MAKABAGONG TEKNOLOHIYA

ni Paul Vincent Loyola

Tayo ay nasa makabagong henerasyon na maraming makabagong imbensiyon.Hindi

maaaring itigil ang patuloy na pagbabago sa buhay,dahil ang pagbabago na ito ay nagbibigay ng
maayos at makabagong imbensyon. Isa sa makbagong imbensiyon ay ang technolohiya.
Napapaoob dito ang Internet, ang internet ay gumaganap na libangan, Kumonikasyon, at
impormasyon!. Ito ay talagang kahanga-hangang pagbabago na naimbento lalong lao nasa
pangangailangan ng dagdag na kaalaman.

Malaking bahagi ang teknolohiya upang maayos na maipakita ang mga aralin na itinuturo
sa loob ng klase. Marami nang mga naimbentong teknolohiya simula pa noong mga nakalipasna
taon.naging magandang imbensyon ay ang makinalya na nagbigay daan para sa hustong
pagbabago ng sistema ng pagtuturo kung saan mas napabilis at epektibo ang pagbuo ng mga
basahin.

Ito ay isang malaking tulong para sa ikaka-unlad ng edukasyon dahil sapamamagitan ng

internet, maaari mong madaling gawin ang ilang mga pananaliksik nang walang anumang
mgagatos. Nakakatulong iyo na gumawa ng malakas na pag-iisip dahil maraming impormasyon
na maaaring maibigay sa iyo.

Halimbawa nalang ang imbensyong nagawa saa huling kalahati ng ika-20 na siglo, ang
simpleng makinarya o prodyektor na ang ginagamit sa mga klasrum upang magaral. Ito ay may
kakayahan na palakihin ang mga litrato upang mas maayos na maipakita ang mga halimbawa ng
mga tagapagturo. Ngunit sa makabagong panahon ngayon, ang pinakamalawak at pangunahing
instrumento na ginagamit sa edukasyon ay ang internet na mapagkukunan ng mga impormasyon.

Masasabi natin na malaking tulong ang teknolohiya sa pag-unlad sa aspeto ng kaalaman

at ng edukasyon. Subalit kailangan nating tandaan na nararapat nating gamitin ito ng wasto.
Huwag natin hayaan ang ating mga sarili na abusuhin ang teknolohiya. Maaaring makapagdulot
ito ng mga masasamang epekto sa atin kapag ito ay nagamit sa hindi tamang paraan.

Tekstong Impormatibo/ Paul Vincent Loyola/STEM 11- St. Gabriel

 REAKSYON: MAKABAGONG TEKNOLOHIYA

Ang kaginhawaan ay isa sa mga makabuluhang sukat sa modernong lipunan, at ang

teknolohiya ay isang bagay na nagbibigay sa amin ng kaginhawaan. Halimbawa, kapag mayroon
kang ilang mga katanungan na magtanong, maaari ka lamang pumunta sa Google at maghanap sa
mga pangunahing salita ng iyong katanungan, at lumabas agad ang mga solusyon. Sa kabilang
banda, sa isang araw kung gaano karaming mga modernong kaginhawaan sa pamamagitan ng
teknolohiya ang ginagamit ng isang regular na tao? Sa umaga, ang ilang mga tao ay gagamit ng
isang toaster, tagagawa ng kape, o isang palayok sa kuryente. Sa hapon, malamang na gusto
mong gumamit ng microwave upang marinig ang tanghalian. Pagkatapos sa gabi ay nais ng
iyong ina na gumamit ng makinang panghugas, ang machine sa paglalaba at dryer. Ang lahat ng
mga halimbawang ito sa itaas ay nagpapakita sa amin ng isang bagay: ang teknolohiya ay
nagdudulot ng kaginhawaan sa aming pang-araw-araw na buhay. Kung walang teknolohiya,
maaaring marahil hugasan ng aming mga ina ang mga damit sa pamamagitan ng mga kamay, at
ang mga damit ay kailangang matuyo sa ilalim ng araw. Kung walang teknolohiya, kailangan
mong lutuin ang iyong tanghalian upang maiinit ito. Gayundin, nang walang teknolohiya, kapag
mayroon kang mga katanungan, kailangan mong magtanong sa isang tao, o pumunta sa library
upang maghanap ng mga sagot mula sa mga bundok ng mga libro.

Dinadala sa amin ng teknolohiya ang mga malusog na pamantayan. Ang mga

teknolohiyang medikal ay nag-aambag sa lahat ng tao sa mundo. Una, kung ang isang partikular
na bagong teknolohiya ay tataas o bawasan ang kabuuang paggasta sa kalusugan ay nakasalalay
sa ilang mga kadahilanan. Ang isa ay ang epekto nito sa gastos ng pagpapagamot ng isang
indibidwal na pasyente. . Ang pangalawang kadahilanan ay ang antas ng paggamit na nakamit ng
isang bagong teknolohiya. Ang bagong teknolohiya ay nagpapalawak ng paggamot sa isang mas
malawak na populasyon. Sa pamamagitan ng mga bagong teknolohiyang medikal, tinutugunan
ng mga manggagamot na medikal ang hindi mahihirap na sakit, mag-diagnose ng mga bagong
populasyon para sa mga umiiral na paggamot, o pahabain ang mga umiiral na paggamot sa mga
bagong kondisyon. Ang mga bagong teknolohiya ay maaari ring mabawasan ang paggamit.
Halimbawa, ang bagong kapasidad ng screening o diagnosis na nagbibigay-daan sa mas naka-
target na paggamot. Mayroon ding mga temporal na aspeto sa pagsusuri ng epekto ng mga
bagong teknolohiya sa mga gastos. Ang ilang mga makabagong-likha sa larangan ng medikal ay
maaaring gastos nang mas mabilis ngunit maaaring humantong sa pag-iimpok sa kalsada. Ang
mga bagong teknolohiya ay maaari ring pahabain ang pag-asa sa buhay, na nakakaapekto sa
parehong uri at dami ng pangangalaga sa kalusugan na ginagamit ng mga tao sa kanilang buhay.
Malinaw, ang mga teknolohiyang medikal na nag-ambag sa mga tao sa aking iba't ibang paraan,
at gumaganap ng isang hindi kapani-paniwalang papel sa ating pang-araw-araw na buhay.

Mula sa mga halimbawa sa itaas, makikita natin na ang teknolohiya ay tumutulong sa

ating lipunan ng maraming, at nagpapabuti sa ating pamantayan sa pamumuhay. Sa konklusyon,
nais ko ang higit pa at mas kapaki-pakinabang na mga teknolohiya ay maaaring maiimbento
upang mabuhay tayo nang mas mahusay at mas mahusay.

Reaksyon sa Tekstong Impormatibo/ Paul Vincent Loyola/STEM 11- St. Gabriel

 TEKNOLOHIYA: EPEKTO NG MAKABAGONG TEKNOLOHIYA
ni Paul Vincent Loyola

Makabagong teknolohiya sa makabagong panahon.Ang teknolohiya ay may malaking bahagi sa

bawat buhay ng tao. Mapa-bata man o matanda, ay gumagamit ng mga makabagong teknolohiya. At dahil
sa mga teknolohiyang ito, mas nabibigyan natin ng pansin, oras, atensyon at halaga. Ngunit masasabi ba
natin na maganda ang epekto o masama ang paggamit nito? Lalo na sa mga kabataan? Nais naming
magbigay impormasyon sa mga kabataang katulad namin sa mga posibleng epekto ng teknolohiya sa
ating buhay.

Ang teknolohiya ay ang pagsulong at paglapat ng mga kasangkapan, makina, kagamitan at

proseso upang tumulong sa mga suliranin ng tao. Teknolohiyang masasabing pinakamalagong imbensyon
sa modernisasyon. Mas nabuhay ang teknolohiya ngayong ika-21 na siglo. Dahil sa mga bagong gadyets
na naimbento. Mga “high-tech” na kung tawagin. Iba’t ibang klase ng teknolohiya na mapapahanga ka
talaga. Kaya’t mas nagiging makabuluhan ito sa mga tao. Ito ay napapanahon. Sa paglipas ng panahon,
dumadami na rin ang mga teknolohiyang naiimbento upang mapadali ang mga gawain at makatulong sa
mga suliranin ng mga tao. Sa edukasyon, ang paggamit ng teknolohiya, ay mas napapabilis at nagiging
organisado ang mga gawaing akademiko. Katulad ng paglikom ng mga impormasyon para sa kanilang
takdang-aralin, research work, proyekto, pag-uulat at iba pa. Ito’y nakakatulong lalo na sa mga mag-aaral
na nangangailangan ng kalidad na edukasyon. Ang bawat paaralan, ay may tinatawag na computer
laboratory na kung saan tinitipon ang lahat na kompyuter at tinuturuan ang mga estudyante sa paggamit
nito. Ang teknolohiya ay napakahalaga sa mga kursong may koneksyon sa computer o mga teknolohiya.
Bilang estudyante kailangan rin namin ang mga teknolohiya para mas lalong mapadali ang aming pag-
aaral. Ang nais lamang ng mga paaralan sa paggamit ng mga teknolohiya ay para mas mapadali ang mga
Gawain at mapadali ang pagkatoto ng mga estudyante. Kung sa Komunikasyon naman, ang teknolohiya
ang pinaka una sa uso sa paggamit ng komunikasyon . Dahil sa mga social networking sites, mas
napapadali ang ating komunikasyon sa mga taong malalayo sa atin. At dahil sa mga social networking
sites (facebook, twitter, skype atbp.) may mga nakakahalubilo tayong mga tao na hindi natin kilala sa
personal at nagkakaroon tayo ng mga kaibigan dahil dito. Nakakakuha tayo ng mga impormasyon at
balita.

Ngunit sa kabila ng magandang dulot nito sa edukasyon at pang komunikasyon ay may

masamang dulot din ito. Dahil sa mga makabagong teknolohiya, ang mga kabataan ngayon ay nalulong
na sa paggagamit nito. Imbes na pag-aaral ang inaatupag nila, mas nabibigyang pansin at oras nila ang
pag access ng internet dahil sa mga social networking sites. Ang pag fe-facebook, ang manood ng mga
movies hanggang umaga, paglalaro ng mga nakakaadik na online games, ang pagtetext at marami pang
iba. Ito’y masama sa mga kabataan dahil unti unting napapabayaan nila ang kanilang pag aaral at
nawawala ang pokus nito. At dahil sa mga social networking sites, ay maaari ka ring makakuha ng
kaaway. Akala natin kaibigan lang? Mali! Dahil hindi pa din mawawala ang “away” sa social media.
Maraming nabubully dahil sa social media. At dahil sa kanilang pagka-adik sa mga makabagong
teknolohiya, naaapektuhan din ang kanilang kalusugan.

Maganda man o masama ang epekto ng mga Makabagong teknolohiya sa mga kabataan ngayon.
Kailangan nating kontrolin ang ating sarili sa paggagamit nito. Oo nga’t maganda ang naidudulot nito sa
mga kabataan sa pag-aaral ngunit hindi naman sa lahat ng panahon ay kakailanganin o kaakibat natin ang
teknolohiya. Hindi lamang teknolohiya ang nagpapatakbo sa buhay natin. Kailangan mo pa rin ang iyong
kakayahan sa paggawa ng mga gawain. Ito lamang ang masasabi ko, HINDI INAABUSO ANG
PAGGAMIT NG MGA MAKABAGONG TEKNOLOHIYA. MATUTONG GAMITIN ITO SA
MAGANDANG PARAAN. AT HINDI SA MGA WALANG KWENTA LAMANG.

Tekstong Naglalarawan/ Paul Vincent Loyola/STEM 11- St. Gabriel

 REAKSYON: EPEKTO NG MAKABAGONG TEKNOLOHIYA

Sa kasalukuyang panahon, hindi na bago sa mundo ang teknolohiya. Naging instrumento

ito para mas ma padali ang trabaho nating mga tao. Kahit saang sulok ng mundo ka tumingin
napapaligidan tayo ng mga makina. Ngunit hindi natin maikakaila na wala tayong sapat na
kaalaman dito. Pero habang tumatagal mas lalong dumadagdag ang mga taong nag kakaroon ng
bagong ideya at nakakapag diskobre ng bagong possibilidad para sa ating mga tao. Ngunit ano
nga ba ang mga epekto nito saatin at pano ito makaka tulong para sa sumusunod na henerasyon.

Malaki ang na imbag ng teknolohiya sa ating idustriya. Hindi lang ito nag bigay ng mga
malalaking gusali, magagarang sasakyan at paramihang camera ng celpon. Dahil dito marami
ang natutulungan dahil mas napapadali ang trabaho ng mga tao. Halimbawa na lamang sa akin
sarili. Bilang estudyante malaking tulong ang pag kakaroon ng internet at computer sa aming
mga proyekto at iba pang school works. Kumpara dati isang click mo lang ngayon sa internet ay
mahahanap mo na ang impormasyon na kinakailangan mo. Pwede mo din ito ma gamit upang
makipag salimuha sa iba at para maging source ng entertainment at mapag kunan ng balitang
nangyayari sa paligid ligid. Ngunit nagkakaroon din naman ng masamang epekto nito dahil dito
din nag sisimula ang pagkakaroon ng Cyber bullying at pag ka adik ng mga bata sa computer
games kun saan nag reresulta ito nang napapabayaan na pag aaral.

Sa panahon ngayon di na mahirap ang makipag usap sa mga ka pamilya mong malayo.
Dahil din sa teknolohiya mas nakakausap na natin sila sa pamagitan ng video call at chat. Sa
kasalakuyang panahon kailangan pa natin mag hintay ng isa at mahigit na buwan upang
dumating ang mga liham na isinulat ng ating mga kapamilya.

Kapag tumingin ka din sa paligid nakikita mo ang lalakihan na mga gusali, high tech na
sasakyan at syempre mas pinaunlad na traffic scheme. Naging posible din ito dahil sa mga pina
bagong teknolohiya kung saan malaki ang inambag upang mas mapaunlad ang ating lugar.
Maraming naitulong ang mga makina na lalo na at mas napa bilis nito ang ating trabaho at mas
napapagaan.

Hindi natin ma pigilan ang patuloy na pag unlad ng teknolohiya, kaya tayong nga tao ay
dapat nating bigyan ng sapat na kaalaman ang pag gamit ng teknolohiya upang hindi ma abuso at
baka sa mga susunod na taon ay tutuloyan na tayong sasakupin ng mga makina. Habang mas
maaga ay dapat siguradohin natin ma kokontrol natin ito hindi sila ang kokontrol satin. Ang pag
dating ng teknolohiya sa mundo ay isang biyaya kaya dapat pahalagahan natin ito.

Reaksyon saTekstong Naglalarawan/ Paul Vincent Loyola/STEM 11- St. Gabriel

 PANINIGARILYO, NAKAKAMATAY NGA BA?
ni Paul Vincent Loyola

Parami na nang parami ang namamatay dahil sa bawat paghithit ng isang istik ng
sigarilyo. Sa kasalukuyan, 28.3 porsiyento ng mga Pilipino, edad kinse pataas ang naninigarilyo.
May malaking katanungan na nabuo sa isip ko dahil sa obserbasyong ito, "Ano nga bang
ikinaganda ng panininigarilyo?".

Sa araw-araw na ginawa ng Diyos, lagi kang makakakita ng mga taong panay buga ng
usok mula sa kani-kanilang sigarilyo. Naging parte na ito ng pamumuhay ng lipunan. Ilan sa mga
rason ng mga tao kung bakit sila nahuhumaling sa paggamit ng sigarilyo ay ito raw ay
nakakawala ng pagod at nakapipigil sa antok kapag nasa gitna sila ng pagtatrabaho, may ilan
namang nagsasabi na nagiging "in" sila kung gumagamit nito. Nakababahala na ang patuloy na
pagrami ng mga gumagamit ng sigarilyo kahit na hindi lingid sa kaalaman ng lahat ang
masamang epekto nito sa kalusugan. Pikit mata ang ilan na mga adik sa sigarilyo tungkol sa
maaaring kahinatnan ng kanilang kalusugan kapag patuloy silang nagpakalulong sa paghithit sa
mga ito. Ayon sa pag-aaral, naglalaman ng 4, 800 na kemikals ang usok mula sa sigarilyo, 69
dito ay maaaring magdulot ng kanser. Isa ring katotohanan na mas maagang namamatay ang mga
naninigarilyo kaysa sa mga hindi gumagamit nito pero maaari pa ring maapektohan ang mga
taong ito kung makakalanghap sila ng usok mula sa sigarilyo. Maaari pa ring malagay sa bingit
ng kapahamakan ang mga tao kahit hindi sila humithit ng sigarilyo.

Nakakapangamba ring malaman na mismong pangulo natin ay lulong sa paggamit ng

sigarilyo at hindi ito magandang tingnan para sa isang taong dapat sana'y modelo ng bansa.
Nakikita naman nating may aksyong ginagawa ang pamahalaan ngunit parang kulang pa ang
pagpapaalala nila sa mga tao. Kailangan nilang mas pag-igihin ang pagmungkahi ng mga
solusyon at pagsasabatas ng mga ito upang supilin ang adiksyon ng mga tao sa sigarilyo.
Kailangan nilang mas maghigpit para makasigurong ligtas ang mamamayang Pilipino mula sa
mga negatibong epekto ng paninigarilyo.

Walang anumang kapaki-pakinabang sa paggamit ng sigarilyo. Kailangan rin siguro ang

pagkilos at kooperasyon ng mamamayan at hindi lamang tuluyan na iasa sa pamahalaan ang
paghahanap ng solusyon sa palaki nang palaking isyu na ito. Mas mapapabilis ang pagwakas sa
masamang epekto ng paninigarilyo, kung sisimulan ng mga "smokers" ang pagbabago at pag-
eensayo ng kontrol sa sarili.

Tekstong Argumentatibo/ Paul Vincent Loyola/STEM 11- St. Gabriel

 REAKSYON: PANINIGARILYO, NAKAKAMATAY NGA BA?

Ang paninigarilyo ay isang bisyo na kung saan ang mga kabataaan ang kadalasang
gumagawa at gumagamit. Sa panahong ito, malaya ang mga kabataan na gawin ang
paninigarilyo kahit saan, at anumang oras. Ito ay nakakasama at maaari itong magdulot ng hindi
kaaya-aya sa pandinig ng mga tao sa lipunan at nagbibigay ng mga sakit sa ating katawan.
Marami ng mga kabataan ang pumasok sa bisyong ito. Ang paninigarilyo ay ginawa na nilang
libangan o pampalipas-oras ngunit maraming masasamang epekto ito sa kanilang kalusugan,
pag-aaral, at pati na sa pakikipag-ugnayan sa iba. Kabataan ang kadalasang biktima ng
paninigarilyo. Kahit hindi na guamagamit o gumagawa ang isang tao ng ganitong klaseng bisyo,
hindi maiwasanang mga dalang epekto nito sa kanya. Ang usok ng sigarilyo ay naipapasa sa mga
taong katabi ng naninigarilyo o tinatawag na second hand smoker.

Ang paninigarilyo ay nagdudulot ng pinsala sa halos bawat organ ng katawan ng tao,

binabawasan ang haba ng buhay, at pinalala ang kalidad ng buhay ng isang naninigarilyo sa
pangkalahatan. Araw-araw, humigit-kumulang 1,000 mga bata at tinedyer ang nakakakuha ng
kakila-kilabot na ugali na ito sa US lamang. Humigit-kumulang 20% ng mga may sapat na
gulang ang aktibong naninigarilyo sa kabila ng katotohanan na ang paninigarilyo ng sigarilyo
ang pangunahing sanhi ng pagkamatay ng US sa kamatayan. Ang ugali ay tumatagal ng buhay
ng 443,000 katao sa bawat taon, na ginagawang ang paninigarilyo ang pinaka kritikal na isyu sa
kasalukuyan.

Ang pagbibigay ng paninigarilyo ay hindi madali, sapagkat ang nikotina ay isang gamot,
na opisyal na kinikilala tulad noong 1997. Ang pagiging isang pampasigla, nag-uudyok sa gitna
ng utak ng tao na responsable para sa gantimpala at kasiyahan, ay humahantong sa dependency
at pagkagumon. Ang nikotina ay nagpapahiwatig ng pagbuo at paglabas ng dopamine sa utak at
nagdaragdag sa magandang pakiramdam.

Ang anumang kasiyahan na maaaring makuha mula sa paninigarilyo ay hindi

nagkakahalaga ng hindi maiiwasang mga kahihinatnan; hanggang sa 87% ng pagkamatay mula
sa kanser sa baga ay sanhi ng paninigarilyo. Ang pangalawang paninigarilyo ay lubhang
mapanganib; wala itong antas ng ligtas na pagkakalantad at nagiging sanhi ng kamatayan sa libu-
libong mga tao taun-taon. Mahigit sa 8 milyong Amerikano ang nagdurusa sa mga sakit na na-
trigger ng paninigarilyo. Ang karamihan ay naghihirap mula sa mga sakit sa baga; ang iba pang
mga kondisyon ay kinabibilangan ng stroke, katarata, pneumonia, talamak na brongkitis, talamak
na myeloid leukemia, sakit sa puso, coronary, cancer ng bawat at anumang bahagi ng mga
daanan ng hangin, tiyan, pancreatic at kidney cancer.

Ang mga tao ay hindi dapat magpakalma sa kanilang sarili sa ideya na sa sandaling
mawalan sila ng paninigarilyo, ang kanilang kalusugan ay mababawi nang ganap sa isang
habang, linisin ang kanilang mga baga, at maiiwasan nila ang lahat ng mga panganib sa
kamatayan. Ang panganib ay hindi kailanman tinanggal. Sa limang taon na pagtigil sa
paninigarilyo, ang panganib na mamamatay mula sa bibig, lalamunan, esophagus, at kanser sa
pantog ay bumaba ng kalahati. Ang panganib ng pagbuo ng kanser sa baga ay bumaba sa
parehong antas sa sampung taon lamang. Gayunpaman, ang pagsuko sa nagwawasak na ugali ay
mahusay sa bawat punto, kahit na ang isa ay nasuri na may kanser sa baga. Ang paninigarilyo ay
nagpapalala sa kakayahan ng katawan na pagalingin at reaksyon sa gamot, na nakakaapekto sa
mga pagkakataon na mabawi.

Reaksyon sa Tekstong Argumentatibo/ Paul Vincent Loyola/STEM 11- St. Gabriel

 ANG MUNDO NGAYON
ni Paul Vincent Loyola

Ang mundo ngayon ay nakakatakot. Ito'y mapanganib na para sa mga nilikha. Bakit ba
nagkaganito na ang mundo natin ngayon. Noong unang panahon, ang ating kapaligiran ay
tahimik, maayos, masarap tirahan, simple, hindi mapanganib.

Ngayon, unti-unti nawawala ang kagandahan ng mundo. Hindi na ligtas saan mang lugar
tumira. Nagkakagulo na ang ibang bansa. Lahat gusto ng kapangyarihan pamunuan ang isang
bansa. Talaga bang ganyan ang mga tao, masyado (o sumobra) ng marunong para hindi na
bigyan ng importansya ang ating mundo. Unti-unti ng nasisira dahil sa pagtuklas ng iba't ibang
bagay para lang umasenso. Hindi ba dapat unahin ang kalagayan ng mundo bago magtuklas ng
panibagong teknolohiya na maganda nga para sa mga tao pero ito nama'y nakakasira ng mundo.
Ano ng mangyayari sa hinaharap, sa mga batang ngayon pa lang nakikita ang kagandahan ng
mundo kung ngayon ay isa na itong mapanganib para sa kanila. Kawawa naman ang mga bata, di
na nila makikita ang kasimplehan ng mundo kung ngayon pa lang ay nasisira na ito..

Noon ang mundo puno ng ligaya, ng masasayang alaala. Walang malalang mga sakit, walang
kasakiman, walang inggitan, lahat nasa ayos, lahat kuntento sa buhay. Ngayon, ang mundo,
nakatira ang mga taong may inggit, mga sakim, dito mo makikita ang lahat ng krimen, mga
malalang sakit, mga walang kasiyahan sa buhay,kaya kahit sa kamatayan, pinupusta ang buhay,
anjan ang mahihirap na tao, walang makain, kahit bata pa, nagtratrabaho na para lang mabuhay,
may iba kumakapit sa patalim para lang may ipambili ng bisyo o drugs,may kanya-kanyang
adhikain sa buhay at gusto lahat bida,may mga sumasakop at ayaw pasakop,di kuntento sa
buhay, tuklas ng tuklas ng kung ano ano pero di nila iniisip ang kahihinatnan nito pagdating ng
araw. Hay naku, pano pa ang ating mundo kung ganito din ang mga taong nakatira. Tuloy sa
dami ng makasalanan, pati ang walang muwang nadadamay sa gulo ng mga tao at ang mundo
unti unti ng nasisira. Ito ba'y pahiwatig ng Diyos na dapat ng tigilan ang ganitong gawi ng
tao,tama naman na tayong mga tao, matutunan ng bumalik sa Diyos at tayo'y magkaisa tungo sa
pagdadasal na sana'y ibalik ng Diyos ang kasimplehan ng mundo, ibalik ng Diyos ang dating
pag-uugali ng mga tao, na puno ng kasiyahan, kasimplehan, hindi sakim, hindi ganid sa
kapangyarihan. Ng ang ating mundo ay maging payapa at mabalik sa maayos na tirahan ng tao
Tekstong Naglalarawan/ Paul Vincent Loyola/STEM 11- St. Gabriel
 REAKSYON: ANG MUNDO NGAYON

Malaki na ang pinag bago ng ating mundo. Kung ating titingnan malayo na ito sa ating
nakikita sa mga libro o kaya mga lumang pelikula. Resulta ng pagiging irresponsable nating tao
ay naging delikado na ang ating mundo para sa mga nilikha. Nawala na ang kagandahan na bigay
ng diyos at nag kakaroon na din ng ibat ibang pinsala.

Dahil sa mga nangyayari sa ating paligid nag karoon ako ng oras upang tingnan kung
bakit nga ba nang yayari ito. Dahil dito laman ko ang ating pag kakamali at kung bakit natin
onting onti na aabuso ang ating inang kalikasan. Marami tao ang walang disiplina kung saan
reresulta ito ng pag singil ng ating pagkapabayaan.

Napagkaalaman ko na hindi lang tayo ang mag dudusa nito kundi pati din ang ating mga
kapamilya. Lalo na ang ating magiging apo sa hinaharap. Maraming tao ang na aapektohan ng
pag bago ng mundo. Ngunit bakit nga ba patuloy parin ang pag abuso natin? Dahil sa kakulangan
ng kaalaman ay marami parin ang nag aabuso ng ating mundong tinitirhan. Dahil didto marami
akong napagtanto. Hindi pa huli ang lahat kailangan lang natin mag tulungan. Hindi na natin
maibalik ang dating mundo natin ngunit pwede pa natin ito mapa ganda at gawing muli isang
mundo pwede tirahan ng mga likha ng diyos.

Reaksyon sa Tekstong Naglalarawan/ Paul Vincent Loyola/STEM 11- St. Gabriel

 ANG AKING TALAMBUHAY
ni Paul Vincent Loyola

Ako si Paul Vincent Loyola. Ngunit tinawag ako ng aking mga kamag-anak at malapit na kaibigan
na Polskie o Paul. Upang maging matapat, hindi ko talaga kilala ang aking sarili. Mayroon akong ganitong
saloobin na hindi ko talaga maintindihan. Minsan napakaseryoso ko at sa iba pang mga oras na naging
anak ako. Ako ay isang taong mapagbiro, ngumiti ako sa lahat ng oras kahit na sa mga seryosong sandali.
Ngunit hindi ibig sabihin na ang aking utak ay nasira o ano, ito lamang ang aking paraan upang maitago
ang aking nararamdaman. Kilala mo ako bilang isang bahagi ng pangkat ng CPC ANGELS Basketball.
Lumaki ako palaging nais na maglaro sa pro liga. Ang aking buhay ay napuno ng isang karanasan sa
pagkakaroon ng isang piraso ng basketball. Ito ang aking unang pag-ibig, mayroong isang bahagi sa akin
na kabilang sa laro. Ngunit hindi naging madali, ito ay isang pagsakay sa roller-coaster. Marami akong
karanasan sa aking pagkabata. Noong bata pa ako ay itinuro sa akin ng aking ama kung paano mag-shoot
ng bola, ito ay pag-ibig sa unang shoot at sa mismong sandaling alam kong mahilig ako sa basketball. Ang
tatay ko ay coach sa Basketball sa Elementary namin dito sa CPC. Siya ang taong nagsimula ang CPC
LITTLE SAINTS na kilala sa pagkapanalo ng maraming mga kampeonato sa Elementong antas. Noong bata
pa ako ay palaging pinapanood ko ang aking ama at ang kanyang koponan kapag mayroon silang mga
kasanayan at laro.

Noong ako ay nasa ika-2 na Baitang ako ay napili upang maging bahagi ng aming koponan bilang
isang player ng kasanayan. Noong ako ay nasa ika-3 na baitang nagsimulang maglaro at pagkatapos ay
ang natitira ay kasaysayan. Mahigpit sa akin ang aking ama pagdating sa Basketball, lagi niya akong
tinutulak upang maging isang mahusay na player. Siya ay isang bigo na Basketball Player. Magaling siya
sa kanyang oras ngunit hindi pinahintulutan siya ng aking lolo na kunin ang mga pagkakataong iyon kung
bakit siya ay ganap na suportado sa amin sa aming isport. Mahirap siyang magturo sa akin at sobrang
pressure ako dahil lagi niya akong kinukulit sa tuwing nagkakamali ako. Ngunit kinuha ko iyon bilang
isang pagganyak. At pagkatapos ay noong ako ay nasa Baitang 6 ako ay binu-bully ng isang magulang ng
aking ka-koponan at isa sa aking guro at syempre may kinalaman ito sa Basketball. Lubos akong
nalulumbay sa oras na iyon hindi ko alam kung ano ang gagawin. Sinubukan kong sabihin sa aking mga
magulang ngunit hindi nila ako pinaniwalaan. Hindi ito tumigil sa akin upang maging malakas at malinis
ang aking mga pangarap. Matapos kong matapos ang aking Elemento ay nagpasya akong sundin ang
aking kapatid sa Maynila upang ituloy ang aking mga pangarap na maging isang propesyonal na
manlalaro ng Basketball at syempre upang lumayo sa mga nakakalason na mga tao na sinubukan kong
gawin ang aking Elementarya. Ito ay tumagal ng oras para sa akin upang ayusin sa aking bagong
kapaligiran.

Nakilala ko ang maraming tao at nagtipon ng mga bagong kaibigan. Sa una ay mahirap para sa
akin na ayusin dahil nagsasalita ako ng ibang diyalogo ngunit sa halip na ikulong ang aking bibig ay
marami akong napag-usapan sa aming sariling diyalekto, Ginawa nitong interesado ang aking mga
kaibigan at ginawang turuan ko sila ng aming dialect. Nahirapan din akong magbadyet ng aking
allowance. Lalo na pagdating sa aking mga pagkain dahil hindi ako kumakain ng manok at pagkaing-
dagat. Mga gastos sa paaralan at siyempre ang transportasyon sa mga laro. Naranasan ko ang
pagkakaroon ng problema sa pagbabalanse ng aking iskedyul ng pagsasanay, mga laro at gawa sa
paaralan. Ito ay matigas ngunit ito ay naging isang nakaligtas sa akin, hindi ako nakaranas na magkasakit
sa bahay dahil palagi kong iniisip na ginagawa ko ito para sa kanila ngunit sigurado akong palalampasin
ang mga kasanayan sa pagluluto ng aking ina at binigyan ako ng aking ama. Ang mga buwan ay pumasa
sa paggawa ng parehong gawain sa mismong araw na pinamamahalaan ko upang makaya ang aking
bagong kapaligiran. Hindi ko ito nakikibaka nang labis ngunit isang araw ay nakatanggap kami ng isang
masamang balita mula sa aming mga kawani ng coaching na nagresulta upang maipadala kami sa Cebu
City. Wala kaming pagpipilian, ginagawa lamang namin ito para sa aming mga pangarap. Nagsimula

Tekstong Naratibo/ Paul Vinent Loyola/STEM 11- St. Gabriel

kaming sariwa doon ngunit sa oras na ito ako ay sinamahan ng ilang mga capiznon. Parehong gawain
ngunit sa oras na ito ng ibang kapaligiran.

Ang buhay doon ay napakahirap kumpara sa Maynila. Ang kanilang diyalekto ay mahirap
maunawaan na ang dahilan kung bakit kami obligado na malaman ang kanilang diyalekto. Ngunit
makalipas ang isang taon ay nagpasya akong umuwi dito sa Roxas City. Minahal ko ang aking bayan sa
bahay na iyon kung bakit kami nagpasya na manatili ako rito nang matagal at pagkatapos ay bumalik sa
Maynila sa aking Senior High. Ipinagpatuloy ko ang aking Grade 9 dito sa Roxas, syempre lahat ng aking
oras na Purisima Minamahal. Bilang isang transferee ay hindi ako nahirapan sa pag-aayos dahil ang ilan
sa aking mga dating kamag-aral ay nandito pa rin sa CPC. Sa aking grade 9 mayroong maraming mga
pagkakataon na nagbukas para sa akin at siyempre nakilala ko ang maraming mga bagong tatak na
tumulong sa akin na maging ako ngayon. Nakilala ko si Harvy na siyang nakakumbinsi sa akin na
maraming magagaling na bagay doon sa labas maliban sa pagiging isang Athlete, Siguro ang Basketball at
Me ay hindi inilaan. Napaisip ako at sa lalong madaling panahon natanto ko na noong bata pa ako ay
nasisiyahan ako sa paggawa ng mga eroplano ng papel, na palaging pinangarap kong maging isang Pilot
balang araw. Nagpatuloy ako bilang isang varsity player at pinili kong maging kapitan ng koponan, ngunit
ang aking pagtuon ay hindi 100 porsyento sa basketball ngayon. Pinapagana ko ang aking oras sa
pagiging isang atleta, isang altar server, isang miyembro ng School Publication at bilang isang Bise
Presidente ng konseho ng mag-aaral. Ako ay nakikipag-ugnay sa maraming mga aktibidad na dumating
sa puntong hindi ko alam kung ano ang dapat unahin. Ngunit sa tulong ng aking mga kaibigan
pinamamahalaan ko ang lahat ng ito. Ngayon ako ay isang mag-aaral na Grade 11 dito sa CPC at
naglalaro ako noong nakaraang taon bilang isang Athlete. Gumawa kami ng kasaysayan sa taong ito
makalipas ang 8 taon ang CPC HIGH ay nanalo bilang isang kampeon sa Caprisa at kami ay nakatakdang
makipagkumpetensya sa WVRAA ngayong Pebrero.

Ang aking kwento ay hindi nagtatapos dito. Marami na akong pinaghirapan at nakatulong ito sa
akin ngayon. May malaking plano ang Diyos para sa atin. Maaaring hindi niya ibigay ang hinihiling ngunit
siguradong magbibigay siya. Hindi ngayon ngunit sa kanyang perpektong tiyempo. Napagtanto ko na
upang makamit ang mas higit na mga bagay kailangan mong bitawan ang isang bagay na mabuti. Sa
aking kaso pinakawalan ang aking pangarap bilang isang manlalaro ng PBA na nagresulta sa akin bilang
isang Server ng Diyos, Bise Presidente ng CPC SHS, Campus Photographer, isang batang negosyante at
siyempre isang Hinaharap na Pilot na sasakay sa iyo sa lalong madaling panahon. Sa palagay ko ay hindi
ako pinalaki ng aking ama bilang isang mahusay na manlalaro ng basketball, ngunit pinalaki niya ang
isang Mabuting Lider at isang Mabuting Tao.
 REAKSYON: ANG AKING TALAMBUHAY

Tulad ng karamihan sa mga bata ngayon, pinirmahan ako ng aking mga magulang para sa
palakasan sa murang edad nag simula akong maglaro ng basketball. Sa mga araw na iyon na
hindi pinapanatili ang iskor, pantay na oras ng paglalaro at tila walang mga panuntunan na
pinapayagan para sa amin na tunay na maglaro para sa kasiyahan. Pagkatapos ay naging madali
itong mahalin sa kahit anong isport na ating nilalaro. Ngunit parang mas matanda ito, mas
marami kaming nabago. Ang diin sa pagkakaroon ng kasiyahan ay lumipat sa isang pagtuon sa
pagwagi. Ang mga hindi nawalang mga panahon, stats at mga marka ay ang pangunahing
layunin ng mga koponan. Mahirap na hindi mahuli sa lahat ng hype, upang makalimutan kung
bakit nagsimula akong maglaro ng sports sa unang lugar. Naglaro ako ng sports para sa pag-ibig
ng laro at ng mga tao.

Ang mga natutunan ko ay hindi katulad ng mga aralin, naisip ko lang na naglalaro ako ng
mga larong gusto ko. Kung walang sports alam ko na hindi sana ako ang naging player ng
koponan. Ang bawat isport ay nahaharap sa akin ng isang natatanging hanay ng mga hamon para
sa akin na harapin, at gustung-gusto kong magtrabaho sa kanila. Ang hirap at pag-aalay na
natutunan ko lamang mula sa pagsisikap na maging pinakamahusay na kakampi ay madali kong
isasalin sa aking pang-araw-araw na buhay.

Buong buhay ko ay umikot lang sa pagiging atleta ngunit habang sinusulat ko itong
teksto nag karoon ako nag pag tanto na kung saan oras na nga ba para huminto ako at mag
patuloy sa bagong hakbang ng aking buhay? Marami akong na tutunan at na kilalang mga
kaibigan. Pareho masaya at lungkol na pakiramdam at ang syempre mga pasa at sakit na
naramdaman sa katawan. Lahat ng iyon ay magiging ala ala na lamang dahil magkakaroon na
ako ng bagong pangarap sa buhay. Malaki ang naiwan ng basketball sa aking sarili at mananatili
niyan na parte sa aking buhay.

Reaksyon sa Tekstong Naratibo/ Paul Vinent Loyola/STEM 11- St. Gabriel

 PAANO MAG MOVE ON?
ni Paul Vincent Loyola

Minsan sa buhay, masasabi mo sa sarili mong napamahal ka na ng sobra. Ang nakakainis

lang na part, yung kung kailan ka nagseryoso, tsaka ka pa gagaguhin. Kung gaano mo siya
kamahal, ganun dinmo maiiwasang magtanong sa sarili kung ano bang hindi mo nagawa, kung
saan ka ba nagkulang sa kanya. Hindi naman ikaw lang ang dapat umako sa mga kasalanan,
nagmahal ka lang, yun lang. Kaso siya, yung taong sobra mong minahal, hindi man lang
marunong makontento at magpahalaga. Mga paraan kung paano mag-move on:

1. liyak mo lang yan, tanggapin mo ang sitwasyon

2. Have faith kay God, may plano Siya sa lahat ng nangyayari sa buhay natin

3. Libangin mo ang sarili mo, pumunta ka sa mga kabarkada mong minsan mong ipinagpalit sa
ex mo

4. Burahin mo ang number niya sa cellphone mo, alisin mo siya sa alala mo

5. Iwasan ang pagtingin sa profile niya sa Facebook, Twiiter o kahit saan, umawat ka na sa
kakahabol sa kanya

6. Wag kang makikinig sa heartbreaking songs o yung kantang makakapagpaalala sa iyong ex

7. Mahalin ang sarili, sa sobrang pagmamahal mo kasi sa kanya nakalimutan mo na tuloy ang
sarili mo

8. Layuan mo muna ang mga taong malapit sa kanya o yung mga dahilan upang magkikita
kayong muli, iwasan mo muna hanggang sa masasabi mo nang naka-move on ka na talaga,
maiintindihan ka naman nila niyan kaya wag kang mag-alala

9. Learn new things, i-focus mo yung self mo sa ibang bagay na makakatulong sa'yong
pagmomove on

10. Dapat fixed na ang mind mong kalimutan na talaga siya, maging desidido, kung
magmamakaawa man siya upang maibalik ang dating kayo, hayaan mo, minsan ka na niyang
sinaktan at pwede itong maulit pa Wag ka sanang humanap ng panakip-butas. Nagiging domino
effect lang ang nabo-broken hearted ng dahil diyan. Ikaw pa yung mapapasama.

Kasama na sa buhay ang masaktan, at hindi natin ito maiiwasan pa. Magmahal ka kung
kailan ka handa na, hindi yung dahil gusto mo lang. Dahil naiinggit ka lang sa iba. Hindi naman
dapat minamadali ang love, nakakapaghintay yan. Akala mo forever na, pero isang pagsubok
lang, sumuko na agad kayo. Walang perpektong relasyon. Lahat ng tao may flaws, respect at
acceptance lang yan. ang katumbas ng sakit na ipadarama sa iyo

Tekstong Prosidyural/ Paul Vincent Loyola/STEM 11- St. Gabriel

 REAKSYON: PAANO MAG MOVE ON?

Iba't ibang tao ang nakakakita ng mga bagay. Kung ikaw ay pinalaki ng mga halaga at
lumalaki bilang pagsasanay ng mga muslim, marahil ang mga nasabing kwento ay hindi
nakakaapekto sa iyo tulad ng isang tao na naglalakad nang walang layunin sa mundong ito,
nawawalan ng pag-asa. Para sa isang taong may masamang nakaraan, nakikinig sa mga kwento
ng pagbabalik-loob, alam na mayroong ilaw sa dulo ng tunel pagkatapos ng lahat, ay tulad ng
ipinanganak muli. Ito ay isang katalista para sa isang tao na gumawa ng isang paglipat at baguhin
ang kanilang buhay para sa mas mahusay.

Nakita ko sa akin kung paano maiiwasan ng mga tao ang paggalang dahil lamang sa mga
ito ay paggalang. Ang mga taon ng isang tao na muslim ay hindi sumasalamin sa
pananampalataya ng isang tao. Hindi rin sumasalamin sa kaalaman ng isa sa Islam. Ang isang
ipinanganak na muslim ay hindi nangangahulugang ang isa ay ipinanganak na may
pananampalataya sa pinakamataas na antas nito at hindi kailanman nagkakamali. Hindi. Ang
isang ipinanganak na muslim ay nangangahulugang ikaw din, kailangang matuto ng islam tulad
ng bawat ibang tao. Ibig sabihin, ikaw din, kailangang patuloy na palakasin ang iyong
pananampalataya.

Ang parehong bagay ay nangyayari kapag ang isang tao na may masamang kasaysayan
ay nagbabago sa kanilang buhay. Ang isang kapatid na dating hindi nagsasanay, ay maaaring
mapagbiro at panunukso nang kakila-kilabot, sa punto na ininsulto sila at tinawag na pekeng at
walang galang. Ang isang kapatid na dating isang walang ingat na tao, ay lumapit sa moske na
may balbas at pantalon sa itaas ng mga bukung-bukong at tinawag na isang palabas sa itaas ng
mga kapwa kapatid na muslim. Ito ba ang dapat nating pakikitungo sa bawat isa? Sino tayo
upang hatulan ang nakaraan ng isang tao, kung kailan nila ginawa ang pagbabagong iyon sa
kanilang buhay? Nakita ba natin ang ating sarili sa salamin kani-kanina lamang? Mas mabuti ba
tayo kaysa sa kanila? Nakasiguro ba tayo ng isang lugar para sa amin sa Jannah, na mayroon
tayo ngayon ng katapangan upang mangutya sa mga pagsisikap ng iba? Alalahanin ang
pinakamahusay sa mga henerasyon, ang mga Sahabahs ay din ang mga paggalang. Mayroon
silang nakaraan, ngunit sumulong sila.

Sa halip na hatulan ang ating mga muslim na kapatid na dating may masamang
kasaysayan, bakit hindi tayo natututo ng kanilang paglalakbay? Bakit hindi tayo nakikinig kung
saan sila nanggaling at makakuha ng isang bagay mula sa kanilang lakas? Minsan, ang mga
kuwentong ito ay paalala natin, upang mapagtanto, kung gaano tayo kahina. Kami ay mga
mahina, na nagsusuot ng facade na ito, na naglilibot sa iba. Kailangan natin ng mga paalala,
upang maging mapagpakumbaba, na patuloy na humihingi ng kapatawaran, at magsisi.

Madaling hatulan ang isang tao. Madali itong makita ang nakaraan ng isang tao at sabihin
ito at iyon. Sa pagtatapos ng araw, hindi natin alam kung paano at saan tayo magtatapos.
Tanging ang Allah (nawa’y luwalhatiin siya) na nakakaalam kung paano tayo magtatapos.
Nakita namin ang pinakamasamang tao na maging isang praktikal na muslim, at kung ano ang
dating isang taong may kaalaman na taong may kaalaman, iwanan ang relihiyon. Kung hindi
iyon sapat upang takutin kami, hindi ko alam kung ano ang mangyayari. Ang magagawa natin ay
patuloy na manalangin na panatilihin tayo ng Allah sa landas na ito. Pagkatapos ng lahat, ito ang
pagtatapos na nabibilang, di ba?

Reaksyon sa Tekstong Prosidyural/ Paul Vincent Loyola/STEM 11- St. Gabriel