BÀI GIẢNG

CƠ SỞ VĂN HÓA VIỆT NAM

Số tín chỉ: 03
Giảng viên: TS. Hồ Văn Quốc
ĐTDĐ: 0905 027 481
Email: quochv@vhu.edu.vn

(Lưu hành nội bộ)

 Chương 1. Văn
hóa học và văn
hóa Việt Nam
Chương 6. Văn
Chương 2. Văn
hóa ứng xử với
hóa nhận thức
môi trường xã hội
Kết cấu7.
Chương
bài
Kếtgiảng
luận
Chương 5. Văn
Chương 3. Văn
hóa ứng xử với
hóa tổ chức đời
môi trường tự
Chương 4. Văn sống tập thể
nhiên
hóa tổ chức đời
sống cá nhân
 1.2. Định vị
văn hóa
Việt Nam

1.3. Tiến
1.1. Văn hóa Chương 1.
trình văn
và văn hóa Văn hóa học và
hóa Việt
học văn hóa Việt Nam
Nam
 1.1. Văn hóa và văn hóa học

1.1.1. Định nghĩa văn hóa (culture)

Nghĩa từ vừng
Nghĩa chiết tự: văn là vẻ đẹp, hóa là trở thành → văn hóa là
trở thành đẹp.

Nghĩa thông dụng: chỉ trình độ học thức, lối sống, ứng xử.

Nghĩa chuyên biệt: chỉ trình độ phát triển của một giai đoạn.

Nghĩa rộng: chỉ những giá trị vật chất, tinh thần do con người
tạo ra trong lịch sử.
 Theo Trần Ngọc Thêm:
“Văn hóa là một hệ thống hữu
cơ các giá trị vật chất và tinh
thần do con người sáng tạo và
tích lũy qua quá trình hoạt động
thực tiễn, trong sự tương tác
giữa con người với môi trường
tự nhiên và xã hội”.
 1.1.2. Các đặc trưng và chức năng của văn hóa

• Phân
Đặc trưng 1: biệt hệ
Tính hệ thống thống
và tập
hợp?

Chức năng 1: Văn hóa là nền

Tổ chức xã hội tảng của xã hội
 • Phân
biệt giá
Đặc trưng 2: trị và
Tính giá trị phi giá
trị?

Văn hóa giúp

định hướng
Chức năng 2: các chuẩn
Điều chỉnh xã hội mực, làm
động lực cho
sự phát triển
xã hội
 • Phân biệt
Đặc trưng 3: giá trị
Tính nhân sinh nhân tạo
và thiên
tạo?

Văn hóa giúp

Chức năng 3: gắn kết con
Chức năng giao tiếp người lại với
nhau
 • Phân biệt
giá trị
Đặc trưng 4: nhân tạo
Tính lịch sử có tính
lịch sử
và phi
lịch sử?

Văn hóa
giúp hình
Chức năng 4:
thành nhân
Giáo dục
cách con
người
 1.1.3. Văn hóa với văn minh, văn hiến, văn vật

Định nghĩa văn minh (civilization)

Nghĩa thông
Nghĩa chiết tự:
dụng: chỉ trình độ
văn là vẻ đẹp,
Nghĩa phát triển về
minh là ánh sáng
từ phương diện vật
→ văn minh chỉ
vựng chất mà loài
ánh sáng đẹp
người đạt được.
 Văn minh là trình độ phát triển nhất định của văn
hóa về phương diện vật chất, đặc trưng cho một khu
vực rộng lớn, một thời đại, hoặc cả nhân loại; nó
khác văn hóa ở bốn điểm:
PHÂN BIỆT
VĂN HÓA VĂN MINH
TIÊU CHÍ
Thời gian
Có bề dày lịch sử Lát cắt đồng đại

Giá trị Thiên về vật chất, kỹ

Vật chất và tinh thần
thuật
Phạm vi
Dân tộc Quốc tế

Nguồn gốc Gắn bó với phương Gắn bó với phương

Đông nông nghiệp Tây đô thị
 Định nghĩa văn hiến và văn vật
Văn hiến: văn là văn Nghĩa từ Văn vật: văn là văn hóa,
hóa, hiến là hiền tài. vựng vật là vật chất.
Định nghĩa
Là truyền thống văn hóa lâu Là truyền thống văn hóa tốt
đời, là giá Văn
trị tinh
hiếnthần do các đẹp
Vănđược
vật thể hiện với nhiều di
bậc hiền tài truyền lại tích, nhân vật lịch sử.

Chỉ là khái niệm bộ phận của văn hóa; chúng khác văn hóa ở
độ bao quát các giá trị:

Thiên về giá trị tinh thần (tư Thiên về giá trị vật chất (nhân
Văn hiến Văn vật
tưởng, phong tục, lễ hội…) tài, di tích, hiện vật…)