როგორ შეიცვალა გერმანიაში მცხოვრები ადამიანების

ცხოვრება ჰიტლერის ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ

გიორგი გოგოლაძე

როდესაც ჰიტლერი მოვიდა სახელმწიფოს სათავეში მან დაიწყო მზადება მეორე მსოფლიო
ომისათვის, ის ზუსტად ამისგამო აირჩიეს, რადგან პირველი მსოფლიო ომის შემდეგ,
გერმანიას ჩირქი მოსცხეს ევროპის ქვეყნებმა, ერთთა ლიგიდან გააძევეს, პირველი მსოფლიო
ომის ზარალი გერმანიას აანაზღაურებინეს, დაშალეს ფლოტი და მიდმივი ჯარი, აუკრძალეს
ოლიმპიური თამაშების ჩატარება და ყველაზე მძიმე ეს იყო 231-ტე პუნქტი, რომლის
საფუძველზეც მხოლოდ გერმანიას ბრალდებოდა მსოფლიო ომის დაწყება, რაც სისულელეა,
რადგნ როგორც გერმანია იბრძოდა კოლონიებისათვის ასევე იბრძოდნენ იმპერიებიც,
ამიტომ ვფიქორბ ამ საკითხში ევროპას ზედემტი მოუვიდა, ჩერჩილი ამბობდა, რომ
გერმანიისადმი ლმობიერება უნდა გამოეჩინათ წინააღმდეგ შემთხვევაში გერმანია რევანშს
აიღებდა რაც მოხდა კიდეც. გერმანელები ორ მხარედ დაიიყვნენ, ერთი მხარე თვლიდა, რომ
საჭირო იყო ევროპის მითითებების შესრულება, თუ ასე მოიქცეოდნენ მაშინ ევროპელები
ლმობიერებას გამოიჩენდნენ მათ მიმართ, იყვნენ საპირისპირო აზრის გერმანელები,
რომლებიც თვლიდნნე რომ ევროპის ეს მითითებები არ უნდა შეესრულებინათ, მათ უნდა
აღედგინათ ძველი გერმანიის დიდება, სწორედ ამ მხარეს მეთაურობდა ადოლფ ჰიტლერი
რომელიც შემდგომ ფიურერი გახდა. მან მნიშვნელოვანი რეფორმების გატარება დაიწყო,
რადგან უკვე განზრახული ჰქონდა მეორე მსოფლიო ომის დაწყება, სურდა ევროპისათვის
დაემტკიცებინა რომ ზედმეტი მოუვიდათ და ასე მარტივად გერმანელებს ვერ
დაიმორჩილებდნენ. როგორ ფიურერი ამბობდა,, გერმანიაში ყველაზე ღარიბი ერი
გერმანელები იყვნენ’’ ამიტომ მან დაიწყო ამის შეცვლა, უფრო სწორად ებრაელებს მოუწყო
გენოციდი, ზუსტი მიზეზი არარის ცნობილი რატომ ვერ იტანდა გერმანელებს, ასევე
აღსანიშნავია ის რომ დედამისი ან ბებიამისი იყო ებრაელი ( ზოგ წყაროში დედა ეწერა
ზოგში ბებია) მხოლოდ მისი ოჯახის ებრაელი ექიმი შეიბრალა და გაუშვა ქვეყნიდან
ცოცხალი, თუმცა ბუნებრივია ქონება ჩამოართვა. ჰიტლერმა დაიწყო რეფორმების გატარება,
ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი რეფორმა იყო ის რომ, გერმანელებს დაურიგა ქონება და ახლა მის
ქვეყანაში ყველაზე მდიდრები გერმანელები იყვნენ, ჰიტლერი თვლიდა რომ სუფთა
სისხლიანები იყვნენ, იგივე ,,ცისფერსისხლიანები“ ის თვლიდა, რომ მხოლოდ გერმანელები
იყვნენ სუფთასისხლიანები სხვა ყველა ერი დაბინძურებული/ შერეული სისხლის
წარმომადგენლები იყვნენ, ამიტომ არაგერმანელებს სასტიკად სჯიდა. ასევე აღსანიშნავია ის
ფაქტი, რომ ჰიტლერი ეწეოდა ვარჯიშის პროპაგანდას, ის ცდილობდა ახალგაზრდებს
მისთვის მიებაძათ და მათაც დაეწყოთ ჯანსაღად ცხოვრება, ის ცდილობდა გოგონებს
სექსუალური ურთიერთობა ჰქონოდათ, სპორტსმენ/ ათლეტ ჰქონოდათ სექსუალური
კავშირი, (სხვათაშორის იგივეს აკეთებდა მუსოლინი) რადგან უფრო ლამაზი შთამომავლობა
ჰყოლოდათ. ვინაიდან და რადგანაც, ფიურერი თვლიდა რომ ,,ცისფერსისხლიანები’’ იყვნენ
ბუნებრივია ამაზე ზრუნავდა კიდეც, ამიტომ მის დროს გახშირდა აბორტის გაკეთება, თუ
ბავშვს რაიმე დარღვევა ჰქონდა, ის მას ხოცავდა, რადგან თვლიდა რომ გერმანელები
ლამაზები იყვნენ და არ ჭირდებოდათ დეფორმირებული ბავშვები, რომლებიც მის სისხლს
შეურაწყოფდა. ჰიტლერი ასევე ადამიანებს რელიგიის მხრივ ჰყოფდა, ყველაზე მეტდ ვერ
იტანდა ებრაელებს, ჰიტლერი ადამიანებს ჰფოდა, რასის, წარმომავლობის, რელიგიის,
ჯანმრთელობის და იდეოლოგიის მიხედვით. ის იმ იდეოლოგიას ატარებდა რომ
გერმანელები ყველაზე ღირსეულები იყვნენ, ამვითარებაში შეგვიძლია სტალინს შევადაროთ
რადგან ისიც იგიევს აკეთებდა, ორივე ზღუდავდა ადამიანებს და ცდილობდნენ ერთი
დამოკიდებულება და აზრი არ ჰქონოდათ და თუ მაინც არ ექნებდოათ ასეთ ადამიანებს
სჯიდნენ, რადგან როგორც ავღნიშნე გაუნათლებელი ადამიანის მართვა ბევრად მარტივია.
ტოტალიტარიზმი ტერმინი პოლიტიკურ მეცნიერებაში, რომელსაც იყენებენ პოლიტიკური
რეჟიმების აღსაწერად, სადაც სახელმწიფოს აბსოლუტური კონტროლი აქვს ცხოვრების
ყველა ასპექტზე, იქნება ეს საჯარო თუ კერძო. ტოტალიტარიზმს უწოდებენ პოლიტიკურ
სისტემას ან მმართველობის ფორმას, რომელიც არ უშვებს პარტიულ ან ინდივიდუალურ
ოპოზიციას სახელმწიფოსა და მისი რწმენებისადმი, ამიტომ ის მიჩნეულია
ავტორიტარიზმის უკიდურეს ფორმად. ტოტალიტარულ სახელმწიფოებში, პოლიტიკური
ძალაუფლება ძირითადად ავტოკრატთა ხელშია, რომლებიც საყოველთაო პროპაგანდას მათ
ხელში არსებული მედია და სხვა საკომუნიკაციო საშუალებებით
ახორციელებენ.თანამედროვე დროში ტოტალიტარიზმის გაგება ძირითადად ვრცელდება
გერმანიაში ჰიტლერის, იტალიაში მუსოლინის და საბჭოთა კავშირში სტალინის
რეჟიმებზე.ტოტალიტარიზმის დამკვიდრებული გაგებები, ასევე იწვევს კრიტიკას.
კრიტიკოსების ძირითადი უთანხმოება ტოტალიტარიზმის დღეს დამკვიდრებულ
გაგებასთან მდგომარეობს სტალინიზმისა და ფაშიზმის პოლიტიკური სისტემების
გათანაბრების პრობლემაში. ზოგიერთი მკვლევარი ამ ტერმინს კლიშედ მიიჩნევს. ნაცისტურ
პარტიას ჰიტლერი ლიდერის პრინციპის მიხედვით მართავდა . პრინციპის თანახმად,
პარტიის ყველა წევრს ყველანაირი კითხვის გარეშე უნდა შეესრულებინა თავისი უფროსის
ბრძანებები. შეიძლება ითქვას, რომ სახელმწიფო სტრუქტურას ჰიტლერი ხედავდა როგორც
პირამიდას, რომლის სათავეშიც თვითონ იდგა. პარტიული თანამდებობის მიღება
არჩევნების გზით არ ხდებოდა — კარიერულ წინსვლაზე პასუხისმგებელნი იყვნენ მაღალი
ეშელონები, რომლებსაც ხელქვეითებისგან სრული მორჩილება სჭირდებოდათ. თავის
ხელქვეითებს ჰიტლერი წინააღმდეგობრივ დავალებებს აძლევდა და აყენებდა პოზიციაში,
სადაც მათი მოვალეობა და პასუხისმგებლობა სხვებთან იყო შერეული. მეთოდი გუნდში
უნდობლობას, კონკურენციასა და ბრძოლას აქეზებდა, რაც ხელს უწყობდა ჰიტლერის
ძალაუფლების განმტკიცებას. ასე, 1938 წლის შემდეგ მისი მინისტრთა კაბინეტი ერთმანეთს
აღარასდროს შეხვედრია, რადგან მინისტრებს შეხვედრას ჰიტლერი გადაათქმევინებდა
ხოლმე. თავის ბრძანებებს ჰიტლერი ფურცელზე არასდროს წერდა; წერას ჰიტლერი
ზეპირად კარნახს ამჯობინებდა, თუმცა, იყო შემთხვევები, როდესაც მის ბრძანებებს მარტინ
ბორმანი გადასცემდა ხოლმე. ჰიტლერი ბორმანს ენდობოდა, რის გამოც თავის
დოკუმენტებთან, შეხვედრებთან და პერსონალურ ფინანსებთან მუშაობა დაავალა. ბორმანი
თავისი მდგომარეობის წყალობით ჰიტლერთან მისულ ინფორმაციულ ნაკადს
აკონტროლებდა.

მეორე მსოფლიო ომის განმავლობაში ჰიტლერი თავის ქვეყანას ყველა სხვა ლიდერთან
შედარებით ყველაზე დიდხანს მართავდა. შეიარაღებული ძალების მთავარსარდლის რანგში
იგი იღებდა თითქმის ყველა გადაწყვეტილებას გერმანიის სამხედრო სტრატეგიასთან
დაკავშირებით, მათ შორის იყო 1940 წლის სარისკო თავდასხმები საფრანგეთზე, ნორვეგიასა
და სხვებზე, რომლებიც, მიუხედავად გენერლების ცუდი პროგნოზისა, წარმატებულად
დასრულდა. არ გაუმართლა ჰიტლერს დიპლომატიაში, რომლის გზითაც მას დიდი
ბრიტანეთის ომიდან „გამოთიშვა“ სურდა ჰილტერმა კიდევ უფრო გააღრმავა თავისი ომში
მონაწილეობა მოსკოვისთვის ბრძოლაში დამარცხების შემდეგ და თავი ჯარის
მთავარსარდლადაც დანიშნა. ამის შემდეგ ჰიტლერი პირადად უძღვებოდა ომს სსრკ-ს
წინააღმდეგ, თუმცა, ნაკლებ ყურადღებას აქცევდა დასავლეთის ფრონტს, რის გამოც იქ
მებრძოლ გენერლებს რაღაც დოზით ავტონომია ჰქონდათ შენარჩუნებული. ჰიტლერი
დამოუკიდებლად იღებდა გადაწყვეტილებებს, ის არავის არ ენდობოდა, ეს არის გზა
ტოტალიტარიზმიდან დიქტატურამდე. ჰიტლერმა ქვეყნის ეკონომიკური

გაუმჯობესებისთვის დაიწყო ბრძოლა, პირველ რიგში, ეს იყო უმუშევრობის დონის

შემცირება. 1938 წლისთის უმუშევრობა გერმანიაში პრაქტიკულად საერთოდ გაქრა.

ეიმუშავეს ახალი საფინანსო პოლიტიკა, გაუმჯობესდა აგრარული სექტორი,შემცირდა

იმპორტი,სოფლის მეურნეობაში აღმოიფხვრა პრობლემები,ასევე, დიდი ყურადღება

ექცეოდა მომავალი ჯანსაღი თაობის ჩამოყალიბებას. ამან, რა თქმა უნდა, განაპირობა

ჰიტლერის მომხრეების გაზრდა. ეს ჰიტლერის პოლიტიკის დადებითი შედეგები

ჰიტლერის და სტალინის სიტუაცია ძალიან გავდა ერთმანეთსს, ორივეს ადიდებდა ხალხი,

იმედად ეჩვენებოდათ ორივემ ტოტალიტარიზმით დაიწყო და ორივემ დიქტატურით
დაამთავრა. ვერც ერთი ვერ იტანდა თავისუფალ აზრს და არ დამორჩილებას, ორივეს
მილიონობით ადამიანი ჰყავს დახოცილი, არც ერთი არაკაეთბდა ჩანაწერებს, მათი რეჟიმია
ძალიან ჰგაყვდა ერთმანეთს, და ზოგადად თვითნაც ძალიან ჰგავდენ ერთმანეთს,ამიტომაც
გაგრძელბდა მსოფლიო ომი ამდენ ხანს, ვფიქორბ სხვადასხვა დროს რომ დაბადებულიყვნენ
ორივე შეძლებდა მსოფლიოს გაკონტროლებას. ებრალები ჰიტლერს არმოწონდა და მათ სულ
დევნიდა, თავიდან ორი კანონი იყო ორი კანონი იყო გერმანიის სისხლისა და გერმანიის
ღირსების დაცვის კანონი, რომელიც იუდეველებსა და გერმანელებს შორის ქორწინებისა და
ექსტრამეტრიულ კავშირს უკრძალავდა და ებრაელი ოჯახების 45 წლამდე გერმანელი
ქალების დასაქმება; და Reich მოქალაქეობის კანონი, რომელმაც განაცხადა, რომ მხოლოდ
გერმანიის ან მასთან დაკავშირებულ სისხლს მიეკუთვნებოდა რაიხის მოქალაქეები;
დანარჩენი კი სახელმწიფო სუბიექტებად იყვნენ კლასიფიცირებული, მოქალაქეობის
არმქონე პირები. დამატებითი ბრძანებულება, რომელშიც ებრაელი იყო, 14 ნოემბერს გადაეცა
და ამ დღეს ოფიციალურად ძალაში შევიდა რეიხის მოქალაქეობა. კანონები გაფართოვდა
1935 წლის 26 ნოემბერს, რომლებშიც იყო ბოშური ადამიანები და შავი ხალხი. ამ
დამატებითი განკარგულებით განისაზღვრა ბოშები, როგორც "მტრებზე დაფუძნებული
სახელმწიფოს მტრები", იგივე კატეგორია ებრაელები.

საგარეო პოლიტიკურ საკითხებთან დაკავშირებით, ორი კანონებით გათვალისწინებული

სამართლებრივი დევნა არ დაწყებულა 1936 წლის ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებზე
ბერლინში ჩატარებამდე. მას შემდეგ, რაც 1933 წელს ნაცისტებმა ძალაუფლება დაიკავეს, მათ
დაიწყეს თავიანთი პოლიტიკის განხორციელება, რომელშიც შედიოდა რბოლაზე
დაფუძნებული ვოლკსგემინსტაფტის (ხალხის საზოგადოების) ფორმირება. 1933 წლის 1
აპრილს კანცლერმა და ფუჰრელმა (ლიდერი) ადოლფ ჰიტლერი გამოაცხადა ებრაული
ბიზნესის ნაციონალური ბოიკოტი, ხოლო 7 აპრილს მიღებულ იქნა პროფესიული
პროფესიული სამსახურის აღდგენის კანონი, რომელიც გააუქმა არასამთავრობო
ორგანიზაციებმა იურიდიული პროფესიიდან და სამოქალაქო სამსახურიდან. წიგნები,
რომლებიც გერმანულად ითვლებოდა, მათ შორის ებრაელი ავტორების მიერ იყო
განადგურებული. ებრაელი მოქალაქეები ავიწროებდნენ და ძალადობრივი თავდასხმების
ქვეშ იმყოფებოდნენ. ისინი აქტიურად ჩახშავდნენ, თავიანთი მოქალაქეობისა და
სამოქალაქო უფლებების შეწყვეტას, საბოლოოდ კი გერმანიის საზოგადოებისგან სრულიად
ამოღებულნი იყვნენ.

ნიურნბერგის კანონები იუდეველ საზოგადოებაზე ეკონომიკური და სოციალური გავლენა

იყო. ქორწინების კანონების დარღვევისთვის მსჯავრდებული პირები დააპატიმრეს და მათი
სასჯელის დასრულების შემდეგ გესტაპოს მიერ ხელახლა დააპატიმრეს და ნაცისტური
საკონცენტრაციო ბანაკებში გაგზავნეს. არაიუდეველები თანდათანობით შეწყვიტეს
იუდეველებს ან მაღაზიებში ებრაულ მაღაზიებში, რომელთა უმეტესობა კლიენტების
ნაკლებობის გამო დაიხურა. როგორც იუდეველები აღარ იშურებდნენ საჯარო სამსახურში ან
სახელმწიფო რეგულირებად პროფესიებში, როგორიცაა მედიცინა და განათლება, ბევრმა
საშუალო მეწარმეებმა და პროფესიონალებმა იძულებით დასაქმება დაიწყეს. ემიგრაცია იყო
პრობლემატური, რადგან იუდეველები ვალდებულნი იყვნენ, 90% -იანი სიმდიდრე
გადაეხადა ქვეყნის გადასახადიდან. 1938 წლისთვის, თითქმის შეუძლებელი იყო ებრაელი
ემიგრანტების პოვნა, რომ მათთვის სასურველი ქვეყანა მოეძებნათ. მასობრივი დეპორტაციის
სქემები, როგორიცაა მადაგასკარის გეგმა ნაცისტებისთვის შეუძლებელი აღმოჩნდა და 1941
წლის შუა რიცხვებში დაიწყო, გერმანიის მთავრობამ დაიწყო ებრაელთა ებრაელთა
მასობრივი განადგურება. ასევე აღსანიშნავია ისიც რომ ჰიტლერი მოითხოვდა ებრაელებს
მკერდზე მიემაგრათ, ქვსკუთხა ვარსკვლავის, ემბლემა, სადაც ორი ტოლგვერდა სამკუთხედი
ერთმანეთზეა, იგივე როგორც დავითის ვარსკვლავი. ებრაელებს ძალიან ზღუდავდა,
ებრაელებს არ ჰქონდათ უფლება გერმალებებისნაირად ჩაეცვათ, მათ უნდა ცმოდათ
განსხვავებულად, ასევე უნდა ეტარებინათ ნიშნები, ასევე არ ჰქონდათ უფლება
დღესასწაულების აღნიშვნის ბოლოს კი საკოცენტრაციო ბანაკებში აგზავნიდა ებრალეებს
სადაც ის წვავდა და საპონად აქცევდა ხოლმე, გენოციდი მოუწყო ებრაელებს თავისდროზე
ებრაეიელბმა რა დაუშავეს არ ვიცი მაგრამ, ვფიქრობ ძალიან გაუბრაზებიათ ჰიტლერი.