CHÀO MỪNG CÁC EM

THAM GIA LỚP HỌC TRỰC TUYẾN

TRỰC TIẾP

MÔN NGỮ VĂN 7

 Các phép biến đổi câu

Thêm, bớt thành phần câu. Chuyển đổi kiểu câu

 Các phép biến đổi câu

Thêm, bớt thành phần câu. Chuyển đổi kiểu câu

Rút gọn Mở rộng câu Chuyển đổi câu chủ động

câu
thành câu bị động

Thêm Dùng cụm

trạng ngữ chủ - vị để mở
cho câu rộng câu
 Tiết 99- 100: Tiếng Việt

DÙNG CỤM CHỦ - VỊ

ĐỂ MỞ RỘNG CÂU
 1. Cụm danh từ
- Khái niệm: Cụm danh từ (CDT) là loại tổ hợp từ do danh từ
cùng với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
-Cấu tạo:
Gia tài /chỉ có một lưỡi búa cùn

Phần trung
Phụ ngữ trước Phụ ngữ sau
tâm
(bổ sung ý nghĩa về
bổ sung ý nghĩa
đặc điểm, vị trí, không
về số và lượng Danh từ
gian, thời gian cho
cho Danh từ)
Danh từ)
một lưỡi búa cùn
 1. Cụm động từ
- Khái niệm: Cụm động từ (CĐT) là loại tổ hợp từ do động từ với một số từ
ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
-Cấu tạo:
- Các bạn học sinh /còn đang vui chơi ở sân trường.
Phần trung
Phụ ngũ trước Phụ ngữ sau
tâm
Phụ ngữ trước Động từ Phụ ngữ sau
(bổ sung ý nghĩa về: thời gian, (bổ sung ý nghĩa về đối tượng,
sự tiếp diễn, sự khuyến khích địa điểm, thời gian, mục đích,
hoặc ngăn cản, sự khẳng định nguyên nhân, phương tiện,
hoặc phủ định… đối với Động cách thức… của Động từ
từ chính) chính)

còn đang vui chơi ở sân trường

 1. Cụm tính từ

- Khái niệm: Cụm tính từ (CTT) là loại tổ hợp từ do tính từ với

một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
-Cấu tạo: Cô ấy / xinh đẹp như nàng tiên

Phụ ngữ trước Phần trung tâm Phụ ngữ sau

Phụ ngữ trước Tính từ Phụ ngữ sau

(bổ sung ý nghĩa về thời
(bổ sung ý nghĩa về vị
gian, sự tiếp diễn, mức độ
trí, sự so sánh, mức
của đặc điểm, tính chất, sự
độ, phạm vi, nguyên
khẳng định hoặc phủ
nhân… của tính từ)
định… về tính từ)

x xinh đẹp Như nàng tiên

I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
1, Ví dụ sgk/68

a. Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không

có, CN VN Cụm DT
luyện những tình cảm ta sẵn có.

Cụm DT (Hoài Thanh)

Em hãyđịnh
Xác xáccác
địnhcụm
cácdanh
thànhtừphần
trongnòng
câu cốt
vănởtrên?
câu trên?
 Cấu tạo của các cụm danh từ

Phụ trước Trung tâm (DT) Phụ sau

những tình cảm ta không có
C V

những tình cảm ta sẵn có

C V
 Cụm
chủ-vị
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, được
C V dùng
Cụm danh từ làm
phụ
Chủ ngữ Vị ngữ
sau
trong
luyện những tình cảm ta sẵn có […] (Hoài Thanh) cụm
C V
danh
Cụm danh từ từ.
Vị ngữ

→ Mở rộng câu ở thành phần vị ngữ

b. Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.

C V

Trạng ngữ Chủ ngữ Vị ngữ

 Cụm C – V làm vị ngữ.

* Nhận xét
VD a: Cụm C-V đã được sử dụng làm thành phần
của cụm từ để mở rộng câu.
VD b: Cụm C-V đã được sử dụng làm thành phần
câu để mở rộng câu.
2. Ghi nhớ sgk/68: Khi nói hoặc viết, có thể
dụng những cụm từ có hình thức giống câu
đơn bình thường, gọi là cụm chủ - vị
( cụm C – V ), làm thành phần của câu hoặc
của cụm từ để mở rộng câu.
 So sánh 2 cách viết sau. Theo em, cách viết nào hay hơn?

Cách 1: Cách 2:
Văn chương Văn chương gây cho ta
gây cho ta những tình cảm ta không
tình cảm, luyện có, luyện những tình cảm
cho ta tình ta sẵn có.
cảm.

nội dung cụ thể hơn,

Nội dung không hay,
nhịp điệu câu văn
không thể hiện cảm xúc.
uyển chuyển hơn.
Vậy theo em dùng cụm chủ vị để mở rộng câu có tác
dụng gì?
Dùng cụm C – V để mở rộng câu làm phong phú, chi tiết
cách diễn đạt, tạo sự hấp dẫn trong lời nói, câu văn.
 BÀI TẬP

? So sánh hình thức cấu tạo của các câu sau:

a.Trong dịp Tết vừa qua, thủ tướng kêu gọi mọi người hạn chế tụ
tập. C V
CN VN
-> Câu có cụm C – V làm phụ ngữ cho cụm từ để mở rộng câu

b. Đây là thời điểm quan trọng, mọi người hạn chế ra đường.
CN1 VN1 CN2 VN2

-> Câu có hai cụm C- V không bao chứa nhau -> câu ghép
 II. Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở rộng câu.
1. Bài tập.
Tìm các cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần của cụm
từ trong câu trên? Cho biết cụm C-V đó làm thành phần gì?
a, Chị Ba đến khiến tôi thấy vui và vững tâm.
b, Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất
hăng hái.
c, Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc
cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ấp ủ trong lá sen.
d, Nói cho đúng thì phẩm giá của Tiếng Việt mới thật sự
được xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng
Tám thành công.
a. Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.
Động
C V từ C V

Chủ ngữ Vị ngữ

 a.
 Cụm C – V (1): làm chủ ngữ
 Cụm C – V (2): làm phụ ngữ trong cụm động từ
b. Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.

C V
Trạng ngữ Chủ ngữ Vị ngữ

  b. Cụm C – V làm vị ngữ.

c. Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm,
Chủ ngữ
Vị ngữ (Cụm động từ)

cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.

Vị ngữ (Cụm động từ)
 có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm,
Động từ
trung tâm C V
Phụ ngữ sau

cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.

C V

Phụ ngữ sau


 c. Cụm C – V làm phụ ngữ trong cụm động từ.
 d. (Nói cho đúng thì) phẩm giá của Tiếng Việt chỉ mới thực sự được
Chủ ngữ Vị ngữ
xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
Vị ngữ C(cụm danh từ) V


Trạng ngữ

 d. Cụm C - V làm phụ sau trong cụm danh từ.

* VD thêm : Bạn ấy vẫn trẻ như một thanh niên/ đang 24 tuổi.
C V
PPT PTT PPS


Chủ Vị ngữ (Cụm tính từ)
ngữ

d. Cụm C-V làm phụ sau trong cụm tính từ.

 Chủ ngữ

Vị ngữ
Dùng cụm
chủ - vị để
mở rộng Phụ ngữ trong cụm danh từ
thành phần:
Phụ ngữ trong cụm động từ

Phụ ngữ trong cụm tính từ

 I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
II. Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở rộng câu.
1, Ví dụ
2, Ghi nhớ 2
Các thành phần của câu như chủ ngữ, vị ngữ và các phụ
ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ đều có thể
được cấu tạo bằng cụm C-V
III. Luyện tập.
Bài tập 1.
TRÒ CHƠI

Trò chơi này gồm có 2 vòng:

-Vòng 1: Vượt qua thử thách (40 điểm)
-Vòng 2: Về đích (60 điểm)
 Vòng 1: Vượt qua thử thách
( 40 điểm)

a. Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới
Danh từ

Trạng ngữ

định được, người ta gặt mang về.

V
CN VN

Cụm chủ-vị làm phụ ngữ trong cụm danh từ

 Vòng 1:
Vượt qua Hãy tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc
thử thách cụm từ trong các câu dưới đây. Cho biết trong
( 40 điểm) mỗi câu, cụm C-V làm thành phần gì?

b.Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn

C V
CN VN

Cụm chủ - vị làm vị

ngữ
d. Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình
C V C V

CN VN
Cụm chủ - vị làm chủ ngữ, phụ ngữ trong cụm động từ
 Vòng 2:
? Em hãy mở rộng các chủ ngữ trong
Về đích những câu sau thành một cụm C- V.
(60 điểm)

a. Bài hát “Ghen Cô - vi mọi người vô cùng yêu thích

-> Bài hát “Ghen Cô - vi” rất hay khiến mọi người vô cùng yêu thích
C V C V

b. Con mèo làm đổ lọ hoa

-> Con mèo nhảy làm đổ lọ hoa

C V
 Bài tập 2.

Em hãy viết một đoạn văn (7 – 10 câu)

nói về việc bảo vệ sức khỏe của bản thân
và gia đình trong tình hình dịch bệnh hiện
nay. Trong đoạn văn có sử dụng cụm C –
V để mở rộng câu.
 HƯỚNG DẪN HỌC BÀI

Hoàn thành các bài tập

Học thuộc ghi nhớ.

Chuẩn bị bài: Tìm hiểu chung về phép lập luận

giải thích, cách làm bài văn giải thích
Chúc các em chăm
ngoan, học giỏi