Machine Translated by Google

Zhang Asian Review of Political Economy (2022) 1:10 Đánh giá của người châu Á về
https://doi.org/10.1007/s44216-022-00005-7
kinh tế chính trị

BÀI NGHIÊN CỨU Truy cập mở

Sự trỗi dậy của Trung Quốc và những thách

thức phát triển mà Trung Quốc phải đối mặt ở Trung Á

Chí Trương*

*Thư tín:
trừu tượng
cz38@st-andrews.ac.uk

Trường Quan hệ Quốc tế, Sự phát triển ở Trung Á phải đối mặt với những cơn gió ngược ngày càng tăng ở nhiều khía cạnh
Đại học St Andrews, St. khác nhau. Chủ nghĩa khủng bố và bất ổn chính trị là nguồn gốc gây lo ngại chính cho bàn cờ
Andrew, Vương quốc Anh
của các cường quốc kình địch này. Việc Mỹ rút quân khỏi Afghanistan đã để lại một khoảng

trống quyền lực và tương lai của khu vực càng bị che mờ bởi sự không chắc chắn gia tăng. Cái

gọi là diễn ngôn 'Chiến tranh Lạnh mới' đang trở thành một lời tiên tri tự ứng nghiệm giúp bối
cảnh hóa các hoạt động địa chính trị trong khu vực. Những diễn biến này đặt ra nhu cầu cấp

thiết phải đánh giá các thách thức phát triển ở Trung Á trong bối cảnh ảnh hưởng ngày càng tăng

của Trung Quốc trong khu vực thông qua Sáng kiến Vành đai và Con đường và các khuôn khổ khu

vực khác, chẳng hạn như Tổ chức Hợp tác Thượng Hải và Hành lang Kinh tế Trung Quốc-Pakistan.

Bài viết này tìm cách xem xét bối cảnh địa chính trị và địa kinh tế đang thay đổi ở Trung Á

trong bối cảnh đối đầu về ý thức hệ toàn cầu và Trò chơi lớn khu vực giữa Trung Quốc và Nga.

Dựa trên các báo cáo của think tank, các báo cáo truyền thông bằng tiếng Anh và các công

trình học thuật, nó lập luận rằng chiến lược đầu tư và phát triển của Trung Quốc ở Trung Á có

thể được cải thiện bằng cách xem xét đầy đủ các yếu tố địa chính trị và địa kinh tế. Các động

lực chính trị đang thay đổi trong khu vực có ý nghĩa quan trọng đối với sự can dự của Trung
Quốc với các nước Trung Á, Sáng kiến Vành đai và Con đường rộng lớn hơn của nước này mở rộng

qua Trung Á đến Châu Âu, và những thách thức phát triển vượt qua sự phân loại nhị nguyên giữa

phát triển và an ninh.

Từ khóa: Trung Á, quan hệ Trung-Nga, Khủng bố, Sáng kiến Vành đai và Con đường, Hợp tác

an ninh

Giới thiệu

Sự phát triển ở Trung Á phải đối mặt với những cơn gió ngược ngày càng tăng ở nhiều khía

cạnh khác nhau. Khủng bố và bất ổn chính trị là nguồn gốc gây lo ngại chính cho bàn cờ của

các cường quốc kình địch này. Đại dịch đang diễn ra làm phức tạp thêm các vấn đề xuyên biên

giới, vì việc thiếu vắc xin cũng đang đặt ra những thách thức về sức khỏe cộng đồng cho các

khu vực lân cận (Lehmann, 2021). Hơn nữa, việc Mỹ rút quân khỏi Afghanistan đã để lại một

khoảng trống quyền lực và tương lai của khu vực càng bị che mờ bởi sự không chắc chắn gia

tăng. Cái gọi là diễn ngôn về 'Chiến tranh Lạnh mới' đang trở thành một lời tiên tri tự ứng

nghiệm giúp văn bản hóa các hoạt động địa chính trị trong khu vực. Sự đồn đoán đã lan rộng

trên phạm vi quốc gia về sự sẵn sàng và khả năng của Trung Quốc nhằm tăng cường hơn nữa sự

hiện diện của nước này trong sự phát triển và an ninh của Trung Á. Những phát triển này đưa ra một nhu cầu c

© The Author(s) 2022. Truy cập Mở Bài viết này được cấp phép theo Giấy phép Quốc tế Creative Commons Attribution 4.0, cho phép sử dụng, chia
sẻ, điều chỉnh, phân phối và tái tạo ở bất kỳ phương tiện hoặc định dạng nào, miễn là bạn ghi công phù hợp cho bản gốc (các) tác giả và nguồn,
cung cấp liên kết đến giấy phép Creative Commons và cho biết liệu các thay đổi có được thực hiện hay không. Hình ảnh hoặc tài liệu của bên thứ
ba khác trong bài viết này được bao gồm trong giấy phép Creative Commons của bài viết, trừ khi có quy định khác trong hạn mức tín dụng đối với
tài liệu. Nếu tài liệu không có trong giấy phép Creative Commons của bài viết và mục đích sử dụng của bạn không được phép theo quy định pháp
luật hoặc vượt quá mức sử dụng được phép, bạn sẽ cần xin phép trực tiếp từ người giữ bản quyền. Để xem bản sao của giấy phép này, hãy truy cập
http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/ .
Machine Translated by Google

Zhang Asian Review về Kinh tế Chính trị (2022) 1:10 Trang 2 trên 16

để đánh giá những thách thức phát triển ở Trung Á trong bối cảnh ảnh hưởng ngày càng tăng của

Trung Quốc trong khu vực.

Trung Á có tầm quan trọng chiến lược đối với Trung Quốc vì một vài lý do. Về mặt kinh tế,

được kết nối với khu vực thông qua Khu tự trị Duy Ngô Nhĩ Tân Cương (sau đây gọi là Tân Cương),

Trung Quốc đã tăng đầu tư vào Trung Á hậu Xô Viết hơn 100 lần kể từ năm 1991 (O'Reilly, 2015) .

Về mặt địa lý, các đường biên giới mà Trung Quốc chia sẻ với Kazakhstan, Kyrgyzstan và Tajikistan

trải dài hơn 3.300 km, mang đến cơ hội lớn cũng như những thách thức an ninh phi truyền thống,

chẳng hạn như khủng bố, buôn bán ma túy và di cư bất hợp pháp (Yuan, 2010) . Khu vực giàu tài

nguyên này cũng là một phương tiện chiến lược quan trọng để Trung Quốc đa dạng hóa các nguồn

cung cấp năng lượng, vốn trước đây chủ yếu dựa vào Trung Đông và Vùng Vịnh (Yuan, 2010; Zogg,

2019 ) .

Trong thập kỷ qua, chiến lược 'Hướng ngoại' của Trung Quốc đã được tiếp tục cụ thể hóa bằng

Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), trong đó 'Trung Á là một ngã tư quan trọng và nguy hiểm

đối với ảnh hưởng toàn cầu đang mở rộng của Trung Quốc' (O'Reilly, 2015 ) . Te BRI không chỉ là

một dự án chính sách đối ngoại, và đầu tư của Trung Quốc vào cơ sở hạ tầng ở nước ngoài cũng có

thể 'giúp vận chuyển tài nguyên và hàng hóa giữa Trung Quốc và Trung Á, giúp phát triển nội địa

của Trung Quốc' (O'Reilly, 2015) .

Sự nổi lên của Trung Quốc ở Trung Á đã thay đổi mạnh mẽ động lực quyền lực trong khu vực.

Thông qua BRI, Trung Quốc sẽ đóng góp 26 nghìn tỷ đô la cần thiết cho đầu tư cơ sở hạ tầng ở

châu Á cho đến năm 2030 (Ngân hàng Phát triển Châu Á, 2017), điều này cũng có thể giúp giải

quyết vấn đề dư thừa năng lực của Trung Quốc (Triển vọng Kinh doanh và Tài chính của OECD 2018,

2018). Tuy nhiên, chiến lược đầu tư của Trung Quốc ở Trung Á gần đây đã chuyển từ các dự án cơ

sở hạ tầng lớn sang sản xuất và đa dạng hóa danh mục đầu tư kinh tế phù hợp với kỳ vọng của các

nước Trung Á (Stronski và Ng, 2018: 11 ) .

Trong bối cảnh đó, cần phải hiểu rõ những thách thức và cơ hội mới phát sinh từ việc thay đổi

động lực chính trị và kinh tế trong khu vực. Bài viết này tìm cách xem xét bối cảnh địa chính

trị đang thay đổi của Trung Á trong bối cảnh đối đầu về ý thức hệ toàn cầu và Trò chơi lớn trong

khu vực giữa Nga và Trung Quốc. Những thách thức phát triển sẽ được phân tích trong bối cảnh

can dự của Trung Quốc với Trung Á. Trọng tâm này giới hạn phạm vi của bài viết này trong bốn chủ

đề – cạnh tranh Trung-Nga, tạo ra bối cảnh cho sự cạnh tranh giữa các cường quốc này; Trung Á

tiếp nhận ảnh hưởng của Trung Quốc, điều mang lại một viễn cảnh ít được khám phá hơn nhưng rất

cần thiết về sức mạnh bành trướng của Trung Quốc; sự bất ổn ở Afghanistan sau khi Hoa Kỳ rút

quân, giải quyết sự thay đổi lớn gần đây nhất trong bối cảnh địa chính trị của Trung Á; và mối

đe dọa khủng bố, vốn thường được coi là mối quan tâm lớn nhất của Trung Quốc nếu không được

xem xét kỹ lưỡng hơn.

Bằng cách theo dõi những phát triển gần đây trong khu vực, bài viết này xem xét một cách định

tính những thách thức đối với sự phát triển ở Trung Á. Dữ liệu, được thu thập từ các báo cáo của

think tank, báo cáo truyền thông bằng tiếng Anh và các công trình học thuật, được phân tích

thông qua khuôn khổ địa kinh tế, tạo điều kiện hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa các động lực địa

chính trị rộng lớn hơn và 'việc sử dụng sức mạnh kinh tế về mặt địa chiến lược' của Trung Quốc

(Wigell , 2016: 137) giữa các quốc gia BRI ở Trung Á. Bằng cách đó, bài viết này tìm cách xác

định các yếu tố rủi ro phát sinh từ sự cạnh tranh đang thay đổi giữa các cường quốc và các điều

kiện địa phương trong khu vực.

Các động lực chính trị đang thay đổi trong khu vực có ý nghĩa quan trọng đối với sự can dự

trong tương lai của Trung Quốc với các nước Trung Á, BRI rộng lớn hơn của nước này trải dài qua
Machine Translated by Google

Zhang Asian Review về Kinh tế Chính trị (2022) 1:10 Trang 3 trên 16

Trung Á đến Châu Âu và những thách thức phát triển vượt qua sự phân loại nhị nguyên giữa phát

triển và an ninh (Allouche và Lind, 2013).

Phần còn lại của bài viết này sẽ tiến hành như sau. Phần thứ hai sẽ bối cảnh hóa cuộc thảo

luận với một cái nhìn tổng quan ngắn gọn về quan hệ Trung-Nga, tập trung vào lợi ích chung của

các nước, sự cạnh tranh và xích mích trong các lĩnh vực khác nhau. Phần thứ ba sẽ bổ sung cho

cuộc thảo luận lấy Nga làm trung tâm bằng cách tập trung vào việc các quốc gia Trung Á tiếp

nhận ảnh hưởng ngày càng mở rộng của Trung Quốc trong khu vực. Phần thứ tư sẽ tập trung vào

sự bất ổn ở Afghanistan sau cuộc rút quân hỗn loạn của Hoa Kỳ vào năm 2021 và những hệ lụy của

nó đối với an ninh khu vực. Phần thứ năm sẽ khám phá các mối đe dọa do chủ nghĩa khủng bố và

chủ nghĩa cực đoan gây ra trong khu vực.

Cạnh tranh Trung-Nga Phần này

cung cấp một cái nhìn tổng quan ngắn gọn về Trò chơi lớn trong khu vực giữa Nga và Trung Quốc

để bối cảnh hóa cuộc thảo luận về sự nổi lên của Trung Quốc ở Trung Á. Với sự thay đổi mạnh mẽ

của cục diện địa chính trị, không thể đánh giá thấp vai trò của hai cường quốc. Mối quan hệ

giữa hai bên là chìa khóa cho sự ổn định ở Trung Á. Đối mặt với cuộc đàm phán về một cuộc 'Chiến

tranh Lạnh mới', Nga và Trung Quốc đã bị đẩy vào vòng tay của nhau khi Mỹ coi cả hai đều là

nguồn gốc của các mối đe dọa an ninh, và do đó, họ có nhiều lợi ích chung hơn là các lĩnh vực

xung đột tiềm ẩn khi Mỹ vẫn là nước đứng đầu. đối thủ hàng đầu của cả hai nước.

Nga và Trung Quốc có cùng mối lo ngại về 'các cuộc cách mạng màu' được duy trì bởi hệ thống

quốc tế do Hoa Kỳ lãnh đạo (Stronski và Ng, 2018; Yuan, 2010), vốn đã lật đổ một số chính phủ

hậu Xô Viết (Piekos và Economy, 2015). Đặc biệt, 'các cuộc cách mạng màu' ở Ukraine và

Kyrgyzstan và sự cố Andijan năm 2005 ở Uzbeki stan đã đẩy Nga tiến sâu hơn vào vòng tay của

SCO và thúc đẩy nước này tham gia tích cực hơn vào hợp tác chống khủng bố trong khu vực (Yuan,

2010) . Nói cách khác, cả hai nước đều lo ngại về 'bất kỳ kế hoạch chiến lược nào của Mỹ vào

các khu vực giàu tài nguyên ở biên giới của họ' (O'Reilly, 2015). Khi Hoa Kỳ 'tham gia tích

cực hơn vào Đông Á và bắt đầu vận động hành lang để NATO mở rộng sang Gruzia và Ukraine', Nga

và Trung Quốc trở nên liên kết chiến lược hơn (Asiryan và He, 2020 ). Xu hướng này đã trở nên

rõ ràng hơn kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào tháng 2 năm 2022.

Bất chấp những lợi ích chung, các nhà quan sát thường xem quan hệ Trung-Nga là tạm thời và

mong manh – cái gọi là 'trục thuận lợi' (Lo, 2008). Thật vậy, do quan hệ Trung-Nga được thúc

đẩy nhiều hơn bởi lợi ích hơn là bản sắc, việc Mỹ rút quân khỏi Afghanistan thể hiện một sự

thay đổi đáng kể trong động lực chính trị trong khu vực.

Trong bối cảnh này, Nga không mấy mặn mà với sự hiện diện của Trung Quốc trong khu vực. Đầu

tiên, trong khi Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) do cả Trung Quốc và Nga lãnh đạo, Trung Quốc

đã tích cực thực hiện các cuộc tập trận quân sự trong khuôn khổ này, khiến tổ chức này trở

thành đối thủ tiềm tàng của Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) do Nga đứng đầu. Tuy nhiên,

mặc dù kết hợp 'tất cả các thành viên Trung Á của CSTO cộng với Nga, Trung Quốc, Ấn Độ và

Pakistan', SCO không thách thức sự thống trị của Nga về mặt phòng thủ quân sự trong khu vực

(Weitz, 2018: 74 ) .

Có một số lo ngại về một căn cứ quân sự được cho là ở Tajikistan do Trung Quốc tài trợ và

xây dựng (Eurasianet, 2020; Y Jiang, 2021a, b; Zogg, 2019). Người ta nói rằng căn cứ, được

thỏa thuận giữa Bộ Nội vụ Tajikistan và Bộ Công an Trung Quốc, với 10 triệu đô la từ Trung

Quốc, sẽ tập trung vào 'chống khủng bố trong bối cảnh lo ngại gia tăng về
Machine Translated by Google

Zhang Asian Review về Kinh tế Chính trị (2022) 1:10 Trang 4 trên 16

bất ổn ở nước láng giềng Afghanistan' (Devonshire-Ellis, 2021). Tuy nhiên, những báo cáo như vậy đã bị cả

Trung Quốc và Tajikistan bác bỏ (ANI, 2021).

Chính sách quốc phòng của Trung Quốc quy định rằng Trung Quốc sẽ không thiết lập bất kỳ căn cứ quân sự

nào ở nước ngoài, và căn cứ ở Djibouti được đóng khung như một căn cứ 'hậu cần'. Do đó, mặc dù có thể có

sự hợp tác quân sự giữa Trung Quốc và Tajikistan, nhưng nó có thể sẽ được tiến hành trong các khuôn khổ

khu vực hiện có. Việc công khai thiết lập một căn cứ quân sự sẽ là một sự vi phạm công khai chính sách quốc

phòng của chính Trung Quốc, đây sẽ là dấu hiệu cho thấy một sự thay đổi lớn trong cách tiếp cận và mức độ

ảnh hưởng dự kiến của Trung Quốc ở Trung Á. Tuy nhiên, ví dụ này chỉ ra rằng mặc dù Trung Quốc bị hạn chế

bởi chủ nghĩa không can thiệp của mình đối với hợp tác quân sự khu vực, vẫn tồn tại những lo ngại trong

khu vực về sự tham gia quân sự ngày càng sâu rộng của nước này. Phạm vi hợp tác quân sự hạn chế của Trung

Quốc với Trung Á không được coi là mối đe dọa đối với Nga, quốc gia có mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với

Tajikistan trong CSTO (Umarov, 2021 ). Hơn nữa, Nga không cảm thấy bị đe dọa, vì Bắc Kinh không tìm cách

giảm bớt ảnh hưởng của Nga – các hoạt động quân sự của Bắc Kinh trong khu vực nhằm đảm bảo lợi ích an ninh

của chính họ (Umarov, 2021 ).

Thứ hai, sự bất cân xứng về quyền lực trong khu vực trở nên trầm trọng hơn do sự bất cân xứng về kinh tế.

Trung Quốc ngày càng trở nên có ảnh hưởng ở Trung Á, với quy mô nền kinh tế lớn gấp tám lần Nga (Zogg,

2019). Theo Wang Yiwei, giám đốc Viện các vấn đề quốc tế tại Đại học Renmin, "vì SCO đã đạt được những

kết quả đáng kể trong chiến dịch trấn áp các phong trào khủng bố ở Trung Á", "hợp tác kinh tế chắc chắn

đã được đưa vào chương trình nghị sự của tổ chức' (Zhang và Yang, 2021).

Vai trò của Te SCO trong việc tạo điều kiện phát triển kinh tế đã được Tổng thư ký của tổ chức này,

Vladimir Imamovich Norov chứng thực: 'hợp tác đầu tư đã trở thành một mục chương trình nghị sự quan trọng

trong SCO' (Zhang và Yang, 2021 ). Liên minh Kinh tế Á-Âu (EAEU) do Nga lãnh đạo đã bị BRI của Trung Quốc

làm lu mờ (Stronski và Ng, 2018; Weitz, 2018; Zogg, 2019). Quan hệ đối tác Á-Âu mở rộng hơn, do Putin đề

xuất vào năm 2016, tìm cách tăng cường quan hệ đối tác kinh tế của Nga trên khắp lục địa Á-Âu và củng cố

hơn nữa tầm với của Nga ở vùng viễn đông (Sahakyan, 2021) . Các cuộc phỏng vấn với giới tinh hoa Nga và

Kazakhstan cho thấy sự hoài nghi đối với 'Mối quan hệ đối tác Á-Âu mở rộng' của Nga và nhiều 'ý kiến khác

nhau' hơn, bao gồm quan điểm tích cực và ủng hộ BRI (Shakhanova và Garlick, 2020: 49 ) .

Khi đầu tư của Trung Quốc tăng vọt ở Trung Á, sự bất cân xứng về quyền lực giữa Nga và Trung Quốc có

khả năng gây ra sự bất an của nước trước đối với nước sau (Rolland, 2019: 15). Trung Quốc là một nhà thực

hành chính về địa kinh tế, và sức mạnh kinh tế của nước này đã giúp nước này có đòn bẩy trong việc thúc

đẩy các hành vi mong muốn từ các nước Trung Á. Nắm giữ 'thế thượng phong trong mối quan hệ', Trung Quốc

giờ đây có khả năng 'phát triển với cái giá phải trả là Nga', mặc dù họ có thể quyết định không làm như

vậy (Stronski và Ng, 2018 ). Sự bất cân xứng về quyền lực này có thể sẽ tiếp tục, nếu không muốn nói là

trở nên tồi tệ hơn, bởi các biện pháp trừng phạt đối với Nga vì cuộc chiến chống lại Ukraine, mặc dù tốc

độ tăng trưởng của Trung Quốc cũng bị chậm lại bởi các chính sách không có COVID.

Sự bất cân xứng về quyền lực đang chuyển dịch này đặt ra một thách thức không kém gì việc điều động địa

chính trị của Mỹ trong khu vực. Như Alexander Lukin (2021: 170) lưu ý, '[một] bất kỳ thay đổi nào có thể

xảy ra trong chính sách của Hoa Kỳ có thể sẽ ít ngăn cản việc xích lại gần hơn giữa Nga-Trung hơn là những

lo ngại của Nga về sự quyết đoán ngày càng tăng của Trung Quốc'.

Khi ảnh hưởng của Mỹ giảm dần trong khu vực, sự cạnh tranh địa chính trị giữa hai cường quốc có khả

năng gây bất ổn. Nếu họ quyết định 'ủng hộ các phe phái khác nhau để dự án
Machine Translated by Google

Zhang Asian Review về Kinh tế Chính trị (2022) 1:10 Trang 5 trên 16

quyền lực khu vực của họ', điều này sẽ tạo cơ hội cho những kẻ khủng bố truyền bá tư tưởng cực

đoan và bạo lực ở sân sau chung của Nga và Trung Quốc (O'Reilly, 2015).

Hơn nữa, sự khác biệt về lợi ích của Trung Quốc và Nga, đặc biệt là liên quan đến hội nhập kinh

tế và năng lượng ở Trung Á, có thể biểu hiện trong các sự cố như cuộc khủng hoảng Gruzia (Turner,

2011 ; Wishnick, 2009). Việc theo đuổi quyền lực của Nga được coi là mâu thuẫn với ảnh hưởng đang

mở rộng của Trung Quốc trong lĩnh vực năng lượng (Freeman, 2018). 'Năm 2009, việc hoàn thành các

đường ống dẫn đến Trung Quốc đã phá vỡ thế độc quyền của Nga đối với các cửa hàng năng lượng cho

khu vực' (Zogg, 2019).

Mặc dù “chủ nghĩa khu vực mới” dựa trên lợi ích của Trung Quốc có những hạn chế, như đã thảo luận

ở trên, nhưng nó linh hoạt hơn chủ nghĩa khu vực dựa trên bản sắc truyền thống, được minh họa bởi

EU (Chung, 2004: 993 ) . Điều này có nghĩa là các rào cản về ngôn ngữ và văn hóa không còn là vấn đề

đối với mối quan hệ ba bên giữa Trung Quốc, Nga và Trung Á so với ở EU.

Trong khi xem xét những người chơi chính, Nga và Trung Quốc, và câu chuyện về Trò chơi vĩ đại

giúp ích rất nhiều trong việc phác thảo 'bức tranh lớn', thì việc nắm bắt được sự phức tạp của bối

cảnh địa lý chính trị là không đủ bởi vì nó mang lại rất ít quyền tự quyết cho các quốc gia Trung Á

(Asiryan và Anh, 2020). Để bổ sung cho phân tích trên, phần tiếp theo sẽ tập trung vào việc Trung Á

tiếp nhận ảnh hưởng ngày càng mở rộng của Trung Quốc trong khu vực.

Trung Á tiếp nhận ảnh hưởng của Trung Quốc Phần này

tập trung vào cách các nước Trung Á phản ứng với ảnh hưởng của Nga và Trung Quốc. Cơ quan của các

nước Trung Á đã bị lu mờ bởi các cuộc thảo luận về sự cạnh tranh giữa các cường quốc. Thái độ của

các nước Trung Á rất quan trọng để Trung Quốc điều chỉnh chiến lược phát triển của mình trong khu

vực.

Ảnh hưởng mở rộng của Trung Quốc trong khu vực đang dần thay đổi nhận thức của người dân địa

phương về Trung Quốc. Quan điểm bất lợi về Trung Quốc đã tồn tại từ lâu trong khu vực. Trước những

năm 1980, bộ máy tuyên truyền của Liên Xô đã lan truyền 'những lời sáo rỗng cực kỳ tiêu cực về Trung

Quốc' (Peyrouse, 2016: 14). Kể từ khi COVID-19 bùng phát, các thuyết âm mưu liên quan đến nguồn gốc

của virus đã làm trầm trọng thêm tình trạng phân biệt chủng tộc chống Trung Quốc trên toàn cầu. Vốn

đã là một chiến trường địa chính trị, Trung Á sau đại dịch đã trở thành đấu trường cho sự cạnh

tranh sâu hơn giữa Trung-Nga về 'ngoại giao vắc-xin' (Putz, 2021).

Trong khi các nước Trung Á có mối quan hệ chặt chẽ với Nga với tư cách là các nước cộng hòa

thuộc Liên Xô cũ, họ cũng đã chống lại chính sách đối ngoại hiếu chiến của Nga thông qua các tổ

chức và nền tảng khu vực giúp đa dạng hóa mối quan hệ của họ nhằm ngăn chặn ảnh hưởng ngày càng

tăng của Nga trong khu vực (Tskhay và Costa Buranelli, 2020 : 1034 ). Với sự hiện diện ngày càng

chiếm ưu thế của Trung Quốc ở Trung Á, các quốc gia này sẽ tiếp tục sử dụng các khuôn khổ khu vực

cho các mục đích phòng ngừa để cân bằng sự nổi lên của Trung Quốc.

Tâm lý chống Trung Quốc toàn cầu hiện nay đặt ra nhiều thách thức hơn nữa đối với việc Trung Quốc

tự khẳng định mình là một cường quốc khu vực có trách nhiệm ở Trung Á. Sức mạnh kinh tế ngày càng

tăng và ảnh hưởng toàn cầu của Trung Quốc có thể được coi là những mối đe dọa khi số lượng người

dân có quan điểm bất lợi về nước này cao kỷ lục (Silver et al., 2020 ). Mặc dù các chính phủ Trung

Á nói chung duy trì mối quan hệ tốt đẹp với chính phủ Trung Quốc, dư luận đặt ra những hạn chế đối

với các chính phủ này. Ví dụ, Kazakhstan đã chứng kiến một loạt các cuộc biểu tình phản đối kế hoạch

cải cách ruộng đất vào năm 2016 và các cuộc biểu tình bài Trung chống lại các công ty Trung Quốc

(Reuters, 2019). Tương tự, dữ liệu khảo sát từ Phong vũ biểu Trung Á
Machine Translated by Google

Zhang Asian Review về Kinh tế Chính trị (2022) 1:10 Trang 6 trên 16

cho thấy sự phản đối ngày càng tăng ở Uzbekistan đối với sự phát triển cơ sở hạ tầng và năng lượng

của Trung Quốc trong khu vực (Trilling, 2020).

Hơn nữa, mặc dù huyền thoại về 'ngoại giao bẫy nợ' đã được lật tẩy (Lee và Shahar, 2020), nhưng vẫn

có lo ngại rằng cơ chế cho vay của BRI sẽ làm tăng nguy cơ lâm vào cảnh nợ nần của Tajikistan (Chen,

2018) và sự phụ thuộc vào nợ nói chung nhiều hơn ở Trung Á ( Tsikhay, 2021). Sự phụ thuộc kinh tế được

phát triển cùng với BRI không giúp các quốc gia giải quyết các vấn đề cơ cấu mà nền kinh tế của họ

phải đối mặt. Sự phụ thuộc vào nợ là một mối quan tâm không chỉ đối với các quốc gia tiếp nhận mà còn

đối với Trung Quốc. Đại dịch COVID-19 đã gây áp lực lên các quốc gia Trung Á, vốn đã có xếp hạng tín

dụng quốc gia thấp, phải trả các khoản nợ của Trung Quốc (Honig, 2020).

Một yếu tố khác có thể tác động đến việc Trung Á tiếp nhận Trung Quốc là truyền thông Nga.

Xem xét tác động của truyền thông Nga đối với Trung Á, thái độ của họ đối với Trung Quốc cũng là một

thách thức đối với hình ảnh của Trung Quốc trong khu vực. Kumakura (2021: 305) ghi nhận một dấu hiệu

thay đổi trên các phương tiện truyền thông Nga, vốn bắt đầu khiến dư luận xôn xao về sự hiện diện

của Trung Quốc ở Trung Á. Tis đại diện cho sự thay đổi thái độ bên trong nước Nga, nơi mà Peyrouse đã

quan sát thấy, các nhóm người Trung Quốc đang hình thành (Peyrouse, 2016: 18).

Sức mạnh kinh tế ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực đã làm tăng nhu cầu học tiếng Trung

Quốc. Xu hướng này được nhìn thấy ở cả trường học và công ty giáo dục tư nhân. Ví dụ, tiếng Trung

đang trở nên phổ biến hơn tiếng Nga trong các trường học ở Tajikistan (Altynbayev, 2021). Nurzhan

Baitemirov, người sáng lập Tập đoàn Giáo dục Đông Tây, đang chuyển trọng tâm của mình từ tiếng Anh

sang tiếng Trung (Farchy, 2016). Dưới thời Tập Cận Bình, Trung Quốc đã đầu tư rất nhiều, trong khuôn

khổ SCO, vào ngoại giao giáo dục. Đầu năm 2013, Tập đến thăm Đại học Nazarbayev, trao 30.000 suất học

bổng và mời 10.000 giáo viên và sinh viên của Viện Khổng Tử đến thăm Trung Quốc (Xi, 2013 ). Kể từ

đó, số lượng sinh viên từ các quốc gia Trung Á nhận học bổng của chính phủ Trung Quốc đã tăng lên đều

đặn (JY Jiang, 2021a, b). Đã có một số thành công trong việc nuôi dưỡng quan điểm tích cực đối với

Trung Quốc trong sinh viên Trung Á (Chen và Jiménez-Tovar, 2017; Yau, 2021).

Bất chấp những nỗ lực thúc đẩy ngoại giao giáo dục, việc học tiếng Trung Quốc đặt ra những thách

thức ghê gớm, vì nó thuộc một ngữ hệ khác với các ngữ hệ Turkic và Slavic chiếm ưu thế trong khu vực,

và nhiều học sinh chỉ hoàn thành trình độ sơ cấp (Kumakura, 2021: 304 ) . Điều này được kết hợp bởi

'sự khác biệt về văn minh' và 'rào cản văn hóa không thể vượt qua' giữa Trung Á và Trung Quốc

(Peyrouse, 2016: 22).

Trong khi 'chủ nghĩa khu vực mới' của Trung Quốc ở Trung Á dựa trên lợi ích, các yếu tố bản sắc vẫn

đóng một vai trò. Ví dụ, tình bạn được duy trì nhờ đầu tư đã bị hoen ố bởi những người biểu tình

tại lãnh sự quán Trung Quốc ở Almaty, những người yêu cầu trả tự do cho những người thân của họ được

cho là đang bị giam giữ ở Tân Cương (Rymbetov, 2021) . Những sự cố như thế này đã làm trầm trọng thêm

sự thù địch hiện có đối với ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc trong lĩnh vực công nghiệp dầu mỏ

(Rymbetov, 2021).

Với sự can dự dựa trên lợi ích của Trung Quốc với Trung Á, những rủi ro liên quan đến bản sắc không

đặt ra thách thức ngay lập tức đối với chiến lược địa kinh tế của Trung Quốc trong khu vực. Cho đến

nay, tất cả các nước Trung Á đều ủng hộ chính sách sắc tộc của Trung Quốc ở Tân Cương.

Tuy nhiên, về lâu dài, sự mất lòng tin do bản sắc dẫn đến có thể hạn chế ảnh hưởng của Trung Quốc

trong hợp tác kinh tế. Nó vẫn là một yếu tố tiềm năng có thể ngăn cản Trung Quốc dịch
Machine Translated by Google

Zhang Asian Review về Kinh tế Chính trị (2022) 1:10 Trang 7 trên 16

sức mạnh kinh tế thành đòn bẩy thực tế đối với các vấn đề gây tranh cãi như cách tiếp cận của nó đối với

người Duy Ngô Nhĩ ở các nước Trung Á.

Sự bất ổn ở Afghanistan và sự lan tỏa của nó ở Trung Á Phần này tập trung vào

những diễn biến gần đây ở Afghanistan. Tình hình ở Afghanistan đặc biệt quan trọng sau khi Hoa Kỳ rút quân sự

hiện diện vào ngày 30 tháng 8 năm 2021, để Taliban giành lại quyền kiểm soát. Như phần này sẽ chỉ ra, sự trở

lại của Taliban là một yếu tố quan trọng đối với bối cảnh địa chính trị rộng lớn hơn của Trung Á.

Trung Á đã được coi là 'điểm nóng cho chủ nghĩa cực đoan' do khó khăn kinh tế và sự đàn áp của nó (Dalton,

2017), mặc dù quan điểm phổ biến rằng nó gây nguy hiểm cho phương Tây phần lớn là không có cơ sở (Heathershaw

và Megoran, 2011). 'Diễn ngôn về mối nguy hiểm' liên quan đến Trung Á góp phần vào việc chứng khoán hóa khu

vực và điều chỉnh chính đáng cuộc chiến của Hoa Kỳ ở Afghanistan (Cooley, 2021: 1991–2021). Tuy nhiên, ít

quan tâm đến mức độ chứng khoán hóa trước khi Hoa Kỳ rút quân, việc Taliban tiếp quản Afghanistan đã dẫn đến

tình trạng hỗn loạn trầm trọng hơn, dẫn đến sự lan rộng của cuộc khủng hoảng nhân đạo, nền kinh tế ma túy và

nguy cơ khủng bố.

Việc rút quân của Hoa Kỳ đánh dấu sự kết thúc 20 năm chiến tranh của Hoa Kỳ, cuộc chiến đã cướp đi hàng

vạn sinh mạng và hàng nghìn tỷ đô la (Associated Press, 2021). Là một trong những quốc gia nghèo nhất và là

nhà cung cấp thuốc phiện bất hợp pháp lớn nhất, Afghanistan đã phải hứng chịu một cuộc khủng hoảng nhân đạo

nghiêm trọng trước khi tình hình trở nên trầm trọng hơn do COVID-19. 'Năm 2019, có hơn năm triệu người

Afghanistan xin tị nạn, người tị nạn và người di cư nội bộ' (Ủy ban Chọn lọc về Quan hệ Quốc tế và Quốc

phòng, 2021: 4), đưa ra một thách thức nghiêm trọng đối với các nước láng giềng trực tiếp của đất nước.

Đối ngoại, Afghanistan chủ yếu dựa vào viện trợ nước ngoài, còn đối nội, nước này chủ yếu dựa vào sản xuất

thuốc phiện. Vào năm 2017, sản xuất thuốc phiện được ước tính là 'trị giá khoảng 1,4 tỷ đô la do nông dân

bán hoặc khoảng 7% GDP của Afghanistan', theo Văn phòng Phòng chống Ma túy và Tội phạm của Liên hợp quốc

(Landay, 2021) . Vì nhiều công việc ở nông thôn phụ thuộc vào việc trồng cây anh túc, nên có những lo ngại,

chẳng hạn như ở Vương quốc Anh (Ủy ban Chọn lọc về Quan hệ Quốc tế và Quốc phòng, 2021: 5 ) , rằng hỗ trợ

nhân đạo có thể vô tình duy trì hoạt động buôn bán ma túy.

Bất ổn chính trị cũng làm tăng rủi ro đầu tư vào các nguồn tài nguyên thiên nhiên của Afghanistan, ước

tính trị giá khoảng 1 đến 3 nghìn tỷ USD (Azad, 2020; Reuters, 2021a). Đã có một vài nỗ lực của Trung Quốc

trong việc đầu tư vào tài nguyên thiên nhiên. Jiangxi Copper Co Ltd. và Metallurgical Corp của Trung Quốc đã

tiếp quản mỏ đồng Mes Aynak vào năm 2008, nhưng việc xây dựng đã bị trì hoãn do bất ổn (Zhang và Singh, 2021).

Năm 2011, nội các cũ của Afghanistan đã thông qua thỏa thuận cho phép Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc

tiến hành thăm dò và khai thác dầu ở Lưu vực Amu Darya trong 25 năm tiếp theo (BBC, 2011) . Dự án này đã bị

dừng lại bởi dân quân địa phương (Xin Kuaibao, 2012) và những bất đồng về việc vận chuyển dầu ra khỏi

Afghanistan (Tolonews, 2013). Hai ví dụ này cho thấy những khó khăn trong đầu tư vào tài nguyên thiên nhiên

của Afghanistan.

Sự hỗn loạn ở Afghanistan đã lan sang Pakistan. Biên giới dài 2.570 km không có người bảo vệ (Landale,

2021) và các mối liên kết chính trị và ý thức hệ giữa hai quốc gia khiến việc phân chia các chiến binh Hồi

giáo giữa họ trở nên khó khăn (Mufti, 2012).

Chủ nghĩa khủng bố gia tăng kể từ năm 2017, lên đến đỉnh điểm vào tháng 8 năm 2021 với 35 vụ tấn công giết chết
Machine Translated by Google

Zhang Asian Review về Kinh tế Chính trị (2022) 1:10 Trang 8 trên 16

52 (Mangi và cộng sự, 2021). Được khuyến khích bởi những diễn biến này ở Afghanistan, các nhóm chiến binh

ở Pakistan đã không ngừng đầu tư (Mangi et al., 2021).

Các cuộc tấn công của Tehrik-i-Taliban Pakistan (TTP) gia tăng với sự tiếp quản của Taliban Afghanistan

(Grossman, 2021). Te TTP đã hợp nhất mười nhóm chiến binh kể từ tháng 7 năm 2020, bao gồm cả 'ba chi nhánh

người Pakistan của al-Qaeda' (Sayed, 2021). Sau khi tiếp quản, Taliban Afghanistan đã thả hàng trăm thành

viên TTP để mở đường cho các cuộc đàm phán ngừng bắn hoàn toàn (Reuters, 2021b).

Những thách thức an ninh mới do diễn biến ở Afghanistan đặt ra đã làm tăng sự phụ thuộc của các nước

Trung Á vào các tổ chức khu vực như CSTO và SCO (Mallinson, 2021). Khi SCO mở rộng để bao gồm Ấn Độ và

Pakistan vào năm 2017, nó đã trao cho Nga và Trung Quốc đòn bẩy lớn hơn để giải quyết sự bất ổn ở

Afghanistan. Sự bao gồm của hai quốc gia này sẽ giúp Trung Quốc và Nga phát triển các hình thức đa phương

có lợi cho một trật tự thế giới đa cực hơn để đối trọng với Hoa Kỳ (Stronski và Ng, 2018: 15).

Trong bối cảnh này, tái thiết hậu chiến tranh là điều kiện tiên quyết cho bất kỳ khoản đầu tư lớn nào.

Trung Quốc đã can thiệp gần như ngay lập tức sau khi Hoa Kỳ rút lui để cung cấp cứu trợ, thông báo khoản

viện trợ khẩn cấp trị giá 31 triệu đô la, bao gồm nguồn cung cấp thực phẩm và nước, vắc xin và thuốc chữa

trị COVID-19, vào ngày 8 tháng 9 năm 2021 (CGTN, 2021) . Một tuần sau, vào ngày 13 tháng 9, Hoa Kỳ công bố

khoản hỗ trợ nhân đạo trị giá gần 64 triệu đô la (USAID, 2021). Việc Te West miễn cưỡng cung cấp tiền có

thể khiến người Afghanistan xích lại gần Trung Quốc và Paki stan – hai quốc gia đã phản ứng nhanh chóng

với cuộc khủng hoảng nhân đạo của họ (Greenfeld, 2021a).

Ngoài viện trợ giữa chính phủ với chính phủ, sự tham gia của Trung Quốc vào quá trình tái thiết hậu chiến

ở Afghanistan có thể sẽ được triển khai thông qua các khuôn khổ khu vực.

Tại cuộc họp của những người đứng đầu SCO, Chủ tịch Tập đã nhấn mạnh vai trò của SCO trong việc tạo điều

kiện cho quá trình chuyển đổi suôn sẻ ở Afghanistan và phát triển một cấu trúc chính trị bao trùm (Al

Jazeera, 2021 ).

Các cuộc thảo luận đang được tiến hành, ngay cả trước khi Hoa Kỳ rút quân (Xie và Chu, 2021), để đưa

Afghanistan vào Hành lang kinh tế Trung Quốc-Pakistan (CPEC), theo đó Trung Quốc đã cam kết hơn 60 triệu USD

cho các dự án cơ sở hạ tầng (Greenfeld, 2021b). Việc mở rộng CPEC sang Afghanistan đã được Hua Chunying,

người phát ngôn của Bộ Ngoại giao, tán thành: 'Trung Quốc ủng hộ việc mở rộng CPEC sang Afghanistan để

người dân Afghanistan có thể hưởng lợi từ BRI' (Rehman, 2020) . Một số học giả cũng bày tỏ quan điểm tương

tự (Xie và Chu, 2021).

Trong số các nhiệm vụ tái thiết hậu chiến tranh khác, một thách thức chính đối với bất kỳ sự phát triển

nào nữa ở Afghanistan là tình trạng đường xá của nó. Trong hai thập kỷ qua, Đường vành đai dài 2.000 dặm

của đất nước đã nhiều lần được xây dựng lại và phá hủy bởi các cuộc tấn công khủng bố.

Tầm quan trọng của cơ sở hạ tầng đường bộ đối với sự phát triển và quản trị của Afghanistan được thể hiện

trong báo cáo của Tổng thanh tra đặc biệt về Tái thiết Afghanistan (SIGAR): 'nếu đường cao tốc từ Kabul đến

Kandahar trở nên không thể đi qua, chính quyền trung ương sẽ sụp đổ' (Tổng thanh tra đặc biệt về Tái thiết

Afghanistan , 2016b: 39).

Với 2,8 tỷ đô la đã được chi vào năm 2016 (Tổng thanh tra đặc biệt về Tái thiết Afghanistan, 2016a), cơ sở

hạ tầng đường bộ của Afghanistan đã đổ nát khi Taliban tiếp quản (DW, 2021).

Cách tiếp cận của Hoa Kỳ để xây dựng Đường vành đai là một trong những cách xây dựng quốc gia. Đường

vành đai Tế được thiết kế để tạo thuận lợi cho việc cung cấp các dịch vụ công cộng và viện trợ nhân đạo; do đó,
Machine Translated by Google

Zhang Asian Review về Kinh tế Chính trị (2022) 1:10 Trang 9 trên 16

nó được kỳ vọng sẽ mang lại tính hợp pháp cho chính quyền trung ương và cho phép Hoa Kỳ và NATO gửi quân

đội và vật tư để kiểm soát Taliban (Ellis, 2018). Tuy nhiên, khi sự chú ý của Hoa Kỳ chuyển hướng sang

Iraq sau năm 2003, họ đã cắt giảm tài trợ cho việc xây dựng đường bộ ở Afghanistan. Dữ liệu tấn công

không gian địa lý của WikiLeaks cho thấy các cuộc tấn công của Taliban leo thang từ năm 2004 đến 2009 và

tập trung dọc theo Đường vành đai (Shachtman, 2018).

Sự vắng mặt của các con đường chính kết nối trong Afghanistan cản trở việc vận chuyển vật tư cho bất kỳ

dự án phát triển nào khác.

Trong khi cách tiếp cận 'xây dựng quốc gia' của Hoa Kỳ không thành công, việc xây dựng đường phải được

thực hiện cùng với các nỗ lực xây dựng quốc gia. Nghiên cứu về mối quan hệ giữa thuốc phiện và việc xây

dựng đường xá chứng minh rằng 'ở đâu luật pháp còn hạn chế và cơ hội kiếm sống hợp pháp vẫn khan hiếm,

đầu tư vào cơ sở hạ tầng vật chất có thể vô tình khuyến khích hoạt động kinh tế bất hợp pháp' (Wigton-

Jones, 2021: 405 ) .

Afghanistan đã phải chịu nhiều lệnh trừng phạt khi Taliban tiếp quản và nền kinh tế của đất nước đang

phải hứng chịu hạn hán nghiêm trọng, xung đột vũ trang và COVID-19. '[I] ts hệ thống chăm sóc sức khỏe và

kết cấu xã hội rộng lớn hơn phụ thuộc rất nhiều vào hỗ trợ nước ngoài' (Moret, 2021). Một báo cáo gần

đây nhấn mạnh cuộc khủng hoảng lương thực chưa từng có ở Afghanistan, nơi 'gần 19 triệu người đang

trong tình trạng mất an ninh lương thực cao do hạn hán kéo dài, xung đột và suy thoái kinh tế' (Phân loại

Giai đoạn An ninh Lương thực Tích hợp, 2021: 1 ) .

Với các biện pháp trừng phạt quốc tế được áp dụng, khu vực tư nhân và khu vực phi lợi nhuận có thể

phải đối mặt với những hạn chế nghiêm trọng trong chuỗi cung ứng và loại trừ tài chính – một hiện tượng

được gọi là 'tuân thủ quá mức', 'xử lý rủi ro' và 'hiệu ứng lạnh' (Moret, 2021) . Điều này có thể làm

trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng nhân đạo hiện có ở Afghanistan.

Khi những lời kêu gọi 'giảm bớt chiến lược đối với một số biện pháp trừng phạt hiện có của Hoa Kỳ và

Liên Hợp Quốc' (Moret, 2021) đang được đưa ra, thì có một cơ hội để Trung Quốc tham gia đối thoại chính

trị với Taliban. Thật vậy, Trung Quốc đã kêu gọi dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế đối với Afghanistan,

điều này sẽ góp phần tái thiết nước này (Rachel, 2021). Mặc dù Hoa Kỳ đã thỏa hiệp bằng cách đề xuất các

ngoại lệ nhân đạo đối với các chế độ trừng phạt hiện có, nhưng vẫn còn nhiều thách thức để đạt được sự

đồng thuận quốc tế về việc cung cấp hỗ trợ nhân đạo theo chế độ trừng phạt Afghanistan năm 1988 (Hội đồng

Bảo an Liên Hợp Quốc, 2021a) .

Những người phản đối đề xuất 9 tháng ban đầu của Mỹ như Trung Quốc và Nga cho rằng việc miễn trừ cho

phép hỗ trợ nhân đạo không nên bị giới hạn thời gian mà sẵn sàng chấp nhận thời hạn 12 tháng. Các quốc

gia khác, bao gồm Pháp, Esto nia, Ấn Độ và Vương quốc Anh, ủng hộ thời hạn ngắn hơn là 6 tháng (Hội đồng

Bảo an Liên hợp quốc, 2021a).

mối đe dọa khủng bố

Vấn đề khủng bố nắm bắt được bản chất đan xen giữa an ninh và phát triển, vì 'nguyên nhân gốc rễ' của

khủng bố thường được coi là gắn liền với kinh tế xã hội.

điều kiện của một số nhóm hoặc cá nhân yếu thế. Mặc dù các nhà quan sát thường coi vấn đề lực lượng Đông

Turkistan là mối quan tâm chính của Trung Quốc trong khu vực, nhưng vấn đề này lại liên quan đến những

tranh cãi xung quanh các chương trình phi cực đoan hóa ở Tân Cương và được hiểu, đặc biệt là trên các

phương tiện truyền thông phương Tây, như một cái cớ để lạm dụng quyền lực. Sự mâu thuẫn của hai vấn đề

này làm lu mờ quy mô thực sự của lực lượng dân quân Duy Ngô Nhĩ. Phần này tìm cách xem xét các hoạt động

khủng bố có thể gây ra sự gián đoạn đáng kể đối với sự phát triển của các chủ thể, bao gồm cả những kẻ

khủng bố nhắm vào lợi ích của Trung Quốc và các địa phương khác.
Machine Translated by Google

Zhang Asian Review về Kinh tế Chính trị (2022) 1:10 Trang 10 trên 16

các mạng lưới khủng bố gây ra mối đe dọa cho sự phát triển kinh tế nói chung. Vì mục đích của bài

viết này, 'chiến binh Duy Ngô Nhĩ' được định nghĩa là những cá nhân Duy Ngô Nhĩ ủng hộ một 'Đông

Turkistan' độc lập (cái mà chính quyền Trung Quốc gọi là Khu tự trị Duy Ngô Nhĩ Tân Cương) thông

qua các biện pháp bạo lực. Mặc dù việc định danh những kẻ khủng bố theo Luật Chống Khủng bố của

Trung Quốc vẫn còn gây tranh cãi, nhưng nó nằm ngoài phạm vi của bài viết này và được thảo luận

ở nơi khác (xem Zhang, 2019 ). Bài báo này không cho rằng người Duy Ngô Nhĩ, chủ yếu là người Hồi

giáo dòng Sunni, dễ bị cực đoan hóa hơn bất kỳ nhóm nào khác. Cho rằng mối quan hệ sắc tộc giữa

người Duy Ngô Nhĩ và người Hán đã bị ảnh hưởng bởi căng thẳng gia tăng trong cuộc cạnh tranh

Trung-Mỹ, một số ít người Duy Ngô Nhĩ cực đoan đã tìm đến chủ nghĩa cực đoan, gia nhập lực lượng

với những kẻ cực đoan ở Trung Á và Trung Đông. Các chiến binh Duy Ngô Nhĩ đã hoạt động dưới một

số tên nhưng đã được chính quyền Trung Quốc gán cho nhãn hiệu 'lực lượng Đông Turkistan'.

Việc dán nhãn cho tất cả các nhóm và cá nhân hoạt động của người Duy Ngô Nhĩ là 'lực lượng

Đông Turkestan' là gây hiểu nhầm vì ba lý do. Đầu tiên, nó che khuất sự năng động trong nhóm. Theo

cách dịch sai là Phong trào Hồi giáo Đông Turkistan (ETIM), Đảng Hồi giáo Turkic (TIP) có thể được

coi là một cánh thánh chiến, và Hiệp hội Đoàn kết và Giáo dục Đông Thổ Nhĩ Kỳ (ETESA) có trụ sở

tại Istanbul, do người Uyghur lãnh đạo có thể được coi là một tổ chức cánh Hồi giáo (Zenn, 2018).

Tổ chức thứ hai không được coi là một tổ chức khủng bố ở hầu hết các quốc gia, điều này đặt ra

những thách thức đối với Trung Quốc, gây khó khăn cho việc tạo điều kiện hợp tác chống khủng bố

quốc tế.

Thứ hai, việc gộp các nhóm khủng bố người Duy Ngô Nhĩ lại với nhau thành 'lực lượng Đông

Turkestan' không giúp phân biệt những kẻ khủng bố với cộng đồng người Duy Ngô Nhĩ tuân thủ luật

pháp mà sự hỗ trợ của họ là rất quan trọng đối với tính hợp pháp của các chương trình phi cực

đoan hóa của Trung Quốc. Theo một báo cáo của Liên Hợp Quốc, hàng trăm thành viên của TIP được

đặt tại Badakhshan và Afghanistan (Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, 2021b: 19). Nhóm chiến binh nhỏ

này phải được phân biệt với 10 triệu người Duy Ngô Nhĩ hiện đang cư trú ở Trung Á (IRIN News,

2001). Theo Salih Hudayar, chủ tịch người Duy Ngô Nhĩ và là người sáng lập Phong trào Thức tỉnh

Quốc gia Đông Turkistan có trụ sở tại Washington, mặc dù người Duy Ngô Nhĩ ở Trung Quốc và người

dân Afghanistan thuộc giáo phái Hanaf của người Hồi giáo Sunni, nhưng hầu hết người Duy Ngô Nhĩ

đều theo chủ nghĩa tự do và coi Taliban là cực đoan. (Kashgari, 2021). Các nhà chức trách Trung
Quốc vẫn khó phân biệt giữa những kẻ cực đoan bạo lực và những người địa phương.

những người ủng hộ ở Trung Á có gia đình ở Tân Cương. Mặc dù các chính phủ Trung Á nói chung là

hợp tác trong khuôn khổ SCO, nhưng chính phủ Trung Quốc có lợi cho việc không xa lánh 10 triệu

người Duy Ngô Nhĩ ở Trung Á.

Thứ ba, những kẻ khủng bố từ Tân Cương đã làm việc với các tổ chức khủng bố địa phương.

Với sự hỗ trợ từ các mạng lưới khủng bố địa phương để giúp một số ít người Duy Ngô Nhĩ đến

Syria, việc đánh giá mối liên hệ giữa những kẻ khủng bố từ Tân Cương và các hoạt động của mạng

lưới khủng bố ở Trung Á là điều kiện tiên quyết cho bất kỳ kế hoạch phát triển nào trong khu vực.

Vào năm 2008, TIP đã phát hành video đầu tiên cho thấy mối quan hệ về ý thức hệ với al-Qaeda và

lòng trung thành với Taliban (Zenn, 2018). Trong cuộc nội chiến ở Syria, một số người đã chuyển

lòng trung thành sang Nhà nước Hồi giáo tự xưng ở Syria (Zenn, 2017). Vào năm 2016, khi Nội chiến

Syria đang ở đỉnh điểm, những kẻ khủng bố từ Tân Cương đã tăng cường sự hiện diện của chúng bằng

một số video tuyên truyền nhắm mục tiêu rõ ràng vào Trung Quốc, một số trong đó có cảnh các binh sĩ trẻ em.

Những người Duy Ngô Nhĩ tham gia Nội chiến Syria hoạt động như một phần của TIP, còn được gọi là

'Katibat Turkistani', được dịch là 'Lữ đoàn Turkistan' (Clarke và Kan, 2017) .
Machine Translated by Google

Zhang Asian Review về Kinh tế Chính trị (2022) 1:10 Trang 11 trên 16

Con số chính xác của các chiến binh nước ngoài Duy Ngô Nhĩ là chủ đề gây tranh cãi, từ 300, theo

ước tính của chính quyền Trung Quốc, đến 5.000, một con số do đại sứ của Syria tại Trung Quốc đưa ra

(Blanchard, 2017) . Số lượng thực tế của các chiến binh nước ngoài Duy Ngô Nhĩ có thể đã tăng từ vài

trăm vào năm 2013 lên hơn 3.000 vào năm 2020, dựa trên nhiều nguồn khác nhau (Boto bekov, 2017; Trung

tâm Tưởng niệm và Di sản Tình báo Israel, 2014; Rosenblatt, 2016; Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ,

2020 ; Watts, 2016).

Khi Trung Quốc trở thành mục tiêu nổi bật của những kẻ khủng bố từ Tân Cương, sự bất ổn ở Trung Á

tạo ra một đấu trường cho những kẻ khủng bố rải rác tập hợp lại và nối lại mối liên hệ với các mạng

lưới khủng bố địa phương như Hayyat Tahrir al-Sham (HTS), Hizb ut-Tahrir ( HuT), Nhà nước Hồi giáo—

Wilayat Khorasan (ISWK) và Đảng Hồi giáo Turkestan địa phương (TIP) (Nhóm Te SecDev, 2018). Các cuộc

tấn công chống lại lợi ích của Trung Quốc trong khu vực, chẳng hạn như vụ đánh bom đại sứ quán Trung

Quốc ở Bishkek năm 2016, có khả năng tái diễn (Zenn, 2017).

Thêm vào sự khó khăn trong việc xác định những kẻ khủng bố, vẫn chưa biết có bao nhiêu chiến binh

khủng bố nước ngoài từ các quốc gia Trung Á là người Duy Ngô Nhĩ. Các quốc gia Trung Á đã được công

nhận là một trong những nguồn chính của các chiến binh khủng bố nước ngoài đến các khu vực xung đột để

tham gia vào các hoạt động khủng bố. Số lượng chiến binh nước ngoài từ Trung Á đến Syria là từ 2.000

đến 5.000 (Lemon, 2018). Số lượng chiến binh khủng bố nước ngoài đến từ các khu vực bao gồm Trung Á,

Nga, Pakistan và Tân Cương là từ 8.000 đến 10.000 vào tháng 6 năm 2020 (Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc,

2021b: 18).

Tình hình càng thêm phức tạp do việc Mỹ rút quân khỏi Syria và dịch COVID-19. Việc rút quân của Hoa

Kỳ đi kèm với các báo cáo về việc vượt ngục của hàng trăm tù nhân ISIL (Al Jazeera, 2019). Nhiều vụ

vượt ngục đã được báo cáo vào tháng 3 khi sự chú ý toàn cầu chuyển sang COVID-19 (McKernan, 2020).

Vẫn chưa biết liệu có bất kỳ kẻ khủng bố nào từ Tân Cương nằm trong số những tù nhân này hay không.

Cho đến nay, mức độ kiểm soát cao của Trung Quốc đối với biên giới đã giúp ngăn chặn những kẻ khủng

bố tránh xa lãnh thổ của họ. Tuy nhiên, các quốc gia Trung Á vẫn có tầm quan trọng chiến lược đối với

an ninh nội địa của Trung Quốc vì họ có khả năng được chọn làm nơi ẩn náu và bàn đạp để tiến hành các

cuộc tấn công tiếp theo chống lại Trung Quốc (Clarke và Kan, 2017: 11 ) . Một số chiến binh quay trở

lại đã được báo cáo ở Afghanistan (Small, 2017).

Nội dung cực đoan bạo lực trực tuyến tràn ngập các phương tiện truyền thông xã hội Trung Á. Một báo

cáo năm 2018 "đã tìm thấy 140 tài khoản mạng xã hội Trung Á đang tích cực phân phối nội dung VE [chủ

nghĩa cực đoan bạo lực] cho hơn 324.000 người đăng ký" mặc dù đã có cơ chế chặn nội dung; các phương

tiện hiệu quả hơn như giáo dục và sự tham gia kém phát triển trong khu vực (Nhóm Te SecDev, 2018: 3).

Chừng nào Trung Quốc còn tiếp tục 'ra ngoài', sự ổn định ở Trung Á vẫn là yếu tố then chốt để bảo vệ

người Trung Quốc

lợi ích ở nước ngoài.

Mặt khác, Trung Á cung cấp một nền tảng đa phương quan trọng để Trung Quốc thực hiện các hoạt động

chống khủng bố, mặc dù Afghanistan không phải là thành viên của SCO. Trung Á đóng vai trò hỗ trợ trong

tiến trình hòa bình và an ninh của Afghanistan (Guterres, 2018). Tajikistan có chung đường biên giới

với Afghanistan dài khoảng 1.300 km, cho phép khủng bố xâm nhập (Weitz, 2018: 8). 'Cơ chế phối hợp và

hợp tác bốn bên trong chống khủng bố' được thành lập vào năm 2016 bởi Afghanistan, Trung Quốc, Pakistan

và Tajikistan nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho khu vực đa phương.
Machine Translated by Google

Zhang Asian Review về Kinh tế Chính trị (2022) 1:10 Trang 12 trên 16

phối hợp an ninh bên ngoài SCO (Korybko, 2019). Vào tháng 8 năm 2020, Trung Quốc thuyết phục

Pakistan mở năm cửa khẩu biên giới quan trọng để cho phép thương mại song phương với Afghanistan

và thương mại quá cảnh hàng xuất khẩu của Afghanistan sang Ấn Độ (South Asia Monitor, 2020),

điều này cũng làm giảm 'sự phụ thuộc của Afghanistan vào cảng Chabahar ở Iran' (Azad, 2020).

Ngay cả hoạt động quân sự của Chi na 'gần biên giới Tajik-Afghanistan cũng liên quan nhiều đến

Afghanistan hơn là Trung Á' (Asiryan và He, 2020).

Phần kết luận

Bài báo này đã đánh giá mối đe dọa gây ra bởi sự cạnh tranh địa chính trị, bối cảnh địa kinh

tế, sự bất ổn khu vực và chủ nghĩa khủng bố ở Trung Á. Những thách thức an ninh này có ý nghĩa

to lớn và sự phù hợp về chính sách đối với sự phát triển và sự can dự của Trung Quốc vào khu vực

này. Cuộc thảo luận về bốn chủ đề liên kết với nhau đã chỉ ra rằng để hiểu được sự trỗi dậy của

Trung Quốc và những thách thức phát triển mà nước này phải đối mặt trong khu vực, sự can dự của

Trung Quốc với các nước Trung Á không thể tách rời khỏi bối cảnh địa chính trị và địa kinh tế

cũng như các mối đe dọa an ninh hiện tại đã phải đối mặt. khu vực. Tis giấy kết luận với bốn

quan sát sau đây.

Thứ nhất, quan hệ Trung-Nga mang tính xây dựng tập trung vào lợi ích chung có lợi cho an ninh

khu vực. Các khuôn khổ khu vực do hai quốc gia dẫn đầu có thể trở nên cạnh tranh, ví dụ, CSTO so

với SCO và EAEU so với BRI. Tuy nhiên, chính vì lợi ích của hòa bình khu vực mà hai nước phát

huy những lợi thế cạnh tranh tương ứng của mình để cùng nhau phát triển khu vực. Nếu cả hai tham

gia vào cuộc cạnh tranh có tổng bằng không, khu vực này sẽ nhanh chóng rơi vào chiến trường của

các cuộc chiến tranh ủy nhiệm và là nguồn gốc của chủ nghĩa khủng bố và người tị nạn.

Thứ hai, trong khi chính sách ngoại giao giáo dục của Trung Quốc đang nuôi dưỡng những ý kiến

tích cực đối với Trung Quốc ở Trung Á, thì cần phải làm nhiều hơn nữa để giải quyết tâm lý chống

Trung Quốc hậu đại dịch bắt nguồn từ thời Liên Xô. Bị ảnh hưởng bởi ngôn ngữ và văn hóa Nga

trong nhiều thập kỷ, người dân Trung Á cần thời gian để bắt kịp với động lực thay đổi quyền lực.

Thứ ba, Afghanistan, nơi gần đây chứng kiến sự ra đi của Mỹ, đặt ra những thách thức đáng kể

đối với an ninh khu vực. Mối quan hệ trước đây của Taliban với các tổ chức khủng bố quốc tế

không thể bị cắt đứt hoàn toàn, như việc phóng thích các tù nhân TPP đã được minh chứng. Nền

kinh tế của nó, vốn phụ thuộc nhiều vào viện trợ và sản xuất thuốc phiện, đang rất cần cải cách

cơ cấu trước khi viện trợ nhân đạo có thể thực sự mang lại lợi ích cho người dân. Các dự án cơ

sở hạ tầng như đường xá là rất quan trọng để mở đường cho hòa bình ở các quốc gia không giáp

biển và miền núi như Afghanistan. Đồng thời, việc xây dựng cơ sở hạ tầng mà không xây dựng quốc

gia có thể vô tình góp phần vào việc buôn bán ma túy bất hợp pháp.

Thứ tư, để tạo điều kiện hợp tác chống khủng bố tốt hơn, cần phải nỗ lực để phân biệt những

kẻ khủng bố và 10 triệu người Duy Ngô Nhĩ cư trú ở Trung Á. Cần nghiên cứu thêm để đánh giá

khả năng thực sự của các chiến binh Duy Ngô Nhĩ trong việc phát động bất kỳ cuộc tấn công nào

chống lại Trung Quốc. Nghiên cứu như vậy cũng sẽ giúp thu hẹp chương trình nghị sự chống khủng

bố quá mức, một chủ đề bị quốc tế chỉ trích nhiều.

Lời cảm ơn Tác giả

rất biết ơn những người phản biện ẩn danh và các biên tập viên của tạp chí vì những phản hồi chu đáo và mang
tính xây dựng cũng như hỗ trợ biên tập.
Machine Translated by Google

Zhang Asian Review về Kinh tế Chính trị (2022) 1:10 Trang 13 trên 16

Đóng góp của các tác giả Tất cả

các tác giả đều tham gia xây dựng lý thuyết, phân tích trường hợp và viết bài. Tất cả (các) tác giả đã đọc và phê duyệt bản thảo cuối cùng.

Tài trợ học

bổng sau tiến sĩ của Học viện Anh quốc: PF20_100052.

Tính sẵn có của dữ liệu và tài liệu Không áp

dụng.

tuyên bố

Lợi ích cạnh tranh Các tác

giả tuyên bố rằng họ không có lợi ích cạnh tranh.

Nhận: ngày 30 tháng 3 năm 2022 Chấp nhận: ngày 5 tháng 7 năm 2022

Người giới thiệu

Allouche, Jeremy và Jeremy Lind. 2013. Phát triển và an ninh trong một thế giới đang thay đổi. Tại Viện Phát triển

Học. https://core.ac.uk/download/pdf/19918315.pdf. Truy cập ngày 7 tháng 10 năm 2021.

Đài truyền hình Al-Jazeera. 2019. Hàng trăm tù nhân ISIL trốn khỏi trại Syria, người Kurd nói. https://www.aljazeera.com/news/2019/10/13/

hàng trăm tù nhân isil-thoát-trại-syria-người Kurd-nói. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2021.

Đài truyền hình Al-Jazeera. 2021. Xi của Trung Quốc: Các quốc gia SCO nên giúp thúc đẩy quá trình chuyển đổi Afghanistan suôn sẻ. https://www.aljazeera.com/

news/ 2021/9/17/chinas-xi-sco-states-nên-help-drive-smooth-afghan-transition. Truy cập ngày 29 tháng 9 năm 2021.

Altynbayev, Kanat. 2021. Sự mở rộng an ninh của Trung Quốc ở Tajikistan làm dấy lên lo ngại ở Nga. https://central.asia-news.com/

vi_GB/articles/cnmi_ca/features/2021/12/13/feature-01. Truy cập ngày 28 tháng 12 năm 2021.

ANI. 2021. Tajikistan bác bỏ thông tin về việc Trung Quốc xây dựng căn cứ quân sự ở biên giới với Afghanistan. https://www. aninews.in/news/world/asia/

tajikistan-denies-reports-of-chinese-constructing-military-base-on-its-border-with afghanistan20211031195811/. Truy cập ngày 27 tháng 12 năm 2021.

Ngân hàng phát triển châu Á. 2017. Đáp ứng nhu cầu cơ sở hạ tầng của Châu Á, 0 ed. Manila: Ngân hàng Phát triển Châu Á. https://doi.org/ 10.22617/FLS168388-2.

Asiryan, Aleksey và Yiming He. 2020. Động lực của quan hệ Trung-Nga ở Trung Á. Trong quan hệ quốc tế điện tử. https://www.e-ir.info/2020/10/25/the-dynamics-of-

sino-russian-relations-in-central-asia/. Truy cập ngày 20 tháng 12 năm 2021.

Báo chí liên quan. 2021. Chi phí cho cuộc chiến dài nhất của nước Mỹ: Hàng ngàn sinh mạng, hàng nghìn tỷ đô la. https://www.voanews. com/a/south-central-

asia_cost-americas-longest-war-nghìn-sống-nghìn-đô-la/6210161.html. Truy cập ngày 7 tháng 10 năm 2021.

Azad, Sohrab. 2020. Vai trò của Trung Quốc trong tiến trình hòa bình Afghanistan. https://thediplomat.com/2020/09/chinas-stake-in-the afghan-peace-process/.

Truy cập ngày 29 tháng 9 năm 2021.

BBC. 2011. Trung Quốc được chấp thuận đấu thầu thăm dò dầu khí ở Afghanistan. BBC News, ngày 27 tháng 12. https://www.bbc.com/news/
kinh doanh-16336453. Truy cập ngày 28 tháng 12 năm 2021.

Blanchard, Ben. 2017. Syria cho biết có tới 5.000 người Duy Ngô Nhĩ Trung Quốc chiến đấu trong các nhóm chiến binh. Reuters, ngày 11 tháng 5. https://

www. reuters.com/article/uk-mideast-crisis-syria-china/syria-says-up-to-5000-chinese-uighurs-fghting-in-militant groups-idUSKBN1840UP.

Botobekov, Uran. 2017. Các chiến binh nước ngoài Duy Ngô Nhĩ: Mối liên hệ của Al Qaeda. https://www.eurasiareview.com/10122017-china and-the-turkestan-islamic-

party-from-separatism-to-world-jihad-analysis/. Truy cập ngày 19 tháng 10 năm 2019.

CGTN. 2021. Wang Yi nói rằng Afghanistan đang đứng trước ngã ba đường của lịch sử. https://news.cgtn.com/news/2021-09-08/Afghan

hàng xóm-giữ-FMs-cuộc họp-13oqrTC28Mg/index.html. Truy cập ngày 5 tháng 10 năm 2021.

Chen, Yueyi. 2018. Sáng kiến Vành đai và Con đường làm tăng rủi ro nợ công ở Tajikistan. https://globalriskinsights.com/ 2018/07/belt-and-road-initiative-

increases-sovereign-debt-risks-in-tajikistan/. Truy cập ngày 21 tháng 12 năm 2021.

Chen, Julie Yu-Wen và Soledad Jiménez-Tovar. 2017. Trung Quốc ở Trung Á: Nhận thức địa phương từ giới tinh hoa tương lai. China Quarterly of International

Strategy Studies 03 (03): 429–445. https://doi.org/10.1142/S2377740017500178 (Thế kỷ thế giới ).

Chung, Chien-peng. 2004. Tổ chức Hợp tác Thượng Hải: Ảnh hưởng đang thay đổi của Trung Quốc ở Trung Á. The China Quarterly 180: 989–1009.

Clarke, Colin P., và Paul Rexton Kan. 2017. Các chiến binh nước ngoài Duy Ngô Nhĩ: Một thách thức thánh chiến chưa được xem xét kỹ lưỡng. Tóm tắt Chính

sách của ICCT, tháng 11. Trung tâm chống khủng bố quốc tế. https://icct.nl/publication/uighur-foreign-fghters-an underexamined-jihadist-challenge/.

Cooley, Alexander. 2021. Bên bờ vực và bên rìa thế giới: Phương pháp tiếp cận của phương Tây đối với chính trị quốc tế của Trung Á, 1991–2021. Khảo sát Trung

Á 40 (4): 555–575. https://doi.org/10.1080/02634937.2021.1974818 (Routledge).

Dalton, Ben. 2017. Trung Á có phải là 'điểm nóng cho chủ nghĩa cực đoan'?. https://www.aljazeera.com/news/2017/11/6/nyc-attack-is

trung-châu-châu Á-điểm-nóng-cho-chủ nghĩa cực đoan. Truy cập ngày 29 tháng 9 năm 2021.

Devonshire-Ellis, Chris. 2021. Trung Quốc xây dựng căn cứ quân sự ở Tajikistan. tóm tắt con đường tơ lụa. https://www.silkroadbriefng.com/ news/2021/11/02/

china-to-build-military-bases-in-tajikistan/. Truy cập ngày 27 tháng 12 năm 2021.

DW. 2021. Afghanistan: Các dự án xây dựng đường xá của Taliban bị đình trệ khi không có nguồn vốn nước ngoài. https://www.dw.com/en/afgha nistan-

taliban-road-construction-projects-stall-without-foreign-funding/a-59536988. Truy cập ngày 28 tháng 12 năm 2021.

Ellis, Sam. 2018. Mỹ đã thất bại trong việc tái thiết Afghanistan như thế nào. https://www.vox.com/world/2018/1/11/16878056/afgha
nistan-us-fail-war-taliban. Truy cập ngày 7 tháng 10 năm 2021.
Machine Translated by Google

Zhang Asian Review về Kinh tế Chính trị (2022) 1:10 Trang 14 trên 16

Á-Âu. 2020. Tajikistan: Căn cứ bí mật của Trung Quốc trở nên bớt bí mật hơn một chút. https://eurasianet.org/tajikistan-secret Chinese-base-becomes-

slightly-less-secret. Truy cập ngày 24 tháng 12 năm 2021.

Farchy, Jack. 2016. Các trường dạy tiếng Kazakhstan chuyển từ tiếng Anh sang tiếng Trung. Financial Times, ngày 9 tháng 5. https://www.ft.com/

nội dung/6ce4a6ac-0c85-11e6-9456-444ab5211a2f. Truy cập ngày 4 tháng 10 năm 2021.

Freeman, Carla P. 2018. Chiến lược mới cho đối thủ cũ? Quan hệ Trung Quốc-Nga ở Trung Á sau sự bùng nổ năng lượng The Pacific Review 31 (5): 635–654. https://

doi.org/10.1080/09512748.2017.1398775 (Routledge).

Greenfeld, Charlotte. 2021a. Phân tích: Khi phương Tây cân nhắc viện trợ cho Afghanistan, Trung Quốc và Pakistan nhanh chóng cung cấp cứu trợ.

Reuters, ngày 12 tháng 9. https://www.reuters.com/world/middle-east/west-ponders-aid-afghanistan-china-pakis tan-quick-provide-relief-2021-09-12/.

Truy cập ngày 5 tháng 10 năm 2021.

Greenfeld, Charlotte. 2021b. Pakistan thảo luận về việc mở rộng CPEC sang Afghanistan -đại sứ. Reuters, ngày 27 tháng 9. https://www.reuters.com/world/asia-

pacific/pakistan-discussing-expansion-cpec-afghanistan-ambassador-2021- 27-09/. Truy cập ngày 5 tháng 10 năm 2021.

Grossman, Derek. 2021. Trung Quốc và Pakistan để mắt đến Taliban—Hầu như. https://www.rand.org/blog/2021/09/

china-and-pakistan-thấy-mắt-đối-mắt-trên-taliban-gần như.html. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2021.

Guterres, António. 2018. Trung Á, Afghanistan có tiềm năng trở thành biểu tượng của đối thoại, hòa bình, Tổng thư ký nói với Hội đồng Bảo an Tranh luận

về xây dựng quan hệ đối tác khu vực. https://www.un.org/press/en/2018/ sgsm18859.doc.htm. Truy cập ngày 20 tháng 12 năm 2021.

Heathershaw, John., và Nick Megoran. 2011. Cạnh tranh nguy hiểm: Một chương trình nghị sự mới về chính sách và học bổng về Trung Á. International Afairs

87 (3): 589–612. https://doi.org/10.1111/j.1468-2346.2011.00992.x.

Honig, Steven. 2020. Ai trả tiền? Trung Á và thế tiến thoái lưỡng nan về nợ của Trung Quốc. Trong Tóm Tắt Nước Ngoài. https://www.foreignbrief.com/former-

soviet-union/who-pays-central-asia-and-chinas-debt-dilemma/ . Truy cập ngày 27 tháng 12 năm 2021.

Phân loại giai đoạn an ninh lương thực tích hợp. 2021. Phân tích tình trạng mất an ninh lương thực cấp tính của IPC tháng 9 năm 2021 - tháng 3 năm 2022:

Áp-ga-ni-xtan. Tháng Mười. https://www.ipcinfo.org/fleadmin/user_upload/ipcinfo/docs/IPC_Afghanistan_AcuteFoodI nsec_2021Oct2022Mar_report.pdf. Truy

cập ngày 23 tháng 12 năm 2021.

IRIN Tin tức. 2001. IRIN tập trung vào cộng đồng người Duy Ngô Nhĩ bị cuốn vào “trò chơi chính trị”. https://www.thenewhumanitarian.org/fr/

nút/184094. Truy cập ngày 7 tháng 10 năm 2021.

Trung tâm Kỷ niệm và Di sản Tình báo Israel. 2014. Các chiến binh nước ngoài đến từ nhiều quốc gia và khu vực khác nhau ở châu Á, chiến đấu chống lại chế

độ Syria, hầu hết trong số họ thuộc các tổ chức có liên hệ với Al-Qaeda và thánh chiến toàn cầu. http://www.terrorism-info.org.il/en/article/

20639. Truy cập ngày 14 tháng 3 năm 2017.

Giang, Jon Yuan. 2021a. Ngoại giao giáo dục của Trung Quốc ở Trung Á. https://www.lowyinst acad.org/the-interpreter/china

s-education-ngoại giao-trung-á. Truy cập ngày 24 tháng 12 năm 2021.

Giang, Nguyên. 2021b. Có phải Nga đang bắt đầu chua chát với Trung Quốc?. https://thediplomat.com/2021/10/is-russia-starting-to-sour-on china/. Truy cập

ngày 24 tháng 12 năm 2021.

Tiếng Kasgaria, Asim. 2021. Người Duy Ngô Nhĩ, Taliban nhìn nhau như thế nào — và tại sao điều đó lại quan trọng. https://www.voanews.com/a/how uyghurs-

taliban-view-each-other-and-why-it-matters-/6243241.html. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2021.

Korybko, Andrew. 2019. Trung Quốc, Pakistan có thể giúp Afghanistan, Tajikistan chống khủng bố. https://news.cgtn.com/news/ 2019-11-10/China-Pakistan-can-

help-Afghanistan-Tajikistan-thwart-terrorism-Lu3M5ls1sA/index.html. Truy cập ngày 20 tháng 12 năm 2021.

Kuaibao, X. 2012. Zhongshiyou Afuhan Kantan Zao Qian Junfa Weixie(Việc thăm dò của CNPC ở Afghanistan đang bị đe dọa bởi các cựu lãnh chúa). https://

www.china5e.com/news/news-228167-1.html. Truy cập ngày 28 tháng 12 năm 2021.

Kumakura, tháng 6 năm 2021. Ảnh hưởng của Trung Quốc ở Trung Á: Chứng sợ Trung Quốc và làn sóng biểu tình chống Trung Quốc. Trong China's Infu ence and

the Center-Periphery Tug of War in Hong Kong, Taiwan and Indo-Pacifc, eds. BCH Fong, J. Wu và AJ

Na-than, 296–309. Luân Đôn, New York: Routledge. https://www.routledge.com/Chinas-Infuence-and-the-Center periphery-Tug-of-War-in-Hong-Kong-Taiwan/

Fong-Wu-Nathan/p/book/9780367533564. Truy cập ngày 21 tháng 12 năm 2021.

Landale, James. 2021. Afghanistan: Sự trỗi dậy của Taliban có ý nghĩa gì đối với Pakistan. Bản tin BBC, ngày 3 tháng 9. https://www.bbc.

com/news/world-asia-58443839. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2021.

Landy, Jonathan. 2021. Giáo sư và thuốc phiện: Việc buôn bán ma túy bất hợp pháp ở Afghanistan mang lại lợi ích cho Taliban. Reuters, ngày 16 tháng 8. https://

www.reuters.com/world/asia-pacif ic/profts-poppy-afghanistans-illegal-drug-trade-boon-taliban-2021-08-16/.
Truy cập ngày 28 tháng 12 năm 2021.

Lee, Jones và Hameiri Shahar. 2020. Vạch trần huyền thoại 'Ngoại giao bẫy nợ'. https://www.chathamhouse.org/ 2020/08/debunking-myth-debt-trap-diplomacy/

summary. Truy cập ngày 24 tháng 11 năm 2021.

Lehmann, Daniel. 2021. Tình hình đại dịch COVID-19 ở Trung Á. https://www.caspianpolicy.org/the-state-of

the-covid-19-pandemic-in-trung-asia/. Truy cập ngày 4 tháng 10 năm 2021.

Chanh, Edward. 2018. Đánh giá mối đe dọa khủng bố trong và từ Trung Á. Trong Tiếng Nói Trên Trung Á. https://voicesence ntralasia.org/assessing-the-terrorist-

threat-in-and-from-central-asia/. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2021.

Lo, Bobo. 2008. Trục tiện lợi: Moscow, Bắc Kinh, và địa chính trị mới. Trong Nhà Chatham: Viện Brookings

Nhấn. https://doi.org/10.7864/j.ctt6wphdn. Truy cập ngày 20 tháng 12 năm 2021.

Lukin, Alexander. 2021. Chúng ta đã vượt qua đỉnh cao của việc nối lại quan hệ Trung-Nga chưa? Washington hàng quý 44 (3):

155–173. https://doi.org/10.1080/0163660X.2021.1970904 (Routledge).

Mallison, Kate. 2021. Afghanistan tạo ra thực tế khó khăn mới cho Trung Á. https://www.chathamhouse.org/2021/08/ afghanistan-creates-tricky-new-reality-

central-asia. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2021.

Mangi, Faseeh, Khalid Qayum và Ismail Dilawar. 2021. Chiến thắng của Taliban ở Afghanistan châm ngòi cho các cuộc tấn công khủng bố ở Pakistan.

Bloomberg.com, ngày 28 tháng 9. https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-09-28/taliban-victory-in-afgha nistan-fuels-terror-attacks-in-pakistan.

Truy cập ngày 5 tháng 10 năm 2021.

McKernan, Bethan. 2020. Các tù nhân Nhà nước Hồi giáo trốn thoát khỏi nhà tù Syria sau khi các chiến binh bạo loạn. http://www.theguardian.com/world/2020/mar/

30/islamic-state-prisoners-escape-from-syrian-jail-after-militants-riot . Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2021.

Hơn nữa, Erica. 2021. Vai trò của các biện pháp trừng phạt trong cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Afghanistan. Trong Đài thiên văn toàn cầu IPI. https://theglobalo

bservatory.org/2021/10/the-role-of-sanctions-in-afghanistans-humanitarian-crisis/. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2021.

Mufti, Mariam. 2012. Tôn giáo và quân sự ở Pakistan và Afghanistan: Đánh giá tài liệu. Washington: Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế. https://csis-

website-prod.s3.amazonaws.com/s3fs-public/legacy_fles/fles/publication/ 120628_Mufti_ReligionMilitancy_Web.pdf. Truy cập ngày 7 tháng 10 năm 2021.

Machine Translated by Google

Zhang Asian Review về Kinh tế Chính trị (2022) 1:10 Trang 15 trên 16

O'Reilly, Brendan. 2015. Trung Quốc đang chiến thắng trong Trò chơi vĩ đại mới ở Trung Á. https://www.gisreportsonline.com/china is-wining-the-new-great-

game-in-central-asia,politics,1782.html. Truy cập ngày 4 tháng 10 năm 2021.

Triển vọng Kinh doanh và Tài chính của OECD 2008. 2018. Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc trong thương mại, đầu tư và toàn cầu

cảnh quan tài chính https://www.oecd-ilibrary.org/fnance-and-investment/oecd-business-and-fnance-outlook 2018/the-belt-and-road-initiative-in-the-

global-trade-investment-and -fnance-landscape_bus_fn_out-2018-6-vi.
Truy cập ngày 7 tháng 10 năm 2021.

Peyrouse, Sebastien. 2016. Thảo luận về Trung Quốc: Sinophilia và Sinophobia ở Trung Á. Tạp chí Nghiên cứu Á-Âu 7 (1):

14–23. https://doi.org/10.1016/j.euras.2015.10.003 (SAGE Publications Ltd).

Piekos, William và Elizabeth C. Kinh tế. 2015. Rủi ro và lợi ích của việc mở rộng SCO. https://www.cfr.org/expert

ngắn gọn/rủi ro và phần thưởng-sco-mở rộng. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017.

Putz, Catherine. 2021. Ngoại giao vắc-xin ở Trung Á: Nga so với Trung Quốc? https://thediplomat.com/2021/03/vaccine

ngoại giao-trung-tâm-nga-vs-trung-quốc/. Truy cập ngày 27 tháng 12 năm 2021.

Rehman, Zia Ur. 2020. Trung Quốc thúc đẩy Pakistan mở các tuyến thương mại với Afghanistan. https://asia.nikkei.com/Spotlight/ Belt-and-Road/China-

pushes-Pakistan-to-open-trade-routes-with-Afghanistan. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2021.

Reuters. 2019. Hàng chục cuộc biểu tình phản đối ảnh hưởng của Trung Quốc ở Kazakhstan. Reuters, ngày 4 tháng 9. https://www.reuters.com/article/us-

kazakhstan-china-protests/dozens-protest-against-chinese-infuence-in-kazakhstan-idUSKCN1VP1B0 .
Truy cập ngày 11 tháng 3 năm 2020.

Reuters. 2021a. Factbox: Tài nguyên và khoáng sản chưa được khai thác của Afghanistan là gì? Reuters, ngày 19 tháng 8. https://www.reute rs.com/world/

asia-pacific/what-are-afghanistans-untapped-minerals-resources-2021-08-19/. Truy cập ngày 28 tháng 12 năm 2021.

Reuters. 2021b. Pakistan Taliban yêu cầu thả tù nhân như một điều kiện để đàm phán - các nguồn tin Reuters, ngày 6 tháng 11. https://

www.reuters.com/world/asia-pacific/pakistan-taliban-demand-prisoner-release-condition-talks-sources-2021-11- 06/. Truy cập ngày 29 tháng 12 năm

2021.

Rolland, Nadège. 2019. Chung cư Trung Quốc-Nga trên Á-Âu. Sống sót 61 (1): 7–22. https://doi.org/10.1080/00396 338.2019.1568043 (Routledge).

Rosenblatt, Nate. 2016. Tất cả các cuộc thánh chiến đều mang tính địa phương: những con bọ của IS cho chúng ta biết gì về các chiến binh của chúng. Chương trình An ninh Quốc tế, 20 tháng 7.

Quỹ Mỹ mới. https://www.newamerica.org/international-security/policy-papers/all-jihad-is-local/.

Truy cập ngày 18 tháng 10 năm 2019.

Rymbetov, Serik. Năm 2021. Tình cảm chống Trung Quốc gia tăng ở Kazakhstan khi hợp tác kinh tế bị đình trệ. https://jamestown.org/ program/anti-china-

sentiments-grows-in-kazakhstan-as-economic-cooperation-stalls/. Truy cập ngày 4 tháng 10 năm 2021.

Sahakyan, Mher D. 2021. Chiến lược đối tác Á-Âu lớn hơn của Nga: Mục tiêu và triển vọng. https://www.asiaglobal online.hku.hk/russias-greater-

eurasian-partnership-strategy-aims-and-prospects. Truy cập ngày 27 tháng 12 năm 2021.

Đã nói, Abdul. 2021. Sự phát triển và tương lai của Tehrik-e-Taliban Pakistan. https://carnegieendowment.org/2021/12/21/ Evolution-and-future-of-tehrik-e-

taliban-pakistan-pub-86051. Truy cập ngày 29 tháng 12 năm 2021.

Chọn Ủy ban về Quan hệ Quốc tế và Quốc phòng, Vương quốc Anh và Afghanistan: Báo cáo lần thứ 2 của Kỳ họp 2019-21. https://committees.parliament.uk/

publications/4185/documents/43162/default/. Truy cập ngày 25 tháng 7 năm 2022.

Shachtman Nô-ê. 2018. Công cụ mã nguồn mở biến WikiLeaks thành cuộc khủng hoảng Afghanistan được minh họa (Cập nhật). Có dây, tháng chín

đến 8. https://www.wired.com/2010/08/open-source-wikileaked-docs-illustrated-afghan-meltdown/. Truy cập ngày 28 tháng 12 năm 2021.

Shakhanova, Gaziza và Jeremy Garlick. 2020. Sáng kiến Vành đai và Con đường và Liên minh Kinh tế Á-Âu: Khám phá

tham gia “Mối quan hệ đối tác Á-Âu mở rộng”. https://click.endnote.com/viewer?doi=10.1177%2F1868102620911666&

token=WzMyMTMwODIsIjEwLjExNzcvMTg2ODEwMjYyMDkxMTY2NiJd.XlN6D2J2B6aBbEbUXGxLLKjI-Rg. Truy cập ngày 20 tháng 12 năm 2021.

Bạc, Laura, Kat Devlin và Christine Huang. 2020. Quan điểm bất lợi về Trung Quốc đạt mức cao lịch sử ở nhiều quốc gia.

Trong Dự án Thái độ Toàn cầu của Trung tâm Nghiên cứu Pew. https://www.pewresearch.org/global/2020/10/06/unfavorable views-of-china-reach-

historic-highs-in-many-countries/. Truy cập ngày 4 tháng 10 năm 2021.

Nhỏ, Andrews. 2017. Điều gì đằng sau sự hiện diện an ninh ngày càng tăng của Trung Quốc tại Afghanistan? https://www.worldpoliticsre

view.com/articles/21590/what-s-behind-china-s- Growing-security-presence-in-afghanistan. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2021.

Giám sát Nam Á. 2020. Trung Quốc yêu cầu Pakistan mở 5 biên giới chính với Afghanistan. https://www.southasiamonitor. org/index.php/china-watch/china-asks-

pakistan-open-fve-key-borders-afghanistan. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2021.

Tổng Thanh tra Đặc biệt về Tái thiết Afghanistan. 2016a. Cơ sở hạ tầng đường bộ của Afghanistan: Những thách thức về khả năng duy trì và thiếu sửa chữa

khiến Đầu tư của Hoa Kỳ gặp rủi ro. HOA KỲ: SAGE.

Tổng Thanh tra Đặc biệt về Tái thiết Afghanistan. 2016b. Báo cáo hàng quý cho Quốc hội Hoa Kỳ. https://

www.sigar.mil/pdf/ quarterlyreports/2016-10-30qr.pdf. Truy cập ngày 28 tháng 12 năm 2021.

Stronski, Paul và Nicole Ng. 2018. Hợp tác và cạnh tranh: Nga và Trung Quốc ở Trung Á, Viễn Đông Nga và Bắc Cực. https://carnegieendowment.org/2018/02/28/

cooperation-and-competition-russia-and-china-in-centr al-asia-russian-far-east-and-arctic-pub-75673. Truy cập ngày 29 tháng 9 năm 2021.

Nhóm SecDev. 2018. Chủ nghĩa cực đoan bạo lực ở Trung Á 2018: Khảo sát sơ bộ về các nhóm, khía cạnh kỹ thuật số và phản ứng của nhà nước. Ottawa,

Ontario, Ca-na-đa. https://internews.org/wp-content/uploads/legacy/2019-07/Violent_ extremism_CentralAsia_Eng-2018.pdf. Truy cập ngày 25 tháng

7 năm 2022.

tolonews. 2013. Tạm dừng hoạt động khai thác dầu ở lưu vực Amu Darya. https://tolonews.com/business/amu-darya-basin-oil khai thác-hoạt động-tạm dừng.

Truy cập ngày 28 tháng 12 năm 2021.

Trilling, David. 2020. Thăm dò ý kiến cho thấy Uzbek, giống như các nước láng giềng, ngày càng thận trọng với các khoản đầu tư của Trung Quốc | Á-Âu.

https://euras ianet.org/poll-shows-uzbeks-like-neighbors- Growing-leery-of-chinese-investments. Truy cập ngày 21 tháng 12 năm 2021.

Tsikhay, Aliya. 2021. Trung Quốc và các động lực địa kinh tế ở Trung Á: Cân bằng chiến lược toàn cầu, lợi ích địa phương và nhiều đối tác. Dòng địa

kinh tế, tháng 10. Viện Hội chợ Quốc tế Phần Lan. https://www.tepsa.eu/ china-and-geoeconomic-dynamics-in-central-asia-balancing-global-

strategies-local-interests-and-multiple-partn ers-aliya- tsikhay-fia-fnland/. Truy cập ngày 21 tháng 12 năm 2021.

Tskhay, Aliya, và Costa Buranelli Filippo. 2020. Chấp nhận chủ nghĩa xét lại thông qua cân bằng chủ nghĩa khu vực: Trường hợp của

Trung Á. Nghiên cứu Âu-Á 72 (6): 1033–1052. https://doi.org/10.1080/09668136.2020.1779184 (Routledge).

Machine Translated by Google

Zhang Asian Review về Kinh tế Chính trị (2022) 1:10 Trang 16 trên 16

Quay lại, Susan. 2011. Trung Quốc và Nga sau Chiến tranh Nga-Gruzia. Chiến lược So sánh 30 (1): 50–59. https://doi.org/ 10.1080/01495933.2011.545687

(Routledge).

Umarov, Temur. 2021. Tại sao Nga thấy ít mối đe dọa khi Trung Quốc can dự ngày càng nhiều vào Tajikistan. https://carnegiemoscow. org/bình luận/86103.

Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2022.

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. 2020. Báo cáo lần thứ 25 của nhóm giám sát hỗ trợ phân tích và xử phạt

được đệ trình theo nghị quyết 2368 (2017) liên quan đến ISIL (Da'esh), Al-Qaida và các cá nhân và tổ chức có liên quan. https://undocs.org/en/

S/2020/53. Truy cập ngày 19 tháng 8 năm 2020.

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. 2021a. Afghanistan: Bỏ phiếu về Nghị quyết trừng phạt năm 1988*. https://www.securitycouncil report.org/whatsinblue/

2021/12/afghanistan-vote-on-1988-sanctions-exemption-resolution.php. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2021.

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. 2021b. S/2021b/486. https://www.ecoi.net/en/fle/local/2053487/S_2021_486_E.pdf.

Truy cập ngày 25 tháng 7 năm 2022.

BẠN ĐÃ NÓI. 2021. Hoa Kỳ công bố hỗ trợ nhân đạo bổ sung gần 64 triệu đô la cho Afghanistan | Thông cáo báo chí | Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ.

https://www.usaid.gov/news-information/press-relea ses/sep-13-2021-united-states-gần-64-million-additional-humanitarian-assistance-afghanistan.

Truy cập ngày 5 tháng 10 năm 2021.

Watts, Clint. 2016. Ngoài Syria và Iraq, Hồ sơ nhân sự của Nhà nước Hồi giáo làm sáng tỏ các xu hướng nguy hiểm. 1 tháng 6. Chính sách đối ngoại

Viện nghiên cứu. https://warontherocks.com/2016/06/beyond-syria-and-iraq-the-islamic-states-hr-fles-illum inate-dangerous-trends/. Truy cập

ngày 25 tháng 10 năm 2017.

Weitz, Richard. 2018. Đánh giá Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể: Khả năng và lỗ hổng. trong chiến lược

Viện Nghiên cứu, Đại học Chiến tranh Lục quân Hoa Kỳ. http://www.jstor.org/stable/resrep20082. Truy cập ngày 5 tháng 10 năm 2021.

Wigel, Mikael. 2016. Khái niệm hóa các chiến lược địa kinh tế của các cường quốc khu vực: Chủ nghĩa đế quốc mới, chủ nghĩa trọng thương mới,

quyền bá chủ và chủ nghĩa thể chế tự do. Tạp chí Á Âu 14(2): 135–151. https://doi.org/10.1007/ s10308-015-0442-x.

Wigton-Jones, Evan. 2021. Những tác hại ngoài ý muốn của cơ sở hạ tầng: Thuốc phiện và việc xây dựng đường sá ở Afghanistan. Tạp chí Kinh tế So sánh 49

(2): 405–424. https://doi.org/10.1016/j.jce.2020.10.002.

Wishnick, Elizabeth. 2009. Nga, Trung Quốc và Hoa Kỳ ở Trung Á: Triển vọng Cạnh tranh Nước lớn và

Hợp tác trong bóng tối của cuộc khủng hoảng Gruzia. Tại Viện Nghiên cứu Chiến lược.

Xi, J. 2013. Xi Jinping Zai Hasakesitan Zhaerbayefu Daxue De Yanjiang (Bài phát biểu của Tập Cận Bình tại Đại học Nazarbayev). http://www.gov.cn/ldhd/

2013-09/08/content_2483565.htm. Truy cập ngày 24 tháng 12 năm 2021.

Xie, Jun và Daye Chu. 2021. Mở rộng CPEC vào Afghanistan để thúc đẩy xuất khẩu địa phương, hành trình hòa bình: các nhà phân tích.

https://www.globaltimes.cn/page/202107/1228518.shtml. Truy cập ngày 5 tháng 10 năm 2021.

Yau, Niva. 2021. Trung Quốc đánh bóng hình ảnh của mình ở Trung Á thông qua sức mạnh mềm của ngôn ngữ. https://www.opendemocr

acy.net/en/odr/china-central-asia-soft-power-language/. Truy cập ngày 24 tháng 12 năm 2021.

Nguyên, Cảnh Đông. 2010. Vai trò của Trung Quốc trong việc thành lập và xây dựng Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO). Tạp chí của

Trung Quốc đương đại 19 (67): 855–869. https://doi.org/10.1080/10670564.2010.508587.

Zenn, Jacob. 2017. Sự thay đổi lòng trung thành của các chiến binh Trung Á ở Syria: Trường hợp Đảng Hồi giáo Turkistan. https://www. cacianalyst.org/

publications/analytical-articles/item/13438-central-asian-militants'-shifting-loyalties-in-syria-the case-of-the-turkistan-islamic-party.html. Truy

cập ngày 5 tháng 10 năm 2021.

Zenn, Jacob. 2018. Đảng Hồi giáo Turkistan trong cảnh lưu vong kép: Sự phân chia về địa lý và tổ chức trong chủ nghĩa thánh chiến Duy Ngô Nhĩ. Giám sát

khủng bố 16(17). https://jamestown.org/program/the-turkistan-islamic-party-in-double-exile-geogr aphic-and-organizational-divisions-in-uighur-

jihadism/. Truy cập ngày 7 tháng 1 năm 2020.

Zhang, Min và Shivani Singh. 2021. CẬP NHẬT 1-Công ty Đồng Giang Tây của Trung Quốc phát triển mỏ đồng ở Afghanistan khi tình hình cho phép. Reuters,

ngày 13 tháng 9. https://www.reuters.com/article/afghanistan-confict-jiangxi-copper-idUSL 1N2QF07O. Truy cập ngày 28 tháng 12 năm 2021.

Zhang, Dan và Kunyi Yang. 2021. Các nước Trung Á đặt mục tiêu thu hút thêm đầu tư từ Trung Quốc. https://www.globa

ltimes.cn/page/202106/1227511.shtml. Truy cập ngày 29 tháng 9 năm 2021.

Trương, Chí. 2019. Hệ thống theo dõi kép của Tuyên bố khủng bố ở Trung Quốc. Khủng bố và Bạo lực Chính trị,. Thông tin Vương quốc Anh

Giới hạn: 1–22.https://doi.org/10.1080/09546553.2018.1549547.

Trương, Rachel. 2021. Wang kêu gọi dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Afghanistan. https://advance.lexis.com/document/?pdmfd= 1519360&crid=f53e97f4-5467-404e-

b609-d9572b03d1e5&pddocfullpath=%2Fshared%2Fdocument%2Fnews%2Furn%3AcontentItem %3A63NX-2VD1-JC8V-1194- 00000-00&pdcontentcomponentid=

11314&pdteaserkey= sr0&pditab=allpods&ecomp=xbxnk&earg=sr0&prid=ee52e15e-4b86-42c5-885d-a9f081f517f4. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2021.

Zogg, Benno. 2019. Hợp tác, cùng tồn tại hay xung đột? Tham vọng của Trung Quốc và Nga ở Trung Á https://thediplomat. com/2019/11/hợp-tác-đồng-tồn-tại-hay-

đụng độ-trung-quốc và-nga-tham-vọng-ở-trung-châu/. Truy cập ngày 24 tháng 12 năm 2021.