ირიბი და პირდაპირი თქმა

Direct speech/პირდაპირი თქმა - ზუსტად იმეორებს მოსაუბრის ნათქვამს.

She said: “you have no honor”

Indirect speech/ირიბი თქმა - გადმოგვცემს მოსაუბრის ნათქვამის შინაარსს.

She said he had no honor.

როდესაც პირდაპირი თქმა გადადის ირიბ თქმაში ხდება შემდეგი ცვლილებები:

 აღარ გამოიყენება ბრჭყალები და მძიმე.

 იცვლება კუთვნილებითი პირის ნაცვალსახელები
 იცვლება დრო, თუ მთავარ წინადადებაში ზმნა წარსულ დროშია.

1. თუ მთავარ წინადადებაში ზმნა არის აწმყო დროში ირიბ თქმაში გადასვლისას

დამოკიდებულ წინადადებაში ზმნის დრო არ შეიცვლება.
Anna says: “I’m getting dressed.” – direct speech.
Anna says she is getting dressed – indirect speech.
2. ხოლო თუ მთავარ წინადადებაში დრო არის წარსულ დროში, ირიბ თქმაში
გადასვლისას მოხდება შემდეგი ცვლილებები:

Present simple  past simple

“daphne plays well” – said she  she said (that) daphne played well.

Present continuous  past continuous

“daphne is playing well” – she said  she said(that) daphne was playing well.

Present perfect  past perfect

“Daphne has played well” – she said  she said (that) Daphne had played well.
Present perfect continuous  past perfect continuous

“daphne has been playing well” – she said  she said (that) Daphne had been playing well.

Past simple  past perfect

“Daphne played well” – she said  she said (that) Daphne had played well.

Past continuous  past perfect continuous

“daphne was playing well’ – she said  she said (that) Daphne had been playing well.

Future simple  future-in-the-past simple

“Daphne will play well” – she said  she said (that) daphne would play well.

Future continuous  future-in-the-past continuous

“Daphne will be playing well” – she said  she said (that) Daphne would be playing well.

დროები არ იცვლება ირიბ თქმაში, იმ შემთხვევაში თუ:

1. მოქმედების ზუსტი დროა მითითებული და გამოყენებულია to be ზმნა.

He said: “I was in Tokyo in 1989”  he said that he was in Tokyo in 1989.

2. მოსაუბრე გადმოგვცემს მეცნიერულად დამტკიცებულ ფაქტს ან ინფორმაციას,

რომელიც ამ მომენტისთვისაც მართალია.

She said : “earth goes around the sun”  she said that earth goes around the sun.

He said: “Alice is quite ill”  she said Alice is quite ill. (ახლაც ავად არის)

3. Past continuous არ იცვლის ფორმას, მაშინ, როდესაც დაუსრულებელ მოქმედებას

გამოხატავს.
He said : “ I was reading at 6 o’clock”  he said that he was reading at 6 o’clock.
4. Wish/ would rather/sooner/it is time შემდეგ

“we wish we didn’t have to take exams” said pupils.  the pupils said they wished they didn’t have to
take exams.
 მოდალური ზმნები ირიბ თქმაში:

Will  would

Can  could/ would be able to(future)

May  might/could

Shall  should/would

Must  had to, ან უცვლელი რჩება

Needn’t  didn’t need to / didn’t have to(past), wouldn’t have to (Future)

Would, could, might, used to, mustn’t, should ought to, had better - უცვლელი რჩება.