ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო

უნივერსიტეტის ეკონომიკისა და ბიზნესის ფაკულტეტის ბიზნეს

ადმინისტრირების საბაკალავრო პროგრამის II კურსის სტუდენტის
ტირუი პეტროსიანის

საპრეზენტაციო ნაშრომი თემაზე:

საკუთარი კაპიტალის აღრიცხვა

საგანი: ფინანსური აღრიცხვა

ხელმძღვანელი: ნინო მამარდაშვილი
სტუდენტი: ტირუი პეტროსიან

თბილისი 2019
 სარჩევი:
 საკუთარი კაპიტალი, მისი არსი და სტრუქტურა

 სააქციო საზოგადოების საწესდებო კაპიტალის

აღრიცხვა

 სააქციო საზოგადოების რეზერვების აღრიცხვა

 შეზღუდული პასუხისმგებლობის საოგადოების

სკუთარი კაპიტალის აღრიცხვა
 საკუთარი კაპიტალი არის საწარმოს აქტივების
ის ნაწილი, რომელიც რჩება ვალდებულების
დაფარვის შემდეგ.

საკუთარი
კაპიტალი

საწესდებო
რეზერვები
კაპიტალი

სპეციალური
გაუნაწილებელი გადაფასების
დანიშნულების
მოგება რეზერვები რეზერვები
 სააქციო საზოგადოების საწესდებო
კაპიტალის აღრიცხვა

სააქციო საზოგადოება - შეზღუდული ქონებრივი

პასუხისმგებლობის საზოგადოებაა, რომლის პასუხისმგებლობა
კრედიტორების წინაშე შემოიფარგლება მთელი მისი ქონებით.

აქციონერები ინვესტირება

სტრატეგიის
სამეთვალყუერეო
განსაზღვრა და
საბჭო შედეგების ანალიზი

პოლიტიკის
დირექტორთა განხორციელება,
საბჭო მართვა და
კონტროლი
  აქციების სახეები
აქცია სახელობითი ფასიანი ქაღალდია, რომელიც
ადასტურებს აქციონერის საკუთრების უფლებას
კაპიტალზე და სააქციო საზოგადოების ვალდებულებებს
აქციონერის წინაშე.

აქციები

პრივილეგიური ჩვეულებრივი
 პრივილეგიური აქცია - ხელშეკრულება
ემიტენტსა და ინვესტორს შორის, რომელიც
განსაზღვრავს ინვესტიციის პირობებს.

პრივილეგიური
აქციები

კონვერტირებადი არაკონვერტირებადი

დაბრუნებადი არადაბრუნებადი
 აქციების შეფასება

აქციების შეფასება

საკუთარი კაპიტალის აღსარიცხავად ანგარიშთა გეგმის შესაბამისად

გამოიყენება 5100 “საწესდებო კაპიტალის” ჯგუფის შემდეგი ანგარიშები:

5110 - ჩვეულებრივი აქციები; 5140 - საემისიო კაპიტალი;

5120 - პრივილეგიური აქციები; 5150 - საწესდებო კაპიტალი შპს-ში;

5130 - გამოსყიდული საკ. აქციები; 5160 - აქციები ხელმოწერით;

  აქციების გამოშვება-გაყიდვა
აქციების გაყიდვა შესაძლებელია:
დებეტი - 1210 ეროვნული ვალუტა რეზიდენტ ბანკში
კრედიტი - 5110 ჩვეულებრივი აქციები
ფულზე; კრედიტი - 5140 საემისიო კაპიტალი

დებეტი - 2510 ლიზენზია და ფრანშიზი

არაფულად აქტივებზე; კრედიტი - 5110 ჩვეულებრივი აქციები
კრედიტი - 5140 საემისიო კაპიტალი

ხელმოწერით; დებეტი - 14 90 სხვა მოკლევადიანი მოთხოვნები

კრედიტი - 5160 აქციები ხელმოწერით

უფასოდ (ბონუსური ემისია); დებეტი - 514 0 საემისიო კაპიტალი

კრედიტი - 5110 ჩვეულებრივი აქციები

დებეტი - 1210 ეროვნული ვალუტა რეზიდენტ ბანკში

ოფციონით. კრედიტი - 5110 ჩვეულებრივი აქციები
კრედიტი - 5140 საემისიო კაპიტალი
აქციების კონვვერტირება

აქციების კონვვერტირება გულისხმობს ხელშეკრულებით

გათვალისწინებულ ფასსა და ვადებში პრივილეგიური
აქციების კონვერტირებას ჩვეულებრივ აქციებად.

მაგალითი : სააქციო საზოგადოებამ შეთანხმების თანახმად 1 ლარის

ნომინალური ღირებულების 1,000 ცალი პრივილეგიური აქცია უნდა
გაცვალოს 5 ლარის ნომინალური ღირებულების 1,000 ცალ ჩვეულებრივ
აქციაზე. ეს ოპერაცია შემდეგნაირად აისახება:

დებეტი- 5120 პრივილეგიური აქციები 1000

დებეტი -514 0 საემისიო კაპიტალი 4000
კრედიტი -5110 ჩვეულებრივი აქციები 5000
  აქციების დანაწევრება
აქციების დანაწევრება წარმოადგენს ბრუნვაში არსებული აქციების
რიცხვის ზრდას მათი ნომინალური ან გამოცხადებული
ღირებულების პროპორციული შემცირებით.
მაგალითი : სააქციო საზოგადოებას ჰქონდა გამოსაშვებად ნებადართული
500,000 ცალი ჩვეულებრივი აქცია, მ.შ. ბრუნვაშია 4 ლარის ნომინალური
ღირებულების 400,000 ცალი აქცია. საემისიო კაპიტალი შეადგენს 50,000ლარს;
გაუნაწილებელი მოგება - 100,000 ლარს. დირექტორთა საბჭომ მიიღო
გადაწყვეტილება აქციების დანაწევრების შესაებ ორ ნაწილად (2/2).

საკუთარი კაპიტალი აქციების აქციების

დანაწევრებამდე დანაწევრების შემდეგ
ჩვეულებრივი აქციები 1 600 000 (400 000 * 4) 1 600 000 (800 000 * 2)
საემისიო კაპიტალი 50 000 50 000
გაუნაწილებელი მოგება 100 000 100 000
სულ საკუთარი კაპიტალი 1 750 000 1 750 000
  საკუთარი აქციების გამოსყიდვა
შესაძლებელია გაყიდული აქციების უკან დაბრუნება - გამოსყიდვა
აქციონერებისაგან ან ყიდვა ბაზარზე. გამოსყიდული აქციები შეიძლება
გაიყიდოს ხელმეორედ ან გაუქმდეს.
აქციების გამოსყიდვის მიზანია:
• სააქციო საზოგადოების აქციების კურსის სტაბილიზება და ამაღლება;
• გაყიდვა ოფციონით;
• ერთ აქციაზე შემოსავლების გაზრდა;
• აქციათა რიცხვის შემცირებით დივიდენდების შემცირება; და სხვა.

აქციების გამოსყიდვით მცირდება კომპანიის საკუთარი კაპიტალი,

აქტივები და ბრუნვაში არსებული აქციების რიცხვი.

აქციების გამოსყიდვა აისახება გატარეებით:

დებეტი - 5130 გამოსყიდული საკთარი აქციები

კრედიტი - 1210 ეროვნული ვალუტა რეზიდენტ ბანკში
 აქციების მეორადი გაყიდვა
აქციების მეორად ბაზარზე გაყიდვით გამოსყიდულსა და ფაქტობრივად გადახდილ
ფასს შორის წარმოქმნილი სხვაობა რეგულირდება საემისიო კაპიტალით.
თუ სააქციო საზოგადოებას არ გააჩნია საემისიო კაპიტალი და აქცია იყიდება
შეძენის ფასზე ნაკლები ფასით, ზარალი იფარება გაუნაწილებელი მოგებით.

გაყიდულია გამოსყიდული ფასით

დებეტი - 1210 ეროვნული ვალუტა რეზიდენტ ბანკში
კრედიტი - 5130 გამოსყიდული საკუთარი აქციები
გაყიდულია გამოსყიდულზე დაბალი ფასით
დებეტი - 1210 ეროვნული ვალუტა რეზიდენტ ბანკში
დებეტი - 5140 საემისიო კაპიტალი
დებეტი - 5310 გაუნაწილებელი მოგება
კრედიტი - 5130 გამოსყიდული საკუთარი აქციები

გაყიდულია გამოსყიდულზე მაღალი ფასით

დებეტი - 1210 ეროვნული ვალუტა რეზიდენტ ბანკში
კრედიტი - 5130 გამოსყიდული საკუთარი აქციები
კრედიტი - 5140 საემისიო კაპიტალი
 სააქციო საზოგადოების რეზერვების
აღრიცხვა
რეზერვები
საემისო კაპიტალი გაუნაწილებელი მოგება

სპეციალური
აქტივების გადაფასების
დანიშნულების
რეზერვი
რეზერვები
საწარმოს რეზერვების აღსარიცხავად ანგარიშთა გეგმის შესაბამისად
გამოიყენება 5400 „რეზერვები და დაფინანსების“ ჯგუფის ანგარიშები:
5410 - არამატერიალური აქტივების გადაფასების რეზერვი;

5420 - ძირითადი საშუალებების გადაფასების რეზერვი;

5430 - ინვესტიციების გადაფასების რეზერვი;

5490 - სხვა რეზერვები.

  დივიდენდი
დივიდენდი (dividendus - დაქვემდებარებული განაწილებას) წარმოადგენს
წმინდა მოგების ნაწილს, რომელიც ნაწილდება აქციონერებს შორის ფულის ან
სხვა აქტივების სახით აქციების რიცხვის ან წილების პროპორციულად.

დივიდენდების გადახდა ხდება ფულადი

სახით, მაგრამ შესაძლოა მათი გადახდა
აქციებითაც. ეს არ იწვევს ცვლილებებს
აქტივებსა და ვალდებულებებში, არამედ
მხოლოდ საკუთარი კაპიტალის სტრუქტურაში,
კერძოდ მცირდება “გაუნაწილებელი მოგება”
და იზრდება “აქციები”.

დივიდენდების სახით გამოშვებული აქციების შეფასება დამოკიდებულია

გამოშვების მოცულობაზე.
არ ახდენს მნიშვნელოვან გავლენას აქციის ფასზე და ფასდება
ღირებულებით;
მეტი შეიძლება გავლენა მოახდინოს აქციების საბაზრო ფასზე
- შეამციროს, ამიტომ გამოშვება ფასდება ღირებულებით.
 შპს-ს საკუთარი კაპიტალის აღრიცხვა
მაგალითი: დაარსდა კომპიუტერული მომსახურების შპს “კომპიუტერული
სერვისი” . შპს-ს ჰყავს ოთხი დამფუძნებელი, ისინი თანაბარ წილს ფლობენ
კაპიტალში, რომლის სიდიდე განისაზღვრა 5,000 ლარით. ორმა დამფუძნებელმა
თავის წილად შემოიტანა ორი კომპიუტერი, რომელიც შეფასდა 2,500 ლარად,
მესამემ შემოიტანა პრინტერი - 1,000 ლარი და 250 ლარი ნაღდი ფულის სახით,
მეოთხე დამფუძნებელი იღებს ვალდებულებას, რომ სამ თვეში შემოიტანს თავის
წილს - 1,250 ლარს ავეჯის სახით.

საზოგადოების რეგისტრაციის დროს შექმნილი კაპიტალი:

დებეტი - 1110 ნაღდი ფული ეროვნული ვალუტით 250

დებეტი - 2160 ოფისის აღჭურვილობა 3500
დებეტი 14 90 სხვა მოკლევადიანი მოთხოვნები 1250
კრედიტი - 5150 საწესდებო კაპიტალი შპს-ში 5000

3 თვის შემდეგ დამფუძნებელმა შემოიტანა თავისი წილი კაპიტალი:

დებეტი - 2170 ავეჯი და სხვა ინვენტარი 1250
კრედიტი - 1490 სხვა მოკლევადიანი მოთხოვნები 1250
მადლობა ყურადღებისათვის