Professional Documents
Culture Documents
- ito ay tumutukoy sa isang wikang ginagamit nang pasalita at pasulat ng mga mamamayan ng
isang bansa. Ito ang nag-iisang wikang ginagamit batay sa kultura ng lipunan.
- Nobyembre 13,1936 nilikha ang Batas Komonwelt blg. 184 para itatag ang Suriang Wikang
Pambansa (SWP)
December 31, 1937 - sinang-ayunan at hinirang na tagalog ang pambansang wika ng Pilipinas.
Pilipino – 1959, nang nagsimulang tawaging Pilipino ang ating wika upang malayo ito sa pagkakakonekta
sa tatak na tagalog.
Filipino - ang pambansang wika ng Pilipinas at mahaba ang kasaysayan ng pag-unlad nito.
Artikulo XIV, Seksiyon 6-9 ang mga tiyak na probisyong kaugnay ng wika.
“Ang hindi magmahal sa sariling wika ay higit sa hayop atmalansang isda; kaya ating pagyamaning
kusa, gaya ng inang saatin ay nagpala.” – Jose Rizal
Wikang Opisyal
Ang Wikang Opisyal o tinatawag rin sa State Language sa wikang ingles ay tumutukoy sa isang wika ng
partikular na bansa o estado. Ito ay wikang ginagamit sa pamahalaan o gobyerno at hindi ito ang
karaniwang wikang ginagamit ng ordinaryong mamamayan.
Virgilio Almario (2014) - ang wikang opisyal ay itinadhana ng batas na maging wika sa opisyal na
talastasan ng pamahalaan. Ito ang wikang maaring gamitin sa anumang uri ng komunikasyon,lalo na sa
anyong nakasulat,sa loob at sa labas ng alinmang sangay o ahensiya ng gobyerno.
- binabanggit na, ukol sa layunin ngkomunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng
Pilipinas ay Filipino at hanggang walang ibangitinatadhana ang batas, Ingles.
- Ang konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa Filipino at Ingles at dapat isalin sa mga pangunahing
wikang panrehiyon, Arabic at Kastila.
Agosto 8, 1988 - pinirmahan ng dating Pangulong Corazon Aquino ang Executive Order 335
- na nag-uutos sa lahat ng sangay ng pamahalaan na gamitin ang wikang Filipino bilang opisyal na
wika sa transaksyon at komunikasyon ng mga sangay ng pamahalaan.
Ang wikang pambansa ay ipinahayag bilang opisyal na wika simula Hulyo 4,1946.
Bilingguwalismo
- to ay tumutukoy sa kakayahan ng isang taong makapagsalita ng dalawang wika.
- Maituturing na bilingguwal ang isang tao kung magagamit niya ang ikalawang wika nang matatas
sa lahat ng pagkakataon.
Pinatupad ang Biligual Education Policy (BEP) sa Pilipinas sa pamamagitan ng National Board of
Education (NBE) Resolution No. 73-7, S. 1973.
Noong 1994, ipinatupad ang polisiya sa pamamagitan ng paglalabas ng DECS ng Department Order No.
25, S. 1974 na may titulong “Implementing Guidelines for the Policy on Bilingual Education.”
Sa pagiging isang bilingguwal ay napapaunlad ang wikang Filipino maging sa natural na proseso,
mapagyayaman ang kanyang talasalitaan sa pagsanib ng iba't ibang wika.
Multilingguwismo
Ang multilingguwalismo ay tumutukoy sa kakayahan ng isang indibiduwal na makapagsalita at
makaunawa ng iba't ibang wika. Sa antas ng lipunan, ito ay nangangahulugan ng pagkakaroon ng iba't
ibang wika na sinasalita ng iba't ibang grupo ng mga tao sa mga lalawigan at rehiyon.
Hinuhulaan ng kasalukuyang mga pagtatantya na humigit-kumulang 43% ng mga tao ay bilingual, na may
karagdagang 17% na multilingual. Nangangahulugan ito na higit sa kalahati ng populasyon ng mundo ay
matatas magsalita ng higit sa isang wika.
Mga Benepisyo:
Ang pag-aaral ng maraming wika ay muling nag-istruktura sa utak at sinasabi ng ilang mananaliksik na
pinapataas nito ang kapasidad ng utak para sa plasticity. Ang pag-aaral ng wika ay nagpapalaki ng
plasticity ng utak at ang kakayahan ng utak na mag-code ng bagong impormasyon
Pagkakaroon ng iisang anyo o katangian ng wika. Mga salitang iba’t ibang baybay ngunit iisa lamang ang
napupuntahang kahulugan.
Nag-uugat ang mga barayti ng wika sa pagkakaiba-iba ng mga indibidwal at grupo, maging ng kani-
kanilang tirahan, interes, gawain, pinag-aralan at iba pa.
BARAYTING PERMANENTE
Dayalekto
- Ito ang barayti ng wikang ginagamit ng partikular na pangkat ng mga tao mula sa isang partikular
na lugar tulad ng lalawigan, rehiyon o bayan.
Idyolek
BARAYTING PANSAMANTALA
Register
- Ito ay kinabibilangan ng mga salitang may pagkapare-pareho ng baybay pero magkakaiba ang
kahulugan ayon sa aspeto ng paggamit nito.
ISTILO
MIDYUM
- HOMOGENOUS
- HETEROGENOUS
- UNANG WIKA
- IKALAWANG WIKA
- DAYUHANG WIKA
UNANG WIKA
- Wikang natutuhan at ginamit ng isang tao simula pagkapanganak hanggang sa panahon kung
kailan lubo snang naunawaan at nagagmit ng tao ang nasabing wika.
IKALAWANG WIKA
DAYUHANG WIKA
- Wikang inaral lamag ngunit hindi ginagamit o sinasalita sa lokalidad ng taong nag-aaral nito
- Pagtuturo, pag-uulat
Ikalawang Wika
Wikang natutuhan at ginagamit ng isang tao labas pa sa kanyang unang wika
DAYUHANG WIKA
Wikang inaral lamag ngunit hindi ginagamit o sinasalita sa lokalidad ng taong nag-aaral nito
KASAYSAYAN NG PAG-UNLAD NG WIKANG PAMBANSA NG
PILIPINAS
Ating bansa ay may pinakamaraming dayalekto (400 ibat ibang dayalekto or wikain ang
ginagamit)
Ang pag-unlad ng ating wikang pambansa ay masasalamin sa mga batas, kautusan, proklama at
kautusan na ipinalabas ng pamahalaan na may kaugnayan sa ating wikang pambansa
Abril 12
o Pinalabas ng Kalihim Jorge Bocobo ng Pagtuturong Pambayan ang isang Kautusang
Pangkagawaran
o Ang pagtuturo ng wikang pambansa ay sinimulan muna sa mataas at paaralang normal
Hunyo 4
o Batas ng Komonwelt Blg. 570 - ang Pambansang Wika ay magiging isa na sa mga wikang
opisyal ng Pilipinas
Hunyo 7
o Pinagtibay ang Batas ng Komonwelt Blg. 570
Hunyo 19
o pasisimulan nang ituro ang Wikang Pambansa ng Pilipinas sa lahat ng paaralang-bayan
at pribado sa buong bansa.
1954 (Marso 26)
o Signed by the President Ramon Magsaysay Proclamation Big 186 which amended
Proclamation No. 12, series of 1954, which hereby moves the period of celebration of
the National Language Week every year from the 13th to the 19th of August. Included in
the period covered is the celebration of Quezon's birthday
(August 19).
1959 ( Agosto 13)
o Pinalalabas ng Kalihim Jose E. Romero ng Kagawaran ng Edukasyon ang Kautusang
Pangkagawaran Blg. 7
o which states that when the National Language is defined, the word PILIPINO will be
used.
1967 ( Oktubre 24)
o Naglagda (signed ang pangulong Marcos ng isang
o Kautusang Tagapagpaganap Blg. 96 - na nagtatadhanang ang lahat ng gusali, edipisyo at
tanggapan ng pamahalaan ay papangalanan na sa Pilipino
1968 (Marso 27)
o Pinalabas ng Kalihim Tagapagpaganap Rafael M. Salas ang Memorandum Sirkular Blg.
172 na nagbibigay-diin sa pagpapairal ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 96
o required that the letterheads of the departments, offices and branches of the
government be properly written in Filipino, with the corresponding text in English
attached. The form of the oath of office of the leaders and employees of the
government will be done by Filipinos. _P
Agosto 5
o Pinalabas ang Memorandum Sirkular Blg. 199 na nilagdaan ni Kalihim Tagapagpaganap
Rafael M. Salas na nananawagan sa mga pinuno at empleyado ng pamahalaan na
dumalo sa mga seminar sa Pilipino na idaraos ng Surian ng Wikang Pambansa sa lahat ng
purok pangwika.
Agosto 6
o NILAGDAAN NG PANGULO ANG KAUTUSANG TAGAPAGPAGANAP blg. 187
o Na ang lahat ng sangay ng pamahalaan na gamitin ang wikang Pilipino hanggat maari sa
linggo ng wikang pambansa at pagkaraan nito, sa lahat ng opisyal na komunikasyon at
transaksyon ng pamahalaan.
1969 (Agosto 7)
o Ipinalabas ni Ernesto M. Maceda ang Memorandum Blg. 277
1970 (Agoosto 17)
o Inilabas ni kalihim tagapagpaganap Alejandro Melchor ang
o Memorandum Sirkular Blg. 384 - may kakayahang tauhan upang mamahala ng lahat ng
komunikasyon sa Pilipino sa lahat ng sangay ng pamahalaan
1971 (Marso 4)
o Inilabas ni kalihim tagapagpaganap Alejandro Melchor ang
o Memorandum Sirkular Blg. 443 - hinihiling ang lahat ng tanggapan ng pamahalaan na
magdaos ng palatuntunan sa alaala ng ika 183 anniversary ng kapanganakan ni baltazar
Marso 16
o Nilagdaan ni Marcos
o Ang kautusang tagapagpaganap Blg. 304 - nagpapanauli sa Surian ng Wikang Pambansa
at nililiwanag ang kanyang mga kapangyarihan at kungkulin.
Octubre 24,1967
o Naglagda ang pangulong Maros ng isang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 96, na
nagtatadhanang ang lahat ng gusali, edipisyo at tanggapan ng pamahalaan ay
papangalanan na sa Pilipino.
1971 (Hulyo 29)
o Itinadhana ng Memorandum Sirkular Blg. 488 na humiling sa lahat ng tanggapan
ng pamahalaan na magdaos ng palatuntunan sa pagdiriwang ng linggo ng
wikang pambansa aug 13-19
Disyembre 1
o Nilagdaan ni pangulong marcos ang
o Kautusang panlahat Blg. 17 - naguutos na limbangin sa Pilipino at ingles sa
official gazette at gayon din sa mga pahayagang may malawak na sirkulasyon
bago idaos ang plesito para sa ratipikasyon ng saligang bansa noong jan 5 1973
1972 (Disyembre)
o Nag-atas ang Pangulong Ferdinand Marcos sa SWP na ang saligang batas ay
isalin sa mga wikang sinasalita ng may limampung libo (50,000) mamamayan
1973
o Saligang Batas, Artikulo XV Seksyon 3
o Artikulo XV, Seksyon 3 (1973)Nilikha ng Pambansang Lupon ng Edukasyon ang
resolusyong nagsaad na gagamiting midyum ng pagtuturo mula sa antas ng
elementarya hanggang tersyarya sa lahat ng paaralang pambayan opribado at
pasisimula sa taong panuruan 1974-1975
1974 (Hunyo 19)
o Nilagda ni kalihim Juan L. Manuel ng edukasyon at kultura
o Kautusang Pangkagawaran Blg. 25 - pagpapatupad ng patakarang edukasyong
bilinggwal sa mga paaralan na magsimula sa taong-aralan1974-1975
o Ang kautusang ito alinsunod sa mga tadhana sa saligang batasan ng 1972
1978 (Hulyo 21)
o Nilagda ni kalihim Juan L. Manuel ng edukasyon at kultura
o Kautusang Pangministri Blg. 22
isama ang Pilipino sa lahat ng kurikulum na pandalubhasaang antas
Magsimula sa unang semestre ng taong aralan 1979-1980
Gagamiting wikang panturo sa ilan sa mga pandalubhasaang aralin sa
pagpasok ng taong aralan
1986 (Agosto 12)
o Nilagdaan ni pangulong Corazon C. Aquino ang
o Proklamasyon Blg. 19 - Wikang Pambansa na gumagawa ng napakahalagang
papel sa himagsikang pinasiklab ng Kapangyarihanng Bayan na nagbunsod sa
bagong pamahalaan.
1987 (Pebrero 2)
o Pinagtibay ang bagong kunstitusyon ng Pilipinas.
Sa Artikulo XIV, Seksyon 6-9, nasasaad ang sumusunod:
Seksyon 6. Ang wikang Pambansa ng Pilipinas ay Filipino.
Seksyon 7. Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang
opisyal ng Pilipinas ay Filipino at hanggat walang ibang itinatadhana ang batas, Ingles.
Seksyon 8. Ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa Filipino at Ingles at dapat isalin
sa mga pangunahing wikang panrelihiyon, Arabik at Kastila.
Seksyon 9. Dapat magtatag ang Kongreso ng isang Komisyon ng Wikang Pambansa
na binubuo ng mga kinatawan ng iba’t ibang mga rehiyon at mga disiplina na
magsasagawa, mag-uugnay at magtataguyod ng mga pananaliksik sa Filipino at iba
pang mga wika para sa kanilang pagpapaunlad, pagpapalaganap at pagpapanatili,
1987
o Pinalabas ng Kalihim Lourdes R, Quisumbing ng Departamento ng Edukasyon
Kultura at Palakasan ang Kautusan Bilang 52 na ng antas sa mga paaralan
kaalinsabay ng Ingles na nakatakda sa patakarang edukasyong bilingguwal,
o Tungkilin ng Edukasyong Bilingguwak na pahusayin ang pagkatuto sa
pamamagitan ng dalawang wika (Filipino, Ingles) upang matamo ang mataas na
uri ng edukasyon.
1988 (Agosto 25)
o Nilagdaan ni Pangulong Corazon C. Aquino ang Kautusang Tagapagpaganap
Blg. 335
1989 (Setyembre 9)
o Pinalabas ng Kalihim Lourdes R, Quisumbing ng Edukasyon, Kultura at
Palakasan ang Kautusang Pangkagawaran Blg. 84 na nag aatas sa lahat ng
opisyal ng DECS.
1990 (Marso 19)
o Pinalabas ng Kalihim Isidro Cariְְño ng Departamento ng Edukasyon, Kultura,
at Palakasan ang Kautusang Pangkagawarang Blg. 21 na nagtatagubilin
na gamiting ang Filipino sa pagbigkas at panunumpa ng katapatan sa
Saligang-Batas at sa bayan natin.
1996
o Pinalabas ng CHED ang CHED memorandum Blg, 59 na nagtatadhana ng 9 na
yunit na pangangailangan sa Filipino.
1997 (Hulyo)
o Nilagdaan at ipinalabas ni Pangulong Fidel V. Ramos ang Proklama Blg. 1041 na
nagtatakda na ang buwan ng Agosto taon-taon ay magiging Buwan ng Wikang
Filipino.