuhayan o ekonomiya ng

isang bansa?
2. Hadlang ba sa isang bansa ang kakapusan ng likas na yaman sa pag-unlad
nito?

7
 3. Lahat ba ng mga bansang sagana sa likas na yaman ay maunlad na bansa?

PAGHAHAMBING AT PAGTUTULAD
Panuto: Pumili ka ng dalawang bansa na iyong natunghayan sa aralin na maaari
mong paghambingin at ilahad din ang pagkakatulad kung mayroon man. Itala ang
iyong kasagutan gamit ang Venn Diagram. Gawin ito sa iyong sagutang papel.

PAGKAKAIBA PAGKAKAIBA

PAGKAKATULAD

Isaisip

SANAY-Salaysay

Panuto: Sa pamamagitan ng isang malayang pagpapahayag, nais kong isaylaysay

mo sa iyong sagutang papel ang iyong opinyon kung paano nakakatulong ang
maayos na paggamit ng mga tao sa likas na yaman sa pagpapanatili ng malusog na
kapaligiran. Maari kang magbanggit ng mga kakaharaping suliranin kung sakaling
hindi maayos ang paggamit sa ating likas na yaman.

Pamantayan ng pagmamarka:

10 puntos - maayos at malinaw ang mensahe ng sanaysay

7 puntos- nailahad ang mensahe subalit hindi maayos ang sanaysay
5 puntos – hindi nailahad ang mensahe at hindi maayos ang sanaysa

8
 Isagawa

DITO PO SA AMIN

Panuto: Pumili ka ng isang bansa sa Asya na nais mong marating. Ipagpalagay mong
isa kang mamamayan ng bansang labis mong ipinagmamalaki. Sa gawaing ito nais
kong lumikha ka ng brochure na nagpapakita ng mga ipinagmamalaki na yaman ng
iyong bansa. Ilagay ang gawain sa isang bond paper.

Pamantayan 5 3 1

Kaausayan at Organisado, mahusay mahusay ang mahusay ang

ang presentasyon at presentasyon at presentasyon
disenyo maikhain ang maikhain ang
pagkakagawa pagkakagawa

Nilalaman Wasto at angkop ang mga Wasto subalit hindi tiyak Di wasto at di tiyak ang
datos ang mga datos mga datos

Tayahin

Panuto: Basahin at unawain ang mga sumusunod na tanong, Isulat sa sagutang

papel ang/ ang mga salitang bubuo sa pangungusap. Nasa kahon sa ibaba ang mga
posibleng kasagutan.

11. Ang mga _____________________________ ay mga biyaya ng kalikasan na dapat

inaalagaan at pinagyayaman.
12. Ang mga _____________________________ ay ang lupa, tubig at kabundukan.
13. Ang bansang _____________________________ sa Hilagang Asya ay ang may
pinakamalaking deposito ng ginto sa buong mundo.
14. Ang Saudi Arabia naman na nasa ___________________________ ang
nagtataglay ng pinakamalaking reserba ng petrolyo.
15. Ang _________ ay halamang ipinagbabawal ng pamahalaang Afghanistan na
itanim.
16. Ang kalupaan ng China ang sumasaklaw sa _______________________ ng buong
mundo.
17. Ang mga bansa sa _____________________________________ ay napalilibutan ng
katubigan kaya sagana sa yamang tubig ang halos lahat ng bansa dito.
18. Ang 84% na kagubatan ng ______________________________ ay nagsisilbing
tirahan ng iba’t-ibang uri ng hayop.
19. Ang __________________________ ay ang lugar sa disyerto na may tubig at
halaman.
20. Tanging ang itlog ng sturgeon na kung tawagin ay _______________ ay
ipinagmamalaking yaman ng Hilagang Asya.
Kazakhstan Pinagkukunang likas Caviar Opyo
yaman

9
 Brunei Timog Silangang Asya 30% Oasis
Darussaam
Likas na yaman Kanlurang Asya 70% Kyrgyzstan

11-15

Magtala ng limang bansa sa bawat hanay na sagana sa mga likas na yaman.

YAMANG LUPA YAMANG TUBIG YAMANG MINERAL

1._____________________ 6. _____________________ 11. ____________________
2. _____________________ 7. _____________________ 12. ____________________
3. _____________________ 8. _____________________ 13. ____________________
4. _____________________ 9. _____________________ 14. ____________________
5. _____________________ 10. ____________________ 15. ____________________

Karagdagang Gawain

Y chart

Panuto: Sa pamamagitan ng tsart sa ibaba, ibahagi ang iyong Nalaman, Ang iyong
Nagustuhan at ang iyong Konklusyon sa aralin. Gawin ito sa iyong sagutang papel

KONKLUSYON

AKING NALAMAN
LIKAS NA YAMAN AKING NAGUSTUHAN

10
 Susi sa Pagwawasto

BALIKAN
MAALAALA MO KAYA?
1. Heograpiya 6. Asya
2. Vegetation Cover 7. Japan
3. Beijing 8. Klima
4. Turkey 9. Ural
5. Ekwador 10. Bulkan

SUBUKIN
PAMPROSESONG TANONG
1. Mga yamang lupa, yamang tubig at yamang mineral
2. Mabuti- napagyayaman ang mga biyaya ng kalikasan
Di-mabuti – nawawala ang likas na kalagayan ng mga likas na yaman na
humahantong sa pagkaubos o pagkasira nito.
Patunay – ang kawalan ng disiplina at mabilis na paglaki ng populasyon ang
ilan sa pangunahing sanhi ng pagkasira n gating likas na yaman
3. OO, lahat ng produktong ating ginagamit sa araw-araw ay biyaya nagmumula
sa mga likas na yaman.
4. Magkaroon ng pag-iingat at disiplinadong paggamit ang lahat ng mga
mamamayan.
5. Mapapanatili ang maayos na kalagayan n gating mga likas na yaman para sa
lahat ng mga nilalang na umaasa dito ngayon at hanggang sa hinaharap.

PAGYAMANIN
TAMA O MALI
1. MALI 6. MALI
2. MALI 7. TAMA
3. TAMA 8. TAMA
4. MALI 9. TAMA
5. TAMA 10. TAMA
PAGHAHAMBING AT PAGTUTULAD

Nakabase sa magiging tugon ng mga mag-aaral

PATUNAYAN MO NGA?

1. Oo, malimit na ang ekonomiya ng isang bansa ay base sa natural nitong

produksyon tulad ng sitwasyon ng halos lahat ng bansa sa Asya.
2. Hindi, may mga pagkakataon na ang isang bansa umaangkat ng mga hilaw
na sangkap para sa produksiyon nito at saka nito palalakasin ang industriya
pra sa pagluluwas gaya ng ginagawa ng Japan.

11
3. Hindi, halimaba ang India at Bangladesh na ilan sa masasabi nating sagana
sa mga likas na yaman subalit nananatiling mababa ang ekonomiya ng mga
nabanggit na bansa.

TAYAHIN

1. Likas na Yaman 6. Pitong Bahagdan

2. Pinagkukunang Yaman 7. Timog Silangang Asya
3. Kyrgyzstan 8. Brunei Darussalam
4. Kanlurang Asya 9. Oasis
5. Opyo 10. Caviar

12
Sanggunian

Akat at Artikulong Sanggunian

Kabihasnang Asyano pahina 61 – 63

Kabihasnang Asyano Kasaysayan at Kultura pahina – 84 – 99 , 437 -439

Beck, Roger et.al. 2009. World History Pattern of Interaction. USA: McDougal Littell,
a division of Houghton Mifflin Company.

2017 Aguilar, A.B , Estrella, V.P, & Mansujeto,P.J.F. Araling Asyano Publishing,ISBN 978-
621-8062-29-0

Elektronikong Sanggunian

http://www.bitsofscience.org/world-population - 7 billion -people-39

https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2010.html
http://www.thejakartapost.com/news/2000/10/31/vision-2015-family-
planning.html.http://articles.cnn.com/2011-04-28/world/china.census_1_population-growth-
family- planning-policy-china-s-bureau
https://www.google.com/search?q=laraWAN+NG+KAPALIGIRAN&authuser

13
14