თავის კუნთები - musculi capitis

სახის ანუ მიმიკური კუნთები

 პირის ირგვლივი კუნთი - m. orbicularis oris
იყოდა კიდის - pars marginalis და ლოყის - pars labialis
ნაწილებად. პირის კუთხის მიდამოში პირის ირგვლივი კუნთი
გადადის ლოყის კუნთში.

 ზედა და ქვედა საჭრელი კუნთები - m. incisivus superior et

inferior seu m. incisivus maxillaris et mandibularis
ზედა საჭრელი კუნთი მოთვსებულია საჭრელი ძვლის ტუჩის
ზედაპირსა და პირის ირგვლივ კუნთს შორის. ქვედა საჭრელი
კუნთი მდებარეობს ტუჩის ზედაპირსა და პირის ირგვლივ
კუნთს შორის.

 ნიკაპის კუნთი - m. mentalis

იწყება ქვედა ყბის ტუჩის ზედაპირიდან და მთვრდება ნიკაპის
კანში.

 ყვრიმალის კუნთი - m. zygomaticus

იწყება ყვრიმალის ქედიდან და მთვრდება პირის ირგვლივ
კუნთზე.

 ტუჩების კანქვეშა კუნთი - m. subcutaneous labiorum

სახის კანქვეშა კუნთის გაგრძელებაა, მისი ძირითდი მასა
ჩაწნულია პირის ირგვლივ, ნაწილი კი - ლოყის კუნთში.
  ცხვირ-ტუჩის ამწევი კუნთი - m. levator nasolabialis
იწყება შუბლის ფასციიდან, თვალის ორბიტის მედიალური
კუთხის მიდამოდან და სხვადასხვა სახის ცხოველებში
არაერთნაირად მიემართება ზედა ტუჩისა და ცხვირის ფრთაში.

 ზედა ტუჩის დამწევი კუნთი - m. depressor labii superioris

იწყება ეშვის კუნთთან ერთდ დ ამდებარეობს მის ქვეშ,
მთავრდება ზედა ტუჩში (რქოსანში) ან ნესტოს ქვეშ (ღორში)

 ქვედა ტუჩის დამწევი კუნთი - m. m. depressor labii inferioris

კუნთის დასადწყისი შეზზრდილია ლოყის სღრმა კუნთთან და
მთვრდება ქვედა ტუჩში.

 ლოყის კუნთი - m. buccinator

მისი წინა ნაწილი დაფარულია ტუჩის კანქვეშა კუნთითმ უკანა
ნაწილი - საღეჭი კუნთით.

 ქვედა ქუთუთოს დამწევი კუნთი - m. depressor palpebrae

inferioris seu malaris
იწყება ქუთუთოს ირგვლივი კუნთიდან და მთავრდება ლოყის
ფასციაში.

 ეშვის კუნთი - m. caninus

იწყება ყვრიმალის ქედის ბოლოდან და მთავრდება ცხვირის
გარეთა ფრთისა პირის ირგვლივ კუნთში.
  ზედა ტუჩის საკუთარი ამწევი კუნთი - m. levetor labii superioris
proprius
იწყება ზედა ყბის, საცრემლე და ყვრიმალის ძვლების
შეერთების ადგილიდან.

 ცხვირის განივი კუნთი - m. transversus nasi

მდებარეობს ცხვირის ფრთისებრი ხრტილების მედიალურ
ნაპირებს შორის.

საღეჭი ანუ ქვედა ყბის მამოძრავებელი კუნთები

 დიდი საღეჭი კუნთი - m. masseter
მდებარეობს ქვედა ყბის ტოტოის ლატერალურ ზედაპირზე,
დაფარულია სახის კანქვეშა კუნთით და საღეჭი ფასციით.

 საფეთქლის კუნთი - m. temporalis

იწყება საფეთქლის ფოსოდან და საფეთქლის ქედიდან და
მტვრდება ქვედა ყბის გვირგვინისებრ მორჩზე.

 ფრთისებრი კუნთი - m. pterygoideus

იწყება სასის და ფრთისებრი ძლებიდან და მთვრდება ქვედა
ყბის მედიალურ ზედაპირზე.

 ორმუცელა კუნთი - m. digastricus

იწყება საუღე მორჩდან და მთვრდება ქვედა ყბის სხეულის
ვენტრალურ კიდესთან.
 საუღლე ქვედა ყბის კუნთი - m. jugulomandibularis
იწყება ორმუცელა კუნთთნ ერთდ საუღლე მორჩიდან და
მთავრდება ქვედა ყბის ტოტის უკანა კიდეზე.

წინა  კიდურის კუნთები

მხარის სახსარზე მოქმედი კუნთები
მხრის სახსარი  მარტივი მრავალღერძიანი სახსარი.
ექსტენზორები: 
 ქედწინა კუნთი-m. Supraspinatus 
ბეჭის ძვლის ქედწინა ფოსოდან  მხარის ძვლის დიდსა და
მცირე ბორცვებზე.

 ნისკარტ-მხარის კუნთი-m. Coracobrachialis 

იწყება ბეჭის ძვლის ნისკარტისებრი მორჩიდან და მთავრდება
მხარის ძვლის მცირე ბორცვის ქედზე.

ფლექსორები: 
 დელტისებრი კუნთი- m.deltoideus. 
ბეჭის ქედიდან  მხარისს ძვლის დელტისებურ ხორკლზე

 მცირე მრგვალი კუნთი- m. Teres minor 

ბეჭის კაუდალური კიდედან  მხარის ძვალზე.

 დიდი მრგვალი კუნთი- m. Teres major 

ბეჭის კაუდალური კუთხიდან  მხარის ძვლის მცირე ბორცვის ქედზე.

 სასახსრე ჩანთის გამჭიმავი კუნთი- m. Tensor capsulae articularis 

ბეჭის ძვლის ყელიდან  მხარის ძვლის ყელზე.
აუდუქტორები: 
 ბეჭქვეშა კუნთი- m.subcapularis. 
ბეჭქვეშა ფოსოდან  მხარის ძლის მედიალურ ბორცვზე.
აბდუქტორი: 
 ქედუკანა კუნთი_ m. Infraspinatus 
ქედუკანა ფოსოდან  მხარის ძლის დიდ ბორცვზე.
იდაყვის სახსარზე მოქმედი კუნთები
იდაყვის სახსარი მარტივი ერთღერძიანი სახსარია 

ექსტენზორები:
 მხარის სამთავა კუნთი-m.triceps brachii  სამკუთხა ძლიერი
კუნთი. აქვს 4 თავი.
1. გრძელი თავი- caput longum 
ბეჭის კაუდალურ კიდეზე  იდაყვის მორჩზე.
2. ლატერალური თავი- caput laterale
მხარის ძლის დელტისებური ხორკლიდან  იდაყვის მორჩზე. 
3. მედიალური თავი- caput mediale 
მხარის ძლის მედიალურ ზედაპირზე  იდაყვის მორჩზე.
4. დამატებითი თავი- caput accesorium 
მხარის ძვლის ყელის ზედაპირიდან  მთავრდება მედიალურ
თავთან ერთად.

 იდაყვის მცირე კუნთი-m. Anconeus 

მხარის ძვლის იდაყვის ფოსოდან  იდაყვის ბორცვზე.
(დაფარულია სამთვა კუნთით)
 წინა მხარის ფასციის გამჭიმავი კუნთი- m. Tensor fasciae
antebrachii 
ბეჭის ძვლის კაუდალური კიდედან  წინა მხრის ფასციაზე.
 ფლექსორები:
მხარის ორთავა კუნთი- m. Biceps brachii 
ბეჭის ბორცვიდან  ერთი თავი - სხივის ბორცვზე), მეორე -
იდაყვის ძლის მედიალურ კიდეზე.

მხარის კუნთი- m. Brachialis

მხარის ძვლის ყელის კაუდალური ზედაპირიდან  სხივის
ძლის ხორკლიან ზედაპირზე.  

მაჯის სახსარზე მოქმედი კუნთები 

მაჯის სახსარი რთული ერთღერძიანი სახსარია. 
ექსტენზორები:
 მაჯის სხივისაკენ გამშლელი კუნთი- m. Extensor carpi radialis 
მხარის ძვლის გამშლელი ზედა როკიდან  ნების მე-3 ძვლის
ხორკლზე.

 ცერის გრძელი გამზიდველი კუნთი- m. abductor pollicis longus. 

სხივის ძვლის ლატერალური კიდედან  ნების მეორე ძვალზე.

ფლექსორები:
 მაჯის იდაყვისკენ გამშლელი კუნთი- m. Extensor carpi ulnaris,
seu m. Ulnaris lateralis. 
მხარის ძლის გამშლელი ზედა როკიდან ერთი ნაწილი:
უერთება დამატებით ძალს, მეორე: ნების მეოთხე ძვალს.

 მაჯის იდაყვისკენ მომხრელი კუნთი- m. Flexor carpi ulnaris. 

მხარის თავი (caput humerale) იწყება მხარის ძლის მომხრელი
ზედა როკიდან, იდაყვის თვი (caput ulnare) იწყება იდაყვის
მორჩიდან  ერთდებიან და მთავრდებიან მაჯის დამატებით
ძვალზე.

 მაჯის სხივისაკენ მომხრელი კუნთი-m. Flexor carpi radialis 

მხარის ძლის მომხრელი ზედა როკიდან  ნების მეროე
ძვალზე.

თითის სახსრებზე მოქმედი კუნთები

თითის სახსრები მარტივი ერთღერძიანი სახსრებია.
ექსტენზორები: 
 თითების საერთო გამშლელი კუნთი- m. Extensor digitorum
communis 
მხარის ძვლის გამშლელი ზედა როკიდან  მესამე და მეოთხე
თითის ძლიქის ძვლის გამშლელ მორჩზე (რქოსანში)/ მესამე
ფალანგაზე (ცხენში)

 თითების გვერდითი გამშლელი კუნთები-m. Extensor

digitorum lateralis
 იდაყვის სახსრის გვერდით იოგისა და წინა მხრის ძვლების
გვერდითი კედლებიდან  პირველი ფალანგის პროქსიმალურ
ბოლოზე.

 მეორე თითის სპეციალური გამშლელი კუნთი- m. Extensor

digiti secundi proprii. 
დამოუკიდებელი კუნთის სახით აქვს ძაღლს და ღორს.

 მრგვალი პრონატორი_m. Pronator teres- 

მხარის ძვლის მომხრელი ზედა როკიდან  სხივის ძლის
მედიალური ზედაპირის პროქსიმალურ ეპიფიზზე.
  კვადრატული პრონატორი- m. Pronator guadratus 
სხივის ძვლიდან  იდაყვის ძვლისკენ.

ფლექსორები:

 თითის ზერელე მომხრელი- m. Flexor digitorum superficialis- 

მხარის ძლის მომხრელი ზედა როკიდან  მეოთე და მეხუთე
თითების პირველ და მეორე ფალანგაზე.

 თითების ღრმა მომხრელი კუნთი- m. Flexor digitorum profundus

– 
აქვს მხარის, იდაყვის და სხივის თავი, რომლებიც ერთდებიან
და მთვრდება ჩლიქის ძვალზე.

 ძვალთაშუა კუნთი-m. Interosseus 

ნების ვოლარული საერთო იოგიდან  საბორკილე ძვლის
სესამოიდურ ძვალზე.

 ჭიაყელა კუნთები- m.m. lumbricales 

კარგად აქვს განვითრებული ხუთთით ცხოველებს.

უკანა კიდურის კუნთი

მენჯ-ბარძაყის სახსრის კუნთები
სახსარი მარტივი და მრავალღერძიანია. 
ესქტენზორები: 
 ზედა დუნდულა კუნთი-m. Glutaeus superficialis 
სადუნდულე ფასციიდან, თეძოს წვეტის ფუძიდან, გავის ბორცვიდან 
მესამე ციბრუტზე.

 შუა დუნდულა კუნთი- m.glutaeus medialis 

თეძოს ძლის ფრთის სადუნდულე ზედაპირიდან და გავა-თეძოს
დორსალური იოგიდან  დიდ ციბრუტზე.

 ღრმა დუნდულა კუნთი - m. gluteaus profundus

გავის ძვლიდან და გავა-საჯდომი იოგიდან  დიდ ციბრუტზე. (შუა
დუნდულა კუნთის ქვეშ)

 დამატებითი დუნდულა კუნთი-m.glutaeus accesorius 

თეძოს ძვლის ფრთიდან  დიდ ციბრუტზე. (შეზრდილია შუა
დუნდულა კუნთთან)

 მსხლისებრი კუნთი-m.piriforms 
გავის ძლიდან, გავა-საჯდომი იოგიდან  დიდ ციბრუტზე.
(ზედაპირული დუნდულა კუნთის ქვეშ)

 ბარძაყის ორთავა კუნთი- m.biceps femoris  მუხლის ტოტი

(კვირტისტავის ლატერალურ
საჯდომი თავი კიდეზე და ლატერალურ სწორ
იოგზე)
(საჯდომი ბორცვიდან)
წვივის ტოტი

სახერხემლე თავი (დიდი წვივის ქედზე)

(გავის მალებიდან და გავა-საჯდომი

იოგიდან) ქუსლის ტოტი

(ქუსლის ბორცვზე)

 ნახევრადმყესოვანი კუნთი- m. Semitendinosus 

საკდომი ბორცვიდან და გავა-საჯდომი იოგიდან  დიდი წვივის ქედის
მედიალურ ზედაპირზე. (ბარძაყის ორთავა კუნთის კაუდალურად)

 თითისტარისებრი კუნთი- m. Semimembranosus 

საჯდომი ბორცვის კაუდალური ნაპირიდან  ბარძაყის ძვლის
მედიალურ როკზე. (ნახევრადმყესოვანი კუნთის უკან)
  ბარძაყის კვადრატული კუნთი- m. Guadratus femoris 
საჯდომი ძვლის სხეულის ვენტრალური ზედაპირიდან  ბარძაყის
ძვლის პლანტარულ ზედაპირზე.
ფლექსორები: 
 თეძო-სუკის კუნთი- m.iliopsoas შედგება ორი დამოუკიდებელი
კუნთისგან: სუკის დიდი კუნთი-m.psoas major და თეძოს კუნთისგან-
m.iliacus. 

 თეძოს კუნთი- m.iliacus  

გავის ძლის ფრთიდან (მედიალური თავი)/ თეძოს ძვლის ფრთიდან
(ლატერალური)  მცირე ბორცვზე.

 სასახსრე პარკის კუნთი-m. Capsularis 

მდებარეობს ბარძყის ყელსა და ტაბუხის ბუდის ფოსოს შორის.

 ბარძაყის განიერი ფასციის გამჭიმავი კუნთი_ m. Tensor fasciae latae. 

თეძოს წვეტიდან, შუა დუნდულა კუნთიდან, უერთდება ბარძაყის
განიერ ფასციას  დიდი წვივის ქედსა დაკვირისტავის სწორ იოგზე.

 თერძის კუნთი-m. Sartprius 

თეძოს ფასციიდან, სუკის მცირე კუნთის მყესიდან  დიდი წვივის
ქედსა და კვირისტავზე.

 ქედის კუნთი-m.pectineus 
ბოქვენის შემაღლებიდან  მცირე ციბრუტის ქვეშ.

 ადუქტორები: 

 ნაზი კუნთი-m. Gracilis 

ბოქვენნის სიმფიზიდან  დიდი წვივის ქედსა და კვირისტავის
მედიალურ სწორ იოგზე.

 ბარძაყის მომზიდველი კუნთი-m. Adductor femoris- 

(ნაზი კუნთის ქვეშ) მენჯიჯს ვენტრალური ზედაპირიდან  კვირისტავის
მედიალურ სწორ იოგზე.
სუპინატორები: 
 გარეთა დამხურავი კუნთი_m. Obturatorius externus. 
მენჯის ძლების ვენტრალური ზედაპირიდან დახურული ხვრელის
მედიალურად  ციბრუტის ფოსოში.

 შიგნითა დამხურავი კუნთი- m. Obturatorius internus 

დახურული ხვრელის კრანიომედიალურად  ციბრუტის ფოსოში.

 ტყუპი კუნთი- m. Gemellus 

მცირე საჯდომი ამონაჭდევიდან  ტაბუხის ბუდეში.

 მუხლის სახსარზე მოქმედი კუნთები 

სახსარი_რთული და ერთღერძიანი. 
ექსტენზორები: 
 ბარძაყის ოთხთავა კუნთი- m. Guadriceps femoris აქვს ოთხი თავი:

ბარძაყის სწორი კუნთი - m. rectus femoris

(სპეციალური ბორცვიდან)
ლატერალური მსხვილი კუნთი - m. vastus lateralis კვირისტავზე
და დიდი წვივის ქედზე
(ბარძყის ძვლის პროქსიმალური ბოლოს ლატერალური ზედაპირიდან)
მედიალური მსხვილი კუნთი - m. vastus medialis
(ბარძაყის ძვლის მედიალური ზედაპირიდან)
შიგნითა მსხვილი კუნთი - m. vastus initermedia
(ბარძაყის ძვლის წინა ზედაპირდან)

ფლექსორები: 
 მუხლქვეშა კუნთი- m. Popliteus 
ბარძაყის ძლის მუხლქვეშა ფოსოდან  დიდი წვივის ზორკლის
პლანტარულ ზედაპირზე.

საჭენებელ სახსარზე მოქმედი კუნთები

სახსარი- რთული ერთღერძიანი. 
ექსტენზორები: 
 კანჭის სამთავა კუნთი- m. Triceps surae. ორი კუნთისგან შედგება: 

1. კანჭის ტყუპი კუნთი-m.gastrocnemius, 

ბარძაყის ძვლის პლანტარული ფოსოს ბაგეებიდან  ქუსლის ბოცვზე

2. ქუსლის კუნთი- m. Soleus 

მცირე წვივის ძვლის თვიდან  უერთდება აქილევსის მყესს.

დიდი წვივის უკანა კუნთი-m. Tibialis posterior 

მცირე წვივის პროქსიმალური ბოლოდან  უკანა ტერფის ცენტრალურ
ძვალსა და საჭენებელი სახსრის მედიალურ იოგზე.

ფლექსორები: 
დიდი წვივის წინა კუნთი- m. Tibialis anterior 

დიდი წვივის პროქსიმალური ბოლოდან  უკანა ტერფის და წინა
ტერფის ძვლებზე.

მცირე წვივის მესამე კუნთი- m. Peroneus tertius

ბარძაყის ძლის ლატერალური იოგიდან  უკანა და წინა ტერფის მეორე
და მესამე ძვლებზე.
 
მცირე წვივის გრძელი კუნთი- m. Peroneus longus 
მცირე წვიივს ძვლის თავიდან, დიდი წვივის ლატერალური როკიდან
და კვირისტავის ლატერალური სწორი იოგიდან  უკანა ტერფის
პირველ-მეორე, ან წინა ტერფის პირველ ძვალზე.

მცირე წვივის მოკლე კუნთი-m. Peroneus brevis 

მცირე წვივის ძვლის დისტალური მესამედან  წინა ტერფის მეხუთე
ძვალზე.

თითების სახსარზე მოქმედი კუნთები

სახსარი_ მარტივი ერთღერძიანი. 
ექსტენზორები: 
თითების გრძელი გამშლელი კუნთი- m. Extensor digitorum longus 
ბარძაყის ძლის ალტერალური როკიდან  მესამე ფალანგის გამშლელ
მორჩზე.

თითების გვერდითი გამშლელი კუნთი- m. Extensor digitorum lateralis 


მუხლის სახსრის ლატერალური იოგისა და მცირე წვივის ლატერალური
გოჯის ზემოთ  მეოთხე თითის მეორე ფალანგაზე (რქოსანში)

თითების მოკლე გამშლელი კუნთი- m. Extensor digitorum brevis

საჭენებელი სახსრის იოგებიდან  თითების გრძელი გამშლელის მყესზე
(რქოსანში)
 
 პირველი თითის გრძელი გამშლელი კუნთი- m. Extensor hallucis
longus 
მცირე წვივის ძვლიდან  მეორე თითზე.
ფლექსორები: 
 თითების ზედაპირული მომხრელი კუნთი-m. Flexor digitorum
superficialis 
ბარძაყის ძვლის პლანეტარული ფოსოდან  ქუსლის ბორცვზე.

თითების ღრმა მომხრელი კუნთი-m. Flexor digitorum profundus.

მდებარეობს დიდი წვივის ძვლის პლანტარულ ზედაპირზე.
 
პირველი თითის გრძელი მომხრელი კუნთი- m. Flexor hallucis longus 

დიდი წვივის ლატერალური როკიდან და მცირე წვივიდან 00> მესამე
ფალანგის მომხრელ ზედაპირზე.

თითების გრძელი მომხრელი კუნთი-m.flexor digitorum longus 


დიდი წვივის ლატერალური როკიდან  მესამე ფალანგის მომხრელ
ზედაპირზე.
  ტერფის კვადრატული კუნთი-m. Guadratus plantae აქვს მარტო
ძაღლს.
ქუსლის ძლის დისტალური ნაწილის ლატერალური ზედაპირიდან 
თითების ღრმა მომხრელის მყესზე.