MGA KAUGNAY NA LITERATURA AT PAG-AARAL

Ang kabanatang ito ay kinapapalooban ng mga kaugnay na literature at pag-

aaral na nakuha sa mga binasang aklat, tesis, disertasyon at iba pang mga babasahing
may malaking kaugnayan sa kasalukuyang pag-aaral. Isinagawa ang paghahanay ng
mga kaisipan at konsepto mula sa iba’t ibang manunulat at mananaliksik upang
mabigyang linaw ang isinagawang pag-aaral.

Mga Kaugnay na Literatura

Ang mga kaugnay na literatura, banyaga o local man ay inilalahad sa

pananaliksik na ito. Ito ay hango sa mga aklat, dyornal at iba pang lathalaing may
kaugnayan sa paksa.

Dayuhan

Ayon kay Abdel-khalek (2005), ang kaligayahan ay isang tunay na layunin ng tao
at ang bawat tao ay naghahanap ng kaligayahan at nais na maging masaya. Ang
kahulugan ng kaligayahan ay iba sa iba't ibang mga tao na may iba't ibang paraan
upang makamit ito. Samakatuwid, ang kaligayahan ng tao ay hindi magagarantiyahan,
dahil ang mga tao ay gumagawa ng mga desisyon para sa kanilang mga sarili at ito ay
hindi magkakatulad.

Ang kaligayahan ay hindi materyalistiko at estado ng pag-iisip, pagpipilit ni Tashi

(2005) na ang kaligayahan ay dapat na nililinang sa pamamagitan ng tamang
pagsisikap at isang pag-unawa sa mga sanhi at kundisyon na humantong sa
kaligayahan. At saka, sinabi rin ni Lynch (2008) ang mga sumusunod na punto kung
paano maunawaan at linangin kaligayahan:1) ang panimulang punto ay upang
mapagtanto na ang kaligayahan ay nasa loob ng trabaho, at ito mula sa loob ng 2) ang
paraan ng pagtaas ng kaligayahan ay ang pagsasanay ng isang saloobin ng
pasasalamat 3) wala sa sanlibutan ang maaaring maging masaya ngunit lahat ng bagay
sa mundo ay maaaring hinihikayat na maging masaya 4) walang halaga ng pera,
katanyagan o kaluwalhatian ay maaaring maging masaya 5) tinutulungan lamang ng
pera na mabuhay nang mas mahusay na pamumuhay, at hindi ang kaligayahan sa
loob. Gayunpaman,

Iniharap ni Evans (2006) ang kanyang talakayan sa isa sa kumperensya ng GNH

na "nagbabago ang paraan ng pamumuhay ng mga tao, kung ano ang ginagawa nila,
kung paano nila iniisip at kung ano ang kanilang pinaniniwalaan "ay hindi makatitiyak ng
isang mas masaya para sa mga tao, hanggang at maliban kung ang isang tao ay ganap
na nagbago sa pamamagitan ng kanyang pagbago ng kanyang sistema ng paniniwala.

Labindalawang artikulo kabilang ang pag-aaral ng pananaliksik at mga scholar

na papeles ay isinuri upang malaman at maunawaan ang kahulugan ng kaligayahan.
Walang ni isang literatura ang nakapagbigay ng ganap na katulad o iba na kahulugan.
May umiiral kahit papaano ng kaunting pagkakaiba o pagkakapareho ng kahulugan sa
lahat ng nasuri na panitikan.

Ang lima sa labindalawang sinuri na mga literatura ay naglalarawan na ang

kaligayahan ay sumasaklaw ng mga positibong damdamin, mabuting damdamin,
karanasan at kasiyahan ng buhay at walang negatibong damdamin tulad ng
pagkabalisa at depression (Bekhet et al., 2008; Levett,2010; Shaw & Taplin, 2007;
Robbins, Francis, & Edwards, 2008; Sumngern, Azeredo, Subgranon,
Sungvorawongohana, & Matos, 2010). Ipinahayag ng tatlong artikulo na, upang
makamit ang kaligayahan ay ang pangunahing aspirasyon ng tao (Bracho, 2005),
karamihan ay tungkol sa mga mahalagang layunin (Chiu et al., 2010), at ang tunay na
layunin ng tao (Abdel-khalek,2005). Gayunman, sinabi ng dalawa na ang pagkakaroon
ng kaligayahan ay isang mahirap na layunin para sa iilan at hindi ito palagi natatamo
(Levett, 2010; Shaw & Taplin, 2007). Yung isa pang tatlong artikulo ay binanggit ang
tungkol sa hindi pagkakatulad ng kaligayahan, at ang kahulugan nito at mga layunin.
Ang kaligayahan ay sinabi na may iba't ibang kahulugan at layunin sa
buhay(Rosenberg, 2010) sa iba't ibang tao at mayroong iba't ibang paraan upang
makamit ito (Abdelkhalek, 2005), na hindi maaaring mailipat mula sa isang tao patungo
sa iba (Tashi, 2005).
Kaligayahan bilang isang kasiyahan, tagumpay, kalidad ng buhay, pagkamit ng mga
nais natin sa buhay at ang pagnanais ay ipinahayag sa apat na sinuri ng mga literatura
(Grey, Rukumnuaykit, kittisuksathit, & Thongthai, 2008; Robbins et al., 2008; Sumngern
et al., 2010; Veenhoven, 2008).

Sa konklusyon mula sa nasuri na panitikan, ang kaligayahan ay binubuo ng

limang mahalagang mga aspeto tulad ng sumusunod: 1) kaligayahan ay sumasaklaw
ng mga positibong damdamin, mabuting damdamin, karanasan at kasiyahan ng buhay
na walang negatibong damdamin tulad ng pagkabalisa at depresyon 2) upang makamit
ang kaligayahan ay ang pangunahing aspirasyon ng tao, ang pinakamahalagang
layunin at pangwakas na layunin ng tao 3) ang pagkakaroon ng kaligayahan ay isang
madulas na layunin para sa ilan at hindi palaging matamo 4) May kaligayahan ang
kaligayahan mga kahulugan at mga layunin ng buhay sa iba't ibang tao at mayroong
iba't ibang paraan makamit at hindi maililipat mula sa isang tao hanggang sa iba pang
5) kaligayahan ay kasiyahan, matagumpay, at tagumpay ng mga nais at pagnanais.

Ang kahalagahan ng kaligayahan ay hindi lang mahalaga sa ating mga personal

na pamumuhay kung hindi ay mahalaga rin ito sa ating komunidad. Ang halaga ng
kaligayahan ay napakalaking. Ang kaligayahan ay humahantong sa tagumpay,
tagumpay, kasiyahan, mabuting kalusugan at kahabaan ng buhay. Ang kahalagahan ng
kaligayahan ay upang makamit ang maraming mga personal na ambisyon at mga
layunin na kung ano ang hinahangad nating lahat para sa. Tinutulungan ng kaligayahan
na ibahin ang mga tao nang mas mahabagin, mas malikhain, higit pa masigasig, at mas
matagumpay sa buhay (Dhammananda, 2011). Ang tunay na kaligayahan ay dumating
mula sa loob at malalim na loob, na hindi nakasalalay sa anumang sitwasyon. Totoo
Ang seguridad ay nagsisimula bilang isang mental na estado, bilang panloob na lakas,
bilang pananampalataya sa sarili, at damdamin ng Ang kaligayahan at seguridad ay
mahalaga upang makamit ang kaligayahan at seguridad sa material mundo (Sasson,
2011 b). Ang kaligayahan ay ginagawang madali upang maging romantically kasangkot
at mayroon maramihang mga malapit na pagkakaibigan. Mas maligaya ang mga taong
mas kaakit-akit at nagdudulot ng kaligayahan walang humpay na paghahanap ng buhay
(Dhammananda, 2011; Yang, 2007).
 Ang iba pang dahilan kung bakit mahalaga ang kaligayahan ay para sa malusog
na katawan dahil ang mga positibong damdamin ay nagbabago ng kemikal na
pampaganda ng ating mga katawan, na gumagawa ng mga kemikal na iyon mapahusay
ang kaligtasan sa sakit at pag-aayos ng cell (Bekhet et al., 2008). Kamakailan lamang,
ang mga mananaliksik mula sa inilabas ng University of Nebraska ang kanilang data na
pinag-aaralan ang halos 10,000 katao sa edad na 18 upang malaman kung ang
kaligayahan ay talagang positibo ang epekto sa kalusugan. Sila natuklasan na ang
masaya, nasiyahan ang mga tao ay malusog kahit na sa dalawang taon na follow-up
(Gazella, 2009).

Kung bakit ang mga tao ay masaya at malusog ay isang kuryusidad ng bawat
pananaliksik ng kaligayahan. Noong 2008, natuklasan ng mga mananaliksik sa
Denmark na ang mga kalahok sa pag-aaral ay naniniwala na mabuti Ang relasyon at
pilosopiya ng buhay ang pinakamahalagang tagapagpahiwatig ng kalidad ng buhay.
Ang napagpasyahan ng mga mananaliksik, kung ano ang nagtataglay ng isang layunin-
ang pera, katayuan, mga gawain ay hindi tila mahalaga sa pandaigdigang kalidad ng
buhay at hindi gaanong mahalaga sa self assessed health (Gazella, 2009).

Ayon kay Scott (2011), "Ang pagiging masaya sa trabaho ay isang pangunahing
elemento ng kasiyahan sa buhay ng isang tao "kung saan ang kaligayahan sa trabaho
at kasiyahan ng workforce ay mahalaga para sa tagumpay ng organisasyon at
kasiyahan ng mga mamimili. Ito ay dahil ang kaligayahan at tagumpay ay magkakaroon
ng kaligayahan at kaligayahan sa tagumpay. Ang maligayang mga tao ay mas
malikhain, kumukuha ng mas kaunting araw, mas malamang na umalis ang kanilang
trabaho at idagdag ang halaga sa mga employer at magdala ng tagumpay sa
competitive na trabaho kapaligiran (Pryce-Jones & Scott, 2009).

Ang popular na paniniwala ng mas maraming pera at personal na kayamanan ay

mas Masaya hindi totoo sa katotohanan, kapag ang mga tao ay nagbigay ng presyur sa
kanilang sarili na hindi realistically upang makakuha ng higit pa habang sumusulong sila
sa kanilang karera (Levett, 2010). Walang limitasyon ng mga nais at pagnanais ng pera
at kayamanan, at sa katunayan ang pera ay hindi maaaring bumili ng kaligayahan at
mga tao hindi masaya kahit na sila ay naging mayaman. Samakatuwid, ang salimbay
pagnanais at demand na higit pa ang limitasyon, at pagkabigo upang matupad ang mga
kagustuhang ito ay nagdudulot ng mga panganib ng sikolohikal at mental sakit. Bilang
resulta, hinulaang ang World Health Organization (WHO), sa kabila mas mabuti ang
lahat sa henerasyon ng mundo, ang depresyon ay darating bilang pangunahing sakit ng
ika-21 siglo (World Health Organization [WHO]. 2011).

Sa maikling salita, ang kaligayahan ay mahalaga upang magtagumpay, makamit,

masiyahan, at manguna mabuting kalusugan at pahabain ang buhay. Tinutulungan ng
kaligayahan na baguhin ang mga tao nang higit pa mahabagin, mas malikhain, mas
masigla, tumatagal ng mas kaunting araw off, mas malamang na umalis ang kanilang
trabaho at idagdag ang halaga sa mga employer at magdala ng tagumpay sa
mapagkumpitensyang trabaho kapaligiran. Mas maligaya ang mga tao, lalo silang
nagiging kaakit-akit at idagdagwalang humpay na misyon ng buhay.

Lokal

Ayon kay Gabuya (2015), bawat tao ay may hinahangad sa buhay at isa dito ang
kaligayahan. May iba’t ibang paraan ang bawat tao para maabot ang mga hangaring
nila. Ngunit bago yun, may iba’t ibang paniniwala din ang mga tao kung ano ang tunay
na kaligayahan. Mayroong ibang nagsasabing ito ay nakakamit sa pamamagitan ng
kayamanan, kasi raw kung ikaw ay mayaman, nasa iyo na ang lahat at wala ka nang
hihilingin pa. Mayroon namang nagsasabing pagiging buhay ay sapat nang dahilan para
maging maligaya. May iba namang kaligayahan para sa kanila ang makitang naghihirap
ang iba.

Dagdag pa ni Gabuya, na nasa ating mga kamay ang susi sa ating kaligayahan.
Hindi naman natin mapipigilan ang iba kung masaya silang nakikitang naghihirap ang
iba. Hindi rin naman natin basta-basta na lang madidiktahan ang iba na maging
maligaya. Dahil tayo ang magdedesisyon kung kelan natin gustong sumaya at kung
saan tayo pupunta para makamit ang tunay na saya. Ngunit sang-ayon ako sa kung
sinuman ang nagsabing dapat maging maligaya tayo gaya ng kung paano sumasaya
ang mga bata kahit walang dahilan. Kasi raw kapag masaya ka kahit walang dahilan,
hindi maapektuhan ang kasiyahan mo kung may mga bagay man na mawawala sayo.
 Hindi gaya kung masaya ka dahil sa ganitong bagay, pwedeng mawala ang
sayang yun kapag nawala din ang dahilan na nagpangiti sayo.

Hindi nasusukat ang tunay na tagumpay sa kayamanan kundi sa kakayahang

ipakita ang kabutihan. Pinupuri at minamahal ang tao, hindi sa kanyang salapi kundi sa
kanyang mabuting pakikitungo at pakikipagkapwa. Ang tunay na kaligayahan ay hindi
napapantayan ng salapi ngunit masasabing ang susi ng tunay na kaligayahan ay ang
mabuting pag-uugali. Ito ay lalong pinatunayan sa konsepto ni Confucius:
“Happinesscan only be attained by man by Fulfilling the virtues of kindness, wisdom
andtruthfulness.”(Ariola, 2009)

Ayon kay Rosario (2017), Oo alam ko. May mga dose-dosenang mga aklat na
isinulat tungkol sa kung paano dagdagan ang iyong kaligayahan, marahil sa daan-
daang iba't ibang mga blog ang lahat ng pag-asa na ikaw ang mga sikretong key ng
kaligayahan, at libu-libong Libu-libong mga artikulo na nakasulat sa paksang ito.
Sapagkat ang positibong kilusang sikolohiya ay nagsimula sandali pa, ito ay magiging
saging. At bakit hindi ito ginagawa? Sino ang hindi gustong malaman ang ilang "lihim"
upang i-unlock ang kanilang kaligayahan sa loob?

Mas masaya ang mga tao ay may posibilidad na mabuhay nang mas matagal,
mabuhay nang mas malusog na buhay, gumawa ng mas maraming pera at gumawa ng
mas mahusay sa trabaho. Bagaman ito ay problema sa manok at itlog. Ang kaligayahan
ay nagdadala sa mga uri ng mga bagay, o mga uri ng mga bagay na humantong sa
amin upang maging mas masaya?

Habang hindi namin eksaktong alam ang sagot sa tanong na iyon pa, alam
namin ang mga sagot sa maraming iba pang mga katanungan tungkol sa kaligayahan.

1. Kinokontrol mo ang tungkol sa kalahati ng iyong antas ng kaligayahan. Kahit

na ang eksaktong antas ay magkakaiba mula sa mga indibidwal sa mga indibidwal,
lumilitaw na hanggang sa halos 50 porsiyento ng aming mga antas ng kaligayahan ay
itinakda ng genetika o sa aming kapaligiran (tinatawag na ang aming kaligayahan set-
point). Ngunit iyan lamang ay mabuti, sapagkat nangangahulugan din ito na ang mga
40 hanggang 50 porsiyento ng ating kaligayahan ay nasa ating kapangyarihan upang
madagdagan o mabawasan.

2. Ang pera ay hindi bumili ng kaligayahan. Sa sandaling makarating kami sa

isang tiyak na antas ng kita na sapat upang bayaran ang aming panukalang-batas at
panatilihin kami sa pamumuhay na aming nasanay na, ang mas maraming pera ay hindi
magreresulta sa higit na kaligayahan. Ang tanging dalawang eksepsiyon sa
panuntunang ito ay kung mabibigyan ka ng pera, o kung ito ay makabuluhang
nagpapabuti sa iyong mga social ranggo. Ang mga taong nagbigay ng pera ay lumilitaw
upang suportahan ang higit na antas ng kaligayahan sa paglipas ng panahon kaysa sa
mga hindi.

3. Ang mga nagwaging loterya ay lumikha ng pansamantalang, panandaliang

kaligayahan. Ang panalong loterya ay gumagawa ng mga tao na masaya sa sandaling
ito, ngunit ang kaligayahan ay mabilis na lumalaban at pagkatapos ay bumalik ang mga
tao sa kanilang mas maaga na antas ng kaligayahan. Ang mga nanalo sa lotto ay
lumitaw na hindi na mas masaya kaysa sa mga wala sa mga ito sa katagalan.
Siguradong, maaari naming gamitin ang lahat ng dagdag na pera, kaya i-play ang
lottery o magsugal lamang kung ano ang maaari mong bayaran at para sa dalisay na
kasiyahan ng paggawa nito - hindi para sa potensyal na big luck.

4. Mga relasyon ay isang pangunahing kadahilanan sa pang-matagalang

kaligayahan. Habang ipinakita ng pananaliksik na ang epekto na ito ay pinakamatibay
para sa mga mag-asawa, ang iba pang pananaliksik ay nagpakita na ang malakas na
panlipunang koneksyon sa iba ay mahalaga sa ating sariling kaligayahan. Ang mas
maraming mayroon ka, sa pangkalahatan, ang mas maligaya ka. At habang ang kasal
ay lubos na katimbang sa mas malaking kaligayahan, dapat itong maging isang
malakas, malusog na pag-aasawa upang ito ay maging totoo.

5. Tumuon sa karanasan, hindi mahalaga. Ang mga tao ay gumugugol ng

kanilang oras at pera ng paggawa ng mga bagay na sama-sama - kung ito ay
kumukuha ng isang bakasyon sa isang lugar maliban sa bahay o pagpunta sa isang
buong araw pagliliwaliw sa lokal na zoo - mag-ulat ng mas mataas na antas ng
kaligayahan kaysa sa mga bumili ng mas malaking tahanan, mas mahal na kotse, o
higit pa mga bagay. Marahil dahil ang aming mga alaala ay nagpapanatili ng isang
emosyonal na larawan ng mga karanasan, samantalang ang materyal na mga bagay ay
hindi gumagawa ng malaking emosyonal na imprint sa aming talino. Kaya huwag
pumunta shopping shopping kaya maraming mga bagay para sa iyong sarili o sa iyong
mga anak - lamang ang pagbili ng artipisyal, pansamantalang kaligayahan.

Dapat mo ring malaman na may lumalaking sumasagot sa salitang "kaligayahan

sa sikolohiya." Pagkatapos magbasa ng isa maliban sa aklat ni Barbara Ehrenreich,
"Malinaw na Panig: Kung Paano Hindi Nakasalalay ang Pag-promote ng Positibong
Pag-iisip ng Amerika," sinasabi ko na hindi ako nakaka-impress sa unang pag-ikot ng
pagpula. Sa isang sipi, ipinakita ni Ehrenreich ang kanyang sariling kakulangan ng mga
pangunahing sikolohikal na basehan ng agham sa mga tangents tungkol sa sikolohikal
na pagtatasa ng disenyo at kung ang isang simpleng equation na ginamit para sa mga
layunin ng nakapagpapakita ay talagang nakukuha ang "kaligayahan." Mukhang ito ay
isang hindi pantay na libro kung saan siya ay gumagawa ng mga argumento batay sa
pagkatao (halimbawa ng Seligman) at mababaw na mga koneksyon (Ang Templeton
Foundation). Ang mga ito ay parehong Logic 101 fallacies (personal na pag-atake at
nagkasala sa pamamagitan ng pagsasamahan) na, habang gumagawa ng mga kagiliw-
giliw na pagbabasa, maliit na upang harapin ang positibong sikolohiya pananaliksik
mismo.

May mga lehitimong kritika sa antas ng kritikal sa larangan. Halimbawa, ang

isang mahusay na pakikitungo ng positibong pananaliksik sa sikolohiya ay isinasagawa
sa mga mag-aaral sa kolehiyo para sa mga kurso sa kredito. Ang mga mag-aaral sa
kolehiyo, ang karamihan sa mga tao sa huli na mga kabataan o maagang pag-adulto,
ay hindi na kinakatawan ng pangkalahatang populasyon (ang mga natuklasan mula sa
mga kolehiyo sa pananaliksik ay hindi laging nakikita kapag tapos na sa isang mas
kaunting sample sample). At maraming mga pag-aaral ang ginawa sa isang artipisyal
na setting ng laboratoryo, kung saan ang mga mananaliksik ay nag-set up ng isang
pang-eksperimentong sitwasyon na maaaring o hindi maaaring maging kinatawan ng
tunay na mundo. Ang mga ito ay upang makontrol nila ang lahat ng mga variable
maliban sa kung saan sila ay nag-aaral, ngunit ito ay lumilikha ng isang artipisyal na
kapaligiran na habang sinusubukan na tularan sa totoong mundo, ito ay madalas na
bumagsak malabo. Ang pag-uugali ng tao ay sobrang kumplikado na ang reaksyon
namin sa mga mananaliksik sa isang setting ng lab na unibersidad ay maaaring
magkakaiba kung paano kami tumugon sa natural na setting na ito sa aming mga
kaibigan at pamilya.

Gayunpaman, ang limang mga tip dito ay hindi magtiis sa mga problemang ito.
Ang mga ito ay maaasahang mga konklusyon na maaari mong ilagay sa pagsasanay sa
iyong buhay ngayon. Wala kang kontrol sa kung gaano ka masaya o nagpapahintulot sa
iyong sarili na maging.

Mga Kaugnay na Pag-aaral

Ang mga pag-aaral na banyaga at local ay isinaalang-alang sa panananiliksik. Ito

ay hango sa mga di- nalathang tesis at disertasyon. Ang kanilang mga natuklasan at
buod ay hinalaw at naging batayan ng mga pagpapahalagang may pagkakatulad at
pagkakaiba sa kasalukuyang pag-aaral.

Dayuhan

Ang saloobin ukol sa kaligayahan ay nagging pokus ng atensyon ng

mananaliksik sa kasalukuyang henerasyon, karamihan sa kanila ay nakapagbibigay na
ng saloobin sa mga pag-aaral at kinilala na isang integral na bahagi ng damdamin.
Dahil dito, hindi maitatanggi na mahalagang sangkap sa kaligayahan at damdamin ang
kasanayan sa mga tao. Maraming dahilan s apagiging mahalga ng pananliksik sa mga
saloobin ng mga mag-aaral ukol sa kaligayahan. Kabilang sa mga pinaniniwalaang
saloobin ukol sa kaligayahan ay ang pagkakaapekto sa ugali ng mag-aaral tulad ng
mga materyal na mga bagay o mga hindi materyal. Ikalawa, natutukoy ang
pagkakaugnayan ng mga saloobin at mga kilos ng mga mag-aaral. Samakatuwid,
maaring mabanggit na ang produkto o kinalabasan ay naiimpluwensyahan ng saloobin
o damdamin ng mga mag-aaral sa halip na ang produkto o kinalabasan ang
pangunahing salik ng saloobin (Frost,1998)
 Madalas sabihin ng ina ni Pangulong Gordon B. Hinckley na si Ada Bitner
Hinckley, na “ang pagiging masayahin at palangiti ay nakakapagpalakas ng loob ng
isang tao sa halos alinmang kamalasan at pananagutan ng bawat tao ang kanyang
sariling kaligayahan.” Kahit maraming taong negatibo at puro kabiguan ang nakikita,
maaari nating madama ang diwa ng kaligayahan at magandang pananaw. Sa halip na
isipin lagi ang ating mga problema, maaari nating hayaan ang diwa ng pasasalamat ang
gumabay at magpala sa atin. (Hinckley, 2018)

Lumitaw sa pag-aaral na isinagawa ng isang grupo ng mga researcher sa

pangunguna ni Professor Ashley Whillans ng Harvard Business School na maaari
umanong makabili ng kaligayahan ang salapi sa naiibang paraan. Ipinakita nila rito na
maaari mo umanong mapasaya ang iyong sarili sa pamamagitan ng pagbabayad sa
ibang tao para gumampan ng ilan mong gawain na lubhang kumokonsumo ng iyong
oras.

Ayon sa ulat ng Los Angeles Times, sinimulan ng naturang mga scientist ang
survey data mula sa halos 4,500 katao sa United States, Canada, Denmark, at The
Netherlands. Tinanong ang mga sinaklaw ng survey kung may binabayaran silang mga
tao para gumampan ng kanilang araw-araw at hindi na nakakasiyang gawain para
madagdagan ang kanilang libreng oras.

Iminungkahi ng pag-aaral na hindi usapin dito kung mayaman ka o mahirap.

Kung lubha ka nang naiipit sa oras dahil sa dami ng iyong ginagawa, maaaring ipagpalit
mo ang iyong pera para sa mga oras na nais mong gamitin para sa iyong kaligayahan
sa buhay. Sa 28% ng mga kaso sa naturang survey, oo ang sagot. Gumugugol ang mga
taong ito ng pera para makabili sila ng ekstrang oras. Nabawasan nga sila ng pera pero
naging masaya naman sila dahil lumuwag ang kanilang oras at nabawasan ang stress.

May punto naman ang pag-aaral na ito bagaman tiyak na hindi ito sasang-
ayunan ng iba pagdating sa usaping espiritwal, moralidad, at ethics. Siguro, maaari
ang ganito kung lubha kang abala sa trababo at ibang gawain halimbawa at wala ka
nang oras sa mas mahahalagang bagay tulad sa pamilya o sa sarili. O kaya may gusto
kang gawin na makakapagpasaya sa iyo pero wala kang oras dahil sa dami ng iyong
pinagkakaabalahan. Kaya, ipinahihiwatig sa pag-aaral na, kung meron namang pera
ang isang tao, maaaring bilhin mo ang serbisyo ng iba para sila ang gumampan ng
ibang mga bagay na ginagawa mo para magawa mo ang nais mong gawin.

 Mula sa pananaw ng siyentipiko, ano ang kaligayahan?

Iniisip ng mga mananaliksik na ang kaligayahan ay may kasiyahan at kahulugan

sa iyong buhay. Ito ang hilig sa pakiramdam ng mga positibong emosyon, ang
kakayahang mabawi mula sa mga negatibong emosyon nang mabilis, at may hawak na
pakiramdam ng layunin. Ang kaligayahan ay hindi nagkakaroon ng maraming pribilehiyo
o pera. Hindi pare-pareho ang kasiyahan. Ito ay isang mas malawak na bagay: Ang
aming kakayahang kumonekta sa iba, magkaroon ng makabuluhang ugnayan,
magkaroon ng isang komunidad. Oras at muli-sa buong mga dekada ng pananaliksik at
sa lahat ng pag-aaral-ang mga taong nagsasabing masaya sila ay mayroong malakas
na koneksyon sa komunidad at sa ibang mga tao. Iyan ang uri ng recipe para sa
kaligayahan.

 Hindi nga ba mahalaga ang pera?

Ang palagay na ginamit, oo; mas maraming pera ang gagawing mas masaya ang
mga tao. Ngunit talagang may magandang data kami sa na sa nakalipas na 100 taon.
Mula sa 1920s hanggang 1950s-isang panahon ng depresyon at digmaang pandaigdig-
dahil ang kita ng sambahayan ay lumaki ay nagkaroon ng pagtaas sa kaligayahan ng
mga tao sa sarili. Ngunit pagkatapos ay ang linya lamang tapered off. Ipinakikita ng
mga pag-aaral na ang pera ay nagdaragdag ng kaligayahan kapag kinukuha ang mga
tao mula sa isang lugar kung saan may mga tunay na pagbabanta-kahirapan-sa isang
lugar na ligtas na mapagkakatiwalaan. Pagkatapos nito, ang pera ay hindi mahalaga.
Ang pananaliksik ng psychologist at ekonomista ng Nobel na si Daniel Kahneman ay
nagpakita na ang pera ay nagdaragdag ng kaligayahan hanggang sa humigit-kumulang
na $ 75,000 taun-taon, at pagkatapos na ang ating emosyonal na kagalingan ay hindi
tinataas ang kita.
 Bakit kaya iyon?Gusto ng mga tao na gawing awtomatiko ang mga bagay.
Mabilis nating iakma at ginagawang awtomatiko ang lahat ng mga pang-araw-araw na
bagay sa ating buhay. Sa unang pagkakataon na humimok ka ng kotse, napansin mo
ang iyong paa sa preno, sa pag-ikot ng gulong. Ngunit pagkatapos ng ilang sandali, ang
pagmamaneho ay nagiging awtomatiko. Iyon ay isang mahusay na paraan upang
mapanatili ang aming mga mapagkukunan. Hindi namin nais na italaga ang lahat ng
aming brainpower sa mga bagay na ginagawa namin araw-araw, tulad ng
pagmamaneho o pagsakay sa bisikleta. Ngunit ang pagkagusto sa paggawa ng mga
bagay na awtomatiko ay makakakuha sa kaligayahan.

 Ano ang mas masaya sa mga tao?

Kapag hiniling namin sa mga tao na masuri kung gaano sila kagalakan, at
pagkatapos ay tingnan kung ano ang ginagawa nila sa kanilang buhay,
masusumpungan namin na ang mga taong may malakas na koneksyon sa lipunan ay
mas masaya. Iyon ay bilang isa.

Pagkatapos ay nagtataka kami, kung bakit, bakit? Ako ay isang neuroscientist sa

pamamagitan ng pagsasanay, at ginugol ko ang aking karera na sinusubukan na
maunawaan ang mga biological system na nag-uudyok sa amin patungo sa pag-uugali
tulad ng kooperasyon, pagkakasundo. At, sa katunayan, may mga sistema sa katawan
na nagdudulot sa atin na maging higit na panlipunan. Halimbawa, ang mesolimbic
dopamine system na naka-link sa pagkagumon ay gumagawa din ng mga tao na
nalulugod kapag ibinibigay nila sa iba. Kung susukat mo ang mga hormone at aktibidad
sa katawan at utak kapag ang mga tao ay nakatutulong o nakikipagtulungan, maaari
mong makita na ang kasiyahan ay nangyayari. Masigasig kami para maging
mapagbigay sa iba.

Si Bill Harbaugh, isang ekonomista sa University of Oregon, ay naglagay ng mga

boluntaryo sa isang functional scanner MRI (fMRI), at pagkatapos ay sinabi sa ilang
mga boluntaryo kung minsan ay ibinibigay nila ang kanilang nakuha pera sa
kawanggawa, at iba pang mga oras na panatilihin ito. Kapag alam ng mga tao na sila ay
magbibigay sa kawanggawa, ang mga lugar ng kanilang utak na nauugnay sa
kasiyahan at gantimpala ay naiilawan-tulad ng ginawa nila kapag kinuha nila ito. Kaya
ang gawa ng pagbibigay ay kasiya-siya. Ipinakita ng iba pang mga pag-aaral ng fMRI
na ang pagkilos ng pakikipagtulungan, ng suporta sa pagpapahiram sa iba, ay
nagbibigay sa amin ng kasiyahan.

Sa isang kamakailang papel sa Kasalukuyang Opinion Sa Psycholgy, James

Coan at David Sbarra ay naglalarawan ng Social Baseline Theory. Ito ay
nagpapahiwatig, batay sa mga taon ng sosyal na sikolohiya at pananaliksik sa
neuroscience, na para sa mga tao, ang pagiging nag-iisa ay sa panimula ay mas
mahirap kaysa sa pagiging kasama ng iba. Ayon sa kanilang pananaliksik, ito ay
nangangailangan lamang ng higit na pagsisikap at mapagkukunan upang gumana sa
mundo na solo. Ang aming mga katawan ay nagpapakita ng pundamental na
kagustuhan para sa kumpanya.

Lokal

Ang saloobin ng mga guro ay using mahalagang salik na may malaking papel na
ginagampanan sa proseso ng pagkatuto. Ang mabuting saloobin ng mga guro na may
kaugnay sa mga Gawain ng kaligayahan ay mas nakakaimpluwensiya sa mga mag-
aaral na pagbutihin pang lalo ang kanilang pag-aaral. Samantalang ang negatibong
saloobin naman ay nakahahadlang upang makamit ng maksimum na antas ng
kaligayahan. Kailangang batid ng mga guro hindi lamang ang saloobin ng kanilang mga
mag-aaral hinggil sa pagkatuto kundi dapat masiyasat din nila ang kani-kanilang mga
saloobin.

Kailangan madali ring makakita ng mga pangangailangan at kakayahan

sa kaligayahan ng kanyang mga mag-aaral, anuman ang hinihingi ng pagkakataon. Sila
ay inaasahang gumamit ng mga pinakamabisang pagdulog sa pagtuturo. Ang pahayag
na ito ay pinatotohanan ng pag-aaral ni Magnoy sa pagbanggit ni Patrisya (2005) na
natuklas na ang mga mag-aaral ay mas nasisiyahan kapag sila ay nabibigyan ng
pagkakataon na makapagdesisyon tungkol sa kanilang mga buhay. Mas
nakakagaganyak din ang epekto ng kaligayahan sa pamamagitan ng physical, mentally,
emotional, at spiritwalidad kaysa mga bagay na nagibigay lamang ng temporaryong
kaligayahan.

Ipinakikita sa mga pag-aaral na ang pagtuturo sa paaralan ng tungkol sa

pagiging matiyaga at pagpapahalaga sa sarili, pamilya at lipunan ay nakakapagpabago
sa mag-aaral tungo sa magandang kalusugan, tagumpay sa pag-aaral at kaligayahan
sa buhay.

“Anumang alituntunin ng katalinuhan an gating matamo sa buhay na ito, ito ay

kasama nating babangon sa pagkabuhay na mag-uli” sabi ni Joseph Smith.

Ang tagumpay ay nagsisimula sa pagsasabuhay sa mabuting asal nanatutunan

ng mga mag-aaral sa mga aralin sa paaralan. Hindi lamang karunungan ang dapat
malinang sa mga mag-aaral, bagkus ay ang lahat ng aspekto ng kanilang buhay, higit
sa lahat ang kanilang Pag-uugali at Ispiritwal.

Malaki ang naitutulong ng asignaturang “Edukasyon sa Pagpapakatao” sa

paghubog sa pag-uugali ng mga mag-aaral at pagbabago nila mula sa mali nilang
Gawain tungo sa tamang pagpapahalaga. Ang mga aralin sa asignaturang ito ay
nagiging daan upang lubusang makintal ng guro ang mga pagpapahalaga at kabutihan
sa mga mag-aaral na susi sa tagumpay nila sa hinaharap.

Nagiging madali at matagumpay ang pagtuturo ng asignaturang “Edukasyon sa

Pagpapakatao” sa tulong ng limangProsesong Pagkatuto. Sa pamamagitan ng
paggamit sa mga prosesong Pag-unawa, Pagninilay, Pagsangguni , Pagpapasya at
Pagkilos lubusang nauunawaan at naisasabuhay ng mga mag-aaral ang mga
pagpapahalaga o mabuting asal na binibigyang-diin sa aralin.

Nakatutulong ang mga gawaing nakapaloob sa mga prosesong ito sa mabilis na

pag-unawa at pagsasabuhay ng mga mag-aaral sa bawat pagpapahalaga. Ngunit hindi
lamang sa asignaturang Edukasyon sa Pagpapakatao maaaring ituro ang tungkol sa
mabuting asal, maaaring gawin ang pagsasanib ng pagpapahalaga at pagpapabuti sa
ibang asignatura gaya ng Mathematics, Science, English, Filipino, EPP at Araling
Panlipunan.
 Tunay na isang malaking hamon sa ating mga guro ang responsibilidad na
hubugin ang murang isipan ng mga mag-aaral, lalo na sa kasalukuyang henerasyon na
kung saan malaki ang impluwensya ng makabagong teknolohiya sa kanila. Ngunit
nakatutuwang isiping naituwid ng maling konsepto, kilos at pag-uugali ng mga mag-
aaral sa patnubay nating mga guro. (Pampanga, 2017)