Математичко нишало

Математичко нишало е тело со значителна маса, но

занемарливо мали димензии обесено на лесен,
нерастеглив конец.Кога нишалото е распоредено
странично од својата рамнотежна положба тогаш
предмет на враќ ање на силата се должи на
гравитацијата која ќ е го забрза назад кон
рамнотежната позиција.
Нишалото било откриено од Галилело Галилеј
во 1602 година и тогаш било наменето за
покажување на времето и било најпрецизно од
технологиите во неговото време.
Се користело во нишалото на часовникот како
и во разни научни инструменти,такви биле
нишалата за мерење на забрзувањето на
гравитацијата во геофизички истражувања.
Нишалото доаѓа од латинскиот збор pendulus
што значи "виси".
 Рамнотежна положба на
математичкото нишало

Во рамнотежна положба Земјината тежа по

интензитет е еднаква на силата на
затегнување на конецот.
 Осцилирање на
математичкото нишало
За да се движи математичкото нишало,
потребно е топчето да се измести од рамнотежната положба.

Тогаш силата на тежа ќ е се раздели на две сили:

FN - Нормална компонента на силата на тежа

Таа е колинеарна и со ист интензитет, но со спротивен
правец на дејствување на силата на затегнување.

FA - Активна компонента на силата на тежа

Оваа компонента е одговорна за движење на телата
во гравитациската зона на Земјата.
Збирот на силите кои дејствуваат на нишалото е еднаков на
α
тангенцоналната компонента на силата на тежата
l

Од сликата се гледа:
x
α mg sin α

mg

Знакот минус значи дека силата скогаш дејствува G

спротивно од поместувањето
Силата ќ е биде пропорционална со
sinα што значи осцилирањето на
нишалото не е хармониско.
Меѓутоа за мали агли ( под 5° ) силата е
хармониска а осцилирањето на нишалото
аналогно ќе биде хармониско.

Математичкото нишало осцилира

хармониски само за мали
V - вектор на брзината
амплитуди !
А - вектор на забрзувањето
 Период на
математичкото нишало
Ако од формулата за сила:

се замени со равенката за период на хармониско осцилаторно движење

ДЕФИНИЦИЈА :
Периодот на математичкото нишало зависи
правопропорционално од квадратниот корен на должината на
математичкото нишало а обратно пропорционално од
квадратниот корен на земјиното забрзување.

ЗАКЛУЧОЦИ :

• Периодот на осцилирање на математичкото нишало не зависи од масата на

нишалото.

•Периодот на осцилирање на математичкото нишало не зависи од

амплитудата на осцилирањето.
Агол од 0° Агол од 45° Агол од 90°

Агол од 135° Агол од 170° Целосно завртување