በዶሮ እርባታ ዙሪያ ግንዛቤ ለመፍጠር የተዘጋጀ ስልጠና

ዶሮ
ቤተሰብ ፍጆታ
ስራ እድል በግለሰብ ደረጃ
ስራ እድል በማህበር
 የስልጠናው ዓላማ

ዓላማ፡-
• በዶሮ ርባታ ዘርፍ ለሚሳተፉ ተጠቃሚዎች ንቅናቄውን
መሬት ለሚያስነኩ ባለሙያዎችና አመራሮች ዶሮ ርባታ
አሰራር ትኩረት መሰጠት ስለሚገባቸው አሳራሮች ግንዛቤ
ማስጨበጥ ነው፡፡
 መግቢያ፡-
 በሃገራችን በገጠርም ሆነ በከተማ ውስጥ በስፋት ከሚተገበሩ ዋና ዋና የእንስሳት
እርባታ ስራዎች መካከል አንዱና ዋነኛው የዶሮ እርባታ ስራ ነው፡፡
 ከዶሮ ሀብት 57 ሚ/ን ዶሮዎች ያሉ ሲሆን ከዚህ ውስጥ 19.5 ሚ/ን (34%)
እንቁላል ጣይ ናቸው፡፡ የእንቁላል ምርቱም 3.2 ቢሊዮን ሲሆን አመታዊ የነፍስ
ወከፍ ፍጆታ 30 እንቁላል ደርሷል (MOA)፤
 ከነዚህም ዶሮዎች መካከል አብዛኛውን (ከ95% በላይ) ቁጥር የሚይዙት የሃገረሰብ ዝርያዎች
ሲሆኑ፤ የእርባታ ስራምውም የሚከናወነው ባህላዊና ባብዛኛው ጭሮሽን መሰረት ባደረገ ዘዴ
ነው፡፡
 የአካባቢ ዝርያ ዶሮዎች በአመት እስከ 72300 ሜትሪክ ቶን ስጋ እና 78000 ሜትሪክ ቶን እንቁላል
ይገኛል ተብሎ ይገመታል፡:
 የቀጠለ….
• ሃገራችን ኢትዮጵያ ዶሮን ጨምሮ ከፍተኛ የእንስሳት ሃብት
ክምችት አላቸው ከሚባሉት ጥቂት የአለም ሀገሮች አንዷ
ብትሆንም ከዘርፉ የሚጠበቀውን ያህል ተጠቃሚ
እንዳልሆነች ግን የሚታወቅ ነው::
• በሌላም በኩል ከህዝብ ቁጥር መጨመር ጋር ተያይዞ ከጊዜ
ወደ ጊዜ እየጨመረ የመጣውን የገንቢ ንጥረ ምግብ
(ፕሮቲን) ፍላጎት በበቂ ሁኔታ ማሟላት አልተቻለም፡፡
• በአዲስ አበባ የዶሮ ሀብት 653,432 ያሉ ሲሆን ከዚህ ውስጥ (85%) እንቁላል
ጣይ ናቸው፤
 የቀጠለ›››
•በአዲስ አበባና አካባቢዋ ለዶሮ ርባታ ስራ የሚታዩ ምቹ ሁኔታዎች ፡-

አንጻራዊ በሆነ መልኩ አስታማማኝ ገበያ መኖሩ፣

የግብዓት አቅርቦት በተሻለ ሁኔታ ላይ መገኘቱ፣

ከሌሎች አርቢዎች ልምድ ለማግኘት የተመቻቸ ሁኔታ መፍጠር ማስቻሉ፣

በመንግስትና መንግስታዊ ባልሆኑ ድርጅቶች የተለያዩ ድጋፎች ማግኘት

መቻሉ፣
የርባታውን ስራ ከአነስተኛ ደረጃ ጅምሮ እስከ ከፍተኛ ደረጃ ለማስፋፋት
የሚያገለግሉ ቴክኖሎጂዎች ማግኘት መቻሉ፣
አዋጭነት ያለው ፕሮጀክት ማዘጋጀት ከተቻለ የብድር አቅርቦታ ማግኘት
መቻሉ
የቀጠለ
 የዶሮ ርባታ ሥራ ከፍተኛ ጉልበት የማይጠይቅ መሆኑ በቀላሉ የሥራ ባሕልን የመፍጠር ሀይል
ያለው መሆኑ፣

 የሙሉ ግዜን በማይፈልግ ሁኔታ ማርባት መቻሉ አስተማማኝ ተጨማሪ የቤተሰብ ገቢ

በማስገኘት ጠቀሜታ መኖሩ …….ወዘተ የዶሮ ርባታ ሥራ ለከተማ ግብርና ተስማሚ የሥራ
መስክ ነው፡፡
• የዶሮ ርባታ ሥራ በአዲስ አበባና አካባቢዋ ለማካሄድ ሊያጋጥሙ
የሚችሉ ችግሮች፡-
 የዶሮ ርባታ ስራ በመኖሪያ አካባቢ ሽታን ሊፈጥር መቻሉ ፣

 ከሁሉም የሀገሪቷ ክልል ዶሮዎችና የዶሮ ምርት የሚቀርብ መሆኑ በቀላሉ ለተላላፊ በሽታ
የመጋለጥ እድል መኖሩ ሊጠቀሱ ከሚችሉ ዋና ዋና ችግሮች ውስጥ ናቸው፡፡
የዶሮ እርባታ ጥቅሙ

cò S_ƒ d”ÖkU e^¨<” SËS`  ÉLM

vK” ¾Ñ”²w SÖ” e^¨<” SËS` ÉLM
በየትኛውም ¾›¾` ”w[ƒ K=c^ ËLM
¾Êa U`„‹ vw³—¨< ¾Iw[}cw ¡õKA‹ }¨ÇÏ “†¨<
u›’e}— ¨Ü/Ñ<Muƒ ¾U`ƒ ¨<Ö?„‹” ¨Å ÑuÁ TÕÕ´ ÉLM
Y^¨< Ø”nቄ” ÃÖÃp እ”Í= u×U kLM e^ ’¨<
u›’e}— ¨Ü ¾u?}cw የምግብ ፍላጎትን ¾Ñu= U”ß ÁTELEM
የዶሮ ምርቶች በአጭር ጊዜ የማይበላሹ መሆንና ማቆያ አለመፈለግ፡፡
•በሀገራችን ዶሮ ርባታ ስራ አለመስፋፋት የሚጠቀሱ ችግሮች
የሀገራችን ዝርያዎች ምርታማነት አነስተኛ መሆን

በተጠቃሚው ዘንድ ርባታው የሚካሄደው እንደ ትርፍ ሥራ እንጂ እንደ ዋነኛ ገቢ ማስገኛ አለመታየቱ

የዶሮ ተላላፊ በሽታዎች ቁጥጥር አነስተኛ መሆን

የዶሮ ግብዓት አቅርቦት ውስንነትና ዋጋ መወደድ

የኤክስቴንሽንና የምርምር አገልግሎቶች አለመጠናከር

በሙያው የሰለጠነ የሰው ኃይል አናሳነት

የቴክኖሎጂ አቅርቦት ውስንነት

የገበያ ትስስር አለመዘርጋት

የግል ባለሀብቶች ተሳትፎ ውስንነትና ተገቢውን ትኩረት ዘርፉ ማግኘት አለመቻሉ ዋንኞቹ ናቸው
የዶሮ ግዢ ለመፈጸም ፡-
ንቁና የመፍዘዝ ሁኔታ የሌለባቸው፣
ክብደታቸው ከዝርያው አማካይ ክብደት ተቀራራቢ መሆን አለበት፣
ጤነኛ መሆን አለባቸው፣
ፊንጢጣቸው አካባቢ የተጣበቀና ፈሳሽ ርጥበት መታየት የለበትም፣
በዶሮዎች መካከል ተመሳሳይ እድገት መስተዋል አለበት፣
አካላቸው ያልጎደለ ……..ወዘተ መሆን ይጠበቅበታል፡፡
በአጠቃላይ ዶሮዎች ለመግዛት የዶሮዎች ዝርያና ትውልድ ደረጃ፣
የተሠጠ ሕክምና ክትባት፣ የከትባት አሰጣጥና የተሰጠበት ዕድሜ ደረጃ
የመሳሰሉ መረጃዎችን ጠይቆ ከአቅራቢው መቀበል ያስፈልጋል፣
 የዶሮ ባህርያትና ዝርያ
 የዶሮ ተፈጥሮአዊ ባህርይ
. ከአእዋፍ ውስጥ ይመደባሉ
. መጫር
. መንደፋደፍ
. ምግባቸውን ጭሮ መመገብ
. እንቁላል ሲጥሉ ጨለማ ቦታን መምረጥ
 የዶሮ ዝርያ
. በኢትዮጲያ ውስጥ የተለያዩ አይነት የዶሮ ዝርያዎች ሲኖሩ
በተለምዶ አጠራር በሁለት ዋና ዋና ክፍሎች ይመደባሉ እነሱም፡-
1.የአበሻ ዶሮ
2.የፈረንጅ ዶሮ በመባል በሁለት ይከፈላሉ
የአበሻ ዶሮ፡-
 ሴቶቹ ጭር የማለት ባህሪ ሰለአላቸው እንቁላላን ታቅፈው
ይቀመጣሉ ምርት ያቋርጣሉ፡፡
- በአመት የሚሰጡት የእንቁላል መጠን አናሳ ነው
- ስጋ የመያዝና ቶሎ የመድረስ አቅማቸው አናሳ ነው
- በአብዛኛው ምግባቸውን ጭረው ይመገባሉ፡፡
የፈረንጅ ዶሮ

-በምርምር ጭር የማለት ባህሪ እንዳይኖራቸው ተደርገው የተሰሩ ናቸው

- -ከአበሻ ዶሮ የተሻለ የእንቁላልና የስጋ ምርት ይሰጣሉ
- የተለያዩ ቀለም/መልክ/ ይኖራቸዋል
በአገራችን ውስጥ እንቁላል ስጥ /commercial / ዝርያ ያላቸው ዶሮች
ሲኖሩ እነሱም
1. ቦቫንስ ብራዎን/Bovans Browen /
2. አይዛ ብራዎን/ISA BROWEN/
3. ሼቨር ብራዎን/SHEVER Browen /
4. ሎማንስ ብራዎን/LOMANS Browen /
ሲሆኑ በሚጥሉት የእንቁላል መጠንና በሚመገቡት መኖ እርስ
በእርስ ልዩነት ሲኖሮቸው በአጠቃላይ ለንግድ አዋጪ በሆነ
ዘርፍ ይመደባሉ
 ስነ ህይወታዊ ደህንነት
ከስነ ህይወታዊ ደህንነት አንፃር አንድ የዶሮ ቤት ማሟላት የሚገባው
ነገሮች
 አጥር
 የሰውና የመኪና ዲስኢንፌክታንት ማድረጊያ
 የመኖ ማስቀመጫ
 የሰራተኛ ቤት
 የእጅ መታጠቢያ /ሻዎር/
 ቱታ
 ቦቲ ጫማ
 ከሰራተኛ በስተቀር መግባት የሚከለክል ፅሁፍ የተፃፈበት ታፔላ፡፡
 የዶሮ ቤት ግንባታና አሠራር ከቦታ አንጻር
የዶሮ ዝርያ ዓይነት ዕድሜ የቦታ ፍላጐት/ በአንድ
ካሬ ሜትር

ከጫጩት እስከ 3ወር ከ1ዐ-12 ዶሮ

እንቁላል ጣይ ከ3ወር - 5ወር ከ8 – 1ዐ ዶሮ

ከ5 ወር ጀምሮ ከ5-6 ዶሮ

የሥጋ ዶሮ ከጫጩት ጀምሮ ከ10 – 12 ዶሮ

የዶሮ ቤት አሰራር
 የዶሮ ቤት ግድግዳው
◦በጭቃ መስራት ይቻላል ፡፡
◦በቆርቆሮ መስራት ይቻላል፡፡
◦በብሎኬት መስራት ይቻላል፡፡
በጭቃ ግድግዳ የሚሰራ ቤት
ጥቅሙ
-የመስሪያ ዋጋ ይቀንሳል
-ለዶሮች ሙቀት ይሰጣል
ጉዳት
 ዶሮችእየጫሩት ስለሚያፈርሱት ነፍሳትና ትንንሽ
አውሬ እንዲገቡ ምክኒያትይሆናል
መፍትሄ
ከ50-70
ሴ.ሜትር ዶሮች እንዳይጭሩት ዙሪያውን
ኮምፖልሳቶ መለጠፍ፡፡
በቆርቆሮ ግድግዳ የሚሰራ ቤት
ጥቅሙ
የመስሪያ ወጪ ይቀንሳል
- በፍጥነት ተሰርቶ ማለቅ ይችላል
ጉዳቱ
- በቅዝቃዜ ሰዓት ዶሮቹን ያቀዘቅዛቸዋል፡፡
- በሙቀት ሰዓት ዶሮቹን ያሞቃቸዋል፡፡
መፍትሄ
- ዙሪያውን አይጥ እንዳያስተላልፍ አድርጎ
በኮምፖልሳቶ መለጠፍ፡፡
 በብሎኬት ግድግዳ የሚሰራ ቤት

ጥቅሙ
- ዶሮች አይጭሩትም
ጉዳት
- ዶሮች ግድግዳውን ተጠግተው ሲተኙ ያቀዘቅዛቸዋል
- የቤት መስሪያ ወጪን ይጨምራል፡፡
የዶሮ ቤት አሰራር አይነቶች

1. ዙሪያው ክፍት የሆነ ቤት

2. በሁለት ትይዩ ጎን ክፍት የሆነ ቤት
3. ዙሪያው ዝግ የሆነ ቤት
4. ባለ ጥልቅ ጉድገድ ቤት
 ዙሪያው ክፍት የሆነ ቤት
ሞቃታማ በሆኑ አካባቢዎች ይሰራል፡፡
ዶሮች ቅዝቃዜ እንዲያገኙ በአካባቢው ዛፎች ይተከላሉ፡፡
ማታማታ ሊሸፈን የሚችል መጋረጃ ያስፈልጋል
ከወለሉ እስከ ጣራው ያለው ከፍታ ከ3 ሜትረ በላይ ቢሆንና
ኮርኒስ ቢኖረው ይመረጣል
²<]Á ¡õƒ u?ƒ
በሁለት ትይዩ ጎን ክፍት የሆነ ቤት
የጎኑ ክፍተት ከጣርያው ከ1ሜትር-1.5 ሜትር ሊሆን
ይገባል
ክፍተቱ አእዋፍ እንዳያስገባ ተደርጎ ዘርዘር ባለ
ወንፊት መሰራት ይኖርበታል፡፡
ክፍተቱ በፀሃይ መውጫና መግቢያ መሆን ይገባዋል
ክፍት የሆነውን ሽቦ ማታና በቀዝቃዛ ጊዜ መዝጋት
እንዲያስችል መጋረጃ ያስፈልጋል
ይህ አይነት ቤት በወይን አደጋ አከባቢ መሰራት
ይኖርበታል
ዙርያው ዝግ የሆነ ቤት
በአገራችን ውስጥ የለም
በረዶአማ በሆኑ አገሮች ላይ ተመራጭ ነው
ዘመናዊየሙቀትና የቅዝቃዜ መቆጣጠሪያ
ውስጡ መገጠም ያስፈልገዋል፡፡
ዙርያቸው ዝግ የሆኑ የዶሮ ቤቶች
ባለ ጥልቅ Ñ<ÅÔÉ ቤት

በአገራችን ውስጥ ዝዋይ አካባቢ የተሞከረ

ሲሆን
የዶሮችን ኩስ አሳዎች እንዲመገቡ በማድረግ
የአሳ እርባታን ለማከናወን ይጠቅማል፡፡
vK ØMp Ñ<ÅÔÉ u?ƒ
ለሁሉም አይነት ቤት አሰራር
 መሬቱ ሊሾ ወይም ፈረካሳ ቢሆን
- ዶሮቹ በሚጭሩበት ወቅት አፈር እንዳያገኙ ይረዳቸዋል፡፡
- እርጥበትን ለመቆጣጠር ይጠቅማል
 ጣርያው ኮርኒስ ቢኖረው
- ከጣራው በኩል የሚመጣን ሙቀትና ቅዝቃዜን ለመቆጣጠር ያስችላል ይሁን
እንጂ አይጥ ማራቢያ እንዳይሆን ቤቱ ሲሰራ ቀዳዳ አንዳይኖረው ያስፈልጋል
 ዙርያቸው በሽቦ ለተሰሩ ቤቶች የመጋረጃ ጥቅም
- የቤቱን የሙቀትና የቅዝቃዜ ሁኔታ ለመቆጣጠር ያስችላል
- ለዶሮቹ መብራት በሚጠፋበት ጊዜ የቤቱን ጨለማ ለመቆጣጠር ያስችላል
የዶሮ ቤት ስንሰራ መJ?| ½Gû¿Yë@Ï#¬ú ŒÎU…
 የመለያ ክፍል
- ዶሮቹ ካሉበት ራቅ ተደርጎ ቢሰራ ጥሩ ነው
- በሽተኛና ችግር ያለባቸውን ዶሮች ለመለየት ይጠቅማል
 የሰራተኛ ቤት
- የዶሮቹ ቤትና ሰራተኛው ለዶሮቹ ውሃና ሌሎቹንም
የሚያሰናዳበት ቤት ከዶሮቹ ቤት ገር ቢያያዝና ውስጥ ለውስጥ
ሊያሳይ የሚችል መስታዎት ቢገጠምለት ጥሩ ይሆናል
 የመኖ ማስቀመጫ
- አይጥ የማያስገባ ቤት መሆን አለበት
- ከመሬት ከፍ ያለ የእንጨት እርብራብ ሊኖረው ይገባል
- ለብቻው የተሰራ ቤት ቢሆን ጥሩ ነው
የዶሮ የቤት ውስጥ አደረጃጀቶች

ዶሮቹ በ3 አይነት መንገድ ማርባት

ይቻላል እነሱም፡-
1. የወለል ላይ እርባታ
2. የኬጅ እርባታ
3. ሁለቱንም የያዘ እርባታ
/የፍሬንድስ የፈጠራ ውጤት/
የወለል ላይ እርባታ
ወለሉ ላይ ጭድ ወይም ሰጋቱራ በመጎዝጎዝ የምናረባበት
የአረባብ ዘዴ ነው፡፡
ለወለል ላይ እርባታ የሚሆኑ መመገቢያና የውሃ መጠጫ
አሉት
የቤቱ ወለል አፈር ከሆነ ጉዝÒዙን ከ 20-25 ሴ.ሜትር
ይጎዘጎዛል፡፡
የቤቱ ወለል ሲሚንቶ ከሆነ ከ7-12 ሴ.ሜትር ይጎዘጎዛል፡፡
 የወል ላይ እርባታ
 ጥቅሙ
- ዶሮችን የመጫር ፍላጎታቸውን ያማሉበታል፡፡
- የመንደፋደፍ ፍላጎታቸውን ያማሉበታል፡፡
- ኩስ ማውጣት (ማፅዳት ) አይኖርም
- አያያዙ ደካማ ካልሆነ በስተቀር ሽታ የለውም
- ከጽዳት አንጻር ስራን ይቀንሳል
 ጉዳት
- ዶሮቹ ሰፊ እንቅስቃሴ ስለሚያደርጉ ሀይላቸውን ይጨርሳሉ
- ዶሮቹ ሰፊ ንክኪ ስላላቸው በሽታ ከገባ በፍጥነት ሊተላለፍባቸው ይችላል
-ተንከባካቢው ለመንከባከብ በመካከላቸው መገኘት የሚኖርበት ሲሆን ይህም
ለበሽታ የመጋለጣቸውን እድል ከፍ ያደርገዋል
- ዶሮቹን በቀላሉ መለየት ያስቸግራል፡፡
- ሰፊ ቦታ ይጠይቃል በካሬ ከፍተኛው 8 ዶሮ ብቻ ይይዛል
የወለል ላይ እረባታ የእንቁላል መጣያ ሳጥን
- 25ሴ.ሜ በ25ሴ.ሜ ተደረጎ ይሰራል
-እያንዳንዱ ሳጥን ከ6-8 ዶሮ ያስጥላ
-አቀማመጡ ጨለም ወደ አለ አቅጣጫ መሆን አለበት
የእንቁላል ቤቱ
-ሰፊ ከሆነ ሁለት ዶሮች ገብተውበት ሲጋፉ እንቁላል ይሰብራሉ
 መሠረታዊ የዶሮ ቤት መገልገያ ዕቃዎች፡-
• መኖ መመገቢያ
 አስፈላጊ የሆነ የዶሮ መኖ ጥራቱን ጠብቆ ያለብክነትና ዶሮዎች ያለሽሚያ መመገብ በሚያስችል መልኩ የሚዘጋጅ
ነው፡፡
 የዶሮ ቤት መገልገያ ዕቃዎች አቅራቢ ከሆነ ወይም አምራች ከሆነ ድርጅት በግዢ ማሟላት ፡፡
 በአካባቢ በሚገኙ ቁሣቁሶች በአርቢው በቀላሉ ለዶሮ መኖ መመገቢያ በሚያመች መልኩ
የሚዘጋጅ ሊሆን ይችላል፡፡

 ለረዥም ግዚ የሚያገለግል መሆኑ፣ የዶሮ መኖ መፋሰስን የሚከላከል መሆኑ፣ እንደ ዶሮዎች እድሜ መጠን ከፍታውን
ለማስተካከል አመቺ መሆኑ፣ ዶሮዎች በቀላሉ የማይገቡበትና መኖ ለመመገብ እና ለማፅዳት አመቺ መሆኑን
መገምገም ያስፈልጋል፡፡
 የመኖ መመገቢያ በገንዳ መልክ በሁለቱም ጎን መመገብ የሚያስችል እና በክብ መልክ ዙሪያውን መመገብ
በሚያስችል መልኩ ከፕላስቲክ፣ ከእንጨት እና ዝገትን መቋቋም በሚችል ቆርቆሮ በመጠቀም ማዘጋጀት ይቻላል፡፡
 Linear Feeder Long

Tube Feeder
 ከቀርካሃ ወይም ከቧንቧ መሰል ነገር የሚዘጋጅ መኖ መመገቢያ
1. የመኖ ዕቃ አስሮ ማንጠልጠያ
2. ለአንድ ዶሮ በሚበቃ መጠን ለመከፋፈል የሚያገለግል ሽቦ
3. ዶሮዎች ሲመገቡ እንዳይነቀሳቀስ መከላከያ
የዶሮ የውሀ መጠጫ
-እንደ ዶሮቹ እድሜ ከፍና ዝቅ እየተደረገ በትከሻቸው ትክክል ይቀመጣል
-እንቁላል ለሚጥሉ ዶሮች በባለ 20 ብሎኬት ላይ ይቀመጣል
Manual Drinker
 የኬጅ እርባታ
 ዶሮችን በብረት በተሰራ ቤት ውስጥ በማስገባት የምናረባው የአረባብ
አይነት ነው፡፡
ጥቅሙ
- በትንሽ ቦታ ላይ ዶሮችን ማርባት ማስቻሉ፡፡
- እንቁላላቸው ከዶሮች ጋር
አለማገናኘቱ/መንሸራተቱ/
- ዶሮችን በቀላሉ መለየት ያስችላል
ጉዳት
- ከመጥበቡ የተነሳ ዶሮችን ለጡንቻ መሸማቀቅ በሽታ መዳረጉ
- እንቁላል በሚጥሉ ሰዓት እርስ በእርስ ፊንጢጣቸውን መተያየት መቻላቸው
እሱም እንዲነካከሱ ያደርጋቸዋል
- የመጫርና የመንደፋደፍ ባህሪያቸውን ማርካት አለመቻላቸው
- ኩስ የማውጣት ባጠቃላይ የማኔጅመንት ስራ ማብዛቱ
 የኬጅ አረባብ
-ይህ ቤት 50ሴ.ሜ. በ50ሴ.ሜትር በሆነ ቦታ 5 ዶሮ ይይዛል
ሁለቱንም የያዘ የአረባብ አይነት/የኬጅና የወለል ላይ እርባታ
ጥቅሙን ብቻ በማጣመር የተሰራ/
 የፍሬንድስ የዶሮ እርባታ የፈጠራ ውጤት ነው

ጥቅሙ
- በ1.2ካሬ 100 ዶሮችን በማርባቱ በትንሽ ቦታ ብዙ ዶሮችን
ማርባት ያስችላል
- ዶሮችን መጫርና መንደፋደፍ በማስቻሉ ተፈጥሮአዊ ባህሪ ያJላል
- እንቁላል ሲጥሉ የእንቁላል መጣያ ሳጥን ስላለው እርስ በርሳቸው አይተያዩም
ይህም እንዳይነካከሱ ያደርጋል
- ኩሳቸው ላይ የሚፈስበት ውሀ ስለማይኖር ሽታ አይኖረውም ማውጣት
ስለማያስፈልገው ስራ ይቀንሳል ኩሱም ለሽያጭ ይውላል
- የሚጠይቀው የስራ ጊዜ ትንሽ ነው
ጉዳት
- የለውም
 የዶሮ የመነካከስ ችግር
1. የመኖ ጥራት
- የሚያስፈልጋቸውን መጠንና ይዘት አለማግኘት
2. የብርሀን መብዛት
- እንደየዝርያቸው የሚያስፈልገውን መጠን አለማግኘት
3. የአቅም አለመመጣጠን
- አቅማቸው ትንሽ የሆኑ ዶሮዎችን አለመለየት
4. የቤት ሙቀት ያለ በቂ አየር ዝውውር
5. ጨለም ያላሉ የእንቁላል መጣያዎች
6. በቦታ ጥበት መጨናነቅ
7. ድብርትና የእንቅስቃሴ እጦት
8. የመገልገያ እቃዎች እጥረት
9. ውጫዊ ተባይ/ጥገኛ/
10. ቁስለት
ለ 1 ቀን ጫጩት ለማሳደግ የሚያስፈልጉ እቃዎች ና
አስተዳደጋቸው
ማሞቂያ
- በቆሮቆሮ የተሰራ ሊሆን ይችላል
- ዶሮች ሙቀት እንዲያገኙ የሚያደርግ ነው
አምፖል
- ሙቀት መስጠት የሚችልና በቀይ ቀለም የተቀባ ቢሆን
ይመረጣል፡፡
 የጫጩት መመገቢያ
 ንፁህ ውሃ
 በቂ አየር
የስጋ ዶሮ አረባብ
በተወለዱ በ45 ቀን ለእርድ መድረስ
ይቻላሉ፡፡
ታርደው ስጋቸው በኪሎ ለሱፐር
ማርኬትና ለሆቴሎች ይሸጣል
በ45 ቀናቸው አንድዋ ዶሮ 2.5 ኪሎ
ትመዝናለች
የዶሮ መኖ ሲዘጋጅ በዋናነት የሚይዛቸው ጥሬ እቃዎች
◦ በቆሎ
◦ ፋርሽኬሎ
◦ ፋርሽካ
◦ ስጋና አጥንት
◦ አኩሪ አተር
◦ ላይዚን
◦ ሚቲዮኒን
◦ ፕሪሚክስ
◦ ኮሊንክሎራይድ
◦ የኖራ ድንጋይ
◦ ሞላሰስ
◦ የኑግ ፋጉሎ
 ª“ ª“ ¾Êa
uiታ­‹“
SŸLŸÁ S”ÑÊ‹
/Diseases of
Poultry /
¾Êa ui S”e›?­‹
1. v¡+]Á
2. zÃ[e
3. ð”Ñe
4. ýa„µ› /¨<G ¨KÉ/

5. ¾¨<eØ“ ¾¨<ß ØÑ™‹

6. ÁÁÁ´“ ¾Ø”no Ñ<ÉKƒ

7. ¾UÓw እØ[ƒ 

›ÖnLà ¾ui S}LKòÁ S”ÑÊ‹:

uSÖØ ¨<H

uUÓw

u®¾` /›vD^/

u²` /Ÿ“ƒ Êa uእ”lLM/

Ø”no uÔÅK¨< ¾c­‹“ ¾እ”edƒ እ”penc?

Ÿui}— Êa እ”lLM u}c^ ¡ƒvƒ ¨.².}

uui U¡”Áƒ ¾T> ¿ UM¡„‹
UÓw S¨<cÉ Sk’e

S”Ÿ`ðõ

¡”õ S×M

}pTØ

T”vƒ

¾^e“ ¾Ÿ<MŸ<Mƒ እwÖƒ

¾S}”ðe ‹Ó`“ É”Ñ}— Vƒ

iv’ƒ ¨. ².}.
1. uv¡+]Á ¾T>Ÿc~ ¾Êa ui ­‹:

¾Êa ¢K?^
¢K=vc=KAc=e
dMV’@KAc=e
›=”ô¡g=¾e ¢^ó
TâýLeVc=e
¾d”v ’k`d
eôKA¢"M ›=”ô¡g=”
eƒ_ý„¢"M ›=”ô¡g=”
¡KAeƒ]Ç=ÁM ›=”ô¡g=”
¾Êa ¢K?^ ¾T>ÁeŸƒK¨< ¾Ÿ<MŸ<Mƒ  wÖƒ
/ Fowl cholera or avian pasteurellosis /
ሳልሞኔሎሲስ/SALMONELLOS/
ድብርትና የጫጨ እድገት
/depressed and their growth is retarded/
Mycoplasmosis or CRD
uTâøLeVc=e ¾}Ön Êa:-
1. ¾Ñ<uƒ ¾Mw ió”“
2. Á¾` Ÿ[Ö=ƒ  wÖƒ /Pericarditis perihepatitis and
Airsacculitis in CRD/
Clostridial Disease
¡KAeƒ]Ç=¾U ø`õ]Ë”e ¾T>ÁeŸƒK¨<:-
1.¾ƒ”g< ›”˃ Ó`ÓÇ SlcM“ TuØ  ”Ç=G<U
2.x~K=´U ¾T>ÁeŸƒK¨< iv’ƒ
¾SÉH’>ƒ ›Ã’„‹

►Antibiotics*Oxytetracicline, Sulfa ,amoxivet

በተጨማሪም ቫይታሚኖችን መስጠት የእጥረት

በሽታዎችን ለመከላከል ይጠቅማሉ
►Vitamins --Aminovet
-- Neobro for broilers
-- Fortevit for layers
- koffley
2. uzÃ[e ¾T>Ÿc~ ¾Êa ui ­‹:
T_¡e
Ñ<Uxa
¾Êa ð”ÓM
¾Êa ð”××
K=UöÃÉ
›=”ô¡g=¾e L]”Ô ƒ^Ÿ?›=ƒe
›=”ô¡g=¾e wa”"Ã+e
¾¨ö‹ ›=”ñK?ó
 Infectious Laringotracheitis
1/uLר< ¾S}”ðh ›ŸM  wÖƒ U¡“Áƒ KS}”ðe ›õ”
uS¡ðƒ“ ›”у” uTe[²U Là ÁK‹ Êa:
2 uÅU ¾}uŸK“ ¾qcK ¾›¾` ~x
 Infectious Bronchitis
¾ ‹—¨< S}”ðh ›"M  wÖƒ ui UM¡ƒ 1.(T”vƒ ›õ S¡ðƒ)

2. p`ê ¾K?K¨< ¾ ”lLM kö

5. u¨<eØ ØÑ— ¾T>Ÿc~ ¾Êa ui ­‹

 ¾ƒMl ›”˃ ƒM /H@}^Ÿ=e ÒK=’@/

 ¾›¾` ~x ƒM /c=”ÒSe ƒ^Ÿ?›/
 ¾¢f ƒM /‚ý ­`U/
 ¾¨eóƒ ƒM /›e"]Ç=Á/
 çÑ<` ScM ƒM /"úL]Á/
¾¨<eØ ØÑ— /Endo-parasites/
1.¾¨eóƒ ƒM (›eŸ]ÇÁ ÒK=)  “  ’lLM
2.¾›¾` ~x ƒM
3. ¾vL p`ê c`„ (c=”ÒSe ƒ^Ÿ?Á)
4.çÑ<` ScM ƒM ("úL]Á)
¾¨<eØ ØÑ— /Endo-parasites /
¾ƒMl ›”˃ ƒM (H@‚^Ÿ=e ÒK=“[U)  “ ¾¢f ƒM
(‚ý ­`U)
ማከሚያ መዳኒቶች /Treatment/
Anti parasite drug

 Piperazine,

 Tetramizole
6. u¨<Ü ØÑ™‹ ¾T>Ÿc~ ¾Êa ui ­‹/
Ectoparasites/
¾¨<Ü ØÑ™‹:-

 pTM
 S»Ñ`
 l”Ý
 p”p”
. u¨<Ü ØÑ™‹ /Ectoparasites/
¾qÇ }và /Northern foul mite/
 Ó`” ¾T>ÁÖn ¾qÇ }và /Scaly leg mite/
7. uUÓw  Ø[ƒ ¾T>Ÿc~ ui ‹­ :
7.1 ¾Ñ”u= UÓw (ýa+”) እØ[ƒ
 ¾እÉу ¾እ”lLM“ ¾eÒ U`ƒ Sk’e' S’"Ÿe ¨.².}

7.2 ¾HÃM cß UÓw እØ[ƒ

 እ Éу” Ãk”dM ¾Ñ<uƒ” ƒ¡¡K— e^ Á³vM እ ”Ç=G<U K}KÁ¿ ¾S}”ðh ›"M ui­‹
ÁÒM×M::
7.3 ¾uiታ }ŸL"à (zÁT>•‹) እØ[ƒ
 z-›?' z-u=(1  “ 2) - ¾ Ó` iv’ƒ“ SÖT²´
 z-u=6  “ 12 - ¾እ Éу SÕ}ƒ
 z-Ç= - ¾እ ”lLM p`òƒ Ø”ካ_“ Ø^ƒ Sk’e“ ¾›Ø”ƒ ¾S”l` Sddƒ“ S¨LÑÉ
 z-Ÿ? - ¾ÅU ›KS`Òƒ
 z-›=- ¾እ”lLM Sðልፈል ‹Ó`ና ደካማ ጡንቻ
7.4 ¾S®É“ƒ እØ[ƒ (K,P,Mg)
 እ Éу”“ ¾እ”lLM U`ƒ” Ãk”dM
Deficiency diseases
uzÁ T>”-Ç= Ø[ƒ U¡”Áƒ ¾T>S× ¾Ó` S¨LÑÉ
uzÁ T>”- u=2 /]|õLy=”/ Ø[ƒ ¾Ó` SÖT²´“ S^SÉ ›KS‰M
8. u›ÁÁ´“ uØ”no Ñ<ÉKƒ ¾T>SÖ< ‹Óa‹

S’"Ÿe

¾JÉ u¨<H SVLƒ

¾SGç” SÑMuØ

¾S”l` S¨LÑÉ

¾¨<H ØU“ [Gw

Ÿõ}— p´n²?“ S<kƒ

u}uŸK Ñ<´´ LÃ SSÑw

”lLM SwLƒ ¨.².}.
›ÖnLà ¾ui Sq×Ö`“ SŸLŸM ²È­‹

 በ¨p~ ¡ƒvƒ SeÖƒ

 እ”¡w"u?“ Ø”no TÉ[Ó
 ¾}S×Ö’ UÓw SeÖƒ
 T”—¨<”U ›Ã’ƒ Ý“ Te¨ÑÉ
 ታ¡S¨< ÁMÇ’<ƒ ¾uiታ¨< }gŸT> eKT>J’< Te¨ÑÉ
ÃS[×M::
 vÄc?Ÿ<]+ S}Óu`
ምግባችን ከደጃችን!!
እንቁላል በሁሉም ለሁሉም!!
ትኩስ ምርት ለጤናማ ህይወት!!
የከተማ ግብርና ለምግብ ዋስትና!!
ከጓሮ አስከ ጉርሻ !!
አመሰግናለሁ