ერთობლივი მოთხოვნა

და ერთობლივი მ
იწოდება (გაგრძელება)
თავი 33
 რატომ არის ერთობლივი მიწოდების
მრუდი ზრდადი
• მთავარი განსხვავება მოკლევადიან და გრძელვადიანი
მიწოდების მრუდებს შორის ისაა, რომ მოკლევადიანი მრუდი
ზრდადია, ხოლო გრძელვადიანს ვერტიკალური ფორმა აქვს
• რატომ ახდენს ფასების ცვლილება გამოშვების მოცულობაზე
გავლენას მოკლევადიან პერიოდში?
• მოკლევადიანი პერიოდის მიწოდების მრუდის ზრდადობას, სამი
განსხვავებული თეორიით ხსნიან
• სამივე თეორიას საერთო აქვს შემდეგი ლოგიკა: მიწოდება
გრძელვადიანი ან ბუნებრივი დონისაგან მაშინ გადაიხრება,
როდესაც ეკონომიკაში ფასების რეალური დონე ფასების
მოსალოდნელი დონისაგან განსხვაბდება
 ხისტი
ხელფასების
თეორია
• მოკლევადიანი მრუდის ზრდადობას ხსნის
ფიქსირებული ხელფასების თეორია
• ამ თეორიის თანახმად, მოკლევადიანი
ერთობლივი მიწოდების მრუდი იმიტომ იზრდება,
რომ ნომინალური ხელფასები ვერ ასწრებს
ცვალებად ეკონომიკურ პირობებთან შეთავსებას.
• მოკლევადიანი პერიოდის ხელფასები ნელა
იზრდება- ანუ ხისტია
• ეს მშრომელებისა და ფირმებს შორის დადაბული
გრძელვადიანი ხელშეკრულებების ბრალიცაა,
რადგან ასეთ დროს ხელფასები ხშირად სამ
წლიანი პერიოდითაც კი ფიქსირდება

This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY-NC-ND

 ხისტი ფასების თეორია
• მეორე თეორია, რომელიც ხსნის თუ რატომ შეიძლება
მოკლევადიანი მიწოდების მრუდი იყოს დაღმავალი ხისტი
ფასების თეორიის სახელითაა ცნობილი
• ხისტი ფასების თეორიის მიხედვით ზოგიერთი საქონლისა
და მომსახურების ფასიც ასევე ნელა რეაგირებს
ეკონომიკური პირობების ცვლილებაზე
• ფასების სიხისტე ნაწილობრივ იმიტომ წარმოიქმნება, რომ
ფასების ცვლილებებს ე.წ მენიუს დანახარჯები ახლავს თან
• მსგავსი დანახარჯების შედეგად, მოკლევადიან პერიოდში
შეიძლება ფასებიც ხისტი იყოს
 მცდარი შეხედულებების თეორია
• ამ თეორიის თანახმად ფასების ცვლილებებმა შეიძლება შეცდომაში
შეიყვანონ მიმწოდებლები იმ კონკრეტულ ბაზრებზე არსებული
სიტუაციასთან დაკავშირებით, რომლებზეც თავიანთ საქონელს ყიდიან
• მაგალითად, როდესაც ხორბლის მწარმოებელმა ფირმებმა ხორბლის
ფასის კლება შეიძლება უფრო ადრე შენიშნონ და მათ შეიძლება
ჩათვალონ, რომ მათი საქონლის ფასი ეკონომიკაში არსებულ სხვა
ფასებთან შედარებით დაეცა და გადაწყვიტონ რომ ეს ვარდნა
დროებითია
• შესაბამისად შეამცირონ ბაზარზე ხორბლის მიწოდება, არადა ბაზარზე
არამარტო ხორბლის ფასი შემცირდა, არამედ სხვა ყველა საქონლის,
მაგრამ ხორბლის მწარმოებელმა პირველი თავისი პროდუქტის ფასის
შემცირება შენიშნა
 რატომ შეიძლება
გადაადგილდეს
მოკლევადიანი მიწოდების
მრუდი
• მოკლევადიანი მიწოდების მრუდი
გვიჩვენებს საქონლისა და მომსახურების იმ
რაოდენობას, რომელიც ბაზარს მოცემული
ფასების დონის პირობებში მიეწოდება
• ეს მრუდი გრძელვადიანი პერიოდის
ერთობლივი მიწოდების მრუდის მსგავსია
• ყველა ის ფაქტორი რომელიც
გრძელვადიანი მიწოდების მრუდის
გადაადგილებაზე ახდენს გავლენას ასევე
გადაადგილებს მოკლევადიანი მიწოდების
მრუდსაც
• ფასების მოსალოდნელი დონეა არის ის
დამატებითი ფაქტორი, რომელიც
გადაადგილებს მოკლევადიანი მიწოდების
მრუდს

This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY-SA

 ეკონომიკური რყევები
ერთობლივი
• ნახაზზე მოცემულია ეკონომიკის
მიწოდება მდგომარეობა გრძელვადიანი
ფასების
დონე წონასწორობის პირობებში
• გრძელვადიანი წონასწორობის
P2
წერტილი განისაზღვრება
A ერთობლივი მოთხოვნის
P1
მრუდისა და გრძელვადიანი
წონასწორობის მიწოდების
გადაკვეთის წერტილითაა
AD1 ერთობლივი
მოთხოვნა მოცემული - A
წარმოების
წონასწორული
წარმოების
მოცულობა
• მოკლევადიანი მიწოდების
მოცულობა მრუდიც ამ წერტილში გაივლის
 ერთობლივი
მიწოდება
ფასების
დონე

P2
A
P1

AD1 ერთობლივი
მოთხოვნა
წარმოების წარმოების
წონასწორული მოცულობა
მოცულობა
 ერთობლივი
მოთხოვნის მრუდის
გადაადგილებათა
შედეგები
• ვთქვათ მოულოდნელად ეკონომიკას
პესიმიზმის ტალღამ გადაუარა, ამის
გამო საოჯახო მეურნეობები თავიანთ
ხარჯებს ამცირებენ და ძალიან ბევრი
ნივთის შეძენისგან თავს იკავებენ
• ფირმები კი ამ დროს უარს ამბობენ
ახალი მოწყობილობებისა და
ტექნოლოგიების შეძენაზე, რადგან
იმედი აქვთ დაკარგული
• განვიხილოთ ამ პესიმიზმის გავლენა
ეკონომიკაზე? ჩვენი გრძელვადიანი
წონასწორობის რომელი მრუდები
გადაადგილდება?

This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY-SA

 ერთობლივი მოთხოვნის მრუდის
გადაადგილებათა შედეგები
• იმის გასაგებად თუ რა გავლენა ექნება ამ ცვლილებას
ეკონომიკაზე უნდა გამოვიყენოთ ოთხი საფეხური
• პირველი განვსაზღვროთ მოვლენა მოთხოვნაზე ახდენს
გავლენას თუ მიწოდებაზე; შემდეგ უნდა გადავწყვიტოთ
რომელ მხარეს გადაადგილებს ცვლილება მრუდს, ბოლოს
მოთხოვნისა და მიწოდების დიაგრამის გამოყენებით
ერთმანეთს შევადაროთ ძველი და ახალი წონასწორობა
• მეოთხე საფეხურად კი უნდა განვიხილოთ არამარტო
მოკლევადიანი წონასწორობა, არამედ მოკლევადიანიდან
გრძელვადიანში გარდამავალი
 ერთობლივი მოთხოვნის მრუდის
გადაადგილებათა შედეგები
• პესიმიზმის ტალღა პირველად მოთხოვნის მრუდის
გადაადგილებას გამოიწვევს.
AS1
• ადამიანებს ნაკლები პროდუქტის ყიდვა უნდათ ,
ერთობლივი მიწოდება AS2 შესაბამისად, ერთობლივი მოთხოვნა მცირდ
ფასების
დონე • ერთობლივი მოთხოვნის მრუდი მარცხნივ AD1-დან,
AD2-ში გადადის.
A
P1 • მოკლევადიან პერიოდში წონასწორობა A-დან B-ში
B გადავა, ხოლო წარმოება Y1 დან Y2-მდე მცირდება,
P2 C ხოლო ფასების დონე P1 დან P2 მცირდება
P3 • ადამიანებისთვის ფასები ეცემა და ისინი მალევე
AD1 ერთობლივი მოთხოვნა შეეგუებიან ახალ, დაკლებულ ფასებს და
მომავალშიც ამავე მოლოდინების მიხედვით
AD2 ერთობლივი მოთხოვნა მოითხოვენ ხელფასებსაც,
• დაბალი ხელფასები კი ფირმებისთვის ნაკლებ
დანახარჯებთან ასოცირდება, რაც წარმოების
გაფართოების სტიმულია
Y2 Y1 წარმოების
მოცულობა • შესაბამისად მოკლევადიანი მიწოდების მრუდი
გადაადგილდება AS2-ში
• ეკონომიკა C წერტილში გადაინაცვლებს
 ერთობლივი მოთხოვნის მრუდის
გადაადგილებათა შედეგები
• C წერტილში წარმოება უბრუნდება
AS1 თავის ბუნებრივ დონეს
ერთობლივი მიწოდება AS2 • ეკონომიკამ საკუთარი თავი განკურნა
ფასების
დონე • ეკონომიკური პოლიტიკის
A გამტარებლებს შეუძლიათ დააჩქარონ
P1 ეს პროცესი თუ შეძლებენ ერთობლივი
B მოთხოვნის მრუდს ზუსტად იმ სიდიდით
P2 C გადააადგილებენ, უკან
P3 AD1 ერთობლივი მოთხოვნა
• ამისთვის შეიძლება გაზარდონ
AD2 ერთობლივი მოთხოვნა სახელმწიფო დანახარჯები ან ფულის
მიწოდება გაზარდონ
• ეს ქმედება გამოიწვევს მოთხოვნის
Y2 Y1 წარმოების მრუდის გადაადგილებას მის ძველ
მოცულობა
მდებარეობაში, თუმცა ასეთ
სამთავრობო პოლიტიკას სწორი
გათვალ და განხორციელება სჭირდება
 ერთობლივი მიწოდების მრუდის
გადაადგილების შედეგები
C • ვთქვათ ნავთობპროდუქტებზე ფასების გაზრდის გამო,
წარმოების დანახარჯები იზრდება, რაც უბიძგებს
AS2 ფირმებს ფასების ნებისმიერი დონისთვის ნაკლები
საქონელი და მომსახურება მიაწოდონ
ერთობლივი მიწოდება AS1 • ნახაზის მიხედვით, მოკლევადიანი მიწოდების მრუდი
ფასების გადაადგილდება AS1-დან AS2-ში
დონე
• მოკლევადიან პერიოდში ეკონომიკა მოძრაობს A-დან B-
ში, წარმოების მოცულობა Y1-დან Y2-მდე მცირდება.
ხოლო ფასების დომე P1-დან P2-მდე იზრდება
B • სახეზე გვაქვს როგორც სტაგნაცია(წარმოების
P2 A დაქვეითება), ისე ინფლაცია, შესაბამისად ასეთ
P1 შემთხვევას სტაგფლაცია ეწოდება
• ქვეყანაში გვაქვს ფასების ზრდა და წარმოების დონის
დაქვეითება, რაც უმუშევრობას ზრდის
AD2 ერთობლივი მოთხოვნა
• შესაბამისად მშრომელები გადაწყვეტენ, რომ
უმუშევრობას არჩიონ დაბალი ხელფასები და
დათანხმდებიან შემცირებულ ხელფასსაც
• ფირმებისთვის ეს საწარმოო ხარჯების შემცირება
Y2 Y1 წარმოების გულისხმობს, რაც საშუალებას მისცემს მათ დაიქირაონ
მოცულობა მუშახელი და წარმოება გაზარდონ