Filipino

Ikalawang Markahan – Modyul 2

Dula
(Sintahang Romeo at Juliet)

Kagawaran ng Edukasyon.Republika ng Pilipinas

Filipino – Ikasampung Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikalawang Markahan – Modyul 2: Dula: Sintahang Romeo at Juliet
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung
ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan
ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban
sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga
ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Bumubuo sa Pagsulat ng Modyul

Manunulat: Jennifer E. Bandala

Mga Editor: Miguela L. Heyasa
Renaden M. Secretaria
Geraldine B. Mediante
Genelyn J. Abatayo
Tagasuri: Amelia L. Tortola, EdD

Mga Tagapangasiwa
Tagapangulo: Arturo B. Bayocot, PhD, CESO III
Direktor ng Rehiyon
Mga Katuwang ng Tagapangulo:
Victor G. De Gracia Jr., PhD, Ceso V Mala Epra B. Magnaong, Chief CLMD
Katuwang ng Direktor ng Rehiyon Neil A. Improgo, PhD, EPS-LRMS
Randolph B. Tortola, PhD, CESO IV Bienvenido U. Tagolimot Jr., PhD EPS-ADM
Tagapamanihala, Sangay ng Bukidnon Elbert R. Francisco, PhD, Chief CID
Shambaeh A. Usman, PhD Amelia L. Tortola EdD, EPS Filipino
Katuwang ng Tagapamanihala, Rejynne L. Ruiz, LRMDS Manager
Sangay ng Bukidnon Jenny B. Timbal, PDO II
Shella O. Bolosco, Division Librarian II
Department of Education – Division of Bukidnon
Office Address: Fortich Street, Malaybalay City 8700 Bukidnon
Telefax: 088-813-3634
E-mail Address: bukidnon@deped. gov.ph
 10
Filipino
Ikalawang Markahan – Modyul 2
Dula: Sintahang Romeo at Juliet

Kagawaran ng Edukasyon. Republika ng Pilipinas

Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy
Malugod na pagtanggap sa asignaturang Filipino 10 ng Alternative
Delivery Mode (ADM) Modyul para sa araling Dula: Sintahang Romeo at Juliet!
Ang modyul na ito ay pinagtulungang denisenyo, nilinang at sinuri ng mga
edukador mula sa pambulikong paaralan upang gabayan ka. Ang gurong
tagapagdaloy ay handang tumulong ng mag-aa upang matulungang makamit ng
mga-aaral ang pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K to 12 habang kanilang
pinanagumpayan ang pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa
mag-aaral.
Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa
mapatnubay at malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang
kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang
makamit ang mga kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang
kanilang mga pangangailangan at kalagayan.
Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang
kahong ito sa pinakakatawan ng modyul:

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang

mag-aaral kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding
subaybayan at itala ang pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan
ang kanilang sariling pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang
hikayatin at gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing
nakapaloob sa modyul.

Para sa mag-aaral
Malugod na pagtanggap sa Filipino 10 ng Alternative Delivery Mode
(ADM) Modyul ukol sa Dula: Sinatahang Romeo at Juliet !
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin
nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan.
Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa
pagkatuto.

1
Para sa Magulang
Ang modyul na ito ay nilikha upang matugunan ang sitwasyong
kinakaharap ng ating mga mag-aaral. Ang magiging lugar ng kanilang kaalaman
ay hindi lamang limitado sa silid-aralan kundi maging sa inyung tahanan.
Inaasahan ang iyong pakikiisa, pakikipagtulungan at paggabay sa ating
mga mag-aaral upang mapatnubayan sila sa mga gawaing itinalaga sa kanila.

Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga

dapat mong matutuhan sa modyul.
Alamin

Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung

ano na ang kaalaman mo sa aralin ng
Subukin modyul. Kung nakuha mo ang lahat ng
tamang sagot (100%), maaari mong
laktawan ang bahaging ito ng modyul.

Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral

upang matulungan kang maiugnay ang
Balikan kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.

Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay

ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad
Tuklasin ng isang kuwento, awitin, tula, pambukas na
suliranin, gawain o isang sitwasyon.
Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling
pagtalakay sa aralin. Layunin nitong
Suriin matulungan kang maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.
Binubuo ito ng mga gawaing para sa
malayang pagsasanay upang mapagtibay
Pagyamanin ang iyong pang-unawa at mga kasanayan
sa paksa. Maaari mong iwasto ang mga
sagot mo sa pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng modyul.
Naglalaman ito ng mga katanungan o
pupunan ang patlang ng pangungusap o
Isaisip talata upang maproseso kung anong
natutuhan mo mula sa aralin.
Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong
sa iyo upang maisalin ang bagong
Isagawa kaalaman o kasanayan sa tunay na
sitwasyon o realidad ng buhay.

2
 Ito ay gawain na naglalayong matasa o
masukat ang antas ng pagkatuto sa
Tayahin pagkamit ng natutuhang kompetensi.

Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong

panibagong gawain upang pagyamanin ang
Karagdagang Gawain iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang
aralin.
Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa
lahat ng mga gawain sa modyul.
Susi sa Pagwawasto

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa
Sanggunian
paglikha o paglinang ng modyul na ito.

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:

1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang marka
o sulat ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel sa
pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing
napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at
sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang
sagutin lahat ng pagsasanay.

Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na

ito, huwag mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy.
Maaari ka rin humingi ng tulong kay nanay o tatay, o sa nakatatanda mong
kapatid o sino man sa iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo.
Laging itanim sa iyong isipang hindi ka nag-iisa.
Ang modyul na ito ay hinati gaya ng mga nakasaad sa ibaba:
● Aralin 1: Uri ng Dula Ayon sa Anyo at Elemento ng Dula
● Aralin 2: Panitikan: Sintahang Romeo at Juliet
● Aralin 3: Etimolohiya
● Aralin 4: Pokus ng Pandiwa: Pinaglalaanan at Kagamitan
● Aralin 5: Lingguhang Pangwakas na Gawain

3
 Mga kumpetinsing lilinangin sa Modyul 2:

1. Nailahahad ang kultura ng lugar na pinagmulan ng kwentong bayan sa

napakinggang usapan ng mga tauhan (F10PN-IIa-b-72)
2. Naihahambing ang kultura ng bansang pinagmulan ng akda sa alinmang
bansa sa daigdig (F10PB-IIa-b-75)
3. Naipapaliwanag ang kahulugan ng salita batay sa pinagmulan nito
( etimolohiya).(F10PT- IIa-b-72)
4. Naipapaliwanag ang katangian ng mga tao sa bansang pinagmulan ng
dula batay sa napanood kaugnay nito ( F10PD-IIa-b-70)
5. Naisusulat nang wasto ang sariling damdamin at saloobin tungkol sa
sariling kultura kung ihahambing sa kultura kung ihahambing sa kultura
ng ibang bansa batay sa nabasang nobel. ( F10PU- IIb-74)

Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng

makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa
kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!

4
 TALAAN NG NILALAMAN
Pahina
TAKIP NG PAHINA
PAHINA NG KARAPATANG -ARI
PAHINA NG PAMAGAT
TALAAN NG NILALAMAN

Aralin 1: Uri ng Dula Ayon sa Anyo at Elemento ng Dula

Alamin 1
Subukin 1
Balikan 3
Tuklasin 3
Suriin 5
Pagyamanin 15
Isaisip 15
Isagawa 16
Tayahin 16
Karagdagang Gawain 18

Aralin 2: Sintahang Romeo at Juliet

Alamin 18
Subukin 19
Balikan 21
Tuklasin 21
Suriin 22
Pagyamanin 22
Isaisip 22
Isagawa 23
Tayahin 23
Karagdagang Gawain 25

Aralin 3: Etimolohiya-Miyerkules
Alamin 26
Subukin 26
Balikan 28
Tuklasin 28
Suriin 29
Pagyamanin 29
Isaisip 31
Isagawa 31
Tayahin 31
Karagdagang Gawain 33

Aralin 4: Pagsusuri sa Tauhan ng Sintahang Romeo at Juliet

5
 Alamin 34
Suriin 34
Balikan 36
Tuklasin 36
Suriin 37
Pagyamanin 37
Isaisip 38
Isagawa 38
Tayahin 39
Karagdagang Gawain 41

Aralin 5: Lingguhang Pangwakas na Gawain

Alamin 42
Isagawa 42

Susi sa Pagwawasto 42
Sanggunian 48

6
Arali
Uri ng Dula Ayon sa Anyo
n Elemento ng Dulang Pantanghalan
1
Kumusta kaibigan? Binabati kita’t naging kawili-wili para sayo ang
pagkatuto sa nakaraang aralin. Ngayon, isa na namang kaalaman ang tiyak kong
kalulugdan mong tutuklasin dahil sa mga kawili-wiling paksang nakapaloob sa
araling ito.
Ito ang unang aralin ng pangalawang modyul sa ikalawang markahan. Sa
araling ito ay tatalakayin ang Uri ng Dula Ayon sa Anyo at Elemento ng Dulang
Pantanghalan. Susuriin natin ang kulturang nakapaloob sa dulang Sintahang
Romeo at Juliet na nagmula pa sa bansang Englatera.

Alamin

Kompetensing Lilinangin
● Nailahahad ang kultura ng lugar na pinagmulan ng kwentong bayan sa
napakinggang usapan ng mga tauhan. ( F10PN-IIa-b-72)

Subukin

Panuto: Piliin at isulat ang letra ng wastong sagot sa sagutang papel.

1. Ito ay sining ng panggagaya at pag-iimita sa kalikasan ng buhay. Layunin
nitong itanghal.
A. dula B. epiko C. maikling Kuwento D. sanaysay

2. Isang uri ng dulang pantanghalan na magaan ang paksa o tema at ang

mga tauhan ay nagtatagumpay sa wakas.
A. melodrama B. komedya C. parsa D. trahedya

1
3. Magkahalo ang katatawanan at kasawian kung saan may tauhang
katawa-tawa tulad ng payaso para magsilbing tagapagpatawa, ngunit sa
huli’y nagiging malungkot dahil sa kasawian o kabiguan.
A. parodya B. tragikomedya C. saynete D. trahedya

4. Anyo ng dulang mapanudyo, ginagaya ang kakatwang ayos, kilos,

pagsasalita, at pag-uugali ng tao.
A. komedya B. parodya C. melodrama D. saynete

5. Itinuturing na isa sa dulang panlibangan ng mga huling taon ng pananakop

ng mga Espanyol sa Pilipinas.
A. melodrama B. parodya C. parse D. saynete

6. Dulang puro tawanan at walang saysay ang kwento.

A. komedya B. parse C. saynete C. tragikomedya

7. Ang tema o paksa ng dulang ito’y mabigat o nakasasama ng loob. Ang

mga tauha’y karaniwang nasasadlak sa kamalasan, mabibigat na suliranin
at maging kamatayan.
A. komedya B. saynete C. tragikomedya D. trahedya

8. Sadyang namimiga ng luha sa mga manonood na para bang wala

nang masayang bahagi ng buhay kundi pawang problema na lamang.
A. Komedya B. melodrama C. saynete D. tragikomedya

9. Sa anong sangkap ng dula ipinakilala ang mga tauhan ang papel na

gagampanan ng mga ito?
A. gitna B. simula C. tunggalian D. wakas

10. Ano ang makikita sa wakas ng dula?

A. kakalasan B. kasukdulan C. tagpuan D. tauhan

11. Katumbas ito ng kabanata sa nobela.

A. eksena B. tanghalan C. tagpo D. yugto

12. Dito nakapaloob ang pinakamahalagang bahagi ng dula, walang iba kundi
ang diyalogo.
A. simula B. gitna C. wakas D. banghay

13. Ang dulang Sintahang Romeo at Juliet ay anong uri ng dula?

A. parsa B. melodrama C. trahedya D. komedya

14. Sa anong bahagi/ elemento ng dula matutukoy kung anong uri ng

dula ang Sinatahang Romeo at Juliet.
A. panimula B. kasukdulan C. kakalasan D. wakas

15. Ang mga sumusunod ay mga kulturang makikita sa Sintahang Romeo

at Juliet maliban sa isa.
A. Paniniwala sa wagas na pag-ibig.
B. Pagdiriwang ng Pasko kasama ang Pamilya.
2
 C. Alitan sa Pagitan ng mga mahaharlikang angkan.
D. Paggamit ng kapangyarihan ng magulang sa mga anak.

Balikan

Napag-aralan mo sa nakaraang modyul ang pakikipagsapalaran ng mga

tauhan sa mitolohiyang Thor at Loki sa Lupain ng mga Higante na mula sa
bansang Iceland. Nasuri natin ang nilalaman, elemento at kakanyahan ng
binasang mitolohiya. Natukoy natin ang pagkakaiba at pagkakatulad ng
mitolohiyang kanluranin sa mitolohiya ng Pilipnas.
Tinalakay din sa module 1 ang pagsasama-sama ng mga salita upang
makabuo ng iba pang kahulugan (kolokasyon).

Tuklasin
DULA
Ang dula ayon kay Aristotle ay isang sining ng panggagaya at pag-iimita
sa kalikasan ng buhay. Ipinapakita dito ang realidad ng buhay ng tao gayundin
ang kanyang mga iniisip, ikinikilos, at isinasaad. Ito ay isinusulat at itinatanghal
upang magsilbing salamin ng buhay na naglalayong makaaliw, makapagturo, o
makapagbigay ng mensahe.
Ang dula ay isang sining na nagpapaabot sa mga manonood o mga
mambabasa ng damdamin at kaisipang nais nitong iparating gamit ang masining
na pagsasatao ng mga karakter ng dulang pantanghalan. Ito ay maaring mauri
ayon sa paksa o nialalaman.Nagkaroon din ito ng iba’t ibang anyo batay sa
damdaming nais palitawin ng may-akda nito. Ang epekto ng damdaming taglay
ng dula ay nagdudulot ng higit na kulay at kahulugan hindi lamang sa mga
manonood kundi maging sa mga taong gumaganap nito.
MGA URI NG DULA AYON SA ANYO
1. Komedya. Katawa-tawa, magaan ang mga paksa o tema at ang mga
tauhan ay laging nagtatagumpay sa wakas.
2. Trahedya. Ang tema o paksa nito’y mabigat o nakasasama ng loob,
nakaiiyak, nakalulunos ang mga tauhang karaniwang nasasadlak sa
kamalasan, mabibigat na suliranin, kabiguan, kawalan at maging sa
kamatayan.
3. Melodrama. Ito ay sadyang namimiga ng luha sa mga manonood na para
bang wala nang masayang bahagi ng buhay kundi pawang problema at
kaawa-awang kalagayan na lamang ang nangyayari sa araw-araw. Ito ay
karaniwang napapanood sa mga de-seryeng palabas sa telebisyon.
4. Tragikomedya. Sa ayong ito ng dula, magkahalo ang katatawanan at
kasawian kung saan may mga tauhang katawa-tawa tulad ng payaso para
3
 magsilbing tagapagpatawa, ngunit sa huli’y nagiging malungkot dahil sa
kasawian o kabiguan.
5. Saynete. Itinuturing na isa sa mga dulang panlibangan ng mga huling taon
ng pananakop ng mga Espanyol sa Pilipinas. Ang paksa nito ay tungkol sa
paglalahad ng mga kaugalian ng isang lahi o katutubo, sa kanyang
pamumuhay, pag-ibig, at pakikipagkapwa. Isang halimbawa nito ang La
India Elegante Y Negrito Amante ni Francisco Baltazar na isa sa mga
nakaaaliw na libangang saynete sa panahon ng Espanyol.
6. Parse. Dulang puro tawanan at halos walang saysay ang kwento. Ang
mga aksyon ay slapstick na walang ibang ginawa kundi magpaluan,
maghampasan at magbitiw ng mga kabalbalan. Karaniwan itong
mapapanood sa mga comedy bar.
7. Parodya. Anyo ng dulang mapanudyo, ginagaya ang mga kakatwang
ayos, kilos, pagsasalita, at pag-uugali ng tao bilang isang anyo ng
komentaryo o pamumuna o kaya’y pambabatikos na katawa-tawa ngunit
may tama sa damdamin ng kinauukulan.
8. Proberbyo. Kapag ang isang dula ay may pamagat na hango sa mga
bukambibig na salawikain, ang kwento’y pinaiikot dito upang magsilbing
huwaran ng kanyang tao sa buhay.

MGA ELEMENTO NG DULANG PANTANGHALAN

Ang dulang pantanghalan, katulad ng maikling kuwento at nobela ay

nagtataglay rin ng mahahalagang sangkap o elemento. Kung ang katawan ng tao
ay may bahagi, ang dulang pantanghalan ay nagtataglay rin ng mahahalagang
bahagi. Ito ay ang simula, gitna at katapusan
1. Simula- dito matatagpuan ang dalawang mahahalagang sangkap o elemento
ng isang dula, ang tauhan at tagpuan. Sa bahaging ito, makikilala ang mga
tauhan at mga papel na kanilang gagampanan na maaring bida at kontrabida.
Ipinakilala rin dito ang tagpuan o ang panyayarihan ng mga eksena.
2. Gitna- sa bahaging ito naman makikita ang banghay o ang maayos na daloy o
pagkakasunod- sunod ng mga tagpo o eksena. Dito rin nakapaloob ang
pinakamahalagang bahagi ng dula, walang iba kundi ang diyalogo.
Ang diyalogo ay usapan ng mga tauhan. Kagaya rin ng sa nobela, sa gitna
rin ng dula makikita ang mga sumusunod na katangian: ang saglit na kasiglahan
na magpapakita ng panandaliang pagtatagpo ng mga tauhang masasangkot sa
problema, ang tunggalian na tahasan nang nagpapakita ng labanan o pakikibaka
ng tanging tauhang maaaring sa kanyang sarili, sa kapwa o sa kalikasan. At ang
panghuli ay ang kasukdulan, pinakamadulang bahagi ng dula kung saan iikot ang
kahinatnan ng tanging tauhan, kung ito ay kasawian o tagumpay.
3. Wakas- dito matatagpuan ang kakalasan at ang wakas ng dula. Sa kakalasan,
unti-unting bababa ang takbo ng istorya. Sa kakalasan makikita ang kamalian o
kawastuhan at pagkalag sa mga bahaging dapat kalagin. Sa wakas naman
mababatid ang resolusyon na maaring masaya o malungkot, pagkapanalo o
pagkatalo.
May mga dulang hindi winakasan ng dalawang huling sangkap. Iniwan na
lamang itong bitin sa kasukdulan at hinahayaan na lamang ang mga mambabasa
o manonood na humatol o magpasiya sa dapat na kahihinatnan. Mapanghamon
ang ganitong wakas sa isip ng mga mambabasa o manonood.

4
 Ang huling elemento ng dulang pantanghalan na sadyang mahalaga ay
ang aspetong teknikal. Mahalagang bahagi nito ang epektong pantunog
sapagkat ang dula ay ginaganap sa harap ng madla, kaya’t kailangang malinaw
na maipahatid ang bawat linya ng dula sa pamamagitan ng maayos na tunog sa
pagtatanghal. Kasama na rin dito ang sound effects, musika at iba pang
kaugnay na tunog sa pagtatanghal.
Ang isa pang mahalagang aspektong teknikal sa dula ay ang pag-iilaw
upang higit na mabigyang buhay ang mahahalagang tagpo ng dula. Kabilang din
sa aspektong teknikal ang iba pang kagamitang higit na magbibigay buhay at
pagkamakatotohanan sa itinanghal na dula.
Dahil sa ang dula ay isang sining, ang bawat bahagi nito ay mainam na
pinag-aaralan ng may-akda at maging ng direktor nito. Hindi ito basta-basta
isinusulat at sa halip ito ay pinag-aralan batay sa balangkas nito- kung saan ang
mga bahagi ay malinaw na nahahati sa yugto ( act) , tanghal- eksena ( scene ) at
tagpo ( frame) .
Ang yugto kumbaga sa nobela ay ang kabanata. Ito ang malaking hati ng
dula. Ang isang dula ay maaring magkaroon ng isang yugto lamang, dalawa o
tatlo, apat o higit pa. Sa tanghalan, ang bawat yugto ay maaring gamiting
panahon upang ihanda ang susunod pang mga yugto, upang ayusin ang
tagpuan, upang makapagpahinga sumandali ang mga tagapagsiganap at ang
mga manonood. Ang pasumandaling pamamamahingang ito ay maaring tumagal
hanggang labinlimang minute na nagagamit din ng mga tagapanood upang
maisagawa ang personal na pangangailangan tulad ng pagkain o pag-inom.
Ang bawat yugto naman ay binubuo ng kung ilang eksena, kaya ang
panahong nagugugol sa isang yugto ay hindi pare-pareho. Maaring ang unang
yugto ng isang dulang may tatlong yugto ay bubuuin ng pitong eksenang maaring
tumagal ng tatlumpong minuto. Gayundin sa ikatlong yugto, ang bilang ng
eksena ay iba rin at ang panahon ay maaring magtagal o sandali rin.
Kung ang yugto ay binubuo ng mga eksena, ang eksena naman ay
binubuo ng mga tagpo. Ang eksena ay maaring magbadya ng pagbabago ng
tagpuan ayon sa kung saan gaganapin ang susunod na pangyayari. Ang tagpo
rin ay ang paglabas at pagpasok ng kung sinong tauhang gumanap o gaganap
sa eksena.

Suriin

5
 Sintahang Romeo at Juliet
Hango sa Romeo at Juliet
na Isinalin ni Gregorio C. Borlaza
Unang Tagpo

(Sa pag-iisa ni Romeo. Kinakausap ang sarili)

ROMEO: Bata pa ba ang araw? Mahaba ang malungkot na mga oras.

Walang paglingap ng aking minamahal.
O, nag-aaway na pag-ibig!
O, pag-ibig na nagagalit!
O, kahit na anong sa wala nanggagaling!
Ganito ang pag-ibig kong walang pag-ibig na nadarama.
Pakitaan ako ng isang babaing labis na marikit,
Di ba’t ganda nito’y isa lamang pantawag ng isip
Sa lalo pang may malaking kagandahan?
Sa paglimot, di mo ako ma’aring turuan.
(Sa pag-iisa ni Juliet. Kinakausap ang sarili.)

JULIET: Pag-aasawa’y isang karangalang hindi ko pinapangarap.

Bata pa sa gulang kong labing-apat, banggit ni ina,
Mga dalaga dito ay nagiging ina na.
Sino si Paris? Isang lalaki raw na guwapong-guwapo?
Maiibig ko ba ang ginoo?
Hangad ng magiting na ito, ang pag-ibig ko.
Sa piging mamayang gabi, siya’y makikita ko.
Sa pagbasa ng aklat ng kay Paris na mukha,
Sana nga ay matagpuan ang itinitik ng kagandahang tuwa;

Ikalawang Tagpo
(Nagsimula na ang kasiyahan sa bulwagan. Naroon din si Juliet na nakikipagsayawan.
Darating si Romeo at makikita niya si Juliet sa hanay ng mga babaeng sumasayaw.)

ROMEO: Liwanag ng tanglaw, sa pagtuturo niya’y lumalaki,

Para siyang nakabitin sa pisngi ng gabi,
Katulad ng mamahaling hikaw sa tenga ng babaing Ethiopia,
Kagandahang di dapat gamitin pagkat lubhang mahalaga,
Parang puting kalapating kasama ng mga uwak
Ang binibini ko sa piling ng mga hamak.
Pagkatapos nitong sayaw, titingnan kung saan siya uupo,
Mabibindita ang kamay kong magaspang pag ang kaniya ay nahipo,

6
 Puso ko ba’y mayroon nang minahal? Itakwil mo, mata,
Pagkat ang tunay na ganda’y ngayon ko lamang nakita.
(Makikita ni Tybalt si Romeo. Sisitahin niya ito.)

TYBALT: Ito sa tinig ay marahil isang Montague.

Bakit naparito ang aliping itong mukha’y di mapinta?
Upang kutyain lamang ang ating pagsasaya?
Sa ngalan ng lipi at dangal ng aking angkan,
Ang patayin siya’y hindi masasabing kasalanan.

CAPULET: Bakit pamangkin ko, ano ang ipinagpuputok mo?

TYBALT: Tiyo, ito ay ating kaaway na isang Montague;
Isang buhong na dahil sa galit naparito,
Upang libakin ang kasayahang ito.

CAPULET: Siya ba ang batang si Romeo?

TYBALT: Siya nga, si Romeong buhong.

CAPULET: Masiyahan ka pinsan ko, pabayaan siya.

Parang maginoong tunay ang mga kilos niya,
Dahil sa taglay na dangal at kilos niyang sakdal buti.
Kahit ibayad sa akin ang yaman ng buong bayan,
Hindi ko siya sisiraan sa aking tahanan.
Kaunting tiyaga, huwag mo siyang pansinin.

TYBALT: ‘Pag panauhin ay isang buhong ay angkop iyan.

Hindi ko siya mapagtitiyagaan.

CAPULET: Pagtitiyagaan siya. Bakit, iho

Ganiyan ang sabi ko. Alis ka diyan!
Ako ba ang panginoon dito o ikaw?
Alis ka diyan! Nais mong sumikat, nais mo na ikaw ang masunod!

TYBALT: ‘Pag ang pasensiya’y pinilit kong pumigil sa galit na pag-ayaw,

Nanginginig sa tagisan ang lahat kong mga laman.
Ako ay aalis; subalit ang ganitong panghihimasok
Na ngayo’y waring matamis ay magiging mapait na lubos.
(Lalabas si Tybalt. Magtatagpo ang paningin nina Romeo at Juliet)

ROMEO: Kung lapastangan ng kamay kong hindi marapat,

Ang iyong dambanang banal, ang parusang ilalapat;
Ang mga labi kong dalawa’y namumulang mamamakay
Ay handang hagurin ng halik ang ginaspang ng aking kamay.

JULIET: Mabait na mamamakay, ikaw ay nagkakasala

Sa kamay mong mabuting kilos ang nakikita;
Mga santo’y may kamay na hinihipo ng may-pakay;
At ang pagdadaop-palad ay parang halikang banal.

ROMEO: Kung gayon, santa ko,bayaang gawin ng labi ang gawain na pangkamay!
Sila ay dumadalangin upang ang paniniwala ay hindi mamatay.
(Hahalikan ni Romeo si Juliet.)

JULIET: Kung gayon ay nasa aking labi ang salang sa iyo ay nakuha.
7
ROMEO: Salang buhat sa labi ko?
malambing na iyong binanggit,
Ang sala ko ay muling ibalik
(Hahalikan niyang muli si Juliet.)

JULIET: Parang pinag-aralan mo ang paghalik.

NARS: Senyorita, nais kang makausap ng iyong ina.

ROMEO: Sino ang kaniyang Ina?

NARS: Aba, binata. Ang nanay niya ay ginang nitong tahanan.

ROMEO: Siya ba’y Capulet?

O kay samang kapalaran!
Ang buhay ko’y utang ng aking kaaway.
Ito na ang ikinatatakot ko, lalo akong hindi mapalagay.

Ikatlong Tagpo

JULIET: O Romeo, Romeo!

Itanggi ang iyong ama’t ang pangala’y itakwil mo!
O kung hindi, isumpa mong ako’y iniibig,
At hindi na ako magiging Capulet

ROMEO: Maghintay pa kaya ako, o ngayon din ay tumugon?

JULIET: Pangalan mo lamang ang masasabi na kaaway ko,

Ikaw ay ikaw rin kung hindi ka man Montague.
Ano ang Montague? Hindi kamay, hindi paa,
Ni braso, mukha, o anumang bahagi pa ng katawang tao.
O, magpalit ka na ng pangalan!
Ang rosas kung tagurian,
Sa ibang taguri’y mananatiling mabango ang pangalan

ROMEO: Susundin ko ang wika mong binitiwan.

Tawagin mo akong mahal at pamuli kong bibinyagan;
Buhat ngayon hindi na ako magiging Romeo.

JULIET: Sino ka bang nagkukubli sa gabing madilim,

Na nakatuklas sa aking lihim?

ROMEO: Sa pangalan, Hindi ko malaman kung paano ipakikilala yaring

katauhan.
Ang ngalan ko, santang mahal, ay kinasusuyaan ko
Pagka’t yao’y isang kaaway mo.
Kung nasusulat ‘yon ay pupunitin ko.

JULIET: Hindi ko pa nalalanghap,’ sandaang kataga,

Ng sinabi ng dilang yan,ngunit alam ko na yata.
Hindi ka ba si Romeo, at isang Montague?

ROMEO: Hindi ang kahit alin, o santang butihin, kung kamumuhian mo rin.

8
JULIET: Paano ka naparito, sabihin sa akin, at saan nanggaling?
Pader dito ay mataas. Mahirap akyatin,
At kung iisipin, ang pook ay kamatayan,
‘Pag natagpuan ka rito ng sino mang aking kasamahan.

ROMEO: Nilundag ko yaong pader sa pakpak ng pagmamahal;

Pagkat ang pag-ibig ay di mapipigil ni’yong batong humahadlang.
Ginagawa ng pag-ibig ang bawat kaya niyang gawin,
Kaya’t ang mga pinsan moy hindi sagabal sa akin.

JULIET: ‘Pag nakita nila ay papatayin ka.

ROMEO: Tamisan mo lang ang titig,

Ay ligtas na ako sa kanilang pagkagalit.

JULIET: Mawala na buong mundo, huwag ka na lamang makita rito.

ROMEO: Nariyan ang talukbong ng gabing tatakip sa akin,

Hindi baleng matagpuan nila ako, iyo lamang mamahalin.

JULIET: Sinong nagturo sa iyo ng lugar na ito?

ROMEO: Ang pag-ibig na nagturo sa aking magmatyag,

Binigyan ako ng payo’t binigyan siya ng pangmalas.

JULIET: O mabait na Romeo, Kung ikaw ay umiibig ay tatapatin mo.

O kung akala mo’y ako’y napakadaling mahuli,
Ang totoo, butihing Montague, labis akong mapagmahal,
Dahil, dito’y maaari mong sabihing kilos ko’y buhalhal;
Ngunit maniwala ka, ginoo, magiging lalong matapat ako
Kaysa mga mukhang mahiwaga dahilan sa tuso.

ROMEO: Binibini ako’y nanunumpa sa ngalan ng buwang iyon

Na nagpuputong ng pilak sa lahat na nariritong punong kahoy.

JULIET: Huwag kang manumpa sa ngalan ng buwang di matimtiman

Na buwan-buwan ay nagbabago sa kaniyang ligiran.
Baka ang pag-ibig mo ay maging kasinsalawahan
Masyadong kaparis ng kidlat na biglang nawawala
Bago masambit ang ‘kumikidlat’. Paalam na mahal!

ROMEO: Iiwanan mo ba akong ganitong di nasisiyahan?

JULIET: Anong kasiyahan ang maaari mong ngayon ay makamtan?

ROMEO: Magpalitan tayo ng tapat ng sumpa ng pag-ibig.

JULIET: Ibinigay ko na sa iyo ang akin bago mo hiningi.

ROMEO: Babawiin mo ba? Anong dahilan sa iyo’y muling ibigay?

JULIET: Tatapatin kita, upang sa iyoy muling ibigay.

Ang kagandahang-loob ko ay kasing lawak ng dagat,
Pag-ibig koy kasinlalim; habang binibigyan kita
Lalong marami ang natitira, kapwa sila walang hanggan.
9
 Maging tapat ka Montague kong matamis
Maghintay ka, ako ay muling babalik.

ROMEO: O, gabing lubhang pinagpala, ako’y nangangamba pagkat ngayong gabi’y

baka ito ay pangarap lamang, Masyadong mapanlito upang maging
katotohanan.

JULIET: Tatlong salita, mahal kong Romeo’t paalam nang tunay.

Kung marangal ang hangarin ni’yong iyong pagmamahal,
at hangad mo ay pakasal, pasabihan bukas ako,
Sa tulong ng isang susuguin ko sa iyo,
Kung saa’t kailan mo nais ang kasal ay ganapin;
Ang lahat kong kayamana’y sa paanan mo ay ihahain,
Sa buong daigdig kita susundin.

JULIET: Subali’t kung hindi wagas ang iyong hangarin,

Hinihiling ko sa iyo-
Na ihinto ang iyong pagsuyo’t sa lungkot ako’y iwanan
Bukas ako’y magpapasugo sa iyo.

ROMEO: Mabuhay nawa ang kaluluwa ko

JULIET: Adios, adios matamis na lungkot ng paghihiwalay

Di ako titigil ng kapapaalam hanggang kinabukasan.

Ikaapat na Tagpo

PADRE: Pagpalain ng langit itong banal na gagawin upang pagkatapos ang

pagsisisi’y huwag nating kamtin.

ROMEO: Amen, Amen, ngunit ano man ang lungkot na darating

Ang kagalakan kong matatamo’y hindi dadaigin
Sa sandaling siya’y aking masilayan.
At ang kamatayang salot sa pag-ibig, bayaang dumating
Kasiyahan ko nang siya’y maging akin.

PADRE: Ang marahas na ligaya’y may marahas na hanggahan.

Parang apoy at pulburang namamatay sa tagumpay,
Naghahalikan ay nauubos. Ang pulot na matamis na lubha
Dahilan sa sarap ay nakasusuya,
At ang tamis ay nakasisira sa panlasa.
Kaya’t magtimpi ka sa pag-ibig; ganito ang mahabang pagsinta;
Ang mabilis ay kasabay ng mabagal, dumating sa pinupunta.

JULIET: Magandang gabi po sa mabunying kumpesor ko.

PADRE: Para sa aming dalawa, si Romeo ang pasasalamat sa iyo.

JULIET: Gayon din ako sa kaniya;

O, ang pasasalamat niya ay magiging kalabisan.

ROMEO: A, Juliet, kung ang kaligayahan mo kagaya ng aki’y iipunin at ang

kakayahang iyong angkin.
Ang maglalarawan doon, patamisin ng iyong hininga

10
JULIET: Pagmamapuring mayaman kaysa sabi-sabi,
Ipinagmamalaki ay laman, hindi palamuti,
Pulubi lamang ang kayang bilangin ang yaman;
Ngunit pag-ibig kong tapat ay labis ang kayamanan
Kahit kalahati ay hindi ko mabilang

PADRE: Madali nating tatapusin na,

Pagkat di kayo nararapat bayaang nag-iisa

Ikalimang Tagpo

BENVOLIO: Si Tybalt na nahulog kay Romeong kamay;

Si Romeo ang nagsabi sa kaniyang malumanay
Na walang k’wenta ang pagtatalunan,
Itong lahat – sinabi niya nang buong hinahon, maaamo ang tingin at
yukod ang tuhod –
Hindi makapayapa sa pusong mapusok ni Tybalt na bingi sa payapang
panawagan,
Umulos ng armas sa dibdib ni Mercutiong matapang;
Sa galit, ay lumaban, armas sa armas,
At parang isang sundalo’y tinabig ng isang kamay niya
Ang kamatayang malamig, saka ibinalik ng ikalawang kamay
Kay Tybalt na dahilan ang liksing taglay ay biglang gumanti.
Isang inggit na saksak ni Tybalt ang lumagot
Sa buhay ng matapang na si Mercutio.
Kumaykay ng takbo si Tybalt at saka binalikan si Romeo
Na bago la’ng nakaisip na gumanti rito,
At parang kidlat silang nagtagis; bago ko nakuha
Ang armas upang sila’y nabubuwal ay tumakbo si Romeo
Ito ang katotohanan, mamatay man si Benvolio

PRINSIPE: At dahil sa kasalanang iyan.

ng ipatatapong biglaan.
Palayasin agad si Romeo,
Katapusan niyang araw pag nahuli rito.
Iligpit ang bangkay at ang utos ko ay sundin
Ang awa’y nakamamatay sa paglingap sa salarin.

Ikaanim na Tagpo

JULIET: Huwebes ng umaga!

Ako’y namamangha sa pagmamadali,
Ako’y pakakasal sa isang taong di pa man nanliligaw.
Hay, ama at ina ko, isang salita ko sana’y dinggin.
Di ako nagmamalaki ngunit nagpapasalamat
Di maipagmamalaki ang kinapopootan ng lahat,
O, matamis kong ina, h’wag akong talikuran!
O kung hindi ay ihanda ang aking kamang pangkasal
Sa madilim na libingan kay Tybalt na hinihigan.
Ako’y tutungo kay Padre Laurence na silid,
Upang ikumpisal ang kay Tatay na ikinagalit.

Ikapitong Tagpo

PADRE: Ah, Juliet, batid ko na ang iyong hinagpis;

11
 Ako’y nababahalang labis na abot nitong pag-iisip.
Narinig kong kailangan at hindi mapipigilang
Sa Huwebes na darating ang Konde ay iyong pakasalan.

JULIET: H’wag sabihin, padre, na narinig mo ‘yan

Kundi masasabi kung paano ninyo’y ito maaaring hadlangan.
Kung sa karunungan ninyo’y di makatutulong,
Sabihin man lamang na tama ang nilalayon
At sa tulong ng lansetang ito’y gagawin ko.
Huwag nang mag-atubili, nais kong mautas
Kung ang inyong sasabihin ay hindi makalulunas.

PADRE: Umuwi ka, matuwa’t pumayag kay Paris pakasal .

Miyerkules bukas. At bukas ng gabi, mahiga kang nag-iisa;
Matapos mahiga’y kunin ang garapang ito
At ang lamang alak nama’y tunggain mo.
Pagkatapos nito’y sa mga ugat mo’y maglalagos
Ang pagdaramdam ng antok at ang tibok
Ng pulso mo’y titigil at mawawala,
Walang init o hiningang sa buhay mo’y magbabadha;
Ang rosas mong labi’t mga pisngi ay kukupas
Parang kamatayang nagpipinid sa araw ng buhay:
Bawa’t bahaging malambot ng iyong katawa’y
Maninigas, manlalamig at parang tunay na patay;
Sa ganitong hiram na anyo ng kamatayan
Mamamalagi ka sa loob na apatnapu’t dalawang oras.

Ikawalong Tagpo

NARS: Binibini! Ano ba, binibini!

Juliet! Ano’t nakabihis, magara ang damit, at nahiga uli?
Kailangang gisingin ka. Binibini! Ano ba, binibini!
Juliet! Naku, naku, naku.
Tulong, tulong ang binibini ko’y patay
O kay sawi, bakit pa ba ako isinilang
Kumuha ng alak, madali! Aking ginoo! Aking ginang!
Araw na kasumpa-sumpa, malungkot, hamak, nakamumuhi!

kasiyam na Tagpo

(Romeo at Baltazar.Dumating si Baltazar mula sa Verona dala ang masamang balita

para kay Romeo.)
ROMEO: Balitang buhat sa Verona! Baltazar, anong iyong masasabi?
Wala ka bang dalang sulat na buhat sa Padre?
Kumusta ang aking ginang? Mabuti ba ang aking ama?
Ang muli kong itatanong, kumusta ba ang aking Juliet?
Walang magiging masama kung mabuti ang kalagayan niya

BALTAZAR: Kung gayo’y mabuti, siya’y walang magiging masama.

Ang kaniyang bangkay sa libinga’y namamayapa,
At ang kaniyang kaluluwa’y kasama ng mga anghel.
Nakita ko siyang inilibing sa tumba ni Capel.

ROMEO: Gayon ba? Kung gayon ay humarang na ang mga bituin!

Aalis ako ngayon din! Wala bang sulat ang Padreng sa iyo’y padala?
12
BALTAZAR: Wala po, mabuti kong panginoon.

ROMEO: Ano ang dapat kong gawin?

May naalala akong isang butikaryo,
Na sa dakong ito nakatira, napansin ko.
(Sa may Butikaryo)

BUTIKARYO: Sinong tumatawag nang kaylakas?

ROMEO: Nakikita kong ikaw ay mahirap.

Heto ang apatnapung ducado.
Bigyan ako agad ng isang lagok na lasong kakalat
Upang mamatay ang iinom na sa buhay ay nagsawa na.

BUTIKARYO: Mayroon nga akong lason; ngunit parusa ng batas ng Mantua’y

kamatayan sa magbili na pangahas.

ROMEO: Ang mundo’t ang batas ay hindi mo kaibigan;

Walang batas sa mundong sa iyo ay magpapayaman;
Huwag mamalagi sa hirap, labagin ang batas, kunin mo iyan.

BUTIKARYO: Ilahok mo ito sa kahit na anong tunaw at saka inumin.

At kung ang lakas mo’y katimbang
Ng sa dalawampung katao, ay bigla kang mamamatay.

Ikasampung Tagpo

JUAN: Banal na padreng Pransiskano, kapatid ko!

Samantalang humahanap ng kasama,
Pinakuan ang pintuan at di kami pinalabas
Kaya’t ang bilis ng pagtungo ko sa Mantua ay napigil agad.

PADRE: Sino ang nagdala ng sulat ko kay Romeo?

JUAN: Wala akong mapagdala – narito nang muli –

PADRE: Malungkot na kapalaran!

Ang sulat ay hindi biro
kundi mayrong nilalamang mahalagang bagay

Ikalabing-isang Tagpo

ROMEO: O mahal ko! O asawa ko!

Ang kamatayang humigop ng pukyutan ng iyong hininga
Sa takot na ganito nga, ako’y titigil sa iyong piling,
Dito, dito na ako tatahan
Kasama ng mga uod na iyong utusan.
O dito ko gaganapin ang pamamahingang walang hanggan
Mga mata; katapusang yakap, mga kamay; hayo na’t tatakan
Mga labi ng makatarungang halik, sa pintuan ng hininga
Ang kasunduan namin ni kamatayang walang hanggan!
Halika na, aking tagaakay na mapait at hindi mainam
(Iinumin ang lason.)
O tapat na butikaryo! Mabisa ang lason.
13
 Matapos ang isang halik, mamamatay ako.

(Pagkalipas ng itinakdang oras ay muling nagising mula sa hiram na kamatayang sinapit

ni Juliet.)

JULIET: Ano ito? Lason, nakita ko, ang sanhi ng kaniyang pagkamatay.
O, inubos niya at walang nalabi kahit kapatak man lamang upang
tumulong sa akin?
Hahagkan ko iyong labi baka sakaling may lason pang natira kahit konti
Upang ang gamot na halik ay lumagot sa buhay kong sawi.
Oh, mabuting balaraw!
Ang puso ko ang bayaan mo; tumimo ka riya’t bayaang ako’y mamatay

(Sasaksakin ni Juliet ang kaniyang sarili.)

BABAE: Kapayapaang mahilom ang dulot nitong umaga
Ang araw ng kalungkuta’y hindi ngayon pakikita
Lumakad na kayo’t pag-uusapan pa ang malungkot na naganap
Ang iba’y patatawarin at sa iba’y parusa ay ilalapat;
Sapagkat wala pang makakasinlungkot
Ang naging buhay ni Juliet at ni Romeo na kaniyang irog.

Naunawaan mo ba ang iyong binasa? Paano ito nagwakas? Anong naramdaman

mo sa pagwawakas ng dula? Paano kaya nakatutulong ang dula sa
paglalarawan ng tradisyon at kultura ng isang bansa?

Pagyamanin
Gawain 1. Panuto: Itala ang mga kulturang masasalamin sa dulang Sintahang
Romeo at Juliet at sipiin sa dula ang bahaging nagpapatunay sa kulturang ito.

Kultura ng bansang England na Bahagi sa dula na nagpapatunay

masasalamin sa dula
Halimbawa: Paglapit ng magkasintahang Romeo at
Pagiging Maka-Diyos Juliet sa simbahan sa panahon ng
suliranin
1.

2.

3.

4.

5.

Isaisip

14
Gawain 2. Panuto: Ibigay ang hinihingi sa ibaba.
3 Mahahalagang konseptong natutunan ko sa araling ito:
a. ___________________________________________________________
b. ___________________________________________________________
c. ___________________________________________________________
2 kasanayang kailangan kong balikan at pagsanayan pa
a. ___________________________________________________________
b. ___________________________________________________________
1 katangungang naiwan sa aking isip pagkatapos ng aralin:
a. __________________________________________________________

Isagawa

Gawain 3. Panuto. Alamin kung anong uri ng dula ang Sintahang Romeo at
Juliet at sipiin sa dula ang bahaging nagpapatunay.

Tayahin
Panuto: Piliin at isulat ang letra ng wastong sagot sa sagutang papel.
1. Isang uri ng dulang pantanghalan na magaan ang paksa o tema at ang
mga tauhan ay nagtatagumpay sa wakas.
A. melodrama B. komedya
C. parsa D. trahedya

15
2. Ito ay sining ng panggagaya at pag-iimita sa kalikasan ng buhay. Layunin
nitong itanghal.
A. dula B. epiko
C. maikling Kuwento D. sanaysay
3. Anyo ng dulang mapanudyo, ginagaya ang kakatwang ayos, kilos,
pagsasalita, at pag-uugali ng tao.
A. komedya B. parodya
C. melodrama D. komedya
4. Dulang puro tawanan at walang saysay ang kwento.
A. komedya B. parse
C. saynete D. tragikomedya
5. Ang mga sumusunod ay mga kulturang makikita sa Sintahang Romeo
at Juliet maliban sa isa.
A. Paniniwala sa wagas na pag-ibig.
B. Pagdiriwang ng Pasko kasama ang Pamilya.
C. Alitan sa Pagitan ng mga mahaharlikang angkan.
D. Paggamit ng kapangyarihan ng magulang sa mga anak.
6. Ano ang makikita sa wakas ng dula?
A. kakalasan B. kasukdulan
C. tagpuan D. tauhan
7. Katumbas ito ng kabanata sa nobela.
A. eksena B. tanghalan
C. tagpo D. yugto
8. Sa anong bahagi/ elemento ng dula matutukoy kung anong uri ng
dula ang Sinatahang Romeo at Juliet.
A. panimula B. kasukdulan
C. kakalasan D. wakas
9. Dito nakapaloob ang pinakamahalagang bahagi ng dula, walang iba kundi
ang diyalogo.
B. simula B. gitna
C. wakas D. banghay
10. Ang dulang Sintahang Romeo at Juliet ay anong uri ng dula?
A. parsa B. melodrama
C. trahedya D. komedya
11. Ang tema o paksa ng dulang ito’y mabigat o nakasasama ng loob. Ang
mga tauha’y karaniwang nasasadlak sa kamalasan, mabibigat na suliranin
at maging kamatayan.
A. komedya B. saynete
C. tragikomedya D. trahedya
12. Magkahalo ang katatawanan at kasawian kung saan may tauhang
katawa-
tawa tulad ng payaso para magsilbing tagapagpatawa, ngunit sa huli’y
nagiging malungkot dahil sa kasawian o kabiguan.
A. parodya B. parse
C. saynete D. tragikomedya
13. Itinuturing na isa sa dulang panlibangan ng mga huling taon ng
pananakop
ng mga Espanyol sa Pilipinas.

16
 A. melodrama B. parodya
C. parse D. saynete
14. Sadyang namimiga ng luha sa mga manonood na para bang wala
nang masayang bahagi ng buhay kundi pawang problema na lamang.
A. Komedya B. melodrama
C. saynete D. tragikomedya
15. Sa anong sangkap ng dula ipinakilala ang mga tauhan ang papel na
gagampanan ng mga ito?
A. gitna B. simula
C. tunggalian D. wakas

Karagdagang Gawain

Gawain 4. Panuto.Maglahad ng pangyayaring humantong sa trahedya ang

wakas. Isulat sa grapikong presentasyon ang kwento.

Aralin
2
Sintahang Romeo at Juliet
Kumusta ka na? Sadyang inihanda para sa iyo ang araling ito. Marami
kang matututuhan dito. Alam kong pinagsikapan mo na masagot ang bawat
gawain. Kung naibigan mo ang mga nakaraang akda, tiyak maiibigan mo rin ang
tatalakayin natin ngayon.
Muling tatalakayin sa araling ito ang dulang Sintahang Romeo at Juliet na
isinulat ng isang tanyag na manunulat na si William Shakespeare at isinalin sa
Filipino ni Gregorio C. Borlaza.
Ang dula ay tungkol sa magkasintahang labis ang pagmamahal sa isa’t
isa. Sila ay kapwa nagmula sa maharlikang angkan na nagkaroon ng alitan. Dahil

17
dito naging hadlang sa pag-ibig sa isa’t isa ang sigalot sa pagitan ng kanilang
mga pamilya kaya’t humantong sa trahedya ang kanilang pag-iibigan.
Sa araling ito ay ihahambing natin ang kultura ng England na siyang
pingmulan ng dula at kultura ng ating sariling bansa.

Alamin

Kompetensing Lilinangin
● Naihahambing ang kultura ng bansang pinagmulan ng akda sa alinmang
bansa sa daigdig. (F10PB-IIa-b-75)

Subukin

Panuto: Isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong sagutang papel.

1. Isang akdang tuluyan na ang layunin ay itanghal.
A. dula B. epiko
C. maikling kuwento C. tula
2. Uri ng dula na ang bida ay humahantong sa malungkot na wakas o
kabiguan.
A. Komedya B. melodrama
C. parsa B. trahedya
3. Sila ang mga tauhan ng dula ni William Shakespeare na naglalarawan sa
walang kamatayang pag-ibig na humantong sa isang trahedya.
A. Florante at Laura B. Maria Clara at Crisostomo Ibarra
C. Samson at Delilah D. Romeo at Juliet
4. Ang tanyag na manunulat na sumulat ng Romeo at Juliet
A. Aesop B. Elizabeth Barrett Browning
C. Snorri Sturluson D. William Sharepeare
5. Ang paring nagkasal sa dalawang nagmamahalan na si Romeo at Juliet.
Ang paring handang tumulong sa dalawang nagmamahalan.
A. Benvolio B. Juan
C.Lawrence D. Tybalt
6. Nagpakamatay si Romeo dahil_________
A. inaakalang patay na Juliet.
B. ipapakasal si Juliet kay Paris
C. tuluyang inilayo si Juliet sa kanya
D. pinagbabawal ng kanilang mga magulang sa pag-ibig nila ni Juliet.
7. Sa palagiang pagkikita nina Romeo at Juliet sa simbahan ay nagpapakita
ng kulturang___
18
 A. pagiging makadiyos
B. pagsuway sa magulang
C. pagpapahalaga ng relihiyon
D. pagkapit sa simbahan sa panahon ng suliranin
8. Ano ang naging dahilan ng kamatayan ni Romeo?
A. uminom siya ng lason.
B. sinaksak siya ni Tybalt.
C. tinamaan siya ng pana sa digmaan.
D. nagkasakit dala ng matinding gutom.
9. Ang mga sumusunod ay dahilan kung bakit hindi pwedeng magmahalan
sina Romeo at Juliet maliban sa isa.
A. Bago lamang sila nagkakilala
B. Pakakasal na si Juliet Kay Paris
C. Magkaaway ang kanilang mga angkan.
D. labag sa kultura ng mga Capulet na pakasal sa isang Montague

10. Anong mahalagang kaisipan ang ipinaparating ng dulang Romeo at

Juliet?
A. Ang pag-ibig na tapat ay walang kamatayan.
B. Kapag mahal mo ang isang tao, ipaglaban mo.
C. Lahat ay pantay- pantay sa ngalan ng pag-ibig.
D. Hahamakin ang lahat masunod lamang ang tawag ng pag-ibig.
11. Ang lihim na pagkikita nina Romeo at Juliet ay nagpapahiwatig ng_____.
A. marubdob na pag-ibig para sa isa’t isa
B. pagsuway sa utos ng angkan
C. pagtataksil ni Juliet kay Paris
D. lahat ng nabanggit
12. Bakit ganoon na lamang ang pag-ibig nina Romeo at Juliet sa isa’t isa?
A. Dahil sa kanilang kultura
B. Dahil minsan lang sila nagkikita
C. Dahil sila’y pinagbawalan ng kani-kanilang mga magulang.
D. Dahil sila’y bata pa at di pa kayang kontolin ang nararamdaman
13. Paano naipapakita ang marangyang pamumuhay ng mga Capulet?
A. Sa laki ng kanilang bahay.
B. Koneksyon nito sa pamahalaan.
C. Pagiging mapagmataas ng kanyang angkan.
D. Sa pamamagitan ng kanilang nakagawian at taong
nakakasalamuha.
14. Alin sa mga sumusunod ang pagpapakita ng kapangyarihan ng mga
magulang sa dula?
A. Pagpapapatay sa minamahal ng anak.
B. Pagpili ng lalaking pakakasalan ni Juliet.
C. Pagbabawal kay Juliet na lumapit sa ibang lalaki
D. Pagbabawal kay Juliet na makikipahalubilo sa ibang angkan
15. Sa iyong palagay, wagas ba na pag-ibig ang namamagitan kina Romeo at
Juliet? Bakit?
A. Hindi dahil bago pa lamang sila nagkakilala.
B. Hindi, dahil sila ay nasa murang edad pa lamang.
C. Oo dahil nagawa nilang pakasal na walang basbas ng mga
magulang.
19
 D. Oo dahil handa nilang ibuwis ang kanilang buhay sa ngalan ng
pag-ibig.

Balikan
Napag-aralan natin sa nakaraang aralin ang uri ng dula ayon sa anyo at
elemento ng dulang pantanghalan. Nalaman natin na ang dula ay isang uri ng
panitikan na ang layunin ay itanghal. Natalakay din sa nakaraan na ang dula ay
may uri ayon sa anyo: komedya, trahedya, melodrama, tragikomedya, saynetye,
parse, parodya at proberbyo.
Napag-aralan din natin ang mga elemento ng dulang pantanghalan, ang
simula, gitna, wakas at ang aspetong teknikal.
Nilakbay natin ang bansang Englatera at inalam ang mga kultura dito sa
pamamagitan ng pagbasa natin sa dulang Sintahang Romeo at Juliet.
Nasasalamin sa dula ang kulturang bansang pinanggalingan nito.

Tuklasin

Gawain 1: Panuto: Ipaliwanag ang mga sumusunod na linya tungkol sa pag-ibig.

Oh Pagsintang labis na makapangyarihan

Sampung mag-ama’y iyong nasasaklaw
Pag ikaw ang nasok sa puso ninuman
Hamaking lahat masunod ka lamang.
Halaw sa Florante at Laura
Ni Francisco Baltazar
________________________________________________________________
________________________________________________________________

Nilundag ko yaong pader sa pakpak ng pagmamahal;

Pagkat ang pag-ibig ay di mapipigil ni’ yong batong humahadlang.
Ginawa ng pag-ibig ang bawat kaya niyang gawin
Kaya’t ang mga pinsan mo’y hindi sagabal sa akin
Halaw sa Romeo at Juliet
Salin ni Gregorio Borlaza
________________________________________________________________
________________________________________________________________
Tanong:
1. Ano ang nagagawa ng tao sa ngalan ng pag-ibig?
___________________________________________________________
2. May pagkakatulad ba sa paniniwala tungkol sa pag-ibig ang dalawang
bansang pinagmulan ng akda? Ipaliwanag.
___________________________________________________________

20
 Suriin

Panuto: Basahin muli ang dulang Sintahang Romeo at Juliet na nasa

unang aralin (pahina 8-20) at ihambing ang kulturang nakapaloob sa dula sa
kultura ng Pilipinas.

Pagyamanin

Gawain 2: Panuto: Ihambing mo ang kultura ng bansang England na tagpuan

ng dulang Romeo at Juliet sa kultura ng ating bansa. Gamiting pamantayan sa
paghahambing ang mga gabay sa unang hanay.

Paghahambing base sa Bansang Tagpuan ng Bansang Pilipinas

Dula ( England)
Pagpapahalaga sa Pamilya
Alitan sa pagitan ng mga
angkan
Pagtatakda ng Kasal na
walang pag-ibig
Paggamit sa kapangyarihan
ng mga magulang na
magdesisyon para sa mga
anak
Pagkapit sa simbahan sa
panahon ng suliranin

Isaisip

Gawain 3. “PIN”. Kaugnay ng mga natutuhang impormasyon,

kaisipan tungkol sa kultura ng bansang England at Pilipinas, lagyan ng
kasagutan ang kolum sa ibaba. Ipaliwanag.
P- Positive I- Interesting N- Negative
POSITIVE INTERESTING NEGATIVE

21
 Isagawa

Gawain 4. Panuto: Umibig ka sa isang babaeng napakahigpit ng mga magulang.

Anong plano upang maipakita ang tunay na hangarin mo para sa kanya. Anong
kultura ang naging batayan mo sa pagbuo ng plano?

Tayahin

Panuto: Isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong sagutang papel.

1. Ang tanyag na manunulat na sumulat ng Romeo at Juliet
B. Aesop B. Elizabeth Barrett Browning
C. Snorri Sturluson D. William Sharepeare
2. Isang akdang tuluyan na ang layunin ay itanghal.
A. dula B. epiko
C. maikling kuwento C. tula
3. Uri ng dula na ang bida ay humahantong sa malungkot na wakas o
kabiguan.
A. Komedya B. melodrama
C. parsa B. trahedya
4. Ang paring nagkasal sa dalawang nagmamahalan na si Romeo at Juliet.
A. Benvolio B. Juan
C.Lawrence D. Tybalt
5. Sila ang mga tauhan ng dula ni William Shakespeare na naglalarawan sa
walang kamatayang pag-ibig na humantong sa isang trahedya.
A. Florante at Laura B. Maria Clara at Crisostomo Ibarra
C. Samson at Delilah D. Romeo at Juliet
6. Nagpakamatay si Romeo dahil_________
A. inaakalang patay na Juliet.
B. ipapakasal si Juliet kay Paris
C. tuluyang inilayo si Juliet sa kanya
D. pinagbabawal ng kanilang mga magulang sa pag-ibig nila ni Juliet.
7. Ano ang naging dahilan ng kamatayan ni Romeo?
A. uminom siya ng lason.
B. sinaksak siya ni Tybalt.
C. tinamaan siya ng pana sa digmaan.
D. nagkasakit dala ng matinding gutom.
8. Ang lihim na pagkikita nina Romeo at Juliet ay nagpapahiwatig ng_____.
A. marubdob na pag-ibig para sa isa’t isa
22
 B. pagsuway sa utos ng angkan
C. pagtataksil ni Juliet kay Paris
D. lahat ng nabanggit
9. Sa palagiang pagkikita nina Romeo at Juliet sa simbahan ay nagpapakita
ng kulturang___
A. pagiging makadiyos
B. pagsuway sa magulang
C. pagpapahalaga ng relihiyon
D. pagkapit sa simbahan sa panahon ng suliranin
10. Ang mga sumusunod ay dahilan kung bakit hindi pwedeng magmahalan
sina Romeo at Juliet maliban sa isa.
A. Bago lamang sila nagkakilala
B. Pakakasal na si Juliet Kay Paris
C. Magkaaway ang kanilang mga angkan.
D. labag sa kultura ng mga Capulet na pakasal sa isang Montague

11. Anong mahalagang kaisipan ang ipinaparating ng dulang Romeo at

Juliet?
A. Ang pag-ibig na tapat ay walang kamatayan.
B. Kapag mahal mo ang isang tao, ipaglaban mo.
C. Lahat ay pantay- pantay sa ngalan ng pag-ibig.
D. Hahamakin ang lahat masunod lamang ang tawag ng pag-ibig.
12. Sa iyong palagay, wagas ba na pag-ibig ang namamagitan kina Romeo at
Juliet? Bakit?
A. Hindi dahil bago pa lamang sila nagkakilala.
B. Hindi, dahil sila ay nasa murang edad pa lamang.
C. Oo dahil nagawa nilang pakasal na walang basbas ng mga
magulang.
D. Oo dahil handa nilang ibuwis ang kanilang buhay sa ngalan ng pag-
ibig.
13. Bakit ganoon na lamang ang pag-ibig nina Romeo at Juliet sa isa’t isa?
A. Dahil sa kanilang kultura
B. Dahil minsan lang sila nagkikita
C. Dahil sila’y pinagbawalan ng kani-kanilang mga magulang.
D. Dahil sila’y bata pa at di pa kayang kontolin ang nararamdaman
14. Paano naipapakita ang marangyang pamumuhay ng mga Capulet?
A. Sa laki ng kanilang bahay.
B. Koneksyon nito sa pamahalaan.
C. Pagiging mapagmataas ng kanyang angkan.
D. Sa pamamagitan ng kanilang nakagawian at taong
nakakasalamuha.
15. Alin sa mga sumusunod ang pagpapakita ng kapangyarihan ng mga
magulang sa dula?
A. Pagpapapatay sa minamahal ng anak.
B. Pagpili ng lalaking pakakasalan ni Juliet.
C. Pagbabawal kay Juliet na lumapit sa ibang lalaki.
D. Pagbabawal kay Juliet na makikipahalubilo sa ibang angkan.

23
 Karagdagang Gawain

Gawain 5. Panuto: Ipakita sa pamamagitan ng double cell diagram

ang pagkakatulad at pagkakaiba ng kulturang nakapaloob sa dulang Romeo at
Juliet sa iba pang dulang iyong nabasa.

Arali
Etimolohiya
n
24
 3
Magandang araw sa iyo! Kumusta ka na? Siguro’y marami nang
pagbabagong naganap sa mga pananaw mo sa buhay mula nang unang
makapagbasa ka nang modyul hanggang sa huling araling natalakay natin.
Nasabi ko ito sapagkat ang mga araling inihahanda ko para sa iyo ay talaga
namang makabuluhan at kapaki-pakinabang. Tiyak na magugustuhan mo ito.
Sa araling ito ay matatalakay natin ang pinagmulan ng salita, ang
etimolohiya.Ang etimolohiya ay ang pag-aaral ng kasaysayan ng mga salita at
kung paano nag-iba ang kanilang anyo at ibig sabihin sa paglipas ng panahon.

Alamin

Kompetensing Lilinangin
● Naipapaliwanag ang kahulugan ng salita batay sa pinagmulan nito
( etimolohiya).( F10PT- IIa-b-72)

Subukin

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang isinasaad sa bawat bilang. Piliin

lamang ang titik ng tamang sagot.
1. Ito ay pag-aaral ng kasaysayan ng mga salita at kung papaano nag-iba
ang kanilang anyo at ibig sabihin sa paglipas ng panahon.
A. etimolohiya B. kultura
C. ponolohiya C. retorika

2. Uri ng etimolohiya kung saan ang salita ay nabuo sa pamamagitan ng

pagsasama ng dalawa o higit pang salita.
A. hiram na salita B. morpolohikal na pinagmulan
C. onomatopoeia D.pagsasama-sama ng mga salita

3. Ito ay mga salitang banyaga o galing sa ibang kultura ngunit, inaangkop ang
salita para sa lokal at pangkaraniwang paraan ng
A. hiram na salita B. morpolohika na pinagmulan
C. onomatopoeia D. pagsasama ng mga salita
4. Nagpapakita ito ng paglilihis mula sa ugat ng salita. Tumutukoy sa pag-
aaral sa pagbabago ng anyo at istruktura ng mga salita.
B. hiram na salita B. morpolohika na pinagmulan
C. onomatopoeia D. pagsasama ng mga salita
25
5. Hinagkan niya ang aking kamay.
Ano ang salitang pinag-ugatan ng salitang may salungguhit.
A. halik B. hinalikan
C. hagkan D. hahalikan

6. Ang salitang kastilyo na hiniram natin sa salitang Castillo ay mula sa ____

A. Amerikano B. Espanyol
C. Hapon D. Tsina

7. May ambisyon ang batang iyan sa buhay.

Ang salitang may salungguhit ay hiram natin sa mga_______
A. Amerikano B. Espanyol
C. Hapon D. Tsino

8. Ang salitang pamangkin ay nagmula sa salitang para naming akin. Ano ang
uri ng pinagmulan ng salita?
A. hiram na salita B. morpolohikal na pinagmulan
C. onomatopea D. pagsasama-sama ng mga salita

9. Ang salitang ginawa ay mula sa salitang ugat na gawa. Anong uri ng

pinagmulan ng salita ito?
A. hiram na salita C. morpolohika na pinagmulan
B. onomatopoeia D. pagsasama ng mga salita

10. Ang salitang dyip ay hiniram natin mula sa bansang _____

A. Amerikano B. Espanyol
C. Hapon D. Korea

11. Ang salitang iniingatan ay morpolohikal na pinagmulan, ano ang

pinagmulan ng salitang ito
A. ini + ingat + an
B. in + ingat + an
C. ni + pag-uulit ng unang pantig ng salitang ugat +ingat + an
D. in + pag-uulit ng unang pantig ng salitang ugat + ingat + an

12.Ano ang salitang ugat ng salitang kalakaran?

A. kalakar B. lakad
C. lakaran D. lakaran

13. Ano ang mabubuong salita kung ang salitang ugat na tapon ay lalapian ng
gitlaping in at hulaping an?
A. itinapon B. magtapon C. tinapunan B. tapunin

14. Nagmula sa salitang Ingles na ang ibig sabihin ay magpahinga sa isang

lugar.
A.istanbul B. tambay C. tambakol D. tambo

15. Salitang nagmula sa paggawalaw ng bamboo, gaya ng pagkaway ng kamay.

A. bulaklak B. dahon C. kawayan D. rattan

26
 Balikan

Tinalakay natin sa nakaraang aralin ang wagas na pag-iibigan nina Romeo

at Juliet.Ang dula ay kinapapalooban ng mga kultura ng bansang pinagmulan
nito. Naihahambing natin ang kultura ng Englatera sa kultura natin sa
Pilipinas.Masasabi nating may pagkakatulad ang mga kultura ng dalawang bansa
bagamat may mga kulturang hindi magkatulad.

Tuklasin

Nakikita at nababasa natin ang salita na nasa iba’t ibang anyo na may
iba’t ibang kahulugan. May mga salitang bayaga na ginagamit natin subalit
binago ang baybay. Mahalaga rin ang ginagampanang papel ng panlapi sa
pagbibigay kahulugan ng isang salita. Sa araling ito aalamin natin ang iba’t ibang
uri ng pinagmulan ng salita at ipapaliwanag natin ang kahulugan ng salita batay
sa pinagmulan nito.
Ang etimolohiya ay ang pag-aaral ng kasaysayan ng mga salita at ang
pagbabago ng kahulugan at anyo nito. Ito ay maaaring gamitin upang lubos na
maunawaan ang diwa ng mga salitang ginagamit ngayon. Nagsimula ang
salitang etymolohiya sa Griyegong salita sa etumologia na ang ibig sabihin ay
may ibig sabihin o may kahulugan.
Ilan lamang sa uri ng pinagmulan ng salita ay ang mga sumusunod:
1.Pagsasama ng mga salita
Salita na nabuo sa pamamagitan ng pagsasama ng dalawa o higit pang salita
Halimbawa: 1. Pamangkin - Para naming akin
2. Longsilog- longganisa+ sinangag + itlog
A. Hiram na salita
Ito ay mga salitang banyaga o galing sa ibang kultura at ibang wika ngunit,
inaangkop ang salita para sa lokal at pangkaraniwang paraan ng
pananalita.
Halimbawa: Apir - Up here
Kompyuter-computer
2. Morpolohikal na pinagmulan
Nagpapakita ito ng paglilihis mula sa ugat ng salita. Tumutukoy sa pag-aaral
sa pagbabago ng anyo at istruktura ng mga salita. Ang pagkakaiba ng mga
salita dahil sa paglalapi. Nagbabago ang kahulugan ng salita depende sa
panlaping ikinabit sa salita.
Halimbawa:
Salita: susundin
Pinagmulan: su( pag-uulit ng unang pantig ng salitang ugat) +
sunod+ in
= susundin

27
 Suriin

Mahalaga ang papel na ginagampanan ng etimolohiya dahil sa pamamagitan

nito mas madali mong maaunawaan ang mga salita. Mauunawaan mo ang
pinaggalingan nito at magagamit nang maayos. Makikilala mo ang kahulugan ng
mga salita na hindi mo alam noon. Kung titingnan mo ang dalawang magkadugo,
makikita mo ang pagkakatulad ng kanilang hitsura at masasabi mong sila nga ay
may kaugnayan sa isa’t isa. Katulad ng salita, kung alam mo ang ugat at
pinagmulan, matutukoy mo ang kahulugan ng iba pang salita. Sa pamamagitan
nito, mapapalawak ang iyong bokabularyo.
● Sa kasalukuyan, marami tayong makikitang salita na hango sa mga
salitang pinagsama-sama katulad halimbawa ng salitang longsilog
pinagsama-samang salita na longganisa, sinangag at itlog. Kadalasan
pinagsama-sama ang unang pantig ng mga salita at upang makabuo ng
isang salita.

● Ang ikalawang uri ng pinagmulan ng salita ay ang panghihiram. Maraming

salitang Pilipino ang hindi alam ng marami na ito’y nagmula sa banyagang
salita, hiniram lamang natin at binago ang baybay sa Pilipino.katulad
halimbawa ng apir na ang ibig sabihin sa Pilipino ay isang kilos na
nagtatama ng dalawang palad pataas ay mula sa salitang Ingles na Up
here o sa ibang salita ay high five. Mapapansing ang apir at up here ay
pare-pareho ang pagbigkas.

● Mahalaga ang papel ng panlapi sa morpolohikal na uri ng pinagmulan ng

salita. Binabago ng panlapi ang kahulugan ng salita. Pansinin ang salitang
susundin, ito ay nagmula sa sa salitang ugat na sunod na nilalapian ng
hulapin -in at inuulit ang unang pantig ng salitang ugat na su. Ang
kahulugan ng salita ay tatalima. Kung ang salitang ugat na sunod ay
lalapian ng gitalaping –um- at uulitin ang unang pantig ng salitang ugat ay
mabububo ang salitang sumunod na ang ibig tumalima.
Nakakakatulong ang etimolohiya ng salita sa mga gawaing pasulat
at pagbabasa. Mas madaling maunawaan ang mga binabasa kung alam
ang pinag-ugatan ng mga salitang ginamit.
Dagdag pa nito, mas madali mong maunawaan at maipaliwanag
ang mga literatura sa iba’t ibang panahon dahil ang etimolohiya ay
kabahagi ng pag-unlad ng salita.

Pagyamanin
Gawain 1. Panuto: Alamin at ipaliwanag ang pinagmulan ng mga salita sa ibaba.

1. Ang salitang adyos mula sa pahayag na “adyos, matamis na lungkot ng

paghihiwalay” ay hiram natin sa ibang wika. Ano kaya ang orihinal na
baybay at kahulugan ng salitang ito?
28
 Orihinal na baybay:___________________kahulugan:_______________
2. Ang ganitong panghihimasok mapait na lubos.
Ano ang pinag-ugatan ng salitang may salungguhit? Anong uri ng
pinagmulan ng salitang ito?
Salitang ugat_________________________Uri ng pinagmulan:________
3. Ang marahas na ligaya
Ano ang salitang ugat ng salitang may salungguhit at kahulugan nito?
Salitang ugat______________________Kahulugan:_________________
4. Ang salitang ambisyon ba ay salitang hiram o likas na sa atin? Magbigay
ng paliwanag kung saan nagmula ang salitang
ito.________________________________________________________.
5. Hinagkan niya ako sa labi.
Ano ang salitang ugat ng salitang sinalungguhitan? Ano ano ang mga
panlaping ginamit upang mabuo ang salita?
Salitang ugat:________________________ Mga panlapi:_____________
6. Ang salitang tapsilog ay mula sa dalawang salita na_________at
_______.
7. Ano ang salitang ugat ng karahasan? ______________
8. Kung pagsasama-samahin ang mga salitang smoke at fog, mabubuo ang
salitang _____________.
9. Ang salitang inosente ay nagmula sa Espanyol na inocente. Ipaliwanag
ang kahulugan
nito_______________________________________________
10. Ang salitang sayawit ay pinagsamang _____________, _____________
na ang ibig sabihin ay _________________________________________

Gawain 2: Panuto: Ibigay ang pinag-ugatan ng mga salitang may salungguhit.

Gawing batayan ang kasunod na halimbawa.
Salita: susundin
Pinagmulan: su (pag-uulit ng unang pantig ng salitang ugat) +
Sunod+in
=susunodin (pagkakaltas)
=susundin
1. ang ganitong panghihimasok mapait na lubos.
Pinagmulan: __________________________
2. sa ngalan ng buwang matimtiman
Pinagmulan: __________________________
3. mabait na mamamakay
Pinagmulan: __________________________
4. O gabing pinagpala, ako’y nangangamba
Pinagmulan: __________________________
5. sa tulong ng isang susuguin ko
Pinagmulan: __________________________
6. ang marahas na ligaya
Pinagmulan: __________________________
7. madilim na libingang hinihigan
Pinagmulan: __________________________
8.hahagkan ko iyong mga labi
Pinagmulan: __________________________
9. titingnan kung saan siya uupo
29
Pinagmulan: __________________________
10. kasiyahang maari mong makamtan
Pinagmulan: __________________________

Isaisip

Marami ka bang natutuhan sa mga inihanda kong gawain? Natitiyak kong

oo ang sagot mo. Tingnan natin kung tunay mong nauunawaan ang araling ito.
Gawain 5. Panuto: Dugtungan ang mga pahayag upang makabuo ng diwa
hinggil sa araling tinalakay.

Ang Etimolohiya ay_________________________________________________

Ang mga uri ng pinagmulan ng salita ay___________, _____________, _______
Mahalagang pag-aralan ito dahil_______________________________________

Isagawa

Gawain 4:Panuto: Basahin ang diyalogo na ginagamitan ng mga salitang hiram.

Tukuyin pagkatapos ang mga ginamit na salita, wikang pinanggalingan, salitang
pinagmulan at kahulugan nito

Pagkatapos manood ng magkaibigan ng dula ay dumiretso sila sa

restawran dahil sila’y gutom na gutom na. Humanap sila ng lamesang may apat
na silya kung saan silang magkakaibigan ay kakasya. Habang kumakain ay
pinag-usapan nila ang tungkol sa palabas na kanina lamang nila napanood. Dahil
sa palabas ay naalala nila ang kanilang buhay noong hayskul. Hindi natitinag ang
kanilang samahan katulad nang buhay mga aktres sa dula na kanilang pinanood.
Pagkatapos kumain ay sumakay ng taksi ang magkakaibigan pauwi sa
kani-kanilang bahay.

Salita Wikang Salitang Kahulugan

Pinanggalingan Pinagmulan
1.
2.
3.
4.
5.

30
 Tayahin

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang isinasaad sa bawat bilang. Piliin

lamang ang titik ng tamang sagot.
1. Uri ng etimolohiya kung saan ang salita ay nabuo sa pamamagitan ng
pagsasama ng dalawa o higit pang salita.
A. hiram na salita B. morpolohikal na pinagmulan
C. onomatopoeia D.pagsasama-sama ng mga salita

2. Ito ay pag-aaral ng kasaysayan ng mga salita at kung papaano nag-iba

ang kanilang anyo at ibig sabihin sa paglipas ng panahon.
A. etimolohiya B. kultura
C. ponolohiya C. retorika

3. Nagpapakita ito ng paglilihis mula sa ugat ng salita. Tumutukoy sa pag-

aaral sa pagbabago ng anyo at istruktura ng mga salita.
A. hiram na salita B. morpolohika na pinagmulan
C. onomatopoeia D. pagsasama ng mga salita

4. Hinagkan niya ang aking kamay.

Ano ang salitang pinag-ugatan ng salitang may salungguhit.
A. halik B. hinalikan
C. hagkan D. hahalikan
5. Nagmula sa salitang Ingles na ang ibig sabihin ay magpahinga sa isang
lugar.
A.istanbul B. tambay
C. tambakol D. tambo

6. Ang salitang kastilyo na hiniram natin sa salitang Castillo ay mula sa ____

A. Amerikano B. Espanyol
C. Hapon D. Tsina

7. May ambisyon ang batang iyan sa buhay.

Ang salitang may salungguhit ay hiram natin sa mga_______
A. Amerikano B. Espanyol
C. Hapon D. Tsino

8. Ito ay mga salitang banyaga o galing sa ibang kultura ngunit, inaangkop ang
salita para sa lokal at pangkaraniwang paraan ng
A. hiram na salita B. morpolohika na pinagmulan
C. onomatopoeia D. pagsasama ng mga salita

9. Ang salitang pamangkin ay nagmula sa salitang para naming akin. Ano ang
uri ng pinagmulan ng salita?
A. hiram na salita B. morpolohikal na pinagmulan
C. onomatopea D. pagsasama-sama ng mga salita

31
10. Ang salitang ginawa ay mula sa salitang ugat na gawa. Anong uri ng
pinagmulan ng salita ito?
A. hiram na salita C. morpolohikal na pinagmulan
C. onomatopoeia D. pagsasama ng mga salita

11. Ang salitang dyip ay hiniram natin mula sa bansang _____

A. Amerikano B. Espanyol
C. Hapon D. Korea

12. Ang salitang iniingatan ay morpolohikal na pinagmulan, ano ang

pinagmulan ng salitang ito
A. ini + ingat + an
B. in + ingat + an
C. ni + pag-uulit ng unang pantig ng salitang ugat +ingat + an
D. in + pag-uulit ng unang pantig ng salitang ugat + ingat + an

13. Ano ang salitang ugat ng salitang kalakaran?

A. kalakar B. lakad
C. lakaran D. lakaran

14. Ano ang mabubuong salita kung ang salitang ugat na tapon ay lalapian ng
gitlaping in at hulaping an?
A. itinapon B. magtapon C. tinapunan B. tapunin

15. Salitang nagmula sa paggawalaw ng bamboo, gaya ng pagkaway ng kamay.

A. bulaklak B. dahon C. kawayan D. rattan

Karagdagang Gawain

Gawain 5: Panuto: Bumuo ng mga salita batay sa salitang ibinigay. Gamitan mo

ng ibat-ibang panlapi at ibigay ang kahulugan ng nabuong salita.

32
 Bagong Salita Panlaping Ikinabit Kahulugan
1.
2.
3.
4.
5.

Pagsusu
ri sa
Tauhan
Aralin ng
4 Sintaha
ng
Romeo
at Juliet
Magandang araw sa iyo! Ako’y nasisiyahan at nagkaroon ulit tayo ng
pagkakataong matalakay ang isa pang makabuluhang aralin sa araw na ito.
Maraming kaalaman ang dapat taglayin ng bawat mag-aaral na tulad mo
at isa na rito ang malawak na kaalaman sa mga katangian ng mga tao sa ibang
bansa batay sa akdang binasa.

Sa araling ito, masusuri natin ang mga katangian ng mga tauhan ng

Sintahang Romeo at Juliet sa pamamagitan ng kanilang ginampanan sa dula at
mga linyang binitawan.

Alamin

Kompetensing Lilinangin
● Naipapaliwanag ang katangian ng mga tao sa bansang pinagmulan ng
kwentong bayan batay sa napanood na bahagi nito. ( F10PD-IIa-b-70)

33
 Subukin

Panuto: Isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong sagutang papel.

1. Sa kanya nakaramdam ng wagas na pag-ibig si Romeo.
A. Nars B. Juliet
C. Paris D. Tybalt

2. Ipinagkasundo ni Lord Capulet si Juliet sa isang maharlikang si Paris. Walang

nagawa si Julieta kahit tumutol siya sa ama. Mailalarawan si Lord Capulet
na___
A. mapagmahal sa anak
B. makapangyarihan sa angkan
C. maingat sa kanyang kayamanan
D. walang pakialam sa nararamdaman ng anak

3. Pinsan ni Romeo na namatay dahil sa pakikipaglaban kay Tybalt.

A. Benvolio B. Lawrence
C. Mercutio D. Paris

4. Lalaking naging kaagaw ni Romeo kay Juliet.

A. Benvolio B. Lawrence
C. Mercutio D. Paris

5. Matimpi at kagalang –galang na ginoo. Mayaman din katulad ni Ginoong

Capulet. Ama siya ni Romeo.
A. Benvolio B. G. Montague
C. Mercutio D. Paris

6. Tagapamagitan ng mga mga Capulet at Montague. Siya ang nagkasal kina

Romeo at Juliet sa pag-asang maayos ang gulo sa pagitan ng dalawang
pamilya.
A. Lawrence B. Juan
C. Paris D. Tybalt

7. Pinuno ng isa sa mga Estado ng Italya.Pinsan siya ni Paris.

A. Escalus B. Juliet
C. Nars D. Tybalt

8. Ang agarang pagpapakasal ni Romeo kay Juliet ay paglalarawan sa kanya

bilang______ na tao.
A. Bukas ang isip B. mapagmahal
C. mapusok D. matalino

9. “Ang marahas na ligaya ay may marahas na hangganan, parang apoy at

pulburang nauubos. Kaya’t magtimpi ka sa pag-ibig; ganito ang mahabang
pagsinta.” Ito ay pahayag ni ______ para kina Romeo at Juliet.
34
 A. Escalus B .Nars
C. Padre Lawrence D. Tybalt

10. Sa pagpayag na maikasal sina Romeo at Juliet, masasabi nating si Padre

Lawrence ay____________
A. hindi nag-iisip sa girian ng dalawang pamilya.
B. handang tumulong sa sinumang nangangailangan.
C. konsintidor dahil Kinukunsinti ang desisyon ng magkasintahan.
D. umaasang sa pamamagitan nito ay maresolba ang sigalot sa pagitan
ng pamilya ni Juliet at pamilya ni Romeo.

11. Nang marinig ni Tybalt ang tinig ni Romeo sa bulwagan ay agad siyang
humugot ng Espada at handang pumatay ng kaaway. Mailalarawan si Tybalt
na____
A. mainitin ang ulo at mapaghanap ng gulo.
B. tahimik at marunong magkontrol sa sarili.
C. mapagtimpi at hindi marunong maghanap ng gulo.
D. katulad ng bulalakaw na handang sumabog anomang oras.

12. Ang nag-alaga kay Juliet simula nang siya’y bata pa.
A. Benvolio B. Nars
C. Paris D. Tyblat
13. Ang Pagkamatay ni Romeo na naging sanhi rin ng pagpapakamatay ni Juliet
ay paglalarawan ng ______
A. batang Pag-ibig B. mapusok na Pag-ibig
C. wagas na Pag-ibig D. lahat sa nabanggit

14. Sa palagiang pagkikita nina Romeo at Juliet sa simbahan ay nagpapakita ng

kulturang___
A. halaga ng relihiyon
B. pagiging makadiyos
C. pagsuway sa magulang
D. pagkapit sa simbahan sa panahon ng suliranin

15. Ano ang naging dahilan ng kamatayan ni Juliet

A. sinaksak siya ni Tybalt.
B. uminom siya ng lason
C. sinaksak niya ang kanyang sarili
D. nagkasakit dala ng matinding gutom

Balikan

Tinalakay sa unang aralin ng modyul na ito ang uri ng dula ayon sa anyo
at elemento ng dulang pantanghalan. Nasuri natin ang dula at nasabi nating ito’y
isang dulang trahedya dahil nagwawakas ito na namamatay ang mga
pangunahing tauhan. Naiisa-isa din natin ang kultura ng Englatera sa dulang
binasa.
35
 Sa ikalawang aralin naman ay inihambing natin ang kultura ng England
batay sa dula sa kultura natin sa Pilipinas at nasabi nating may pagkakahawig
ang mga ito bagamat may mga kultura ng England na wala sa Pilipinas.

Sa aralin na ito ay kikilalanin nating mabuti ang mga tauhan ng dula at

susuriin ang kanilang mga katangian.

Tuklasin

Mga Tauhan ng Sintahang Romeo at Juliet

● Romeo-Binatang nasa edad 16, matalino at may pagpapahalaga sa
damdamin ng iba. na kasintahan ni Juliet. Isang mapagmahal na binata,
ang anak ng Pamilyang Montague.
● Juliet- ang kasintahan ni Romeo. Isang mapagmahal na dalaga, ang anak
ng pamilyang Capulet.
● Padre Lawrence- ang pari na nagkasal sa dalawang nagmamahalan na si
Romeo at Juliet. Ang paring handang tumulong sa dalawang
nagmamahalan.
● Mercutio- Pinsan ni Romeo na namatay dahil sa pakikipagduwelo kay
Tybal.
● Benvolio -Pinsan at malapit na kaibigan ni Romeo
● Nars Ang nag-alaga kay Juliet simula pagkabata. Tinulungan niya ang
magkasintahan na ayusin ang sikretong kasal ng mga ito.
● Tybalt – Pamangkin ni Gng. Capulet at pinsa ni Juliet. Itinuring na matalik
na kaibigan ng nars. Mainitin ang ulo at madalas gumagawa ng gulo.
● Lord Capulet- Ama ni Juliet. Mayaman subalit mas mababa ang kanyang
kalagayan sa Prisipe ay kay Paris
● Lord Montague- Ama ni Romeo. Tahimik, mapagtimpi at taong may
dignidad. Ang kanyang estado ay katulad kay Ginoong Capulet.
● Lady Capulet- Ina ni Juliet. Mas bata ng maraming taon sa asawa nitong
si Ginoong Capulet
● Lady Montague- Ina ni Romeo. Mapagmahal na asawa . Wala siyang
ibang ginawa kundi pagbawalan ang kanyang asawa na makipaglaban.
36
 ● Prinsipe Escalus- Namumuno sa isang Estado sa Italya.
Makapangyarihan.
● Paris- Malapit na kamag-anak ng prinsipe. Makisig at napa-ibig kay Juliet
kaya ninais niyang pakasalan ito.

Suriin
Kilalanin at suriin nang maayos ang katangian ng mga tauhan ng dula sa
pamamagitan ng muling pagbabasa sa dulang Sinatahang Romeo at Juliet na
nasa pahina 8-20 o di kaya’y panoorin link na nasa ibaba.

https://www.youtube.com/watch?v=RWBcq9BXQ0k
https://www.youtube.com/watch?v=KcD_7xjBMcQ

Pagyamanin

Gawain 1. Panuto: Ilahad ang positibo at negatibong katangian sa

kilos, paniniwala, at gawi ng mga tauhan sa dula.
Mga Tauhan Positibo Negatibo
1. Romeo
2. Juliet
3. Lord Capulet
4. Benvolio
5. Mercutio
6. Padre Lawrence
7. Tybalt

Isaisip
Gawain 2. Panuto: Gumawa ng Paglalagom sa kabuoan ng modyul. Dugtungan
ang mga pahayag sa ibaba.
Natutunan ko sa araling ito na_____________________________________
Natuklasan ko na_______________________________________________
Masasabi ko na________________________________________________

37
 Isagawa

Gawain 3. Panuto: Panoorin ang video clip sa ibaba kaugnay ng bansang

naging tagpuan ng dulang Romeo at Juliet, ang Englatera
a. England Travel Guide, isang maikling dokumentaryo upang maipakita ang
kagandahan ng England. Makikita ang dokumentaryo sa link na ito:
✔ https://www.youtube.com/watch?v=hbQbaUeOkDQ
Pagkatapos mong mapanood ang video ay sumulat ka ng maikling
sanaysay na naglalahad tungkol sa bansang England at ang katangian ng mga
taong naninirahan dito. Inaasahang maakit mo ang mga turista sa iyong isusulat
na sanaysay. Gawing gabay ang pamantayan sa ibaba sa iyong bubuoing
sanaysay
Marka Pamantayan
15 Ang talata ay nakapagpapaliwanag nang napakalinaw sa mga
katangian ng mga taong mula sa England at inaasahang lubos na
makapang-akit ka ng mga turista upang bisitahin ang England
12 Ang talata ay nakpagpaliwanag sa mga katangian ng mga taong
mula sa England at inaasahang makapng-akit sa mga turista
upang bisitahin ang England
9 Hindi gaanong mahusay ang pagpapaliwanag na taglay ng talata
tungkol sa katangian ng mga taong mula sa England kaya’t hindi
ito lubhang makapang-akit sa iba upang bisitahin ang England.
6 Hindi mahusay ang pagpapaliwanag na taglay ng talata tungol sa
katangian ng mga taong mula sa England kaya’t inaasahang hindi
ito makapang-akit sa iba upang bisitahin ang England

Tayahin

Panuto: Isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong sagutang papel.

1. Lalaking naging kaagaw ni Romeo kay Juliet.
A. Benvolio B. Lawrence
C. Mercutio D. Paris

2. Pinsan ni Romeo na namatay dahil sa pakikipaglaban kay Tybalt.

A. Benvolio B. Lawrence
C. Mercutio D. Paris

3. Sa kanya nakaramdam ng wagas na pag-ibig si Romeo.

A. Nars B. Juliet
C. Paris D. Tybalt
38
4. Ipinagkasundo ni Lord Capulet si Juliet sa isang maharlikang si Paris.
Walang nagawa si Julieta kahit tumutol siya sa ama. Mailalarawan si Lord
Capulet na___
A. mapagmahal sa anak
B. makapangyarihan sa angkan
C. maingat sa kanyang kayamanan
D. walang pakialam sa nararamdaman ng anak

5. Pinuno ng isa sa mga Estado ng Italya.Pinsan siya ni Paris.

B. Escalus B. Juliet
C. Nars D. Tybalt

6. Ang agarang pagpapakasal ni Romeo kay Juliet ay paglalarawan sa kanya

bilang______ na tao.
A. Bukas ang isip B. mapagmahal
C. mapusok D. matalino

7. Ang nag-alaga kay Juliet simula nang siya’y bata pa.

A. Benvolio B. Nars
C. Paris D. Tyblat

8. Ang Pagkamatay ni Romeo na naging sanhi rin ng pagpapakamatay ni

Juliet ay paglalarawan ng ______
A. batang Pag-ibig B. mapusok na Pag-ibig
C. wagas na Pag-ibig D. lahat sa nabanggit

9. Sa palagiang pagkikita nina Romeo at Juliet sa simbahan ay nagpapakita

ng kulturang___
A. halaga ng relihiyon
B. pagiging makadiyos
C. pagsuway sa magulang
D. pagkapit sa simbahan sa panahon ng suliranin

10. “Ang marahas na ligaya ay may marahas na hangganan, parang apoy at

pulburang nauubos. Kaya’t magtimpi ka sa pag-ibig; ganito ang mahabang
pagsinta.” Ito ay pahayag ni ______ para kina Romeo at Juliet.
A. Escalus B .Nars
C. Padre Lawrence D. Tybalt

11. Matimpi at kagalang –galang na ginoo. Mayaman din katulad ni Ginoong

Capulet. Ama siya ni Romeo.
A. Benvolio B. G. Montague
C. Mercutio D. Paris

12. Tagapamagitan ng mga mga Capulet at Montague. Siya ang nagkasal kina
Romeo at Juliet sa pag-asang maayos ang gulo sa pagitan ng dalawang
pamilya.
A. Lawrence B. Juan

39
 C. Paris D. Tybalt

13. Sa pagpayag na maikasal sina Romeo at Juliet, masasabi nating si Padre

Lawrence ay____________
A. hindi nag-iisip sa girian ng dalawang pamilya.
B. handang tumulong sa sinumang nangangailangan.
C. konsintidor dahil Kinukunsinti ang desisyon ng magkasintahan.
D. umaasang sa pamamagitan nito ay maresolba ang sigalot sa pagitan
ng pamilya ni Juliet at pamilya ni Romeo.

14. Nang marinig ni Tybalt ang tinig ni Romeo sa bulwagan ay agad siyang
humugot ng Espada at handang pumatay ng kaaway. Mailalarawan si
Tybalt na____
A. mainitin ang ulo at mapaghanap ng gulo.
B. tahimik at marunong magkontrol sa sarili.
C. mapagtimpi at hindi marunong maghanap ng gulo.
D. katulad ng bulalakaw na handang sumabog anomang oras.

15. Ano ang naging dahilan ng kamatayan ni Juliet?

A. sinaksak siya ni Tybalt.
B. uminom siya ng lason
C. sinaksak niya ang kanyang sarili
D. nagkasakit dala ng matinding gutom

Karagdagang Gawain
Gawain 4. Panuto: Punan ang mga kahon ng mga pangalan upang mabuo ang
character tree sa dulang Sintahang Romeo at Juliet. Ilahad ang pagkakilanlan at
kaugnayan ng mga ito.

40
Arali
Lingguhang Pangwakas
n
na Gawain
5
Magandang araw sa iyo. Kumusta ka? Muli na naman tayong
magkakasama. Inaasahan kong natulungan ka ng mga naunang aralin na
ginawa ko para sa iyo. Ang araling ito ay inihanda ko upang subukin ang iyong
kaalaman at kasanayan sa mga naunang aralin.

Alamin
Kompetensing Lilinangin
● Nasusulat nang wasto ang sariling damdamin at saloobin tungkol sa
sariling kultura kung ihahambing sa kultura ng ibang bansa.
( F10PU-IIa-b-74

Isagawa

41
Gawain 1. Panuto:Tulad ng kultura ng ibang bansa, ang kulturang Pilipino ay
makulay at mayaman din. Pumili ng mga kultura at tradisyon nating ipagmalaki at
sa tingin moy naiiba sa kultura ng ibang bansa. Isulat mo ang mga kultura nating
ito gayundin ang iyong saloobin at damdamin kaugnay nito.
Isulat pasanaysay na hindi bababa sa 3 talata( 50 puntos)
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________

Susi ng Pagwawasto

Aralin 2.2.1

42
Aralin 2.2.2

43
Aralin 2.2.3

44
Aralin 2.2.3 ( karugtong)

Aralin 2.2.4
45
Aralin 2.2.5

46
Sanggunian

Marasigan, Emily V. Pinagyamang Pluma 10.

Quezon City: Phoenix Publihing House Inc., 2015.

Balazo, Iluminada, C. Wika at Panitikan IV: Batayang Aklat .

Singapore: KHL Printing Co. Pte Ltd., 2000

Panitikang Pandaigdig 10: Modyul para sa mga Mag-aaral.

Pilipinas. Vibal Group Inc., 2015

Hilgeman, Christian, “ Importance of Etymology”,

Tonka Writing Center Wordpress.com.Accessed June 8, 2020.

https://tonkawritingcenter.wordpress.com/2017/05/25/the-importance-of-et
ymology/

https://www.memorangapp.com/flashcards/254874/Etimolohiya+-+G10/

http://thebestnotes.com/booknotes/romeo_and_juliet_shakespeare/Romeo
_And_Juliet_Study_Guide09.html

47