SINH LÝ CHUYỂN DẠ

&
PHÒNG TRÁNH CHUYỂN DẠ KÉO DÀI

GV: NGUYỄN THỊ KIM MAI

BỘ MÔN SẢN – ĐHYD TPHCM
ĐỐI TƯỢNG: SV YHCT
NỘI DUNG
• SINH LÝ CHUYỂN DẠ
• SẢN ĐỒ
• NHẬN BIẾT & PHÒNG TRÁNH CHUYỂN DẠ KÉO DÀI
CHUYỂN DẠ…
SINH LÝ
CHUYỂN DẠ
CHUYỂN DẠ:
- CƠN CO TỬ CUNG CHUYỂN DẠ
- XÓA MỞ CỔ TỬ CUNG
 SINH LÝ
CHUYỂN DẠ
THAY ĐỔI CỔ TỬ CUNG
• Chín muồi CTC
• Xóa CTC
• Mở CTC
SINH LÝ CHUYỂN DẠ

CƠN CO TỬ CUNG: ĐỘNG LỰC CHÍNH CỦA CHUYỂN DẠ

• Nguồn gốc
• Quá trình
• Kết quả
SINH LÝ CHUYỂN DẠ

CHẨN ĐOÁN CHUYỂN DẠ

1. Có >= 2 cơn co dài >= 20s mỗi 10 phút, gây đau
2. CTC xóa >=30%
3. Thành lập đầu ối, ối căng phồng khi TC co
SINH LÝ CHUYỂN
DẠ
CÁC GIAI ĐOẠN CỦA CHUYỂN DẠ:
1. Xóa mở CTC
2. Sổ thai
3. Sổ nhau và cầm máu
SINH LÝ CHUYỂN DẠ
GIAI ĐOẠN 1: XÓA MỞ CỔ TỬ CUNG
Từ khi bắt đầu -> CTC xóa mở hoàn toàn
- Pha tiềm thời: CTC < 3 cm

- Pha hoạt động:

SINH LÝ CHUYỂN DẠ
GIAI ĐOẠN 2: SỔ THAI
• Lọt
• Xuống
• Xoay
• Sổ
SINH LÝ CHUYỂN DẠ
GIAI ĐOẠN 3:
- BONG NHAU
- SỔ NHAU
- CẦM MÁU
SINH LÝ
CHUYỂN DẠ
CÁC THÀNH TỐ CỦA CHUYỂN DẠ: 3P
1. Power (Cơn co TC)
2. Passenger (Ngôi thai)
3. Passage (Khung chậu)
PHÒNG TRÁNH CHUYỂN DẠ KÉO
DÀI
Tử vong mẹ: 450/100.000 trường hợp sinh sống
Nguyên nhân:
• Vỡ tử cung
• Băng huyết sau sanh
• Nhiễm trùng hậu sản
Chuyển dạ kéo dài!
Phòng tránh CDKD là thách thức toàn cầu
PHÒNG TRÁNH CHUYỂN DẠ
KÉO DÀI
ĐỊNH NGHĨA CHUYỂN DẠ KÉO DÀI
• Chuyển dạ kéo dài trên 24 giờ
• Chuyển dạ hoạt động trên 12 giờ
PHÒNG TRÁNH CHUYỂN DẠ
KÉO DÀI
NGUYÊN NHÂN: 3P
Power: gò yếu/không tương hợp
Passenger:
- Cơ chế sanh
- Bất tương xứng giữa ngôi thai và đường sanh
Passage: hình dạng, cấu trúc, kích thước?
PHÒNG TRÁNH CHUYỂN DẠ KÉO DÀI
POWER
PHÒNG TRÁNH CHUYỂN DẠ KÉO DÀI
PASSAGE
PHÒNG TRÁNH CHUYỂN DẠ KÉO DÀI
PASSENGER
PHÒNG TRÁNH CHUYỂN DẠ
KÉO DÀI
CHUYỂN DẠ TẮC NGHẼN
Định nghĩa: tắc nghẽn cơ học ở đường ra
Nguyên nhân:
- Passenger Bất xứng đầu chậu
- Passage
Ngôi bất thường

Dị tật thai nhi

U đường sinh dục/vùng chậu

PHÒNG TRÁNH CHUYỂN DẠ KÉO DÀI

CHUYỂN DẠ TẮC NGHẼN

Biểu hiện
- Tăng hoạt động cơ tử cung
- Ngôi thai không tiến triển
- Ngôi thai biến đổi hình dạng: uốn khuôn, chồng
xương, bướu huyết thanh

=> Hội chứng vượt trở ngại

PHÒNG TRÁNH CHUYỂN DẠ
KÉO DÀI
CHUYỂN DẠ TẮC NGHẼN
Kết cục:
• Suy thai trong chuyển dạ
• Dọa vỡ tử cung – Vỡ tử cung
• Dò sinh dục – bàng quang – trực tràng
• Nhiễm trùng sơ sinh – nhiễm trùng hậu sản
PHÒNG TRÁNH
CHUYỂN DẠ KÉO DÀI
HỘI CHỨNG VƯỢT TRỞ NGẠI
-> DỌA VỠ TỬ CUNG
-> VỠ TỬ CUNG
=> Tử vong mẹ + tử vong thai

1. Tử cung co dồn dập

2. Vòng Bandl/dấu hiệu Frommel
3. Ngôi thai không tiến triển
4. Ngôi thai biến dạng (chồng xương, lọt
không đối xứng, bướu huyết thanh)
SẢN ĐỒ
NGUYÊN LÝ XÂY DỰNG
SẢN ĐỒ

Friedman (1954)
Hendricks (1969)
Philpott (1972)
WHO (1993)
SẢN ĐỒ CỦA WHO, MODEL 1993
SẢN ĐỒ CỦA WHO, MODEL 1993
SẢN ĐỒ CỦA WHO, MODEL 1993
SẢN ĐỒ MODEL 2002
SẢN ĐỒ
SẢN ĐỒ
SẢN ĐỒ
Ý NGHĨA
- Cải thiện quản lý chuyển dạ
- Cải thiện kết cục thai kỳ
- Hỗ trợ cho đơn vị chăm sóc y tế tuyến cao, cải thiện và nâng
cao hiệu quả của huấn luyện thực hành sản khoa
SẢN ĐỒ
NHẬN BIẾT CHUYỂN DẠ KÉO DÀI!!!
=> SẢN ĐỒ WHO model 1993
- Giảm tần suất và biến chứng CDKD
- Thiết kế đường báo động
- Khuyến cáo khi sản đồ nằm giữa đường báo động và đường
hành động
- CDTT -> sản đồ model 2002
THEO DÕI CUỘC CHUYỂN DẠ
1. Cơn co TC
2. Xóa mở CTC
3. Ngôi thai: sự tiến triển, biến dạng
4. Tim thai
5. Nước ối: màu sắc, tính chất
6. Thuốc
7. Sinh hiệu mẹ

Theo dõi chuyển dạ là vấn đề căn bản trong thực hành sản khoa,
đòi hỏi hiểu biết thấu đáo nguyên lý của theo dõi.
Take home messages:
• Chuyển dạ: cơn co tử cung + xóa mở CTC
• Các thành tố của chuyển dạ
• Chuyển dạ kéo dài, chuyển dạ tắc nghẽn: dấu hiệu, nguyên
nhân, hậu quả
• Sản đồ
XIN CẢM ƠN!