ცილის ცილის სტრუქტურის დახასიათება სტუქტურის სახე

სტრუქტურები
პირველადი წარმოადგენს გაშლილ პოლიპეპტიდურ ჯაჭვს,
რომელშიც ამინომჟავები ერთმანეთს უკავშირდებიან
კოვალენტურ-პეპტიდური ბმებით და გარკვეული
თანმიმდევრობით.
პირველადი სტრუქტურის შექმნაში მონაწილეობს
ამინომჟავების კარბოქსილის და ამინო ჯგუფები.
ერთი ამინომჟავის COOH/კარბოქსილის
ჯგუფიდან-OH-სა და მეორე ამინომჟავას
H2 N/ამინოჯგუფიდან -H-ის შეერთებით დიპეპტიდი
წარმოიქმნება წყლის მოლეკულა-H2 O.
გამოთავისუფლებული ვალენტობის ხარჯზე კი
ორი ამინომჟავა უკავშირდება ერთმანეთს
კოვალენტურ-პეპტიდური ბმებით
და მიიღება დიპეპტიდი, სამი ამინომჟავის
დაკავშირებით-ტრიპეპტიდი,
მრავალი ამინომჟავას დაკავშირებით კი-პოლიპეპტიდი.
უშუალოდ პეპტიდური ბმა წარმოიქმნება ნახშირბადისა
და აზოტის ატომებს შორის.

ტრიპეპტიდის მიღების რეაქცია

მეორეული ცილის პოლიპეპტიდური ჯაჭვი
სპირალურადაა დახვეული. ამ დროს
ერთ ხვეულზე მყოფ NH ჯგუფის წყალბადსა
და მეზობელ ხვეულზე მყოფ CO-ს ჟანგბადს
შორის წარმოიქმნება წყალბადური ბმები.

მესამეული ცილას აქვს კომპაქტური ბურთულის -

გლობულის სახე და ასეთი კონფიგურაციის
ცილებს ცილა-გლობულინები ეწოდება. მესამეული
სტრუქტურის ცილების შექმნაში მონაწილეობს-
რადიკალები და ასევე მნიშვნელოვანია
წყლიანი გარემო. ცილა- გლობულინების შექმნაში
კკ კოვალენტურ ბმებთან შედარებით, წყალბადური და ჰიდროფობური ბმები სუსტი ბმებია. ამიტომ სხვადასხვა ფიზიკური ფაქტორების
(მაღალი ან დაბალი ტემპერატურა, დასხივება, მჟავების, ტუტეების, მარილების კონცენტრირებული ხსნარები, მექანიკური ზემოქმედება)
გავლენით ად ადვილად ირღვევა ცილის მაღალი სტრუქტურები პირველად სტრუქტურამდე. ცილის ბუნებრივი
სტრუქტურის რღვევას დენატურაცია დ
ეწოდება.

ზოგჯერ დენატურირებული ცილა, რომელსაც აქვს შენარჩუნებული პირველადი სტრუქტურა, შესაფერის პირობებში კვლავ აღიდგენს
მისთვის დამახასიათებელ კონფიგურაციას, რასაც რენატურაცია ეწოდება