Chủ đề 03.

ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG CỦA GEN 1

LUYỆN THI THPT QG 2021 - 2022

[16 Võ Oanh, P25, Bình Thạnh] - ID: 504 462 1241

Sinh 1 Sinh 2 Sinh 3 Sinh ĐB1

DSZWF SIIPM RHPJH VQQUE
CN(14h – 17h15) T4,6 (17h30 – 19h) T7(14h - 17h15) T5,7 (21h-23h)

Chủ đề 03. ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG CỦA GEN

Câu 1. [Lần 2 - MH2021] Theo lí thuyết, khi nói về cơ chế điều hòa hoạt động của operon, biểu nào sau đây
đúng?
A. Vùng khởi động là nơi enzim ARN polimeraza bám vào và khởi đầu quá trình phiên mã.

B. Các gen cấu trúc Z, Y, A luôn có số lân phiên mã bằng số lần nhân đôi.

C. Khi môi trường có lactôzơ, các phân tử lactôzơ sẽ ngăn cản sự phiên mã của gen điều hòa.

D. Gen điều hòa thuộc thành phần cấu trúc của operon Lac.

Câu 2. Ở sinh vật nhân sơ, điều hòa hoạt động của gen diễn ra chủ yếu ở giai đoạn
A. trước phiên mã. B. sau dịch mã. C. dịch mã. D. phiên mã.
Câu 3. Ở vi khuẩn E.coli, khi nói về hoạt động của các gen cấu trúc trong Operon Lac, kết luận nào
sau đây đúng?
A. Các gen này có số lần nhân đôi bằng nhau nhưng số lần phiên mã khác nhau.
B. Các gen này có số lần nhân đôi khác nhau nhưng số lần phiên mã bằng nhau.
C. Các gen này có số lần nhân đôi khác nhau và số lần phiên mã khác nhau.
D. Các gen này có số lần nhân đôi bằng nhau và sổ lần phiên mã bằng nhau.
Câu 4. Trong cơ chế điều hoà hoạt động của operon Lac ở vi khuẩn E. coli, chất cảm ứng lactôzơ làm
bất hoạt prôtêin nào sau đây?
A. Prôtêin Lac A. B. Prôtêin ức chế C. Prôtêin Lac Z. D. Prôtêin Lac Y.
Hướng dẫn

Chọn đáp án B.
Câu 5. Ở operon Lac, theo chiều trượt của enzim phiên mã thì thứ tự các thành phần là:
A. Vùng vận hành (O), vùng khởi động (P), gen cấu trúc A, gen cấu trúc Y, gen cấu trúc Z.
B. Gen điều hòa, vùng vận hành (O), vùng khởi động (P), gen cấu trúc Z, gen cấu trúc Y, gen cấu trúc A.
C. Vùng khởi động (P), vùng vận hành (O), gen cấu trúc Z, gen cấu trúc Y, gen cấu trúc A.
D. Gen điều hòa, vùng khởi động (P), vùng vận hành (O), gen cấu trúc Z, gen cấu trúc Y, gen cấu trúc A.
Câu 6. Thành phần nào sau đây không thuộc opêron Lac?
A. Vùng vận hành (O). B. Vùng khởi động (P).
C. Gen điều hoà (R). D. Các gen cấu trúc (Z, Y, A)
Hướng dẫn

Chọn đáp án C.
Câu 7. Trong cơ chế điều hòa hoạt động gen của opêron Lac ở vi khuẩn E. coli, gen điều hòa có vai
trò
A. kết thúc quá trình phiên mã của các gen cấu trúc.
Suy nghĩ tích cực Hành động không ngừng Thành công sẽ tới
 Chủ đề 03. ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG CỦA GEN 2

B. khởi đầu quá trình phiên mã của các gen cấu trúc.
C. quy định tổng hợp prôtêin ức chế.
D. quy định tổng hợp enzim phân giải lactôzơ.
Hướng dẫn

Chọn đáp án C.
Câu 8. Prôtêin điều hoà liên kết với vùng nào trong Opêron Lac ở E.coli để ngăn cản quá trình phiên
mã?
A. Vùng điều hoà B. Vùng khởi động C. Vùng vận hành D. Vùng mã hoá
Hướng dẫn:

Câu 9. Trong cơ chế điều hòa hoạt động của operon Lac ở vi khuẩn E. coli, prôtêin ức chế do gen nào
sau đây mã hóa?
A. Gen điều hòa B. Gen ức chế C. Gen cấu trúc Y D. Gen cấu trúc A.
Hướng dẫn:

Câu 10. Trong cơ chế điều hoà hoạt động các gen của opêron Lac, sự kiện nào sau đây chỉ diễn ra khi
môi trường không có lactôzơ?
A. Một số phân tử lactôzơ liên kết với prôtêin ức chế làm biến đổi cấu hình không gian ba chiều của
nó.
B. ARN pôlimeraza liên kết với vùng khởi động để tiến hành phiên mã.
C. Prôtêin ức chế liên kết với vùng vận hành ngăn cản quá trình phiên mã của các gen cấu trúc.
D. Các phân tử mARN của các gen cấu trúc Z, Y, A được dịch mã tạo ra các enzim phân giải đường
lactôzơ.
Hướng dẫn

Suy nghĩ tích cực Hành động không ngừng Thành công sẽ tới
 Chủ đề 03. ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG CỦA GEN 3

Chọn đáp án C.
Câu 11. Điểm khác nhau giữa gen R và gen Z trong opêron Lac ở vi khuẩn E. coli:
A. Khi môi trường có latôzơ thì gen R phiên mã, gen Z không phiên mã.
B. Khi gen R tự sao 5 lần thì gen Z cũng có 5 lần tự sao.
C. Gen R là gen điều hòa, gen Z là gen cấu trúc.
D. Vùng khởi động chỉ có gen R, vùng vận hành chỉ có ở gen Z
Hướng dẫn
A. sai, gen R phiên mã không phụ thuộc vào lactose, gen Z phiên mã khi môi trường có lactose.
B. sai, đây là điểm giống nhau giữa gen R và gen Z.
C. đúng.
D. sai.
Chọn đáp án C.
Câu 12. Các bước xảy ra trong quá trình điều hòa hoạt động của gen ở operon Lac như sau:
(1) Prôtêin ức chế không liên kết với vùng vận hành.
(2) Một số phân tử lactozơ liên kết với prôtêin ức chế.
(3) Các enzim được tạo ra tới phân giải Lactôzơ trong tế bào.
(4) Prôtêin ức chế được giải phóng liên kết với vùng vận hành.
(5) Gen cấu trúc tiến hành phiên mã và dịch mã.
Sắp xếp các bước trên theo đúng trình tự khi môi trường có Lactôzơ:
A. 2 → 1 → 4 → 3 → 5. B. 2 → 1 → 5 → 3 → 4.
C. 1 → 4 → 2 → 3 → 5. D. 1 → 2 → 3 → 4 →5.
Hướng dẫn:

Câu 13. Có bao nhiêu phát biểu sau đây về mô hình điều hòa hoạt động của opêron Lac ở E. coli là
không đúng?
(1) Vùng khởi động phân bố ở đầu 3’ của mạch mã gốc, mang tín hiệu khởi đầu phiên mã.
(2) Sản phẩm phiên mã chỉ là một phân tử mARN tương ứng với ba gen cấu trúc Z, Y, A.
(3) Chất cảm ứng là sản phẩm của gen điều hòa.
(4) Gen điều hòa (R) hoạt động phụ thuộc vào sự có mặt của lactôzơ.
(5) Ba gen cấu trúc trong operon Lac được dịch mã đồng thời bởi một riboxom tạo ra một chuỗi
polipeptit.
A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.
Hướng dẫn:
(1) Đúng
(2) Đúng
(3) Sai, chất cảm ứng là đường lactose
(4) Sai, gen R hoạt động không phụ thuộc vào lactose
(5) Sai bởi các ribosom.
Chọn đáp án C.
Câu 14. Khi nói về opêrôn Lac ở vi khuẩn E. côli, có bao nhiêu phát biểu sau đây sai?
(1) Gen điều hòa (R) nằm trong thành phần của opêrôn Lac.
(2) Vùng vận hành (O) là nơi ARN pôlimeraza bám vào và khởi đầu phiên mã.
(3) Khi môi trường không có lactôzơ thì gen điều hòa (R) không phiên mã.
Suy nghĩ tích cực Hành động không ngừng Thành công sẽ tới
 Chủ đề 03. ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG CỦA GEN 4

(4) Khi gen cấu trúc A và gen cấu trúc Z đều phiên mã 12 lần thì gen cấu trúc Y cũng phiên mã 12 lần.
A. 4. B. 2. C. 3 D. 1.
Hướng dẫn
(1) sai, thành phần của Operon chỉ gồm (P), (O) và nhóm gen cấu trúc.
(2) sai, vùng khởi động (P) mới là nơi ARN pôlimeraza bám vào và khởi đầu phiên mã.
(3) sai, gen điều hòa R phiên mã không phụ thuộc vào lactose.
(4) đúng.
Chọn đáp án C.
Câu 15. Ở vi khuẩn E.coli, giả sử có 6 chủng đột biến sau đây:
- Chủng I: Đột biến ở gen cấu trúc A làm cho phân tử prôtêin do gen này qui định tổng hợp bị mất chức
năng
- Chủng II: Đột biến ở gen cấu trúc Z làm cho phân tử prôtêin do gen này qui định tổng hợp bị mất chức
năng
- Chủng III: Đột biến ở gen cấu trúc Y làm cho phân tử prôtêin do gen này qui định tổng hợp bị mất
chức năng
- Chủng IV: Đột biến ở gen điều hòa R làm cho phân tử prôtêin do gen này qui định tổng hợp bị mất
chức năng
- Chủng V: Đột biến ở gen điều hòa R làm cho gen này mất khả năng phiên mã
- Chủng VI: Đột biến ở vùng khởi động (P) của Operan làm cho vùng này bị mất chức năng.
Khi môi trường có đường lactozo, có bao nhiêu chủng có gen cấu trúc không phiên mã?
A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.
Hướng dẫn:
Chủng I, II, III gen cấu trúc vẫn được phiên mã nhưng sản phẩm dịch mã mất chức năng
Chủng IV, V liên quan đến gen điều hòa R và không có chất ức chế bám vào vùng O nên nhóm gen cấu
trúc vẫn phiên mã bình thường
Chủng VI vùng khởi động P bị mất chức năng làm ARN polimerase không bám vào được.
Chọn đáp án A.

Chọn đáp án A.
Câu 16. Một operon của 1 loài vi khuẩn có 3 gen cấu trúc ký hiệu là A, B, C. Hai đột biến điểm diễn ra
ở operon này khiến sản phẩm của gen B thay đổi số lượng và trình tự các axit amin, sản phẩn gen A
thay thế 1 axit amin, còn sản phẩm gen C vẫn bình thường. Trong các nhận xét sau đây, nhận xét đúng
là:
(1) Kết thúc quá trình phiên mã sẽ tạo ra 3 chuỗi mARN tương ứng với 3 gen cấu trúc A, B, C.
(2) Đột biến mất một cặp nucleotit diễn ra ở gen B, đột biến thay thế 1 cặp nucleotit diễn ra ở gen
A.
(3) Trình tự Operon có thể là O – P – C – A – B.
(4) Enzim ARN polymeraza sẽ bám vào vùng khởi động P để khởi động quá trình dịch mã.
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4
Hướng dẫn
(1) sai, tạo ra 1 chuỗi mARN sau mỗi lần phiên mã.
(2) đúng

Suy nghĩ tích cực Hành động không ngừng Thành công sẽ tới
 Chủ đề 03. ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG CỦA GEN 5

(3) sai, P – O – C – A – B.
(4) sai, phiên mã.
Chọn đáp án B.
Câu 17. Sử dụng 5-BU để gây đột biến ở operon Lac của E.coli thu được đột biến ở giữa vùng mã hóa
của gen Y. Hậu quả của đột biến này đôi với sản phẩm của các gen cấu trúc có thể là:
(1) Đột biến làm nucleotit trong gen Y bị thay thế, nhưng sản phẩm của các gen cấu trúc Z, Y và A
được tạo ra bình thường.
(2) Đột biến làm nucleotit trong gen Y bị thay thế, làm cho sản phẩm của gen Y mất hoạt tính còn
sản phẩm của các gen cấu trúc Z và A vẫn được tạo ra bình thường.
(3) Đột biến làm nucleotit trong gen Y bị thay thế, làm cho sản phẩm của gen Y được tạo ra không
hoàn chỉnh, ngắn hơn bình thường và thường mất chức năng. Đồng thời, sảm phẩm của các gen
cấu trúc còn lại Z và A cũng không được tạo ra.
(4) Đột biến làm nucleotit trong gen Y bị thay thế, dẫn đến sản phẩm của các gen cấu trúc Z, Y và A
đều không được tạo ra.
Trong các hậu quả nêu trên, có bao nhiêu hậu quả có thể xảy ra?
A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.
Hướng dẫn
Nếu đột biến thay thế tao ra một axit amin khác thì sản phẩm của Y được tao ra nhưng thay đổi chức
năng, các gen Z và A vẫn tạo ra sản phẩm bình thường.
Nếu đột biến làm xuất hiện mã kết thúc trên gen Y thì sản phẩm gen Y ngắn hơn bình thường, các gen
Z và A vẫn tạo ra sản phẩm bình thường.
Như vậy:
(1), (2) đúng.
(3) sai, sản phẩm của Z và A vẫn tạo ra.
(4) sai, sản phẩm của Y có thể không được tạo ra, nhưng của Z và A vẫn được tạo ra.
Chọn đáp án B.
Câu 18. Khi nói về điều hòa hoạt động gen, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?
(1) Ở sinh vật nhân thực, phần lớn gen ở trạng thái hoạt động chỉ có một số ít gen đóng vai trò điều
hòa hoặc không hoạt động.
(2) Điều hòa phiên mã là điều hòa số lượng mARN được tạo ra.
(3) Operon Lac bao gồm nhóm gen cấu trúc, gen điều hòa, vùng khởi động và vùng vận hành.
(4) Vùng khởi động là nơi ADN polimeraza bám vào và khởi động quá trình phiên mã.
(5) Khi môi trường có lactozo, các phân tử này liên kết với protein ức chế làm biến đổi cấu trúc không
gian của protein, tạo điều cho ARN polimeraza tiến hành dịch mã.
(6) Ứng dụng quá trình điều hòa hoạt động gen, con người có thể nghiên cứu chữa trị bệnh ung thư
bằng cách đưa protein ức chế ngăn cho khối u không phát triển.
A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.
Hướng dẫn
(1) sai, phần lớn gen ở trạng thái không hoạt động hoặc hoạt động rất yếu.
(2) đúng.
(3) sai, không bao gồm gen điều hòa.
(4) sai, ARN polimeraza
(5) sai, tiến hành phiên mã chứ không phải dịch mã.
(6) đúng.
Chọn đáp án B.
Câu 19. (TN THPT 2014) Trong cơ chế điều hoà hoạt động các gen của opêron Lac, sự kiện nào sau đây
chỉ diễn ra khi môi trường không có lactôzơ?
A. Một số phân tử lactôzơ liên kết với prôtêin ức chế làm biến đổi cấu hình không gian ba chiều của
nó.
Suy nghĩ tích cực Hành động không ngừng Thành công sẽ tới
 Chủ đề 03. ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG CỦA GEN 6

B. ARN pôlimeraza liên kết với vùng khởi động để tiến hành phiên mã.
C. Prôtêin ức chế liên kết với vùng vận hành ngăn cản quá trình phiên mã của các gen cấu trúc.
D. Các phân tử mARN của các gen cấu trúc Z, Y, A được dịch mã tạo ra các enzim phân giải đường
lactôzơ.
Câu 20. (TN – THPT 2013) Thành phần nào sau đây không thuộc thành phần cấu trúc của opêron Lac
ở vi khuẩn E. Coli?
A. Vùng vận hành (O) là nơi prôtêin ức chế có thể liên kết làm ngăn cản sự phiên mã.
B. Gen điều hoà (R) quy định tổng hợp prôtêin ức chế.
C. Vùng khởi động (P) là nơi ARN pôlimeraza bám vào và khởi đầu phiên mã.
D. Các gen cấu trúc (Z, Y, A) quy định tổng hợp các enzim phân giải đường lactôzơ

Suy nghĩ tích cực Hành động không ngừng Thành công sẽ tới