PHINMA - University of Pangasinan

College of Education and Liberal Arts

Araling Panlipunan V
September 16, 2023

I. LAYUNIN:
Sa loob ng 40-minuto, 100% ng mga mag-aaral ay inaasahang makamit ang 80% pagkatuto
sa:
a. natutukoy ang iba’t-ibang uri mg Panahanan ng mga Sinaunang Pilipino; b. naihahambing
ang uri ng panahanan sa panahon ng mga Espanyol at Sinaunang Pilipino at; (AP5PLP-If6)
c. nakagagawa ng maayos at aktibo sa aktibiti na gagawin patungkol sa Panahanan ng mga
Sinaunang Pilipino sa pamamagitan ng pag-buo at pag-gung larawan.

II. PAKSANG-ARALIN
A. 1. Kabanata: Pinagsimulan ng Lahing Pilipino
A. 1.2 Yunit 1: Kultura ng mga Sinaunang Pilipino
A. 1.3 Paksa: Panahanan ng mga Sinaunang Pilipino
B. Sanggunian:
Maria, A.P., Gumaat, (2016), Batayang Aklat sa Araling Panlipunan 5, pahina 96-98, Ground
Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex. Meralco Avenue, Pasig City, Philippines
Geraldine Mojares, (2016) Grade 5 Lipunan ng Sinaunang Pilipino, Slideshare,
https://www.slideshare.net/diiinsexy/grade-5-lipunan-ng-sinaunang-pilipino
C. Kagamitan:
Materyal ng Guro: larawang biswal, kartolina, chart, kahon, mga litratato, mga tanong, bola
Materyal ng Mag-aaral: Puzzle Pictures, School Supplies
D. Mahalagang-Aral:
Kooperasyon at respeto ng bawat mag-aaral, Pagpapahalaga at Pangangalaga ng ating mga
sinaunang tirahan.
E. Istratehiya:
1. Bato-bato sa langit matamaan huwag magalit.
isang aktibiti na kung saan ang guro ay maghahagis ng bola, kung sino man ang
nahagisan nito ay siya ang sasagot ng tanong na magmumula sa guro. Sa istratehiyang ito
ang mga mag-aaral ay lalong magiging aktibo at agresibo.

2. “Bahay kubo kahit munti ang halaman doon ay sari-sari”

Isang aktibiti na kung saan malayang sumagot ang mga mag-aaral sa pamamagitan ng
pagkanta ng bahay kubo habang pinapasa ang bola. Sa paghinto ng kanta at ang huling
may hawak ng bola ang siyang sasagot ng tanong patungkol sa larawan. Gamit ang
istratehiyang ito ang mga mag-aaral ay may kooperasyon at respeto.

3. Pagtuklas ng kaalaman, gamit ang larawan.

Sa pamamagitan ng aktibiti na ito, mapapagana ang matalinong pag-iisip, bilis at
pagiging alerto ng bawat mag-aaral patungkol sa aralin.

1|Page
GURO MAG-AARAL
A. Panimulang Gawain (Missy) Panginoon, maraming salamat
po sa panibagong araw na inyong
1. Pagdarasal ipinagkaloob sa amin, gabayan niyo po
Maari bang tumayo ang lahat at tayo’y kami sa araw na ito upang kami ay
magdarasal na pangungunahan ni matuto at bigyan niyo kami ng lakas sa
(Missy) mga aktibidad na aming gagawin sa
araw na ito. AMEN.

Magandang umaga rin po, Ginoong John.

1.2 Pagbati (Ang mga mag-aaral ay susunod sa

Magandang umaga klase! panuto ng guro.)
1.3 Pamamahala ng silid-aralan Bago
kayo maupo, maari niyo bang pulutin
ang mga kalat sa inyong paligid na
inyong nakikita, itapon ito sa basurahan
at maari niyo rin bang ayusin ang (Jirah) Ikinagagalak ko pong ibalita
inyong mga upuan sa tamang linya. na walang lumiban sa ating klase
1.4 Pagsuri ng pagdalo ngayong araw.
Maraming salamat, maaari na
kayong maupo. Ngayong araw na
ito, sino ang lumiban sa ating klase
(Jirah)

Salamat (Jirah) Maari ka ng maupo.

Ako ay natutuwa at walang lumiban
sa ating klase, ngayon naman ay nais (Papalakpak ang mga mag –aaral
kong makita ang ngiti sa mukha ng ng tatlong beses at sabay sabay
batang handa ng matuto sa araw na sasambit) “HANDA NA KAMI!
ito.
Pumalakpak ng tatlong beses at isigaw
ang “HANDA NA KAMI!”. Sige nga,
gawin nyo nga klase, Handan a ba
kayong matuto?

2. Balik-aral: (Bato-bato sa
langit matamaan huwag
magalit)
Mahusay! at dahil kayo ay handa
ng matuto, tayo ay mag-babalik Opo teacher, Malinaw po.
aral sa pamamagitan ng isang
aktiti na
tawatawagin nating “Bato-bato sa (Papalakpak ang mga mag–aaral ng
langit matamaan huwag magalit” sa tatlong beses at sabay sabay
pamamagitan ng aktibiti na ito ay sasambit) “HANDA NA KAMI!
Iyahagis ko ang bola kung sino man ang
tamaan nito ay siyang sasagot ng mga
tanong na mangagaling sa akin Malinaw
ba klase? (Saralee) Tama po, teacher.

Mabuti kung ganon, Kaya’t sisimulan

na natin. Handa na ba kayo?

(Iyahagis ang bola) (Saralee) Ang

karaniwang panahanan ng ating mga
ninuno ay matatagpuan sa
kabundukan? Tama o Mali?
 2|Page
Mahusay! (Chrisitan) Tama po, teacher.
(Iyahagis ang bola) (Christian)
Pagsamba sa ispiritu, kalikasan at iba
pang bagay ay pagano, o paganism.
Tama o Mali? Tama! Magaling!

(Iyahagis ang bola) (Mary Jane)

Ang relihiyon ng mga muslim ay
islam. Bahagi ng Mindanao kung
saan unang nakilala ang relihiyong
islam ay sa marawi.
Tama o Mali?
Bakit mali ang iyong sagot?
(Mary Jane) Mali po, teacher.
Teacher kasi po, unang nakilala
ang relihiyong islam sa
Mindanao ay sa Maguindanao.

Tama, ang relihiyong islam sa

Mindanao ay unang nakilala sa
maguindano
Mahusay Mary Jane!

At ang panghuling tanong ay

(Iyahagis ang bola) (Chris)
Katolisismo ang relihiyong
ipinakilala ng mga espanayol.
Magaling!

Ako’y nagagalak dahil tunay ngang

naintindian ninyo an gating napag-
aralan sa ating huling pagkikita.

3. Pagganyak: (“Bahay kubo kahit (nakikinig)

munti ang halaman doon ay sari-
sari”) Ngayong araw ay dadako tayo sa
ating panibagong aralin na ating
sisimulan sa isang aktibidad na ating
tatawaging “Bahay kubo kahit munti
ang halaman doon ay sari-sari”
Kung saan kayo ay kakanta ng bahay Opo, teacher.
kubo habang pinapasa ang bola, (Papalakpak ang mga mag –aaral
pagkahinto ng kanta at ang huling may ng tatlong beses at sabay sabay
hawak ng bola ay siyang sasagot ng sasambit) “HANDA NA KAMI!
tanong sa ipapakitang larawan.
Malinaw ba klase?
Handa na ba kayo? (Tumayo)

(nagsimula ng ipasa ang bola,

habang kinakanta ang bahay kubo)

(Unang hinto ng kanta) (Jenny

ann) (ipapakita ang larawan)

(Jenny anne) Teacher, mga uri po

ng bahay

Jenny ann, ano-ano ang ang

nakikita mong larawan?

Tama! Ito ay mga uri ng tahanan.
(ipagpapatuloy ang pag pasa ng
bola) (louise)
Louise, Ano ang material/materyales
gawa ang mga ito?
3|Page
(tumayo)
(Louise) ang materyales na ginamit
ay mga pawid, kawayan, sawali,
bato at kahoy po teacher.

Mahusay! (Tumayo)
(ipagpapatuloy ang pagpasa ng
bola) (karen)

Karen, Kung kayo ang papipiliin, (karen) Panahan ngayon po, dahil
aling panahanan ang nais ninyong ngayon po ay matitibay at gawa na sa
tirahan: panahan noon o sa bato ang ang mga kabahayan at marami
kasalukuyan? Bakit? na rin pong desenyo.

Magaling!
Marahil ang iba’t-iba ang inyong
kasagutan at rason kung bakit yan ang
napili niyo. Dahil hindi natin
maikakaila na talagang may gusto
noon at may gusto na ngayon. (pumapalakpak)
Maraming salamat sa inyong
pagbabahagi ng kasagutan! Bigyan niyo
ng limang palakpak ang inyong mga
sariili.

B. Paglinang na Gawain (magtataas ng kamay)

(AJ) Patungkol po sa mga tahanan
1. Paglalahad noon teacher.

Mayroon ba kayong mga ideya sa

ating naging aktibidad?
Ano yun AJ?
Mahusay! maari ka ng maupo.
kapag sinabing tahanan ano ang
mga bagay na inyong naiisip na
may
kaugnayan sa salitang ito?
Yes, Darlene?
Mahusay! maari ka ng maupo.
Maari mo bang ibahagi sa amin kung
ano ang larawan ng inyong tahanan
Racquel?
(magtataas ng kamay)
(Darlene) Mga kagamitan,
istruktura, kultura at lugar.
(Racquel) Ang aming tahanan ay maliit
lamang po, ngunit kami ay sama sama
at masaya. Mayroon kaming kwarto
kung saan kami nagtutulog, may maliit
kaming kusina kung saan ay
tinutulungan ko si nanay upang
magluto at mayroon kaming sala kung
saan doon kami nanunuod ng paborito
naming teleserye sa tv.

Magaling! maari ka ng maupo. Gaya

ng sagot ni Racquel lahat tayo ay may
tahanan na kung saan nakakapiling
natin ang ating mga mahal sa buhay.

4|Page
2. Pagtatalakay (lahat) Opo teacher!
Sa araw na ito ay ating tatalakayin at
pag aaralan ang tungkol sa “Panahanan
ng mga sinaunang Pilipino” ngunit
bago yan alamin muna natin kung ano
ang ating alituntunin sa loob ng silid-
aralan ngayong araw sa pamamagitan
ng mga larawan.

Una ay (ipapakita ang larawan)

“Makinig sa guro”

(lahat) ako po teacher!

Pangalawa (ipapakita ang

larawan) “Respetuhin ang bawat
isa”

Pangatlo (ipapakita ang larawan)

“Maging masipag at matulungin”

At Pang-apat (ipapakita ang larawan)

“Magtaas ng kamay kapag nais

sumagot”

Naintindihan ba klase ang ating

alituntunin sa ating silid-aralan?
Mabuti naman kung ganun.

Kung inyong mapapansin, mayroon

ditong malaking litrato ng panahanan.
Ngunit hindi lamang ito isang litrato,
ito rin ay isang libro at naglalaman ng
mga larawan.

Sino ang nais ng makita kung ano

ang nasa loob ng panahanang ito?
Nakikita kong lahat kayo ay nais ng
makita kung ano ang nasa loob ng
panahanang ito, Kaya naman
samahan nyo akong magbilang ng
isa hanggang tatlo.
Isa

5|Page
Dalawa Isa
Tatlo Dalawa
Ano ang nakasulat sa unang pahina Tatlo
(KC) “Panahanan ng mga
KC? Mahusay! sinaunang Pilipino”

Panahanan ng mga sinaunang Pilipino,

malaki ang impluwensiya ng
heographiya sa pagpili ng paninirahan
ng mga sinaunang Pilipino. May
nagtayo ng tirahan malapit sa mga
baybayin at ilog, mayroong ring
nanirahan sa bundok at gubat.

Ngayon naman ay dadako tayo sa

susunod na pahina, Handa na ba kayong
makita kung ano ang laman ng susunod
na pahina? (lahat) Opo. Teacher.
(PAPALAKPAK NG
TATLONG BESES, SABAY
SABAY
BABANGGITIN)
Sa sumunod na pahina, ay may “HANDA NA KAMI!”
isang larawan.

Ano kaya ang nasa larawan Lyka?

Saan naman tayo madalas makakita
ng bahay kubo Ella? (Lyka) Ito ay isang bahay kubo teacher.

(Ella) Madalas po akong nakakakita

ng mga bahay kubo sa probinsya
kapag umuuwi kami sa aming lola
Mahusay! Salamat Ella!
upang magbakasyon.
Bahay-kubo, Ito ay ang katutubong
tirahan ng mga sinaunang Pilipino. Yari
ito sa mga materyales na madaling
matagpuan sa kalikasan. Naaangkop ang
bahay kubo sa tropika na klima ng
Pilipinas. Naging mainam na tirahan ito
upang mapangalagaan ang mag anak
mula sa maiinit na panahon habang
pinapanatiling presko ang loob nito.
Malinaw ba kung ano ang bahay
kubo klase?
Ngayon naman ay lilipat na tayo
sa susunod na pahina. (lahat) Opo teacher!

Ano ang napapansin mo sa

larawan? Yes, Jim Mark?
(nagtataas ng kamay)
(Jim mark) Ito po ay parang bahay
kubo rin ngunit mataas.

6|Page
 (SABAY SABAY)
“FAYU”

Tama! Ang tawag dito ay “fayu”o

fale, sabihin nyo nga “fayu”?

Mahusay! Ang tawag sa panahanang

ito ay fayu, ito ay tirahan ng ng mga
katutubong naninirahan sa
hilagang bahagi ng Pilipinas,
partikular sa
Cordillera. Ito ay may isang malawak
na silid kung saan isinasagawa ang
lahat ng mga gawaing bahay at (lahat) Opo, Teacher!
pagsasalo salo ng pamilya. Ito ay mas
kakaiba sa bahay
kubo, Ang bubong ng fayu ay higit na
mas mataas. Mainam itong proteksyon
sa matinding sikat ng araw at malakas
na pag ulan sa rehiyon.
Malinaw ba sa inyo kung ano ang fayu?

Ngayon naman ay lilipat na tayo

sa susunod na pahina.
(Missy) Ito po ay mas malaking
panahanan po keysa sa dalawang
naunang larawan.

(SABAY-SABAY)
Ano ang napapansin mo sa sumunod “Torogan”
na larawan Missy?

Tama, Ang tawag sa panahanang ito ay

torogan, banggitin niyo ngang muli.
Ano ang tawag sa panahanang ito?

Ang torogan ay impluwensiya ng Islam

na arkitektural sa rehiyon sa Mindanao.
Ito ay hindi pangkaraniwanang tahanan Opo, teacher
sa sultan at, bagkus ay para sa datu.
Marangya ang torogan. Hindi rin
makukumpleto ang Istruktura sa
torogan kung wala ang maalamat na
ibon ng mga Marano, ang Sarimanok.
Malinaw ba klase kung ano ang torogan?

Ngayon ay lilipat tayo sa susunod

na pahina.

Ano ang
napapansin mo sa larawan
Amber?

7|Page
Salamat sa iyong sagot, maari ka ng (Amber) Ito po ay mayroong makukulay
maupo. Ang tawag sa panahanang ito na bangka at mayroong bahay na
ay “lepa” ulitin nyo nga, ano ang nakatayo sa tubig o ilog.
tawag sa panahanang ito?
(SABAY-SABAY)
Ang lepa ay ang tradisyunal na tirahan “LEPA”
ng mga Badjao na makikita sa
Mindanao, partikular sa mga baybayin
ng Sulu Sea at Celebes Sea. Ang
karaniwang tirahan nila ay may tiyakad
na nakaangat sa katubigan sa
baybaying-dagat.
Malinaw ba kung ano ang
panahanang lepa klase?
Opo teacher.
Muli ay lilipat nanaman tayo sa
susunod na pahina.
Ano ang napapansin mo sa sumunod
na lararawan Juvy Mae?
(Juvy mae) Ito ay isang panahanan
na gawa sa bato.

Salamat sa iyong sagot. Ang tawag sa

panahanang ito ay kaiba, ulitin nyo
nga. Ano ang tawag sa panahanang
ito? (SABAY-SABAY)
“Kaiba”
Ang kaiba ay ay tahanang nabuo sa
Batanes. Ito ay walang tiyakid na
nakatayo sa mismong lupa, upang
matiyak ang katatagan nito laban sa
malakas na pag-ihip ng hangin sa
lalawigan.
Matatagpuan ang pinto at bintana ng
bahay na ito sa direksiyon kung saan
hindi pinakamalakas na umihip ang
hangin. Malinaw ba sa inyo kung ano
(lahat) Malinaw po teacher!
ang panahanang kaiba?

Maari niyo bang banggitin kung ano

yung Limang Tahanan ng mga
sinaunang Pilipino na ating tinalakay (SABAY-SABAY)
ngayong araw ito ay…? Bahay kubo
Fayu
Torogan
Lepa
Kaiba

Mahusay Klase!

Ngayon naman ay inihanda akong

isang graphic Organizer, Kung saan
makikita natin dito ang mga
pamamaraan upang mabigyan natin
ng halaga at pansin ang mga
natitirang panahanan ng mga

8|Page
sinaunang Pilipino na hanggang sa Opo teacher.
ngayon ay atin paring nakikita.

Sumunod sa
Maging maingat
sa paghawak o
mga batas o
pag tingin ng
alituntunin.
mga gamit sa
loob ng
panahanan

Mga
Pagpaphalaga
sa mga
Panahanan ng
mga
sinsinaunang
Pilipino

Tangkilin ang
Bigyan ng
sarili atin at
pansin at
mahalin ang
ating kultura.
Bisitahin

Malinaw ba sa inyo ang mga

pagpapahalaga na nabanggit klase?

Mabuti kung ganon. Ako ay nagagalak

dahil talaga ngang naintindihan ninyo
ang ating napag-aralan ngayong araw.
Ngayon naman ay aking susubuhin ang
inyong kakayahan.

C. Pangwakas na Gawain (nakikinig)

1. Pansanay na gawain: (Pagtuklas
ng kaalaman, gamit ang larawan.) Ito
ay isang Gawain na kung saan
susubukin ang inyong matalinong pag
iisip, bilis at pagiging alerto. Ang klase
ay mahahati sa limang (5) grupo na
binubuo ng pito hanggang sampong
miyembro.

RUBRIKS SA PANGKATAWANG GAWAIN

(Ginugrupo ang estudyante)

Ngayon naman ay magpunta kayo sa
inyong mga kagrupo at bumubo ng
bilog. Ngayong kasama nyo na ang (pumupunta sa grupo)
inyong mga kagrupo ay ibibigay ko na
ang mga panuto.
Ang bawat grupo ay mabibigyan ng
puzzle, kung saan iba’t ibang larawan
ang makikita nyo kapag ito ay
naisaayos ng
 9|Page
tama. Ang unang grupo na matatapos ay Opo teacher.
kailangang tumayo at bumalik sa (PAPALAKPAK NG
kanilang mga upuan. Kapag ang lahat TATLONG BESES, SABAY
ng tapos na ay kailangan nyong SABAY
epresenta sa harap kung anong larawan BABANGGITIN)
ang inyong nabuo. Mayroon kayong “HANDA NA KAMI!”
limang minuto upang gawin ang
aktibidad na ito.
Malinaw ba klase?
Handa na kayo? (bumubuo ng puzzle)

Kung ganon ay ibibigay ko na ang

inyong mga puzzle. Ang limang minuto
ay magsisimula na.

Tapos na ang limang minuto

klase. Nakikita ko na ang lahat ay
tapos na sa pagbuo ng inyong mga
puzzle. Dadako naman tayo sa inyong
presentasyon.

Ang unang natapos na grupo ay ang

unang grupo. Kayo ay tumayo na at
magpresenta sa harapan.
Mahusay ang inyong ipinakita.

Ngayon naman ay pakinggan at tignan

naman natin ang ikatlong grupo dahil
sila ang pangalawang natapos agad.

Mahusay ang inyong ipinakita.

Ang susunod naman ay ang

ikalimang grupo, sila ang pangatalo
sa mga unang natapos.
Magaling ang inyong ipinakita.

Sunod naman na ating pakikinggan ay

ang ikalawang grupo, sila ang pang-
apat sa mga unang natapos.
Magaling ang inyong ipinakita.
Sunod naman na ating pakikinggan ay
ang ikalawang grupo, sila ang pang-
apat sa mga unang natapos.
Magaling ang inyong ipinakita.

Ang huling mag prepresenta ay mula

sa pang-apat na grupo. Pakinggan
natin ang kanilang presentasyon.
Mahusay klase! Nagagalak ako dahil
ang bawat isa ay nakinig at natuto sa
ating aralin.
2. Paglalapat
Ngayon naman ay tutungo tayo sa sunod
na aralin. Sa loob ng isang buong papel
ay
 10 | P a g e
iguhit ang larawan ng inyong
panahanan. Kulayan ito. Pagkatapos
ay sagutin ang mga tanong.
Mga gabay na tanong.
1. Ano ang halaga ng panahanan
para sa iyong pamilya?
2. Ito ba ay may pagkakatulad
sa Panahanan ng mga
sinaunang
Pilipino?
3. Kung ang sagot sa
pangalawang tanong ay oo, Ano
ang
pagkakatulad nito?
4. Kung ang sagot sa
pangalawang tanong ay hindi.
Ano ang
pagkakaiba nito?

3. Paglalahat

Tahanan
ng mga
sinaunang
Pilipino.

IV. Pagtataya
Panuto: Sa isang buong papel, isulat sa patlang kung anong uri ng panahanan ng
mgasinaunang Pilipino ang tinutukoy sa bawat numero. Mayroon kayong limang minuto
upang sagutan ito.

FAYU1. Ito ay naaangkop sa tropical na klima ng Pilipinas.

LEPA2. Ito ay makikita partikular sa mga baybayin ng Sulu at Celebes Sea. KAIBA3.
Matatagpuan ang pinto at bintana ng bahay na ito sa direksiyon kung saan hindi
pinakamalakas na umihip ng hangin.
TOROGAN4. Ito ay impluwensiya ng Islam sa arkitektura ng Rehiyon sa
Mindanao. BAHAY-KUBO5. Yari ito sa mga materyales na madaling matagpuan sa
kalikasan.

V. Takdang-Aralin
Panuto: Sa inyong kwaderno mag-lista ng mga antigong bagay o lumang
kagamitan na makikita niyo sa loob ng inyong mga tahanan. Ipasa ito sa susunod na
araw.

Inihanda ni: John L. Cruz

BEED4-01
11 | P a g e