Ստամոքս-աղիքային

արյունահոսություններ

ՏԱՐԲԵՐԱԿՉ ԱԽՏՈՐՈՇՈՒՄ
 Բնորոշում

ՍԱՏ արյունահոսությունները տարբեր հիվանդությունների

հետևանքով վնասված արյունատար անոթներից արյան դուրս
գալն է ստամոքս-աղիքային խողովակ:
 ԴԱՍԱԿԱՐԳՈՒՄԸ
I. Ըստ տեղակայման

1․ Վերին (մինչև Տրեյցի կապան85%)

2․ Ստորին (աղիքային 15%)
 Վերին արյունահոսությունների պատճառները

●Ստամոքսի և 12-մատնյա աղու խոցային հիվանդություն 40-60%

● Կերակրափողի վարիկոզ լայնացած երակներ 10-15%
● Սուր խոցեր և էրոզիվ գաստրիտ 10-15%
● Զարորակ և բարորակ ուռուցքներ 5-10%
● Մելորի-Վեյսի համախտանիշ 5%
● Ռեֆլյուքս էզոֆագիտ, ստոծանու կերակրափողային բացվածքի ճողվածք 3-5%,Կամերոնի
օջախ
● Դելաֆաուի հիվանդություն(անգիոդիսպլազիա) 1-2%
● Զարկերակ-ստամոքստասներկումատնյա աղիքային խուղակներ 1-2%
● ՍԱՏ-ի տրավմաներ և օտար մարմիններ 1-2%
● Այլ պաթոլոգիաներ(ինֆեկցիոն ախտահարումներ, Կրոնի հիվանդություն և այլն) և անհայտ
ծագումնաբանության 1-2%,
● անտրալ անոթային էկտազիաներ
 Վերին (էզոֆագոգաստրոդոուդենալ) արյունահոսություններ

Արյունահոսող խոց Արյունահոսող վարիկոզ

Էռոզիվ գաստրիտ
լայնացած երակներ

Ստամոքսի ադենոկարցինոմա Մելորի-Վեյսի ճաքեր Դելաֆուաի հիվանդություն

 Ստորին (աղիքային) արյունահոսություն պատճառները

● Թութք, ուղիղ աղու ճաքեր 25-30%, խոց, պրոկտիտ

● Հաստ աղու պոլիպ և պոլիպոզ ախտահարում 15-35%
● Աղիների դիվերտիկուլ և դիվերտիկուլյոզ 10-30%
● Հաստ աղու չարորակ ուռուցքներ 5-10%
● Կրոնի հիվանդություն և ոչ սպեցիֆիկ խոցային կոլիտ 5-10%
● Իշեմիկ կոլիտ
● Վնասվածքներ, խուղակներ, ինֆեկցիոն ախտահարումներ,
անգիոդիսպլազիաներ և այլն 3-5%
Ստորին (աղիքային) արյունահոսություններ

Արյունահոսող հեմոռոիդալ Հաստ աղու պոլիպ

հաստ աղու արյունահոսող
հանգույցներ
դիվերտիկուլ

Հաստ աղու արյունահոսող

չարորակ նորագոյացություն Ոչ սպեցիֆիկ խոցային կոլիտ
 Դասակարգումը ըստ կլինիկական ընթացքի

 1․Ակտիվ –ընդունման պահին առկա է շարունակվող

 արյունահոսության պատկեր:
 2․Կայացած - ընդունման պահին շարունակվող արյունահոսության
 պատկեր չի դիտվում:
 3․Ռեցիդիվ
 ա) վաղ – արյունահոսությունը կրկնվում է 1-2 շաբաթվա

 ընթացքում,
 բ) ուշ – արյունահոսությունը կրկնվում է 1 ամսից սկսած:
ՍՏԱՄՈՔՍ ԱՂԻՔԱՅԻՆ ՈՒՂՈՒՑ ԱՐՅՈՒՆԱՀՈՍՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ
ԴԱՍԱԿԱՐԳՈՒՄԸ

I.ԸՍՏ ԱՐՅՈՒՆԱՀՈՍՈՂ ԱՆՈԹԻ․

Ա) ԶԱՐԿԵՐԱԿԱՅԻՆ
Բ) ԵՐԱԿԱՅԻՆ
Գ) ՄԱԶԱՆՈԹԱՅԻՆ

II.ԸՍՏ ԿԼԻՆԻԿԱՅԻ․
Ա) ՍՈՒՐ ԿԱՄ ԲԱՑԱՀԱՅՏ
Բ) ԽՐՈՆԻԿ ԿԱՄ ԹԱՔՆՎԱԾ
Խոցային արյունահոսությունների էնդոսկոպիկ դասակարգումը ըստ
ՖՈՐԵՍՏԻ

I տիպ կամ ակտիվ արյունահոսող խոց

II տիպ կայացած արյունահոսություն
III տիպ արյունահոսության նշաններ չկան
 Խոցային արյունահոսությունների էնդոսկոպիկ դասակարգումը ըստ
Ֆորեստի

Ֆորեստ 1ա – շիթային, զարկերակային արյունահոսություն:

 Խոցային արյունահոսությունների էնդոսկոպիկ դասակարգումը ըստ
Ֆորեստի

Ֆորեստ 1բ – արյան ծորում կամ մազանոթային

արյունահոսություն:
 Կայացած արյունահոսություն

Ֆորեստ II ա – խոցի հատակում առկա է թրոմբով

խցանված անոթ:
 Կայացած արյունահոսություն

Ֆորեստ II բ – խոցի հատակը ծածկված է թարմ մակարդուկով

 Կայացած արյունահոսություն

Ֆորեստ II գ – առկա է սև հատակով խոց

 Արյունահոսության նշանների բացակայություն

Ֆորեստ III – սպիտակ հատակով խոց (խոցի հատակը

ծածկված է ֆիբրինով)
 Դասակարգումը ըստ ծանրության աստիճանի

●I աստիճան (թեթև) – կոմպենսացված հեմոդինամիկա՝ նորմոտենզիա,

Hb>100գ/լ , ԿԱԾ < ՇԱԾ 5%։
● II աստիճան (միջին) - սուբկոմպենսացված հեմոդինամիկա՝
օրթոստատիկ հիպոտենզիա, Hb-80-100գ/լ , ԿԱԾ = ՇԱԾ-ի մինչև 10-15%
(ՇԻ<1)։
● III աստիճան (ծանր) - դեկոմպենսացված հեմոդինամիկա՝ հիպոտենզիա,
Hb<80գ/լ , ԿԱԾ = ՇԱԾ-ի մինչև 25-30% կորուստ (ՇԻ>1)։
● IV աստիճան (ծայրահեղ ծանր) – հեմոռագիկ շոկ՝ սահմանային
զարկերակային հիպոտենզիա, գիտակցության խանգարում, շնչառության
խանգարում, օլիգո/անուրիա, Hb<50գ/լ , ԿԱԾ կազմում է ՇԱԾ-ի 30% -ից
ավել կորուստ (ՇԻ>1,5)
 ԱՐՅՈՒՆԱՀՈՍՈՒԹՅԱՆ ԾԱՆՐՈՒԹՅԱՆ
ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ՑՈՒՑԱՆԻՇՆԵՐԸ

1․ՀԵՄՈԳԼՈԲԻՆԻ ՔԱՆԱԿԸ
2․ՀԵՄԱՏՈԿՐԻՏԸ
3․ԿԵՆՏՐՈՆԱԿԱՆ ԵՐԱԿԱՅԻՆ ՃՆՇՈՒՄԸ
4․ՇՐՋԱՆԱՌՈՂ ԱՐՅԱՆ ԾԱՎԱԼԸ (ՇԱԾ )
5․ԴԻՈՒՐԵԶԸ
6․ԱԼՀՈՎԵՐԻ ՇՈԿԱՅԻՆ ԻՆԴԵՔՍԸ
(ՇԻ=ՊՈՒԼՍ/ՍԻՍՏ․ՃՆՇՈՒՄ)
ՍԱՏ ԱՐՅՈՒՆԱՀՈՍՈՒԹՅԱՆ ԿԼԻՆԻԿԱԿԱՆ
ՆՇԱՆՆԵՐԸ

Ա) ԲՆՈՐՈՇ ՆՇԱՆՆԵՐ
Բ) ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՆՇԱՆՆԵՐ
 ՍԱՏ ԱՐՅՈՒՆԱՀՈՍՈՒԹՅԱՆ ԿԼԻՆԻԿԱԿԱՆ
ՆՇԱՆՆԵՐԸ

Ա) ԲՆՈՐՈՇ ՆՇԱՆՆԵՐ՝
1․ՓՍԽՈՒՄ՝ ՍՈՒՐՃԻ ՄՐՈՒՐԻ ՏԵՍՔՈՎ
2․ՁՅՈՒԹԱՆՄԱՆ ԿՂԱՆՔ (ՄԵԼԵՆԱ)
3․ԽՈՑԱՅԻՆ ՑԱՎԵՐԻ ՎԵՐԱՑՈՒՄ
(ԲԵՐԳՄԱՆԻ ԱԽՏԱՆԻՇ)
ՍԱՏ ԱՐՅՈՒՆԱՀՈՍՈՒԹՅԱՆ ԿԼԻՆԻԿԱՆ

Բ) ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՆՇԱՆՆԵՐ՝
1․ԹՈՒԼՈՒԹՅՈՒՆ
2․ԳԼԽԱՊՏՈՒՅՏ
3․ՄԱՇԿԻ ԳՈՒՆԱՏՈՒԹՅՈՒՆ
4․ԾԱՐԱՎԻ ԶԳԱՑՈՂՈՒԹՅՈՒՆ
5․ՀԱՃԱԽԱՍՐՏՈՒԹՅՈՒՆ
6․ՃՆՇՄԱՆ ԱՆԿՈՒՄ
 Ախտորոշում

1․ Մանրակրկիտ հավաքված անամնեզ, hիվանդի զննում

2․ Լաբորատոր հետազոտություններ` արյան ընդհանուր և
բիոքիմիական քննություններ, կոագուլոգրամմա
3․ Գործիքային հետազոտություններ
● Էնդոսկոպիա
 ▪ ԷԳԴՍ
 ▪ Կոլոնոսկոպիա
 ▪ Կապսուլային էնդոսկոպիա
● ՍԱՏ-ի ռ-կոնտրաստային հետազոտություն
● Սելեկտիվ անգիոգրաֆիա,ԿՏ, ՄՌՏ
● Ռադիոիզոտոպային սցինտիգրաֆիյա Tc 99m իզոտոպով
ԷԳԴՍ Կոլոնոսկոպիա
Կապսուլային էնդոսկոպիյա
 ՍԱՏ-ի R-կոնտրաստային հետազոտություն ԿՏ, ՄՌՏ

12-մատնյա աղու խոց Ստամոքսի քաղցկեղ Պոլիպ

 Սելեկտիվ անգիոգրաֆիա

Ցելիակոգրաֆիա Մեզենտերիոգրաֆիա
 Բուժում

I փուլ – ծանրության գնահատում և հիվանդի ընդհանուր

վիճակի կայունացում:
II փուլ- արյունահոսության պատճառի հայտնաբերում և
դադարեցում դեղորայքային, էնդոսկոպիկ
եղանակով:
III փուլ – արյունահոսության կրկնման կանխատեսում և
կանխում:
IV փուլ – վիրահատական բուժում:
 I փուլ – ընդհանուր վիճակի կայունացում

 ՇԱԾ- վերականգնում, կոլոիդ և կրիստալլիդ լուծույթներ

 Կորցրած արյան վերականգնում, ամբողջական արյան կամ Էր.
զանգվածի փոխներարկում
 Մակարդելիության խանգարումների վերացում, թարմ սառեցված
պլազմա և թրոմբոցիտար զանգված
 Երկրորդային խանգարումների կարգավորում՝ ջրա-աղային, թթվա-
հիմնային հավասարակշռության և կարգավորում կենսական
օրգանների ֆունկց. կարգավորում
II փուլ – արյունահոսության պատճառի հայտնաբերում և
դադարեցում
Կոնսերվատիվ միջոցառումներ
Հանգիստ, տեղային հիպոթերմիա
Կոագուլոտրոպներ
Վազոտրոպներ
Պրոտոնային պոմպի ինհիբիտորներ, անտացիդներ, H2-,
Պերիֆերիկ վազոկոնստրիկտորներ
Վազոպրեսին (Տեռլիպրեսին) – կերակրափողի վարիկոզ լայնացած
երակներից արյունահոսության ժամանակ
Սոմատոստատին(Օկտրեոտիդ)
 Էնդոսկոպիկ մեթոդներ

 Էլեկտրոկոագուլյացիա
 Ֆոտոկոագուլյացիա
 Սկլերոթերապիա
 Կլիպավորում
 Սեղմող օղի տեղադրում
 Ապլիկացիոն մեթոդներ
 Անգիոգրաֆիկ մեթոդներ

Որովայնային աորտայի ընտրողական

կաթետերիզացիա (ընդերային ցողուն,
վերին միջընդերային զարկերակ)
ըստ Սելդինգերի, կոնտրաստավորում
(կոնտրաստի էքստրավազացիա),
թրոմբոգեն և էմբոլիզացնող
միջոցների ներմուծում:
III փուլ – արյունահոսության կրկնման կանխատեսում և կանխում

Արյունահոսության կրկնման և անբարենպաստ ելքի ռիսկի

գործոններն են՝
 1․Կլինիկական տվյալներ
▪ Մասիվ արյունահոսություն
 ▪ Շոկ ընդունման պահին

 ▪ Մեծ տարիք

 ▪ Ուղեկցող հիվանդություններ (ԶՀ, ՇԴ …)

 ▪ Անամնեզում կրկնակի արյունահոսություն

 Արյունահոսության կրկնման և անբարենպաստ ելքի ռիսկի գործոնները

 2․Լաբորատոր տվյալներ
▪ Ծանր անեմիա
 ▪ Կոագուլոպաթիա
 ▪ Արյան բիոքիմիական շեղումներ(լյարդի և երիկամների ▪
դիսֆունկցիա)
 ▪ ԹՀՀ-յան և էլէկտրոլիտային խանգարում
 3․Էնդոսկոպիկ տվյալներ
 ▪ Կերակրափողի վարիկոզ երակներ, Ֆորեստ IIa
 ▪ Արյունահոսության բազմաթիվ օջախներ
 ▪ Արյունահոսող օջախի մեծությունը
 ▪ Արյունահոսության բնույթը՝ զարկերակային
 IV փուլ -Վիրահատական բուժում

 ա)անհետաձգելի վիրահատություն
 պրոֆուզ արյունահոսություն՝ հեմոռագիկ շոկով
ակտիվ արյունահոսություն, որը չի դադարում էնդոսկոպիկ կամ
կոնսերվատիվ եղանակով
արյունահոսության վաղ ռեցիդիվ
բ)շտապ վիրահատություն
կայացած/դադարած արյունահոսություն ռեցիդիվի բարձր ռիսկի
պայմաններում
գ)պլանային վիրահատություն
կրկնակի արյունահոսություն
ԽՈՑԱՅԻՆ ԱՐՅՈՒՆԱՀՈՍՈՒԹՅԱՆ ԲՈՒԺՈՒՄԸ

I ԿՈՆՍԵՐՎԱՏԻՎ – ՀԵՄՈՍՏԱՏԻԿՆԵՐ,
ՀԱԿԱԽՈՑԱՅԻՆ
ԹԵՐԱՊԻԱ, ԷՆԴՈՍԿՈՊԻԿ
ԿՈԱԳՈՒԼՅԱՑԻԱ,
ԿՐԻՈԹԵՐԱՊԻԱ
II ՎԻՐԱՀԱՏԱԿԱՆ – ԽՈՑԻ ԿԱՐՈՒՄ, ԽՈՑԻ
ՀԵՌԱՑՈՒՄ, +
ՎԱԳՈՏՈՄԻԱ, ՍՏԱՄՈՔՍԻ
ՄԱՍՆԱՀԱՏՈՒՄ
ԽՈՑԱՅԻՆ ԱՐՅՈՒՆԱՀՈՍՈՒԹՅԱՆ ԲՈՒԺՈՒՄԸ

ՊԻԼՈՐՈՏՈՄԻԱ, ԽՈՑԻ ԿԱՐՈՒՄ,

ՊԻԼՈՐՈՊԼԱՍՏԻԿԱ
 ԽՈՑԱՅԻՆ ԱՐՅՈՒՆԱՀՈՍՈՒԹՅԱՆ ԲՈՒԺՈՒՄԸ

ԽՈՑԻ ՀԵՌԱՑՈՒՄ, ՊԻԼՈՐՈՊԼԱՍՏԻԿԱ

 ԽՈՑԱՅԻՆ ԱՐՅՈՒՆԱՀՈՍՈՒԹՅԱՆ ԲՈՒԺՈՒՄԸ
ԽՈՑԻ ՀԵՌԱՑՈՒՄ ԿԱՄ ԿԱՐՈՒՄ + ՎԱԳՈՏՈՄԻԱ

Ա)ՑՈՂՈՒՆԱՅԻՆ Բ)ՍԵԼԵԿՏԻՎ Գ)ՊՌՈՔՍԻՄԱԼ

ՍԵԼԵԿՏԻՎ
ԽՈՑԱՅԻՆ ԱՐՅՈՒՆԱՀՈՍՈՒԹՅԱՆ ԲՈՒԺՈՒՄԸ

ՍՏԱՄՈՔՍԻ ՄԱՍՆԱՀԱՏՈՒՄ
ԸՍՏ ԲԻԼՌՈԹԻ