MGA BATAYAN NG SIKOLOHIYANG PILIPINO: DIWA

AT KARANASAN
Ang Pilipino ay may sariling sikolohiya na makikita sa kanyang pagkatao,
kasaysayan, lipunan at kapaligiran.
KONSEPTO NG SIKOLOHIYANG PILIPINO:
KABULUHAN AT TUNGUHIN
KAILANGAN BA NG SIKOLOHIYANG PILIPINO NG
SARILI NITONG KASAYSAYAN?
Konseptong matagal na sa bokubolaryong Pilipino ngunit di pa malinaw o lubos na batid ang depinisyon

MGA LARANGANG MAAARING MAPAG AMBAGAN SA

SIKOLOHIYANG PILIPINO
BATAYAN SA WIKA, AT PANANAW NG PILIPINO
ANG MGA TAO AY MAGKAKTULAD. HINDI GAANONG
MAHALAGA ANG BANSA AT PANAHONG
PINANGGALINGAN KAYA MAAARING GAMITIN ANG
ANUMANG TEORYA O EKSAMEN SA PAG UNAWA SA
KANILA.
ANG PALASAK NA ANYO NG SIKOLOHIYA SA
KONTEKSTONGPILIPINO: SIKOLOHIYA NG PILIPINO
Ito ang sikolohiyang batay sa kaugaliang minana, ugali at paniniwala ng mga grupong etniko sa Pilipinas
sa iba’t ibang aspeto ng buhay; kabilang din dito ang literaturang Pilipino, pasulat man o pasalita.

MGA BATAYAN NG SIKOLOHIYANG PILIPINO: SA

KULTURA AT KASAYSAYAN
Sa pagsusuri ng wika, kultura sa Pilipinas, mapapansin na may katutubong konsepto at mayroon din
namang konseptong “inaangkin”.

PATUTUNGUHAN NG SIKOLOHIYANG PILIPINO AT NG

KASAYSAYAN NITO
BATAYAN SA PANAHON NG PAGBABAGONG ISIP
Hindi sapat ang kaalamang teoretikal. Kailangang subukin sa obhetibong kalagayan ang resulta ng ating
eksperimento. Ang paksa ng pananaliksik ay laging matatakdaan hindi lamang sakontribusyon nito sa
pangkalahatang kaalaman, kundi sa praktikal nitong maidudulot sa lipunan.
Ang sikolohiyang bunga ng karanasan, kaisipan at oryentasyong Pilipino.
Ito ay sikolohiyang gumagamit ng metodo at teorya na angkop sa kultura at wikang Filipino, samakatuwid
sikolohiyang ang nagsusuri ay ang mga nakakaintindi at nakakaalam lang ng kultura at wikang Pilipino.

KALULUWA AT GINHAWA
ANG TAO AY TINITINGNAN BILANG ISANG
INDIBIDWAL HIWALAY SA KANYANG PALIGID
Ang tao at lipunan ay magkatulong. Ipinalalaganap ng tao ang mga layunin ng lipunan at tinutulungan din
lipunan na makamtan ng tao ang kanyang hangarin. Kung ang lipunan ay hadlang sa lubos na pag unlad
ng tao, nararapat lamang na palitan ang lipunang ito at lumikha muli ng lipunang makakabuti at
makakatulong sa tao.

NILALAYONG ANYO NG SIKOLOHIYA SA

KONTEKSTONGPILIPINO: SIKOLOHIYANG PILIPINO
Maraming mabubuong kaalamang sikolohikal mula sa mga akda na tumatalakay sa mga paksang
makabuluhan sa Sikolohista tulad ng “Hinggil sa katamaran ng mga Pilipino” ni Rizal

KABULUHAN NG SIKOLOHIYA
 GINHAWA: kaayusan sa pandamdamin at pangdama ng tao
 DAMDAM:persepsyon sa lahat ng nangyayari sa loob at labas ng tao
 ANDAM- DAMA: panloob at panlabas na persepsyon ng tao
 DAMDAMIN- PAKIRAMDAM
 TIMPI-PIGIL: pangkaluluwa at pangkatawan na pamamahala ng damdamin
 LOOB: nakatuon sa emosyon na nagbibigay daan sa gawa

PAGTATAKDA NG SARILING KASAYSAYAN NG

SIKOLOHIYA
BAKIT NAGKAGANITO?
Konseptong matagal na sa bokubolaryong Pilipino ngunit di pa malinaw o lubos na batid ang depinisyon
Sa kristiyanismo, ang kaluluwa ay espiritong tutungo sa langit o sa impyerno. Ang tunay na langit o
ginhawa ay nasa kabilang buhay at kailangang mahiwalay ang katawan sa kaluluwa upang matamo ito.
Sa modernong panahon, ang tao ay di nababahala sa anyo ng kaluluwa kundi sa tutunguhan nito at ang
iba naman ay di naniniwala dito. Ang ginhawa ay natatamo sa materyal na bagay at iba pa.

 Pag aaral ng penomeno mula sa labas sa pamamagitan ng paliwanag sa kaugalian sa sikolohiya

 Pag aaral na kasama ang elementong etnograpikal mula sa antropolohiyang kultural

 KALULUWA-DIWA
 BUOD-HAKA: panloob at panlabas na diwa
 BAIT-MALAY: panloob at panlabas na kamalayan
  BUDHI: moral na katangian
 UNAWA: kakayahang matalos ang panlabas na reyalidad
 KONSENSYA: moral na pagtatantiya o pang unawa
 ULIRAT-nag uugnay sa tao sa panlabas na reyalidad

KABUUANG ANYO NG SIKOLOHIYA SA

KONTEKSTONGPILIPINO: ANG SIKOLOHIYA SA
PILIPINAS
Mahalaga ang wikang Pilipino bilang batayan sa sikolohiyang Pilipino, dahil karamihan ng pag aaral sa
sikolohiya ay ginamitan ng wikang dayuhan; ito ay maaaring magdulot ng paglayo sa tunay na resulta.
Paano nagagamit ang sikolohiya laban sa interes ng tao?
Ito ay maaring masuri gamit ang pag aanalisa sa mga panimulang pinagpapalagay sa sikolohiya.

PAGKATAO AT KAMALAYAN
BATAYAN SA PANAHON NG PAGPAPAHALAGA SA
SULIRANIN SA LIPUNAN
PAGHAHATI HATI NG MALAWAK NA KATANGIANG
KULTURAL NG MGA PILIPINO
 KATUTUBONG KATANGIAN
 DOMINANTENG KATUTUBONG KATANGIAN NA MAY IMPLUWENSIYA NG BANYAGA
 HIRAM NA KATANGIAN SA MGA KATUTUBO

Ang pilit na pag aakma ng teorya at metodong banyaga (ng walang “pag susuri”),ito ay nagdudulot ng
mali maling pagkaunawa sa ating sarili dahil ito ay di angkop sa karanasang Pilipino.
Ang sikolohiya ay tungkol sa damdami’t kamalayang nararanasan; sa ulirat na tumutukoy sa pakiramdam
sa paligid; sa isip n tumutukoy sa ugali kilos o asal; sa kalooban na tumutukoy din sa damdamin; at sa
kaluluwa na siyang daan upang mapag aralan din ang tungkol sa budhi ng tao.
- Enriquez,1974

 Ang pag aaral ng dayuhan at Pilipino sa kalikasang sikolohikal.

 Nagkakaroon ng miskonsepsyon sa katangiang kultural ng mga Pilipino at grupong etniko sa
Pilipinas na nagmula sa pag aaral ng mga dayuhan at nakikita rin sa mga teksbuk sa hayskul at
elementarya

KATUTUBONG KONSEPTO
Ang sikolohiyang Pilipino ay agham ng pangkalahatang katangiang Pilipino; “pagkataong Pilipino” bilang
paksa ng Sikolohiya. Sa ganitong paraan, ang pagkaPilipino ng sikolohiya ay bahagi ng pagiging malaya
ng kulturang Pilipino
Walang panghabang buhay na katangian ang tao dahil binabago ng panahon at kasaysayan ang isang
lipunan.

ANG SIKOLOHIYANG IPINANGANGALANDAKAN

 Sikolohiyang ginagamit ang wikang Pilipino at dayalektong Pilipino upang mas mabigyang linaw
ang mga konseptong Pilipino.
 Ang metodo at teoryang gagamit ay dapat malapit sa kultura at karansang Pilipino; kung hindi
man ay ibatay dito.
 Ang paglinang sa “partikular” na sikolohiyang Pilipino ay makakatulong sa pagbubuo ng
Sikolohiyang “unibersal” o pangkalahatan.

 Ito ay ang sama samang pag-aaral at pagsusuring sikolohikal na may kaugnayan sa bansang
Pilipinas
 Mas angkop na sabihin sa huli na: “AMERICAN PSYCHOLOGY IS A RELATIVELY NEW
DISCIPLINE FOR FILIPINOS BUT PHILIPPINE PSYCHOLOGY IS AS OLD AS FILIPINO
ITSELF”

Ang sikolohiya ng Pilipino ay nabuo sa pinagsama samang pag aaral ng mga Pilipino at mga dayuhan.
Dahil dito ay maraming pagkukunan ng kaalaman, kung mayroong magsusulat ng libro ng sikolohiyang
Pilipino
Upang maisulat ang librong “SIKOLOHIYA NG MGA PILIPINO” ay kailangan magkaroon ng isang
katangiang kultural

SIKOLOHIYANG PILIPINO BILANG KATANGIANG

KULTURAL
Ang paniniwala at wikang ginamit sa pagtalakay sa
Kaluluwa ay nag iiba depende sa pangkat etnikong
aalamin ngunit kapansin pansin ang mga pagkakatulad ng
bawat isa.
Ang karaniwan ay ang pag uugnay ng kaluluwa sa buhay
at pagkatao at karaniwang higit sa isa; ang ginhawa
naman ay karaniwang iniuugnay sa hininga, pagkain at iba
pa
ANG DIREKSYON NG PANANALIKSIK
 Ang sikolohiya ay agham pantao at nalalayong unawain ito, di maiiwasang maging partikular sa
isang grupo ng tao tulad ng mga Pilipino.
  Ang mga teorya, metodo at pamamaraan ay dapat na iukol o iangkop sa kultura, karansan, at
kapaligiran ng lipunan. Bukod dito, ang mabuting pagsusuri ay mahalaga.

BATAYAN SA TAO AT KANYANG DIWA

LIGAW AT BANYAGANG KONSEPTO
 Ito ay mahalaga dahil iba ang sikolohiyang katutubo at ng kasalukuyang lipunan, na mas malapit
sa mga bayang Asyano at third world countries.
 Ito rin ay susi sa pag unlad dahil ito ay makakatulong upang maiwawaksi ang “colonial mentality”
at makatayo sa sariling paa gamit ang sariling kakayahan.

PERSPEKTIBO AT DIREKSYON
PANGINGIBABAW NG ASIMILASYON NG TAGURI AT
HIRAM NA KOSEPTO
BATAYAN SA KINAGISNANG SIKOLOHIYA
Ang sikolohiyang Pilipino ay sikolohiya ng mga Pilipino. Ito ay agham na naglalayong unawain ang kilos,
isip, ugali at kalooban ng isang Pilipino anuman ang kanyang estado sa buhay, pangkat na
kinabibilangan at iba pa.
Kaya dapat lang na ito ay dapat mailapit sa masa tulad ng sinabi ng ilang Pilipinong may akda.

SIKOLOHIYA BILANG AGHAM NA PILIPINO

 Teorya sa pagkakaugnay ng pagkatao at kultura
 Sikolohiya bilang agham na “pang masa”
 Penomenong tulad ng ESP at faith healing

ANG SIKOLOHIYA AY DI KUMIKILING SA ANUMANG

TEORYA SA PAGPAPAHALAGA O SA ISANG
PARTIKULAR NA LIPUNAN
PAGBIBINYAG O PAGGAMIT SA KATUTUBONG
SALITA PARA SA PANDAIGDIGAN O BANYAGANG
KONSEPTO
KONSEPTO SA SIKOLOHIYANG PILIPINO
KAMALAYAN AT KALULUWA: PAGLILINAW NG ILANG
KONSEPTO SA SIKOLOHIYANG KINAGISNAN
SIKOLOHIYA NG MGA PILIPINO O MGA SIKOLOHIYA NG PILIPINO ?
Ang pagbibigay pansin sa pag uugnay sa kaalamang panglinggwista sa kilos at maging ng pagsusukat sa
talino.
Ang itinuturing na “unibersal” na Sikolohiya ay mula sa lamang sa Kanluran at di sumasalamin sa kultura
at karanasan ng iba pang lahi.
Paggamit ng konsepto tulad ng hiya utang na loob at pakikisama sa pandaigdigang konsepto na higit na
namamayani sa mga Pilipino

PAGBIBIGAY KAHULUGAN SA IDEYA AT SALITANG

HIRAM
ETNOGRAPIYA
Ito ay dahil sa “Colonial Mentality” na nagdudulot ng sobrang paghanga sa gawi ng mga kanluranin. Ito
ay marahil nag ugat sa mahabang kasaysayan ng pananakop sa ating bayan.
Mas mabisa ang pagtatakda ng kahulugang teknikal sa isang konseptong mahalaga sa Pilipino kaysa sa
di maingat na pag aangkop ng ligaw na konsepto.
Ang konseptong katutubo ay mas malinaw dahil ang kahulugan nito ay higit na malapit sa karanasang
Pilipino

BATAYAN SA PANAHON NG PAGPAPAHALAGA SA

KILOS AT KAKAYAHAN NG TAO
ETNOGRAPIYA AT ISANG KATANGIANG KULTURAL
Paghihikayat ni Aldaba Lim, isang sikolohista, na makialam at tumulong sa paglutas sa suliranin ng
bayan at huwag makukuntento sa katahimikan ng pagsusuri ng datos at pag eeksperimento

SIKOLOHIYANG PILIPINO: TEORYA, METODO AT

GAMIT
KONSEPTONG BUNGA NG PAGTATAKDA NG
KAHULUGAN
Malawak ang batayan ng ating sikolohiya sa kultura, wika pananaw lipunan at kasaysayang Pilipino. Ito
ay agham na makabuluhan sa iba’t ibang aspeto ng buhay-Pilipino. Kaya dapat lamang na ito ay linangin
sa pamamagitan ng pagtuklas at pag aangkop ng iba’t ibang teorya, pamamaraan at metodo.
Ito ay paghiram ng banyagang konsepto na kung minsan ay nagdudulot ng pagkalito.
Isinaalang alang na batayan ang tao na may materyal at imateryal na aspeto, batay sa kanyang tradisyon