არაკომერციული

ორგანიზაციების
ფინანსები
არაკომერციული ორგანიზაციების
ფინანსები
 არასამეწარმეო (არაკომერციული) პირი არის განსაზღვრული მიზნის
მისაღწევად შექმნილი, საკუთარი ქონების მქონე, ორგანიზებული
წარმონაქმნი, რომელიც თავისი ქონებით დამოუკიდებლად აგებს პასუხს
და საკუთარი სახელით იძენს უფლებებსა და მოვალეობებს, დებს
გარიგებებს და შეუძლია სასამართლოში გამოვიდეს მოსარჩელედ და
მოპასუხედ. მისი მიზანია არასამეწარმეო საქმიანობა.

 არაკომერციული ორგანიზაციების ფინანსები - არის ფულადი

ურთიერთობები, რომლებიც წარმოიქმნება არაკომერციული
ორგანიზაციების ნორმატიული საქმიანობის განხორციელების
შედეგად და დაკავშირებულია ფინანსური რესურსების
ფორმირებასთან, განაწილებასთან და გამოყენებასთან
არაკომერციული ორგანიზაციები

 არასამეწარმეო
­ ­ ­ ­ იურიდიული
­ ­ ­ პირი საწარმოსაგან
­ ­ ­ ­ გამოირჩევა
­ ­ ­ ­ შემ­
დეგი
­ ნიშნებით
­ ­ :
ა) არსებითი
­ ­ ­ რესურსების
­ ­ ­ შეტანა
­ ­ ხორციელდება რესურსების
­ ­ ­ მომწო
­ ­
დებლებისაგან
­ ­ ­ ­ , რომლებიც
­ ­ არ ელოდებიან
­ ­ ­ თანაზომად
­ ­ ­ ან პროპორ
­ ­
ციულ
­ ფინანსურ
­ ­ უკუგებას
­ ­ ;
ბ) საოპერაციო
­ ­ ­ ­ მიზანი
­ ­ სხვაა, ვიდრე
­ საქონლითა
­ ­ ­ და მომსახურებით
­ ­ ­ ­
მოგების
­ ­ მიღება
­ ­ ;
გ) არ ახასიათებს
­ ­­ სამეწარმეო
­ ­ ­ საქმიანობის
­ ­­ ­ მსგავსი
­ საკუთრებიდან
­ ­ ­ ­
სარგებელი.
­ ­ ­
არაკომერციული ორგანიზაციების
ფინანსურ მართვის მიზანი
 მოწოდებული რესურსების მაქსიმალურად ეფექტიანი მართვა
 ფინანსური წაუგებლობის მიღწევა (როდესაც ყველა ხარჯი უდრის
მიღებულ შემოსავალს)
 წმინდა შემოსავლების მაქსიმიზაცია, ხარჯების მინიმიზაცია
 ფინანსური რისკის შემცირება
 შემოსულობების (გარდა შემოსავლებისა) მაქსიმიზაცია
არაკომერციული ორგანიზაციების
ფინანსური რესურსები
 ეს არის ფულადი შემოსავლები, შემოდინებები და დანაზოგი:
1. შემოსავალი ფასიანი მომსახურებისგან
2. შემოსავალი ქონების იჯარაში გაცემისგან
3. შემოსავალი სამეწარმეო საქმიანობისგან (მათ შორის, ბანკში დეპოზიდების
გახსნისგან, შემოსავლები ფასიანი ქაღალდებისგან, ან ლატარიის
ჩატარებისგან და ა.შ.)
4. საბიუჯეტო სახსრები
5. ფიზიკური და იურიდიული პირების უანგარო გადარიცხვები
6. დამფუძნებლების შენატანები
7. გრანტები
ფინანსური რესურსების გამოყენების
კუთხით განასხვავებენ:
 არაკომერციული ორგანიზაციები, რომლებიც ფინანსდებიან მხოლოდ
ბიუჯეტიდან ან საგრანტო ორგანიზაციებიდან
 არაკომერციული ორგანიზაციები, რომლებიც ფინანსდებიან მხოლოდ
ბიუჯეტიდან, მაგრამ აქვთ უფლება განახორციელონ სამეწარმეო
საქმიანობა
 არაკომერციული ორგანიზაციები, რომლებიც მოქმედებენ
თვითდაფინანსებით
ორგანიზაციულ-სამართლებრივი
ფორმები
 არაკომერციულ ორგანიზაციებს მიეკუთვნება: საზოგადოებრივი,
რელიგიური, საქველმოქმედო ორგანიზაციები და მეცნიერების,
კულტურის, განათლების, ჯანდაცვის, სპორტის განვითარებისა და
დახმარების ფონდები, ასოციაციები და კავშირები, დაწესებულებები.
 არაკომერციულ ორგანიზაციებს უფლება აქვთ, ეწეოდნენ ბიზნესს
მხოლოდ მათი საწესდებო მიზნების შესრულების ფარგლებში.
ორგანიზაციულ-სამართლებრივი
ფორმები
 საზოგადოებრივი ორგანიზაციები - პოლიტიკური პარტიები , პროფკავშირები
და რელიგიური ორგანიზაციები
 ფონდები - საქველმოქმედო ფონდები, არასახელმწიფო საპენსიო ფონდები
 დაწესებულებები - სახელმწიფო დაწესებულებები, საზოგადოებრივი
ორგანიზაციების დაწესებულებები
 არაკომერციული ამხანაგობები - მაგალითად საფონდო ბირჟა,
კოოპერატივები
 ავტონომიური არაკომერციული ორგანიზაციები - სამეცნიერო-კვლევითი
ცენტრები
 კავშირები და ასოციაციები - საბანკო ასოციაციები , სადაზღვევო
ორგანიზაციების ასოციაცია
 საზოგადოებრივი ორგანიზაციებისთვის, არაკომერციული კავშირებისთვის,
კავშირებისთვის და ასოციაციებისთვის ფინანსური რესურსების ერთ-ერთი წყარო არის
საწევრო შენატანები. სხვა არაკომერციული ორგანიზაციების ასეთი ტიპის რესურს არ
ითვალისწინებს
 პოლიტიკური პარტიებისთვის აკრძალულია უცხოური ფიზიკური და იურიდიული პირების
შენატანები როგორს ფინანსური რესურსების წყარო
 სახელმწიფო და მუნიციპალური დაწესებულებების ფინანსური რესურსები ყალიბდება
საბიუჯეტო სახსრებისგან. საბიუჯეტო სახსრების გამოყენება აგრეთვე შესაძლებელია სხვა
არასამთავრობო კომერციული ორგანიზაციებში თუ ერთ-ერთი დამფუძნებელი არის
სახელმწიფო ან მუნიციპალიტეტი. აგრეთვე, თუ ასეთი ორგანიზაცია ასრულებს
სახელმწიფო შეკვეთას
 არაკომერციულ ორგანიზაციებს შეუძლიათ ისარგებლონ საბანკო კრედიტით.
 სახელმწიფო და მუნიციპალურ დაწესებულებებს ამის უფლება არააქვს.
არაკომერციული ორგანიზაციების
ფინანსური მენეჯმენტის არეალი
 კაპიტალის სტრუქტურა
 კაპიტალური ბიუჯეტირება
 მოკლევადიანი სახსრების ფინანსურ მენეჯმენტი
 ბიუჯეტირება და პროგნოზირება
 კოეფიციენტების ანალიზი (ლიკვიდურობის და ოპერციული
ეფექტიანობის ანალიზი, ტრენდის ანალიზი, ბენჩმარკინგი)
ლიკვიდურობის მაჩვენებლები

 ნაღდი ფული ხელზე (დღეებში) = (ნაღდი ფული + ნაღდი ფულის

ეკვივალენტები) / (საერთო დანახარჯები - ამორტიზაცია)/365 დღე. რაც
უფრო მაღალია მაჩვენებელი, მით უფრო ლიკვიდურია ორგანიზაცია
 ნაღდი ფული ხელზე (თვეში) = (მიმდინარე აქტივები - მიმდინარე
ვალდებულებები + დროებით შეზღუდული წმინდა აქტივები) / [(მთლიანი
დანახარჯები - ამორიზაციის ხარჯი)/12 თვე]
ოპერაციული საქმიანობის
კოეფიციენტები
 დანაზოგის ინდიკატორი = (შემოსავალი - ხარჯი) / მთლიანი
დანახარჯები
 შენატანები და გრანტები = შენატანები და გრანტები / მთლიანი
დანახარჯები