BANGHAY ARALIN SA ARALING PANLIPUNAN

Oktubre 28, 2019

I. LAYUNIN:
1.1 Naiisaisa ang pagbabago sa panahanan ng mga Pilipino sa ilalim ng Pamahalaang Sentral sa
panahon ng mga Espanyol
1.2 Naitatala ang mga dahilan ng pagbabago sa panahanan ng mga Pilipino
sa ilalim ng Pamahalaang Sentral sa panahon ng mga Espanyol
1.3 Naipamamalas ang iba’t ibang kakayahan ng mga Espanyol sa pagbabago sa panahanan ng
mga Pilipino. AP5KPK – IIIa-1

II. PAKSA: Pagbabago sa Panahanan ng mga Pilipino sa Panahon ng Español

Sanggunian: Teacher’s Guide pp. 51
Learner’s Materials, MISOSA Lesson 27 at 40 ( Grade V )
K to 12 AP5KPK-IIIa-1; Pilipinas Kong Hirang V, Eleanor D. Antonio et.al. ph.169,
Isang Bansa, Isang Lahi, Evelina M. Viloria et.al.
Kagamitan: larawan ng mga panahanan ng mga Pilipino sa panahon ng Español,
tsart, manila paper, pandikit, panulat

III. PAMAMARAAN:
A. Panimulang Gawain:
1. Balitaan
Magbabalitaan tungkol sa mahahalagang pangyayari sa kasalukuyang pamahalaan.
2. Balik-Aral:
• Ano ano ang mga pangyayaring nagbunsod sa pagdating ng mga Espanyol sa Pilipinas?
• Ano ano ang mga pagbabagong ginawa ng mga Espanyol sa panahon ng kanilang
pananakop sa Pilipinas?
3. Pagganyak:
(Ipasusuri sa mga mag-aaral ang mga larawan)
Mga Mungkahing Tanong:
a) Aling larawan ang panahanan ng mga Pilipino bago dumating ang
mga Espanyol? Larawan ng panahanan nang dumating ang mga Espanyol?
b) May nabago ba sa panahanan ng mga Pilipino nang dumating ang
mga Espanyol?
c) Ano anong mga pagbabago?

B. Panlinang na Gawain:
1. Paglalahad:
(Ipasusuri sa mga mag-aaral ang mga larawan)
Mga Mungkahing Tanong:
a) Aling larawan ang panahanan ng mga Pilipino bago dumating ang mga Espanyol?
Larawan ng panahanan nang dumating ang mga Espanyol?
b) May nabago ba sa panahanan ng mga Pilipino nang dumating ang mga Espanyol?
c) Ano anong mga pagbabago?

2. Pagtatalakay: (Group Discussion)

Pangkat I
a. Pagbasa at pag-unawa sa nilalaman ng talata na may kinalaman sa paksang-aralin.
b. Ibibigay ng guro ang mga halimbawa ng mga barangay na nakasulat na metacards (maaaring 5
hanggang 10 barangay), mga lugar na makikita sa pueblo (halimbawa: plaza complex, simbahan,
convento, bahay ng principalia)
c. Idikit sa blankong Manila paper ang nabuong pueblo o bayan gamit ang mga nakasulat sa
metacards at bubuo ng concept map. (sumangguni sa talatang ibinigay ng guro para sa wastong
ayos ng nabuong pueblo o bayan)
1) Ano ang bumubuo sa pueblo?
2) Ano ang pagkakaiba ng pueblo sa dating tinatawag na barangay?
3) Ano ano ang makikita sa pueblo?
 Ang Pueblo o Bayan
Ang pueblo o bayan ay ang panahanang binuo ng mga Espanyol sa panahon ng pananakop nila
sa Pilipinas. Ito ay binubuo ng pinagsanib sanib na barangay. Sampung ulit ang laki nito kaysa
sa dating barangay. Makikita ditto ang plaza complex kung saan nasa sentro ang plaza at sa
paligid ang simbahan, katabi ang convent at

Pangkat II
a. Pagbasa at pag-unawa sa nilalaman ng talata na may kinalaman sa paksang-aralin.
b. Pagsasagot ng mga mag-aaral sa gabay na mga tanong sa pamamagitan ng pagpupuno sa
concept ladder.
Mga gabay na tanong:
1) Ano ang bumubuo sa alcaldia?
2) Alin ang ginagawang kabisera?
3) Ano ano ang matatagpuan sa alcaldia?

Pangkat III
a. Pagbasa at pag-unawa sa nilalaman ng talata na may kinalaman sa paksang-aralin.
b. Isusulat sa metacards ang mga salitang naglalarawan sa Ciudad o Lungsod. (Mga Halimbawa: may
malaking populasyon, aktibo sa pulitika, kabuhayan , at kalinangan)
c. Iguhit sa sa bond paper ang mga lugar na nakapaligid sa sa ciudad o lungsod. (Mga Halimbawa:
larawan ng simbahan, gusaling pampamilihan, paaralang pamparokya, pagamutan, at sementeryo)
d. Magsasagawa ng concept map na naglalarawan sa Ciudad o Lungsod
(ang guro ay maghahanda na ng blankong concept map)

Mga gabay na tanong upang makabuo ng concept map.

1) Saan napasailaalim ang kapangyarihan ng namumuno sa ciudad?
2) Ano ano ang mga paglalarawan sa isang ciudad sa panahon ng mga Espanyol?
3) Ano ano ang mga nakapaligid sa ciudad?

Pangkat IV
a. Basahin at unawaing mabuti ang nilalaman ng paksa sa loob ng kahon

Naging bahagi ng pagbabagong ginawa sa panahanan noong panaon ng mga Espanyol ay may
kinalaman sa paglilipat sa mga Pilipino sa malalaking pamayanan o reduccion upang maisagawa ng
mga misyonero ang pagtuturo ng katesismong katoliko o Doctrina at pagkakaloob ng mga
sakramento sa mga katutubo, upang madaling marating ng mga Espanyol at mapamahalaan ang mga
nasasakupan, maging mabilis ang paglikom ng buwis sa mamamayan. Ang paglalapit-lapit sa dating
layu-layong panahanan ay ginawa rin ng mga Espanyol upang maturuan ng mga bagong industriya at
gawaing-kamay ng mga Pilipino nang sa gayon ay mapaunlad ang kanilang buhay at pamayanan

b. Mamamahagi ng maskara ng mga sumusunod na isusuot na miyembro

ng pangkat:
maskara ng misyonero – “Ako ay isang misyonero. Maituturo ko na
ang katesismong Katoliko at magkakaloob ako ng mga sakramento sa
mga katutubo ngayong sila ay nasa malaking pamayanan na”.
maskara ng pinunong Espanyol – “Ako ay isang Espanyol. Madali ko
ng mararating ang aking nasasakupan at mapapamahalaan ngayong
nailipat na ang mga katutubo sa malaking pamayanan”.
maskara ng Espanyol – “Ako ay isang Espanyol. Magiging mabilis na
ang paglikom ko ng buwis sa dahil sa ginawang paglilipat sa mga
mamamayan sa malalaking pamayanan.”
maskara ng mga Pilipino – “Kami ay mga Pilipino. Pinaglapit-lapit ang
aming dating layo layong panahanan. Tinuruan kami ng mga bagong
industriya at gawaing-kamay ng mga Espanyol upang mapaunlad an
gaming buhay at pamayanan”.

c. Mga mungkahing tanong.

1) Ano ano ang mga dahilan kung bakit inilipat sa malalaking pamayanan ang mga Pilipino?
Inaasahang Sagot: upang maisagawa ng mga misyonero ang pagtuturo ng katesismong Katoliko o
Doctrina at pagkakaloob ng sakramento sa mga katutubo, madaling marating ng mga Espanyol
 at mapamahalaan ang mga nasasakupan, maging mabilis ang paglikom ng buwis.

2) Bakit ang dating layu-layong panahanan ng mga Pilipino ay

pinaglapit-lapit ng mga Espanyol?
Inaasahang Sagot: upang maturuan ng mga bagong indusriya at gawaing-kamay ang mga Pilipino
nang sa gayon ay mapaunlad ang kanilang buhay at pamayanan.

C. Pangwakas na Gawain:
1. Paglalahat:
Ano ano ang dahilan at binago ng mga Espanyol ang panahanan ng mga Pilipino?

2. Paglalapat:
1. May pagbabago bang ginawa ang mga Espanyol sa panahanan ng mga Pilipino?
2. Ano ano ang mga panahanang nabuo sa panahon ng mga Espanyol?

IV. PAGTATAYA:
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat tanong at isulat ang titik ng wastong sagot.
1. Hindi sapat na tanggapin lamang ng mga Pilipino ang Kristiyanismo.
Kailangang manatili at maipalaganap ito. Tungo rito ay gumamit ng iba’t ibang
pamamaraan ang mga Espanyol? Alin sa sumusunod ang isa sa mga paraang
ginawa nila?
A. Pinaunlad ang mga pamayanan sa Pilipinas .
B. Tinuruan ng mga misyonero ang mga katutubo.
C. Pinaunlad ng mga Espanyol ang kalakalan sa Pilipinas.
D. Binago ng mga Espanyol ang panahanan ng mga Pilipino.

2. Ang bayan ng San Jose sa lalawigan ng Batangas ay matatagpuan sa pagitan

ng Lungsod ng Lipa at Lungsod ng Batangas? Alin sa mga sumusunod ang
kilala sa tawag na pueblo sa kasalukuyan? (maaaring baguhin at gamitin ng
guro ang sariling bayan)

A. Lalawigan ng Batangas C. Bayan ng San Jose

B. Lungsod ng Batangas D. Lungsod ng Lipa

3. Alin sa mga pangungusap ang naglalarawan sa panahanan ng mga Pilipino sa

ilalim ng Pamahalaang Sentral ng mga Espanyol?

A. Pinagsanib-sanib ang mga barangay at bumuo ng pueblo.

B. Malalaki at magaganda ang mga bahay ng mga Pilipino.
C. Nanirahan ang mga Pilipino sa bahay na nasa itaas ng puno.
D. Nagpalipat -lipat ng tirahan ang mga Pilipino upang humanap ng
ikabubuhay.

4. Ang pagpapakilala ng mga bagong industriya at pagtuturo ng mga gawaingkamay

sa mga Pilipino ay ginawa ng mga Espanyol noon. Bakit ito ginawa ng
mga Espanyol?

A. Upang mapalapit ang mga Espanyol sa mga pinunong Pilipino.

B. Nais ng mga Espanyol na mapaunlad ang buhay at pamayanan ng mga
Pilipino.
C. Para sa kagustuhang maipalaganap ang Kristiyanismo sa iba’t ibang panig
ng kapuluan.
D. Upang kilalaning may pinakamahusay na paraan ng pananakop sa mga
mahihina at maliliit na bansa.

5. Sa panahon ng pamamahala ng kauna-unahang Gobernador-Heneral na si

Miguel Lopez de Legazpi ay itinatag niya ang ciudad na kinilala bilang kabisera
ng Pilipinas? Aling cuidad ang itinatag niya?

A. Lipa B. Cavite C. Batangas D. Maynila

 V. TAKDANG-ARALIN:
Magsaliksik para sa mga sumusunod na tanong at isulat ang mga kasagutan sa noytbuk.

1) Sino ang kauna-unahang gobernadorcillo o mayor sa inyong bayan?

2) Ang kasalukuyan bang kaanyuan o paglalarawan sa inyong bayan ay may
bakas pa ng impluwensiya ng mga Espanyol sa pagbabagong ginawa nila
sa panahanan sa panahon ng kanilang pamamahala? Patunayan ang iyong
sagot. (Maaaring magpakita ng kasalukuyang larawan o kaanyuan ng
inyong bayan na may kaugnayan sa araling tinalakay)

VI. MGA TALA

VII. REPLEKSYON

Mapanuri Makatuwiran Maasikaso

A. Bilang ng mga mag-aaral na nakakuha ng 80% sa
pagtataya Mapagmasid Mapitagan Mapagparaya Malikhain

Mapanuri Makatuwiran Maasikaso

B. Bilang ng mga mag-aaral na nangangailangan ng iba pang
gawain para sa remediation Mapagmasid Mapitagan Mapagparaya Malikhain

Mapanuri Makatuwiran Maasikaso

Mapagmasid Mapitagan Mapagparaya Malikhain

C. Nakatulong ba ang remediation? Bilang ng mag-aaral na
nakaunawa sa aralin Mapanuri Makatuwiran Maasikaso

Mapagmasid Mapitagan Mapagparaya Malikhain

Mapanuri Makatuwiran Maasikaso

Mapagmasid Mapitagan Mapagparaya Malikhain

D. Bilang ng mag-aaral na magpapatuloy sa remediation

Mapanuri Makatuwiran Maasikaso

Mapagmasid Mapitagan Mapagparaya Malikhain

Strategies used that work well:

___ Group collaboration ___ Games
___ Power Point Presentation ___ Answering preliminary
activities/exercises
___ Discussion ___ Role Playing/Drama
E. Alin sa mga estratehiyang pagtuturo na nakatulong ng
___ Discovery Method ___ Lecture Method
lubos? Paano ito nakatulong?
Why?
___ Complete IMs
___ Availability of Materials
___ Pupils’ eagerness to learn
___ Group member’s Cooperation in doing their tasks
__ Bullying among pupils
__ Pupils’ behavior/attitude
__ Colorful IMs
__ Unavailable Technology
F. Anong suliranin ang aking naranasan na solusyon sa tulong
Equipment (AVR/LCD)
ng aking punonggruo at superbisor?
__ Science/ Computer/ Internet Lab
__ Additional Clerical works
__Reading Readiness
__Lack of Interest of pupils
Planned Innovations:
__ Localized Videos
G. Anong kagamitang panturo ang aking ginamit/ nadiskubre __ Recycling of plastics to be used as Instructional Materials
na nais kong ibahagi sa mga kapwa ko guro? __ local poetical composition
__Fashcards __Pictures