Gebelik ve İ

laç
Doç.Dr. Barış KARADAŞ
İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
Atatü rk Eğ itim ve Araştırma Hastanesi
Klinik Farmakoloji ve Toksikoloji Birimi,
Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı
 Gebelikteki fizyolojik
değ işiklikler
0 Renal kan akımı ↑ , Glomerü ler
filtrasyon hızı ↑
0 Bazı ilaçların klerensi ↑
Ö rn. Lamotrijin

0 Hepatik metabolizma hızı ↑

0 Intestinal geçiş zamanı ↑

0 Absorpsiyonu dü şü k olan bazı
ilaçların absorpsiyonu artabilir.
 Plasenta
0 İlaçlar az ya da çok olmak
ü zere genellikle plasentadan
geçerler.
0 Lipofiliklik ve iyonizasyon
durumu
0 Molekü l ağ ırlığ ı
0 Taşıyıcılar
0 P-gp
0 Proteine bağ lanma oranı
0 Plasental ilaç metabolizması
0 Ö rn: Pentobarbitalin
oksidasyonu
 Lipofiliklik & İyonizasyon
0 Tiyopental yü ksek oranda lipofiliktir ve plasentayı
geçip bebekte apne ve sedasyon yapabilir.

0 Suksinilkolin ve tü bokü rarin yü ksek oranda iyonizedir

ve plasentayı az miktarda geçerler.

0 Plasentanın polar bileşiklere geçirgenliğ i gö recelidir.

 Molekü ler ağ ırlık ve pH
0 250 – 500 arası 0 Klinik uygulama :
(lipofiliklik ve Heparin
iyonizasyon derecesine 0 Bü yü k ve polar molekü l
de bağlı olarak) kolay 0 Plasentayı geçemez
geçer 0 Gebelikte antikoagü lan
0 500 – 1000 arası daha gereken durumlarda
zor warfarin yerine
0 > 1000 çok az geçer. kullanılır.
 Molekü ler ağ ırlık ve pH
0 Maternal kan pH : 7.4
0 Fetal kan pH : 7.3

0 Hafif bazik ilaçlar iyon tuzağ ı nedeni ile fetal

kompartmanda daha fazla toplanmaya meyillidir.
 Plasental taşıyıcılar
0 P-glikoprotein (P-gp) plasentada bulunmaktadır.

0 MDR1 geni tarafından kodlanan ATP ile çalışan bir

efflü ks proteinidir.

0 Bazı ilaçları maternal dolaşıma geri pompalayarak

geçişlerini azaltır.
0 Ö rn :Viral Proteaz İnhibitö rleri
 Proteine Bağ lanma
0 Yü ksek derecede 0 Yağda çözünürlüğü
liposolü bl ilaçlar için düşük ve iyonize
geçerli değ ildir. ilaçlar için maternal
0 Ö rn: anestezik gazlar plazma proteinlere
bağlanma eğiliminin
0 Bunlar için geçişin ana artışı plasental geçişi
belirleyicisi plasental engelleyici bir
kan akımıdır. faktördür.
 Plasental ve Fetal İlaç
Metabolizması
0 Plasenta aromatik oksidasyon 0 Umbilikal venö z kanın
reaksiyonlarını katalizleyebilir % 40 – 60’ı fetal
0 N- dealkilasyon
0
karaciğ ere gelir ve bu
Hidroksilasyon
0 Demetilasyon yolla ilaçlar
0 Ö rn: Fenobarbitalin biyotransformasyona
oksidasyonu uğ rayabilir.
0 Bu, hem ilaç etkisini azaltabilir
hem de bazı durumlarda
toksik metabolit oluşumuna
neden olabilir.
0 (Etanol, benzpirenler)
 Doğ um defektleri
0 Popü lasyoda majö r konjenital anomali oranı %3’tü r
(% 1-5).
0 Doğ um defektleri bebek ö lü mlerinin % 20 ‘sinin
nedenidir.
0 % 65’inin etiyolojisi bilinmemekte
0 % 25’i genetik nedenli
0 % 2-3’ü ilaç nedenlidir
0 Diğer nedenler arasında enfeksiyon, annenin kronik
hastalıkları vb. nedenli olduğu dü şü nü lmektedir.
 Teratogenez

0 Embriyoda meydana gelen yapısal defektlerdir.

0 Kusurlu organ ya da doku oluşumu

0 Neden, ilaç, kimyasal madde, radyasyon ya da başka

etken maddeler neden olabilir.
Teratogenez mekanizmaları
0 Hala çok iyi anlaşılabilmiş değ ildir. Direkt ya da indirekt etkiler
neden ile olabilir.
0 İlaçlar plasentadan oksijen ya da besin geçişi ile etkileşebilirler
0 Gelişen organlarda farklılaşmayı bozabilirler.
0 Ö rn: Vitamin A analogları, (isotretinoin, etretinat) gü çlü
teratojenlerdir.
0 Kritik bir maddenin eksikliği gelişim defektine neden olabilir.
0 Folik asit desteğ i nö ral tü p defekti riskini azaltır.
0 Bir teratojene sürekli maruziyet fetal dö nemin çeşitli
evrelerinde bir çok organda çeşitli defektler meydana
getirebilir.
0 Ö rn: Fetal alkol sendromu
 Bir teratojeni nasıl
tanımlarız?
0 Karakteristik bir grup malformasyon meydana
getirmesi
0 Maruz kalan grupta özel bir anomali tipinin
kalmayan gruba nazaran daha yüksek oranda
görülmesi
0 Ö zellikle nadir defektlerin tekrarlaması
0 Etkilerini fetal dö nemin belirli bir evresinde
meydana getirmesi
0 Ajanın organogenez dö neminde kullanılmış olması
0 Etkilerin doza bağımlı olması
0 Teratojenik etkiler majö r malformasyonlar dışında;
0 İntrauterin gelişme geriliği
0 Dü şü k
0 Ö lü doğum
0 Nö rodavranışsal anormallikler şeklinde de ortaya
çıkabilir.

0 Teratojenik etkiler yapısal anomaliler ya da

fonksiyonel bozukluklar (bilişsel işlev, davranış vb.)
şeklinde ortaya çıkabilir.
İlaç Teratojenik Etki

Isotretinoin Çoklu defektler (SSS, kraniyofasiyal, kardiyovaskü ler,

timü s)
Talidomid Ekstremite defektleri, iç organ defektleri

Metotreksat SSS ve ekstremite anomalileri

Karbamazepin Nö ral tü p defektleri

Valproik asit Nö ral tü p defektleri, nö rodavranışsal problemler

ACE inhibitörleri Renal yetmezlik, renal tü bü ler disgenez,

(Özellikle 2. ve 3. oligohidroamniyoz ve bununla ilişkili bası anomalileri.
trimestererde)
Warfarin İskelet ve SSS defektleri
İlaç Teratojenik Etki

Hydantoinler Fetal hidantoin sendromu. Geniş ant. Fontanel, okü ler

(Fenitoin) hipertelorizm, yarık damak ve dudak, tırnak hipoplazisi.
Dietilstilbestrol Kız çocuklarda vajinada berrak hücreli
adenokarsinom
Misoprostol Ekstremite defektleri ile birlikte gö rü len Moebius'
sendromu
Lityum Majö r anomali riskinde artış, kardiyak defektler, Ebstein
anomalisi.
Tetrasiklinler Dişlerde sarı-kahverengi diskolarasyon (Gebeliğ in 16.
haftasından sonra kullanıldığ ında)
 1957-1962 Talidomid
0 1950’lerin sonlarında
piyasaya sü rü len bir ilaçtır.
0 Gebelikte;
0 Sedatif ve antiemetik
etkileri nedeni ile
kullanılmıştır.
0 1960’ların başında 46
ü lkede 10.000’in ü zerinde
fokomeli vakası
1957-1962 Talidomid
Talidomid – Frances Oldham Kelsey
0 Talidomid Kanada, Avrupa ve
Afrika’da 20 ‘nin ü zerindeki
ü lkede onay almıştır.

0 Ancak ü retici firmanın

baskısına rağ men Dr. Kelsey’in
daha ileri çalışmalar
gerektiğ ini belirtmesi nedeni
ile ABD’de onay almamıştır.
 Talidomid – Frances Oldham
Kelsey
0 1962 yılında Talidomid’in
fokomeli’ye neden olduğ u
gö sterilmiş ve Dr. Kelsey
ü stü n sivil hizmet
madalyası ile
ö dü llendirilmiştir.
0 ABD’de konfirme edilmiş
17 olgunun, doktorlara
firmalar tarafından
dağıtılan ilaçlar nedeni ile
ortaya çıktığı
dü şü nü lmektedir.
 Talidomidin ardından…
0 İlaçların piyasaya FDA
sunulmadan önce teratojenik TERIS
potansiyellerinin yeterli
şekilde test edilip edilmediği
sorgulanmaya başlamıştır.
0 Preklinik çalışmalarda FASS
düzenlemeler yapılmıştır.
0 Gebelik risk kategorileri ADEC
ortaya çıkmıştır.
 Talidomidin ardından…

0 İlaçların gebelikteki kullanımlarına dair sağlık personeli ve

toplumun risk algısında bir artış meydana gelmiştir.
0 İlaç kılavuzları,prospektüsler
0 İnternet, medya

0 Her ilaç aksi ispatlanmadıkça teratojendir dü şü ncesi

oluşmuştur.
 Gebelikte ilaç
kullanmı/maruziyeti &
rakamlar
 Gebelik
0 Her yıl doğ urganlık
çağ ındaki 10 kadından 1’i
gebe kalmaktadır.
0 ABD’nde doğurgan yaştaki
(15 – 44 ) kadın sayısı 60
milyon
0 Tü rkiye’deki doğurgan
yaştaki kadın sayısı
yaklaşık 18 milyon
0 Bu gebeliklerin % 50 ‘si
planlı değildir2.
 Gebelik
0 Gebelik, sadece sağ lıklı
kadınların yaşadığ ı bir
sü reç değ ildir.

0 Astım, diyabet ya da
hipertansiyonu olan bir
kadın da gebe kalabilir, ya
da sağlıklı bir kadın gebelik
dö neminde hastalık
teşhisi alabilir.
 Gebelikte ilaç kullanımı
0 İlk gebelik yaşı giderek artmaktadır.

0 ABD’nde her 5 gebeden 2’sinin bir kronik hastalığ ı

vardır .

0 Almanya’da bu oran her 5 gebede 1 şeklindedir.

(Chatterjee, 2008; Kersten, 2014)

Doğurgan yaştaki kadın sayısı 20.522.489*
Gebe sayısı 1.780.000
Canlı doğum sayısı 1.337.504**

*Tü rkiye istatistik kurumu, yaş grubuna gö re nü fus ve cinsiyet oranı 2014 (15-49)
**Temel doğurganlık gö stergeleri, 2014
 Hastalıklar & Gebelik

0 Depresyon %10-15 ; 178.000 - 267.000

0 Bulantı kusma % 85 ; 1.513.000
0 Dispepsi % 30 – 80 ; 534.000 - 1.424.000
0 Hipertansiyon  %1.5 ; 26.700
0 Diyabet  % 3.7 ; 65.860
0 Astım %3-12 ; 53.400 - 213.600
0 Epilepsi %  0.7 ; 12.460
 Gebelikte İlaç Kullanımı
0 Bilmeden maruz kalım

0 Tedavi planlanması
“ Bu ilaç bebeğime zarar verir mi?”
“ Bu ilaç bebeğe zarar verir mi?”
“ Annenin tedavisiz kalması anneye
zarar verir mi?”
“ Annenin tedavisiz kalması bebeğe
zarar verir mi?”
 Gebelikte ilaç seçimi
0 Zor bir iştir.

0 Literatü r okumayı ve takip etmeyi gerektirir.

 Risk Değ erlendirmesindeki
Zorluklar
0 İlacın etkilerine dair VERİLERİN OLMAMASI

0 Verinin var olması ancak VERİYE ULAŞAMAMAK

0 Varolan VERİLERİ NASIL YORUMLAYACAĞINI BİLEMEMEK

0 Gebeler, hekimler, eczacılar ve diğer sağlık personelinin ilaçların

gebelikteki etkileri hakkında YANLIŞ YÜKSEK RİSK ALGISI
 Rakamlar

0 Gebelerin % 90’dan fazlası gebeliğ i

sü resince en az bir reçeteli ya da tezgah-
üstü satılan ilaç kullanmaktadır.
0 Bu kullanımının yaklaşık % 80’i
organogenez periyodundadır.
 Gebelik sü resince kullanılan
ortalama ilaç çeşidi

01976- 1978 02006 - 2008

02.5 04.2

% 68
Mitchell AA, Gilboa SM, Werler MM, Kelley KE, Louik C, Herná ndez-Díaz S; National Birth Defects Prevention Study. Medication use during pregnancy,
with particular focus on prescription drugs: 1976-2008. Am J Obstet Gynecol. 2011;205(1):51. e1-8
 Gebelikte ilaç kullanımı

0 Gebelikte ilaç maruziyeti anne için büyük bir kaygı

kaynağ ıdır.

0 Teratojenite bilgi servisleri (TBS) bu noktada devreye

girerler.
 İLACA BİLM
EDEN
MARUZ KAL
MIŞ
GEBEDE RİS
K
DEĞ ERLEND
İRMESİ
Gebelik risk kategorileri
 Risk kategorileri
0 FASS
0 (Farmaceutiska Specialiteter i Sverige=İsveç Onaylanmış İlaçlar
Kataloğ u) risk sınıflandırması (A, B1, B2, B3, C, D),
0 FDA gebelik risk kategorileri
0 (A, B, C, D, X)
0 ADEC
0 (Australian Drug Evaluation Committee's) (A, B1, B2, B3, C, D, X)
0 TERIS (Teratogen Information System)
0 (Teratojenik risk: Hiç, minimal, beklenmeyen, az, orta, yü ksek ve
belirsiz risk, Verinin kalitesi ve kantitesi: Hiç, çok sınırlı, sınırlı,
orta dü zeyde, iyi dü zeyde, mü kemmel dü zeyde)
 1979- FDA Gebelik Risk Kategorileri
Tablo 9. FDA gebelik risk grupları

Gebelerde yapılan kontrollü çalışmalarda ilacın ilk üç ayda fetüste teratojenik etki riskinin
A olmadığını göstermiştir.

Hayvanlarda yapılan çalışmalar ilacın fetüste teratojenik etki yapma riskinin olmadığını
göstermesine karşın insanlarda yapılan kontrollü çalışmalar yoktur ya da hayvanlarda yapılan
çalışmalar fetüste teratojenik etki riskini göstermesine karşın insanlarda yapılan kontrollü
B araştırmalarda fetüste teratojenik etki riski bulunamamıştır.

Hayvanlarda yapılan araştırmalarda ilacın teratojenik etki riski saptanmasına karşın gebelerde
yapılan kontrollü araştırmalar yoktur ya da hayvanlarda ya da gebelerde bu konuda yapılmış
C
araştırmalar bulunmamaktadır.

Fetüste teratojenik etki yapma riskinin kesin kanıtları bulunmakla birlikte yaşamı tehdit eden
hastalıklarda daha güvenli ilaçların kullanılamaması ya da etkisiz olması durumunda
D
gebelerde kullanılabilecek ilaçlardır.

Hayvanlarda ve insanlarda yapılan araştırmalarda teratojenik etki riski kesin olarak

kanıtlanmış ve teratojenite riski yararlarından daha fazla olan ilaçlardır. Gebelik sırasında
X
kesinlikle kullanılmamalıdır.
 Risk kategorilerini
karşılaştırılan çalışmalar
0 FDA, ADEC, FASS risk kategorileri arasındaki uyumun
araştırıldığ ı bir çalışmada 3 kategori tarafından
sınıflandırılan 261 ilacın sadece 61’i ( % 26) her 3
sınıfta da aynı risk derecelendirmesine
girmektedir 5.
0 ADEC ve FASS genel olarak birbiri ile uyumludur.

0 Değ erlendirilen ilaçlardan 8’i FDA tarafından X

kategorisinde sınıflandırılmıştır. Bunlardan 3’ü ADEC
ya da FASS’e gö re B ya da A olarak sınıflandırılmıştır 5.
0 Oral kontraseptifler, estradiol, klomifen
5. Addis A, Sharabi S, Bonati M. Risk classification systems for drug use during pregnancy: are they a reliable source of information?
Drug Saf. 2000 Sep;23(3):245-53.
FDA gebelik risk kategorileri
0 1979 yılında tasarlanmıştır.

0 Kategorizasyondaki amaç, klinisyenlere gebede kullanmayı

düşündükleri ilacın teratojenik etkisi ile ilgili bir risk
değ erlendirmesi sunmaktır.

0 Kategorizasyonun yapıldığ ı dö nemde ilaçlar gebelikte daha az

sıklıkla kullanılmaktadır.

0 Genel kabul gebenin terapö tik ilaçların kullanımına ihtiyaç

duymayacağ ı şeklindedir.
 Eleştiriler
0 Sınıflandırmaya temel teşkil
eden bilgilerin çoğ u ilacın
FDA onayı için yapılması
gereken hayvan
çalışmalarıdır.
0 Genel olarak insanlarda
yapılan çalışmalar
bulunmamaktadır,
çalışmalar yapılsa da bu
kategorinin
gü ncellenmesini
sağlayamamaktadır.
 Eleştiriler
0 Farklı gestasyonel dö nemlere dair risk değ erlendirmesi
yapılamamaktadır.

0 Dozla ilgili bir ö neri yoktur.

0 Tedavi edilememiş hastalık ile gebelikteki ilaç maruziyetinin

risklerine dair karşılaştırmalı bilgi bulunmamaktadır.

0 Gebeler genç ve sağlıklı ve ilaç kullanımına ihtiyaç

duymayacak bireyler olarak dü şü nü lmü ştü r.
 Eleştiriler
0 İlk gebelik yaşı 1979’a nazaran yü kselmiştir. Bu da
gebenin kronik bir hastalığ ı olması ihtimalini
yü kseltmiştir. AIDS epidemisi ö zellikle gebelerdeki
medikal problemlere yaklaşımı değ iştirmiştir.
 FDA’ nın açık oturumu
0 Bu eleştiriler ü zerine FDA
1997’de bir açık oturum
yapmıştır. Bu oturumdan 2
sonuç çıkmıştır.
0 Klinisyenler FDA gebelik
risk kategorilerini çok
yüksek oranda
kullanmaktadır.
0 Ancak yanlış anlamakta
ve yanlış
kullanmaktadırlar.
 Açık oturumdaki eleştiriler
0 Kategoriler bir derecelendirme sistemi olarak
gö rü lmektedir.
0 “ Talidomid ve isotretinoin X kategorisine giren ilaçlardır.
Kanıtlanmış teratojenlerdir, yüksek oranda malformasyona
neden olmaktadırlar (% 35-40)

0 Oral kontraseptifler de X kategorisi olarak sınıflandırılmıştır.

Ancak artık non-genital malformasyonlara neden olmadıkları
düşünülmektedir. X kategorizasyonuna girmelerinin nedeni
hayvan çalışmalarındaki veriler ve gebelikte kullanımlarının
olmamasıdır.”
 Açık oturumdaki eleştiriler
0 “Klinisyenler aynı kategorideki ilaçların malformasyon
tipi, şiddeti ve insidansı açısından eşit derecede riskli
olduğunu kabul etmektedirler.”

0 “İlaçların yaklaşık % 70’i C kategorisine girmektedir. Bu

ilaçların hayvanlarda malformasyona neden olduğu
gösterilmiş olabilir ya da hiç hayvan verisi olmayabilir.”
Açık oturumdaki eleştiriler
1. ilaç (C kategorisi) 2. ilaç (C kategorisi)

Sadece 1 tü rde fetal 2 ya da 3 tü rde insidansı

ağırlıkta azalma ya da yü ksek majö r yapısal anomali
ossifikasyonda gecikme ve/veya embryo fetal kayıp
Açık oturumdaki eleştiriler
0 Kategoriler hayvan ve insan verilerini birbirinden ayırt
ettirici ö zellikte değ illerdir.
1. ilaç (B kategorisi)
Hayvan verilerinde
malformasyon yok
Yeterli ya da kontrollü
İnsan verisi yok
2. ilaç (B kategorisi)
Hayvan verilerinde
malformasyon var.
Yeterli ya da kontrollü insan
çalışması var ve
malformasyonriskinde artış
gö rü lmemiş
 FDA’ dan istenen
0 Uzmanların FDA’ dan istekleri şu olmuştur;

Gebelik sınıflandırmasında risk bilgisi

ile klinik yönetim bilgisi başlıklarını
ayırın.

Feibus KB. FDA's proposed rule for pregnancy and lactation labeling: improving maternal child health through well-informed medicine use.
J Med Toxicol. 2008 Dec;4(4):284-8.
29 MAYIS 2008 , Amerikan Resmi Gazetesi

Proposed Rule for Pregnancy and

Lactation Labeling for Human Prescription Drug and Biological
Products
0 3 Aralık 2014
 Plaquenil
(Hidroksiklorokin)
 Mesajlar
0 FDA gebelik risk kategorileri maruz kalınan ilacın teratojenik etkisini
değ erlendirmek için tasarlanmamıştır. Bu konudaki kullanımları
problemlidir ve FDA kategorileri değiştirmeye karar vermiştir.

0 FDA gebelik risk kategorileri fikir verebilir, karar verdirmez

0 Gebelikte maruz kalınan ilaçlar hakkında risk değerlendirmesi yaparken

kesinlikle tek başına kategori kullanmayın.

0 Prospektüsler hukuki endişeler ile yazıldıkları için güncel bilgileri

içermeyebilir ve yanlış yönlendirici olabilir.

0 Bu konuda size yol gö sterecek çalışmalar kohort ve olgu kontrol

çalışmalarıdır. Olgu raporları ile nedensellik ilişkisi kurmak güçtür.

0 Bazal riski hatırlayın., gerekli yerlerde hatırlatın.

 Risk değ erlendirmesi
0 Gebenin bilgileri kaydedilir.
0 Demografik bilgiler
0 Obstetrik ö ykü
0 Tıbbi ö ykü
0 Bağımlılıklar, radyasyon maruziyeti
0 Folik asit kullanma durumu
0 İlaç ö ykü sü
0 Endikasyon, sü re, doz ve form
 FDA onaylı ilaçların
teratojenik risk verileri
0 1980 – 2000 0 2000 – 2010
0 468 ilaç 0 172 İlaç
0 % 70’ine dair insan
0 % 90’ının onay çalışması yok
anındaki verileri  % 98’inin onay
teratojenik risk anındaki verileri
açısından belirsiz teratojenik risk
açısından belirsiz
 Veriler, çalışmalar ….
0 Bir ilacın FDA tarafından 0 Teratojenik risk taşıma
onaylandıktan sonra durumu yok ise
teratojenik risk taşıma belirlenmesi için gereken
durumu var ise bunun sü re ise ortalama ;
belirlenme sü resi ortalama;

6.0 ± 4.1 9.1 ± 4.5

yıl yıl
 Bilgi Arayışı
ELEKTRONİK VERİ
KAYNAK KİTAP

İLGİLİ ORG.
WEB SİTELERİ
 Risk değ erlendirmesi
Hangi Çalışma?
0 Risk değ erlendirmesi aşamasında bilgi kaynaklarını
tararken genellikle 2 tip çalışma ile karşılaşırız
0 Hayvan çalışmaları
0 İnsan çalışmaları
0 Kohort çalışmalar
0 Olgu- kontrol çalışmaları
0 Olgu raporları
 Risk değ erlendirmesi
Hangi Çalışma?
0 Hayvan çalışmaları, ilaçların gebelikteki etkilerine dair
ö ngö rü lerimize katkıda bulunur.
0 Ekstrapolasyon problemi vardır (yü ksek doz ve
genetik farklılıklar)

0 Ö rn: Sıçanlarda talidomidin oral emilimi iyi değ ildir .

0 Oral talidomid sıçanlarda embriyotoksik etki
gö stermeyebilir.
0 Parenteral talidomid sıçanlarda embriyotoksisiteyi
en duyarlı tü r olan tavşanların seviyesine çıkarır.
 Risk değ erlendirmesi
Hangi Çalışma?
0İnsanlarda gö zlemsel verilere dayanan epidemiyolojik
çalışmalar elimizdeki en ö nemli kaynaktır.
0Kohort çalışmalar
0Fetal gelişimin tü m aşamaları değ erlendirilir
0Spontan dü şü k, ö lü doğ um, nö rolojik, bilişsel ve davranışlar
sonuçlar vb.
0Olgu-kontrol çalışmaları
0Ö zel ve nadir malformasyon riskleri saptanabilir.

0Her iki metodoloji de birbirini tamamlamaktadır .

PROSPEKTİF KOHORT
ve OLGU-KONTROL
ÇALIŞMALARI
GEBELİKTE İLAÇ KULLANIMI
KONUSUNDA
EN ÇOK FAYDALANDIĞ IMIZ
ÇALIŞMA
TÜ RLERİDİR
 Risk değ erlendirmesi – Olgu
Raporları
0 Olgu raporlarının değ erlendirilmesinde çok dikkatli olunmalıdır.

0 Olgu raporları ile nedensellik ilişkisi kurmak genel olarak gü çtü r.

0 Nadir maruziyetlerdeki nadir anomalileri raporlayan ve benzer

malformasyonlara dair olgu raporları sinyal ö zelliğ i taşıyabilir.

0 Bir ilacın olası teratojenik etkisini araştırırken sadece olgu

raporları ile bir yargıya varmamalı ve epidemiyolojik
çalışmaların varlığı mutlaka araştırılmalıdır.

•Schaefer C. Drug safety in pregnancy: utopia or achievable prospect? Risk information, risk research and advocacy in
•Teratology Information Services. Congenit Anom (Kyoto). 2011;51(1):6-11.
 İlaçların Gebelik Risk
Değ erlendirmesi
0 Bazal risk
0 İlaç kullanımından ö nce de % 1- 3 oranında
malformasyon riski bulunmaktadır. Ö nemli olan
kullanılmış olan ilacın var olan bu bazal risk ü zerine ne
kadar risk eklediğ ini değerlendirmektir.
0 İlacın kullanıldığ ı dö nem,doz ve ilaçla ilgili gebelikte
yapılmış olan epidemiyolojik çalışmalar risk
değ erlendirmesin en ö nemli unsurlardır.

0 FDA gebelik risk gruplarının kullanımı tartışmalıdır.

Risk İletişim
i?
Gebelikte ilaca maruz kalım

0 Anne adayında ve hekimde anksiyete ortaya çıkaran

bir durumdur.

0 Teratoloji Bilgi Servisleri bu noktaa devreye girerek,

gebelikte ilaç kullanımı/maruizyeti konusunda kanıta
dayalı ve bireyselleştirilmiş danışmanlık sunarlar.
Bağ lı 54 tane
Kuzey Amerika bö lgesi,
10 tane de dü nyanın
farklı bö lgelerinden
bağlantı
 Risk iletişimi
0 Ö ncelikle
0 Ne yapıyoruz ?
0 Nasıl yapıyoruz?
0 Toplumdaki bazal konjenital anomali insidansına (%3)
dair bilgiler verilmelidir.
0 İlacın bazal konjenital anomali riskine gö re anomali
riskini arttırıp arttırmadığının değerlendirildiği
anlatılmalıdır.
 Risk değ erlendirmesi
0 Bazal risk 0 Maruz kalınan
ilacın riski
0 Sağlıklı bir gebenin ilaç
kullansa da kullanmasa da
malformasyonlu bir çocuk
doğ urma riski

0 %3 0 %?
 Risk değ erlendirmesi
0 A ilacına gebelikte maruz kalım y
defektinin gö rü lme riskini 2.1
katına çıkarır

0Nasıl yorumlayacağ ız?

 Risk değ erlendirmesi
0Y riskinin toplumda normalde gö rü lme
hızı nedir?
0 % 0.3
02 kat artış = % 0.6

0Total konjenital anomali riskine

yansıyor mu?
Gebenin maruz kaldığ ı ilaçlar hakkında iyi
bir risk iletişimi neleri engeller?
0 İstenen bir gebeliğ in yanlış yü ksek risk algısı nedeni
ile elektif olarak sonlanması

0 Anomalili doğ um ile sonlanan gebeliklerde eksik

bilgilendirme gerekçesi ile hekime açılabilecek
davalar
İLACIN OLASI YA GEBEDEKİ KRONİK
DA VAROLAN HASTALIĞIN
TERATOJENİK OLUŞTURACAĞI
RİSKİ RİSKLER
Teşekkü rler