სურათი 2-8 სასირცხო ნერვი და სისხლძარღვები (Corton, 2012, საავტორო უფლებები დაცულია).

სურათი 2-9 მოზრდილი ქალის საშვილოსნოს წინა (A), მარჯვენა ლატერალური (B) და უკანა (C) ხედები. a = ფალოპის მილი; b = მრგვალი
იოგი; c = საშვილოსნო-საკვერცხის იოგი; Ur = შარდსაწვეთი.
სურათი 2-10 საშვილოსნო, დანამატები და მათი ანატომია (Corton, 2012, საავტორო უფლებები დაცულია).
სურათი 2-10 საშვილოსნო, დანამატები და მათი ანატომია (Corton, 2012, საავტორო უფლებები დაცულია).

25). ამის შემდეგ აღნიშნული ნერვი მიემართება გავა- (Mahakkanukrauh, 2005). შორისის მიდამოს
წვეტიანი იოგის უკან და გავა- კუკუხოს იოგის ზემოთ და სისხლმომარაგება მთავრესად ხდება სასირცხო არტერიით,
მცირე საჯდომი ხვრელით უბრუნდება მენჯის ღრუს, რომლის ტოტები თანამოსახელე ნერვების იდენტურია.
აქედან მიემართება შიგნითა დამხურავი კუნთისაკენ,
სადაც წვება ეგრეთ წოდებულ სასირცხო ნაპრალში, შიგნითა სასქესო ორგანოები
რომელიც წარმოიქმნება დამხურავი ხვრელის შიგნითა საშვილისნო
ფასციითგაყოფის შედეგად (Shafik, 1999). ზოგადად, ნერვი არაორსული საშვილოსნო მდებარეობს მცირე მენჯის
არის ფიქსირებული, შესაბამისად, მშობიარობის პროცესში ღრუში და მას წინიდან ესაზღვრება შარდის ბუშტი,
იქმნება მისი გადაჭიმვის საშიშროება (Lien, 2005). ხოლო უკნიდან სწორი ნაწლავი. საშვილოსნოს უკანა
სასირცხო ნერვი ტოვებს თანამოსახელე ნაპრალს, კედელი თითქმის მთლიანად დაფარულია სერუზული
აღწევს შორისის მიდამოს და იყოფა სამ ტერმინალურ გარსით, რომელსაც ეწოდება ვისცერალური პერეტონიუმი
ტოტად, 1) სავნებოს დორსალური ნერვი - მიემართება (სურ, 2-9), მისი ქვედა ნაწილი ქმნის სწორ ნაწლავ-
კუკუხო-მღვიმოვან კუნთსა და შორისის მემბრანას შორის საშვილოსნოს ან დუგლასის ჩაღრმავების წინა საზღვარს ,
და ანერვებს სავნებოს თავს (Ginger, 2016); 2) შორისის ხოლო საშვილოსნოს წინა კედელი მხოლოდ მის ზედა
ნერვი გაივლის შორისის მემბრანის ზედაპირულად ნაწილშია დაფარული პერიტონეუმით, რომელიც შემდეგ
(Montoya, 2011), იგი იყოფა სასირცხო ბაგეების უკანა და გადადის შარდის ბუშტზე და ქმნის შარდის ბუშტ-
კუნთოვან ნერვებად, რომლებიც ანერვებენ სასირცხო საშვილოსნოს ჩაღრმავებას. საშვილოსნოს წინა კედლის
ბაგეების კანს და შორისის წინ სამკუთხედის კუნთებს ქვედა ნაწილი უკავშირდება შარდის ბუშტის უკანა
შესაბამისად; 3) სწორი ნაწლავის ქვემო ნერვი - გამოიყოფა კედელს კარგად დაცული ფაშარი შემაერთებელი
კუკუხო-სწორი ნაწლავის ფოსოში და ანერვებს ყითას ქსოვილის ფენით - ასე იქმნება შარდის ბუშტ-
გარეთა სფინქტერს, ყითას ლორწოვანსა და შორისის კანს საშვილოსნოს სივრცე. კლინიკურად, საკეისრო კვეთის
დროს შარდის ბუშტ-საშვილოსნოს პერიტონეუმი მშობიარობის შემდეგ იგი ხდება განივი, ნაპრალისებრი და
იკვეთება, რითაც ხდება შარდის ბუშტ-საშვილოსნოს მასში განირჩევა ორი - წინა და უკანა ბაგე. მშობიარობის
სივრცესთან მიდგომა, შედეგად შარდის ბუშტის დროს ყელის ღრმა ჩახევის შემთხვევაში შესაძლოა მან
გადანაცვლდება ქვემოთ , გამოთავისუფლდება მიიღოს კვანძის ან ვარსკვლავისებრი შესახედაობა.
საშვილოსნოს ქვედა სეგმენტი ჰისტეროტომიისა და საშვილოსნოს ყელის ნაწილს, გარეთა პირის ირგვლივ,
მშობიარობისათვის (თავი 30). ეწოდება ექტოცერვიქსი და იგი უპირატესად დაფარულია
საშვილოსნო წარმოადგენს მსხლის ფორმის ღრუ არაკერატინიზირებული, მრავალშრიანი ბრტყელი
ორგანოს, რომელიც შედგება ორი არათანაბარი ეპითელიუმით, განსხვავებით ენდოტერვიკალური
ნაწილისაგან: ზედა სამკუთხედის ფორმის სხეული და არხისაგან, რომელიც ამოფენილია ცილინდრული
ქვედა ცილინდრული ფორმის - საშვილოსნოს ყელი, ეპითელიუმით, რომელიც ქმნის ღრმა ჩანართებს ან
რომელიც უკავშირდება საშოს. ეს ორი ნაწილი ერთმანეთს „ჯირკვლებს“. ზოგადად, ორსულობის დროს ხდება
უკავშირდება ე.წ. ისთმურის საშუალებით, მას აქვს დიდი ენდოცერვიკალური ეპითელიუმის ექტოცერვიქსზე
პრაქტიკული მნიშვნელობა, ვინაიდან მისგან ყალიბდება გამოსვლა, რასაც ევერსია ეწოდება (თავი 4).
საშვილოსნოს ქვედა სეგმენტი ორსულობის დროს. საშვილოსნოს ყელის სტრომა უმთავრესად შედგება
საშვილოსნოს სხეულის თითოეული ზედა-ლატერალურ კოლაგენის, ელასტინისა და პროტეოგლიკანებისაგან და
კიდეს აქვს ე.წ. რქები, რომელთაგან იწყება საშვილოსნოს ძალიან მცირე რაოდენობით გლუვი კუნთისაგან.
მილები (ფალოპის) ამავე მიდამოში იწყება მრგვალი და აღნიშნული კომპონენტების ცვლილებები , მათი
საშვილოსნო-საკვერცხის იოგები. იმ უბანს, სადაც რაოდენობის, შემადგენლობის ან ორიენტაციის მხრივ,
ფალოპის მილები უერთდება საშვილოსნოს, ეწოდება განაპირობებს საშვილოსნოს ყელის მომზადებას
საშვილოსნოს ძირი (fundus). საშვილოსნოს სხეულის მშობიარობისათვის. ორსულობის დასაწყისში იზრდება
კუნთოვანი წინა და უკანა კედლების შიგნითა ყელის ვასკულარიზაცია, რაც აძლევს ყელს
ზედაპირები თითქმის ეხება ერთმანეთს და მათ შორის დამახასიათებელ ციანიზურ შესახედაობას - ჩედვიკის
რჩება ვიწრო ნაპრალი. არაორსული საშვილოსნოს სიგრძე სიმპტომი, ასევე ხდება ყელის ჰიპერტროფია , რაც იწვევს
6-8 სმ, მაშინ, როდესაც მრავალნამშობიარევის - 9-10 სმ, მის დაბილებას, ხოლო ისთმური ნაწილის დარბილება
საშუალოდ იწონის 60 გრამს, ხოლო ნამშობიარევი წარმოადგენს ჰეგარის ნიშანს.
საშვილოსნოს წონა გაცილებით მეტია (Langlois 1970,
Sheikhazadi, 2010). არაორსული საშვილოსნოს ძირი და ყელი მიომეტრიუმი და ენდომეტრიუმი
დაახლოებით თანაბარი სიგრძისაა, ხოლო როგორც უკვე აღვნიშნეთ, საშვილოსნო კუნთოვანი
მრავალნამშობიარევის ყელი მთლიანი სიგრძის თითქმის ორგანოა, რომელიც წარმოდ-გენილია ერთმანეთთან
მესამედზე ოდნავ მეტს შეადგენს. შემაერთებელ-ქსოვილოვანი ელასტიკური ბოჭკოებით
ორსულობის დროს საშვილოსნო იზრდება მისი დაკა-ვშირებული გლუვი კუნთით. აღნიშნული,
კუნთოვანი ბოჭკოების ჰიპერტროფიის ხარჯზე. ერთმანეთში გადახლართული ბოჭკოები გარს არტყამენ
საშვილოსნოს ძირი იღებს თაღის ფორმას. უფრო მეტიც, მიომეტრიუმის სისხლძარღვებს და ახორციელებენ მათზე
მრგვალი იოგები იწყება საშვილოსნოს ზედა და შუა ზეწოლას, როგორც ნაჩვენებია სურათზე 2-11. ამგვარი
მესამედების შეერთების ადგილიდან ფალოპის მილები ანატომია ქმნის ხელსაყრელ პირობებს ჰემოსტაზისათვის
გრძელდება, ხოლო საკვერცხეები რჩება უცვლელი. მშობიარობის მესამე პერიოდში. მიომეტრიუმის
კუნთოვანი ბოჭკოების რაოდენობა ვარირებს მათი
საშვილოსნოს ყელი ლოკალიზაციის მიხედვით (Schwalm, 1966) და იგი
საშვილოსნოს ყელი არის ცილინდრული ფორმის და პროგრესულად მცირდება საშვილოსნოს ყელის
გააჩნია ორი: შიგნითა და გარეთა პირი. პროქსიმალურად მიმართულებით, სადაც ქმნის
ყელის ზედა საზღვარს ქმნის შიგნითა პირი. ნ
საშვილოსნოს ყელის ზედა ნაწილი - სუპრავაგინალ;ური,
მოთავსებულია საშოს ზემოთ (სურათი 2-10), იგი
დაფარულია პერიტენეუმით, მის უკანა ზედაპირზე,
კარდინალური იოგები ეხება ლატერალური მხრიდან,
ხოლო მეზობელი ორგანოებისაგან გამოყოფილია ფაშარი
შემაერთებელი ქსოვილით. საშვილოსნოს ყელის ქვედა
ნაწილი - ვაგინალური, იჭრება უშუალოდ საშოში.
არანამშობიარევ ქალებში საშვილოსნოს ყელის გარეთა
პირი არის მცირე ზომის, წერტილოვანი , ხოლო
 2-12). მრგვალი იოგი შეესაბამება ემბრიოგენეზში მამაკაცის
Gubernaculum Testis (მიმართებით იოგს) (Acien, 2005). იგი
გამოდის ფალოპის მილის ქვემოთ და წინიდან.
კლინიკურად გამოიყენება სტერილიზაციის დროს
ფალოპის მილის იდენტიფიცირებისათვის და
განსაკუთრებით მცირე მენჯის ღრუში შეხორცებების
არსებობას, რაც ზღუდავს ფალოპის მილის მოძრაობას.
თითოეული მრგვალი იოგი მიემართება ლატერალურად
და ქვემოთ საზარდულის არხისაკენ, რომლის გავლითაც
მთავრდება დიდი ბაგეების ზედა ნაწილში. სამპსონის
არტერია, საშვილოსნოს არტერიული ტოტი მდებარეობს
მრგვალი იოგის სისქეში. არაორსული ქალების მრგვალი
იოგის სანათურის დიამეტრი ვარირებს 3-5 მმ და შედგება
გლუვი კუნთის ბოჭკოებისაგან (Mahran, 1965),
ორსულობის განმავლობაში მრგვალი იოგები განიცდიან
ჰიპერტროფიას და იზრდება მათი როგორც სიგრძე, ასევე
სანათურის დიამეტრი.
განიერი იოგები წარმოადგენს ორ ფრთებისმაგვარ
სტრუქტურას, რომელიც გადაჭიმულია საშვილოსნოს
ლატერალური კიდეებიდან მენჯის ძვლის კედლამდე.
მრგვალი იოგის ვერტიკალურ განაკვეთზე საშვილოსნოს
სურათი 2-11 მიომეტრიუმის გლუვკუნთოვანი ბოჭკოები პროქსიმალურად შეინიშნება სამკუთხედის ფორმის
შეკუმშვისას ახდენენ მათი გამჭოლი სისხლძარღვების კომპრესიას. სივრცე, რომელშიც გაივლის საშვილოსნოს
სისხლძარღვები და შარდსაწვეთი. განიერი იოგები ყოფენ
მთლიანი ქსოვილოვანი მასის მხოლოდ 10%-ს. მენჯის ღრუს წინა და უკანა ნაწილებად.
საშვილოსნოს სხეულის შუა შრე უპირატესად კუნთოვანია პერიტონეუმს, რომელიც გარს არტყამს ფალოპის მილებს
და აღსანიშნავია, რომ მისი წინა და უკანა კედლები ეწოდება მეზოსალპინქსი. მრგვალი იოგების ირგვლივ
შეიცავენ მეტი რაოდენობით კუნთოვან ქსოვილს პერიტონეუმს - მეზოტერესი, ხოლო საშვილოსნო-
ლატერალურ კედელთან შედარებით. ორსულობის საკვერცხის იოგის მფარავ პერიტონეუმს - მეზოვარიუმი.
განმავლობაში ხდება საშვილოსნოს სხეულის პერიტონეუმის ფურცელი, რომელიც გადაჭიმულია
მიომეტრიუმის ჰიპერტროფია, მაშინ, როცა ყელის საშვილოსნოს მილების ფიმბრების უკნიდან მენჯის ღრუს
კუნთოვან შემადგენლობაში მნიშვნელოვანი ცვლილებები კედლებამდე, ქმნის საკვერცხის საკიდ ან მენჯ-ძაბრისებრ
არ ვლინდება. იოგს, იგი შეიცავს ნერვებს და საკვერცხის სისხლძარღვებს,
საშვილოსნოს ღრუ შიგნიდან დაფარულია რომლებიც ორსულობის განმავლობაში, განსაკუთრებით
ენდომეტრიუმით, რომელიც შედგება ჯირკვლებისა და ვენური წნულები, მნიშვნელოვნად მატულობს. კერძოდ,
სისხლძარღვოვანი სტრომისაგან. ენდომეტრიუმში საკვერცხეების სისხლძარღვოვანი ტოტების სანათურის
მიმდინარეობს მთელი რიგი ცვლილებები დიამეტრი იზრდება 0,9 სმ-დან 2,6 სმ-მდე, მშობიარობის
მენსტრუაციული ციკლის ორსულობის განმავლობაში, რაც მომენტისათვის (Hodgkinson, 1953). კარდინალური იოგი
განხილულია მე-5 თავში. ენდომეტრიუმი იყოპა ასევე ცნობილია ყელის განიერი ან მაკენროდტის იოგის
ფუნქციურ, რომელიც ჩამოიფცქვნება მენსტრუაციის დროს სახელწოდებით, წარმოადგენს განიერი იოგის სქელ
და ბაზალურ შრეება, რომელიც უზრუნველყოფს ყოველი ფუძეს, მედიალურად იგი მტკიცედ უკავშირდება
მენსტრუაციის შემდეგ ფუნქციონალური შრის აღდგენას. საშვილოსნოსა და საშოს ზედა ნაწილს. გავა-საშვილოსნოს
იოგი იწყება საშვილოსნოს ყელის სუპრავაგინალური
 იოგები ნაწილის უკან, ლატერალური კიდიდან და უმაგრდება
საშვილოსნოს იოგოვანი აპარატი წარმოდგენილია გავის ძვლის ირგვლივ ფასციას სხვადასხვა ვარიანტით
რამოდენიმე იოგით, რომლებიც გადაჭიმულია (Romanah, 2012, Umek, 2004), იოგები შედგება
საშვილოსნოს ზედაპირსა და მენჯის ძვლის კედლებს შემაერთებელი ქსოვილისაგან,
შორის და მოიცავს საშვილოსნოს მრგვალ იოგს, განიერ,
კარდინალურ და გავა-საშვილოსნოს იოგებს (სურ. 2-9 და
სურათი 2-12 მენჯის ღრუს შინაგანი ორგანოები და მათი შემაერთებელი ქსოვილი (Corton, 2012, საავტორო უფლებები დაცულია).

სისხლძარღვოვანი ჭიმებისა და ნერვებისაგან, ანუ გლუვი და საშოს ზედა ნაწილებს. ამის შემდეგ საშვილოსნოს
კუნთისაგან. აღნიშნული იოგები ქმნიან დუგლასის ფოსოს არტერია მიემართება ზემოთ, იტოტება და გადაკვეთს
ლატერალურ საზღვრებს. ტერმინი პარამეტრიუმი საშვილოსნოს ლატერალურ კიდეს. ასევე, საშვილოსნოს
გამოიყენება საშვილოსნოს თანამოსაზღვრე შემაერთებელი არტერია კვებავს ყელის ზედა ნაწილს, სადაც ქმნის დიდი
ქსოვილის აღსაწერად, რომელიც მოთავსებულია განიერი რაოდენობით ტოტებს, რომლებიც აღწევენ საშვილოსნოს
იოგის სისქეში, პარაცერვიკალური - შემაერთებელი სხეულის სისქეში და ქმნიან რკალოვან არტერიებს.
ქსოვილი საშვილოსნოს ყელის ირგვლივ, პარაკოლპიუმი - რკალოვანი არტერიები შემოუვლიან საშვილოსნოს და
შემაერთებელი ქსოვილის საშვილოსნოს კედლების მიემართებიან უშუალოდ სერუზული გარსის ქვეშ,
მიმდებარედ, საშოს მახლობლად. აღნიშნული სისხლძარღვები თითოეული მხრიდან
ერთმანეთს უკავშირდებიან ანასტომიზებით, საშვილოსნოს
 საშვილოსნოს სისხლმომარაგება შუა ხაზზე. საშვილოსნოს მარჯვენა კუთხესთან რკალოვან
ორსულობის განმავლობაში საშვილოსნოს არტერიებს გამოეყოფა რადიალური ტოტები, რომლებიც
ვასკულარიზაცია მნიშვნელოვნად განიცდის მიომეტრიუმის გადაკვეთის შემდეგ აღწევენ
ჰიპერატროფიას, რაც ხორციელდება საშვილოსნოს და ენდომეტრიუმს, იტოტებიან და ქმნიან ბაზალურ ან
საკვერცხეების არტერიების ხარჯზე ( სურათი 2-9). დახვეულ სპირალურ არტერიებს. ეს უკანასკნელნი
საშვილოსნოს არტერია - თეძოს შიგნითა არტერიის სისხლით ამარაგებენ ენდომეტრიუმის ფუნქციონალურ
(ჰიპოგასტრული არტერიის) მთავარი ტოტი , შედის შრეს, მათი კონსტრუქცია ან დილატაცია ექვემდებარება
განიერი იოგის ფუძეში და გზას აგრძელებს მედიალურად მთელი რიგი ჰორმონების გავლენას და ამგვარად
საშვილოსნოსკენ, საშვილოსნოს ყელისგან დაახლოებით 2- ასრულებენ მნიშვნელოვან როლს მენსტრუაციის დროს,
სმ-ით ლატერალურად საშვილოსნოს არტერია ბაზალური, იგივე პირდაპირი არტერიები ამარაგებენ
გადაეკვეთება შარდსაწვეთს, რასაც აქვს დიდი ენდომეტრიუმის ბაზალურ შრეს და არ
პრაქტიკული მნიშვნელობა, რადგანაც ჰისტერექტომიისას კონტროლირდებიან ჰორმონებით. საშვილოსნოს
შესაძლოა შარდსაწვეთის დაზიანება, სისხლძარღვების არტერია, საშვილოსნოს რქასთან მიაღწევს რა ფალოპის
გადაკვეთისა და ლიგირების დროს. საშვილოსნოს მილებს, იყოფა სამ ტერმინალურ ტოტად: 1) საკვერცხის
არტერია მიაღწევს რა ყელის საშოს ზედა ნაწილს, იყოფა ტოტი, რომელიც ქმნის ანასტომოზს საკუთრივ საკვერცხის
შემდეგ ტოტებად: შედარებით მცირე ტოტი - ცერვიკო- არტერიასთან, 2) საშვილოსნოს ლულის ტოტი გაივლის
ვაგინალური არტერია სისხლით ამარაგებს ყელის ქვედა მეზოსალპინქსის სისქეში და კვებავს ფალოპის მილის
ნაწილს და 3) საშვილოსნოს ძირის ტოტი, სისხლით სისხლდენისას საშვილოსნოს არტერიის ან თეძოს შიგნითა
ამარაგებს საშვილოსნოს სხეულის ზედა ნაწილს. არტერიის ლიგირების შემთხვევაში.
საშვილოსნო, გარდა საშვილოსნოს არტერიისა, სისხლით საშვილოსნოს ვენები არტერიების თანამოსახელენი არიან
მარაგდება ასევე საკვერცხის არტერიის სასუალებით, და მიჰყვებიან მათ შესაბამისად. კერძოდ, რკალოვანი
რომელიც თავის მხრივ აორტის ტოტია. იგი მენჯ- ვენები უერთდებიან ერთმანეთს, ქმნიან საშვილოსნოს
ძაბრისებრი იოგის გავლით ექცევა განიერი იოგის ვენას, რომელიც ჩაედინება თეძოს შიგნითა ვენაში, ხოლო
სისქეში, საკვერცხის კართან კი იყოფა წვრილ ტოტებად, შემდეგ თეძოს საერთო ვენაში. საშვილოსნოს ზედა
რომლებიც შედიან საკვერცხის სისქეში და ასევე ნაწილიდან, საკვერცხესა და განიერი იოგის ზედა
სისხლით ამარაგებენ ფალოპის მილებს მეზოსალპინქსის ნაწილიდან სისხლი გამოაქვს რამოდენიმე ვენას,
გავლით. საკვერცხის არტერია, განიერი იოგის გავლით რომლებიც განიერი იოგის სისქეშივე ერთიანდება და
აღწევს საშვილოსნოს რქას, სადაც ანასტომოზით ქმნის ვენურ წნულს, რომელიც ერთვის საკვერცხის
უკავშირდება საშვილოსნოს არტერიის საკვერცხის ტოტს. ვენაში. აქედან მარჯვენა საკვერცხის ვენა ჩაედინება
საშვილოსნოს ასეთი უხვი სისხლმომარაგება ახდენს მისი უშუალოდ ღრუ ვენაში, მაშინ, როდესაც მარცხენა
იშემიის პრევენციას მშობიარობის შემდგომი საკვერცხის ვენა - ჩაერთვის მარცხენა თირკმლის ვენაში.

სურათი 2-13 მენჯის არტერიები. (Corton, 2012, საავტორო უფლებები დაცულია).

თვითონ მენჯის ღრუს კვება ხორციელდება თეძოს

შიგნითა არტერიის ტოტებით, რომლებიც იყოფა წინა და
უკანა ჯგუფებად. წინა ჯგუფის ტოტები სისხლით მხარეს და ქმნიან მენჯის სპლანქნურ ნერვებს,
ამარაგებს მენჯის ღრუს ორგანოებსა და შორისს და რომლებიც ასევე ცნობილია შიგნეულობის ნერვების
მოიცავს ქვემო დუნდულოვან, შიგნითა სასირცხოს, სწორი სახელწოდებით.
ნაწლავის შუა, საშოს, საშვილოსნოსა და დამხურავ ორი ჰიპოგასტრული (სიმპათიკური) და ორი სპლანქნური
არტერიებს, ასევე ჭიპის არტერიას და მის გაგრძელებას - (პარასიმპათიკური) ნერვების გაერთიანებით იქმნება ქვემო
შარდის ბუშტის ზედა არტერიას. უკანა ჯგუფი მოიცავს: ჰიპოგასტრული წნული, რომელსაც ასევე ეწოდება მენჯის
ზემო დუნდულოვან, გავის გვერდით და თეძოს წელის წნული. ეს რეტროპერიტონეალური ნერვული "ფოლაქი"
არტერიებს. ამ მიზეზის გამო თეძოს შიგნითა არტერიის მოთავსებულია S4-S5 დონეზე (Spackman, 2007), აქედან
ლიგირება, ავტორთა აზრით, უნდა მოხდეს უკანა ჯგუფის ნერვული წნულის ბოჭკოები თეძოს შიგნითა არტერიის
დისტალურად , რათა თავიდან იქნეს აცილებული იმ ტოტებთან ერთად მიემართება მენჯის ღრუს
უბნების კვების შეფერხება, რომლებსაც სისხლით ორგანოებისაკენ, გზად ქმნიან სამ ნერვულ წნულებს: 1)
ამარაგებს აღნიშნული სისხლძარღვები. შარდის ბუშტის წნული, რომელიც ანერვებს შარდის ბუშტს,
2) სწორი ნაწლავის შუა წნული - მიემართება სწორი
 ლიმფური ძარღვები ნაწლავისაკენ და ანერვებს მას და 3) საშვილოსნო-საშოს
ენდომეტრიუმიდან ლიმფის გადინება ხდება დიდი წნული, რომელსაც ფრანკენჰაუზერის წნულსაც უწოდებენ,
რაოდენობით ლიმფური ძარღვებით, მიომეტრიუმიდან აღწევს ფალოპის მილების პროქსიმალურ ნაწილს
სეროზული გარსის მიმართულებით მათი რაოდენობა საშვილოსნოსა და საშოს ზედა ნაწილს. ქვემო
იზრდება და საბოლოოდ ქმნიან ლიმფურ წნულებს ჰიპოგასტრული წნულის ბოჭკოები აღწევენ შორისის
უშუალოდ სეროზული გარსის ქვეშ. ლიმფური ძარღვები მიდამოს და ახორციელებენ კლიტორის და საშოს კარიბჭის
საშვილოსნოს ყელიდან ჩაერთვის თეძოს შიგნითა ლიმფურ ბოლქვების ინერვაციას (Montoya, 2011). საშვილოსნო-საშოს
კვანძებს, რომლებიც ლოკალიზებულია თეძოს საერთო წნული შედგება სხვადასხვა ზომის განგლიებისაგან,
არტერიის ბიფურკაციის მახლობლად. საშვილოსნოს რომლებიც მოთავსებულია ყელის ორივე მხარეს და
სხეულიდან ლიმფური ძარღვები ქმნიან ლიმფურ კვანძებს, უახლოვდებიან გავა-საშვილოსნოს და კარდინალურ
რომლებიც იყოფა ორ ჯგუფად. ლიმფური ძარღვების ერთი იოგებს (Ramanah, 2012). მგრძნობიარე ბოჭკოები
ნაწილი ჩაერთვის თეძოს შიგნითა კვანძებში, ხოლო მეორე - საშვილოსნოდან ქვემო ჰიპოგასტრული წნულის გავლით
საკვერცხის ლიმფურ ძარღვებთან გაერთიანების შემდეგ მიემართება T10, T12 და L1 სპინალური ნერვების
ჩაერთვის პარააორტულ ლიმფურ კვანძებში. საშუალებით ზურგის ტვინისაკენ . სწორედ მათი
საშუალებით ხდება ცნს-ში იმპულსის გადაცემა
 ინერვაცია საშვილოსნოს შეკუმშვების დროს. მგრძნობიარე ნერვები
პერიფერიული ნერვული სისტემა იყოფა სომატურ, საშვილოსნოს ყელიდან და სამშობიარო გზების ზედა
რომელიც ანერვებს ჩონჩხის კუნთებს და ავტონომიურ ნაწილიდან გაივლის სპლანქნური ნერვების გავლით გავის
ნერვულ სისტემად, რომელიც უზრენველყოფს გლუვი 2,3,4, ნერვებამდე, ხოლო ქვედა ნაწილიდან-სასირცხო
კუნთების, გულის კუნთისა და ჯირკვლების ინერვაციას. ნერვის საშუალებით ხდება აფერენტული იმპულსის
მენჯის ვისცერალური ინერვაცია უპირატესად ხდება გადაცემა. როგორც უკვე აღვნიშნეთ, მშობიარობის დროს
ავტონომიური ნერვული სისტემით, თვით ავტონომიური გაუტკივარებას, სწორედ ამ ნერვების იმპულსების
ნერვული სისტემა იყოფა სიმპათიკურ და პარასიმპათიკურ ბლოკირებით ახდენენ.
ნაწილებად. მენჯის შინაგანი ორგანოების სიმპათიკური
ინერვაცია იწყება ჰიპოგასტრული წნულიდან, რომელსაც  საკვერცხეები
ასევე გავის წინა (პრესაკრალურ) ზედა წნულსაც უწოდებენ საკვერცხეების ზომები მნიშვნელოვნად მერყეობს არა
(სურ. 2-14) იგი იქმნება ზურგის ტვინის T 10-L2 ნაწილის მხოლოდ სხვადასხვა ქალს შორის, არამედ ერთსადა იმავე
სიმპათიკური ნერვული ბოჭკოებით, იწყება აორტის ორგანიზმში არსებული საკვერცხეებიც კი განცხვავდებიან
ბიფურკაციის ქვემოდან და მიემართება ერთმანეთისაგან. რეპროდუქციულ ასაკში მათი სიგრძე
რეტროპერიტონეალურად გავის კონცხის დონეზე, ზემო ვარირებს 2,5-5 სმ, სიგანე - 1,5-3 სმ., ხოლო სისქე 0,6-1,5
ჰიპოგასტრული წნული იყოფა მარჯვენა და მარცხენა სმ.მათი მდებარეობაც განსხვავებულია, მაგრამ უხშირესად
ჰიპოგასტრულ ნერვებად, რომლებიც მიემართებიან ქვემოთ, მოთავსებულია მენჯის ღრუს ზედა ნაწილში, მენჯის
მენჯის ძვლის კედლების გასწვრივ (Acar, 2012; Moszkowicz, ლატერალურ კედლებზე არსებულ ჩაღრმავებაში,
2011). სიმპათიკურის საპირისპიროდ მენჯის ღრუს აღნიშნული ვალდეიერის ფოსო წარმოადგენს სივრეს თეძოს
ორგანოების პარასიმპათიკურ ინერვაციას ახდენს ზურგის შიგნითა და გარეთა არტერიებს შორის.
ტვინის S2-S4 სეგმენტების ნერვული ბოჭკოების წინა ტოტები, საშვილოსნო-საკვერცხის იოგი სათავეს იღებს
აღნიშნული ნერვული ბოჭკოები ერთიანდებიან თითოეულ საშვილოსნოს ლატერალური და ზედა უკანა ნაწილიდან,
უშუალოდ ფალოპის მილის საშვილოსნოში ჩართვის 2-3 მმ სისქის ისთმა, შემდეგ ყველაზე განიერი 5-8 მმ.
ადგილის უკან და გადაჭიმულია საკვერცხის საშვილოსნოს სიგრძის -ამპულარული ნაწილია და ბოლოს ძაბრისებრი
პოლუსამდე, ჩვეულებრივ იგი არის რამოდენიმე სმ. ნაწილი, რომელიც ქმნის ფოჩებს (ფიმბრიებს) და იხსნება
სიგრძის და 3-4 მმ. დიამეტრის, იგი შედგება კუნთოვანი და მუცლის ღრუში, ბოლო 3 ნაწილი დაფარულია
შემაერთებელი ქსოვილისაგან და დაფარულია მეზოსალპინქსით, განიერი იოგის ზედა კიდესთან. განივ
პერიტონეუმის ფურცლით -მეზოვარიუმით. როგორც განაკვეთზე ფალოპის მილი შეიცავს მეზოსალპინქს,
ზემოთ იყო აღნიშნული, სისხლის მიმოქცევა საკვერცხისაკენ მიოსალპინქსს და ენდოსალპინქსს. მეზოსალპინქსი
და მისგან სწორედ მეზოვარიუმის გავლით ხდება. წარმოადგენს ერთშრიან მეზოთელურ შრეს, რომელიც
საკვერცხეში განარჩევენ ქერქსა და ტვინოვან ასრულებს ვისცერალური პერიტონეუმის ფუნქციას.
ნივთიერებას, ახალგაზრდა ასაკში საკვერცხის ქერქოვანი მიოსალპინქსში გლუვკუნთოვანი ქსოვილი იყოფა შიგნითა
ნაწილი გლუვია, აქვს თეთრი ზედაპირი, წარმოდგენილია ცირკულარულ და გარეთა გასწვრივ შრეებად, მილის
მკვრივი შემაერთებელი ქსოვილის კაფსულით - თეთრი დისტალურად, აღნიშნული შრეები ნაკლებადაა
გარსით, მისი ზედაპირი დაფარულია ერთშრიანი კუბური გამოხატული და ფიმბრიების მიდამოში ჩანაცვლებულია
ეპითელიუმით - ჩანასახოვანი ვალდეიერის ეპითელიუმით. მეჩხერი, ერთმანეთში გადახლართული კუნთოვანი
ეპითელიუმის ქვეშ ქერქი შეიცავს ოოციტებს და ბოჭკოებით. ფალოპის მილის კუნთოვანი შრე მუდმივად
ფოლიკულებს. საკვერცხის ცენტრალურ ნაწილს ქმნის მისი განიცდის რითმულ შეკუმშვებს, რომელთა სიხშირეც
ტვინოვანი ნივთიერება, რომელიც შედგება ფაშარი იცვლება ციკლურ ჰარმონულ ცვლილებებთან ერთად.
შემაერთებელი ქსოვილისაგან, მასში გადის დიდი მილის ლორწოვანი ან ენდოსალპინქსი დაფარულია
რაოდენობით არტერიები და ვენები და შეიცავს მცირე ერთშრიანი მოციმციმე ეპითელიუმით, რომელიც შედგება
რაოდენობით გლუვკუნთოვან ბოჭკოებს. ცილიალური (წამწამოვანი) და სეკრეტორული
საკვერცხეების ინერვაცია ხდება ორივე - სიმპათიკური უჯრედებისაგან, რომლებიც მოთავსებულია სუსტად
და პარასიმპათიკური ნერვებით. სიმპათიკური ნერვები გამოხატულ საკუთარ ფირფიტაზე, იგი ეხება მის ქვეშ
გამოდიან პირველყოვლისა საკვერცხის წნულიდან და მდებარე მიოსალპინქსს. ცილიალური უჯრედები დიდი
მიჰყვებიან საკვერცხის სისხლძარღვებს, ხოლო დანარჩენი რაოდენობითაა ფოჩისებრ დაბოლოებაში, თუმცა სხვა
ნერვული ბოჭკოები - საშვილოსნოს არტერიის ტოტების უბნებში გვხვდება ცალკეული ფოლაქების სახით.
ირგვლივ არსებული წნულიდან. პარასიმპათიკური საკვერცხის ციკლის ფაზების მიხედვით იცვლება ამ ორი
ინერვაცია ხდება ცთომილი ნერვიდან. მგრძნობიარე ნერვები ტიპის უჯრედების თანაფარდობაც. ლორწოვანი
მიჰყვებიან საკვერცხის არტერიას და აღწევენ ზურგის საშვილოსნოს ლულის მთელ სიგრძეზე ქმნის გასწვრივ
ტვინის T10 დონეზე. ნაოჭებს, რომლებიც პროგრესულად მატულობს
ფიმბრიების მიმართულებით. ამპულურ ნაწილში
 ფალოპის მილები ლორწოვანი გამოიმუშავებს სეკრეტს, რომელიც მილის
ფალოპის მილები, რომლებსაც ასევე საკვერცხის წამწამების საშუალებით გადაადგილდება საშვილოსნოს
სადინარებსაც უწოდებენ, დაკლაკნილია, მათი სიგრძეა 8-14 ღრუსკენ. მილის პერისტალტიკა, რომელსაც განაპირობებს
სმ., თითოეულ მილში ანატომიურად განარჩევენ წამწამების მოძრაობა და კუნთოვანი შრის შეკუმშვა,
ინტერსტიციულ ნაწილს, ისთმას, ყელს, ამპულასა და ასრულებს უმნივნელოვანეს როლს კვერცხუჯრედის
ძაბრისებრ ნაწილს (სურ, 2-15). პროქსიმალურად
ინტერსტიციალური ნაწილია, რომელსაც მოჰყვება ვიწრო,
სურათი 2-14 მენჯის ინერვაცია. (Corton, 2012, საავტორო უფლებები დაცულია).
 მშობიარობის აქტში. მას აქვს ირიბად
წაკვეთილი, დახრილი ცილინდრის
ფორმა, მის ზედა საზღვარს ქმნის
სასაზღვრო ხაზი, ქვედას - მენჯის
გამოსავალი, უკანა საზღვარი
წარმოდგენილია გავის ძვლის წინა
ზედაპირით, ლატერალური - საჯდომი
ძვლების შიგნითა ზედაპირით გავა
კუკუხოს იოგებით, ხოლო წინა ბოქვენის
ძვლით, საჯდომი ძვლის აღმავალი ზედა
ტოტით და დამხურავი ხვრელით.
საჯდომი ძვლის წვეტებს აქვს დიდი
პრაქტიკული მნიშვნელობა მეანობაში,
რადგან მათ შორის მანძილი
წარმოადგენს ნამდვილი მენჯის უმოკლეს
დიამეტრს, ასევე საორიენტაციოდ
გამოიყენებიან მშობიარობის დროს
ნაყოფის წინამდებარე ნაწილის ნამდვილ
მენჯის ღრუში ჩამოსვლის დონის
შესაფასებლად (თავი 22). ბოლოს,
როგორც უკვე აღვნიშნეთ, გამოიყენება
სასირცხო ნერვის ბლოკირებისას.
ნამდვილი მენჯის უკანა კედელს ქმნის
გავის ძვალი, მისი ზედა წინა კიდე
დაკავშირებულია გავის კონცხთან
სურათი 2-15 ზრდასრული ქალის ფალოპის მილი განივ განაკვეთზე რამდენიმე
ნაწილში: (A) ისთმა, (B) ამპულა და (C) ძაბრი. ქვედა ნაწილში მოცემულია განაკვეთის (პრომონტორიუმთან), რომლის პალპაცია
შესაბამისი ჰისტოლოგიური ფოტოსურათები (ფოტოსურათები მოწოდებულია Dr. შესაძლებელია ბიმანუალური
Kelley S. Carrick-ის მიერ). გასინჯვისას ქალებში მცირე ზომის
მენჯით. გავის კონცხის გამოყენება
ტრანსპორტირებაში (Croxatto, 2002). საშვილოსნოს მილები მდიდარია ხდება კლინიკური
ელასტიური ქსოვილით, სისხლძარღვებითა და ლიმფური ძარღვებით -
მილების სიმპათიკური ინერვაცია უფრო ექსტენსიურია, განსხვავებით
პარასიმპათიკური ინერვაციისაგან. ნერვული ბოჭკოები გამოდიან
ნაწილობრივ საკვერცხის წნულიდან, ხოლო ნაწილობრივ, საშო-საშვილოსნოს
წნულიდან. მგრძნობიარე ბოჭკოები მიემართება ზურგის ტვინისკენ T 10
დონეზე.

ძვალ-კუნთოვანი მენჯის ანატომია

 მენჯის ძვლები
მენჯი შედგება ოთხი ძვლისაგან: გავის ძვალი, კუდუსუნის და ორი
უსახელო ძვლისაგან. თითოეული უსახელო ძვალი იქმნებს სამი ძვლის
შეერთებით - თეძოს, საჯდომი და ბოქვენის ძვლებისაგან (სურათი 2-16),
ორივე უსახელო ძვალი უკავშირდება გავის ძვალს გავა-თეძოს
სინქონდროზით, ხოლო ერთმანეთს - ბოქვენის სიმფიზით. მენჯი
კონცეპტუალურად იყოფა ორ - ცრუ და ნამდვილ ნაწილებად. ცრუ მენჯი
განთავსებულია სასაზღვრო ხაზის ზემოთ, ხოლო ნამდვილი მენჯი - ხაზის
ქვემოთ (სურ. 2-17), ცრუ მენჯი მოისაზღვრება უკნიდან ხერხემლის წელის
ნაწილით, ლატერალურად - თეძოს ძვლის ფოსოთი, წინიდან - მუცლის წინა
კედლის ქვედა ნაწილით. ნამდვილ მენჯს აქვს დიდი მნიშვნელობა სურათი 2-16 მენჯის ძვლის საგიტალური
ხედი
 შესაბამისად იზრდება გამოსავლის დიამეტრსაც (Russell
1969, 1982).

მენჯის სიბრტყეები და დიამეტრები

მენჯის ღრუში განარჩევენ 4-წარმოსახვით სიბრტყეს:
1. მენჯის შესავლის სიბრტყე - ზედა
2. მენჯის გამოსავლის სიბრტყე - ქვედა
3. მენჯის შუა სიბრტყე -
4. დიდი მენჯის სიბრტყე
5.
მენჯის შესავალი
ასევე ეწოდება ზედა სიბრტყე, არის ნამდვილი მენჯის
ზედა სიბრტყე. როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, იგი
მოისაზღვრება უკნიდან პრომონტრიუმით და გავით
მთლიანად, ლატერალურად - სასაზღვრო ხაზით, წინიდან
სურათი 2-17 ქალის ნორმალური მენჯის წინა-უკანა ხედი. ბოქვენის ტოტებითა და სიმფიზით. მშობიარობის
ნაჩვენებია მენჯის შესავლის წინა-უკანა (AP) და განივი (T) პროცესში ნაყოფის თავის წინმსვლელობა განისაზღვრება
დიამეტრები. მისი ბიპარიეტული დიამეტრით, რომელიც გაივლის
აღნიშნულ სივრცეში. ამის გამო ქალის მენჯის შესავალი
პელვიომეტრიისა-თვის. ნორმაში გავის ძვალს აქვს მამაკაცის მენჯთან შედარებით, უფრო მეტად მრგვალია,
გამოხატული ვერტიკალური ჩაღრმავება, რომელსაც ვიდრე ოვალური, Caldwell (1934) აღმოაჩინა ამგვარი
სხვადასხვა პათოლოგიების დროს შესაძლოა ჰქონდეს მენჯის არსებობა თეთრკანიანი ქალების დაახლოებით 50%-
განსხვავე-ბული ვარიანტები, პირდაპირი ზომა - ში. მენჯის შესავალში განარჩევენ 4-ზომას: წინა-უკანას,
პრომონტორიუმიდან გავის წვერამდე შეადგენს 10 სმ., განივს და ორ ირიბ დიამეტრს. წინა-უკანა დიამეტრი, იგივე
ხოლო ჩაღრმავებასთან ერთად 12 სმ. ნამდვილი კონიუგატა, არის მანძილი ბოქვენის სიმფიზის
ზედა კიდიდან გავის პრომინტორიუმამდე, მას აქვს ძალიან
მენჯის შეერთებანი დიდი პრაქტიკული მნიშვნელობა სამეანო კუთხით,
წინიდან მენჯის ძვლები უკავშირდებიან ერთმანეთს რადგანაც წარმოადგენს უმოკლეს მანძილს გავასა და
ბოქვენის სიმფიზით, რომელიც შედგება ხრტილოვან- მასთან ბოქვენის სიმფიზის ყველაზე ახლო წერტილს
ბოჭკოვანი ქსოვილისაგან და ზედა და ქვედა ბოქვენის შორის. ნორმაში მისი სიგრძეა 10 სმ. და მეტი მაგრამ მისი
იოგებისაგან. ბოქვენის ქვედა იოგი წარმოადგენს ბოქვენის გაზომვა სამეანო გასინჯვის დროს ვერ ხერხდება, ამდენად,
რკალოვან იოგს. უკნიდან მენჯის ძვლები, კერძოდ კი კლინიკურად მნიშვნელოვანი სამეანო კონიეგატის
თეძოს ნაწილი უკავშირდება გავის ძვალს გავა-თეძოს შეფასებისათვის, დიაგონალურ კონიუგატას, რომელიც
სახსრით. აღნიშნული შეერთებანი უზრუნველყოფს მენჯის იზომება სიმფიზის ქვედა კიდიდან გავის ძვლის
შეზღუდულ მოძრაობას. თუმცა, ორსულობის პერიოდში კონცხამდე, აკლებენ 1,5-2 სმ. (სურ. 2-18). განივი დიამეტრი -
ხდება მათი მოდუნება მშობიარობის მომენტისათვის უდიდესი მანძილი საზღვროვანი ხაზის მოპირდაპირე
(Borell, 1957). აღნიშნული ცვლილების ხარჯზე დორსალურ წერტილებს შორის ფრონტალურ სიბრტყეში. ირიბ
ლითოტომიურ პოზიციაში იზრება გამოსვლის დიამეტრი დიამეტრთაგან თითოეული მოთავსებულია გავა-თეძოს
1,5-დან 2 სმ-მდე, რაც ქმნის ხელსაყრელ პირობებს სინქონდროზსა და კონტრლატერალურად თეძო-ბოქვენის
ვაგინალური მშობიარობისათვის. მაგრამ მენჯის შეერთებას შორის. მათი სიგრძე საშუალოდ 13 სმ-ზე
გამოსავლის დიამეტრის გაზრდა ხდება მხოლოდ იმ ნაკლებია.
შემთხვევაში, თუ გავის ძვალი განიცდის როტაციას უკან,
მაგრამ ეს მიუღწევადია, თუ მასზე წინიდან ზეწოლას მენჯის ღრუს შუა ნაწილი და გამოსავალი
ახდენს მენჯი (Russell, 1969, 1982). სწორედ გავა-თეძოს მენჯის ღრუს შუა ნაწილი წარმოდგენილია საჯდომი
სახსრის მობილურობის ხარჯზე შესაძლებელი ხდება წვეტების დონეზე, ასევე ეწოდება შუა სიბრტყე, იგი
მაკრობერტსის მანევრის წარმატებით შესრულება მხრების ყველაზე მცირე ზომისაა (სურ, 2-19). მშობიარობის დროს
დისტიციის დროს (თავი 27). აღნიშნული ცვლილებები ნაყოფის თავის ნამდვილ მენჯში წინმსვლელობა იზომება
წარმოადგენს წარმატების საწინდარს მშობიარობის დროს. დონეების მიხედვით, რაშიც საორიენტაციოდ გამოიყენება
(Gardosi, 1989), იზრდება რა წვეტთაშორის დიამეტრი, შუა მენჯი
 სურათი 2-18 ვაგინალური
გამოკვლევა დიაგონალური
კონიუგატის განსაზღვრის
მიზნით. P= გავის კონცხი; S=
ბოქვენის სიმფიზი.

და საჯდომი წვეტები, რომლებიც შეესაბამებიან ნულოვან

დონეს. წვეტთაშორისი მანძილი არის 10 სმ ან ოდნავ
მეტი, არის მენჯის ღრუში ყველაზე მცირე დიამეტრი.
შუა მენჯის წინა-უკანა დიამეტრი საჯდომი წვეტების
დონეზე ნორმაში არის სულ მცირე
11,5სმ. მენჯის გამოსავალი შეიცავს 2-სამკუთხედისმაგვარ
სივრცეს, რომელთა საზღვრები იგივეა, რაც შორისის
სამკუთხედის, რომელიც ზემოთ იყო აღწერილი. მათ აქვთ
საერთო ფუძე - საჯდომი ბორცვების შემაერთებელი ხაზი,
უკანა სამკუთხედის წვერი გავის ძვლის წვერს
შეესაბამება, ხოლო ლატერალური საზღვრებია გავა-
კუკუხოს იოგები და საჯდომი წვეტები. წინა სამკუთხედი
იქმნება ბოქვენის ძვლის ქვედა ტოტებით, ბოქვენის ძვლის
0
ტოტები ერთმანეთს უკავშირდებიან 90-100 კუთხით და
ქმნიან რკალს, რომლის ქვეშ გაივლის ნაყოფის თავი
მშობიარობის დროს. მენჯის ღრუს გამოსავალში
კლინიკურად აღიწერება 3-დიამეტრი, წინა-უკანა, განივი
და უკანა საგიტალური. მენჯის ძვლის სხვადასხვა
პათოლოგიის შემთხვევაში, მენჯის გამოსავალი იშვიათად
უშლის ხელს ვაგინალურ მშობიარობას.

სურათი 2-19 ზრდასრული ქალის მენჯის შუა ნაწილის

წვეტთაშორისი დიამეტრი. ასევე ნაჩვენებია მენჯის ღრუს შესავლის
წინა-უკანა და განივი დიამეტრები.
სურათი 2-20 მენჯის ოთხი ფორმა Caldwell-Moloy კლასიფიკაციის მიხედვით. ხაზი, რომელიც გადის ყველაზე განივ დიამეტრზე, ჰყოფს
მენჯის ღრუს შესასვლელს წინა (A) და უკანა (P) სეგმენტებად.

მენჯის ფორმები ტიპი. მენჯის გინეკოიდური კონფიგურაცია, სავარაუდოდ,

Caldwell-Moloy (1933, 1934) მენჯის ანატომიური ყველაზე ხელსაყრელია მშობიარობისათვის. და მართლაც,
კლასიფიკაცია ეფუძნება მის ფორმას და იგი ხელს Caldwell მონაცემებით (1939) მენჯის აღნიშნული ფორმა
უწყობს მშობიარობის მექანიზმის უკეთესად გაგებას, აღმოაჩნდა ქალთა პოპულაციის თითქმის ნახევარს.
კერძოდ, მენჯის შესავლის უდიდესი განივი დიამეტრი
და მისი წინა და უკანა სეგმენტებად დაყოფა უდევს
REFERENCES
საფუძვლად მენჯის კლასიფიკაციას გინეკოიდურ,
ანთროპოიდურ, ანდროიდულ და ბრტყელ Açar HI, Kuzu MA: Important points for protection of the autonomic
(პლატიპელოიდურ) ფორმებად. უკანა სეგმენტი nerves during total mesorectal excision. Dis Colon Rectum
55(8):907, 2012
განსაზღვრავს მენჯის ფორმას, მაშინ როცა წინა სეგმენტი - Acién P, Sánchez del Campo F, Mayol MJ, et al: The female
მის ტენდენციას. როგორც წესი ორივეს შეფასება ხდება gubernaculum: role in the embryology and development of the genital
tract and in the pos sible genesis of malformations. Eur J Obstet Gynecol
ერთდროულად, რადგან მენჯთა უმეტესობა შერეული Reprod Biol 159(2): 426, 2011
ტიპისაა. მაგალითისათვის, გინეკოიდური მენჯი Barber MD, Bremer RE, Thor KB, et al: Innervation of the female levator
ani muscles. Am J Obstet Gynecol 187:64, 2002
ანდროიდული ტენდენციით გულისხმობს, რომ უკანა Beer GM, Schuster A, Seifert B, et al: The normal width of the linea alba
სეგმენტი არის გინეკოიდური, ხოლო წინა - ანდროიდული in nulliparous women. Clin Anat 22(6):706, 2009
Bleich AT, Rahn DD, Wieslander CK, et al: Posterior division of the
ფორმის. სურათზე 2-20 მოცემულია მენჯის 4 ძირითადი
inter nal iliac artery: anatomic variations and clinical applications. Am
J Obstet Gynecol 197:658.e1, 2007
Borell U, Fernstrom I: Movements at the sacroiliac joints and their
importance to changes in pelvic dimensions during parturition. Acta
Obstet Gynecol Scand 36:42, 1957
Caldwell WE, Moloy HC: Anatomical variations in the female pelvis and
their effect in labor with a suggested classification. Am J Obstet Gynecol
26:479, 1933
Caldwell WE, Moloy HC, D’Esopo DA: Further studies on the pelvic
archi tecture. Am J Obstet Gynecol 28:482, 1934
Caldwell WE, Moloy HC, Swenson PC: The use of the roentgen ray in
obstet rics, 1. Roentgen pelvimetry and cephalometry; technique of
pelviroentgen ography. Am J Roentgenol 41:305, 1939
Corton MM: Anatomy of the pelvis: how the pelvis is built for support.
Clin Obstet Gynecol, 48:611, 2005
Corton MM, Cunningham FG: Anatomy. In Hoffman BL, Schorge JO,
Schaffer JI, et al (eds): Williams Gynecology, 2nd ed. New York,
McGraw- Hill, 2012, p 943
Croxatto HB: Physiology of gamete and embryo transport through the
fal lopian tube. Reprod Biomed Online 4(2):160, 2002
DeLancey JO, Miller JM, Kearney R, et al: Vaginal birth and de novo
stress incontinence: relative contributions of urethral dysfunction and
mobility. Obstet Gynecol 110:354, 2007a
DeLancey JO, Morgan DM, Fenner DE, et al: Comparison of levator ani
mus cle defects and function in women with and without pelvic organ
prolapse. Obstet Gynecol 109:295, 2007b
DeLancey JO, Toglia MR, Perucchini D: Internal and external anal
sphinc ter anatomy as it relates to midline obstetric lacerations. Obstet
Gynecol 90:924, 1997
DeLancey JOL, Kearney R, Chou Q, et al: The appearance of levator ani
mus cle abnormalities in magnetic resonance images after vaginal
delivery. Obstet Gynecol 101:46, 2003
Gardosi J, Hutson N, Lynch CB: Randomised, controlled trial of squatting
in the second stage of labour. Lancet 2:74, 1989
Ginger VA, Cold CJ, Yang CC: Structure and innervation of the labia
minora: more than minor skin folds. Female Pelvic Med Reconstr Surg
17(4):180, 2011a
Ginger VA, Cold CJ, Yang CC: Surgical anatomy of the dorsal nerve of
the clitoris. Neurourol Urodyn 30(3):412, 2011b
Hodgkinson CP: Physiology of the ovarian veins during pregnancy.
Obstet Gynecol 1(1):26, 1953
Kim SO, Oh KJ, Lee HS, et al: Expression of aquaporin water channels in
the vagina in premenopausal women. J Sex Med 8(7):1925, 2011
Kearney R, Sawhney R, DeLancey JO: Levator ani muscle anatomy
evaluated by origin-insertion pairs. Obstet Gynecol 104:168, 2004
Langlois PL: The size of the normal uterus. J Reprod Med 4:220, 1970
Larson KA, Yousuf A, Lewicky-Gaupp C, et al: Perineal body anatomy in
living women: 3-dimensional analysis using thin-slice magnetic
resonance imag ing. Am J Obstet Gynecol 203(5):494.e15, 2010
Lien KC, Mooney B, DeLancey JO, et al: Levator ani muscle stretch
induced by simulated vaginal birth. Obstet Gynecol 103:31, 2004
Lien KC, Morgan DM, Delancey JO, et al: Pudendal nerve stretch during
vaginal birth: a 3D computer simulation. Am J Obstet Gynecol
192(5):1669, 2005
Lloyd J. Crouch NS, Minto CL, et al: Female genital appearance:
“normality” unfolds. BJOG 112(5):643, 2005
Loukas M, Myers C, Shah R, et al: Arcuate line of the rectus sheath:
clinical approach. Anat Sci Int 83(3):140, 2008
Mahakkanukrauh P, Surin P, Vaidhayakarn P: Anatomical study of the puden
dal nerve adjacent to the sacrospinous ligament. Clin Anat 18:200, 2005
Mahran M: The microscopic anatomy of the round ligament. J Obstet
Gynaecol Br Commonw 72:614, 1965
Margulies RU, Huebner M, DeLancey JO: Origin and insertion points
involved in levator ani muscle defects. Am J Obstet Gynecol 196:251.e1,
2007
Mei W, Jin C, Feng L, et al: Bilateral ultrasound-guided transversus
abdomi nis plane block combined with ilioinguinal-iliohypogastric nerve
block for cesarean delivery anesthesia. Anesth Analg 113(1):134, 2011
Mirilas P, Skandalakis JE: Urogenital diaphragm: an erroneous concept
casting its shadow over the sphincter urethrae and deep perineal space. J
Am Coll Surg 198:279, 2004
Mishriky BM, George RB, Habib AS: Transversus abdominis plane block
for
analgesia after Cesarean delivery: a systematic review and meta-analysis.
Can J Anaesth 59(8):766, 2012
Montoya TI, Calver L, Carrick KS, et al: Anatomic relationships of the
puden dal nerve branches. Am J Obstet Gynecol 205(5):504.e1, 2011
Moszkowicz D, Alsaid B, Bessede T, et al: Where does pelvic nerve injury
occur during rectal surgery for cancer? Colorectal Dis 13(12):1326, 2011
Rahn DD, Phelan JN, Roshanravan SM, et al: Anterior abdominal wall
nerve and vessel anatomy: clinical implications for gynecologic
surgery. Am J Obstet Gynecol 202(3):234.e1, 2010
Raizada V, Mittal RK: Pelvic floor anatomy and applied
physiology.Gastroenterol Clin North Am 37(3):493, 2008
Ramanah R, Berger MB, Parratte BM, et al: Anatomy and histology of
apical support: a literature review concerning cardinal and uterosacral
ligaments. Int Urogynecol J 23(11):1483, 2012
Rociu E, Stoker J, Eijkemans MJC, et al: Normal anal sphincter anatomy
and age- and sex-related variations at high-spatial-resolution endoanal MR
imag ing. Radiology 217:395, 2000
Rortveit G, Daltveit AK, Hannestad YS, et al: Vaginal delivery
parameters and urinary incontinence: the Norwegian EPINCONT study.
Am J Obstet Gynecol 189:1268, 2003
Russell JGB: Moulding of the pelvic outlet. J Obstet Gynaecol Br
Commonw 76:817, 1969
Russell JGB: The rationale of primitive delivery positions. Br J Obstet
Gynaecol 89:712, 1982
Schwalm H, Dubrauszky V: The structure of the musculature of the human
uterus—muscles and connective tissue. Am J Obstet Gynecol 94:391,
1966
Shafik A, Doss SH: Pudendal canal: surgical anatomy and clinical
implications. Am Surg 65:176, 1999
Shafik A, Sibai OE, Shafik AA, et al: A novel concept for the surgical
anatomy of the perineal body. Dis Colon Rectum 50(12):2120, 2007
Sheikhazadi A, Sadr SS, Ghadyani MH, et al: Study of the normal inter
nal organ weights in Tehran’s population. J Forensic Leg Med
17(2):78, 2010
Spackman R, Wrigley B, Roberts A, et al: The inferior hypogastric plexus:
a different view. J Obstet Gynaecol 27(2):130, 2007
Sviggum HP, Niesen AD, Sites BD, et al: Trunk blocks 101:
transversus abdominis plane, ilioinguinal-iliohypogastric, and rectus
sheath blocks. Int Anesthesiol Clin 50(1):74, 2012
Tolcher MC, Nitsche JF, Arendt KW, et al: Spontaneous rectus sheath hema
toma pregnancy: case report and review of the literature. Obstet Gynecol
Surv 65(8):517, 2010
Umek WH, Morgan DM, Ashton-Miller JA, et al: Quantitative analysis
of uterosacral ligament origin and insertion points by magnetic
resonance imaging. Obstet Gynecol 103:447, 2004
Verkauf BS, Von Thron J, O’Brien WF: Clitoral size in normal women.
Obstet Gynecol 80(1):41, 1992
Weber AM, Walters MD: Anterior vaginal prolapse: review of anatomy
and techniques of surgical repair. Obstet Gynecol 89:311, 1997
Weidner AC, Jamison MG, Branham V, et al: Neuropathic injury to the
levator ani occurs in 1 in 4 primiparous women. Am J Obstet Gynecol
195:1851, 2006
Whiteside JL, Barber MD, Walters MD, et al: Anatomy of ilioinguinal
and iliohypogastric nerves in relation to trocar placement and low
transverse incisions. Am J Obstet Gynecol 189:1574, 2003
Wilkinson EJ, Massoll NA: Benign diseases of the vulva. In Kurman
RJ, Ellenson LH, Ronnett BM (eds): Blaustein’s Pathology of the Female
Genital Tract, 6th ed. New York, Springer, 2011, p 3
Wolfson A, Lee AJ, Wong RP, et al: Bilateral multi-injection
iliohypogastric- ilioinguinal nerve block in conjunction with neuraxial
morphine is supe rior to neuraxial morphine alone for postcesarean
analgesia. J Clin Anesth 24(4):298, 2012
Woodman PJ, Graney DO: Anatomy and physiology of the female perineal
body with relevance to obstetrical injury and repair. Clin Anat 15:321,
2002