Professional Documents
Culture Documents
NỘI DUNG
CHƯƠNG 4
1
3 TỔNG QUAN CHUNG
1 2
1
9/16/2016
CHỌN MẪU THEO XÁC SUẤT CHỌN MẪU THEO XÁC SUẤT
PROBABILITY SAMPLING PROBABILITY SAMPLING
• Các thành viên của mẫu phải có tính chất • Các thông số của mẫu có thể dùng để
giống tổng thể. ước lượng hay kiểm nghiệm các thông
• Tất cả mọi phần tử phải có cùng mức đại số của thị trường nghiên cứu.
diện trong khung lấy mẫu. Mỗi chọn lựa • Áp dụng: Khi người nghiên cứu muốn
phải có xác xuất như nhau. Mỗi phần tử có những thống kê mô tả chính xác. Nếu
cơ hội được lựa chọn như nhau. dạng câu hỏi “BAO NHIEU” là chủ đề
• Quá trình chọn mẫu tuân theo qui luật toán, quan trọng của dự án. Nghiên cứu Mô
không thể tự ý thay đổi theo ý kiến chủ tả, nghiên cứu Thực nghiệm.
quan. Qui trình chặt chẽ công phu mất
nhiều thời gian + chi phí. 11 12
2
9/16/2016
CHỌN MẪU PHI XÁC SUẤT CHỌN MẪU PHI XÁC SUẤT
NON PROBABILITY SAMPLING NON PROBABILITY SAMPLING
• Kỹ thuật lấy mẫu không được chọn theo
cách được đề nghị bởi phương pháp lấy
mẫu theo xác xuất. • Áp dụng: nếu dự án nghiên cứu
• Không biết xác suất xuất hiện của các phần đặt trọng tâm về mô tả “CHÂN
tử. Chọn mẫu tùy thuộc đánh giá chủ quan
DUNG”. Nghiên cứu khám phá,
của nhà nghiên cứu hay chọn theo sự thuận
tiện, dễ tiến hành nhưng các phần tử không định tính.
mang tính đại diện Thông số của kết quả
không thể dùng để ước lượng hay kiểm
nghiệm các thông số của thị trường nghiên
cứu. 13 14
Các PHƯƠNG PHÁP CHỌN MẪU CHỌN MẪU NGẪU NHIÊN ĐƠN GIẢN
SIMPLE RANDOM SAMPLING
MẪU THEO
XÁC SUẤT
• Các phần tử được chọn theo cơ chế
MẪU PHI
XÁC SUẤT
ngẫu nhiên. (Subjects chosen by
Ngẫu nhiên
random mechanism). Các phần tử
•
đơn giản
Mẫu thuận
•
tiện
•Mẫu theo hệ
thống
được chọn vào mẫu có xác suất như
•Mẫu theo •Mẫu phân nhau & biết trước. Việc chọn phần tử
tầng ngẫu
phán đoán
•Mẫu theo
nhiên này không ảnh hưởng đến việc chọn
lớp •Mẫu theo
phần tử khác.
nhóm
•Mẫu phát
triển mầm.
•Mẫu theo khu • (Draw names out of or out from a list)
vực
15 16
3
9/16/2016
4
9/16/2016
5
9/16/2016
NOTE
CHỌN MẪU THEO MẦM
• Mỗi phương pháp được chọn thích
hợp với các tình huống, vấn đề
• Sử dụng: Khi tổng thể ít, khó nhận khác nhau, quyết định chọn.
ra đối tượng cần thu thập thông tin,
khó tìm.
phương pháp nào phải tùy thuộc
vào nhiều yếu tố: đối tượng nghiên
Nghiên cứu thị trường hàng công
nghiệp /kênh phân phối, không
cứu, nguồn tài chính, thời gian,
dùng để Nghiên cứu hàng tiêu bản chất của vấn đề, chuyên môn
dùng. của nhà nghiên cứu, hình thức thu
33
thập thông tin. 34
NOTE (2)
XÁC ĐỊNH CỠ MẪU
• Vấn đề chính yếu của lấy mẫu là mẫu bao gồm
những ai + cách lấy mẫu như thế nào? (Ai là • Kích thước mẫu càng lớn kết
người cung cấp dữ liệu cho dự án & họ được
lựa chọn như thế nào?).
quả nghiên cứu có độ chính xác
• Phải mô tả thật chi tiết + chính xác cách thức
càng cao.
chọn 1 người nào đó vào mẫu điều tra. • Kích thước mẫu phụ thuộc Mục
• Bất kỳ phương pháp chọn mẫu nào cũng phải tiêu nghiên cứu, Phương pháp
kể đến thời gian & địa điểm phỏng vấn.
Các thông tin này giúp phán đoán nguồn gốc
khảo sát, Ngân quỹ, Thời gian,
các sai lệch; Có tương thích giữa mẫu điều tra Nguồn lực Phải hiểu ý đồ chính
với đám đông mục tiêu. 35 của cuộc nghiên cứu. 36
6
9/16/2016
Quyết định CỠ MẪU theo Tính cỡ mẫu theo gía trị TRUNG
ĐỘ TIN CẬY & SAI SỐ cho phép BÌNH của các biến liên tục
1. Xác định sai số e cho phép.
3. Xác định gía trị Z (Giá trị tới 2. Xác định độ tin cậy muốn có.
hạn - Critical value) tương 3. Ước lượng độ lệch chuẩn của mẫu;
ứng với độ tin cậy muốn có đã • Tiến hành nghiên cứu thí điểm, Sử dụng
quyết định (Vd: α = .05, Z = độ lệch chuẩn của kết quả nghiên cứu thí
+1,96) điểm.
• Dựa vào kết quả của nghiên cứu trước đó
4. Ước tính độ lệch chuẩn của có mẫu tương tự.
tổng thể. • Sử dụng công thức theo qui tắc 3 sigma.
5. Tính cỡ mẫu (500/1000). 41
4. Tính mẫu
42
7
9/16/2016
VÍ DỤ NOTE
• Độ gia tăng của cỡ mẫu bằng bình
• GĐTT muốn có khoảng tin cậy là
+10.000đ khi dự đoán chi tiêu phương của độ gia tăng của độ
/tháng cho nước giải khát. Họ chính xác.
muốn độ tin cậy là 90%, ước lượng • Việc gia tăng kích thước mẫu
độ lệch chuẩn là 85.000đ. Vậy cỡ
mẫu là bao nhiêu? không làm tăng độ chính xác. Chi
phí lấy mẫu tăng với tốc độ nhanh
• e = + 5.000 đ gấp nhiều lần so với tốc độ tăng
của độ chính xác.
45 46
XÁC ĐỊNH KÍCH THƯỚC MẪU XÁC ĐỊNH KÍCH THƯỚC MẪU
• Dự định mở 1 cửa hàng bán đồ lưu niệm • Nghiên cứu thu nhập của hộ gia
tại sân bay, chuyên viên phân tích tài đình ở quận X (triệu đ/tháng).
chính của công ty Z muốn ước lượng giá Muốn mức tin cậy là 95%, khoảng
trị tiền trung bình của du khách đã sử
tin cậy của giá trị thu nhập + 0,25.
dụng cho mục đích này. Quan sát số liệu
từ một cửa hàng tương tự, ông ta ước Dựa trên các kết quả nghiên cứu
tính được độ lệch chuẩn của giá trị tiêu gần đây về thu nhập của gia đình ở
tiền trung bình là 0,8. Xác định n để cho khu vực lân cận, có giá trị độ lệch
sự lệch quanh giá trị tiêu tiền trung thực chuẩn mang tính tham khảo 0,7
không quá + 0,25 với độ tin cậy là 99%. 47 triệu đ/tháng 48
8
9/16/2016
• Trong đó:
Tính cỡ mẫu theo tỉ lệ của mẫu n: số phần tử trong mẫu.
Tìm hiểu tỷ lệ biến X trong cộng đồng N: số phần tử trong tổng thể.
TP.HCM Z: giá trị phân phối tương ứng
với độ tin cậy lựa chọn.
• n = p*q * (Z/e)2 p: xác suất xuất hiện dấu hiệu
đang muốn nghiên cứu trong
tổng thể.
n ≥ 5% N or 10%N q: xác suất không xuất hiện dấu
hiệu đang muốn nghiên cứu
• n = NpqZ2 / (Ne2 + pqZ2) trong tổng thể.
49 50
Ví dụ
Tính cỡ mẫu theo tỉ lệ của mẫu (1) • Nghiên cứu về sự thay đổi đời
sống sau khi tái định cư của các
• Chương trình nghiên cứu về sự ngược gia đình bị thu hồi đất. Qua khảo
đãi CNV ở bộ Thương binh xã hội. sát sơ bộ ở một nhóm hộ, tỉ lệ hộ
Muốn biết tỷ lệ % công ty có sự ngược gia đình có đời sống tốt hơn là
đãi. Độ tin cậy muốn có 95%. Sai số 30%. Ta quyết định ước lượng tỉ lệ
chấp nhận là 10%. thực đúng của tổng thể trong
• Nghiên cứu tỷ lệ có máy giặt ở TP.HCM phạm vi sai số + 10% với mức tin
sai số tối đa cho phép để không làm cậy của nghiên cứu là 95%. Hãy
mất ý nghĩa của cuộc nghiên cứu là 1%. xác định cỡ mẫu.
Biết độ tin cậy phải đạt được là 95%.
Xác định qui mô mẫu.
51 52
9
9/16/2016
CỠ MẪU TRONG CHỌN MẪU PHI NOTE (Khi Xác định cỡ mẫu)
XÁC SUẤT
• Nếu khảo sát nhiều tham số Nên chọn
• Thường được thực hiện 1 cách 1 vài biến quan trọng nhất để tính cỡ mẫu,
chủ quan. chọn gía trị lớn nhất.
• Cỡ mẫu phải đủ lớn. (Quá ít dữ liệu Sai
• Yếu tố then chốt cho việc lựa chọn số lấy mẫu sẽ cao; Theo qui luật phỏng
là thời gian & tài chính. đoán cần ít nhất 30 phần tử/mẫu để gía trị
• NOTE: Đừng bao giờ đề nghị tiến thống kê có ý nghĩa).
hành 1 nghiên cứu có qui mô lớn • Nếu việc phân tích được tiến hành theo
để phục vụ 1 quyết định đầu tư nhỏ. các nhóm riêng biệt chứ không theo toàn
55 bộ đám đông Xác định kích thước mẫu 56
10