MULAAN NG

IMPORMASYON:

MAPANURING PAGPILI
MULA SA SAMO’T SARING BATIS
 LAYUNIN
Matapos ng pagtatalakay ng paksang ito,
ang mga mag-aaral ay inaasahang:

1. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan,

makabuluhan, at kapaki-pakinabang na
sanggunian sa pananaliksik;

2. Makapagbibigay ng mga tiyak na

halimbawa ng mga batis ng impormasyong
matatagpuan sa tahanan
 BATIS NG
IMPORMASYON
• pinanggagalingan ng mga katunayan na kailangan para
makagawa ng mga pahayag ng kaalaman hinggil sa
isang isyu, penomeno, o panlipunang realidad.

• HALIMBAWA:
> facts
> figures
> datos (halimbawa: obserbasyon , berbal, at
biswal na teksto, artifact, fossil)

• KATEGORYA: primera at sekundarya.

PRIMARYANG BATIS
 orihinal na pahayag,
obserbasyon at teksto
na direktang nagmula sa
isang indibidwal, grupo
o institusyon na:
 nakaranas,
 nakaobserba,
 nakapagsiyasat
 ng isang paksa
o phenomena.
PRIMARYANG BATIS
(HALIMBAWA)

HARAPANG UGNAYAN
(kapuwa tao)
1. pagtatanong tanong
2. pakikipagkuwentuhan
3. panayam o interbyu
4. talakayan
5. umpukan
6. pagbabahay-bahay
PRIMARYANG BATIS
(H ALIM BAWA)

MATERYAL NA
NAKAIMPRENTA SA
PAPEL
(kopyang elektroniko)
1. awtobiyograpiya
2. Talaarawan (diary)
3. sulat sa koreo at email
4. tesis at disertasyon
5. sarbey
6. artikulo sa journal
7. balita sa diyaryo, radyo, at
telebisyon;
8. mga rekord ng mga tanggapan
ng gobyerno kagaya ng konstitusyon,
katitikan ng pulong kopya ng batas at
kasunduan, taunang ulat, at
pahayagang pang-organisasyon.
9. orihinal na dokumento kagaya
ng sertipiko ng kasal at testamento;
10. talumpati at pananalita; at
11. larawan at iba pang biswal
grapika
 PRIMARYANG BATIS
(HALIMBAWA)
Mula sa iba pang batis
1. harapan o online na survey
2. artifact ng bakas o labi ng dating buhay na
bagay, specimen, pera, kagamitan, at damit;
3. nakarecord na audio at video,
4. mga blog sa internet na maglalahad ng
sariling karanasan o obserbasyon.
5. website ng mga pampubliko at pribadong
ahensya sa internet at
6. mga likhang sining tulad ng pelikula,
musika, painting, at music video
 SEKUNDARYANG BATIS
ay pahayag ng
interpretasyon,
opinyon at kritisismo
mula sa indibidwal,
grupo, o institusyon
na hindi direktang
nakaranas, nakaobserba
o nagsaliksik sa isang
paksa o penomeno
 SEKUNDARYANG BATIS
(HALIMBAWA)

1. Ilang sa dyaryo at
magasin artikulokagaya ng
editoryal o kuro-kurong
tudling, sulat sa
patnugot, at tsismis o
tsika
2. encyclopedia
3. Teksbuk
4. Manwal at gabay na
aklat
5. Diksyonaryo at Tesoro
6. Kritisismo
7. Komentaryo
8. Sanaysay
9. Sipi mula sa orihinal na
hayag sa teksto
10. Abstrak
11. Mga kagamitan sa
pagtuturo kagaya ng
powerpoint presentation at
12. Sabi-sabi
ANG SEKONDARYANG BATIS AY MAARING
MAGING PRIMARYANG BATIS
 kung ito ang mismong paksa ng pananaliksik.

Halimbawa: tsismis (mismong paksa)

BINIBIGYANG PRAYORIDAD: PRIMARYA

• nanggaling sa aktuwal na karanasan,
obserbasyon o pagsisisyasat kaya itinuturing
na mas katiwa-tiwala kaysa pangalawa
HINDI DAPAT IPAGBALEWALANG BAHALA ANG
ALINMANG SEKONDARYANG BATIS
maaaring maghain ito ng kaugnay o alternatibong
perspektiba at kabatiran na magpapapatatag sa
kaaalamang binubuo ng manananaliksik lalo na kung
ang mga ito ay mula sa kinikilalang eksperto

SA PAGSANGGUNI NG SEKONDARYANG BATIS

iwasan ang tahasang pagtitiwala sa mga
sanggunian na ang nilalaman ay maaaring baguhin o
dagdagan ng sinuman tulad na lamang ng Wikipedia.
 KAPUWA TAO BILANG
BATIS NG IMPORMASYON
 SA HARAPANG UGNAYAN NG KAPWA TAO
 sinasadya, tinatanong at kinakausap
ng mananaliksik ang indibiwal o grupo
na direktang nakakaranas ng penomenong
sinasaliksik, ang mga apektado nito,
nakaobserba rito, dalubhasa rito o
nakaugnay, nito sa iba’t ibang dahilan

• (halimbawa: lider ng komunidad kung saan

nagaganap ang penomeno, mananaliksik at
nagsisiyasat din sa paksa).
 KAPUWA TAO BILANG BATIS NG
Sa IMPORMASYON
MEDIADONG UGNAYAN naman, maaari
tayong makakalap ng impormasyon mula sa
kapwa-tao sa pamamagitang ng ICT

(halimbawa. Telepono, email, pribadong mensahe sa

social media),
KALAKASAN:
1. maaring makakuha ng agarang sagot
at paliwanag mula sa tagapagbatid;
2. makapagbigay ng angkop na angkop na
kasunod na tanong
( follow-up question) sa
kaniya;
3. malinaw niya agad ang sagot; at
4. maoobserbahan ang kanyang berbal at
di-berbal na ekspresyon.
 ADBENTAHE NG MEDIADONG
UGNAYAN:
1. Malaman ang oras at pagkakataong
abeylabol ng kausap
2. ang makatipid sa pamasahe
3. madaling pag oorganisa ng mga
datos
(halimbawa. Mga online survey tools, digital
transcriber, video analysis, software, computer,
assisted qualitive data analysis. )

HARAPANG UGNAYAN:
> malaking badyet
> mas malaking oras para sa fieldwork
 GAWAIN
(1/4 NA PAPEL)
• GUMAWA NG ISLOGAN NA MAY KAUGNAYAN SA
PAKSANG:
• FAKENEWS

Ang gagamiting salita ay hindi bababa sa sampu (10) at

hindi lalampas ng dalawampu’t lima (25)
PUNTOS: 20