You are on page 1of 11

ნახშირწლების მნიშვნელობა

მონოსაქარიდები,
ოლიგოსაქარიდები,
პოლისაქარიდები
პრეენტატორი ელენე მერებაშვილი
პელაგოგი ეკა მერებაშვილ-სუხიტაშვილი
ნახშირწყლები ბიოლოგიური მოლეკულებია, რომლებიც
ნახშირბადის, წყალბადისა და ჟანგბადისგან შედგება. 
 ბიოლოგიურად მნიშვნელოვანი
ნახშირწყლების სამი კატეგორია არსებობს:
მონოსაქარიდები

დისაქარიდები

პოლისაქარიდები.
მონოსაქარიდები მარტივ
ი შაქრებია, რომელთაგან
ყველაზე გავრცელებული
გლუკოზაა.
მონოსაქარიდების
ფორმულაა  (CH2​O)n
​ და ისინი ძირითადად
სამიდან შვიდამდე
ნახშირბადის ატომს
შეიცავენ.
ერთ-ერთი
მნიშვნელოვანი
მონოსაქარიდია
გლუკოზა,
ექვსნახშირბადიანი
ოლიგოსაქარიდები იქმნება, როცა ორი
მონოსაქარიდი ერთმანეთს შეუერთდებიან.
ყველაზე გავრცელებული დისაქარიდი
საქაროზაა (სუფრის შაქარი), რომელიც
გლუკოზასა და ფრუქტოზასგანაა
წარმოქმნილი.მონოსაქარიდების რიცხვმა
ოლიგოსაქარიდებში შეიძლება 7საც კი
მიაღწიოს
გლიკოზიდური ბმებით დაკავშირებულ
მონოსაქარიდების გრძელ ჯაჭვს
ჰქვია პოლისაქარიდი (poly- = „ბევრი"). ჯაჭვი
შეიძლება იყოს როგორც დატოტვილი, ასევე
დაუტოტველი და შეიძლება შეიცავდეს
მონოსაქარიდების სხვადასხვა ტიპებს
სახამებელი შაქრების სამარაგო ფორმაა
მცენარეებში მცენარეები გლუკოზას სინათლის
ენერგიის გამოყენებით, ფოტოსინთეზის გზით
წარმოქმნიან, ჭარბ გლუკოზას კი, რომელიც იმ
წუთას არ სჭირდებათ, სხვადასხვა ნაწილში
ინახავენ, მათ შორის ფესვებსა და თესლებში. 
ენერგიის დამარაგება პოლისაქარიდების ერთ-
ერთი მნიშვნელოვანი ფუნქციაა, მაგრამ მათ
კიდევ ერთი მთავარი როლი აკისრიათ:
სტრუქტურის წარმოქმნა. ცელულოზა,
მაგალითად, მცენარეული უჯრედის კედლის
(უჯრედის შემომსაზღვრავი მყარი სტრუქტურა,
სალათის ფოთლისა და სხვა ბოსტნეულის
ხრამუნობის მიზეზი) მთავარი კომპონენტია. ხე
და ქაღალდი ძირითადად ცელულოზასგან
შედგება, თავად ცელულოზა კი 111-
444 გლიკოზიდური ბმით დაკავშირებული
გლუკოზის მონომერების დაუტოტავი
ჯაჭვებისგანაა წარმოქმნილი.
ცელულოზა სპეციფიკურად მცენარეებში
არსებული ნივთიერებაა, პოლისაქარიდები
მნიშვნელოვან სტრუქტურულ როლს ასრულებს
არამცენარეულ სახეობებშიც. გარეგანი ჩონჩხი
მაკრომოლეკულა ქიტინისგან შედგება, 

You might also like