Abm Noah Pangkat 7 Pananaliksik

School of Righteousness and Excellence 1
Ang mga Epekto ng Stress at Akademikong Pagganap ng mga nasa Ika-

11 at Ika-12 na Baitang na mga Mag-aaral ng Accountancy, Business
and Management sa Paaralan ng Moreh Academy Inc.: Isang
Programang School-Based Stress Management
Isang Pananaliksik na iniharap kay

Ginoong John Michael B. Timajo sa Asignaturang
Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino
sa Moreh Academy Inc.
Upper Bicutan, Taguig City
Ni:
Jana Angela L. Sambitan
(Grade 11- NOAH)
2021
ACCOUNTANCY, BUSINESS AND MANAGEMENT

PAG-APRUBA
Ang pamagat ng pananaliksik na ito ay “Ang mga Epekto ng Stress
at Akademikong Pagganap ng mga nasa Ika-11 at Ika-12 na Baitang na
mga Mag-aaral ng Accountacy, Business and Management sa Paaralan
ng Moreh Academy Inc.: Isang Programang School-Based Stress
Management” bahagyang pagtupad sa mga kinakailangan para sa
Baitang ACCOUNTANCY BUSINESS AND MANAGEMENT Strand, inihanda
at isinumite ng Pangkat - 7 sa Qualitative Research at ito ay sinuri at
inirerekomenda para sa pag-apruba at pagtanggap.
Ginoong John Michael B. Timajo

Qualitative Research Teacher
Tinanggap bilang bahagyang pagtupad para sa mga
kinakailangan para sa Grade 11 Accountancy, Business and
Management Strand.
Ginoong John Michael B. Timajo

Qualitative Research Teacher
PAGKILALA
Sa paggawa ng pananaliksik na ito, nais ipahayag ng
mananaliksik ang pagpapahalaga at taos-pusong pasasalamat samga

sumusunod na tao na tumulong at sumuporta sa pagkuha ng
impormasyon na humantong sa katuparan ng pagaaral.
Ginoong John Michael B. Timajo, guro sa baitang 11 para sa
kanyang paggabay, pagsuporta, pagiging mabait at, maunawain sa
amin upang magawa at matapos ang pananaliksik.
Sa lahat ng respondents, na nakiisa at naglaan ng oras at
panahon upang makasagot sa inihandang survey.
Sa mga kaibigan, guro, kaklase at iba pang nagbigay ng
suporta sa mananaliksik upang matapos ang isinasagawang
pananaliksik.
DEDIKASYON
Nais ilaan ng mananaliksik ang pananaliksik na ito sa kanyang
guro na tumulong sa kanya sa pagwawasto nito. Sa kanyang mga
kaibigan, guro, kaklase at sa mga mag-aaral ng senior high school
Accountancy, Business and Management strand sa Moreh Academy.
TALAAN NG NILALAMAN
Pahina ng titulo …………………………………………………………….. 1
Pag-apruba …………………………………………………………………. 2
Pagkilala ………………………………………………………………….….. 2
Dedikasyon ………………………………………………………………….. 3

Talaan ng nilalaman ………………………………………………………. 3
KABANATA 1: ANG SULIRANIN AT KAPALIGIRAN
Panimula …………………………………………………………………...... 6
Kaligiran ng pag-aaral ……………………………………………………. 6
Batayang teoretikal …………………………………….…………………. 8
Konseptwal na balangkas ……………………………………………….. 10
Paglalahad ng suliranin …………………………………………………… 11
Kahalagahan ng pag-aaral ……………………………………………... 12
Saklaw at delimitasyon ……………………………………………………. 13
KABANATA 2: KAUGNAY NA LITERATURA AT PAG-AARAL
Kaugnay na literatura ……………………………………………………. 14
Kaugnay na pag-aaral …………………………………………………… 18
Sintesis …………………………………………………….………………….. 22
Terminolohiya sa pag-aaral ………………………………….………….. 23
KABANATA 3: METODOLOHIYA
Disenyo ng pananaliksik ………………………….……………………….. 26
Lokal na pananaliksik ……………………………………………………… 26

Taktika sa pagkuha ng datos ……………………………………………. 27
Hakbang sa paglikom ng mga datos ………………………………… 28
Instrumento ng pananaliksik …………………………………………….. 28
Istatistikong pamamaraan …………………………………………………. 28

Kabanata 1
ANG SULIRANIN AT ANG KAPALIGIRAN NITO
Panimula
Ang pananaliksik na ito ay naglalaman patungkol sa epekto ng
stress at ang akademikong pagganap ng mga mag-aaral ng ikalabing-
isa at labindalawang baitang ng Accountancy, Business and
Management strand sa paaralan ng Moreh Academy. Ang salitang
stress ay nagsasaad patungkol sa reaksyon ng katawan sa mga
sitwasyong nagbibigay ng hamon o mga hindi inaasahang pangyayari.
Ayon sa The American Institute of Stress(n.d.), ang mga responsibilidad
na ating ginagawa sa araw-araw tulad ng trabaho at pamilya
hanggang sa mga seryosong pangyayari sa ating buhay, halimbawa
na lamang ng bagong diagnosis, gera at pagkamatay ng mahal natin
sa buhay ay pwedeng maging dahilan upang makaramdam tayo ng
stress. Lahat tayo ay maaaring makaranas ng stress kahit pa ang mga
estudyante .
Kaligiran ng Pag-aaral
Ang stress ay nararamdaman din ng mga mag-aaral. Maraming
dahilan para makaranas sila nito, ang iba rito ay ang hirap sa
pagbabalanse ng oras sa pag-aaral at sa iba pang bagay dahil
kadalasan ay mas inuuna nila ang mga bagay na wala namang
maidudulot sa kanilang pag-aaral. Ang mga estudyante ay

naiimpluwensyahan din ng mga barkada na gumawa ng mga bagay
na makasasagabal sa kanilang pag-aaral. Ang stress ay maaari ring
makuha sa loob ng tahanan, isa na rito ang problema sa pamilya,
halimbawa na lamang ng pagkakaroon ng broken family at ang
kakulangan sa pinansyal na budyet, lalo na at nagkaroon ng hindi
inaasahang pandemya at kinakailangan ng kagamitan para sa online
class learning.
Mas nakakaramdam ang mga mag-aaral ng stress dahil sa
nangyayaring pandemya. Nagkaroon ng blended learning na mas
lalong nagpahirap sa mga estudyante. Ang mga pagsusulit at sunod-
sunod na gawain ay nagiging dahilan din upang makaranas ang mga
estudyante ng stress. Ang iba pang nagdudulot nito ay ang kakulangan
ng kaalaman dahil hindi lahat ng mag-aaral ay may malawak na
kaalaman at pag-unawa lalo na sa mga mahihirap na asignatura tulad
ng sipnayan kaya naman maraming estudyante ang nahihirapan.
Ang stress ay nakakaapekto sa pag-aaral ng mga mag-aaral.
Nakaaapekto ang stress sa pisikal at mental na pagkilos ng mga
estudyante (Stupart, 2018). Ang mga mag-aaral ay nagkakaroon ng
problema at nahihirapan sa kanilang mga akademikong pagganap
dahil sa epekto ng stress na kanilang nararamdaman. Hindi nila

nagagampanan nang maayos ang kanilang gampanin sa pag-aaral na
pwedeng magdulot upang bumagsak ang mga estudyante.
Batayang Teoretikal
General Adaptation Syndrome (GAS) Theory
Ito ang teorya ng isang endocrinologist na si Hans Selye, na kilala
bilang Ama ng pananaliksik sa stress. Inilalarawan ng teoryang GAS ang
pagbabagong pisyolohikal na nararanasan ng katawan kapag nasa
ilalim ng stress. Nagawa niya ang teoryang ito sa ginawang
eksperimento sa mga lab rats at kanyang naobserbahan ang
pisyolohikal na pagbabago na nangyari sa mga daga dahil sa
nakakastress na pangyayari. Kanyang nalaman na ang nangyari sa
mga daga ay dala ng stress dahil sa isinagawang eksperimento.
Nagkaroon ng tatlong yugto si Selye rito at ito ang alarm, resistance at
exhaustion.
Ang unang yugto ay ang alarm, ito ang inisyal na reaksiyon ng ating
katawan sa stress. Ang ikalawa ay ang resistance, dito magsisimula na
ayusin muli ng katawan ang sarili ngunit nananatili pa rin na mataas ang
antas ng stress na nararamdaman at kapag ang yugtong ito ay
tumagal, magiging resulta ito upang mangyari ang panghuling yugto.
Ang ikahuling yugto ay ang exhaustion, nangyayari rito ang pagkaubos
ng lakas ng mga tao na nakaaapekto sa kanilang emosiyonal, pisikal at

mental na pangkalusugan at ang mga ito ang nagiging dahilan upang
hindi magampanan ng isang tao nang maayos ang kanyang gawain
na mahahalintulad din sa mga mag-aaral na hindi magagawa nang
maayos ang akademikong pagganap kapag ang tatlong yugtong ito
ay kanilang pinagdaanan.
Lazarus' Theory of Stress
Ang teoryang ito ay mula kay Richard Lazarus na isang American
psychologist, propesor at mananaliksik. Isinasaad sa teoryang ito na ang
stress ay ating nararanasan kapag ang "mga pangangailangan ay
lumampas sa personal at panlipunang mga mapagkukunan na kayang
pakilusin ng indibidwal". Ayon kay Lazarus, ang epekto ng stress ay
nakabase sa nararamdaman na banta ng isang tao, kahinaan at ang
kakayahang makayanan kaysa sa mga pangyayaring nagbibigay ng
stress. Kanyang binibigyan kahulugan ang stress bilang ang ugnayan ng
tao at kapaligiran na tinatantya ng tao bilang pagbubuwis o
paglampas sa kanyang mga mapagkukunan at mapanganib sa
kanyang kapakanan. Naipapakita ng teoryang ito ang tungkol sa mga
estudyante na nakararanas ng stress dahil nalalagay sila sa sitwasyon
kung saan naiisip nila na hindi nila kaya itong lampasan at ang mga
inaatas sa kanilang gawain ay tingin nila ay hindi nila kayang gawin
kaya naaapektuhan nito ang kanilang mental na pangkalusugan.

Konseptwal na Balangkas ng Pag-aaral
Ang konseptwal na balangkas ng pag-aaral ay gagamitan ng
input-process-output model. Dito mas mauunawaan pa ang mga
epekto ng stress at ang akademikong pagganap ng mga mag-aaral sa
Ika-11 at Ika-12 na baitang ng Moreh Academy. Ang mga mga profile
ng mga tutugon sa isasagawang survey ay ang input ng balangkas. Sa
process ay maipapakita ang hakbang at kung paano makakakalap ng
impormasyon mula sa mga tagatugon. Ang panghuli ay ang output,
inilalahad nito ang resulta ng isinagawang pananaliksik.
Narito ang input-process-output model upang mas lalo pa itong
maintindihan.
Input Process Output

Ang mga profile ng
• Pagsasagawa • Pagsasagawa
tagatugon:
ng survey. ng isang
1. Edad programang
• Paggamit ng school-based
2. Kasarian
social media management.
3. Dahilan at upang
epekto ng stress sa makakalap ng
mga piling mag- datos.
aaral.
4. Mga dahilan
kung bakit hindi
nagagawa ng
estudyante ang
mga inaatas na
gawain sa
paaralan.

Paglalahad ng Suliranin
Ang paksa ng pananaliksik na ito ay “Ang mga Epekto ng Stress at
Akademikong Pagganap ng mga nasa Ika-11 at Ika-12 na Baitang na
mga Mag-aaral ng Accountacy, Business and Management sa
Paaralan ng Moreh Academy Inc.” Naipapakita dito ang mga epekto
ng stress sa mga mag-aaral at paano naaapektuhan ng stress ang
kanilang mga akademikong pagganap.
Hinahangad nitong sagutin ang sumusunod na mga tanong:
1. Ano ang mga propayl ng mga sumasagot na naaapektuhan ng
stress?
1.1 Edad:
1.2 Kasarian:
1.3 Katayuang sibil:
1.4 Mataas na edukasyong natamo:
2. Ano ang mga dahilan at nagiging epekto ng stress sa mga tumugon
sa survey?
3. Ano ang programang maisasagawa upang makatulong sa mga
mag-aaral na nakararanas ng stress?

Kahalagahan ng Pag-aaral
Layunin ng pananaliksik na ito na magbigay ng kaalaman ukol sa
mga nararanasang stress ng mga estudyante sa mga ika-11 at Ika-12 na
baitang na mga mag-aaral ng Accountacy, Business and Management
sa paaralan ng Moreh Academy at kung paano ito nakaaapekto sa
kanila at sa kanilang akademikong pagganap.
Ang pananaliksik na ito ay makatutulong sa mga sumusunod:
Sa mga estudyante: mas mauunawaan ng mga mag-aaral ang
kahulugan ng stress. Kanilang malalaman ang mga dahilan at epekto
ng stress sa kanila na pwede nilang maiwasan upang hindi ito
makaapekto sa kanilang pag-aaral.
Sa mga magulang: makatutulong ang pananaliksik na ito upang
magkaroon sila ng kamalayan tungkol sa stress na nararanasan ng
kanilang mga anak. Magbibigay ang pananaliksik na ito ng kaalaman
upang matutukan nila at matulungan ang kanilang mga anak.
Sa mga guro: mas maiintindihan nila ang mga estudyante na
nagkakaroon ng problema sa kanilang pag-aaral. Mas matutulungan
ng guro ang kanilang mag-aaral upang magampanan nila nang
maayos ang kanilang akademikong pagganap.

Sa paaralan: maaaring gumawa ng aksiyon o programa na
makatutulong sa mga estudyante na malampasan ang stress na
nararamdaman kapag ang institusyon ng paaralan ay nagkaroon ng
kamalayan tungkol sa stress ng mga estudyante.
Saklaw at Delimitasyon
Ang saklaw ng pananaliksik na ito ay nakatuon sa mga
kinakaharap ng mga mag-aaral ng mga nasa ika-11 at 12 na baitang
na mag-aaral ng ABM strand sa paaralan ng Moreh Academy tungkol
sa epekto ng nararanasan nilang stress at pati na rin ang kanilang
akademikong pagganap.
Ang mga nasabing mag-aaral lamang ang sasagot sa survey, at
gagawan ng pag-aaral. Hindi na saklaw sa pananaliksik na ito ang mga
mag-aaral sa mas mababang baitang, ibang strand o ibang paaralan
kaya nalilimitahan nito ang mga respondente.

Kabanata 2
Pagsusuri ng Kaugnay na Pag-aaral at Literatura
Kaugnay na Literatura
Lokal
Ayon sa artikulo ng RiteMED (2021), ang stress ay ang reaksyon ng
ating katawan sa pressure mula sa isang sitwasyon o kaganapan.
Maaari itong maging physical stress, mental stress, o emotional stress.
Ang katawan ay gumagawa ng stress hormones na nagti-trigger ng
fight o flight response at pinapagana ang immune system ang katawan
ng isang tao kapag nakakaramdam nito. Nakatutulong din itong
mapabilis ang pagtugon sa mga mapanganib na sitwasyon.
Ang stress ay maaaring maging kapaki-pakinabang o
nakakapinsala. Ang stress ay maaaring ikategorya bilang mabuti o
masama. Ang mga mabubuting stress ay ang mga tumutulong upang
maipalabas ang kagalingan at nagbubunsod sa mga taong gawing
mabuti ang mga gawain. Sa kabilang banda, ang mga masasamang
stress ay ang humahadlang sa mahusay na paggana ng tao. Itinuturing
na masama ang stress sa tao kapag nagagapi ng isang partikular na
stress (o grupo ng mga stresses) ang kakayang pamahalaan ito. Ang
mga masamang stress ay maaaring magresulta sa pagkabalisa, o sa

isang kalagayan kung saan ang tao ay hindi na makatugon sa mga
hamon sa buhay (AlaminNatin, 2019).
Ang pangmatagalang stress ay lubhang makakaapekto sa isang
tao sa kanyang pampisikal at sa pag-iisip. Ito ay maaring humantong sa
sakit na lubhang depresyon o pagkalungkot, atake sa puso, matinding
pagsakit ng ulo, at iba pa (akoaypilipino.eu,2018). Ang chronic stress, o
matagal at matinding stress, ay nakasasama sa mga mag-aaral.
Posibleng maapektuhan ang kanilang pisikal, emosyonal, at mental na
kalusugan kapag patuloy at paulit-ulit na ang stress na nararamdaman,.
Baka magbago rin ang kanilang pag-uugali at pakikitungo sa iba. Ang
ilan ay gumagamit ng droga o nalululong sa ibang bisyo. Maaaring
mauwi pa nga ito sa depresyon, sobra-sobrang pagod o burnout, o sa
pagnanais na magpakamatay para makalimutan ang nararanasang
stress (Manlapaz, 2021).
Hindi makakaiwas ang mga estudyante sa stress. Sa murang edad,
nakakaramdam na rin sila nito. Nakararanas din ng stress ang mga bata.
Ang ilan ay naaapi sa paaralan o napapabayaan sa tahanan. Biktima
naman ang ilan ng pisikal, emosyonal, o seksuwal na pang-aabuso.
Marami ang nakakaramdam ng stress dahil sa mga pagsusulit at grado
sa paaralan. May mga nahihirapan dahil sa paghihiwalay ng mga

magulang nila. Ang mga batang nakakaramdam ng stress ay posibleng
dumanas ng mga bangungot, mabagal matuto, magkaroon ng
depresyon, o may tendensiyang ihiwalay ang sarili sa iba. Hindi naman
makontrol ng ilan ang kanilang emosyon. Kailangang matulungan agad
ang mga batang nakakaramdam nito (JW, 2020).
Banyaga
Ang stress ay isang hindi maiiwasan sa bawat aspeto ng buhay ng
mga estudyante. Ito ay karaniwang isang emosyon na maaaring dahil
sa ilang mga kadahilanan tulad ng mga pagsusulit, takdang-aralin,
papel at proyekto, pagkakaroon ng kumpitensya sa larangan ng pag-
aaral, mga problema sa pananalapi, at pag-aalala tungkol sa mga
inaasahang trabaho sa hinaharap (Mazumdar et al., 2012).
Mayroong iba't ibang dahilan kung bakit nakararanas ng stress
ang mga estudyante at isa na rito ang kanilang akademiko. Ayon sa
KVC Kansas (2020), Isa sa mga pinakamalaking dahilan kung bakit
nakakaranas ng stress ang mga bata ay ang pang-akademikong
presyon. Ang mga bata ay nakakaranas ng pang-akademikong
presyon mula sa mas maagang edad kaysa dati bagama't hindi ito
isang bagong problema. Binago ng teknolohiya ang tanawin para sa
kung paano nakikipag-ugnayan ang mga bata sa kanilang mga
gawain sa paaralan, mga tagapagturo at mga kamag-aral bukod sa

panggigipit na magtagumpay. Patuloy pa rin silang naaapektuhan ng
akademikong stress kahit pa nagkaroon na ng distance learning.
Ayon sa artikulo nina Shankar, N. L. at Park, C. L. (2016), ang stress
ay nakakaapekto sa mga mag-aaral sa iba't ibang paraan. Kanilang
pinakita ang isang konseptong pangkalahatang-ideya ng direkta (hal.,
psychoneuroimmunological, endocrine) at hindi direktang (pag-uugali
sa kalusugan) mga landas kung saan ang stress ay nakaaapekto sa
pisikal na pangkalusugan, mental na pangkalusugan , at ang
nagbibigay-malay na epekto ng stress (hal., atensyon, konsentrasyon) sa
tagumpay sa akademya.
Nakakaapekto ang stress sa pisikal na pangangatawan.
Halimbawa ng mga karaniwang pisikal na epekto ng stress ay ang
mababang antas ng enerhiya, pananakit ng ulo, pananakit ng tiyan at
pagduduwal, insomnia, pananakit ng dibdib, madalas na sipon o iba
pang sakit at nanginginig o pinagpapawisan ang mga kamay. Mayroon
ding sikolohikal na epekto ang stress at ito ang depresyon, pagkabalisa,
mga problema sa paggana ng pag-iisip (hindi makapagpokus o matuto
tulad ng karaniwang ginagawa), mga pagbabago sa pag-uugali, tulad
ng pagiging magagalitin, galit, pagalit, pagkabigo, o pag-iwas
(University of Arizona Global Campus, 2021).

Ayon sa Navigate 360 (2021), nakakaapekto rin ang stress sa
mental na pangkalusugan at kapag walang tamang suporta sa
kalusugan ng isip, ang stress ay maaaring maging talamak, na
humahantong sa ilang mga masamang resulta para sa mga mag-aaral
tulad ng:
• Sakit sa katawan
• Pagkabalisa at depresyon
• Hindi sapat na pagtulog
• Pagkairita o pagkasumpungin
• Pagbaba sa akademikong pagganap
• Social withdrawal
• Eksperimento sa droga
• Pandaraya
Kaugnay na Pag-aaral
Lokal
Ang mga magaaral sa ika-11 at ika-12 na baitang ng Moreh
Academy na nakararanas ng stress sa iba’t ibang dahilan ay
nakikitaang may malaking epekto sa akademikong pagganap pati na
rin sa kanilang sarili. Ang stress ay isang likas na reaksyon ng katawan sa
napakahirap na sitwasyon. Ayon kay Bondoc (2010), ang mga maaaring
epekto ng stress sa mga mag-aaral ay ang kahirapan sa pag-iisip nang

mabuti, pagiging makalimutin, kawalan ng pagiging malikhain at
paggawaw ng mga desisyon, at ang pagkawala ng kakayahang
makita ang mga bagay na nakakatawa.
Ang stress ay bahagi na ng araw-araw na pamumuhay ng bawat
indibidwal kung saan ang tao ay nahihirapan sa sitwasyon, hindi na
mapakali, labis napagkalungkot at kapaguran, nawawalan ng pag-asa
at iba pa. Bilang estudyante ay hindi maiiwasan sa pang-araw-araw
ang stress. May dalawang uri nito; ang stress na nakakatulong at stress
na nakakasama o tinatawag na chronic stress. Ang nakakatulong na
stress ay tutulong sa taong kumilos sa mga gusto niyang gawin. Magiging
motibasyon ito ng isang tao upang paghandaan at maging mahusay.
Samantala, ang nakakasama o chronic stress ay magkakaroon ng
epekto sa pisikal, emosyonal at mental na kalusugan. Maaring
makaramdam ng labis na katamaran, depresyon at hindi pagkain
(Loralaine, 2013).
Ayon sa pag-aaral ni Austria-Cruz (2019), karamihan sa mga mag-
aaral ay nahihirapan sa pakikitungo sa mga guro, pagkumpleto ng mga
kinakailangan gawain, at nagkakaroon ng mga estudyanteng
nandaraya dahil sa akademikong stress. Ang mga mag-aaral ay
sumang-ayon na dahil sa akademikong stress, sila ay napapagod at

natutulog nang higit o kulang na nakakaapekto sa kanilang self-
confidence at nagiging pabago-bago ang kanilang emosyon.
Hindi lamang akademiko ang dahilan kung bakit nakakaranas ng
stress ang mga estudyante. Ayon sa isinagawang pag-aaral ni Reyes
(n.d.), marami rin ang nagsasabi na dahil ito sa kakulangan sa oras para
sa lahat ng bagay, lalo na’t kapag kinain na ng mga gawain ang lahat
ng oras na dapat para sa ibang bagay tulad ng pamilya at libangan.
Marami pang ibang mga rason ang mga estudyante kung bakit sila
nakakaranas ng pagkahapo tulad ng pamilya, pera, o kung ano mang
mga nakakalungkot at nakakainis na mga pangyayari sa kanila.
Ang lahat ng nabanggit na epekto ay nararanasan ng ilan sa mga
mag-aaral sa tuwing sila ay nakakaramdam ng stress. Ayon sa pag-aaral
ni Bagalayos (2014), 96% ng mga mag- aaral ay nagsasabing ang stress
ay may epekto dahil sa nakaaapekto ito sa isipan. 45% ng mga mag-
aaral ang nagsabi na ang pinakaepekto nito ay ang pagsakit ng ulo
dahil sa daming gawain sa bahay at sa paaralan.
Banyaga
Ayon sa ginawang deskriptibong pag-aaral nila Bekoe et al. (2015),
ang stress ay nauugnay sa mahinang pagganap sa akademiko. 85% ng
mga respondente ang nagpahiwatig na ang stress ay nakaaaapekto sa
akademikong pagganap. Pinagmumulan din ng stress sa mga

estudyante na senior high school ang problema sa relasyon ng
kasintahan, mga aktibidad sa lipunan, pagpili ng kurso, pagsusuri,
kakulangan/hindi sapat na suporta ng pamilya at pakiramdam ng
pangungulila.
Ang stress ay lubhang nakakaapekto sa mga estudyante. Ayon sa
isinagawang pag-aaral nina Hachintu at Kasisi (2021), maraming
estudyanteng hindi kinakaya ang stress. Sila ay humahantong sa pag-
uugaling alkoholismo at sa substance abuse tulad ng dagga
(marijuana). Humahantong din sila sa pagliban sa paaralan kaya
tumataas ang bilang ng mga tumitigil sa pag-aaral.
Ayon kay Chew-Graham et al. (2003), ang mag-aaral ay patuloy
na nahaharap sa iba't ibang stressors tulad ng pangangailangang
magtagumpay sa kanilang akademiko, takot sa mga hindi inaasahan,
takot na maging miyembro ng sistema ng lipunan, takot na matanggap
sa lipunan, takot sa pagharap sa mga problemang pang-ekonomiya at
emosyonal na problema mula sa mga miyembro ng pamilya, kung saan
ang lahat ng ito ay maaaring makaapekto sa kanilang pag-aaral o
kakayahan upang maging matagumpay sa kanilang akademya.
Ang katotohanan ay ang stress ay maaaring permanenteng
makaapekto sa kalidad ng buhay na tinatamasa ng isang mag-aaral,

at sa gayon ay nasisira ang maaaring maging isang adventurous at
kasiya-siyang oras na puno ng pag-aaral at paggalugad. Higit pa rito,
ang kanilang akademikong pagganap ay maaaring bumaba kung ang
stress at pagkabalisa ay hindi maaagapan (Dserb.com, 2022).
Sa kasalukuyan, ipinapakita ng mga pag-aaral na ang mga
sitwasyong pang-akademiko ng stress ay maaaring makabuluhang
ikompromiso ang pagganap ng edukasyon ng bata. Ang mga
sitwasyon ng stress ay may negatibong impluwensya sa paggana ng
pag-iisip ng bata, lalo na ang pagbabawas ng aktibidad ng memorya.
Ang isang nakababahalang kapaligiran ay maaaring sanhi na
maglalagay sa mga mag-aaral sa isang mahirap na sitwasyon, kapwa
sa paaralan at sa pamilya o panlipunang kapaligiran. Kinakailangang
matukoy ang mga kadahilanan ng panganib at ang antas ng stress ng
mga mag-aaral upang mabawasan ang stress at mapabuti ang
pagganap (Instrumentul Bibliometric National, 2019).
Sintesis
Ang stress ay tunay na nakaaapekto sa mga taong nakakaranas
nito. Ang mga nabanggit na mga epekto ng stress ay nararanasan din
ng mga mag-aaral. Hindi sila ligtas sa stress kahit pa sa murang edad
dahil ang pag-aaral ay nagdudulot ng stress sa kanila. Dagdag pa rito

ang ibang problema tulad ng problema sa pamilya, kapaligiran at sa
pinansiyal. Ang stress sa mga mag-aaral ay nauuwi na sa depresyon,
anxiety o pagkabalisa, paggamit ng droga, at ang iba ay gusto nang
magpakamatay.
Ang mga epektong ng stress na ang nagiging dahilan upang
mapabayaan na ng mga estudyante ang kanilang pag-aaral.
Nawawalan na sila ng motibasyon na magpatuloy dahil puro problema
na ang kanilang naiisip. Kanila nang hindi nagagawa nang maayos ang
kanilang akademikong pagganap. Dapat itong mawala sa kanila kahit
pa may magandang epekto ang stress para sa ilan sa mga mag-aaral.
Ang mga estudyante ay maaari nang bumagsak sa kanilang pag-aaral
kung sakaling hindi maagapan o magtuloy-tuloy pa ang stress na
kanilang nararamdaman.
Terminolohiya sa Pag-aaral
Akademikong pagganap - ang akademikong pagganap ay ang
pagsukat ng tagumpay ng mag-aaral sa iba't ibang asignaturang
pang-akademiko.
Blended learning - ay ang kombinasyon ng pag-aaral sa online o virtual
at ang tradisyon na pag-aaral o ang face-to-face class.

Chronic stress - ay isang matagal at patuloy na pakiramdam ng stress
na maaaring negatibong makaapekto sa iyong kalusugan kung ito ay
hindi ginagamot.
Depresyon - ang depresyon (major depressive disorder) ay isang
pangkaraniwan at malubhang sakit na medikal na negatibong
nakakaapekto sa nararamdaman ng isang tao, paraan ng pag-iisip at
kung paano kumikilos.
Immune system – isang complex network ng mga cell, tissue, organ, at
mga substance na tumutulong sa katawan na labanan ang mga
impeksyon at iba pang sakit.
Insomnia - isang pangkaraniwang karamdaman sa pagtulog na
maaaring magpahirap sa pagtulog, mahirap manatiling tulog, o
maging sanhi ng iyong paggising nang masyadong maaga at hindi na
makabalik sa pagtulog.
Psychoneuroimmunological - ang pag-aaral ng interaksyon sa pagitan
ng isip, nervous system, at immune system.
Social withdrawal - ang pag-iwas sa mga tao at aktibidad na
karaniwang kinagigiliwan.
Stress - Ang stress ay ang pakiramdam ng pagiging sobra o hindi
makayanan ang mental o emosyonal na presyon.

Stress hormones - ang mga stress hormone ay inilalabas ng mga
glandula ng endocrine upang baguhin ang panloob na kapaligiran ng
isang tao sa tuwing nakakaramdam ng stress.

Kabanata 3
Metodolohiya
Ang kabanatang ito ay naglalaman ng disenyo ng pananaliksik,
lugar ng pag-aaral, mga respondante ng pananaliksik, instrumentong
gagamitin sa pananaliksik at ng planong isang programang school-
based stress management. Naglalaman din ang kabanatang ito ng
paraan sa pangangalap at ang pag-aanalisa ng mga datos na ginamit
sa pag-aaral.
Disenyo ng Pananaliksik
Ang pananaliksik na ito na may titulong ”Ang mga Epekto ng Stress
at Akademikong Pagganap ng mga nasa Ika-11 at Ika-12 na Baitang na
mga Mag-aaral ng Accountacy, Business and Management sa
Paaralan ng Moreh Academy Inc.” ay isasagawa upang mas lalo pang
maintindihan ang epekto ng stress sa mga estudyante at kung paano
ito makaaapekto sa kanilang akademikong pagganap.
Lokal na Pananaliksik
Ang Moreh Academy ay isang non-sectarian at non-stock na
pribadong institusyong pang-edukasyon sa lungsod ng Taguig at ito ay
naitatag noong 2002. Hinahanda ng paaralang ito ang mga mag-aaral
para sa isang produktibong buhay sa lipunan sa pamamagitan ng

mahusay na akademiko, mga holistic na programa, at mga aktibidad
na nagpapadali sa kabuuang pag-unlad ng tao.
Ang Moreh Academy ay nagpapatupad ng K-12 basic education
curriculum na nag-aalok ng preschool, grade school, junior at senior high
school. Sa senior high school ay mayroong dalawang programa. Ang
academic track; Accountancy, Business and Management, Humanities
and Social Sciences, Science, Technology, Engineering and
Mathematics, General Academic Strand at ang TVL track; Information
and Communications Technology at Home Economics.
Ang Moreh Academy ay mayroong buong scholarship para sa
mga mag-aaral na nagtapos ng junior high school sa mga
pampublikong paaralan. Wala ring tuition para sa mga ESC at PEAC
grantees, walang bayad na top up at hidden charge.
Taktika sa Pagkuha ng Datos

Ang mananaliksik ay magsasagawa ng survey o talatanungan na
ipapasagot sa mga estudyanteng nasa ika-11 at ika-12 baitang at nasa
strand na Accountany Business and Management. Gagamitin ang
talatanungan upang makalikom ng datos na manggagaling sa mga
piling respondante.

Hakbang sa Paglikom ng mga Datos
Ang mananaliksik ay manghihingi muna ng permiso mula sa guro
at punong-guro ng paaralan upang payagan na makalikom ng datos
tungkol sa epekto ng stress at akademikong pagganap ng mga mag-
aaral. Ang sunod na hakbang ay ipapasagot na sa mga piling mag-
aaral ang inihandang survey sa pamamagitan ng social media.
Instrumento ng Pananaliksik
Ang lahat ng makukuhang datos mula sa isinagawang survey ay
aanalisahin.
Validity at Reliability
Ang instrumentong ginamit ng mananaliksik ay ang isinigawang
survey tungkol sa epekto ng stress at akademikong pagganap upang
makalikom ng datos para sa isinasagawang pananaliksik. Ang
isinagawang talatanungan ay mapapatunayan at susuriin ng aming
guro sa Filipino sa Piling Larangan, G. John Michael B. Timajo at ng aming
adviser, Bb. Joy R. Labutap.
Istatistikong Pamamaraan
Ang istatistikal na pamamaraan na gagamitin para sa pananaliksik
na ito ay ang pagkuha ng porsyento o bahagdan. Maipapakita sa
resulta ang porsyento ng mga mag-aaral na naaapektuhan ng stress.

Malalaman din ang mga dahilan ng stress at ang kanilang
akademikong pagganap.
HALIMBAWA NG SURVEY
1. Buong pangalan:
2. Edad:
3. Kasarian:
4. Baitang:
Lagyan ng check ang kahon sa tabi ng iyong sagot.
Ano-ano ang mga dahilan kung bakit ka nakararanas ng stress?
Problema sa pamilya
Maraming gawain sa paaralan
Mababang pagtingin o kawalan ng tiwala sa sarili
Kakulangan sa gamit para sa online learning
Nakararanas ng mataas na expectation at pressure mula sa iba
Problema sa pinansiyal
Iba pang sagot (opsyonal):
Ano-ano ang nagiging epekto sa iyo nito?
Nawawalan ng gana gumawa ng gawain na ibinibigay ng guro
Nagiging iritable o magagalitin
Nagkakaroon ng depresiyon, anxiety, panick attack at iba pa

Nagiging sakitin
Nawawalan ng pokus
Pagbaba ng grado
Iba pang sagot (opsyonal):
Sagutin ang mga sumusunod na mga katanungan.
1. Ano-ano ang iyong ginagawa upang makayanan ng iyong stress?
2. Sa iyong palagay, bakit hindi nagagawa o hindi agad nagagawa ng
estudyante ang mga inaatas na gawain sa paaralan?
3. Mayroon bang naidudulot na maganda sa iyo ang stress? Kung
meron, ano ito?
4. Ano-ano sa tingin mo ang mga maaaring gawin ng estudyante para
mabawasan o mawala ang kanilang stress?
Sanggunian
_13, S. (2016, April 26). Konseptong Papel tungkol sa Pagkahapo o
Stress.Academia.edu https://www.academia.edu/24766071/Konsepton
g_Papel_tungkol_sa_Pagkahapo_o_Stress
A. (2021, March 15). Effect of Stress on Academic Performance of
Students. BohatALA. https://bohatala.com/effect-of-stress-on-
academic-performance-of-students/

A.(2019, October 15). Ang Stress o Tensiyon at ilang paraan na
maiwasan ito. Ako Ay Pilipino.https://www.akoaypilipino.eu/gabay
/ang-stress-o-tensiyon-at-ilang-paraan-na-maiwasan-ito/
B. (2020, December 8). How Does Academic Stress Affect Mental
Health in the Age of Digital Learning. KVC Kansas.
https://kansas.kvc.org/2020/11/10/how-does-academic-stress-affect-
mental-health-in-the-age-of-digital-learning/
Bekoe, R. (2015, December 30). The Effects of Stress on Academic
Performance of Senior High School Students in Ghana | Advances in
Social Sciences Research
Journal. https://journals.scholarpublishing.org/index.php/ASSRJ/article/
view/1758
Cummings, J. A. (2019, June 28). Page not found – Introduction to
Psychology.Pressbooks. https://openpress.usask.ca/introductiontopsych
ology/chapter/stress-andcoping/
Dr Seb. (2019, January 10). Effects of Stress on College Students | Dr
Seb. Dr. Seb. https://drseb.com/how-stress-affects-college-students/
Hachintu, M. (2021, January 1). The Effects of Stress on Academic
Performance Among High School Students in Lusaka.

medRxiv. https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2021.05.26.2125787
5v1
Higuera, V. (2018, October 6). What Is General Adaptation Syndrome?
Healthline. https://www.healthline.com/health/general-adaptation-
syndrome#definition
J. (2014, March 20). Pagkahapo. Jbagalayos’s
Blog. https://july161995.wordpress.com/2014/03/20/pagkahapo/
Manlapaz, I. M. (2021, September 5). 20 Epekto Ng Stress Sa Kalusugan
At Paano Ito Maiiwasan. theAsianparent Philippines: Your Guide to
Pregnancy, Baby & Raising
Kids. https://ph.theasianparent.com/epekto-ng-stress-sa-kalusugan
N. (2021b, November 23). How Does Academic Stress Affect Mental
Health? | Navigate360. Navigate360 - Navigate Modern
Safety. https://navigate360.com/blog-news/how-does-academic-
stress-affect-mental-health/#
Pompilus, S. E. (2021, September 5). THE IMPACT OF STRESS ON
ACADEMIC PERFORMANCE.Academia.edu. https://www.academia.
edu/51142077/THE_IMPACT_OF_STRESS_ON_ACADEMIC_PERFORMANCE

The Effects of Stress on College Students & Ways to Overcome it. (n.d.).
UAGC | University of Arizona Global Campus. https://www.uagc.edu/
blog/the-effects-of-stress-on-college-students-ways-to-overcome-it
The impact of stress on students in secondary school and higher
education. (n.d.). Taylor &
Francis. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/02673843.2019.15
96823
https://tl.nsp-ie.org/teoria-estres-lazarus-7864
https://brainly.ph/question/13211166
https://www.slideshare.net/UDDent/theories-of-stress
https://www.coursehero.com/file/38697872/3docx/
https://www.jw.org/tl/library/magasin/gumising-blg1-2020-mar-
abr/ano-ang-stress/
https://journals.scholarpublishing.org/index.php/ASSRJ/article/view/175
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyg.2015.01028/full
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/21683603.2016.1130532
https://psycnet.apa.org/record/2017-25308-003

https://ibn.idsi.md/vizualizare_articol/95228
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22146091
https://scholar.google.com/scholar?hl=en&as_sdt=0%2C5&q=effects+o
f+stress+on+students&oq=effects+of+stress#d=gs_qabs&t=16499859745
79&u=%23p%3DxWISddxxhrUJ
https://www.edutopia.org/blog/can-stress-help-students-renee-jain
https://ik-ptz.ru/tl/russkijj-yazyk/stressy-v-shkolnom-obuchenii-i-
stressoustoichivost-prichiny-vozniknoveniya.html
https://www.ritemed.com.ph/articles/ano-ang-stress-at-paano-ito-i-
manage
https://alaminnatin.com/article/ang-mga-alalahanin-o-stress-at-mga-
pinagmumulan-nito/
https://www.jw.org/tl/library/magasin/gumising-blg1-2020-mar-
abr/mga-dahilan-ng-stress/
https://www.researchgate.net/publication/345674750_Effect_of_stress_
on_students'_academic_performance
https://thetrumpetwlu.org/4284/opinion/stress-can-positive-effects-
students/

https://www.coursehero.com/file/46149746/Konseptong-Papel-tungkol-
sa-Pagkahapo-odocx/

Abm Noah Pangkat 7 Pananaliksik

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Abm Noah Pangkat 7 Pananaliksik

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

School of Righteousness and Excellence 1

Ang mga Epekto ng Stress at Akademikong Pagganap ng mga nasa Ika-

Isang Pananaliksik na iniharap kay

ACCOUNTANCY, BUSINESS AND MANAGEMENT

at Akademikong Pagganap ng mga nasa Ika-11 at Ika-12 na Baitang na

mga Mag-aaral ng Accountacy, Business and Management sa Paaralan

ng Moreh Academy Inc.: Isang Programang School-Based Stress

Management” bahagyang pagtupad sa mga kinakailangan para sa

Baitang ACCOUNTANCY BUSINESS AND MANAGEMENT Strand, inihanda

at isinumite ng Pangkat - 7 sa Qualitative Research at ito ay sinuri at

inirerekomenda para sa pag-apruba at pagtanggap.

Ginoong John Michael B. Timajo

Tinanggap bilang bahagyang pagtupad para sa mga

kinakailangan para sa Grade 11 Accountancy, Business and

Ginoong John Michael B. Timajo

mananaliksik ang pagpapahalaga at taos-pusong pasasalamat samga

ACCOUNTANCY, BUSINESS AND MANAGEMENT

impormasyon na humantong sa katuparan ng pagaaral.

Ginoong John Michael B. Timajo, guro sa baitang 11 para sa

kanyang paggabay, pagsuporta, pagiging mabait at, maunawain sa

amin upang magawa at matapos ang pananaliksik.

Sa lahat ng respondents, na nakiisa at naglaan ng oras at

panahon upang makasagot sa inihandang survey.

Sa mga kaibigan, guro, kaklase at iba pang nagbigay ng

suporta sa mananaliksik upang matapos ang isinasagawang

guro na tumulong sa kanya sa pagwawasto nito. Sa kanyang mga

kaibigan, guro, kaklase at sa mga mag-aaral ng senior high school

Accountancy, Business and Management strand sa Moreh Academy.

ACCOUNTANCY, BUSINESS AND MANAGEMENT

KABANATA 1: ANG SULIRANIN AT KAPALIGIRAN

Kaligiran ng pag-aaral ……………………………………………………. 6

Batayang teoretikal …………………………………….…………………. 8

Konseptwal na balangkas ……………………………………………….. 10

Paglalahad ng suliranin …………………………………………………… 11

Kahalagahan ng pag-aaral ……………………………………………... 12

Saklaw at delimitasyon ……………………………………………………. 13

KABANATA 2: KAUGNAY NA LITERATURA AT PAG-AARAL

Kaugnay na literatura ……………………………………………………. 14

Kaugnay na pag-aaral …………………………………………………… 18

Terminolohiya sa pag-aaral ………………………………….………….. 23

Disenyo ng pananaliksik ………………………….……………………….. 26

Lokal na pananaliksik ……………………………………………………… 26

ACCOUNTANCY, BUSINESS AND MANAGEMENT

Hakbang sa paglikom ng mga datos ………………………………… 28

Instrumento ng pananaliksik …………………………………………….. 28

Istatistikong pamamaraan …………………………………………………. 28

ACCOUNTANCY, BUSINESS AND MANAGEMENT

stress at ang akademikong pagganap ng mga mag-aaral ng ikalabing-

isa at labindalawang baitang ng Accountancy, Business and

Management strand sa paaralan ng Moreh Academy. Ang salitang

stress ay nagsasaad patungkol sa reaksyon ng katawan sa mga

sitwasyong nagbibigay ng hamon o mga hindi inaasahang pangyayari.

Ayon sa The American Institute of Stress(n.d.), ang mga responsibilidad

na ating ginagawa sa araw-araw tulad ng trabaho at pamilya

hanggang sa mga seryosong pangyayari sa ating buhay, halimbawa

na lamang ng bagong diagnosis, gera at pagkamatay ng mahal natin

sa buhay ay pwedeng maging dahilan upang makaramdam tayo ng

stress. Lahat tayo ay maaaring makaranas ng stress kahit pa ang mga

pagbabalanse ng oras sa pag-aaral at sa iba pang bagay dahil

kadalasan ay mas inuuna nila ang mga bagay na wala namang

maidudulot sa kanilang pag-aaral. Ang mga estudyante ay

na makasasagabal sa kanilang pag-aaral. Ang stress ay maaari ring

makuha sa loob ng tahanan, isa na rito ang problema sa pamilya,

halimbawa na lamang ng pagkakaroon ng broken family at ang