Filipino 6

Filipino – Ikaanim na Baitang

Ikatlong Markahan – Modyul 9: Nagagamit nang wasto ang pang-ukol.
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon
ng karapatang-sipi ang sinuman sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas.
Gayunpaman, kailangan na may pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na
naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng
nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o
brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa
modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang malikom
ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin
ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anumang gamit
maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-
akda.

Walang anumang bahagi ng nilalaman nito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anumang paraan nang walang pahintulot sa kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Dibisyon ng Lungsod ng Pasig.

Komite sa Pagsulat ng Modyul

Manunulat: Joy C. Reverente

Editor: Vivian U. Bantigue
Tagasuri: Vivian U. Bantigue
Tagaguhit:
Tagalapat:
Tagapamahala: Ma. Evalou Concepcion A. Agustin
OIC-Schools Division Superintendent
Aurelio G. Alfonso EdD
OIC-Assistant Schools Division Superintendent
Victor M. Javeña EdD
Chief, School Governance and Operations Division and
OIC-Chief, Curriculum Implementation Division
Education Program Supervisors

Librada L. Agon EdD (EPP/TLE/TVL/TVE)

Liza A. Alvarez (Science/STEM/SSP)
Bernard R. Balitao (AP/HUMSS)
Joselito E. Calios (English/SPFL/GAS)
Norlyn D. Conde EdD (MAPEH/SPA/SPS/HOPE/A&D/Sports)
Wilma Q. Del Rosario (LRMS/ADM)
Ma. Teresita E. Herrera EdD (Filipino/GAS/Piling Larang)
Perlita M. Ignacio PhD (EsP)
Dulce O. Santos PhD (Kindergarten/MTB-MLE)
Teresita P. Tagulao EdD (Mathematics/ABM)

Inilimbag sa Pilipinas, Kagawaran ng Edukasyon – Pambansang Punong Rehiyon

Tanggapan ng mga Paaralan ng Sangay-Lungsod Pasig
 Filipino 6
Ikatlong Markahan
Modyul 9 Para sa Sariling Pagkatuto
Nagagamit nang Wasto ang Pang-ukol
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Malugod na pagtanggap sa asignaturang Filipino 6 ng Modyul para sa
araling nagagamit nang wasto ang pang-ukol!
Ang modyul na ito ay pinagtulungang idinisenyo, nilinang at sinuri ng
mga edukador mula sa Tanggapan ng mga Paaralan ng Sangay-Lungsod Pasig
na pinamumunuan ng Nanunuparang Pinuno-Tanggapan ng Pansangay na
Tagapamanihala, Ma. Evalou Concepcion A. Agustin, sa pakikipag-ugnayan
sa Lokal na Pamahalaan ng lungsod sa pamumuno ng butihing Punong
Lungsod, Kgg. Victor Ma. Regis N. Sotto, upang matulungang makamit ng
mag-aaral ang pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K to12 habang
kanilang pinanagumpayan ang pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong
hamon sa pag-aaral.
Inaasahan na sa pamamagitan ng modyul na ito, ang mga mag-aaral
ay makauugnay sa pamamatnubay at malayang pagkatuto ng mga gawain
ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan
ang mag-aaral na makamit ang mga kasanayang pang-ika-21 siglo lalong-lalo
na ang 5 Cs (Communication, Collaboration, Creativity, Critical Thinking and
Character) habang isinasaalang-alang ang kanilang mga pangangailangan at
kalagayan.
Bilang karagdagan sa pangunahing teksto, makikita ang
pinakakatawan ng modyul sa loob kahong ito:

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala at
estratehiyang magagamit sa paggabay sa
mag-aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman

ang mag-aaral kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding
subaybayan at itala ang pag-unlad nila habang hinahayaan silang
pamahalaan ang kanilang sariling pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa
iyo na higit pang hikayatin at gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa
ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.
Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa Filipino Ikaanim na Baitang Modyul ukol

sa nagagamit nang wasto ang pang-ukol!
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan.
Layunin nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng
silid-aralan. Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang
oportunidad sa pagkatuto.
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong
maunawaan.

MGA INAASAHAN
Sa bahaging ito malalaman mo ang mga dapat mong
matutuhan pagkatapos mong makumpleto ang modyul.

PAUNANG PAGSUBOK
Dito masusukat ang dati mo nang kaalaman at mga dapat mo
pang malaman sa paksa.

BALIK-ARAL
Dito masusukat ang iyong matutuhan at naunawaan sa mga
naunang paksa.

ARALIN
Tatalakayin sa bahaging ito ang aralin batay sa kasanayang
pampagkatuto.

MGA PAGSASANAY
Sa bahaging ito, pagbibigay ng guro ng iba’t ibang pagsasanay na
dapat sagutin ng mga mag-aaral.

PAGLALAHAT
Sa bahaging ito ibunuod ang mahahalagang konsepto na dapat
bigyang-halaga.

PAGPAPAHALAGA
Sa bahaging ito ay titiyakin kung ang mga kasanayang
pampagkatuto ay naiuugnay at nailalapat sa inyong mga
pagpapahalaga.

PANAPOS NA PAGSUSULIT
Dito masusukat ang mga natutuhan ng mga mag-aaral.
 MGA INAASAHAN

Sa pagtatapos ng modyul, inaasahang ang mag-aaral ay:

A. natutukoy ang pang-ukol sa pangungusap; at

B. nagagamit nang wasto ang mga pang-ukol sa iba’t ibang sitwasyon.

PAUNANG PAGSUBOK

PANUTO: Basahin at salungguhitan ang pang-ukol sa bawat

pangungusap.
1. Iba’t ibang hakbang ang ginagawa ng pamahalaan laban sa pandemya.
2. Para sa lahat ang mga hakbang upang makaiwas sa COVID-19.
3. Ayon sa batas ang lahat ng paghihigpit ng mga namumuno sa bawat
lugar ay nararapat na sundin.
4. Sa panahon ngayon, bawal ang pagsasagawa ng anumang mga
pagtitipon alinsunod sa pinatutupad ng Inter-Agency Task Force o
IATF.
5. Mula sa puso ang pasasalamat ng bawat tao sa mga tulong na kanilang
natatanggap sa gitna ng pandemya.

BALIK-ARAL

PANUTO: Isulat ang bagong salita na mabubuo gamit ang panlapi at

salitang -ugat.

Panlapi Salitang-ugat Bagong Salita

1.hin puri
2.um talon
3.Maka bansa
4.in sala
5.ma luho
 ARALIN

Handa ka na bang pag aralan ang modyul na ito? Batid ko ngang

handa ka na! Ngunit bago yan ay nais ko munang balikan mo ang iyong
ginawa sa unang pagsubok.

Ano-ano ang mga salitang nabasa na may salungguhit?

Isulat sa loob ng kahon ang mga salitang may salungguhit sa

nabasang pangungusap sa Paunang Pagsubok.

1.
2.
3.
4.
5.

Ano ang tawag natin sa mga salitang may salungguhit na inyong

nabasa at isinulat?

Ano ang pang-ukol?

Ano-ano ang mga halimbawa ng pang-ukol?

Ang inyong isinulat sa pakipunuan ng salita ay tinatawag nating:

PANG-UKOL

Ito ay mga salitang nag-uugnay ng isang pangngalan, panghalip,

pandiwa o pang-abay sa iba pang bahagi ng pangungusap. Ito ay
maaari ring magturo ng lugar o layon.
 HALIMBAWA NG PANG-UKOL
 Si
 Sina
 Kay
 Ni
 Nina
 Para sa/ para kay
 Ayon sa/ ayon kay
 Ukol sa
 Laban sa
 Hinggil sa
 Tungkol sa
 Mula sa/ mula kay
 Labag sa
 Alinsunod sa
 At iba pang halimbawa

Narito ang isang talata. Basahin at suriin natin ito.

Ang Coronaviruses o COVID-19 ay isang malaking pamilya ng

mga viruses na maaaring magdulot ng sakit mula sa karaniwang sipon
hanggang sa malubhang sakit. Nang nagkaroon ng pandemya sa bansa
ay agad na kumilos ang pamahalaan upang hindi na ito lumala. May
mga batas na pinairal alinsunod sa ipinalabas ng Inter-Agency Task
Force o IATF. Sunud-sunod ang paalala ni Pangulong Duterte tungkol
sa pag-iingat para sa kaligtasan ng lahat. Ayon sa mga eksperto
madaling kumalat ang sakit kung tayo ay hindi susunod sa protocols.
Ang pagsusuot ng face mask, face shield at pagsunod sa social
distancing ang ilan sa ipinapayo ng mga eksperto laban sa
mapaminsalang sakit. Ipinatutupad ang curfew sa bawat lugar, ang di-
pagsunod dito ay itinuturing na labag sa batas.
Maraming pagbabago ang nangyari sa isang iglap dahil sa
pandemya, Marami ang naapektuhan, mula sa mga nakaluluwag sa
buhay hanggang sa mga taong walang kakayanan. Ngunit sa kabila ng
nararanasang pandemya, ang pagsunod pa rin ang pinakamabisang
gamot upang malagpasan ang krisis na ito.
 Ano ang pinag-uusapan sa talata?

Ano-anong pang-ukol ang nabanggit sa talata?

Narito ang mga pang-ukol na nabanggit sa talata.

alinsunod sa tungkol sa para sa

Ayon sa laban sa labag sa

Ano ang tawag natin sa salitang nakasulat?

Gamitin ang mga pang-ukol na nakasulat sa loob ng kahon sa sariling

pangungusap?

PANG-UKOL
Ito ay mga salitang nag-uugnay ng isang pangngalan, panghalip,
pandiwa o pang-abay sa iba pang bahagi ng pangungusap.

Ilang halimbawa ng pang-ukol at gamit nito:

1. Sa – Nagpapahayag ng pag-uukol ng isang bagay sa isa

pang bagay.
hal.: Batok sa ulo ang inabot niya sa kanyang ina dahil sa pagsisinungaling.

2. Ni o Nina – Ito ay nagpapahayag ng pagmamay-ari ng

isang bagay.
hal.: Ang bag ni Elena ay nabasa ng ulan.
3. Para sa – Ito ay nagpapahayag ng pinag-uukulan.
hal.: Para sa pamilya ang kaniyang pagsasakripisyo sa ibang
bansa.

4. Ayon sa – ito ay nagpapahayag ng pinanggalingan o

basehan ng isang bagay.
hal.: Ayon sa ating Pambansang Bayani, “Ang kabataan ang pag-asa ng
bayan”.

5. Ng – ito ay nagbibigay ugnayan sa pagitan ng isang kabuuan at isang bahagi.

hal.: Nahalal bilang alkalde ang anak ng bayan na si
Juan.
 MGA PAGSASANAY

PAGSASANAY 1

PANUTO: Tukuyin ang wastong gamit ng pang-ukol. Hanapin sa

panaklong ang wastong pang-ukol na dapat gamitin sa bawat
pangungusap. Guhitan ng pulang tinta ang tamang sagot.

1. (Labag sa, Ayon sa) kanyang kalooban ang pagtulong sa mga

nangangailangan na walang hinihinging kapalit.
2. (Para kay, Para sa) lahat ng namumuno, mahalaga ang pakikiisa ng
bawat mamamayan upang masugpo ang COVID-19.
3. Isang malaking usapin ngayon ang (laban sa, tungkol sa) kalusugan
ng bawat Pilipino dahil sa kumakalat na pandemya.
4. (Ayon sa, Ayon kay) mga eksperto, makatutulong ang madalas na
paghuhugas ng kamay upang maiwasan ang mga sakit.
5. Sinamahan (ni, nina) Marta sina Pablo at Marisa sa ospital upang
magpasuri.

PAGSASANAY 2

PANUTO: Hanapin sa loob ng kahon ang wastong pang-ukol na dapat

gamitin upang mabuo ang pangungusap.

Alinsunod sa Ayon kay

labag sa laban sa
si ni
Mula kay Mula sa

1. Ang mga nars at doktor ang nangunguna ____________COVID-19.

2. Madalas na dalawin _______ Elsa ang kanyang lolo at lola noong wala
pang pandemya.
3. __________ kanyang naipon ang ipinambili niya ng pagkain para sa mga
nangangailangan.
4. _________ Pangulong Duterte, malulutas ang problema kung
magkakaisa ang lahat.
5. Ang hindi pagsunod sa itinakdang oras ng mga otoridad ay
_____________ batas.
PAGSASANAY 3

PANUTO: Palitan ang mga nakasalungguhit na pang-ukol sa

pangungusap. Isulat ang tamang sagot sa patlang na inilaan.

_________________1. Si Jose, Isay at Marvin ay mga frontliner.

_________________2. Namili ng pagkain si Anna para kay kanyang
kamag-anak.

_________________3. Ayon kay balita, mas marami ang naghihirap

ngayon dahil sa pandemya.

_________________4. Ang paghihigpit ng bawat lungsod ay labag sa

kautusan ng IATF.

_________________5. Ang ulam na niluto nina Mario ay kanyang

ipinamahagi.

PAGLALAHAT

PANUTO: Punan ang bawat patlang ng mga natutunan mo sa araling ito

upang mabuo ang talata. Piliiin ang iyong sagot sa kahon.

lugar o layon para sa ayon kay

Labag sa sina laban sa
pang-ukol

Ang _________________ ay mga salitang nag-uugnay ng isang

pangngalan, panghalip, pandiwa o pang-abay sa iba pang bahagi ng
pangungusap.
Ito ay maaari ring magturo ng __________ o ____________.
Ilan sa mga halimbawa nito ay ________________, ___________________,
_________________, ________________,__________________ at iba pa
 PAGPAPAHALAGA

PANUTO: Lagyan ng tsek () kung wasto ang ginamit na pang-ukol

pangungusap at ekis (X) kung ito ay mali. Isulat ang sagot sa patlang na
inilaan.

______ 1. Ang pamahalaan ay kumikilos hinggil sa kinahaharap na problema

ng mundo.
______ 2. Nararapat lamang na magkaisa ang lahat laban sa pandemya.
______ 3. Labag sa batas ang hindi pagsunod sa umiiral na curfew.
______ 4. Gumamit ng face mask, at maghugas ng kamay. Ito ay ayon kay
eksperto.
______ 5. Masarap sa pakiramdam ang pagtulong kung ito ay mula sa puso.

PANAPOS NA PAGSUSULIT

PANUTO: Basahin at unawain ng mabuti ang bawat pangungusap. Isulat

sa patlang ang letra ng tamang pang-ukol na akma sa pangungusap.

_______1. ____________ lahat, bayani ang mga manggagawa na patuloy sa

kanilang gawain sa kabila ng banta ng pandemya.

A. Para sa
B. Para kay
C. Laban sa

_______2.Ang pagtulong sa kapwa ay nararapat na __________ puso.

A. ayon sa
B. mula sa
C. mula kay
_______3. ____________ sa batas ang pagpapaalis sa mga nangungupahan sa
ilalim ng Community Quarantine.

A. Ayon sa
B. Laban sa
C. Labag sa

_______4. Ang mga batas na ipinatutupad ay _________ kabutihan ng lahat.

A. ayon kay
B. alinsunod sa
C. para sa

_______5. Ang mga balita ngayon ay __________ pandemya.

A. mula sa
B. tungkol sa
C. sina
PAUNANG PAGSUBOK
1.laban sa
2. Para sa
3. Ayon sa
4. alinsunod sa
5. Mula sa
BALIK-ARAL
1.purihin 2.tumalon 3.Makabansa 4. sinala 5. maluho
MGA PAGSASANAY
Pagsasanay 1 Pagsasanay 2 Pagsasanay 3
1.(Labag sa, Ayon sa) 1. laban sa 1. Sina
2.(Para kay, Para sa) 2. ni 2. Para sa
3.(laban sa, tungkol sa) 3.mula sa 3. Ayon sa
4.(Ayon sa, Ayon kay) 4. Ayon kay 4. Ayon sa
5.(ni, nina) 5. labag sa 5. ni
PAGLALAHAT
1. Pang-ukol
2. lugar o layon
3. ayon sa/ayon kay, para sa/para kay, alinsunod sa
PAGPAPAHALAGA
1. / 4. X
2. / 5. /
3. /
PANAPOS NA PAGSUSULIT
1. A
2. B
3. C
4. C
5. B
SUSI SA PAGWAWASTO
 Sanggunian
Internet
philnews.ph/2019/10/09/pang-ukol-ano-ang-pang-ukol-mga-halimbawa-
nito
brainly.ph/question/108351
brainly.ph/question/123574
brainly.ph/question/2120175
https://tl.wikipedia.org/wiki/Pang-ukol
https://www.slideshare.net/mariavictoriaomos/salitang-ugat-at-panlapi