Giải Phẫu

Học
ĐỘNG MẠCH VÀNH
 Các động mạch vành (coronary arteries), xuất
phát từ nguyên tiếng Latin là “corona”, có
nghĩa là chiếc vương miện, ám chỉ các động
mạch (ĐM) này chạy vòng quanh tim như một
chiếc vương miện.
 Khái niệm ĐMV chỉ được dùng để mô tả mạch máu có
nguyên ủy từ xoang ĐM chủ, nuôi dưỡng trực tiếp cho
khối cơ tim.
 Các mạch máu lân cận đến nuôi dưỡng cho màng ngoài
tim, thì không được sử dụng thuật ngữ này.
Có hai động mạch vành (ĐMV):
 ĐMV trái và ĐMV phải, xuất phát ở gốc ĐMC qua
trung gian là những xoang Valsalva, và chạy trên
bề mặt của tim (giữa cơ tim và ngoại tâm mạc).
 Những xoang Valsalva có vai trò như một bình
chứa để duy trì một cung lượng vành khá ổn định.
ĐMV trái sau khi chạy một đoạn ngắn (1 – 3 cm) giữa ĐM phổi và
nhĩ trái, thì chia ra thành 2 nhánh: động mạch liên thất trước
(ĐMLTTr) và ĐM mũ. (đoạn ngắn đó gọi là thân chung ĐMV trái).
 ĐMLTTr: chạy dọc theo rãnh liên thất trước về phía mỏm
tim, phân thành những nhánh vách và nhánh chéo.
 Những nhánh vách: chạy xuyên vào vách liên thất; số
lượng và kích thước rất thay đổi, nhưng đều có một
nhánh lớn đầu tiên tách ra thẳng góc và chia thành các
nhánh nhỏ.
 Những nhánh chéo: chạy ở thành trước bên, có từ 1 -3
nhánh chéo.
 Trong 80% trường hợp, ĐMLTTr chạy vòng ra tới mỏm tim,
còn 20% trường hợp có động mạch liên thất sau của động
mạch vành phải phát triển hơn.
 Động mạch mũ: chạy trong rãnh nhĩ thất, có vai
trò rất thay đổi tùy theo sự ưu năng hay không
của ĐMV phải. ĐM mũ cho 2 – 3 nhánh bờ cung
cấp máu cho thành bên của thất trái.
 Trường hợp đặc biệt: ĐMLTTr và ĐM mũ có
thể xuất phát từ hai thân riêng biệt ở Động mạch
chủ.
 Động mạch vành phải: có nguyên ủy từ xoang
Valsalva trước phải và phải chạy trong rãnh nhĩ thất
phải. Ở đọan gần cho nhánh vào nhĩ (động mạch nút
xoang) và thất phải (động mạch phễu) rồi vòng ra bờ
phải, tới chữ thập của tim chia thành nhánh động mạch
liên thất sau và quặt ngược thất trái.
 Vai Trò Cấp Máu
Động mạch vành phải: cấp máu cho thất phải và 25 - 35% thất trái.

Động mạch liên thất trước: cấp máu cho 45 - 55% thất trái.

Động mạch mũ: cấp máu cho 15 - 25% thất trái.

Cơ chế hình thành các
mảng xơ vữa ĐMV
Tình trạng này là một quá trình các chát béo
tích tụ trong thành động mạch và hình thành
“mảng xơ vữa” làm hẹp hoặc tắc hoàn toàn
dòng chảy của mạch máu
Với sự hủy hoại cấu trúc thành trong của
động mạch gọi là “lớp nội mạc”
(endothelium) . Vật chất trôi nổi trong máu
như Cholesterol , chất béo và chất thải tế
bào tích lũy bên trong khu vực bị tổn
thương trên thành mạch. Phản ứng hóa học
diễn ra bên trong khối vật chất đang dần
tích tụ dẫn đến oxy hóa phân tử Cholesterol
 gây ra phản ứng viêm . Trong đó tế bào
nội mạc tại vị trí tổn thương giải phóng chất
hóa học – thực chất là các tín hiệu yêu cầu
trợ giúp. Đáp ứng lại tín hiệu , Bạch cầu
Mono trong máu tiếp cận vị trí tổn thương
Sự oxy hóa phân tử cholesterol kích thích
bạch cầu Mono biến hình thành đại thực
bào bắt và tiêu hóa phân tử cholesterol 
Kết quả : Đại thực bào bị chuyển thành tế
bào bọt (foam cells) , tích tụ hình thành
mảng xơ vữa. Khi mảng xơ vữa lớn dần
bên trong thành mạch , thành mạch trở
nên dày và cứng hơn .
Cùng lúc đó , các tế bào cơ trơn bên trong
thành mạch bắt đầu nhân lên và di
chuyển trên bề mặt của mảng xơ vữa và
hình thành một bao xơ bao phủ mảng xơ
vữa
Cuối cùng lòng mạch dần bị hẹp lại , đủ
để làm giảm lưu lượng máu và giảm
lượng oxy cung cấp cho các cơ quan mà
mạch máu đó nuôi dưỡng. Qua thời
gian bao xơ vữa có thể bị yêu dần và
rách ra, giải phóng mảng xơ vữa vào
trong dòng máu
Mảng xơ vữa có thể theo dòng máu và
góp phần vào sự hình thành cục máu
đông – thứ có thể chặn dòng máu chảy
 dẫn đến hạn chế lượng máu nuôi
dưỡng các mô xung quanh bị tắc , làm
tổn thương hoặc thậm chí giết chết các
mô
 Nguồn tham khảo
1. http://benhnhietdoi.vn/tin-tuc/chi-tiet/benh-mach-vanh/902
2. https://sdh.hmu.edu.vn/images/ngcuusinh/VUDUYTUNG-LA.pdf
3. https://benhvienthucuc.vn/dong-mach-vanh-tim-cau-tao-hoat-dong-va-benh-ly/
4. https://soha.vn/suc-khoe/kham-pha-tung-cm-trai-tim-nguoi-20130415225253382.htm
5. https://www.msdmanuals.com/vi-vn/chuy%C3%AAn-gia/r%E1%BB%91i-lo%E1%BA
%A1n-tim-m%E1%BA%A1ch/b%E1%BB%87nh-%C4%91%E1%BB%99ng-m%E1%B
A%A1ch-v%C3%A0nh/t%E1%BB%95ng-quan-b%E1%BB%87nh-%C4%91%E1%BB
%99ng-m%E1%BA%A1ch-v%C3%A0nh#v8552180_vi