შოთა მესხიას ზუგდიდის სახელმწიფო სასწავლო უნივერსიტეტი

სოციალურ მეცნიერებათა და ჯანდაცვის ფაკულტეტი

ბიზნესის ადმინისტრირების მეორე კურსის სტუდენტი: გიორგი ჩინჩიკაძე

სააქციო საზოგადოების
დაფინანსების
თავისებურებები

საგანი: ფინანსების თეორია

ზუგდიდი

2023
 სააქციო საზოგადოება
• სააქციო საზოგადოება არის საზოგადოება, რომლის კაპიტალი დაყოფილია
აქციებად. აქციონერი პასუხს არ აგებს სააქციო საზოგადოების
ვალდებულებისთვის. სააქციო საზოგადოება კრედიტორის წინაშე პასუხს აგებს
მთელი თავისი ქონებით. სააქციო საზოგადოება პასუხს არ აგებს აქციონერთა
ვალდებულებებისთვის.
 აქციის ცნება

• აქცია არის რეგისტრირებული დემატერიალიზებული სახელობითი

ფასიანი ქაღალდი, რომელიც განსაზღვრავს პირის მონაწილეობას
სააქციო საზოგადოების კაპიტალში.
 დაფინანსების წყაროები
• კომპანიას (სააქციო საზოგადოებას) შეუძლია სახსრების მოზიდვა ორი
ძირითადი წყაროდან

საკუთარი
სახსრები
დაფინანსების
წყაროები
სესხები
  საკუთრებაში არსებული სახსრები ეხება მფლობელების
მიერ მოწოდებულ სახსრებს. ინდივიდუალურ
მეწარმეობაში,მესაკუთრე თავად უზრუნველყოფს
საკუთრებაში არსებულ ფონდს მისი პირადი ქონებიდან.
პარტნიორობაში ფირმა, პარტნიორების მიერ კაპიტალის
საკუთარი სახით შეტანილ სახსრებს, საკუთრებაში არსებული
სახსრები ეწოდება.

სახსრები
სესხი

 ნასესხები სახსრები ეხება ბიზნეს ფირმის სესხებს. კომპანიაში ნასესხები

სახსრები შედგება სესხის მფლობელებისგან, საჯარო დეპოზიტების,
ფინანსური ინსტიტუტებისა და კომერციული ბანკებისგან მიღებული
ფინანსებისგან. ამრიგად, დაფინანსების სხვადასხვა წყარო არსებობს.
ბანკი
• ბანკი არის ფინანსური ინსტიტუტი, რომელიც იღებს დეპოზიტებს საზოგადოებისგან
და ქმნის მოთხოვნად დეპოზიტებს. საკრედიტო საქმიანობა შეიძლება
განხორციელდეს როგორც პირდაპირ, ისე ირიბად კაპიტალის ბაზრების მეშვეობით .
აქციები როგორც დაფინანსების
წყარო
 როგორც დაფინანსების წყარო, აქციები გთავაზობთ შემდეგ
უპირატესობებს:
 1. მუდმივი კაპიტალი: კაპიტალის აქციონერები უზრუნველყოფენ
კომპანიის მუდმივ სახსრებს. არ არსებობს თანხის დაბრუნების
ვალდებულება, გარდა კომპანიის ლიკვიდაციის მომენტისა.
 2. დივიდენდის მიმართ არანაირი ვალდებულება: წილობრივი
აქციები არ აწესებს ფიქსირებული დივიდენდის გადახდის
ვალდებულებას. დივიდენდები გადაიხდება მხოლოდ იმ
შემთხვევაში, თუ კომპანიას აქვს ადეკვატური მოგება. კაპიტალის
აქციონერები კომპანიის გვერდით დგანან როგორც დიდი, ისე
პატარა აქციის მფლობელები.
 3. პრესტიჟის წყარო: მნიშვნელოვანი სააქციო კაპიტალის მქონე კომპანიას
აქვს მაღალი საკრედიტო მდგომარეობა. კრედიტორები ადვილად აძლევენ
მას სესხს, რადგან სააქციო კაპიტალს უსაფრთხოების ფარად თვლიან.
 4. მცირე ნომინალი: კაპიტალის წილის ნომინალური ღირებულება ზოგადად
საკმაოდ დაბალია. მაშასადამე, აქციებს ფართო მიმზიდველობა აქვს.
კომპანიას შეუძლია უზარმაზარი სახსრების მობილიზება ინვესტორებისთვის,
რომლებიც მიეკუთვნებიან სხვადასხვა შემოსავლის ჯგუფს.
 5. ვარგისია რისკიანი ინვესტორებისთვის: კაპიტალის აქციები იდეალური
ინვესტიციაა თამამი ინვესტორებისთვის. ისინი იღებენ მშვენიერ
დივიდენდებს. გარდა ამისა, ისინი სარგებლობენ სრული ხმის უფლებით
კომპანიის მენეჯმენტში. მათ ასევე აქვთ ახალი აქციების შეძენის უპირატესი
უფლება. კომპანიამ ჯერ უნდა შესთავაზოს თავისი ახალი აქციები არსებულ
აქციონერებს მათი არსებული წილის პროპორციულად.
 z
პრივილეგირებული აქციები

 პრივილეგირებული აქციები, არის კომპანიის აქციები

დივიდენდებით, რომლებსაც უხდიან აქციონერებს
ჩვეულებრივი აქციების დივიდენდების გაცემამდე.
პრივილეგირებული აქციების უმეტესობას აქვს
ფიქსირებული დივიდენდი, ხოლო ჩვეულებრივ აქციებს
ზოგადად არა. პრივილეგირებული აქციების აქციონერებს
ასევე, როგორც წესი, არ აქვთ ხმის მიცემის უფლება,
მაგრამ ჩვეულებრივ აქციონერებს აქვთ
გაუნაწილებელი მოგება
• გაუნაწილებელი მოგება არის ბიზნესის წმინდა შემოსავლის ოდენობა,
რომელიც ინახება მის ანგარიშებში და არ არის გადასახდელი
აქციონერებისთვის. გაუნაწილებელი მოგება არის ბიზნესის გრძელვადიანი
ფინანსური სტაბილურობის ძლიერი მაჩვენებელი.
საჯარო დეპოზიტები
■ საჯარო დეპოზიტები ეხება არაუზრუნველყოფილ დეპოზიტებს, რომლებიც
მოიწვიეს კომპანიების მიერ საზოგადოებისგან ძირითადად საბრუნავი კაპიტალის
საჭიროებების დასაფინანსებლად. საჯარო დეპოზიტების მოწვევის მსურველი
კომპანია რეკლამას აქვეყნებს უმეტესწილად გაზეთებში.
■ საზოგადოების ნებისმიერ წევრს შეუძლია შეავსოს დადგენილი ფორმა და
ჩარიცხოს თანხა კომპანიაში. სანაცვლოდ კომპანია გასცემს დეპოზიტის ქვითარს.
ეს ქვითარი წარმოადგენს კომპანიის მიერ დავალიანების აღიარებას. დეპოზიტის
პირობები დაბეჭდილია ქვითრის უკანა მხარეს. საპროცენტო განაკვეთი საჯარო
დეპოზიტებზე დამოკიდებულია დეპოზიტის პერიოდზე და კომპანიის რეპუტაციაზე.
■ კომპანიას შეუძლია მოიწვიოს საჯარო დეპოზიტები ექვსი თვიდან სამ წლამდე
ვადით. აქედან გამომდინარე, საჯარო დეპოზიტები, უპირველეს ყოვლისა,
მოკლევადიანი დაფინანსების წყაროა. თუმცა დეპოზიტების განახლება
დროდადრო შეიძლება. განახლების საშუალება კომპანიებს საშუალებას აძლევს
გამოიყენონ საჯარო დეპოზიტები საშუალოვადიანი დაფინანსების სახით.
■ კომპანიის საჯარო დეპოზიტები არ უნდა აღემატებოდეს მისი სააქციო კაპიტალის
25%-ს.