Luyện kim bột MTE 449

Bài giảng 12

Chương 6: Hợp nhất bột áp suất thấp

 Đúc
Đúc
nguyên tử hóa ép Rèn
rèn
ép đẳng tĩnh Gia công
Sự giảm bớt
Xửgia
lý công
nhiệt
lắng đọng điện phân Lăn Ngâm
CXHÀOử lý nhiệt
Bầu không khí
Bầu Tẩm mạ
Hút bụikhông khí
Xâm nhập
Ép phun Máy hút bụi

thiêu kết
Vật liệu Đầm nguội
pha trộn thứ cấp và
hoàn thiện

chất phụ gia Đầm nén

nóng
chất bôi trơn

Ép đẳng tỉnh

HÌNH 17.2 Sơ lược các quy trình và hoạt động liên quan đến sản xuất các bộ phận luyện kim bột.
Phỏng theo Kalpakjian và Schmid Phiên bản thứ 6 Prentice-Hall Upper Saddle River NJ 201
3
 Phương pháp hợp nhất bột
Các lộ trình cơ bản để sản xuất sản phẩm định hình dạng bột

Hợp nhất áp suất thấp

 Định hình hỗn hợp bột/chất kết dính dạng sệt sệt.
 Phần thể tích cao của polyme để lấp đầy các lỗ rỗng để tạo độ
bền.
 Áp suất nén thấp (theo thứ tự 10 atm).

Đầm nén áp lực cao:

 Định hình thông qua biến dạng và liên kết các hạt.
 Các hạt phải được phủ chất bôi trơn để kéo dài tuổi thọ của dụng cụ.
 Áp suất nén ở mức 1000 atm.

Phương pháp hợp nhất bột

4
 Phương pháp hợp nhất bột

Các lộ trình cơ bản để sản xuất sản phẩm định hình dạng bột

Hợp nhất áp suất thấp

 Định hình hỗn hợp bột/chất kết dính dạng sệt.
 Phần polyme có thể tích lớn để lấp đầy các lỗ rỗng để tạo độ
bền.
 Áp suất nén thấp (theo thứ tự 10 atm).

Đầm nén áp lực cao

 Định hình thông qua biến dạng và liên kết các hạt.
 Các hạt phải được phủ chất bôi trơn để kéo dài tuổi thọ của dụng cụ.
 Áp suất nén ở mức 1000 atm.

5
 Phương pháp hợp nhất bột

Các lộ trình cơ bản để sản xuất sản phẩm định hình dạng bột

Nén áp lực nhiệt độ hỗn hợp

 Khuôn nén và thiêu kết trong một hoạt động duy nhất.
 Nhiệt thúc đẩy liên kết của các hạt ở áp suất thấp hơn.
 Áp suất nén ở mức 100 atm.

6
 Ưu điểm và nhược điểm của phương pháp hợp nhất

Hợp nhất áp suất thấp

 Được sử dụng để định hình tất cả các vật liệu
ngoại trừ kim loại phản ứng và chịu lửa.
 Yêu cầu bột mịn
 Có thể tạo các hình dạng phức tạp, nhưng chỉ giới
hạn ở các sản phẩm có kích thước nhỏ.
 Các sản phẩm định hình quá khổ do chất kết dính
và thường được gia công sau khi thiêu kết để điều
chỉnh các kích thước tới hạn.
 Vốn và chi phí vận hành thấp.

7
 Ưu điểm và nhược điểm của phương pháp hợp nhất

Đầm nén

 Áp dụng cho mọi chất liệu.

 Sử dụng bột lớn cho vật liệu mềm.
 Giới hạn ở các hình đơn giản có đối xứng trục hoặc
phẳng.
 Mật độ của vật liệu nén thường không đồng đều, dẫn
đến độ đồng đều về kích thước kém khi thiêu kết đến mật
độ đầy đủ.
 Công cụ phải chắc chắn và thiết bị vốn rất đắt tiền.


HÌNH 17.9 (a) Nén bột kim loại để tạo thành

ống lót. Bộ phận bột ép được gọi là đầm
xanh, (b) Bộ khuôn và dụng cụ điển hình để
đầm bánh răng trụ. Nguồn: Được sự cho
phép của Liên đoàn Công nghiệp Bột kim
loại. Từ Kalpakjian và Schmid, Tái bản lần
thứ 6, Prentice-Hall, Upper Saddle River, NJ,
2010.
 Ưu điểm và nhược điểm của phương pháp hợp nhất

Nén áp lực nhiệt độ hỗn hợp

 Nén và thiêu kết xảy ra trong một bước.
 Đắt như máy ép khuôn với cùng hạn chế về hình dạng sản phẩm.
 Độ đồng đều kích thước vượt trội của các sản phẩm thiêu kết
 Rất giống với những gì bạn làm với máy ép kim loại.

9
 Tiêu Chí Lựa Chọn Lộ Trình Chế Biến Bột

HÌNH 6.2 Cây quyết định giúp xác định lộ trình P/M2 phù hợp nhất với tình huống. Các tiêu chí quyết định bao gồm số lượng sản xuất,
độ phức tạp và các thuộc tính hình học cơ bản. Ở dưới cùng của cây này được liệt kê các công nghệ khác nhau để thể hiện sức mạnh của chúng.
10
 Tiêu Chí Lựa Chọn Lộ Trình Chế Biến Bột

HÌNH 6.2 Cây quyết định giúp xác định lộ trình P/M2 phù hợp nhất với tình huống. Các tiêu chí quyết định bao gồm số lượng sản xuất,
độ phức tạp và các thuộc tính hình học cơ bản. Ở dưới cùng của cây này được liệt kê các công nghệ khác nhau để thể hiện sức mạnh của chúng.
11
 Tiêu Chí Lựa Chọn Lộ Trình Chế Biến Bột

Hình 6.2: Cây quyết định giúp xác định lộ trình P/M2 phù hợp nhất với tình huống. Các tiêu chí quyết định bao gồm số
lượng sản xuất, độ phức tạp và các thuộc tính hình học cơ bản. Ở dưới cùng của cây này được liệt kê các công nghệ khác
nhau để thể hiện sức mạnh của chúng
Công nghệ hợp nhất bột áp suất thấp
 Đây là phương pháp xử lý bột chính để sản xuất các sản phẩm nhỏ phức tạp bằng vật liệu hiệu suất
cao.
 Trong quy trình này, hỗn hợp bột-polyme được bơm vào khuôn và được điều áp để tạo độ đặc tối đa
cho sản phẩm.

Đùn hỗ trợ chất kết dính

 Bùn được đùn qua vòi định hình ở áp suất tương đối thấp.
 Nó được sử dụng để sản xuất các kết cấu dài có hình dạng tương đối đơn giản với tiết diện không
đổi.

13
HÌNH 19.7 Sơ đồ minh họa ép phun với (a) pít tông và (b) vít quay tịnh tiến.
Từ Kalpakjian và Schmid, Tái bản lần thứ 6, Prentice-Hall, Upper Saddle River, NJ, 2010.
 2. Khi khuôn đã sẵn sàng, trục vít được đẩy về phía
1. Xây dựng polymer trước ống lót sprue; áp suất trước bằng xi lanh thủy lực, lấp đầy ống lót ống
đẩy vít về phía sau. Khi đã tích tụ đủ polymer, quá phun, ống phun và khoang khuôn bằng polyme. Vít
trình quay sẽ dừng lại. bắt đầu quay trở lại để tạo ra nhiều polyme hơn.

3. Sau khi polyme đông cứng/đóng rắn, khuôn mở ra và các

chốt đẩy tháo phần đúc ra.
HÌNH 19.8 Trình tự các thao tác trong quá trình ép phun một bộ phận bằng vít chuyển động tịnh tiến. Quá trình này
được sử dụng rộng rãi cho nhiều sản phẩm tiêu dùng và thương mại, chẳng hạn như đồ chơi, hộp đựng, nút bấm và
thiết bị điện. Từ Kalpakjian và Schmid, Tái bản lần thứ 6, Prentice-Hall, Upper Saddle River, NJ, 2010.
Công nghệ hợp nhất bột áp suất thấp

Đúc trượt

Bùn được đổ vào khuôn ở áp suất khí quyển.

Phương pháp này dùng để sản xuất các cấu kiện lớndày phức tạp.

HÌNH 18.3 Trình tự các thao tác trong quá trình đúc trượt một bộ phận gốm. Sau khi tấm trượt đã được đổ,
bộphận này được sấy khô và nung trong lò để tạo độ bền và độ cứng. Nguồn: Sau FH Norton.
Từ Kalpakjian và Schmid, Tái bản lần thứ 6, Prentice-Hall, Upper Saddle River, NJ, 2010.

16
 Công nghệ hợp nhất bột áp suất thấp

Đúc băng

 Quy trình này được sử dụng để

sản xuất các tấm và lá mỏng bằng
cách đổ hỗn hợp sệt lên một băng
HÌNGH 1188.44Quáđhtrìhnhđsản xuất fcác tấm gốmhthông qua quy
chuyền đang chuyển động.
trình lưỡi cắt docto. Từ Kalpakjian và Schmid, Tái bản lần
thứ 6,
 Bạn cũng có thể cuộn bùn (tức là
trượt) giữa các cặp cuộn hoặc đổ nó Prentice Hall, Upper Saddle River, NJ, 2010.
lên băng giấy sẽ bong ra trong quá
trình bắn.

HÌNH 18.4 Sản xuất các tấm gốm thông qua quy trình
lưỡi dao. Từ Kalpakjian và Schmid, Tái bản lần thứ 6,
Prentice-Hall, Upper Saddle River, NJ, 2010.

17
HÌNH 17.18 Hình minh họa cán bột.
 Chất kết dính và quá trình định hình

 Quá trình cố kết bột ở áp suất thấp dựa vào chất kết dính để giữ các hạt lại với nhau theo hình dạng mong muốn với
đủ cường độ xanh.

 Để tạo dòng chảy của hỗn hợp bột/chất kết dính trong quá trình tạo hình, chất kết dính phải ở trạng thái lỏng.

 Điều này được thực hiện bằng cách đun nóng hoặc thêm dung môi.
 Chất kết dính và quá trình định hình – tiếp theo

 Gia nhiệt được sử dụng khi bùn được định hình dưới áp suất như trong ép phun và ép đùn.
 Dung môi được sử dụng trong quy trình đúc không áp suất.
 Chất kết dính thông dụng trong quá trình tạo hình:
o Ép phun: sáp paraffin, polypropylene, axit stearic
o Đùn: paraffin was, polyetylen, axit stearic
o Đúc trượt: alginate, tinh bột, nước, glycerin
o Đúc băng: polyetylen glycol, rượu polyvinyl, toluen
 Chất kết dính và quá trình định hình (tiếp theo)

 Đối với mọi quy trình tạo hình, lượng bột, chất kết
dính và/hoặc dung môi trong nguyên liệu được chọn để
mang lại tỷ lệ tạo hình mong muốn với lượng bột được
đóng gói tối đa trong sản phẩm xanh (nghĩa là không có
bột hoặc chất kết dính dư thừa)

21
 Tỷ lệ định hình

 Được xác đ ịnh bởi độ nhớt c ủa bùn.

 Các chấ t dẻo polyme nói c hung là c hấ t lỏng phi

Newton có đặc tính dẻo nhớt. Độ nhớt của chúng
phụ thuộc vào:

o Độ nhớt c ủa c hất lỏng (polyme ).

o Phần rắn, hình dạ ng hạt và kích thước hạt.

o Tốc độ biế n dạ ng (t ức là tốc đ ộ biế n dạ ng).

 Độ nhớt có thể được tính gần đúng t ừ phép đo

tốc độ dòng c hả y c ủa huyề n phù qua ống mao
quản dưới áp s uất quy đ ịnh.

 Đâ y là một phươ ng pháp thực tế để đo tác động

của tả i trọng hạt và áp s uấ t tác dụng lê n độ nhớ t.

22
 Tính toán độ nhớt của bùn

 Để điều chỉnh các thành phần bùn phù hợp với một hoạt
động tạo hình cụ thể, người ta cần biết sự phụ thuộc chức
năng của độ nhớt vào tải trọng hạt, tốc độ biến dạng và nhiệt
độ.

 Đối với chất lỏng nhớt, độ nhớt (tf) được cho bởi:
 Tính toán độ nhớt của bùn – tiếp theo

Chức năng tải hạt:

Hàm tốc độ biến dạng:

Tải trọng tới hạn biểu thị khi độ nhớt trở nên quá cao cho dòng chảy gây khó khăn cho việc tạo hình.

24