‫فصل دوم‬

‫عامل مرض وبرکلوز‬

 ‫توبرکلوز‬
‫‪‬تعریف‪ :‬مرض انتانی ‪ ،‬ساری و کشنده که تمام بدن خصوصا شش ها را مصاب میسازد ‪.‬‬
‫‪‬عامل ‪ :‬میکوباکتریم توبرکلوز که شامل فامیل ‪mycobacterium actinomycitism‬‬
 :Mycobacterium tuberculosis
۱۸۸۲ ‫ در سال‬:‫کشف‬
‫ که بنام های‬Robert koch ‫دانشمند جرمنی بنام‬
Mycobacterium tuberculosis
Mycobacterium kochii
Bacil khochi
BK
Types:
1-Typical
2- atypical
: Typical
1. human type
2. Bovine type (resistance against pyrazinamide)
3. M.mungi
4. Microti(‫)موشی‬
5. Africanum
6. Pinnipedii ‫))خوک و شیرآبی‬
7. Canetii(‫)آفریقای شرقی‬
‫‪Atypical:‬‬
‫)درموجودیت روشنی سبب تولید رنگ میشود ( ‪1. Photo chromogen‬‬
‫)در موجودیت تاریکی سبب تولید رنگ میشود( ‪2. Scoto chromogen‬‬
‫‪3. Non chromogen‬‬
‫)دراوسط زرعیه صنعتی به صورت سریع رشد ونمو میکند ( ‪4. Rapid Grower‬‬
 ‫‪‬رول مولدالمرضی ‪:‬‬
‫‪‬نوع انسانی زیاد پتوجن است ‪ ۸۵‬الی ‪ ۹۷‬فیصد از نوع مایکوباکتریم نوع انسانی است‪.‬‬
‫‪‬نوع بقری در ممالک عقب مانده از طریق مواشی باعث ایجاد مرض میشود‪.‬‬
‫‪‬مایکوباکتریوم شکل افریقای در غرب افریقا سبب مرض میشود‪ ،‬و در مقابل‬
‫‪ Thiacetazon‬مقاومت دارد‬
 ‫‪‬خواص ‪:‬‬
‫‪ ‬مقاومت در مقابل اسید ها‬
‫‪‬حفظ رنگ در مقابل مواد تیزابی ‪ ،‬قلوی و الکول ها‬
‫‪ACID FAST BACil( AFB)‬‬
‫‪‬شکل چوبک گوگرد ‪ ،‬طول ‪ ۰.۸‬الی ‪ ۵‬مایکرون و عرض ‪ ۰.۲‬الی ‪ ۰.۳‬مایکرون‬
‫‪‬اشکال شعاعی ‪ ،‬خیطی ‪ ،‬حبییوی ‪ ،‬کوک مانند بدون اسپور و کپسول است ‪.‬‬
‫‪ ‬تغیر مقاومت میکروب در مقابل ادویه انتی توبرکلوز‬
 ‫‪‬پتوجن بودن ‪ :‬حالت خاص میکروب که باعث ایجاد مرض میشود‪.‬‬
‫‪ ‬ویروالنت بودن‪ :‬عبارت از خواص مشخص میکروب که بتواند خواصی از قبیل نشو و نما‬
‫و تکثر خود را در عضویت میزبان حفظ کند که باعث ایجاد آفات خاص در اعضای آن‬
‫گردد و برعالوه باعث تنبه عکس العمل الرژیک شود‪.‬‬
 ‫‪‬خاصیت ویروالنت بودن‪:‬‬
‫‪‬مقدار ‪ ۰.۰۱‬الی ‪ ۰.۱‬ملی گرام باعث حالت مرض میشود‪.‬‬
‫‪‬و باعث مرگ در حیوان که ‪ ۲۵۰‬الی ‪ ۳۰۰‬گرام وزن دارد ‪.‬‬
‫‪‬اگر در ظرف ‪ ۶‬ماه بعد زرق بمیرد کمتر ویروالنت است‪.‬‬
 ‫• ویروالنت بودن مربوط فکتورهای کیمیاوی و فزیکی است ‪.‬‬
‫• خواص کیمیاوی مایکوباکتریم توبرکلوز‪:‬‬
‫• ‪ ۸۰‬فیصد آب ‪ ۲۰‬فیصد مواد صلبه که نیم آن را مواد پروتینی تشکیل داده و مواد شحمی‪،‬‬
‫پولی سکرایدی و قندی و نمک ها غیرعضوی‬
 ‫طریقه های تحری مایکوباکتریوم‪:‬‬
‫• ‪:Direct sputum examination‬‬
‫• ‪Ziehl-Neelsen method‬‬
‫‪ .1‬تقشح مریض یا سایر مواد مرضی باالی سالید هموار نموده ‪ .‬میگذاریم خشک شود‬
‫‪ .2‬محلول فوکسین (‪ )5-3‬دقیقه‬
‫‪ .3‬محلول اسید سلفوریک ‪ ۲۵‬فیصد (‪ )2-1‬دقیقه‬
‫‪ .4‬الکول ‪ ۹۶‬فیصد (‪ 15‬ثانیه)‬
‫‪ .5‬محلول میتلین بلو (‪ )5-2‬دقیقه‬
‫‪Cidre oil .6‬‬
 ‫‪ -1‬ارزیابی میتود ‪Ziehl- Neelsen‬‬
‫‪ ‬اگردر صد ساحه مایکروسکوپ دیده نشد منفی‬
‫‪scanty‬‬ ‫‪ ۱‬الی ‪ ۹‬عدد در ‪ ۱۰۰‬ساحه‬
‫‪+‬‬ ‫‪ ۱۰‬الی ‪۹۹‬عدد در ‪ ۱۰۰‬ساحه‪.‬‬
‫‪++‬‬ ‫‪۱‬الی‪ ۱۰‬در هر ساحه‪.‬‬
‫‪+++‬‬ ‫‪ ‬اضافه تر از ‪ ۱۰‬در هر ساحه‪.‬‬
‫‪‬طریقه آسان و اقتصادی و سهل همین میتود است‪.‬‬
 ‫‪ -2‬تحری میکوباکتریم به طریقه کلچر در اوسط زرعیه صنعتی ‪:‬‬
‫‪‬وسط زرعیه ‪ogawa , loven shtoine ,doubus‬‬
‫‪‬محتوی وسط زرعیه ‪ogawa :‬‬
‫به حرارت ‪ 37‬درجه‬
‫‪‬محلول زردی تخم مرغ ‪cc, ۲۰۰‬‬
‫کالونی ها در هفته سوم تا ششم‬ ‫‪‬سودیم گلوتامیت‪۱g‬‬
‫میروید‬
‫شکل کالونی‪ :‬جداگانه چین‬ ‫‪‬پوتاشیم هایدروجن فاسفیت ‪ 3‬گرم‬
‫خورده به رنگ زرد کاهی در‬
‫وسط زرعیه‬ ‫‪‬گلسیرین ‪cc۶cc, malachet green ۶‬‬
‫‪،‬آب مقطر ‪cc ۱۰۰‬‬
 ‫طریقه های از بین بردن مایکوباکتریم توبرکلوز‪:‬‬
‫‪ :۱‬حرارت‪ :‬درجه ‪ ۵۰‬درجه سانتیگراد بعد از ‪ ۱۲‬ساعت‬
‫‪ ۷۰‬درجه سانتیگراد در یک دقیقه‬
‫در حرارت پایین تر از ‪ ۲۳‬به مدت طوالنی زنده میماند ‪.‬‬
‫‪ - ۲‬شعاع آفتاب ‪ :‬بعد از ‪ ۴‬دقیقه خاصیت مرضی خودرا از دست میدهد اما دور از شعاع‬
‫آفتاب به مدت ‪ ۱‬الی ‪ ۶‬ماه زنده میماند در گردوخاک به مدت ‪ ۲‬هفته ‪ ،‬در پنیر و مسکه ‪۲۰‬‬
‫الی ‪ ۳۰‬روز و در شیرخام ‪ ۱۸‬روز زنده میماند‪.‬‬
‫‪ -۳‬شعاع ماورای بنفش‪ :‬در ‪ ۲‬الی ‪ ۳‬دقیقه اکثرا در شفاخانه های توبرکلوزیک ازاین چراغ‬
‫ها استفاده میشود‪.‬‬
‫‪ -۴‬مواد انتی سیپتیک ‪ :‬محلول ‪ chloramine5%‬در مدت ‪ ۱‬الی ‪ ۶‬ساعت ‪.‬‬
‫‪ Chlorine 2% ‬در ‪ ۲۴‬الی ‪ ۴۸‬ساعت‬
‫‪ ‬هایدروکلوراید سیماب ‪ sublime‬و فورمالین ‪ ۴‬فیصد بعد از ‪ ۲۴‬ساعت‬
‫‪ ‬لیزول ‪ ۵‬فیصد بعد از ‪ ۱۲‬ساعت‬
‫‪ ۳۰ ‬فیصد اسیدسلفوریک و ‪ ۱۰‬الی ‪ ۱۵‬فیصد سودیم هایدروکساید بعد از ‪ ۳۰‬دقیقه‬
‫تشکر از توجه تان‬

‫؟‬