Filipino 9

1
Filipino – Ikasiyam na Baitang
Ikatlong Markahan – Modyul 6: Elehiya sa Kamatayan ni Kuya- Bhutan
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring

magkaroon ng karapatang-sipi ang sinuman sa anumang akdang Pamahalaan ng
Pilipinas. Gayunpaman, kailangan na may pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng
pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga
maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang
bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o
brand name, tatak o trademark, palabassatelebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa
modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang
malikom ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi
inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang
anumang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga
orihinal na may-akda.

Walang anumang bahagi ng nilalaman nito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anumang paraan nang walang pahintulot sa kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Dibisyon ng Lungsod ng Pasig.

Komite sa Pagsulat ng Modyul

Manunulat: Milene P. Yaranon
Editor: Imelda T. Tuańo at Jay-Ar S. Montecer
Tagasuri: Salve Regina O. Piezas

Tagapamahala: Ma. Evalou Concepcion A. Agustin

OIC-Schools Division Superintendent
Aurelio G. Alfonso EdD
OIC-Assistant Schools Division Superintendent
Victor M. Javeña EdD
Chief, School Governance and Operations Division and
OIC-Chief, Curriculum Implementation Division

Education Program Supervisors

Librada L. Agon EdD(EPP/TLE/TVL/TVE)

Liza A. Alvarez(Science/STEM/SSP)
Bernard R. Balitao(AP/HUMSS)
Joselito E. Calios (English/SPFL/GAS)
Norlyn D. Conde EdD(MAPEH/SPA/SPS/HOPE/A&D/Sports)
Wilma Q. Del Rosario (LRMS/ADM)
Ma. Teresita E. HerreraEdD(Filipino/GAS/Piling Larang)
Perlita M. IgnacioPhD(EsP)
Dulce O. Santos PhD(Kindergarten/MTB-MLE)
Teresita P. TagulaoEdD(Mathematics/ABM)

Inilimbag sa Pilipinas, Kagawaran ng Edukasyon – Pambansang Punong Rehiyon

Tanggapan ng mgaPaaralan ng Sangay-Lungsod Pasig

2
 Filipino 9
Ikatlong Markahan
Modyul 6 para sa Sariling Pagkatuto
Pagpapasidhi ng Damdamin
Manunulat: Milene P. Yaranon
Tagasuri:Salve Regina O. Piezas/Editor: Imelda T. Tuańo at Jay-Ar S. Montecer

3
Paunang Salita

Para sa tagapagdaloy:
Malugod na pagtanggap sa asignaturang (Filipino 9) ng Modyul 6 para sa
araling Elehiya sa Kamatayan ni Kuya!

Ang modyul na ito ay pinagtulungang idinisenyo, nilinang at sinuri ng mga

edukador mula sa Tanggapan ng mga Paaralan ng Sangay-Lungsod Pasig na
pinamumunuan ng Nanunuparang Pinuno-Tanggapan ng Pansangay na
Tagapamanihala, Ma. Evalou Concepcion A. Agustin, sa pakikipag-ugnayan sa
Lokal na Pamahalaan ng lungsod sa pamumuno ng butihing Punong Lungsod,
Kgg. Victor Ma. Regis N. Sotto, upang matulungang makamit ng mag-aaral ang
pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan
ang pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.

Inaasahan na sa pamamagitan ng modyul na ito, ang mga mag-aaral ay

makauugnay sa pamamatnubay at malayang pagkatuto ng mga Gawain ayon sa
kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral
na makamit ang mga kasanayang pang-ika-21 siglo lalong-lalo na ang 5 Cs
(Communication, Collaboration, Creativity, Critical Thinking and Character) habang
isinasaalang-alang ang kanilang mga pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa pangunahing teksto, makikita ang pinakakatawan ng

modyul sa loob ng kahong ito:

Mga Tala para saGuro

Ito'y naglalaman ng mga paalala at
estratehiyang magagamit sa paggabay sa
mag-aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang

mag-aaral kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan
at itala ang pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang
sariling pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at
gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa
modyul.

4
Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa (Filipino 9) Modyul 6 ukol sa (Elehiya sa

Kamatayan ni Kuya) !

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan.

Layunin nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-
aralan. Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa
pagkatuto.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

MGA INAASAHAN
Sa bahaging ito malalaman mo ang mga dapat mong
matutuhan pagkatapos mong makumpleto ang modyul.

PAUNANG PAGSUBOK
Dito masusukat ang dati mo nang kaalaman at mga dapat mo
pang malaman sa paksa.

BALIK-ARAL
Dito masusukat ang iyong matutuhan at naunawaan sa mga
naunang paksa.

ARALIN
Tatalakayin sa bahaging ito ang aralin batay sa kasanayang
pampagkatuto.

MGA PAGSASANAY
Sa bahaging ito, pagbibigay ng guro ng iba’t ibang pagsasanay
na dapat sagutin ng mga mag-aaral.

PAGLALAHAT
Sa bahaging ito ibunuod ang mahahalagang konsepto na dapat
bigyang-halaga.

PAGPAPAHALAGA
Sa bahaging ito ay titiyakin kung ang mga kasanayang
pampagkatuto ay naiuugnay at nailalapat sa inyong mga
pagpapahalaga.

PANAPOS NA PAGSUSULIT
Dito masusukat ang mga natutuhan ng mga mag-aaral.

5
YUGTO NG PAGKATUTO
PAGNILAYAN AT ILIPAT

MGA INAASAHAN

A. Nagagamit ang mga angkop na pang-uri na nagpapasidhi ng

damdamin
 makasusulat ka ng isang anekdota o liham na nangangaral , isang
halimbawang elehiya.

PAUNANG PAGSUBOK

Sagutin Mo

Panuto: Isulat sa patlang ang titik ng tamang sagot.

_______1. Bilang ng saknong na bumubuo sa akdang “Kung Tuyo na ang

Luha Mo, Aking Bayan”.
A. tatlo B. apat C. lima D. anim
_______2. Ang may-akda ng tulang ito.
A. Amado V. Hernandez C. Pat V.Villafuerte
B. Magdalena O. Jocson D. Shiela C. Molina
_______3. Ang pagpapasidhi ng damdamin ay isang uri ng pagpapahayag
ng ________.
A. emosyon C. katalinuhan
B. ideya D. karangalan
_______4. Nagagamit ang pagpapasidhi ng damdamin sa pamamagitan ng
pag-iiba-iba ng mga salitang may ugnayang ______.
A. himig C. pangungusap
B. pahayag D. sinonismo
_______5. Pinakamasidhing kahulugan sa salitang dámot.
A. gahaman C. sakim
B. ganid D. sugapa

6
 BALIK-ARAL

Balikan Mo
Panuto: Punan sa patlang ang mga impormasyong hinihingi sa bawat
bilang batay sa akdang Elehiya sa Kamatayan ni Kuya.

1. Tema: ____________________________________________________________
2. Damdamin: _______________________________________________________
3. Pahiwatig: ________________________________________________________
4. Simbolo: __________________________________________________________
5. Mensahe: _________________________________________________________

ARALIN

Pagsasanib ng Gramatika/Retorika
Pag-aralan Mo
Panuto: Basahin at unawain ang akdang pinamagatang “Kung Tuyo na ang
Luha Mo, Aking Bayan” ni Amado V. Hernandez

Iluha mo ang sambuntong kasawiang nagtalakop

na sa iyo’y pampahirap, sa banyaga’y pampalusog:
ang lahat mong kayamana’y kamal-kamal na naubos,
ang lahat mong kalayaa’y sabay-sabay na natapos;
masdan mo ang iyong lupa, dayong hukbo’y nakatanod,
masdan mo ang iyong dagat, dayong bapor, nasa laot!

Lumuha ka kung sa puso ay nagmaliw na ang layon,

kung ang araw sa langit mo ay lagi nang dapithapon,
kung ang alon sa dagat mo ay ayaw nang magdaluyong,
kung ang bulkan sa dibdib mo ay hindi man umuungol,
kung wala nang maglalamay sa gabi ng pagbabangon,
lumuha ka nang lumuha’t ang laya mo’y nakaburrol.

May araw ring ang luha mo’y masasaid, matutuyo,

may araw ring din a luha sa mat among namumugto
ang dadaloy, kundi apoy at apoy na kulay dugo,
samantalang ang dugo mo ay aserong kumukulo;
sisigaw kang buong giting sa liyab ng libong sulo
at ang lumang tanikala’y lalagutin mo ang punglo!

-Panitikang Asyano (Modyul ng mag-aaral sa Filipino 9) pahina 210

7
Alam mo ba na…

Ang pagpapasidhi ng damdamin ay isang uri ng pagpapahayag ng

saloobin o emosyon sa paraang pataas ang antas nito. Nagagamit ito sa
pamamagitan ng pagiiba-iba ng mga salitang may ugnayang sinonismo.

Mga Halimbawa:
4. poot 4. ganid 4. pagmamahal

3. galit 3. gahaman 3. pagliyag

2. asar 2. sakim 2. pagsinta

1. inis 1. damot 1. paghanga

MGA PAGSASANAY
MGA INAASAHAN
Gawain 1
Panuto: Ilahad ang mga damdamin na namamayani sa bawat saknong
ng tulang binasa at ipaliwanag. Sundin ang kasunod na pormat.
(6 puntos)

Saknong 1

Saknong 2

Saknong 3

8
Gawain 2

Panuto: Lagyan ng bilang 1 hanggang 3 ang sumusunod na mga salita

batay sa sidhi ng kahulugan nito. Ang 3 para sa pinakamasidhi,
2 para sa masidhi, at 1 sa hindi masidhi. (5 puntos)

1. 2. 3. 4. 5.
__pagkamuhi __suklam __ pangamba __lungkot __lumuluha

__pagkasuklam __yamot __ kaba __pighati __umiiyak

__pagkagalit __inis __ takot __lumbay __humahagulgol

Gawain 3

Tunghayan ang rubrik kung paano mamarkahan ang iyong nilikhang

produkto.

Pamantayan Puntos
Kaugnayan sa Paksa 3 puntos
May angkop na pang-uri ang mga 3 puntos
salitang ginamit na nagpapasidhi
ng damdamin
Pagkakabuo 3 puntos
Kabuuan 9 puntos

Likhain Mo

Sumulat ng isang halimbawa ng elehiya sa paraang anekdota o liham na

nangangaral. Lagyan ito ng mga angkop na pang-uri na nagpapasidhi ng
damdamin. (9 puntos)

9
 PAGLALAHAT

Dugtungan Mo
Natuklasan
ko na...

Natutuhan ko
sa buong
mdyul na... Masasabi ko
na ...

https://www.google.com/search?q=think-elec.jpg&tbm=isch&ved=2ahUKEwjsjuSqxa7rAhWJuJQKHc3sB7cQ2-cCegQIABAA&oq=think-
elec.jpg&gs_lcp=CgNpbWcQA1DiBVjiBWDkCWgAcAB4AIAB6AKIAegCkgEDMy0xmAEAoAEBqgELZ3dzLXdpei1pbWfAAQE&sclient=img&ei=O-tAX6yFEInx0gTN2Z-
4Cw&bih=657&biw=1366#imgrc=0VFU7-twrjPB_M

PAGPAPAHALAGA
MGA INAASAHAN
Panuto: Ibahagi ang sariling damdamin batay sa larawang nakikita mo
sa ibaba. Ipaliwanag

Damdamin:

Paliwanag:

https://www.google.com/search?q=covid19+pictures+in+the+phil.&tbm=isch&ved=2ahUKEwj0rb_cj-PqAhUMHKYKHVTfDI0Q2-
cCegQIABAA&oq=covid19+pictures+in+the+phil.&gs_lcp=CgNpbWcQAzoECCMQJzoECAAQEzoICAAQCBAeEBNQydkDWKKNBGDtjgRoA3AAeACAAcgGiAHZLpIBDTAuMy43LjIuMC4xLjOYA
QCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ8ABAQ&sclient=img&ei=r2AZX7SaJoy4mAXUvrPoCA

10
 PANAPOS NA PAGSUSULIT

Panuto: Punan sa patlang ang nawawalang salita batay sa angkop na

sidhi ng damdamin nito. Pumili sa kahon ng maaaring isagot.

Gusto Sigaw
Takot Naakit
Nahuhumaling Lumuluha

1. ____________ 4. _____________
Nababaliw Mahal
Nalulugod Sinasamba

2. Nagandahan 5. Kaba
Nabighani Pangamba
____________ _____________

3. Bulong
_____________
Hiyaw

11
 SUSI SA PAGWAWASTO

12
 Sanggunian

 Panitikang Asyano (Modyul ng Mag-aaral sa Filipino) Romulo N. Peralta et.al

 https://www.google.com/search?q=think-
elec.jpg&tbm=isch&ved=2ahUKEwjsjuSqxa7rAhWJuJQKHc3sB7cQ2-cCegQIABAA&oq=think-
elec.jpg&gs_lcp=CgNpbWcQA1DiBVjiBWDkCWgAcAB4AIAB6AKIAegCkgEDMy0xmAEAoAEB
qgELZ3dzLXdpei1pbWfAAQE&sclient=img&ei=O-tAX6yFEInx0gTN2Z-
4Cw&bih=657&biw=1366#imgrc=0VFU7-twrjPB_M

 https://www.google.com/search?q=covid19+pictures+in+the+phil.&tbm=isch&ved=2ahUKEwj0rb_cj-
PqAhUMHKYKHVTfDI0Q2-
cCegQIABAA&oq=covid19+pictures+in+the+phil.&gs_lcp=CgNpbWcQAzoECCMQJzoECAAQEzoICAAQCB
AeEBNQydkDWKKNBGDtjgRoA3AAeACAAcgGiAHZLpIBDTAuMy43LjIuMC4xLjOYAQCgAQGqAQtnd3
Mtd2l6LWltZ8ABAQ&sclient=img&ei=r2AZX7SaJoy4mAXUvrPoCA

 https://www.slideshare.net/irishme/pagpapasidhi-ng-damdamin

13