NUTRICIÓN: ANATOMÍA DO

APARELLO DIXESTIVO
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO

+ glándulas salivares
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO

Boca Amilasa → Rompe o almidón en glícidos simples

Para obter nutrintes dos alimentos →
Descomposición física e química dos Pepsina→ Disolve proteínas
Estómago
alimentos
Fígado Bile → Emulsiona graxas
Os distintos nutrintes obtéñense
grazas a distintas reaccións químicas
producidas por sustancias. Proteasas → Actúa sobre as proteínas
Páncreas Lipasas → Actúa sobre os lípidos dando glicerol e ácidos
No estómago estas sustancias son as graxos
encimas dixestivas, proteínas Nucleasas → Actúa sobre os ácidos nucleicos.
segregadas ao tubo dixestivo.
Intestino Zume intestinal → Actúa sobre glícidos e fragmentos de
proteínas.
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO

Inxestión: Entrada dos alimentos no tubo dixestivo

a través da boca

Mastigación e insalivación: fórmase o bolo alimenticio

cortando, triturando e esmagando os alimentos á
medida que se mestura coa saliva.

A mandíbula móvese lateralmente e de arriba a abaixo

ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO

Deglutición: É o paso do bolo alimenticio dende a farinxe

ate o esófago. A epíglote evita o paso do bolo para as vías
respiratorias.

Que pasa se entra aire no tubo dixestivo?

Que pasa se entra alimento no tubo respiratorio?
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO

Dixestión: Procesos relacionados coa descomposición dos

alimentos en nutrientes simples. Inclúe procesos
mecánicos e químicos.

Mecánicos: actividades que implican alteración dos

alimentos por medios físicos, non químicos. Sería a
mastigación e as ondas persitálitcas ás que se somete o
bolo alimenticio e o quimo do estómago
 ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO

Dixestión: Procesos relacionados coa

descomposición dos alimentos en nutrientes
simples. Inclúe procesos mecánicos e químicos.

Química: mestura do bolo alimenticio coa

amilasa salivar e o zume gástrico → Quimo.

Quimo + zume pancreático, zume intestinal e bile

→ Quilo.
 ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO

Absorción: Os nutrintes simples derivados da

dixestión química son absorbidos no intestino cara
a sangue e os vasos linfáticos.
 ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO

Exestión: Expulsión dos productos non absorbidos

a través da defecación polo ano.

Ano interno: involuntario.

Ano externo: voluntario.

ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO

FORMADO POR:
❖ TUBO DIXESTIVO ⇒ boca + farinxe + esófago +
estómago + intestino delgado + intestino groso. Mide uns 11 metros
de lonxitude.

❖ GLÁNDULAS ANEXAS ⇒ glándulas salivares +

páncreas + fígado.

Gran parte do aparello dixestivo localízase na

CAVIDADE ABDOMINAL
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO

BOCA: Inicio do tracto dixestivo.

Cavidade delimitada polo padal, o chao da
boca e os laterais ou meixelas.

Pola sua zona posterior pasa á larinxe e

presenta a protuberancia da úvula.
 ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO

Dentes: colocados en
zonas chamadas
alveolos dentais. No
maxilar e mandíbula.

Na linguna Distintas funcións

atópanse as
papilas, nas que
hai receptores
gustativos e do
tacto.

Órgano muscular
que axuda á
formación do
bolo alimenticio
durante a
mastigación.
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO

Pregamentos musculares que

protexen a entrada da boca.
Ao igual que a lingua intervén
na fonación
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO

Epíglote controla o paso á farinxe, que xa se

continúa polo esófago
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO

Incisivo: Cortar Canino: cortar e desgarrar Premolar e molar: esmagar

 ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO

Cemento: unión
Enxivas: cobre o entre dente e enxiva
alveolo dental e
rodea os dentes

Esmalte: cobertura do dente. É a Dentina: mais brando, domina Polpa: domina o tecido
sustancia máis dura do corpo. unha proteína, o coláxeno conxuntivo
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO

O esófago está situado trala farinxe

e conecta co estómago.

A presenza do bolo alimenticio

provoca contraccións e relaxacións
rítmicas: OS MOVEMENTOS
PERISTÁLTICOS.

Estas impulsan o alimento cara o

estómago

Esfinter: serve de barreiras entre

órganos. Son por exemplo a epíglote
e o esfinter gastro-esofáxico (ou
Cardia).
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO

Organo moi importante para a

dixestión de proteínas.

Esfinter: O cardias.

Séguese polo intestino, ten como

barreira o esfinter do píloro.

No estómago fórmase o zume

gástrico, moi ácido e con pepsina.

A lenta acción deste zume produce o

QUIMO.
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO

Organo moi importante para a

dixestión de proteínas.

Esfinter: O cardias.

Séguese polo intestino, ten como

barreira o esfinter do píloro.
Longitudinal
No estómago fórmase o zume
Circular gástrico, moi ácido e con pepsina.
Transversal
A lenta acción deste zume produce o
QUIMO.

3 CAPAS DE MUSCULATURA PROVOCAN

ONDAS PERISTALTICAS
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO

A MUCOSA ESTOMACAL

Reviste o interior do estómago.

Presenta glándulas gástricas ou

estomacais.

Producen ácido clorhídrico, Pepsina

auga e sal.

Producen mucina (moco). Que

protexe ás celulas do ácido.
 O INTESTINO DELGADO
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO
Duodeno: recóllese zume intestinal, zume
pancreatico e bile. Actúan sobre o quimo
formando o quilo.

Xexuno: absórbese parte da auga e sales

minerais, e as sustancias sinxelas obtidas por
dixestión química. (cales eran)

Asas intestinais
Longitud: 6-7 metros

Íleo: Continua a absorción de nutrientes e

vitaminas no sangue, e de lípidos na linfa
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO O INTESTINO DELGADO
A MUCOSA DO INTESTINO DELGADO

Formada por pilosidades é micropilosidades

Aumentan a superficie de absorción

Pilosidades: formadas por múltiples células

Micropilosidades: formadas por expansións da membrana de

células das pilosidades

Superficie de absorción de 300 m2

ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO O INTESTINO DELGADO
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO Glándulas NON ANEXAS

Glándulas gástricas: produce zume gástrico, con pepsina, para a dixestión de proteínas.
Ademáis pode producir ácido clorhídrico

Glándula exocrina

Glándulas intestinais: no duodeno, producen encimas dixestivas: maltasa, sacarasa, lactasa

(forman monosacaridos) e peptidasas/proteasas (forman aminoácidos)
(Dixerindo disacáridos) (dixerindo péptidos)
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO Glándulas ANEXAS

Encargadas de fabricar a saliva. Arredor de 1 litro / día

GLÁNDULAS ANEXAS:
SALIVARES Hai glándulas salivares MAIORES e
MENORES (producen entre un 5-10% da
saliva)

A saliva garante a lubricación da boca.

As glándulas producen amilasa

ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO Glándulas ANEXAS

GLÁNDULAS ANEXAS: FIGADO

No abdomen cara o lado esquerdo.

Produce… (?)

Emulsiona graxas como un deterxente

Facilita a función das encimas dixestivas

A bile pódese almacenar na vesícula biliar

A vesícula desemboca no duodeno a través do COLÉCODO

ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO Glándulas ANEXAS

GLÁNDULAS ANEXAS: FIGADO

Ten máis de 500 funcións vitais:

Produce a BILE, proteínas, colesterol.

Converte a glicosa en glicóxeno.

Regula os niveis de aa.

Procesa a hemoglobina.

Converte o NH3 en urea.

Depura fármacos.

Regula a coagulación.

Produce factores de inmunidade.

Depura a bilirrubina.
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO Glándulas ANEXAS

GLÁNDULAS ANEXAS: PÁNCREAS

Debaixo do Fígado

Produce zume pancreático, con moitas encimas dixestivas

diferentes

O zume acumúlase no recóllese no conducto Pancreático

O zume expulsase cara o intestino pola Ampola de Vater

ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO Glándulas ANEXAS

GLÁNDULAS ANEXAS: PÁNCREAS

ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO Glándulas ANEXAS

GLÁNDULAS ANEXAS: PÁNCREAS

ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO O INTESTINO GROSO
Función: Absorber auga e sales minerais, madurar as feces

Localízase no abdomen

FORMADO POR:

O Cego:
Une intestino delgado e resto do intestino groso.
Presenta válvula ileocecal.
Presenta protuberancia chamada apéndice
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO O INTESTINO GROSO
Función: Absorber auga e sales minerais, madurar as feces

Localízase no abdomen

FORMADO POR:

O Colon:
Rodea o intestino delgado

Divídese en:

-Ascendente
-Transverso
-Descendente
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO O INTESTINO GROSO
Función: Absorber auga e sales minerais, madurar as feces

Localízase no abdomen

FORMADO POR:

O Recto:
Leva as feces maduradas cara o ano.

O Ano está controlado polo esfínter anal (en realidade son

2, externo e interno).
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO O INTESTINO GROSO
Función: Absorber auga e sales minerais, madurar as feces

Localízase no abdomen

FORMADO POR:

O Recto:
Leva as feces maduradas cara o ano.

O Ano está controlado polo esfínter anal (en realidade son

2, externo e interno).

DEFECACIÓN ⇒
expulsión ao exterior
das feces polo ano
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO O INTESTINO GROSO
Función: Absorber auga e sales minerais, madurar as feces

FLORA MICROBIANA: fermenta os hidratos

de carbono e os lípidos non dixeridos que
chegan ao colon

Fórmanse aa, AG e gases +

converten bilirrubina en
pigmentos de cor marrón (cor
das feces) + vitaminas (K, B1,
B2, B12) ⇒ absorbidas
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO PATOLOXÍAS
-DISDUNCIÓNS DO SISTEMA DIXESTIVO.

Infección dental: descompón o esmalte e pode chegar ao

interior do dente.

Consecuencia da Placa dental: Placa complexa formada

por bacterias
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO PATOLOXÍAS
-DISDUNCIÓNS DO SISTEMA DIXESTIVO.

XINXIVITE
Infección das enxivas: provoca inflamación

Consecuencia da Placa dental: Placa complexa formada

por bacterias

Prevención para caries e xinxivite: Cepillar os dentes

despois de cada comida e apoiar a limpeza con colutorios.
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO PATOLOXÍAS
-DISDUNCIÓNS DO SISTEMA DIXESTIVO.

Refluxo gastro-esofáxico: O contido do estómago sae cara o esófago.

ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO PATOLOXÍAS
-DISDUNCIÓNS DO SISTEMA DIXESTIVO.

Úlcera péptica: lesión da mucosa dixestiva do estómago ou intestino. Pódese asociar a

infeccións de Helycobacter pylori.
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO PATOLOXÍAS
-DISDUNCIÓNS DO SISTEMA DIXESTIVO.

Prevención úlceras e refluxo: evitar comidas e bebidas

irritantes e o estrés.

Helycobacter pylori
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO PATOLOXÍAS
-DISDUNCIÓNS DO SISTEMA DIXESTIVO.

Diarreas: feces moi líquidas por

múltiples razón

Estrinximento: as feces están moi secas,

probablemente a dieta é baixa en fibra
vexetal

Prevención: seguir dietas con

abundante froita e verdura. Hidratarse
ben.
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO PATOLOXÍAS
-DISDUNCIÓNS DO SISTEMA DIXESTIVO.

Intolerancias alimentarias: Alerxia a

certos nutrientes, poden provocar
inflamación, vómito, diarreas…

Celiaquía: intolerancia ao glute,

proteína presente en cereais.

Recomendación: consulta médica

ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO PATOLOXÍAS
-DISDUNCIÓNS DO SISTEMA DIXESTIVO.

Toxiinfeccións alientarias: Consumo de

productos contaminados por toxinas ou
microorganismos. Provoca trastornos
gástricos

Prevención: lavar as máns antes de

manipular os alimentos. Manter os
alimentos en boas condicións.
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO PATOLOXÍAS
-DISDUNCIÓNS DO SISTEMA DIXESTIVO.

Hepatite: Inflamación de fígado por

infeccións e intoxicacións (alcohol,
drogas…).

Prevención: evitar conductas de risco,

non compartir lentes, manter relacions
sexuais con preservativo…
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO PATOLOXÍAS
-DISDUNCIÓNS DO SISTEMA DIXESTIVO.

Hepatite: Inflamación de fígado por

infeccións e intoxicacións (alcohol,
drogas…).

Prevención: evitar conductas de risco,

non compartir lentes, manter relacions
sexuais con preservativo…
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO PATOLOXÍAS
-DISDUNCIÓNS DO SISTEMA DIXESTIVO.
ALIMENTACIÓN E A NUTRICIÓN: METABOLISMO PATOLOXÍAS
-DISDUNCIÓNS DO SISTEMA DIXESTIVO.

Cancro: Enfermidade que afecta a

diferentes órganos do sistema dixestivo;
o máis común é o colorrectal.

Prevención: dieta rica en fibra vexetal

con poucas carnes vermellas