Работа (физика)

96 јазици
 Страница
 Разговор
 Читај
 Уреди
 Уреди извор
 Историја

алатник












Од Википедија — слободната енциклопедија

Во физиката, за сила е кажано да се направи работа, во случаи кога постои

преместување на точка на примена во насока на сила. На пример, кога
топката се одржува над земјата, а потоа падне, работата на топката како
што паѓа е еднаква на тежината на топката (сила) која се множи со
растојанието до земјата (зафатнина).
Поимот работа беше воведен во 1826 година од страна на францускиот
математичар Гаспар- Гистав Кориолис [1][2] како „тежина крената на висина“,
која се заснова на употреба на почетокот на парни машини за да се
подигнат кофи вода од поплавените рудници за руда. Во Меѓународниот
систем на мерни единици (SI) единица за работа е џул (J).

Единици[уреди | уреди извор]
Во SI, единица за работа е џул (J), кој е дефиниран како работа вложена од
страна на сила на еден њутн преку растојание од еден метар.
На димензионално еквивалентен њутн-метар (N⋅m) понекогаш се користи
како мерна единица за работа, но ова може да се меша со единица њутн-
метар, што е единица мерка на вртежен момент. Користењето на N⋅m е
обесхрабрено од страна на органот SI, бидејќи тоа може да доведе до
забуна за тоа дали количината изразени во њутн-метри се мерења на
вртежен момент, или мерења на енергија. [3]
Ниедна SI единица за работа вклучува ерг, foot-pound, foot-
poundal, киловат-час, литар-атмосфера, и коњски сили-час. Благодарение
на работата имаме исти физички димензии како топлина, повремено
мерните единици обично се резервирани за топлинска енергија или
содржината, како што се терм, БТУ и калории, се користат како мерна
единица.

Работа и енергија[уреди | уреди извор]

Работа со постојана сила на големината F на точка што се движи на
зафатнина (не далечина) s во насока на сила е производ

.
На пример, ако во сила на 10 њутни (F = 10 N) тело по една точка кое
патува 2 метри (s = 2 m), тогаш тоа е работа W = (10 N)(2 m) = 20 N m =
20 J. Ова е приближно како работа - кревање на 1 кг тежина од нивото
на земјата до над глава против силата на гравитацијата. Забележете
дека работата е двојна или со кревање двапати на тежината на иста
далечина или со кревање на иста тежина двапати на исто растојание.
Работата е тесно поврзана со енергијата. Принципите работа -
енергија се наведуваат како зголемување на кинетичката енергија на
цврсто тело, предизвикана од еднаква количина на позитивна работа на
телото од добиената сила која дејствува на тоа тело. Спротивно на тоа,
намалувањето на кинетичката енергија, предизвикана од еднаква
количина на негативна работа од страна на добиената сила.
Од Вториот Њутнов закон, тоа може да биде прикажано дека работата
на слободни (без полиња), цврсти (нема внатрешени степени на
слобода) тела, е еднаква на промената во кинетичка енергија на
брзината и движењето на телото,

Работа на сили генерирани од страна на потенцијалната функција е

позната какопотенцијална енергија и силите, се вели дека се
конзервативни. Затоа, се работи за објект кој е само раселен во
конзервативна сила- поле, без промена во брзината или ротација, е
еднаква на минус промената на потенцијална енергија на објектот,

Овие формули покажуваат дека работата е енергија, поврзана со

дејствувањето на силата, па работата последователно
поседува физички димензии, и единиците, на енергија.
Принципите на работата/енергијата дискутираат дека тие се
идентични со Принципите на електричната работа/енергија.

Условни сили[уреди | уреди извор]

Условните сили го одредуваат движењето на компоненти во еден
систем, ограничувањето на објект во рамките на граница (во
случај на пад, плус гравитација, објектот е заглавен во падот,
како прилог на затегнат конец и тоа не може да се движи во
надворешна насока за конецот да направи какво било
истегнување). Условните сили кои обезбедуваат брзина во насока
на ограничувањето се нула, што значи дека условните сили не
вршат работа на системот.
Ако системотне се промени во времето,[4] се елиминираат сите
движења во насока на ограничувањето, и на тој начин може да се
воздржи од условните сили да не вршат работа на системот, како
и брзината на тој објект да е ограничена, да биде 0 паралелно со
оваа сила, поради оваа сила. Ова важи само за еден систем од
честички. На пример, во Атвуд машината, јажето работи на секое
тело, но одржувајќи секогаш нето виртуелна работа ништовна.
Сепак, постојат случаи каде што тоа не е точно.[4]
На пример,центрипеталната сила притискана кон внатре со јаже
на топката во еднолични кружни
движења страничното ограничување на топката да врши кружни
движења, забранување на нејзините движења далеку од центарот
на кругот. Оваа сила работи на нула, бидејќи тоа е нормално на
брзината на топката.
Друг пример е книгата на маса. Ако надворешните сили се
применуваат на книгата, така што таа се врти на масата, а потоа
на сила притискана од условната табела, книгата се движи
надолу. На сила притискана од табелата која ја поддржува
книгата и е нормална на нејзиното движење, што значи дека оваа
условна сила не врши работа.
Магнетната сила на полни честички е F = qv × B, каде q е
полно, v е брзината на честички, и Б е магнетно поле. Резултатот
на вкрстениот производ секогаш е нормално да се двете
оригинални вектори, па F ⊥ v. Производот на точката на два
нормални вектори секогаш е нула, па работата W = F ⋅ v = 0, и
магнетната сила не вршат работа. Тоа може да го промени
правецот на движење, но никогаш не се менува брзо.

Математичка пресметка[уреди | уреди извор]

За објектите кои се движат, количината на работа/време
(енергија) е пресметана. На тој начин, во кој било момент,
стапката на работа со сила (мерена во џули/секунда, или w) е
скаларен производ на сила (вектор), и брзината (вектор) на
избраната точка. Овој скаларен производ на сила и брзина е
класифициран како моментална моќ. Само како брзините можат
да бидат интегрирани со текот на времето за да се добие
вкупната дистанца, од страна на основната теорема на калкулус,
вкупната работа заедно со патот е слична со времето-составен
дел на моменталната моќ применета заедно на траекторијата на
избраната точката.[5]
Работата е резултат на сила на точка која се движи преку
далечина. Како точка која се движи, се следи кривината X, со
брзина v, во секој момент. Мала количина на работа δW што се
случува во текот на еден инстант време dt се пресметува како

каде F ⋅ v е моќта преку размена на инстант dt. Збирот на

овие мали количини на работа во текот на траекторијата на
точката приноси на работа,

каде C е на траекторијата од x(t1) x(t2). Овој состав е

пресметан заедно со траекторијата на честички, и затоа е
наречен зависна патека.
Ако силата е секогаш насочена долж оваа линија, и
големината на сила е F, тогаш оваа состав поедноставува
да

каде што s е растојанието по должината на линијата.

Ако F е постојана, во прилог да се насочени долж
линијата, тогаш составот поедноставува понатаму да

каде што s е растојанието патуваа од точка по

должината на линијата.
Оваа пресметка може да се генерализира за
постојана сила која не е насочена по должината на
линијата, проследено со честички. Во овој
случај производот на точката F ⋅ ds = F cos θ ds,
каде θ е аголот помеѓу вектор на сила и насока на
движење,[5] која е

Во забележлив случај на силата применета на

телото секогаш под агол од 90° од вектор-
брзината (како кога телото се движи во круг во
рамките на централните сили), без работа е
 направено на сите, бидејќи на агол од 90
степени е нула. Така, ниедна работа не може да
се врши по пат на гравитација на планета со
кружна орбита (ова е идеал, како и сите орбити
се малку елипсовидни). Исто така, ниедна
работа направена на телото не се движи кружно
со постојана брзина додека се ограничени со
механичка сила, како што се движат на постојана
брзина во триење на идеалната центрифуга.
Работа со променлива
сила[уреди | уреди извор]
Пресметувањето на работа ќе се применува
само во повеќето едноставни околности. Ако
силата се менува, или ако телото се движи по
кривиот пат, можеби ротирачки и не мора да е
цврста, а потоа само на патот на бараната точка
на силата е релевантен за работа, и само
компонентата на сила, паралелно со
применетата точка на брзината е таа работа
(позитивна работа, кога во иста насока, и
негативни, кога во спротивна насока на
брзината). Оваа компонента на сила може да се
опише од страна на скаларното количество се

нарекува скаларна тангента- компонента ( ,

каде   е аголот помеѓу силата и брзината). И

тогаш најопшта дефиниција на работа може да
се формулира на следниов начин:
Работа на сила е линијата составена од нејзините скаларни
тангенцијални компоненти по патот на својата избрана точка.
Ако силата варира (на пример, компресирање на пролетта) потребно
е да се користи анализа за да се најде завршетокот на работата. Ако
силата е дадена од страна F (x) (функција од x), тогаш работата
направена од страна на силата по должината на x-оската од А до Б
работа е:

Вртежен момент и
ротација[уреди | уреди извор]
Неколкуте резултати на силата од
еднакви и спротивни сили, делуваатна
две различни точки на цврсто тело.
Збирот (резултатот) на овие сили може да
се испушти, но нивниот ефект врз телото
е во пар или на вртежен момент Т.
Работата на моторот се пресметува како:

каде T ⋅ ω е моќта преку размена на

инстант δt. Збирот на овие мали
количини на работа во текот на
траекторијата на цврсти тело приноси
на работа,

Овој состав е пресметан заедно со

траекторијата на цврсти тела со
аголна брзина ω кога варира со
текот на времето, и затоа е
наречена зависна патека.
Ако аголната брзина на вектор
одржува постојана насока, тогаш
тој добива форма,

каде φ е аголот на ротација за

постојано единица вектор S. Во
овој случај, работата на
вртежен момент станува,

каде C е на траекторијата
од φ(t1) да φ(t2). Овој состав
зависи од вртежната
траекторијата φ(t), и поради
тоа, патот е зависен.
Ако вртежниот момент Т е
усогласенн со аголната
брзина на вектор, така што,

и двата вртежни
моменти и аголната
брзина се постојани, и
потоа работата зема
форма,[6]

Сила на постојана
големина и нормална на
рачката на арм

Овој резултат може

да се сфати повеќе
едноставно, со оглед
на вртежниот момент,
како што произлегува