11

Filipino
Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang
Teksto Tungo sa Pananaliksik
Modyul 8: KAISIPAN SA TEKSTO
Filipino – SHS Baitang 11
Kwarter 1- Modyul 8: Kaisipan sa Teksto

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung
ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan
ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuhaang pahintulot sa paggamitng materyales.Hindi inaangkinng mga
tagapaglathala at mga may
-akda ang karapatang
-aring iyon. Ang anumang gamit maliban
sa modyulna ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal
-akda
na may
ng mga
ito.

Walang anumang parteg materyales

n na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa
anumang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Panrehiyong
Direktor: Gilbert T. Sadsad
Kawaksing Panrehiyong
Direktor:JessieL. Amin

Mga Bumuo ng Modyul

Manunulat: Dorothy H. Gabion

Editor: Ana Maria B. Gojar
Emma D. Gonzales
Darryl R. Orenciada
Tagasuri
: Nora J. Laguda
Sharon A. Vito
Tagaguhit
: Jotham D. Balonzo
Tagalapat
: Rey Antoni S. Malate; Jotham D. Balonzo
; BrianNavarro

Paunang Salita
 Bilang tugon sa makabagong tunguhin sa pagkatuto ay binuo ang serye ng
modyul na ito. Nilalaman nito ang mga pinakamahahalagang kasanayang
pampagkatuto o Most Essential Learning Competencies (MELC) sa ilalim ng
kasalukuyang kalagayan ng edukasyon. Upang matugunan ang hamong
kinakaharap sa edukasyon, kalusugan at kaligtasan malaking tulong ang modyul na
ito sa patuloy na pag-aaral ng kabataan sa loob at labas ng paaralan sa
pakikipagtulungan ng mga magulang at tagagabay
Inaasahan na ang modyul na ito ay higit na makatutulong sa paglinang ng
kasanayan at kakayahan ng mga mag-aaral.

Kaisipan sa Teksto
Para sa Tagagabay: Panimula:

Upang lalong kagiliwan Magandang

ng mag-aaralaraw saiyo! kapakipakinabang
at maging
ang modyul na ito, tiyaking makapagbigay
Kumusta kaibigan? ngSa oryentasyon
pagbabasa mo sa mga mag
ng mga
-aaral, magulang, o sinomang miyembro ng pamilya kung paano
kwento
gagamitin at iingatan angat iba pang
modyul babasahin madali mo bang nakukuha
na ito.
ang kaisipang nais ipahayag ng may -akda? Kung gayon sa
modyul
Ipabatid na na ito, magkaroon
kailangang matutulungan ng ka na m
sarilingaipaliliwanag ang ang
sagutang papel mga
kaisipang nakapaloob sa tekstong binasa
.
bawat mag-aaral para sa paunang pagsubok, mga gawain sa bawat
bahagi at panapos na pagsubok. Kung tapos nang sagutin ang modyul na
ito, ipaalala sa mag-aaral na kaagad
Halika, simulan mo na ? itong ibalik sa guro para sa
kaukulang tunguhin.

Para sa mag-aaral:
Inihanda ang modyul na ito para sa iyo.
Kailangan mong sundin
Sa modyul na ito,at saguting
inaasahanmag-isa
na ang mga
gawaing nasa loob nito. Huwag kang magalala,
naipaliliwanag
kayang-kaya mo Tiniyak
mo ito. ang mga kaisipang
kong matutuwa habang
natututo.
nakapaloob sa tekstong binasa.
Ingatan mo ang modyul na ito. Huwag mong
susulatan at iwasang mapunit ang mga pahina.
Gumamit ka ng sagutang papel o ang iyong
kuwaderno. Sige, simulan na natin!

ii Layunin
 1

May mga bagong salita na

dapat mong kilalanin para
sa araling ito. Magagamit
mo ang mga ito upang
ganap mong maunawaan
Talasalitaan
ang mga susunod na

Basahin mo.

ideyang nabanggit na may

kaugnayan o nagpapalinaw
sa paksa

pinakamahalagang
pangkabuuang kuro-kuro kaisipan tungkol sa paksa
o pananaw ng may-akda KAISIPAN ng teksto.

nais ipaunawa o ipahatid ng

manunulat sa mambabasa.

talakay tungkol sa ating paksa.Halika! basahin mo sa susunod

na pahina.
 2

Ano ba ang alam mo na sa ating

aralin?

Panimulang Pagsubok

Sinong Sikat?

Kilalaninat tukuyinkung sinong sikat ang nagsabi ng mga pahayagkahon

na naka
sa
ibaba. Isul
at ang iyong kasag
utan sa patlang sa ng
loob
kahon.

1. Sa classroom may batas, bawal lumabas, oh bawal lumabas. Pero pag

sinabi,pagnagcomply ka na bawal lumabas. Pero may ginawa ka sa
pinagbabawal nila, inayos mo yungclassroom
law ng niyo at sinubmit mo
ulit ay puwede nalapa
ikaw lumabas”
Sagot:___________________________

2. “Ang hindi marunong lumingon sa pinanggalingan ay hindi makararating

sa paroroonan”.
Sagot:_
______________________________

3. “Huwag kang umasa sa mga bagay na imposible, para hindi ka masaktan.

Kuha mo?”
Sagot:_______________________________

4. “Hindi ako iniluklok upang pagsilbihan ang interes ng kahit sinong tao,
o anumang uri. Pagsisilbihan ko ang bawat isa at hindi ang isa lang”.
Sagot:_____________________________

kaya
5. “Maniwala ka na sa sarili mo. nila ay kaya mo rin. Mas
Ang ya ka
mo pa, hindi mo lang alam”.
Sagot:____________________________
 3

Binabati kita. Natapos mo ang unang pagsubok.

Alamin natin sa pahina
15 ang wastong sagot sa mga tanong.
Saang antas ka kayanabibilang?

5 tamang sagot – NAPAKAHUSAY

3-4 tamang Sagot
– MAGALING
1-2 tamang sagot– PAGBUBUTIHAN PA
0 tamang sagot – KAYA MO YAN

Ang galing mo naman kaibigan!

O, di ba kayang-kaya mo nang kilalanin ang mga

personalidad sa siniping pahayag?

Halika, may inihanda pa akong mga dapat mong

matutuhan at ilang gawaing mas lalong magpapaunlad sa
iyong pagkatuto.

Mga Gawain sa Pagkatuto:

Basahin mo
.
ANGDALAWANG MAHALAGANG KAISIPAN SA TEKSTO

Mayroon tayongdalawang(2) mahalagang kaisipan sa teksto

, ang pangunahing
kaisipan
, at pansuportang kaisipan.

•ito ang pinakamahalagang kaisipan tungkol sa

paksa ng teksto.
Pangunahing •karaniwan itong matatagpuan sa pamaksang
pangungusap ng teksto.

Kaisipan •ito ang nais ipaunawa ng manunulat sa

mambabasa

•ito ang nagbibigay linaw sa pangunahing

kaisipan.

Pansuportang •ito ang tumutulong upang mas madaling

maunawaan ang pangunahing kaisipan ng teksto
halimbawa,pangalan, lugar, paglalarawan, datos
Kaisipan o istadistika at ilan pang mahahalagang
impormasyong mag -uugnay sa pangunahing
kaisipan.

4
Mga Teknik sa pagtukoy ng kaisipan mula sa binabasa mong teksto?
 Upang matukoy ang kaisipang nakapaloob sa teksto, ang mambabasa ay kinakailangang
magtanong ng ganito:

1. Bakit ito ang pamagat ng teksto?

2. Ano ang paksa ng teksto?
3. Ano ang nais ipaunawa ng may-akda sa tekstong binasa?

Ipagpatuloy mo ang
pagbasa at sagutin ang mga tanong.

Palalimin pa Natin!

Ang dayagram sa ibaba ay makatutulong upang maunawaan ang tekstong

binasa.

PAKSA/ PAMAGAT
Tungkol saan o kanino ang Teksto

PANGUNAHING KAISIPAN
Ano ang gustong ipaalam o nais ipaunawa ng sumulat tungkol sa paksa?

MGA PANSUPORTANG DETALYE

Sino (Tungkol sa
an o kanino ang Teksto) Paano

Ano Saan Kailan Bakit

Ipagpatuloy mo. Basahin ang isang halimbawa ng teksto.

___________________________________________________________________

5
Gabay ng Maykapal: Ilang mga deboto nagdasal sa labas ng Quiapo
Church
Humihinto pa rin sa gilid ng Quiapo Church para makinig ng misa at magdasal ang
ilang mga deboto bagamat ipinagbabawal pa rin ang pagtayo sa gilid ng kalsada at
pagdadasal sa labas ng simbahan Biyernes ng madaling araw.

May mga tao na sa paligid ng naturang simbahan sakay ng bisikleta at motorsiklo

habang may iba ring naglakad lang kaninang 5:00 ng madaling araw.

May distansya naman ang mga tao sa isa't isa. May ilan ding humihipo na lang sa
gate ng simbahan. May nagtitinda rin ng sampaguita sa kalye.

Nauna nang umapela si Manila Apostolic administrator Bishop Broderick Pabillo sa

gobyerno na payagan na ang pagdaraos ng misa sa ilalim ng strict guidelines para
maiwasan ang pagkalat ng novel coronavirus.

Nangangahulugan ito na lalagyan ng markings ang sahig sa loob at labas ng

simbahan para matiyak ang physical distancing o tatlong tao lang kada bangko ang
makakaupo.

Sa ilalim ng general community quarantine sa Metro Manila, bawal pa rin ang

pagpunta ng publiko sa simbahan, at ineengganyo muna ang pagdadaos ng misa
online.
Halaw sa news.abs-cbn.com/video/news/05/29/20/gabay-ng-
maykapal-ilang-mga-deboto-nagdasal-sa-labas-ng-quiapo-church

Pamagat/ Paksa Pangunahing Kaisipan Pansuportang Kaisipan

TANDAAN!
Ang pagtamo ng kaisipang nakapaloob sa isang akda ay isang kasanayang
magandang taglayin ng sinumang indibidwal, nararating ng diwa ang nais marating,
nababatid ang mga kaalamang dati-rati’y wala pa tayo sa ating kamalayan.

6
 Naunawaan mo ba
kung ano ang mga teknik sa
pag-alam ng kaisipan sa
pagbabasa ng Pagsasanay
teksto? 1

Opo naunawaan ko kung ano ang mga

teknik upang madaling makuha ang
kaisipan mula sa aking binasang teksto.

Makakaya mo na bang maipaliwanag ang

nilalaman ng isang teksto?

Maaari mo na bang matukoy ang mga

bahagi ng isang teksto
?

Magaling!!! Nagustuhanmo ba ang ating talakay?

Nagyong natutunan mo na ang mgateknik sa pagkuha ng mga pangunahing
ideya at kaisipan ng isang binasang teksto. Maaari mo nang gawin
ang sumusunod na mga pagsasanay.
.Ipagpatuloymo pa.

Ano’ng mahahalagang impormasyon ang iyong nalaman?

Makatutulong kaya ang mga ito sa iyong pag

-aaral?

Markahan sa ibaba ang antas ng iyong pagkaunawa:

Lubos na naunawaan
Naunawaan
Naguluhan

Simulan mo na ang iba’t ibang gawain. Subukan

Mo!
7
Panuto: Basahin ang isang halimbawa ng mga salawikain at ibigay ang kaisipang
nakapaloob dito. Isulat ang sagot sa malinis na papel.

SALAWIKAIN KAHULU
GAN
1. Para sa magandang kinabukasan Kamangmangan
ay wakasan Pag-aaral ay gawing sandata Lalo na
kayong mga bata.

2. Kapag binato ka ng bato

Batuhin mo ng tinapay

3. Mansiyon man ang bahay mo asal ka

naming hunyango
Mabuti pa ang bahay mo ay kawayan
Kung maasahan ka sa lahat ng
bayanihan

4. Ngipin sa ngipin, mata sa mata

5. Ang batang palalo at di palalo Pag lumaki ang

kahalubilo Sa mundo ng magugulo.

8
 Kamusta ang unang pagsasanay? MADALI ba o MAHIRAP?
Tingnan ang sagot sa pahina 15.
Nakuha mo bang lahat ng wastong sagot sa pagsasanay 1?
Kung nakuha mo nang lahat, ikaw ay MAHUSAY!
Maaari mo nang gawin ang Pagsasanay 2.
Kung mababa sa 3, balikan mong muli ang hindi mo
nakuha at pag-aralang muli at pagkatapos,
magpatuloy na sa pagsasanay 2.

Pagsasanay 2 Dahil madali mo lang nasagutan

ang unang pagsasanay, heto pa ang isa pang
gawaing magpapatibay ng iyong kaalaman.

Panuto: Basahin ang isang halimbawa ng teksto sa ibaba. Punan ang dayagram
sa pagkuha ng
kaisipan, subukin mong suriin ang teksto. Isulat sa kuwaderno ang sagot.

Transcript ng Talumpati ni Grace Poe Nang Magdeklarang tatakbo sa

Pagkapangulo
(bahagi lamang)
Kulang po ang aking panahon ngayon upang ilahad ang kabuoan ng aking mga
mithiin at adhikain. Sa mga susunod na araw, ihahain ko po ang isang
komprehensibong program ana nakasentro sa simpleng prinsipyo at paniniwala:
walang maiiwang Pilipino at walang maiiwang lugar sa Pilipinas. Sabay-sabay
tayong aangat at sama -sama tayong uunlad!

Noong tumakbo ang tatay ko, minaliit siya, sinabi na wala siyang karanasan, at
hindi siya Pilipino. Ngunit buong tapang niyang hinarap ang hamon at di niya
inurungan ang pagkakataon na tumulong na mapabuti ang buhay ng kapwa
-Pilipino.

Ang kanyang katapatan, tapang, kabaitan ay naging inspirasyon at gabay sa akin.

Ang nanay ko naman sinabi niya: “Anak, sa lahat ng ingay ng politika, huwag mo
[sic] walain ang iyong sarili.”
Ang aking buhay ay isang bukas na aklat.
Sino ang mag-aakala na ang isang sanggol na natatagpuan ay makatutuntong sa
Senado. Salamat sa pagkakataon na ibinigay ninyo sa akin.

Huwag ninyong kalilimutan. Magaling ang Pilipino. Mapagmahal, malikhain, at

marunong gumawa ng paraan.

Kaya nating marating ang ating mga mithiin para sa bayan kung masisipag,
magmamatyag, at siguraduhin na may tapat na gagabay saatin.

9
 Dapat sama-sama tayo. Hindi kaya ng iisang tao.
Ang mangangako niya ay nagsisinungaling na.
Sa ating lahat nakasalalay ang magiging kuwento ng Pilipinas sa darating na
panahon.

Sana po ay samahan ninyo ako sa pagpapanday ng maganda at makabuluhang

hinaharap ng ating inang bayang Pilipinas.
Ako po si Grace Poe. Pilipino. Anak, asawa, at ina, at sa tulong ng Mahal na
Diyos ay inaalay ko sa inyong lahat ang aking sarili sa mas mataas na paninilbihan
bilang inyong Pangulo.
Pinagyamang Pluma, Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t ibang Teksto Tungo sa Pananalliksik
p.86-87

10
 PAKSA/ PAMAGAT

Ano ang pamagat? Tungkol saan ang

teksto?

PANGUNAHING KAISIPAN

Ano ang nais ipaunawa ng may

-akda?

MGA PANSUPORTANG DETALYE

Sino Para kanino ang teksto? Paano

Ano Saan Kailan Bakit

Ang galing -galing mo! Natapos mo ang Pagsasanay 2.

Saang pagsasanay ka n ahirapan?

Pagsasanay 1 Pagsasanay 2

Gayunpaman binabati kita sa iyong tagumpay.

Balikan ang mga natutuhan sa

naunang mga gawain upang
masagutan ang sumusunod na
pagsasanay .

Panuto: Ipaliwanag ang mga kaisipang

nakapaloob sa tekstong binasa sa Pagsasanay Pagsasanay 3
2: Transcript ng Talumpati ni Grace Poe Nang
magdeklara na Tatakbo sa Pagkapangulo.
Isulat sa kwaderno ang kasagu
tan.

11
12
1. Ano ang pakay ng sumulat ng talumpati?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

2. Sino ang inaasahan niyang babasa ng teksto?

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

3. Isinaalang-alang ba niya ang babasa ng talumpati? Patunayan ang iyong sagot.

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
4. Sa iyong palagay, ano, anong damdamin ang naantig ng kanyang isinulat?

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

5. Anong kaisipan ang nais ikintal ng may-akda sa babasa ng talumpati? Ipaliwanag.

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

Bilib na talaga ako sa iyo. Nasagutan mo lahat na

pagsasanay. Iwasto mo ang iyong mga kasagutan sa pahina
15.

Anong naramdaman mo matapos malaman ang resulta ng iyong

pagsisikap?

 ☺ 
13
 kailangan mong gawin.

Ang bahaging ito ng

Naisip mo…Isulat mo!
modyul ay susukat sa
Panapos na Pagsubok mga natutuhan mo sa
loob ng aralin.
Huwag kang matakot
dahil alam kong kayang-kaya mo ito. Huling pagsubok na lamang ito
na

Panuto: Pumili at sumulat ng isang kaisipang tumatalakay sa paksang nasa

ibaba. Gamitin ang RUBRIC bilang pamantayan sa isusulat mo. Isulat sa isang
malinis na papel ang iyong kasagutan.

Bilang isang kabataan sa kasalukuyang henerasyon, ano ang epekto saakin ng:
1. Curfew
2. Enhance Community Quarantine
3. Social Media
4. Online Learning
Lebel PAMANTAYAN Puntos
➢ Buo ang kaisipan, konsistent, kompleto ang detalye
➢ Malinaw ang intensyon at nilalaman ng sinulat
Napakahusay 10
➢ Gumamit ng wastong bantas

➢ May kaisahan at may sapat na detalye nakabatay

sa tunay na pangyayari
Mahusay 8
➢ May malinaw na intensiyon sa pagpapahayag
➢ Gumamit ng wastong bantas
➢ Konsistent, may kaisahan, kulang sa detalye
Katamtaman ➢ Di-gaanong malinaw ang intensiyon 5
➢ Gumamit ng wastong bantas
➢ Hindi ganap ang paglalahad ng detalye
Mahina ➢ Di-malinaw ang intensyon 4
➢ Hindi wasto ang bantas na ginamit

14
 ➢ Hindi buo at konsistent, walang sapat na detalye.
Napakahina ➢ Malabo ang intensiyon 2
➢ Di-wasto ang bantas
RUBRIK SA PAGMAMARKA
 Sa wakas !

Malapit mo na ng matapos ang araling ito. Iwasto ang

iyong mga sagot sa pahina 15.
Ilang bituin kaya ang iyong matatanggap? Suriin sa
ibaba.

 nagawa lahat

 1 hindi nagawa
 2 hindi nagaw
 3 pataas hindi nagawa

Ang ganda ng aralin natin.

Ang dami kong natutuhan.
Na-enjoy ko rin ang mga gawain at
pagsasanay.

Hindi rin ako nahirapan sa mga

pagsasanay. Kaya parang gusto ko pa
ng karagdagang Gawain.
Tara magtulungan tayo!

Karagdagang Gawaain

Panuto:Basahin at suriin ang isang ,tula

ibigay ang mga kaisipang nakapaloob . dito
Gamitinang talahanayansa iyong mga kasagutan. Isulat sa kwadernoang iyong
kasagutan.

MGA DALIT NI KUPIDO

Duling na ba ako?
Himutok ni Kupido

Bakit nga bawat puso na tuhugin ng

aking palaso ay inaagusan ng dugo’t
himutok at hindi pag-ibig na may gata
at pulot?

16
 13
Bakit nga bawat mata na aking
matudla ay nanatak ang luha ng
pait at dita at hindi ang biro at
ngiti ng kindat na hatid ng
hagikhik ng galak

bakit nga ang bawat labi

na aking masagi ay
nunulas ang hinanakit at
mga pasakit

15
 Sanggunian
Aklat

Dayag, Alma M. et.al. Pinagyamang Pluma: Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t ibang

Teksto Tungo sa Pananaliksik.Phoenix Publishing House.Inc. Lungsod ng Quezon.
De Laza, Crizel S. 2016 Pagbasa at Pagsusuri ng Teksto Tungo sa Pananaliksik. Rex
Book Store. Manila Elektroniko

https://www.modules.arvicbabol.com

18
Para sa iba pang tanong at puna, maaaring sumulat o tumawag sa:

Kagawaran ng Edukasyon Rehiyon V

Regional Center Site, Rawis, Legazpi City 4500

Mobile Phone
: 0917 1781288

Email Address: region5@deped.gov.ph