คาร์ โบไฮเดรต (Carbohydrate)

ครูผู้สอน นายจิระวิชโญ ศรีนุกลู

Overview
Carbohydrate(คาร์ โบไฮเดรต)

Monosaccharide(นา้ ตาลโมเลกุลเดีย่ ว)

Glucose
Galactose
Fructose
Ribose
Deoxyribose
Overview(ต่ อ)
Carbohydrate(คาร์ โบไฮเดรต)

Oligosaccharide

Disaccharide(นา้ ตาลโมเลกุลคู่)
Maltose
Lactose
Sucrose
Overview(ต่ อ)
Carbohydrate(คาร์ โบไฮเดรต)

Polysaccharide(นา้ ตาลโมเลกุลซ้ อน)

Starch(แป้ ง)
Glycogen
Cellulose
Chitin
What are carbohydrates?
 คาร์โบไฮเดรต (Carbohydrate)

 คาร์โบไฮเดรต(Carbohydrate) เป็นสารประกอบอินทรีย์ที่เป็นให้แหล่ง
พลังงานและคาร์บอนที่สาคัญของสิ่งมีชีวิตเพื่อนาไปใช้ในการดารงชีวิต
และการสร้างสารอื่นๆ
 คาร์โบไฮเดรต(Carbohydrate) เป็นสารชีวโมเลกุล มีธาตุ C, H และO
เป็นหลัก
 คาร์โบไฮเดรต(Carbohydrate) มีหน่วยย่อยเป็นนาตาลโมเลกุลเดี่ยว
(monosaccharide)
 ซึ่งเป็นนาตาลโมเลกุลเดี่ยว(monosaccharide) ที่จัดเป็นสารประกอบ
แอลดีไฮด์(aldehyde) หรือ คีโตน(ketone) ที่มีหมู่ไฮดรอกซิล(hydroxyl
; -OH)มากมาย
 คาร์โบไฮเดรต (Carbohydrate)
 สูตรทั่วไปของคาร์โบไฮเดรต คือ (CH2O)N
 แบ่งคาร์โบไฮเดรตเป็น 3 ชนิด ตามปริมาณหน่วยการสร้ง(monomer)
สรุปได้ดังตาราง

Carbohydrate class Monomer

Monosaccharide 1

Oligosaccharide 2-10

Polysaccharide 10 ขึ้นไป
 น้าตาลโมเลกุลเดี่ยว(Monosaccharide)

 Monosaccharide เป็น monomer ที่เล็กที่สุดของคาร์โบไฮเดรต

 มีรสหวาน ละลายได้ในนา
 ประกอบด้วยอะตอมของธาตุคาร์บอนตังแต่ 3ถึง 7 อะตอมและมี
Carbonyl group และ hydroxyl group ต่อกับอะตอมของ C
 น้าตาลโมเลกุลเดี่ยว(Monosaccharide)

 นาตาลโมเลกุลเดี่ยว(Monosaccharide) ที่พบมากในธรรมชาติมัก
เป็นชนิดที่มีอะตอมของคาร์บอน 5 หรือ 6 อะตอม เช่น ไรโบส มี
คาร์บอน 5 อะตอม แต่ที่พบทั่วๆไปมีคาร์บอน 6 อะตอม เช่น
กลูโคส กาแลกโทส ฟรักโทส
 นาตาลทัง 3 ชนิดมีสูตรโมเลกุลเหมือนกัน คือ C6H12O6 แต่การ
จัดเรียงของโครงสร้างต่างกัน คุณสมบัติของนาตาลจึงแตกต่างกัน
ไปด้วย
 เรียกโมเลกุลใดๆ ที่มีสูตรโมเลกุลเหมือนกันแต่การจัดเรียงตัวของ
โครงสร้างต่างกันว่า ไอโซเมอร์(Isomer)
น้าตาลโมเลกุลเดี่ยว(Monosaccharide)
น้าตาลโมเลกุลเดี่ยว(Monosaccharide)

Monosaccharide

Aldose sugar Ketose sugar

น้าตาลไรโบส น้าตาลไรบูโลส
น้าตาลกลูโคส น้าตาลฟรุกโทส
น้าตาลกาแล็กโทส
น้าตาลโมเลกุลเดี่ยว(Monosaccharide)
 น้าตาลโมเลกุลเดี่ยว(Monosaccharide)

 เพื่อบ่งบอกจานวนคาร์บอน ในมอโนแซ็กคาไรด์ จึงมักจะ

เรียกชื่อนาตาลตามจานวนคาร์บอนที่เป็นองค์ประกอบดังนี

จ้านวนอะตอม ชื่อมอโนแซ็กคาไรด์
คาร์บอน
3 ไตรโอส(triose)
4 เทโทรส(tetrose)
5 เพนโทส(pentose)
6 เฮกโซส(hexose)
7 เฮพโทส(heptose)
 Glucose (C6H12O6)
โครงสร้าง

สูตรโครงสร้างแบบฟิชเชอร์ สูตรโครงสร้างแบบเฮเวิร์ธ
Glucose (C6H12O6)
Glucose (C6H12O6)
 Glucose (C6H12O6)
โครงสร้ าง
 Glucose (C6H12O6)
โครงสร้ าง
Glucose (C6H12O6)
Enantiomer
 Glucose (C6H12O6)
ความส้าคัญ
 แหล่งพลังงานหลักของทุกเซลล์
 ไม่ต้องย่อยก่อนนาไปใช้(ดูดซึมได้ทันที)
 สลายให้พลังงานอย่างรวดเร็ว = 4 kcal/g
 เป็น Monomer ของ starch/glycogen/cellulose
 พบในสิ่งมีชีวิตทุกชนิด
 มีมากที่สุดในธรรมชาติ
 ละลายนาได้ดีแต่สามารถตกผลึกได้
 หวานอันดับ 2
 Glucose (C6H12O6)
แหล่งที่พบ
 องุ่น(นาตาลองุ่น) ข้าว(ในรูปมอลโทส)
 อ้อย(ในรูปซูโครส) นม(ในรูปแลกโทส)
 ในเลือด เรียกว่า Blood sugar
 ในผู้ป่วยเบาหวานพบนาตาลกลูโคสได้ในปัสสาวะ
เรียกว่า glycosuria
 Galactose (C6H12O6)
โครงสร้ าง

β -galactose

α -galactose
 Galactose (C6H12O6)
ความสาคัญ
 ไม่ต้องย่อยก่อนนาไปใช้
 สารอาหารให้พลังงาน
 ละลายนาได้ดีแต่สามารถตกผลึกได้
 เป็นส่วนประกอบของเยื่อหุ้มเซลล์และเยื่อหุ้มประสาท (จึง
มีชื่อเรียกว่า Brain sugar)
 ถูกเปลี่ยนเป็นกลูโคสเพื่อเป็นแหล่งพลังงานได้
 เป็นสารประกอบของ galactosamine ในหมู่เลือด
 ความหวานเป็นอันดับ 3
 Galactose (C6H12O6)
แหล่ งทีพ่ บ
 นานม(พบในรูปนาตาล lactose เมื่อผ่านการย่อยจะได้
นาตาล Galactose)
 พบในรูปพอลิแซ็กคาไรด์(Polysaccharide)→กระดูก
อ่อนและพังผืด
 พบในรูปกาแลกโทซามีน(galactosamine) → สารหมู่
เลือด ABO
 พบใน agar → เพาะเลียงเนือเยื่อ จุลินทรีย์
 Galactosemia
กาแลคโตซีเมีย (galactosemia) เป็นภาวะที่ร่างกาย
ขาดเอนไซม์ในการย่อยเปลี่ยนนาตาลกาแลคโตสเป็น
นาตาลกลูโคส ทาให้ระดับนาตาลกาแลคโตสในเลือด
สูงมีผลเสียต่อการแข็งตัวของเลือด การทางานของตับ
ไต และทาให้เกิดต้อกระจก
 Fructose (C6H12O6)
โครงสร้ าง
 Fructose (C6H12O6)
โครงสร้ าง

α -Fructose β –Fructose
 Fructose (C6H12O6)
ความสาคัญ
 เป็นแหล่งพลังงานของเซลล์อสุจ(ิ sperm)
 ถูกเปลี่ยนเป็นกลูโคสเพื่อเป็นแหล่งพลังงานได้
 ความหวานเป็นอันดับ 1 (มีความหวานกว่ากลูโคสถึง 2 เท่า)
 Fructose (C6H12O6)
แหล่ งทีพ่ บ
 พบมากในนาผึง
 ผลไม้ที่มีรสหวานต่างๆ
 การย่อยสลายนาตาลอ้อย
ความหวานของน้าตาลบางชนิด
น้าตาล ความหวาน
ฟรุกโทส 1.7
นาตาลอินเวอร์ท 1.6
ซูโครส 1(ตัวเปรียบเทียบ)
กลูโคส 0.7
มอลโทส 0.6
แลกโทส 0.4
 Ribose (C5H10O5)
โครงสร้ าง
 Ribose (C5H10O5)
ความส้าคัญ
 เป็นองค์ประกอบของสารพันธุกรรม(RNA)
 เป็นองค์ประกอบของสารพลังงานสูง เช่น ATP, NAD+,
NADP+ ,FAD
 Ribose (C5H10O5)
แหล่ งทีพ่ บ
 Ribonucleic Acid (RNA)
 Nicotinamide Adenine Dinucleotide (NAD+)
 Nicotinamide Adenine Dinucleotide Phosphate
(NADP +)
 Flavin Adenine Dinucleotide (FAD)
 Adenosine Triphosphate(ATP)
 Deoxyribose (C5H10O4)
โครงสร้ าง
 Deoxyribose (C5H10O4)
ความส้าคัญ
 เป็นองค์ประกอบของสารพันธุกรรม(DNA)

แหล่งที่พบ
 พบในสาย DNA