* Tác giả:

- Nguyễn Duy là gương

mặt tiêu biểu trong lớp
nhà thơ trẻ thời chống Mĩ.
- Thơ ông giản dị, trong
sáng, thường mang màu
sắc triết lí.
* Tác phẩm:
- Bài thơ sáng tác năm 1978
tại thành phố Hồ Chí Minh.
- Thể thơ: 5 chữ
- PTBĐ chính: Biểu cảm
 4. Bố cục: 3 phần
Vầng trăng quá khứ Vầng trăng hiện tại Suy ngẫm của nhà thơ

Từ hồi về thành phố Ngửa mặt lên nhìn mặt

Hồi nhỏ sống với đồng
quen ánh điện ,cửa gương có cái gì rưng rưng
với sông rồi với bể
vầng trăng đi qua ngõ như là đồng là bể
hồi chiến tranh ở rừng
như người dưng qua đường. như là sông là rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trăng cứ tròn vành vạnh

Trần trụi với thiên nhiên Thình lình đèn điện tắt
kể chi người vô tình
hồn nhiên như cây cỏ
phòng buyn-đinh tối om
ánh trăng im phăng phắc
ngỡ không bao giờ quên
vội bật tung cửa sổ đủ cho ta giật mình.
cái vầng trăng tình nghĩa
đột ngột vầng trăng tròn.
`
1. Vầng trăng trong quá khứ:
đồng Hồi nhỏ sống với đồng
- Hồi nhỏ, với
bể
với sông rồi với bể
sông
->Điệp ngữ, liệt kê hồi chiến tranh ở rừng
Con người sống hoà hợp, thân
vầng trăng thành tri kỉ
thiết với thiên nhiên
- Hồi chiến tranh: ở rừng
->Nhân hoá: Vầng trăng tri kỉ

Quan hệ gần gũi, gắn bó

giữa người và trăng.
 “Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa

Biện pháp so sánh, từ ngữ gợi cảm -> con người sống gần
gũi, chan hoà với thiên nhiên, với vầng trăng
=> Vầng trăng không những trở thành bạn tri kỉ, mà đã
trở thành “vầng trăng tình nghĩa” biểu tượng cho quá khứ
nghĩa tình.
 2. Vầng trăng hiện tại:
* Hoàn cảnh sống hiện tại: Từ ngày về thành phố
+ Đất nước hoà bình quen ánh điện, cửa gương
+ Đời sống vật chất tiện nghi
vầng trăng đi qua ngõ
- So sánh:“Vầng trăng” với “người
như người dưng qua đường
dưng”
-> Con người lạnh nhạt, coi vầng
trăng như một người xa lạ.
* Tình huống gặp lại vầng trăng:
Thình lình đèn điện tắt
Mất điện, phòng tối om, vội vàng
phòng buyn- đinh tối om
mở tung cửa sổ.
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
 Biện pháp đảo ngữ nhấn mạnh
tình huống bất ngờ gặp lại cố
nhân“vầng trăng”.
Các động từ vội, bật, tung đặt liền
nhau thể hiện sự hối hả đi tìm
nguồn sáng của con người.
 3. Suy ngẫm của tác giả
- Tư thế: “ngửa mặt”: trang trọng,
thành kính
Ngửa mặt lên nhìn mặt
-> nhìn nhận lại những giá trị đã có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
từng bị lãng quên.
như là sông là rừng
- Tâm trạng: rưng rưng
=>Xúc động không nói được lên
lời, thổn thức đến xót xa, nghẹn
ngào
- Biện pháp so sánh, điệp ngữ,
liệt kê
=> Nhấn mạnh, khắc sâu những
hình ảnh của quá khứ tưởng đã
lãng quên, bỗng hiện lên rõ nét.
 “Trăng
Trăng cứ tròn vành vạnh
- S/d hình ảnh tượng trưng:
kể chi người vô tình
+ Trăng tròn vành vạnh: Vẻ đẹp quáánh trăng im
im phăng
phăng phắc
phắc
khứ tròn, bất diệt đủ cho ta giật mình
mình.”
+ Nhân hóa: Trăng im lặng, nghiêm
khắc.
+ “Ta giật mình”: Tự nhắc nhở, ăn
năn, hối hận.
Ý nghĩa, chủ đề văn bản: Nêu ý nghĩa khái
nhắc nhở thấm thía về thái độ, tình quát của bài thơ?
-Ý Chủ đề bài thơ nói
nghĩa: cảm đối với những năm tháng quá về vấn đề gì?
khứ gian lao, nghĩa tình, với thiên
nhiên, đất nước bình dị, hiền hậu.

- Tác giả
Nhắc nhở: - Thế hệ đã đi qua chiến
tranh
- Mọi người
Chủ đề: Uống nước nhớ nguồn.
1. Nghệ thuật: Giọng điệu tâm tình, tự
nhiên, hình ảnh giàu tính biểu cảm.
2. Nội dung: Bài thơ là lời nhắc nhở về
thái độ sống uống nước nhớ nguồn, ân
nghĩa thủy chung cùng quá khứ.
-M¹ch c¶m xóc Qu¸ khø
cña bµi th¬: T×nh nghÜa Ngì kh«ng
tri kØ bao giê quªn

HiÖn t¹i
VÇng tr¨ng V« t×nh
Trăng trßn l·ng quªn Người

Suy ngÉm
Trßn vµnh v¹nh GiËt m×nh
Im ph¨ng ph¾c
Thñy chung,  tù hoµn
vÞ tha thiÖn

Tù nh¾c nhë m×nh vµ ng­ười ®äc th¸i ®é sèng

“uèng n­ưíc nhí nguån”
Sơ đồ tư duy
IV. Luyện tập
Câu 1:Bài thơ có nhan đề là “Ánh trăng” trong khi đó xuyên
suốt các khổ thơ tác giả đều dùng từ “vầng trăng”, em hãy lí
giải ?

Từ hồi về thành phố Ngửa mặt lên nhìn mặt

Hồi nhỏ sống với đồng
quen ánh điện ,cửa gương có cái gì rưng rưng
với sông rồi với bể
vầng trăng đi qua ngõ như là đồng là bể
hồi chiến tranh ở rừng
như người dưng qua đường. như là sông là rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Thình lình đèn điện tắt Trăng cứ tròn vành vạnh

Trần trụi với thiên nhiên
phòng buyn-đinh tối om kể chi người vô tình
hồn nhiên như cây cỏ
vội bật tung cửa sổ ánh trăng im phăng phắc
ngỡ không bao giờ quên
đột ngột vầng trăng tròn. đủ cho ta giật mình.
cái vầng trăng tình nghĩa
`
IV. Luyện tập
Câu 2: So sánh ý nghĩa của hình ảnh ánh trăng trong 2 bài thơ “Đồng
chí” của Chính Hữu và “Ánh trăng” của Nguyễn Duy ?
Đồng chí Ánh trăng
Hai bài thơ đều lấy một vẻ đẹp trong thiên nhiên -ánh trăng - để khai
Giống nhau thác xây dựng hình ảnh thơ

- Ánh trăng là biểu tượng cho vẻ - Khơi nguồn cho việc bày tỏ
đẹp và sức mạnh của tình đồng chí thái độ, tình cảm của con người
ở người chiến sĩ trong kháng chiến với hiện tại và quá khứ
Khác nhau chống Pháp - Là hình ảnh để nhà thơ thể
- Là hình tượng thơ đậm chất lãng hiện chủ đề bài thơ : “uống nước
mạn trong thơ Chính Hữu và thơ canhớ nguồn”
kháng chiến
 1 N GU Y ỄNDU Y NHUỆ
2 T Ì NHNGH Ĩ A
3 THẤ TNGÔN
4 NGỠ
5 T R E V I Ệ T N AM
6 RƯNGRƯNG
7 THÀNH PHỐ
8 I MP ĂNGPHẮC
H
9 NGƯỜ I RƯNG
10 G I Ậ T M Ì N H
TỪ KHÓA
U NG
UỐUN GN
ÔNƯỚ
ƠNC NH
GÔỚN C
GƠU ¦Ư
ỒNH

4,Hµng
2,Hµng
1,Hµng
7,Hµng
5,Hµng ngang
ngang
4 ngang
ngang
ngang
8,Hµng (352(9
ch÷
7 (8ch÷
1(13
(10 c¸i):
ch÷
8ch÷ c¸i):
(11 Tõ
ch÷lµm
c¸i):Tõ
c¸i): Tªn
N¬i
Tªn diÔn
thay
c¸i): Tõưt¶
khai
ng­
mét ®æi
ời
bµit×nh
sinh m¹ch
lÝnh
diÔnth¬ c¶m
cña
t¶ trë
kh¸cc¶mcña
NguyÔn
th¸ivÒ xóc
người
sau
cña
®é nh©n Duyvµ
chiÕn
10,Hµng
9,Hµng
6,Hµng ngang
ngang
ngang 10 (8
9 (96 ch÷
(8 ch÷ c¸i):
c¸i):c¸i):
ch÷ Tõ
Tõ C¶m diÔn
diÔn xóc t¶
t¶ c¶m sù
khi thøc
xóc
ng­ ư cña
ời tØnh
ng­ư
®èi cña
ời víingười­
diÖn
cñaNguyÔn
tr¨ng
bµi
tranh th¬
3,Hµng trong
hËu,tõngang
Duy qu¸
qu¸
nãi
nghiªmkhø
khø
3vÒ sang
kh¾c
(7 loµi
ch÷ hiÖn
c©y
bao
c¸i): t¹i cña
biÓu
dung
ThÓ tượng
th¬ d©n
tr¨ng
bảy chữtéc Việt
tr¨ng
víi trong
tr¨ng hiÖn t¹i
Nam
 1 N GU Y ỄNDU Y NHUỆ
2 T Ì NHNGH Ĩ A
3 THẤ TNGÔN
4 NGỠ
5 T R E V I Ệ T N AM
6 RƯNGRƯNG
7 THÀNH PHỐ
8 I MP HĂ NG P HẮ C
9 NGƯỜ I RƯNG
10 G I Ậ T M Ì N H
TỪ KHÓA U ỐUN
NGGN
ÔNƯỚ
ƠNC NH
GÔỚN C
GƠU ¦Ư
ỒNH

4,Hµng
2,Hµng
1,Hµng
7,Hµng
5,Hµng ngang
ngang
4 ngang
ngang
ngang
8,Hµng (352(9
ch÷
7 (8ch÷
1(13
(10 c¸i):
ch÷
8ch÷ c¸i):
(11 Tõ
ch÷lµm
c¸i):Tõ
c¸i): Tªn
N¬i
Tªn diÔn
thay
c¸i): Tõưt¶
khai
ng­
mét ®æi
ời
bµit×nh
sinh m¹ch
lÝnh
diÔnth¬ c¶m
cña
t¶ trë
kh¸cc¶mcña
NguyÔn
th¸ivÒ xóc
người
sau
cña
®é nh©n Duyvµ
chiÕn
10,Hµng
9,Hµng
6,Hµng ngang
ngang
ngang 10 (8
9 (96 ch÷
(8 ch÷ c¸i):
c¸i):c¸i):
ch÷ Tõ
Tõ C¶m diÔn
diÔn xóc t¶
t¶ c¶m sù
khi thøc
xóc
ng­ ư cña
ời tØnh
ng­ư
®èi cña
ời víingười­
diÖn
cñaNguyÔn
tr¨ng
bµi
tranh th¬
3,Hµng trong
hËu,tõngang
Duy qu¸
qu¸
nãi
nghiªmkhø
khø
3vÒ sang
kh¾c
(7 loµi
ch÷ hiÖn
c©y
bao
c¸i): t¹i cña
biÓu
dung
ThÓ tượng
th¬ d©n
tr¨ng
bảy chữtéc Việt
tr¨ng
víi trong
tr¨ng hiÖn t¹i
Nam

1. Tưởng tượng mình là nhân
vật trữ tình trong “Ánh
trăng”, em hãy diễn tả dòng
cảm nghĩ trong bài thơ
thành một bài tâm sự ngắn.
2. Soạn bài sau: Đoàn thuyền
đánh cá
- Học thuộc thơ.
- Nét chính về tác giả
- Hoàn cảnh sáng tác bài thơ
- Bố cục
- Phân tích các đoạn thơ
theo bố cục.