TỔ 4 - DƯỢC LÝ : TKTV

Acetylcholin : là chất dấn truyền thần kinh,biểu hiện tác dụng là cường phó giao
cảm

-HỆ CHOLINERGIC

- Hệ thống các thụ thể phản ứng đặc hiệu với Acetylcholin gọi là hệ
Cholinergic
- Có 2 loại chính của thụ thể Cholinergic: Nicotinic (hệ N) và Musicarinic (hệ
M)

Hệ N: Bị kích thích bởi Nicotinic ở liều thấp, ức chế bởi Nicotinic ở liều cao

- Gồm 2 loại: Nn; Nm

 Nn: có ở hạch giao cảm, phó giao cảm và tuyến tủy thượng thận
 Nm: có ở bản vận động cơ vân
 Khi kích thích, làm mở kênh Na+ gây khử cực màng tế bào, tạo điện thế sau
synap
 Kích thích Nm: Co cơ vân
 Kích thích Nn: Ban đầu cường phó giao cảm, sau cường giao cảm gây:
 Trên tim: kích thích tim
 Trên mạch: co mạch, tăng HA
 Trên mắt: giãn đồng tử
 Trên hô hấp: tăng hô hấp
 Khi ức chế:
- Trên cơ trơn:
 Giảm trương lực, giảm nhu động
 Co bàng quang, gây bí tiểu
- Trên mạch: Giãn mạch, hạ HA
- Trên tim: Tăng nhịp tim, tăng sức co bóp cơ tim
- Trên mắt: Giãn đồng tử, liệt thể mi
- Trên tuyến tiết: Giảm tiết.

HỆ M: Bị kích thích bởi Muscarin, bị ức chế bởi Atropin.

- Có ở sợi hậu hạch phó giao cảm và tuyến mồ hôi.

- Gồm 5 loại receptor: M1-5
  Receptor M1,3,5: có ở cơ trơn khí phế quản, tiêu hóa, tiết niệu, hạch
và tuyến tiết.
 Receptor M2,4: có nhiều ở cơ tim và cơ trơn mạch máu.
 Khi kích thích hệ M, có tác dụng trên cơ quan:
- Kích thích M1,3,5:
 Cơ trơn: co cơ trơn (hô hấp, tiêu hóa, tiết niệu.
 Tuyến tiết: tăng tiết dịch (tuyến ngoại tiết).
 Co cơ vòng mống mắt, co thể mi =>co đồng tử, giảm nhãn áp.
- Kích thích M2,4:
 Giảm hoạt động của tim (giảm nhịp tim, giảm sức co bóp)
 Giãn cơ trơn mạch máu, hạ huyết áp.
 Liều cao, kéo dài =>ức chế hệ cholinergic (hệ M)
- Trên mắt:
 Giãn cơ vòng mống mắt=> giãn đồng tử
 Liệt thể mi=>mất khả năng điều tiết của mắt, tăng nhãn áp.
- Trên tim: tăng nhịp tim.
- Trên mạch: co mạch, tăng huyết áp.
- Trên cơ trơn:Giảm trương lực cơ, giảm nhu động và giãn các cơ trơn hô
hấp,tiêu hóa,tiết niệu.
- Trên tuyến tiết: rối loạn bài tiết, giảm tiết.