INTRODUCCIÓN Á

FARMACOCINÉTICA
 PROCESOS
FARMACOCINÉTICOS

1. ADMINISTRACIÓN E ABSORCIÓN DO FÁRMACO

2. TRANSPORTE E DISTRIBUCIÓN DE FÁRMACOS
3. BIOTRANSFORMACIÓN
4. EXCRECCIÓN
 1.ADMINISTRACIÓN E ABSORCIÓN
DOS FÁRMACOS

• VIAS DE ADMINISTRACIÓN

• FACTORES QUE INCIDEN NA ABSORCIÓN DO FÁRMACO

 PRINCIPAIS VÍAS DE
ADMINISTRACIÓN DE
PSICOFÁRMACOS
• ENTERAIS:
– ORAL
– SUBLINGUAL
– RECTAL
• PARENTERAIS:
– INTRAVENOSA
– INTRAMUSCULAR
– INTRADERMICA, SUBCUTÁNEA
– INTRATECAL
 VÍA ORAL
• Fisiolóxica, segura, convinte, económica,…
• absorción do fármaco por difusión pasiva
• A absorción ven condicionada por:
– propiedades físicas do fármaco
– pH do medio modulador da absorción
– motilidade dixestiva
• eliminación presistémica (metabolismo intestinal)
• fenómeno de primeiro paso hepático
 VÍA INTRAVENOSA
• alcanza a circulación todo o fármaco administrado
• rápida e segura en ambiente adecuado
• non adecuada para solucións oleosas ou irritantes
• pode requirir:
– Persoal especializado para a administración
– Monitorización inmediata de efectos secundarios
– Control da taxa de administración
– Manter unha vía permeable para administración continua.
 VÍA INTRAMUSCULAR
• A absorción é rápida e segura de fármacos en solución
acuosa
• A absorción lenta e regular de fármacos oleosos
• Pode requerir persoal especializado para administrala
• Asegura o cumprimento terapéutico
• En pacientes axitados aumenta o fluxo sanguíneo
muscular e pódese acelerar ata 10 veces a absorción.
 BIODISPONIBILIDADE
Cantidade de fármaco administrado que chega a estar
dispoñible no lugar de acción e que pode determinar un
efecto terapéutico

• Depende da absorción
• A repercusión depende da curva dose/resposta
• Cada efecto farmacolóxico dun fármaco pode ter a súa
propia curva dose/resposta
 BIODISPONIBILIDADE
CURVA DOSE/ RESPOSTA
2. TRANSPORTE E DISTRIBUCIÓN
DOS FÁRMACOS NO ORGANISMO
• NIVEIS PLASMÁTICOS
• DISTRIBUCIÓN COMPARTIMENTAL
• TRANSPORTE DE FÁRMACOS NOS
COMPARTIMENTOS ESPECIAIS
– ACCESO O SISTEMA NERVIOSO CENTRAL.
BARREIRA HEMATOENCEFÁLICA
– DISTRIBUCIÓN NO LCR
 NIVEIS PLASMÁTICOS
• Fármacos absorbidos pasan ao torrente sanguíneo:
– Parte viaxan unidos a proteínas plasmáticas: fracción ligada
• Esta é unha fracción “inerte”, non fai efecto mentres vai ligada
• A proporción de unión depende da afinidade e da competencia con outras sustancias
polas unións
• Os producto ligado vanie soltando e transformando en libre a medida que este vai
desaparecendo
– Unha proporción de fármaco viaxa libre: fracción libre
• fracción que pode sair aos tecidos e potencialmente activa
• A relación entre os niveis plasmáticos dun fármaco e as accións a que da lugar é moi
estable e moi importante
DISTRIBUCION COMPARTIMENTAL

• Volume de distribución:

- Reparto en tecidos que non son o plasma

- Distinto para distintos fármacos:
-Algúns distribúense mellor nas partes do corpo con composición mais
acuosa
-Outros repártense mellor pola graxa corporal
-Temos que considerar sempre sitios de distribución especiais:
- Para chegar a estar dispoñibles no sistema nervioso deben atravesar a
barreira hematoencefálica
 TRANSPORTE DE FÁRMACOS NOS
COMPARTIMENTOS ESPECIAIS
• ACCESO O SISTEMA NERVIOSO CENTRAL.

– BARREIRA HEMATOENCEFÁLICA
– DISTRIBUCIÓN NO LCR
PARTICULARIDADES DO REGO
SANGUÍNEO DO ENCÉFALO:
Estrutura da barreira hematoencefálica

BHE
Sistema ventricular encefálico
Espacio subaracnoideo
Zonas de barreira hematoencefálica limitada
Órgnanos circunventriculares
 RANGO TERAPÉUTICO
REPRESENTA A RELACIÓN
ENTRE OS NIVEIS PLASMÁTICOS E OS EFECTOS

ESTÁ COMPRENDIDO ENTRE A

CONCENTRACIÓN MÍNIMA EFICAZ E A
CONCENTRACIÓN MÁXIMA TÓXICA.

DELIMITA A

VENTÁ TERAPÉUTICA
 CURVAS
DE
RANGO
TERAPÉUTICO
3. BIOTRANSFORMACIÓN OU
METABOLIZACIÓN
• Tipos de reaccións de biotransformación:
• reaccións químicas non sintéticas:
– oxidación, reducción, hidrólise
• reaccións químicas sintéticas (conxugación)
– unión a sustrato endóxeno

• Sistemas enzimáticos responsables:

• microsómicos hepáticos
• non microsómicos
– sistemas dixestivo, renal, pulmón, plasma e S.N.C.

• Inducción do metabolismo enzimático

• Variacións interindividuais. Factores xenéticos
BIOTRANSFORMACIÓN
ASPECTOS FARMACOCINÉTICOS
SISTEMAS ENZIMÁTICOS CYP450
METABOLIZA NUMEROSOS ANTIDEPRESIVOS
 INHIBICIÓN POTENCIACIÓN
CUN ANTIDEPRESIVO DOUTROS MEDICAMENTOS
METABOLIZA ANTIDEPRESIVOS
 POTENCIACIÓN
DOUTROS MEDICAMENTOS
INHIBICIÓN
CUN ANTIDEPRESIVO
METABOLIZA NUMEROSOS FÁRMACOS
 INHIBICIÓN INDUCCIÓN
DO ENZIMA DO ENZIMA

POTENCIACIÓN DISMINUCIÓN
DOUTROS MEDICAMENTOS DOUTROS MEDICAMENTOS
O TABACO PODE PRODUCIR
INDUCCIÓN DO ENZIMA

E BAIXAN OS NIVEIS
DOUTROS MEDICAMENTOS
 4. EXCRECCIÓN
• RENAL
– A vía de excreción mais importante
– Filtrado diario de 190 litros de plasma para obter 1.5 l.
– Procesos de filtración glomerular, secrección tubular activa e resorción tubular pasiva
– Dependente do ph dos ouriños
• BILIAR
– Mínima, por recirculación enterohepática

• LEITE
– Poden darse importantes efectos dos fármacos maternos sobre o lactante

• SALIVA, SUDOR, LÁGRIMAS, AR ESPIRADO…

– Non son vías de excreción cuantitativamente importantes
– Son importantes como medio non invasivo de determinación de concentracións de sustancias
no corpo.
 LUGAR DE ACCIÓN RESERVORIOS

Fracción ligada Fracción libre Fracción libre Fracción ligada

PLASMA

Absorción Fracción libre Excreción

Fracción ligada Metabolitos

Biotransformación

INTERACCIÓN DE PROCESOS FARMACOCINÉTICOS