DALUBHASAAN SA GITNANG MINDANAO

OSMEÑA DRIVE, LUNGSOD NG KIDAPAWAN

“Daan tungo sa Kapayapaan”: Isang Penomenolohiyang Pagsisiyasat sa

Kamalayan ng mga Piling Residente ng Brgy. Osisas, Kabacan, Cotabato ukol
sa Pag-iral ng Bangsangmoro Organic Law (BOL)

Isang Panukalang Papel-Pampananaliksik na Iniharap sa

Kaguruan ng Departamento ng Senior High School
sa Dalubhasaan ng Gitnang Mindanao

Isang Pahayagang Pagtugon sa mga Nangangailangan ng

Asignaturang Pagbasa at Pagsuri sa Iba’t ibang Teksto

ANTONIO, ROMAR CLAY M.

BARRO, CHRISTIAN C.
ASPILLA, MOISES III G.
BAYLON, KENNETH C.
ANIOLGA, MARVIN

DINDO A. OJEDA
Tagapayo

Marso 2019
 PANIMULA

Isa sapinakamahalagangisyusa Mindanao ang usapingtungkolsa

Bangsamoro Organic Law (BOL). Resultaito ng matagalnangpakikipag-usap at

negosasyonsapagitan ng gobyernosamgarebeldenggruposa Mindanao,

kagaya ng MILF. Ang opisyalnapangalan ng BOL ay Bangsamoro Autonomous

Region in Muslim Mindanao (BARMM).

Ang BBL ay isangprosesongtuluyangpagtanggalsa Autonomous Region in

Muslim Mindanao o (ARMM) at layuninnitong mag patupad ng

isangganapnakasarinlangpolitikalsanaturanglugar. Ito ay base

saisangkasunduannatin at nagawa, Comprehensive Agreement on the

Bangsamoro napinirmahan din lang ng atinggobyerno at ng Moro Islamic

Federation Front o MILF.

Binibigyannito ng pagsasarili o “autonomy” ang mga Muslim

saiilangbahagi ng Mindanao kagaya ng Basilan, Lanao del Sur, Maguindanao,

Sulu, and Tawi-Tawi. Maramisaatinhangangngayon ay hindimaunawaan ang

tungkolsausapingito kaya ngatikom ang atingmgabibig kung tatanungintayo

kung ano ang ating saloobin sa isyungito.

Kalimitanmababasanatinlalonasasosyalmedya ang YES to BOL! Hindi

makakapagbigay ng komento ang

karamihansaatindahilwalatayongideyatungkolrito at kung bakitkailanganna

mag YES ang iilangmgalugarsa Mindanao kung saannagkakaroon ng

botohanukoldito.

Sa Gitnang Mindanao may Dagdagnaapatna barangay sa bayan ng

Kabacan Cotabato ang inaprubahan ng COMELEC En Banc mataposna nag-

abot ng petition namapabilangsa Bangsamoro Autonomous Region in Muslim

Mindanao o ARMM. Mapapabilangsanauna ang mga barangay ng Nangaan,

Simbuhay, at ang mga Barangay ng Buluan, Pedtad, Simone, at Tamped.

Kahit mgaKristiyanosamgapamayanangdominado ng mga Muslim sa

Mindanao ay suportado ang kontrobersiyalna BOL. Gaya ng Lugar

saKabacanna kung saanhindilahat ng nakatiradoon ay muslim, ang

matagalnangpangarap ng mga Muslim, katutubo, at

mgaKristiyanosatimognaitinuturingnabiktimasila ng

mgahidwaanghindigaanongpinapansin at tinutugunan ng

pambansanggobyernodahilsila’ymga “segundangklasingmamamayan”

lamang. Naniniwala at inaasahannilangmagbibigaydaan ang BOL

tungosakapayapaan, estabilidad, at kaunlaran ng Mindanao.

Layunin ng Pag aaral

Ang pag-aaralnaito ay naglalayongmatukoy ang mgapananaw ng

mgatatayongimpormantehinggilsaumiiralnaBansangmoro Organic Law (BOL)

sa Mindanao.

Upangbigyangkatuparanito, nilalayonnitongmatugunan ang

sumusunodnapahayag:

1. Matukoy ang kamalayan ng

mgaimpormantesamgamahahalagangusapinsapag-

iralnaBangsangmoro Organic Law, particular

nasasumusunodnaaspeto:

1.1. Kaligiran ng BOL

1.2. PampulitikanaEstruktura

1.3. Sistema ng Hustisya

1.4. Pananalapi

1.5. Teritoryo

1.6. Tanggulan at seguridad

2. Matukoy ang kahalagahan ng pag-iral ng nasabingbatas.

Kahalagahan ng Pag aaral

Ang pag-aaralnaito ay ginawaupangmagbabahagi ng

ilangimpormasyontungkolsausapin ng Bansangmoro Organic

Lawsaatinglipunanlalong-lalonasamunisipalidad ng Kabacankung ano ang

nakapaloobsanasabingbatas at kung sino ang nagpanukala ng batasnaito at

bakitsinasabinakailanganitongmaipasa at maisakatuparansa Mindanao at

kung ano ang posiblengepektonitohindilamangsamgakapatidnating Muslim

kung hindipatinarinsakristiyanongnakatirasamunisipalidad ng Kabacan. At

matatalakay din ang layunin ng Bansangmoro Organic Lawat kungito ay may

maidudulot bang mabuti o masamangepektolalong-lalonasa Mindanao. Ito na

kaya ang sinasabinilangkasagutansakaguluhan at mahintona ang

mgagawaingteroristagaya ng mga pang bobomba at magkabilaanglabanan

o gyerasapagitan ng gobyerno at mgateroristanggrupo? Sa

bagongbatasnaitomagbibigay ng pokussamgasolusyon para samgahinaing ng

mga Muslim sarehiyonsaaspeto ng istruktura ng politika, sistema ng hustisya,

otonomiyangpiskal, pondo, teritoryo, katubigan, depensa at seguridad at

pagkakakilanlansa Bangsamoro.

Mahalagangmagkaroontayo ng sapatnakaalaman kung ano ang

mgaplebisitongnakapaloobsabatasnaito at

bilangisangmamamayanmainamnamagingalertopara masiguradona ang

batas ay naaayonsakonsitusyon.
Saklaw at Limitasyon ng Pag aaral

Ang pananaliksiknaitoaysumasaklaw kung saan mas mabibigyan ng

kaliwanagan ang mananalikisik at ang mambabasaukolsausapin ng

bansangmoro Organic law at tinatalakay din ng pananaliksiknaito ang

mgaposiblengmagingepekto ng ngnasabingbatassa Mindanao kung itoba ay

nakakabuti o makakapagdulot ng lalongkagulohansamgaKristiyano at

magingsamgakapatidnating Muslim sa Mindanao.

Depinisyon ng mgaTerminolohiya

Ang mgamananaliksik ay binigyangkatuturan ang

mgasumusunodnawikaupanglubosnamaunawaan ang kasalukuyangpag-

aaral;

ARMM - Autonomous Region in Muslim Mindanao

BBL - Bansangmoro Basic Law

MILF- Moro Islamic Federation Front

BOL - Bansangmoro Organic Law

 KABANATA II

KAUGNAY NA LITERATURA AT PAG AARAL

Sa isangartikulonaisinulatniLilian Mellejor noongika – 28 ng September 2018,

Ang mgalider ng Kristiyanomulasapangunahingteritoryo ng lalawiganna

Bangsamoro Autonomous Region sa Muslim Mindanao (BARMM) ay

iniharapsamgapinuno ng Moro naisang 17-point Christian Settlers Peace

Agenda para sa Bangsamoro Peace Process nanaglalayongmatugunan ang

mgaalalahaninnanakakaapektosamgaKristiyanongkomunidad. Ang

mgaKristiyano para saKapayapaansa Maguindanao ay nagsimula ng

isangserye ng mga dialogue nagumawa ng 17 napuntongadyenda. Sinabi ng

mga organizers na ang mgadialogongito ay isinasagawasa North Cotabato,

City, Lanao del Sur, Marawi City, Basilan, at Sulu.

Ayon kay Father Clifford Baira, executive director ng Social Action Center

ng Archdiocese ng Cotabato, ang dialogue ay naglalayongmakisalisamga

stakeholder ng kapayapaan, lalona ang mgaKristiyanongminorya, at

upangmakatulongnamaitatag ang pundasyon ng isangnapapabilangproseso

ng kapayapaan. IpinakitaniBaira ang 17-point agenda ng

gruposadalawangarawna Moro-Christian Leaders Peace Dialogue

naginanapsa Waterfront Insular Hotel noongSetyembre 27-28.

 Ayondin kay Baira, ang mgaKristiyano para saKapayapaan ay binubuo

ng Archdiocese ng Cotabato, Evangelical Churches saPilipinas, Episcopal

Church saPilipinas, Prelature ng Marawi, Prelature ng Isabela,

lokalnapamahalaan ng Upi, Radio Mindanao Network Cotabato, ang Office of

the Deputy Governor para sa Christian Affairs, at ang United Nations

Development Programme. Sinabiniyana ang agenda ay kasama ang

kapayapaan at seguridad, elektoralnapamamahala, socio-economic, at socio-

cultural issues.

(https://www.rappler.com/nation/221407-father-baira-christians-nothing-to-fear-

under-barmm)

Pangunahingmgakarapatan

Kabilangsamgaisyungtinalakaysapanahon ng dialogue sakapayapaan

ay ang seguridad at proteksyon ng mgatao at

komunidadlabansapanliligaligmulasamgawalangbatasnaelemento at

mgamapang-abusongtaosaawtoridad. Sinabini Iqbal ang

mgaisyusapambansangdepensa at seguridad, kaayusan at kaligtasan ng

publiko, at ang mgapangunahingkarapatan ay ibinibigaysa Bangsamoro

Organic Law (BOL).

Gayunman, sinabini Iqbal nanananatili pa rin ang policing samgakamay

ng pambansangpamahalaan, bagaman ang opisyal ng MILF ay tumitiyakna

ang gobyerno ng Bangsamoro ay titiyakinna ang mgakarapatan ng lahat ng

residente ay protektado.

Sa pantay at proporsyonalnarepresentasyonsagobyernong Bangsamoro

para saKristiyanongminorya, sinabini Iqbal na ang

unangpriyoridadnaisasaalang-alang ay kakayahan. Ang

heograpikalnarepresentasyon, idinagdagniya, ay

magigingpangalawanglamang.

Sinabirinniyanahiniling ng mgalider ng Kristiyano ang gobyerno ng

Bangsamoro namaglabas ng

isangpatakaranlabansadiskriminasyontungkolsapagkuha at pagtatalaga ng

mgaKristiyanongpropesyonalsamgaministri at tanggapan ng Bangsamoro;

mahigpitnapagpapatupad ng mgabatassahalalan; at ang pag-institutionalize

ng napakalakingedukasyonalnaelektoral.

Tinitiyakni Iqbal na ang BOL ay may sapatnagarantiyalabansadiskriminasyon.

Sa ilalim ng socio-economic agenda, hiniling din ng mgaKristiyano para

saKapayapaan ang pangangalaga ng mgalupangnakuhasabatas at mgaari-

arian ng mgaKristiyanongnanirahan; ang paglikha ng isangmekanismo para

sapangangalaga ng mgalupaingpag-aari ng mgaKristiyanonanapapailalimsa

conversion ng lupain; at ang pag-aampon ng mas agresibonghakbang para

sapag-areglo ng mgakontrahansalupa. Hiniling din ng grupo ang

isangpagpapagana ng batasnamagagarantiyahan ang proteksyon at respeto

ng tao at mgakomunidad; ang pagpapalabas ng

direktibasapatakaransakalayaan ng relihiyon at

diskriminasyonsarelihiyonupangitama ang malingimpormasyon at maling kuru-

kurosamgaKristiyanongnaninirahan.

MulanamansaisangPahayagang “Davao Today” naisinulat at inulatni

Jigger J. Jerusalem noong ika-4 ng Setyembretaong 2018 isanggrupo ng

mgaopisyal ng simbahan ng mgaKristiyano ang nagtutulak para sa crafting ng

mgapatakarannamapapaloobsalahat ng

naninirahansamgateritoryonanakapangibabawsa Muslim sa Mindanao. Sinabini

Fr. Ramonito Torres, vicar general ng Prelature ng St. Mary saMarawi City,

habangsinusuportahannila ang pagpasa ng BOL at ang paglikha ng

Bangsamoro Autonomous Region sa Muslim Mindanao (BARMM), gusto din nila

ang iba pang mga stakeholder, lalona ang MgaKristiyanongkomunidad,

upangmagkaroon ng tinigsabagonghurisdiksyon ng politikanapagmamay-

arinila.

Sinabini Fr. Torres nainorganisanila ang mgaKristiyano para

saKapayapaan (CFP), isanginisyatibonanaglalayongtipunin ang lahat ng

mgaalalahaninnanakakaapektohindilamangsa Romano

Katolikokundimgamiyembro ng iba pang

mgaKristiyanongsimbahannanakabasesamgaprobinsyanasakopsailalim ng

BARMM. Ang CFP ay isanglugar para samgaKristiyano kung saansila ay

maaaringsama-sama ng magdala ng kanilangtinigsahinaharap ng

pamahalaan ng BARMM habangkinilalaniyana ang mgamamamayan ng Moro

ay ang mganamumunosabagonghurisdiksyon ng Bangsamoro."Ito ay

isangkatotohananna kami ay mgaKristiyanonaminoryasamgalugarnaapektado

ng BOL," sabiniFr. Torres.

MgaSaloobin

Party-List Rep. AmihildaSangcopan ng Anak Mindanao (AMIN)

ayonsakaniya"Sa katunayan, hindiitomadalingmakipag-away kundipatina ang

tiyaga at katapatan ng atingmgamambabatasnanagingdahilan ng

pagpapatibay, tiyaknanagkakahalaga ng lahat ng pag-asa at

pagsisikap,".(http://balita.net.ph/2018/07/28/kapayapaan-sa-mindanao-

posible-na-sa-bol/)

"Ito (BOL) ay hindilamang para sa Moro National Liberation Front, Moro Islamic

Liberation Front, at Bangsamoro kundi para salahat,"

pahayagniDurezasailangmgaresidente ng Municipality ng Magpet.

"May dapatmaging inclusivity, hindi exclusivity," aniya, binigyang-diin ang

katotohananna ang kasaysayan ng batas, naisinulatniPangulong Rodrigo

Duterte noong Hulyo 27, ay tumutukoysapagkakaiba-iba at etnisidad ng

mamamayan ng Mindanao, lalona ang mgaindibidwal o indigenous peoples

(Mga IP)."Kailangannatingbigyangpansin ang atingmgaLumad. Ang bawat

(tribal) group ay may sarilingpananaw at alalahanin, "aniya, binanggitna ang

29 na barangay ng Magpet ay may Lumadsakanilangpopulasyon.

"Sa aminggawain para sakapayapaan, kailangan naming bigyan ang

kahalagahansalahat (stakeholders)," dugtongniya.

http://balita.net.ph/2018/08/15/lumad-makikinabang-din-sa-bol/

Mulanamansa NDBC NEWS - Mamamayan ng Kidapawan City, hati ang

reaksyonhinggilsa Bangsamoro Organic Law o BOL plebiscite sa North

Cotabato Hati ang reaksyon ng mgamamamayan ng Kidapawan City

hinggilsakanilangsaloobinsa Bangsamoro Organic law o BOL sa North

Cotabato.

May iilangmgamamamayan ng lungsodnanakapanaym ng Radyo- Bida.

Merongnagsabina ang isinusulongna BOL ay para sakabutihan at

kapayapaansapagitan ng gobyerno at Moro lslamicLibertation Front o MILF.

Habangmeron din

namakakatulongitosaatingkapatidnamgamuslimupangmapangasiwaannila

ang kanilangsarilingpondo. Samantala, meronnamanghindi pa sapat ang

kanilangkaalamantungkolsanasabingplebesitonaipinatutupad ng

gobyerno. (Dindo Ojea, April 4, 997)

http://www.ndbcnews.com.ph/news/ndbc-bida-balita-1-22-19

Samantala, naniniwalanamansiKabacan Mayor Herlo Guzman Jr. sakakayahan

ng BOL nasolusyonsakapayapaannamatagalnangminimithi ng

Mindanao.Angapatna barangay nanadagdag ay matatagpuansa parting

hilaga ng bayan nakadikitlamangsatatlong barangay na una nangnakasalisa

BOL.

Ayonsa opinion ni Jun LagmanbaldogTondo -

Na ang bol ay dapatmayroonsa plebiscite ng lahat ng

mgafilipinotungkolsamgakinabukasanlahat ng mgafilipinomulasaluzon, visayas,

mindanao at ofws. Imagine nabigyan ng

malakingperagalingsamgabuwisnatinkadataon at walanamansilamaibabalik

?Anoklasebolito ? ... Boldosmgapilipinongduterte, senado at kongreso??

Nasaan ang kapakanannatingmgapilipino ??Nasaan ang malasakitsabayan

?ito ay ang kanyangnegatibongpananaw.

Si Ben Bacani, executive director ng Institute of Autonomy at Pamamahalasa

Cotabato City, ay nagsasabisaamin ng kanyangmga hula. Para saisa,

sinabiniBacani, kung ang isangmahusaynabilang ng mgaresidente ng

Cotabato City ay bumotosaplebisito ng Bangsamoro, ang tinatawagna "crown

jewel" sarehiyon ay malamangnatanggihan ang

kanilangpagsasamasaiminumungkahing BARMM.

(https://www.rappler.com/nation/221382-ben-bacani-cotabato-city-

bangsamoro-plebiscite)

Ayonnamansaisangpahayagan n grappler - Ang kalsadasakapayapaansa

Mindanao ay mukhangmaliwanag, subalitpuno ng mgainaasahangmga puntos

na may tsok, bilangnaaprubahan ng Kongreso ang

panukalangbatasnanagbibigay ng higitnaawtonomiyasarehiyon ng

Bangsamoro.

Ang paglaban para sakapayapaan ay

hindinagtatapossapagpirmaniPangulong Rodrigo Duterte ng Bangsamoro

Organic Law. Ito ay, sakatunayan, ang simulalamang ng inaasahang string ng

mgalaban: mgakonstitusyonalisyu, posiblenghindikasiyahansailangmgagrupo,

isangplebisito, at tunay at pangmatagalangpagbabago.

Hindi madali para saKongresonaaprubahan at tapusin ang

panukalanamagbibigay ng higitnaawtonomiyasapananalapi at

piskalsaisangbagongrehiyon ng Bangsamoro, napinapalitan ang tinatawagna

"nabigonaeksperimento" na Autonomous Region in Muslim Mindanao (ARMM).

Pagkatapos ng lahat, ang problemasarehiyon ay isangmakasaysayangisa, na

may mas at mas malalimnamgapagkakumplikadokaysasanakikita ang mata.

Ang mgatagapagbalita ay dapatmakipaglabansa - at

saisangparaannabalanse - mgatanong ng legalidad, lokalnapulitika, at

posiblengmgapanganibsaseguridadnamaaaringlumabas. Naisnilangtiyakinna

ang bagongbatas ay hindimagkakaroon ng parehongkapalaranbilang

Memorandum of Agreement sa Ancestral Domain (MOA-AD) sapanahon ng

administrasyong Arroyo.

Ngunitkahitna ang mgamambabatasnagumawa ng panukalang-batas ay

inaminnaito ay haharapsamgaligalnahamon. Una salistahan ay ang

nalalapitnalabanansa Korte Suprema (SC).

"Tiyak, magkakaroon ng [pagsalungatdito].Maykarapatansila, at gusto naming

dalhinsila [bago ang SC] upangmapasa ang pagsusulit ng konstitusyonalidad.

Mas maganda (Magiging mas mainam ang paraan), "sabini Mayor Major

Rodolfo Fariñas.

Inaasahan ng Senate Minority Leader nasi Franklin

Drilonnakabilangsamgaprobisyonnaitanong ay ang paglikha ng

isangparlyamentaryonapamahalaansa Bangsamoro.

"Oo, maaariitongmakatiissapagsusulit ng constitutionality, ngunithindi ko

binabayarannaito ay dadalhinsa Korte Suprema,

lalonasamgaisyunakinasasangkutan ng parlyamentaryogobyernosa

Bangsamoro," sabiniDrilon, nanagsampa ng oposisyonsa MOA- AD noong 2008.

Isang hamonsapagmemensahe

Habang ang pamunuan ng MILF sapangkalahatan ay

masayasanaaprubahangpanukalang-batas, ang mgakabataangmiyembro ay

nakuhasa social media upangipahayag ang

kanilangpagsalungatsahulingbersyon. Mas gusto pa nila ang orihinalnabersyon

ng BTC.

Sinabini Iqbal naalamnila kung sino ang mgamiyembrongito,

ngunitnaiintindihannila kung saannagmumula ang pagkabigo. Sinabiniyana

ang mgakabataan ay may posibilidadnamaging mas idealista,

nahindiagadmakita ang pangangailangannatanggapin ang

mgakompromisosaproseso ng kapayapaan.

"Ang mgakabataan ay maayos. Palagi silangnakikita ang

magagandangbahagi ng mgabagay.Naisipnila, at sobrangenergetiko. Alam ko

nadahilminsanako ay isangbinata .... Ngunit, alammo, ang idealism ay

nasaisiplamang; hindiitomakakamtan [kaya madali], "sabini Iqbal.

Si Duterte ay sumali sa mga miyembro ng kanyang Gabinete, chairman ng

Moro Islamic Liberation Front (MILF) na si Murad Ebrahim at chairman ng Moro

National Liberation Front na si Yusop Jikiri sa isang pagpupulong ng

kapayapaan sa Cotabato City, isa sa tatlong lugar na bumoto sa Lunes kung

pahihintulutan o tanggihan ang BOL.

Si Cynthia Guiani-Sayadi, ang alkalde ng Cotabato, na hindi bahagi ng ARMM

ngunit nagho-host ng mga tanggapan nito, ay lantaran na ipinahayag ang

kanyang pagsalungat upang idagdag ang lungsod sa BARMM. Tinatawag din

niya ang upuan ng Komisyon sa mga Halalan upang pigilan ang plebisito.

Ang plebisito, kung saan bumoto ang Cotabato, Isabela City, Basilan at ARMM,

ay magiging makasaysayang dahil ito ang unang pagkakataon na ang MILF,

isang dating rebolusyonaryong pwersa, ay magsusumite ng sarili sa isang

demokratikong prosesong elektoral.

Metodolohiya
 Inilahad sa kabanatang ito, kung ano ang disenyong ginamit sa

pananaliksik, pamamaraan ng paglikom ng mga datos sa lungsod ng Kabacan

kung saan isinagawa ang pag-aaral at pati narin ang distinksyong pamaraan

ng pagpili ng mgatagatugon.

Disenyo ng Pag-aaral

Ang pananaliksik na ito ay gumamit ng penomenolohiyang disenyo ng pag-

aaral layon sa isang kwalitatibong distinksyon. Ito ang tutugon sa paraan ng

pangangalap ng mga datos na lilikom ng mga mahahalagang sagot ng mga

kalahok ng kapapanayamin. Sa pamamagitan nito malalaman natin ang mga

opinyon/saloobin ng mga tao ayon sa epekto ng Bangsamoro Organic Law.

Impormante ng Pag-aaral

Ang impormante ng pag-aaralnaito ay kukunin mula sa sampung(10) taong

bumoto/nakaboto sa “YES” or “NO” election ng Bangsamaro Organic

Law(BOL). Ito ay bilang pagtugon sa Rule of Thumb ni Patton (2001), sapat para

makabigay ng makabuhuluhang impormasyon na gagamitin sa loob ng pag-

aaral na ito.

PamaraansaPagpili ng Sampol
Sa pag-aaral na ito,ang mga mananaliksik ay gagamit ng non-probability

convenience sampling. Ang metodong ito ay ang pagkuha ng mga

respondents base sa pagkalapit nila sa mga mananaliksik. Ito ay ang pagkuha

ng sampol o tagatugon pabor sa katayuan o kalagayan ng mananaliksik.

Lugar ng Pag-aaral

Ang mananaliksik ay nagsagawa ng pag-aaral sa Brgy. Osias, Kabacan,

Cotabato City. Dito isinigawa ang pananaliksik dahil, isa ang Municipalidad ng

Kabacan na nabigyan ng plebecito para bumoto sa “YES” or “NO” election ng

BOL.

Tungkulin ng mananaliksik
Tungkulin ng mananaliksik na mangalap, magtanong, at kumuha ng mga datos

na magagamit nila sa kanilang pag-aaral. Tiniyak ng mga mananaliksik na

wasto, totoo at walang pagkiling sa pagkalap ng mga datos.Ang

pagkakakilanlan ng mga impormante at partisipante ay mananatiling pribado

ayon sakanilang napagkasunduan.

Titiyakin ng mga mananaliksik na magiging kapaki-pakinabang ang mga

nalikom na datos at impormasyon para sa mga mambabasa at iba pang

mananaliksik. Ang pananaliksik na ito ay nagbigay ng malayang

pagpapahayag ng iba’t ibang opinyon at saloobin ng mga respondente.

Ang iba pang mahalagang datos ay kinuha naman sa internet. Sa

pamamagitan nito malalaman din natin ang mga opinyon at saloobin ng mga

taong hindi kabilang sa bumoto ng “YES” or “NO” election ng BOL.

Pag-analisa ng mgadatos

Pagkatapos makuha ang kinakailangang datos mula sa panayam, itatala ng

mga mananaliksik ang mga nakuhang impormasyon sa organisadong paraan

para malinaw na malaman ang mga kasagutan. Ang mga mananaliksik ay

magkakaroon ng pag-aanalisa at pag-iimbestiga sa mga sagot ng importante

sa pamamagitan ng pagpapangkat-pangkat ng kanilang sagot. Karagdagan,

sinuri ng mga mananaliksik ang pagkakatulad at ang pagkakaiba ng

mgasagot ng mga impormante.

Binigyan din ng masusing pag-aanalisa ng mga mananaliksik ang mga

impormasyong nakalap mula sa mga impormante.

Kredibilidad at Mapagkakatiwalaan na Pananaliksik

Sa kwalitatibong pananaliksik, pinapanatili ang pagiging pribado at

pagkamaasahan ng mga resulta. Ito ay ginagamitan ng iba’t ibang estratehiya

para makamit ang ganitong uri ng pag-aaral. Ito ay nangangailangan ng

atensyon; kridibilidad, pagkamaasahan, pagpapatunay at paglilipat. (Morrow

2005).

Kredibilidad- Isa sa mga pangunahing salik ng isang kwalitatibong pananaliksik

ay ang pagiging wasto, totoo at kapani-paniwala. Ito ay tumutukoy sa

kawastuhan ng isang pananaliksik na kung saan sinisigurado ng mga

mananaliksik ang kanilang ginagawang pag-aaral. Ang kredibilidad ay

magagawa sa pamamagitan ng matagal na pakikitungo sa mga parisipante,

matiyagang pagsusuri, pagpapatunay sa kanilang nasuring impormasyon. Sinuri

at piniling maigi ang mga impormasyon na aming inilagay sa aming

pananaliksik.

Pagkamaasahan
Sa pagkamaasahan ay sinigurong ang mga napag-alaman ng mga

mananaliksik ay hindi nagbabago at hindi paulit-ulit. Lahat ng mga inilahad ng

mga mananaliksik na mga impormasyon sa pag-aaral na ito ay

makakatotohanan at maasahan. Walang binago o dinagdag ang mga

mananaliksik sa kanilang nalikom na mga mahalagang impormasyon sa

kanilang mga impormante at partisipante.

Pagpapatunay

Ito ay proseso para malaman kung ang mga mananaliksik ay walang

pagkiling sa panahon ng pag-aaral; angkop ito sa pagpapalagay na ang

kwalitatibong pananaliksik ay pinahihintulutan na magbigay ng kakaibang

perspektibo sa pag-aaral. Hindi nagbigay ng opinyon o haka-haka ang mga

mananaliksik sa pagkuha at paglikom ng mga impormasyon.

Paglilipat

Tumutukoy ito sa lawak ng pag-aaral na kung saan ang mga natuklasan ay

maaring mailipat sa iba pang konteksto/aspeto. Ang mga teoryang ito ay

nagagamit sa iba pang pag-aaral na may kaparehong sitwasyon, katanungan

at problema. Ang paglilipat ay magagawa kung ang mga impormante ay

nagbibigay ng sapat na impormasyon tungkol sa kanilang sarili, at maging sa

kanilang karanasan. Gumamit ang mga mananaliksik ng voice recorder upang

mailipat nang tama at madinig ng mga mananaliksik nang angkop ang mga

mahalagang sinabi ng mga impormante at partisipante. Matapos ang

panayam ay ipinakita at ipinadinig sakanila kung akma ang mga

impormasyong inilagay ng mga mananaliksik sa kanilang pag-aaral.

Etikal na Pagsasaalang-alang ng Pananaliksik

Sa panimulang ito, isinaalang-alang ang pag-aalalang etikal, ito ay may apat

na mga prinsipyo na nakapaloob sapag-aaral ng Tom Beauchamp at Jim

Childress(1983); pagsasarili,paggalang sa karapatan ng mga impormante

pangangalaga sa kapakanan ng mga impormante, gumagawa ng mabuti,

hindi gumagawa ng anumang pinsala, at makatarungan. Sa pananaliksik na

ito, tiniyak ng mga mananaliskik na magiging pribado ang mga katauhan at

mga impormasyon aming nakalap mula sa mga impormante. Tanging sila

lamang ang makakaalam sa mga impormasyong kanilang ibinahagi at ang

nakalap na mga datos ay hindi maaring isiwalat sa ibang tao. Dagdag pa rito,

ang mga mananaliksik ay sinigurong ang mgakalahok ay panatag sa kanilang

mga pagsagot. Ang mga impormante ay hindi ay hindi pinipilit sa anumang

paraan para lamang ang mga mananaliksik ay makakuha ng impormasyon sa

kanila.
Ginagabayan ng mga prinsipyong ito ang mga mananaliksik ay sinisigurong

ang mga impormante ay may kaalaman tungkol sa isinagawang pag-aaral ng

mga mananaliksik. Isinaalang-alang din ang karapatan ng bawat kalahok

upang sagutin lamang ang mga tanong na sa palagay nila ay hindi

nakakapinsala sa kanila.