LOGO

Tài chính tiền tệ

www.trungtamtinhoc.edu.vn
 Giới thiệu chung về môn học

• Mô tả vắn tắt nội dung học phần: “Lý thuyết và

ứng dụng trong quản lý về Tài chính- Tiền tệ đã trở thành một
lĩnh vực khoa học vô cùng hấp dẫn, nhạy cảm và cần thiết đối
với mọi tầng lớp trong xã hội; đồng thời đây là một lĩnh vực
rất rộng lớn, phức tạp và đầy bí ẩn không dễ để chinh phục.
Với tính chất quan trọng như vậy, Tài chính- Tiền tệ được xem
là môn học có tính chất bản lề, xuyên suốt, và là một môn học
bắt buộc đối với các trường đại học khối ngành kinh tế trong
cả nước „

www.trungtamtinhoc.edu.vn
 Giới thiệu chung về môn học

• Mục tiêu của học phần: Sinh viên hiểu và nhận thức những
kiến thức lý luận cơ bản về tài chính, tiền tệ, tín dụng và ngân
hàng trong nền kinh tế thị trường, làm nền tảng ứng dụng và
nghiên cứu các môn nghiệp vụ thuộc khối ngành kinh tế nói
chung và chuyên ngành tài chính – ngân hàng nói riêng
• Tài liệu học tập:
+ Giáo trình Tài chính tiền tệ 1- Trường ĐHKTKTCN
+ Slide bài giảng…
• Phương pháp đánh giá học phần:
+ Đánh giá mức độ chuyên cần của sinh viên: Đi học đầy đủ, thái độ tự học
tốt ...,
+ Đánh giá điểm thực hành, thảo luận: chuẩn bị bài đầy đủ, tích cực thảo luận
+ Kiểm tra hệ số 1, hệ số 2: Hình thức tự luận/ trắc nghiệm
+ Điểm thi kết thúc học phần: Hình thức thi trắc nghiệm, trọng số 60%.
www.trungtamtinhoc.edu.vn
 NỘI DUNG MÔN HỌC

Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TIỀN TỆ

Chương 2: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TÀI CHÍNH
Chương 3: NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
Chương 4: TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
Chương 5: BẢO HIỂM
Chương 6: TÍN DỤNG
Chương 7: THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
Chương 8: TRUNG GIAN TÀI CHÍNH
Chương 9: NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG
Chương 10: TÀI CHÍNH – TÍN DỤNG QUỐC TẾ

www.trungtamtinhoc.edu.vn
 LOGO

CHƯƠNG 1

NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ

TIỀN TỆ

www.trungtamtinhoc.edu.vn
 CHƯƠNG 1

Lịch sử ra đời và phát triển của tiền tệ

Chức năng và vai trò của tiền tệ
Những vấn đề cơ
bản về TT Các chế độ lưu thông tiền tệ

Cung cầu tiền tệ

Lạm phát và thiểu phát

www.trungtamtinhoc.edu.vn
 NỘI DUNG BÀI HỌC

1 2 3

Các chế độ
Lịch sử ra Chức năng và
lưu thông
vai trò của
đời và phát tiền tệ
tiền tệ
triển của
tiền tệ

www.trungtamtinhoc.edu.vn
 1.1. Lịch sử ra đời và phát triển của tiền tệ

 SX tự cung – tự cấp: không có trao đối hàng hóa

 Có phân công lao động xã hội và chuyên môn hóa SX:
có trao đổi hàng hóa.
  Lịch sử ra đời: “Gắn liền với quá trình phát triển
của SX & lưu thông hàng hóa. ”
Trực tiếp: H1 -- H2 Tiền tệ
Trao đổi
Hàng hóa Vật trung -
Gián tiếp: H1 -
gian H2

www.trungtamtinhoc.edu.vn
 1.1.2 Khái niệm tiền tệ

• Theo K.Marx (1818-1883): Tiền là một loại hàng hóa

đặc biệt, đống vai trò làm vật ngang giá chung thống nhất
để đo lường và biết giá trị của hàng hóa, chuyển giá trị đó
thành giá cả hàng hóa.

• Theo quan điểm hiện đại: TT là bất cứ thứ gì được chấp

nhận chung trong thanh toán để đổi lấy HH, dịch vụ (DV)
và thực hiện các nghĩa vụ TC.

www.trungtamtinhoc.edu.vn
 1.1.3 Các hình thái tiền tệ

 Hóa tệ: có giá trị thực

Hóa tệ phi kim loại: giá trị thấp, khó bảo quản
Hóa tệ kim loại: không đủ kim loại làm phương tiện
trao đổi
 Tiền giấy: không đủ hoặc không có giá trị
Gồm 2 loại là “khả hoán” và “bất khả hoán”
 Tiền tín dụng: tiền ghi sổ- bút tệ
 Tiền điện tử

www.trungtamtinhoc.edu.vn
 a, Hóa tệ

Hoá tệ thực chất chính là một loại hàng hoá đồng thời
thực hiện vai trò của đồng tiền
Hoá tệ gồm có hoá tệ phi kim và hoá tệ kim loại
Loại hoá tệ phổ biến nhất chính là Vàng.

www.trungtamtinhoc.edu.vn
 b, Tiền giấy

Là loại tiền pháp định do Nhà nước ban hành và bắt
buộc sử dụng.
Là loại tiền được sử dụng phổ biến nhất hiện nay.
Tiền giấy gần như không chứa giá trị bên trong, và cũng
chỉ là một dấu hiệu giá trị.

www.trungtamtinhoc.edu.vn
 c, Tiền ghi sổ(tiền tín dụng)

 Là loại tiền nằm trên các tài khoản mở tại ngân hàng
và hình thành trên cơ sở các khoản tiền gửi vào NH
 Mang dấu hiệu giá trị như tiền giấy
 Dạng phổ biên nhất là Séc (cheque/check): Là một tờ
mệnh lệnh do người chủ tài khoản séc phát hành yêu cầu
ngân hàng thanh toàn từ tài khoản của mình cho người
hưởng lợi được chỉ định trong tờ séc

www.trungtamtinhoc.edu.vn
 Séc

www.trungtamtinhoc.edu.vn
 d, Tiền điện tử

Là loại tiền tồn tại dưới hình thức số hóa.

 Có thể thực hiện thanh toán dưới nhiều hình thức khác
nhau: Chuyển khoản trực tiếp, thông qua sử dụng thẻ
thánh toán, tiền mặt điện tử, Séc điện tử…

www.trungtamtinhoc.edu.vn
 1.2.1 CHỨC NĂNG CỦA TIỀN TỆ

THƯỚC ĐO CHỨC PHƯƠNG TIỆN

GIÁ TRỊ NĂNG TRAO ĐỔI VÀ
THANH TOÁN

Phân loại
PHƯƠNG TIỆN
CẤT TRỮ

www.trungtamtinhoc.edu.vn
 a. Chức năng thước đo giá trị

- TT đo lường và biểu hiện giá trị của các HH khác.

- Điều kiện

+ Phải có đầy đủ giá trị

+ Phải có tiêu chuẩn giá cả

- Ý nghĩa

Chuyển đổi giá trị của các HH khác về 1 chỉ tiêu

(tiền), giúp các hoạt động, giao lưu kinh tế được thực hiện
thuận lợi hơn.
17
www.trungtamtinhoc.edu.vn
 b. Phương tiện trao đổi và thanh toán

TT làm môi giới trong trao đổi HH và tiến hành thanh

toán.
- Điều kiện:
- Có sức mua ổn định hoặc không suy giảm quá nhiều trong
1 khoảng thời gian nhất định
- Số lượng TT phải được cung ứng đầy đủ cho nhu cầu lưu
thông HH.
- Ý nghĩa:
- Tách quá trình trao đổi HH thành 2 quá trình bán - mua
tách biệt về không gian và thời gian.
- Quá trình trao đổi HH diễn ra nhanh chóng thuận lợi
- Tiết kiệm chi phí lưu thông tiền trong xã hội và giúp cho
hệ thống ngân hàng phát triển
www.trungtamtinhoc.edu.vn
18
 c. Chức năng phương tiện cất trữ/tích lũy giá trị

- TT tạm thời rút khỏi lưu thông để chuẩn bị cho một nhu
cầu tiêu dùng trong tương lai.
- Điều kiện:
+ Là tiền thực tế
+ Chuyển tải giá trị TT cất trữ tới giá trị tiêu dùng trong
tương lai.
- Ý nghĩa:
+ Dự trù một sức mua cho các giao dịch trong tương lai.
+ Bảo tồn giá trị tài sản khi xảy ra lạm phát.

19
www.trungtamtinhoc.edu.vn
 1.2.2 Vai trò của tiền tệ

• Là phương tiện mở rộng, phát triển sản xuất, trao đổi HH.

• Là phương tiện thực hiện, mở rộng các quan hệ hợp tác

quốc tế.
• Là phương tiện phục vụ mục đích của người sở hữu.

20
www.trungtamtinhoc.edu.vn
 1.3. Các chế độ lưu thông TT

1.3.1. Khái niệm và các yếu tố cơ bản của chế độ lưu

thông tiền tệ (CĐLT TT)

a. Khái niệm:

CĐLT TT là hình thức tổ chức lưu thông TT của 1 quốc gia

hay nhóm quốc gia được quy định thành luật pháp, trong đó
các yếu tố hợp thành của lưu thông TT được kết hợp thành 1
hệ thống thống nhất.

Khoa TCNH - UNETI 21

www.trungtamtinhoc.edu.vn
 b. Các yếu tố cơ bản của chế độ lưu thông tiền tệ
- Bản vị tiền
- Đơn vị tiền tệ
- Quy định chế độ đúc tiền và lưu thông tiền đúc
- Quy định chế độ lưu thông các dấu hiệu giá trị

Khoa TCNH - UNETI 22

www.trungtamtinhoc.edu.vn
 1.3.2 Các chế độ lưu thông TT

 Chế độ lưu thông tiền kim loại:

- Lưu thông tiền kém giá

- Lưu thông tiền đủ giá
+ Chế độ bản vị bạc
+ Chế độ song bản vị
+ Chế độ bản vị vàng
 Chế độ lưu thông tiền phù hiệu (dấu hiệu) giá trị

Khoa TCNH - UNETI 23

www.trungtamtinhoc.edu.vn
 TỔNG KẾT
• Tiền tệ ra đời gắn liền với quá trình phát triển của SX & lưu thông hàng
hóa
• Tiền tệ là một loại hàng hóa đặc biệt, đống vai trò làm vật ngang giá
chung thống nhất để đo lường và biết giá trị của hàng hóa, chuyển giá
trị đó thành giá cả hàng hóa.
• Các hình thái tiền tệ : Hóa tệ, Tiền giấy, Tiền tín dụng, Tiền điện tử
• Chức năng của tiền tệ
o Chức năng thước đo giá trị
o Phương tiện trao đổi và thanh toán
o Chức năng phương tiện cất trữ/tích lũy giá trị
• Vai trò của tiền tệ

o Là phương tiện mở rộng, phát triển sản xuất, trao đổi HH.
o Là phương tiện thực hiện, mở rộng các quan hệ hợp tác quốc tế.
24
o Là phương tiện phục vụ mục đích của người sở hữu.
www.trungtamtinhoc.edu.vn
 BÀI TẬP VỀ NHÀ

 Bài tập: Làm các câu hỏi trắc nghiệm tuần 1. Những vấn
đề chung về tiền tệ
 Yêu cầu: Làm ra vở bài tập, nộp lại khi kết thúc môn học
 Chuẩn bị tiết sau: “Cung cầu tiền tệ, Lạm phát và thiểu
phát”

25
www.trungtamtinhoc.edu.vn
 CHUẨN BỊ BÀI SAU

• Hoàn thành bài tập được giao.

• Sinh viên đọc trước tài liệu bài: Cung cầu tiền tệ, Lạm phát và thiểu
phát
• Nếu có thắc mắc liên hệ qua email: ntloan@uneti.edu.vn
• Tham gia buổi học online tiếp theo đầy đủ, đúng giờ.

CHÚC CÁC BẠN HỌC TỐT!

www.trungtamtinhoc.edu.vn