TALAKAYIN NATIN:
isang pansarili o propesyonal na gawain.
Ayon kay Margaret Wheatley, Without
reflection, we go blindly on our way, creating more
unintended consequences, and failing to achieve
anything useful.
Sadyang napakahalaga ng pagmumuni-muni.
Madalas o minsan mang gawin ito, hindi matatawaran
ang kapakinabangang hatid sa isang tao ng malalimang
pagmumuni-muni. Lalo na kung ang mga bunga ng
gawaing ito ay maisasatitik sa papel
A. ANG REPLEKTIBONG SANAYSAY: KAHULUGAN
AT KALIKASAN
Ang replektibong sanaysay o repleksyong
papel (tinatawag ding Reflective Paper o Contemplative
Paper) ay isang pasulat na presentasyon ng kritikal na
repleksyon o pagmumuni-muni tungkol sa isang tiyak
na paksa. Ang repleksyong papel ay maaaring isulat
hinggil sa isang itinakdang babasahin, sa isang lektyur
o karanasan katulad ng internship, volunteer
experience, retreat and recollection o educational tour.
Kadalasan, ang repleksyong papel ay naglalaman ng
mga reaksyon, damdamin at pagsusuri ng isang
karanasan sa napakapersonal na paraan, kaiba sa
paraan ng pormal na pananaliksik o mapanuring
sanaysay (Bernales & Bernardino, 2013).
Ang repleksyong papel ay hindi dayari o
dyornal, bagaman ang mga ito (dayari at dyornal) ay
maaaring gamiting paraan sa pagpoproseso ng mga
repleksyon bago isulat ang repleksyong papel. Ito ay
isang impormal na sanaysay, at kung gayon,
nangangailangan ng sumusunod: 1) introduksyon; 2)
katawang malinaw at lohikal na naglalahad ng iyong
mga iniisip at/o nadarama; at 3) kongklusyon
Kadalasan, ginagamit ang unang panauhan
(ako, tayo, kami) sa repleksyong papel dahil nirerekord
dito ang mga sariling kaisipan, damdamin at karanasan.
Tandaan lamang na maaaring kailanganin ng in-text
references kung gumamit ng mga ideya ng ibang tao, at
kung gayon, ang sanggunian ay kailangang maitala sa
katapusan.
Ang repleksyong papel ay tala ng mga
kaalaman at kamalayan hinggil sa isang bagay. Kung
gayon, ito ay isang interaksyon sa pagitan ng mga
ideyang natanggap mula sa labas (libro, lektyur,
karanasang pampaaralan, at iba pa) at ng iyong internal
na pag-unawa at interpretasyon sa mga ideyang iyon.
Higit sa lahat, ang repleksyong papel ay nag-
aanyaya ng self-reflection o pagmumuni-muni. Ang
kakayahang makapagmuni-muni ay isang mahalagang
personal at propesyonal na katangian. Ang
pagmumuni-muni sa kontekstong ito ay kinapapalooban
ng konstant na pagtatanong hinggil sa mga sariling
haka at ng kapasidad na magsuri at magsintesays ng
impormasyon upang makalikha ng mga bagong
pananaw at pag-unawa. Ito ay isang patuloy na proseso
na humahantong sa komitment upang mapagbuti ang
Bilang pagsusuma, ganito ang ginawang
paglalarawan sa Repleksyong Papel sa
http://www.helium.com:
In its purest form, a reflection essay is an introspective
contemplation of a frequently obscure topic that the
author is genuinely passionately about. Indirectly, the
essay’s form is thoughtful and almost poetic, indeed, a
provoking treatise grounded on experience.
B. ANG PAGSULAT NG REPLEKTIBONG
SANAYSAY
Si Maggie Mertens ay nagbigay ng sumusunod
na Tips sa pagsulat ng repleksyong papel:
1. Mga Iniisip at Reaksyon. Kapag nagsusulat
ng repleksyong papel hinggil sa literatura o
karanasan, kailangang maitala ang iyong mga
iniisip at reaksyon sa binasa o karanasan.
Maaari mong ilahad at ipaliwanag ang iyong
mga damdamin hinggil sa binasa o karanasan.
Maaaring gamitin ang repleksyong papel upang
suriin ang isang binasang literatura. Katulad ng
ibang papel o sanaysay, kailangang may
kaisahan ang papel. Tukuyin ang mga
ispesipikong bahagi ng binasa o karanasang
naging inspirasyon ng damdamin. Maaari ring
maglahad ng mga personal na karanasan,
ngunit huwag umasa sa mga ito, dahil
nararapat na ibatay ang papel sa iyong
reaksyon at repleksyon sa materyal na iyong
paksa.
2. Buod. Hindi simpleng pagbubuod ng binasa o
karanaasan ang repleksyong papel. Ito ay
isang malayang daloy ng mga ideya at iniisip.
Ang ideya ng repleksyong papel ay makasulat
ng isang sanaysay na naglalarawan ng mga
reaksyon at pagsusuri ng isang binasa o iba
pang karanasan, ngunit higit na pormal ito
kaysa dyornal entri, kaya hindi angkop ang
impormal na wika at anyo.
3. Organisasyon. Ang repleksyong papel ay
kailangang maisaayos katulad ng iba pang uri
ng pormal na sanaysay. Maglaan ng
introduksyon, katulad halimbawa ng
paglalarawan ng iyong mga inaasahan bago
magbasa o gawin ang isang bagay. Ang
katawan naman ng papel ay maaaring
magpaliwanag sa mga kongklusyong nabuo mo
at kung bakit at paano, batay sa mga
konkretong detalye mula sa pagbabasa o
karanasan. Maaaring tapusin ang papel sa
pamamagitan ng pagbubuod ng iyong mga
natamo mula sa binasa o karanasan. Maaaring
iugnay iyon sa iyong mga inilahad na
inaasahan o ekspektasyon, o humantong sa
 ibang kongklusyon o analisis ng binasa o
karanasan kaugnay ng iyong mga damdamin at
reaksyon.
Ganito naman halos ang paglalarawan sa propeso ng
pagsulat ng repleksyong papel sa
http://www.helium.com:
Ang paggawa ng repleksyong papel ay
bahagyang naiiba sa iba pang uri ng papel sapagkat
ang kongklusyon ay sumusunod sa serye ng mga
kontemplatibong narasyon. Ang unang hakbang ay
pagpili ng paksang may malalim na personal na
kahulugan sa awtor. Ang unang talata ay maaring ilaan
sa kaswal na obserbasyon sa paksa nang wala pang
bahid ng ano mang emosyon.
Matapos, dalhin ang mambabasa sa isang
emosyonal na paglalakbay. Maaaring buuin ito ng tatlo
o apat na talataang nag-uugnay, halos katulad sa isang
panaginip, ng mga impresyon, obserbasyon, emosyon,
o ideya.
Tapusin ang repleksyong sanaysay sa katulad
na masining na talatang naglalahad ng imaheng vividly
graphic na nag-aanyaya sa mambabasa sa
karagdagang introspeksyon. Bilang kongklusyon,
maaaring i-shift ang pokus sa mambabasa sa
pamamagitan ng paglalahad ng personal na inkwiri
kung paanong ang paksa ay nakaapekto sa kanyang
pag-iisip sa intelektwal o emosyonal na lebel.
Ganito ang paglalarawan sa
http://www.helium.com sa isang mabuting repleksyong
papel:
Well-written reflection essays are comparable to
impressionistic paintings, where the artist applies layer
upon layer of color that conveys his or her emotions,
experience, belief, and ideas in a particular place and
time. The viewer encounters the painting and is
ultimately engaged by the painter’s subtle messages
presented in dizzying perspective, symmetry, focus,
abstraction, and subtlety. In the end, the viewer’s
thinking about the subject, be it a sea-scape, a flower
garden, water lily’s, or a bustling scene from a train
station, cannot help but be changed, forever.
Narito naman ang gabay para sa repleksyong papel na
hinalaw mula sa http://pinoynivlad.multiply.com:
1. Bigyan ng pansin ang panahong saklaw ng
repleksyon.
2. Mula sa saklaw na panahon, maaaring pansinin
at pagmuni-munihan ang mga sumusunod:
a. Mga konsepto o aralin na lubhang
sinasang-ayunan o tinututulan;
b. mga gawain sa klase, mga pinanood,
pinarinig, at iba pa na lubusang
nakaapekto o nakapagpaisip;
c. mga liksyon, konsepto, at iba pa na lubos
na nakapukaw ng interes at nais saliksikin
o aralin pa;
d. mga liksyon, konsepto, at iba pa na agad
na nahanapan ng paglalapat sa sariling
mga karanasan;
e. mga liksyon, konsepto, at iba pa na
nagdulot ng mga tanong na nais iharap ng
mga mag-aaral para sa klase.
3. Isa hanggang dalawang pahina lamang ang
repleksyong papel. (Hindi masama kung aabot
ng tatlo. Kung higit pa sa tatlo ay labis na.)
4. Dahil sa hindi mahaba ang repleksyong papel,
inaasahang hindi na magpapaligoy-ligoy pa.
maaari naming maglaro sa anyo upang
magkaroon ng sariling estilo.
5. Maaaring gumamit ng wikang pormal o
kumbersasyonal, basta tiyaking malinaw kung
ano ang mga puntong pagmumulan ng
repleksyon at masusuportahan ito ng mga
konkretong paliwanag.
6. Malaking tulong din ang pagbibigay ng mga
halimbawa o aplikasyon ng mga konseptong
natutuhan sa klase. Dito papasok ang
kaalaman sa context o intertext. Dapat ay may
mga halimbawang ibigay na hindi natalakay sa
klase.
7. Laging isaisip na ito ay papel na gagradohan
para sa talas ng inyong pagmumuni-muni.
Kung gayon, maaaring simple lang ang wika at
nagpapatawa o magaan ang tono, pero hindi
nangangahulugang hindi ito magiging seryoso.
8. Bagama’t personal na gawain ang repleksyong
papel, hindi ibig sabihin na maaari nang
balewalain ang mga tuntunin sa gramatika,
wastong baybay at pagbabantas, lalo na kung
ito ay isang mamarkahang gawaing pasulat
bilang isang rekwayrment sa kurso sa wika.
9. Ipaloob ang sarili sa micro at macro na lebel ng
pagtingin sa mga konseptong tinalakay sa
papel. Maaaring magsimula ang
pagpapaliwanag sa sariling karanasan,
pagkatapos ay sa mga napag-aralan sa ibang
klase, pagkatapos ay sa mga usaping
pambansa, at iba pa.
10. Kung gagamit ng mga impormasyong galing sa
mga website, libro, panayam, at iba pa,
siguraduhing mababanggit sa papel ang mga
naging sanggunian (maaaring sa huling bahagi
o sa katawan mismo ng papel).
11. Magpasa sa tamang oras at tamang lugar. Ito
ay itinatakda ng guro nang may sapat na pag-
aabiso, kaya walang dahilan para hindi ito
magampanan. Kung hindi makakapasok,
ipakisuyo ang iyong ginawa sa kaklase.
12. Maaaring maglagay ng pamagat na angkop sa
ginawang repleksyong papel. Kung walang
maisip na pamagat, ilagay na lamang ang
“Sulatin Big__ o kung pang-ilang sulatin ito.