በአዱስ አበባ ከተማ አስተዲዯር

የዯረቅ ቆሻሻ አስተዲዯር ኤጄንሲ

የመሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዕከሊት

አስተዲዯር ዲይሬክቶሬት መሰረታዊ የስራ ሂዯት ሇውጥ

ጥናት ሰነዴ

የጥናት ቡዴን፡-

1. አጥቁ ሇገሰ
2. ዋኬኔ ጥሊሁን
3. ከበዯ ተሾመ
4. እዴሪስ ሁሴን

ጥር፡ 2011
 ክፍሌ አንዴ

የተቋሙን ነባሩን የስራ ሂዯት መረዲት

1.1. መግቢያ

የአዱስ አበባ ከተማ አስተዲዯር የሀገራችን ዋና ከተማ ከመሆኗም ባሻገር የአፍሪካ መዱና እና
የዱፕልማሲ ከተማ ጭምር ነች። ይሁንና ይህንን ዯረጃዋን የሚመጥን ጽዲትና ውበት
የሊትም። በመሆኑም ቆሻሻን ከምንጩ በመቀነስ፣ መሌሶ በመጠቀም እና ዑዯት በማዴረግ
በአጠቃሊይ ሳይንሳዊ የዯረቅ ቆሻሻ አስተዲዯርን በመፍጠር ላልች አገሮች ከዯረሱበት
የዯረቅ ቆሻሻ አያያዜና አወጋገዴ ዗ዳ ሇመዴረስ የሚያስችሌ የዯረቅ ቆሻሻ አስተዲዯር
አዯረጃጀት በማስፈሇጉ የአዱስ አበባ የዯረቅ ቆሻሻ አስተዲዯር ኤጀንሲ እንዯገና በአዋጅ
ቁጥር 64/2011 እንዱቋቋም ተዴርጓሌ፡፡

ቀዯም ሲሌ ኤጄንሲው የህብረተሰቡን ተሳትፎ በማጎሌበት ጽደ አዱስ አበባን ሇመፍጠር

በርካታ ሥራዎችን ሲያከናውን የነበረ ቢሆንም በከተማዋ የህዜብ ቁጥር በፍጥነት መጨመር፤
የኢንደስትሪዎች ቁጥርና ዓይነት መጨመርና ከነዋሪው ህብረተሰብ የአኗኗር ዗ይቤ መሇወጥ
ጋር ተያይዝ በከተማዋ በየቀኑ የሚመነጨው ዯረቅ ቆሻሻ በመጠንም በአይነትም እየጨመረ
በመምጣቱ፤ ዯረቅ ቆሻሻን ከምንጩ መቀነስ፣ መሇየትና ወዯ ሀብትነት መቀየር ሊይ ያሇው
ግንዚቤ አነስተኛ ነው። በተጨማሪም ዯረቅ ቆሻሻን መሌሶ መጠቀምና ማስወገዴ የሚያስችለ
ማዕከሊትና ፋሲሉቲዎች ባሇመገንባታቸው በዯረቅ ቆሻሻ አያያዜና አወጋገዴ ሊይ
የአገሌግልት አሰጣጥ ችግሮች ባሇመቀረፋቸው የሚጠበቀውን ውጤት እና የህብረተሰቡን
እርካታ ማስመዜገብ አሌተቻሇም፡፡

በመሆኑም ዗ሊቂነት ያሇው የተቀናጀ ዯረቅ ቆሻሻ አስተዲዯርን ሇማስፈን የከተማችን አስተዲዯር
ከሰጠው ትኩረት አንጻር በአሰራር፣ በአዯረጃጀትና በአስተሳሰብ መሰረታዊ ሇውጥ ሇማምጣት
እና ዗መናዊ የዯረቅ ቆሻሻ ማኔጅመንት ሥርዓት ሇመከተሌ የሚያስችሌ የመሰረታዊ የሥራ
ሂዯት ሇውጥ ጥናት እንዯሚከተሇው ተ዗ጋጅቶ ቀርቧሌ፡፡

1.2. የጥናቱ አስፈሊጊነት

ይህንን የመሰረታዊ የሥራ ሂዯት ሇውጥ ጥናት ማካሄዴ አስፈሊጊ ካዯረጉ ምክንያቶች
መካከሌ ዋና ዋናዎቹ፦

 የአዱስ አበባ ከተማ አስተዲዯር የአስፈጻሚ አካሊትን መሌሶ በማቋቋሙ ምክንያትና

ህብረተሰቡ በዯረቅ ቆሻሻ አገሌግልት አሰጣጥ ያሇው እርካታ ዜቅተኛ በመሆኑ፤

1
  ከተማዋ ሇነዋሪዎቿ ምቹ፣ ጽደ፣ ሇኑሮ ተስማሚ እንዴትሆን እና እንዱሁም አገራዊ፣
አህጉራዊና አሇም አቀፋዊ ሚናዋን በብቃት መወጣት እንዴትችሌ የሚያስችሌ
የአዯረጃጀት መዋቅር እና መሰረታዊ የሥራ ሂዯት ሇውጥ ማዴረግ ስሇሚያስፈግ፤
 የህብረተሰቡን ግንዚቤና ተሳትፎ በማሳዯግ ዯረቅቆሻሻን ወዯ ሀብትነት የሚሇውጡ ሌዩ
ሌዩ የሥራ እዴልችን ሇመፍጠር የሚያስችሌ አዯረጃጀት በማስፈሇጉ ነው።

1.3. የጥናቱ ዓሊማ

በአዱስ አበባ ከተማ አስተዲዯር ዗ሊቂነት ያሇው የተቀናጀ የዯረቅ ቆሻሻ አስተዲዯርን
በማስፈን ከተማዋን ጽደና ሇነዋሪዎቿ ምቹ ሇማዴረግ የሚስችሌ ተቋማዊ አዯረጃጀት
መፍጠር እና ሇዙህ አዯረጃጀት የሚመጥን የሰው ሀይሌ ፍሊጎት መሇየት ነው፡፡

1.4. የጥናቱ ወሰን

ይህ ጥናት በአዱስ አበባ ከተማ አስተዲዯር የዯረቅ ቆሻሻ አስተዲዯር ኤጀንሲን በማዕከሌ
በክፍሇ ከተማ እና በወረዲ ዯረጃ በማዯራጀት ከተማዋን ጽደና ሇከተማዋ ነዋሪዎች ምቹ
እንዱሁም ከቆሻሻ ሀብት ተጠቃሚ እንዴተሆን ማዴረግ ሊይ ትኩረት ያዯረገ ነው።

1.5. ጥናቱ ስሌትና አካሄዴ

ይህ የመዋቅር አዯረጃጀት እና የመሰረታዊ ሇውጥ ጥናት የከተማዋን ስትራቴጅክ ዕቅዴ እና

የተቋሙን ነባራዊ ሁኔታ ሇመነሻነት የሚሆኑ መረጃዎችን በመውሰዴ እና እንዱሁም በዯረቅ
ቆሻሻ አስተዲዯር የወጡ ፖሉሲዎችን፣ አዋጆችን፣ ዯንቦችንና መመሪያዎችን በመዲሰስ፤
በተሇያዩ ወቅቶች የተሰበሰቡ ዓሇም አቀፍ ተሞክሮዎችን በመዲሰስ፣ ከተቋሙ ሰራተኞችና
ከፐብሉክ ሰርቪስና የሰው ሀብት ሌማት ቢሮ አማካሪዎች ጋር በመወያየትና ሌምዴ
በመሇዋወጥ እንዱሁም የተቋሙ አመራሮች የጥናት ሂዯቱን በየጊዛው እንዱተቹት በማዴረግ
ተከናውኗሌ፡፡

2
 ክፍሌ ሁሇት፡- የነባራዊ ሁነታ ትንተና ዲሰሳ
2.1. ውስጣዊ ሁኔታዎች ጠንካራና ዯካማ ሁኔታዎች ዲሰሳ

ውስጣዊ ሁኔታ ጠንካራ ጎን/strength/ ዯካማ ጎን/weakness/

የሰው አመራር  ያሊቸውን ጊዛና እውቀት ሇተቋሙ ማዋሌ  ስራዎችን ቆጥሮ መስጠትና መቀበሌ ሊይ ክፍተት አሇ፤
ሀብት  ሇችግሮች ፈጣን ምሊሽ መስጠት  ወቅታዊ ግምገማዎችን በማዴረግ ክፍተቶችን እየሇዩና ማስተካካያ
 ብሌሹ አሰራርን ሇመዋጋት ቁርጠኝነት ማሳየት እያዯረጉ አሇመሄዴ፤
በተሇይ በማዕከሌ ያለ አመራሮች  የተመዯቡ አመራሮች አዱስ መሆናቸውና በ዗ርፉ በቂ የሆነ የስራ
ሌምዴ አሇመኖር፤
 የተቋሙን ስራ ከመስራት ይሌቅ ፖሇቲካዊ ሇሆኑ ስራዎች
ጊዙያቸውን ማሳሇፍ በተሇይ በክ/ከተማና ወረዲ ያለ አመራሮች
ፈፃሚ  የተወሰኑ ቢሆንም እስከ ወረዲ ዴረስ ወርድ ስራዎችን  በዕቅዴ መሰረት ስራን ቆጥሮ መረከብና ቆጥሮ የማስረከብ
ባሇሙያ ሇመስራት ፍሊጎት መኖር፤ ክፍተት፤
 የሊንዴፊሌ ሰራተኞች የጤና ተጽዕኖ ባሇበትና  አብዚኛው ሰራተኛ ሊይ የስራ ተነሳሽነት አሇመኖር፤
ሁኔታዎች ባሌተሟለበት ዯረጃ ስራዎችን መስራት  የተወሰኑ ሰራተኞች ሊይ የስራ ሰዓት አሇማክበር፤
መቻሊቸው፤  በ዗ርፉ የሚስተዋለ ችግሮችን ሇመፍታት ያሇውን ክህልት፣
 ስራውን ውጤታማ ሇማዴረግ በፍሊጎትና በተነሳሽነት ዕውቀትና ጊዛ አሟጦ የሚጠቀም ባሇሙያ አሇመኖር (ማዕከሌ)፤
የሚሰሩ ባሇሙያዎች መኖራቸው በተሇይ በክ/ከተማና  የዯረቅ ቆሻሻ አስተዲዯርን ሇማ዗መንና ቆሻሻን ወዯ ሀብት መቀየር
ወረዲ ያለ ፈፃሚዎች የሚያስችለ ቴክኖልጅዎችን የማሊመዴ ወይም አዱስ አሰራሮችን
የመፍጠር የአቅም ውስንነት መኖር፤
 በባሇሙያዎች ዗ንዴ ሇማሽነሪዎችና ተሸከርካሪዎች ጥገናና እዴሳት
ሇመስጠት የአቅም ውስንነትና የተነሳሽነት ችግር መኖር፣

3
አዯረጃጀትና አሰራር  ከማዕከሌ እስከ ወረዲ በአግባቡ መዋቅሩን መሰረት  ተጠንቶ በወረዯው መዋቅር መሰረት በቂ የሆነና ጥራት ያሇው
ያዯረገ አስፈፃሚ አካሌ የተመዯበ መሆኑ፤ የሰው ሀይሌ አሇመኖር (ክ/ከተማና ወረዲ)
 የተሻሇ የትምህርት ዯረጃ እና ዜግጅት ያሊቸው  ከማዕከሌ እስከ ወረዲ ያሇው የ዗ርፉ አዯረጃጀት የተጠያቂነትና
አመራሮች በ዗ርፉ እንዱመዯቡ መዯረጋቸው (በማዕከሌ) የተጠሪነት ግንኙነት አሇመኖር፤
 ከ዗ርፉ ጋር አብሮ ሉሄዴ የሚችሌ የትምህርት ዯረጃና  ተመሳሳይ መዯቦች (ሇምሳላ ዲታቤዜ) በተሇያዩ
ዜግጅት ያሊቸው ባሇሙያዎች መኖራቸው (በማዕከሌ) ክፍልች/ዲይሬክቶሬቶች መኖራቸው፤
 ተቋሙ የተቋቋመበትን አሊማ ሉያሳካ የሚችሌ  በዯረቅ ቆሻሻ አገሌግልት አሰጣጥ በውሌ የተሳሰሩ አካሊት
አዯረጃጀት መኖሩ፤ ተግባራቸውን በውለ መሰረት እንዱፈጽሙ ማዴረግ አሇመቻሌ
 በ዗ርፉ ሉያሰራ የሚችሌ አዋጆችና ዯንቦችንና (ሽርክና ማህበራትና የግሌ ፅዲት ዴርጅቶች)
መመሪያዎችን ሇማ዗ጋጀት መሞከሩ  የምዴር ሚዚን ተከሊው በፍጥነት ተጠናቆ ወዯ አገሌግልት
 አገሌግልቶችን ሇማሳሇጥ የማጓጓዜና የመንገዴ ጥርጊያ አሇመገባቱ፤
ሥራዎችን አውትሶርስ ሇማዴረግ መመሪያ መ዗ጋጀቱና  ሇዯረቅ ቆሻሻ አገሌግልቶች የሚሰበሰበው ገቢ በውኃ ቢሌ
የክፍያ ማስተካካያ ጥናት መዯረጉ፤ የሚሰበሰብሇት መሆኑ፤
 ሇዯረቅ ቆሻሻ አገሌግልት የሚከፍሇውን ክፍያ  ሇማሽነሪዎችና ተሸከርካሪዎች ጥገናና እዴሳት ሇመስጠት
ሳይንሳዊና ፍትሀዊ ሇማዴረግ የምዴር ሚዚን ሇመትከሌ የሚያስችሌ ጋራዥና ወርክሾፕ አሇመገንባቱ፤
ጥረት እየተዯረገ መሆኑ፤  የወጡ ህጎችና ዯንቦችን ተፈፃሚ ሇማዴረግ የሚቻሌበት ምቹ
 በተቋም፣ በዴርጅት ወይም በካምፓኒ የሚመረቱ ሁኔታ አሇመፈጠሩ፤
ቆሻሻዎችን ሇማስተዲዯርና የበከሇ ይክፈሌ (polluter  የዯረቅ ቆሻሻ አስተዲዯር ስራ ከፍተኛ የጤና ችግር የሚያስከትሌ
pay) የሚሇውን መርህ ተግባራዊ ሇማዴረግ መሆኑና ሇሰራተኞች የጤናና የህይወት ኢንሹራንስ አሇመገባቱ፤
የአገሌግልት ክፍያ ጥናት ተ዗ጋጅቶ ሇፍትህ ቢሮና
ሇሚመሇከታቸው አካሊት መቅረቡ፡፡
 በ዗ርፉ ሉያሰሩ የሚችለ ከተሇያዩ ሀገሮች የተቀሰሙ
ሌምድች መኖራቸው፤

4
ከመሌካም አስተዲዯርና  ፍታሀዊ የዯረቅ ቆሻሻ መሰብሰብና ማጓጓዜ  በፕሮጀክቶች ቦታ መረጣና ግንባታ ሂዯት ህብረተሰቡንና ባሇዴርሻ
አገሌግልት አሰጣጥ አገሌግልት መስጠት መቻለ፤ አካሊትን አሇማሳተፍ (ሰንዲፋ ሳኒተሪ ሊንዴፊሌ፣ አቃቂ ቃሉቲ
አንጻር  በዛጎች ስምምነት ቻርተር አገሌግልቶች ሇህብረተሰቡ ቅብብልሽ ጣቢያ)፤
ግሌጽ መዯረጉ፤  በተቀመጠው ስታንዲርዴ መሰረት ማሰባሰብ በሳምንት 2 ጊዛ፣
 የተጠያቂነት ስርዓት መ዗ርጋቱ (ባሇሙያዎች፣ የግሌ ማጓጓዜ በ4ሰዓት ውስጥ 100% አገሌግልት መስጠት አሇመቻሌ፤
ጽዲት ዴርጅቶች፣ ወ዗ተ)፤  በአካባቢና በህብረተሰቡ ጤና ሊይ ተፅዕኖ የሚያስከትሌ የማስወገጃ
 ከ411 በሊይ የነበሩ ጊዛያዊ የዯረቅ ቆሻሻ መሰብሰቢያ ቦታ (ረጲ/ቆሼ) መኖሩ;
ቦታዎች ይፈጥሩ የነበረውን የህብረተሰብ ቅሬታ  በዯረቅ ቆሻሻ ማንሻ ተሸከርካሪ የመጫን አቅም መጠን ሌኬትና
ሇመፍታት ወዯ 74 በማምጣት ዗መናዊ በሆነ መሌኩ በዯረቅ ቆሻሻ ማስወገጃ ቦታ (ሊንዴፊሌ) የሚወገዯው ዯረቅ ቆሻሻ
ሇመስራት ጅምር መኖሩ፤ መጠን ግምታዊ ሌኬት ስርዓት ብሌሹ አሰራሮችን መፍጠሩ፤
 ከህብረተሰቡ የሚነሱ ችግሮችን ሇመፍታት 6199 ነፃ
የጥሪ መቀበያ መስመር መ዗ርጋቱ፤
የፋይናንስ አቅም  ተቋሙ የካፒታሌ ፕሮጀክቶችንና መዯበኛ ስራዎችን  ሇዯረቅ ቆሻሻ አገሌግልቶች የሚውሌ የአገሌግልት ክፍያ በራሱ
ሇማከናወን የሚያስችሌ በጀት ያሇው መሆኑ፤ ሰብስቦ ሇራሱ ጥቅም ሊይ በማዋሌ ወዯ ሌማታዊ ተቋም ማዯግ
አሇመቻሌ፤
 ሇዯረቅ ቆሻሻ አገሌግልት የሚከፈሇው ክፍያ ዯረጃውን ባሌጠበቀና
ጥራት በላሇው መረጃ ምክንያት ያሊግባብ የሚከፈሌ ክፍያ መኖሩ
 ተቋሙ የ24 ሰዓት አገሌግልት የሚሰጥበት ክፍሌ ቢሆንም
ሇማሽነሪዎችና ሇተሸከርካሪዎች የተቀመጠው የነዲጅ ኖርም ስራውን
እያስተጓጎሇ መሆኑ፤
ከግብዓት አንፃር  ሇዯረቅ ቆሻሻ አስተዲዯር አገሌጎልቶች የሚውለ  ያረጁ ማሽነሪዎችን ሉተኩና ዗ርፉን ሉያ዗ምኑ የሚችለ በቂ
ተሸከርካዎችና ማሽነሪዎች መኖራቸው፤ ተሽከርካሪዎችና ማሽነሪዎች አሇመኖር፤
 ምቹ የሆነ የስራ አካባቢ፣ የቢሮ ግብዓትና ፋሲሉቲ አሇመሟሊት፤

5
  ሇመስክ ስራ የሚሆኑ ተሸከርካሪዎች እጥረት መኖር፤
ኢንፎርሜሽን  የፍሉት ማኔጅመንት ስርዓትን ሇመ዗ርጋት ጥረቶች  የታሰበውን የፍሉት ማኔጅመንት ስርዓት በሚፈሇገው ጥራትና
ኮሙኒኬሽን ቴክኖልጂ መዯረጋቸው (የተሽከርካሪዎች ቁጥጥር ሇማዴረግ ፍጥነት ወዯ ስራ ማስገባት አሇመቻሌ፤
የጂፒኤስ ገጠማ መዯረጉ)፤  ኢንፎርሜሽን ኮሙኒኬሽን ቴክኖልጂ የተዯገፈ የመረጃ
 የአዯገኛ ቆሻሻ ማቃጣያና የባዮጋዜና ቀሌዜ ማምረቻ አዯረጃጀትና ሌውውጥ ስርዓት አሇመኖሩ
ማዕከሊት ሇማቋቋም ጅምር ስራ መኖሩ፤  ዗ርፉን ሉያ዗ምኑ የሚችለና ቆሻሻን ወዯ ሀብትነት ሉቀይሩ
የሚችለ ሌዩ ሌዩ ቴክኖልጂዎችን በፍጥነት ወዯ ስራ ማስገባት
አሇመቻሌ
 ዯረቅ ቆሻሻን ወዯ ሀብት ሇመቀየርና አወጋገደን ሇማ዗መን
የሚያስችለ ፋሲሉቲዎችን ሇመገንባት የሚያስችሌ በቂ የቦታ
አቅርቦት አሇማግኘት፤
 የመንገዴ ፅዲት ሇማስጠበቅ የመንገዴ ዲር መብራት
አሇመኖርና በጎዲና ተዲዲሪዎች የሚዯርስ ጥቃት መኖሩ፤

6
 2.2. ውጫዊ ሁኔታዎች መሌካም አጋጣሚና ስጋቶች ዲሰሳ

ውጫዊ
መሌካም አጋጣሚዎች /Opportunity/ ስጋቶች /Threats/
ሁኔታ
ፖሇቲካዊ  ዗ርፉን ሇማጠናከር አስፈሇጊውን ዴጋፍ ሇማዯረግ  በፖሇቲካ ውሳኔ ከተሇያየ ቦታ የተነሱ ሰዎችን በ዗ርፉ ሊይ መመዯብ፣
ተነሳሽነት ያሇው የፖሇቲካ የበሊይ አመራር መኖሩ፤  የከተማዋን ዯረቅ ቆሻሻ አስተዲዯር ሉያ዗ምኑ የሚችለ ፕሮጀክቶች በወሰን ችግር
 በሚሰጡ አገሌግልቶች የህብረተሰቡን እርካታ ምክንያት ተግባራዊ መሆን አሇመቻሊቸው፤
ሇማረጋገጥ ቁርጠኝነት መወሰደና በየዯረጃው
የሪፎርም ስራ ተጠናክሮ እየተሰራ መሆኑ፤
ኢኮኖሚያዊ  የግሌ ባሇሀብቶች ዯረቅ ቆሻሻን ወዯ ሀብትነት  ባጋጠመው የውጪ ምንዚሪ እጥረት ምክንያት ሇ዗ርፉ የሚያስፈሌጉ ተሽከርካሪዎችና
በመቀየር ስራ ሊይ ሇመሰማራት ፍሊጎት እያሳዩ ማሽነሪዎች ወዯ ሀገር በወቅቱ ማስገባት አሇመቻለ፤
መሆናቸው፤  በሀገር ውስጥ ከዯረቅ ቆሻሻ የመጨረሻ ምርት የሚፈጥር ባሇሀብት አሇመኖሩና በጥሬ
እቃ መሊክ ሊይ የተመሰረተ በመሆኑ ቀጣይነት ያሇው ገበያ ስርዓት ችግር ሉፈጠር
ይችሊሌ፤
ማህበራዊ  ሇከተማ ጽዲት መጠበቅ ሉሰሩና ሉሳተፉ የሚችለ  የጎዲና ተዲዲሪዎች መብዚትና ከፍተኛ ቁጥር ያሇው ተጓዥ በከተማዋ በየቀኑ
የህዜብ አዯረጃጀቶች መኖራቸው መስተናገደ የዯረቅ ቆሻሻ አስተዲዯር ስርዓቱ ሊይ ተፅዕኖ መምጣቱ፤
 ስሇ ዯረቅ ቆሻሻ አያያዜ መረጃ ያሇውና በተወሰነ  በዯረቅ ቆሻሻ ማሰወገጃ ቦታ የህገወጥ ዯረቅ ቆሻሻ በመሌቀምና በመጠቀም የተሰማሩ
መሌኩ ተሳትፎ ማዴረግ የጀመረ ህብረተሰብ ሰዎች (ጫሪዎች) እና ሰፋሪዎች መበራከት፤
መኖሩ፤  በከተማው በስፋት እየተከናወነ የሚገኘው ህገወጥ የጎዲና ሊይ ንግዴ ሇፅዲቱ ከፍተኛ
ችግር እየሆነ መምጣቱ፤
 የህብረተሰቡ የዯረቅ ቆሻሻ አስተዲዯር ባህሌ ዜቀተኛ መሆኑ ፤
 ዯረቅ ቆሻሻ ማሰወገጃ ቦታዎች አካባባቢ በሚኖሩ የከተማዋ ነዋሪዎች ሊይ
በሚፈጠረው የአየር ብክሇት ሇጤና እከሌ መጋሇጣቸው፤

7
ቴክኖልጂያ  እየተፈጠሩ ያለ አዲዱስ ቴክኖልጂዎች ከ዗ርፉ ጋር  ከአገሌግልት ውጭ የሆኑ አዲዱስ ቴክኖልጂዎች በዯረቅ ቆሻሻ መሌክ ሲመጡ
ዊ በማጣጣም ሇመተግበር የሚቻሌበት ዕዴሌ መኖሩ፤ (Electronic waste…) ሇማስተዲዯር የሚፈጥሩት ችግር፤
 በምርት ሂዯት ጥቅም ሊይ የሚውለ ቴክኖልጂዎች አዲዱስ ባህሪና ይ዗ት ያሊቸው
ቆሻሻዎችን መፍጠራቸውና ሇማስተዲዯር አስቸጋሪ መሆናቸው፤
ከባቢያዊ  የአካባቢ ጉዲይ አሇማቀፍ ትኩረት የተሰጠው መሆኑ  እየተፈጠረ ያሇው የአካባቢ ብክሇት አሁን ባሇው የዯረቅ ቆሻሻ አስተዲዯር ስርዓት
ስራውን ሇማሳሇጥ ምቹ ሁኔታ መፍጠሩ እንዲንቀጥሌ ሉያዯርግ የሚችሌበት ሁኔታ መኖሩ፤
 ከዯረቅ ቆሻሻ የሚመነጩ በካይ ጋዝች በአየር  ከከተማዋ መስፋፋት ጋር ተያይዝ በማስፋፊያ አካባቢ ያለ ወረዲዎች ሇዯረቅ ቆሻሻ
ንብረት ሇውጥ ሊይ የሚያዯርሱትን ተጽዖኖ አገሌግልት አሰጣጡ ምቹ አሇመሆን፤
ሇማስቀረት የሚያግዘ አሇም አቀፍ አረንጓዳ ሌማት
ስሌት ተቋማትና ፈንድች መኖራቸው፤
ህጋዊ  ስሇ ዯረቅ ቆሻሻ የወጡ ሌዩ ሌዩ ፖሉሲዎች፣ ህጎች፣  የወጡ ሌዩ ሌዩ ፖሉሲዎችና ህጎች ሇዯረቅ ቆሻሻ አስፈሊጊውን ትኩረት የሰጡ
ዯንቦችና አዋጆች መኖራቸው አሇመሆናቸው

8
 2.3. አስቻይና ፈታኝ ሁኔታዎች

አስቻይ ሁኔታ ፈታኝ ሁኔታ

 የፖሇቲካ አመራሩ ሇ዗ርፉ አስፈሊጊውን ትኩረት መስጠቱ፤  አመራሩ ስራዎችን ቆጥሮ መስጠትና የመቀበሌ፣ ወቅታዊ ግምገማዎችን
 ያሊቸውን ጊዛና እውቀት ሇተቋሙ ማዋሌ፣ ሇችግሮች ፈጣን በማዴረግ ክፍተቶችን እየሇዩና ማስተካካያ እያዯረጉ አሇመሄደ፤
ምሊሽ ሇመስጠት እና ብሌሹ አሰራርን ሇመዋጋት  አብዚኛው ሰራተኛ ሊይ የስራ ተነሳሽነት አሇመኖር፤
ቁርጠኝነት ያሇው አመራር በማዕከሌ ዯረጃ ያሇ መሆኑ  በባሇሙያዎች ዗ንዴ ሇማሽነሪዎችና ተሸከርካሪዎች ጥገናና እዴሳት ሇመስጠት
 የግሌ ባሇሀብቶች በዯረቅ ቆሻሻ አስተዲዯር ዗ርፍ የአቅም ውስንነትና የተነሳሽነት ችግር መኖር፣
እንዱሳተፉ የሚጋብዜ አሰራር መኖሩ፤  ዯረቅ ቆሻሻን ወዯ ሀብት ሇመቀየርና አወጋገደን ሇማ዗መን የሚያስችለ
 በዯረቅ ቆሻሻ ሇሚሰማሩ ባሇሀብቶች ማሽነሪዎችና ፋሲሉቲዎችን ሇመገንባት የሚያስችሌ በቂ የቦታ አቅርቦት አሇማግኘት፤
ተሽከርካሪዎችን ከቀረፅ ነፃ እንዱያስገቡ ምቹ ሁኔታ  ማህበረሰቡ በዯረቅ ቆሻሻ ሊይ ያሇው አስተሳሰብና ተሳትፎ አነስተኛ መሆን፤
መፈጠሩ፤  ዗መናዊ የዯረቅ ቆሻሻ አወጋገዴ ስርዓት አሇመኖር፤
 ስራዎችን ሇማሳካት የሚያስችሌ እስከ ወረዲ የወረዯ  የዯረቅ ቆሻሻ አስተዲዯር ስራ ከፍተኛ የጤና ችግር የሚያስከትሌ መሆኑና
የተቋሙ አዯረጃጀት መኖሩ፤ ሇሰራተኞች የጤናና የህይወት ኢንሹራንስ አሇመገባቱ፤
 የከተማ ፅዲት ስራውን ሇማስጠበቅ በቂ የሆነ በጀት  የመንገዴ ፅዲት ሇማስጠበቅ የመንገዴ ዲር መብራት አሇመኖርና በጎዲና
መኖሩና በከተማው ዴጋፍ መዯረጉ፤ ተዲዲሪዎች የሚዯርስ ጥቃት መኖሩ፤
 በ዗ርፉ ሉያሰሩ የሚችለ ከተሇያዩ ሀገሮች የተቀሰሙ  ዯረቅ ቆሻሻን ሇማስተዲዯር የሚያስችለ ዗መናዊ ፋሲሉቲዎች በበቂ ሁኔታ
ሌምድች መኖራቸው፤ አሇመገንባታቸውና የተገነቡትም በሚፈሇገው መጠን አገሌግልት መስጠት
 የአካባቢ ጉዲይ አሇማቀፍ ትኩረት የተሰጠው መሆኑ አሇመቻሊቸው፤
ስራውን ሇማሳሇጥ ምቹ ሁኔታ መፍጠሩ፣  ተቋሙ የ24 ሰዓት አገሌግልት የሚሰጥበት ክፍሌ ቢሆንም ሇማሽነሪዎችና
 ከዯረቅ ቆሻሻ የሚመነጩ በካይ ጋዝች በአየር ንብረት ሇተሸከርካሪዎች የተቀመጠው የነዲጅ ኖርም ስራውን እያስተጓጎሇመሆኑ፤
ሇውጥ ሊይ የሚያዯርሱትን ተጽዖኖ ሇማስቀረት የሚያግዘ

9
 አሇም አቀፍ አረንጓዳ ሌማት ስሌት ተቋማትና ፈንድች
መኖራቸው፤
 ስሇ ዯረቅ ቆሻሻ የወጡ ሌዩ ሌዩ ፖሉሲዎች፣ ህጎች፣
ዯንቦችና አዋጆች መኖራቸው

10
 ክፍሌ ሶስት
አዱሱን የሥራ ሂዯት መቅረጽ

3.1. የተቋሙ ራዕይ፣ ተሌዕኮና እሴቶች

3.1.1. ራዕይ 2017

አዱስ አበባ ጽደ፣ ከዯረቅ ቆሻሻ ሀብቷ ተጠቃሚና ሇኑሮ ተመራጭ ከተማ ሆና ማየት።

3.1.2. ተሌዕኮ

የአዱስ አበባ ከተማ አስተዲዯር የነዋሪዎችን ግንዚቤ በማሳዯግና በማሳተፍ፣ የዯረቅ ቆሻሻ
አገሌግልት አሰጣጡን ዗መናዊ፣ ቀሌጣፋና ውጤታማ በማዴረግ እና ዯረቅ ቆሻሻን ወዯ ሀብትነት
በመቀየር ከተማዋን ጽደ ማዴረግ ነው፡፡

3.1.3. የተቋሙን እሴቶች/Values

 ግሌጽነት
 ተጠያቂነት
 ፍትሀዊነት
 ሇሇውጥ ዜግጁ መሆን
 በእውቀትና በእምነት መስራት
 የስራ ወዲዴነት ባህሊችን ነው
 ቆሻሻ ሀብታችን ነው
 ጽደና ዗መናዊነት

11
3.2. የተቋሙ ስሌጣን፣ የትኩረት መስኮችና ዋና ዋና አገሌግልቶች

3.2.1. የተቋሙ ስሌጣንና ተግባር

ኤጀንሲው የሚከተለት ስሌጣንና ተግባራት ይኖረዋሌ፡-

1. የከተማው የዯረቅ ቆሻሻ አያያዜ፣ አሰባሰብ፣ አጓጓዜና አወጋገዴ የህዜብ ጤናን

በማይጎዲና የአካባቢ ብክሇትን በማይፈጥር መንገዴ ሇማከናወን የሚያስችሌ ቀሌጣፋና
ውጤታማ አሰራር ይ዗ረጋሌ፤ ይተገብራሌ፤ እንዱተገበር ያዯርጋሌ፤ ይቆጣጠራሌ፤

2. በህብረተሰቡ ዗ንዴ የአመሇካከትና የባህሪይ ሇውጥ ሇማምጣት የሚያስችለ

የትምህርትና ግንዚቤ ማስጨበጫ ስራዎችን በየዯረጃው ያከናውናሌ፤ ሌዩ ሌዩ
ስሌጠናዎችንም ይሰጣሌ፤ እንዱሰጥም ያስተባብራሌ፤

3. የተቀናጀ የዯረቅ ቆሻሻ አስተዲዯር ስራዎችን ሇመተግበር በከተማ ዯረጃ የወጡና

የፀዯቁ ፖሉሲና ህጎች በየዯረጃው እንዱፈፀሙ ያዯርጋሌ፤ ይከታተሊሌ፤ ይቆጣጠራሌ፤

4. የህብረት ሽርክና የጽዲት ማህበራት እና የግሌ የጽዲት ዴርጅቶች በከተማው የተቀናጀ የዯረቅ
ቆሻሻ አስተዲዯር ስራዎች የሚሳተፉበትን አማራጮች በማጥናት እንዱተገበር ያዯርጋሌ፤

5. ዯረቅ ቆሻሻ ከምንጩ የሚቀንስበትንና የሚሇይበትን ስርዓት ይ዗ረጋሌ፤ የዯረቅ ቆሻሻ የመሌሶ
መጠቀምና ማስወገዴ ስራዎች በአግባቡ መፈፀማቸውንም ይከታተሊሌ፤ ይቆጣጠራሌ፤

6. ሇአገሌግልቱ የሚወጣው ወጪ በተገሌጋዮች የሚሸፈንበትን የታሪፍና የክፍያ ስርዓት አጥንቶ

ያቀርባሌ፣ ሲፀዴቅም ተግባራዊ ያዯርጋሌ፤

7. የግሌ ባሇሀብቶችና የግሌ ጽዲት ዴርጅቶች የሚያቀርቡትን የፕሮጀክት ፕሮፖዚሌ

ይገመግማሌ፤ የብቃት ማረጋገጫ፤ የምስክር ወረቅትና የስራ ፍቃዴ ይሰጣሌ፤
ይከታተሊሌ፤ይቆጣጠራሌ፤ እርምጃ ይወስዲሌ፤

8. የዯረቅ ቆሻሻ ማስወገጃ ማዕከሊትንና ስፍራዎችን ያስተዲዴራሌ፤ ቀሌጣፋ አገሌግልት

ሇመስጠት የሚያስችሌ የማሻሻያ ስራዎችን በማከናወን የማስወገጃ ቦታው በህዜብ ጤና እና
በአካባቢ ሊይ አለታዊ ተፅእኖ በማያስከትሌ መንገዴ አገሌግልት እንዱሰጥ ያዯርጋሌ፤
ይከታተሊሌ፤ ይቆጣጠራሌ፤

12
9. የመሌሶ መጠቀሚያ ማዕከሊትና የማስወገጃ ቦታ የዯረቅ ቆሻሻ በክብዯት ሚዚን
የሚመ዗ንበትንና ትክክሇኛ መጠኑ የሚታወቅበትን ስርዓት ይ዗ረጋሌ፤ መረጃዎችን
መዜግቦ ይይዚሌ፤ ያሰራጫሌ፤ እንዱሁም የከተማዋን የዯረቅ ቆሻሻ አጠቃሊይ ሁኔታ
ከመረጃው ተነስቶ ማስተካከያ የሚዯረግባቸውን መረጃዎች በማዯራጀት ሇወሳኝ አካሌ
ያቀርባሌ፤

10. የዯረቅ ቆሻሻ ጊዛ አዊ ማስቀመጫ ቦታዎችን በከተማው የተሇያዩ አቅጣጫዎች

በማጥናት እንዱገነቡና ጥቅም ሉይ እንዱውለ ያዯርጋሌ፤

11. የመሌሶ መጠቀምና የቀሌዜ (የብስባሽ ማዲበሪያ) ማዕከሊትን በማስፋፋት ዯረቅ

ቆሻሻ መሌሶ ጥቅም ሊይ የሚውሌበትን፣ ጠቃሚ ውጤት የሚያስገኝበትን የተሇያዩ
የቴክኖልጂ አማራጮች በማጥናት እንዱተገበሩ ያዯርጋሌ፤ ውጤታቸውንም ይከታተሊሌ፤
ይቆጣጠራሌ፤

12. መሌሶ መጠቀሚያ ማዕከሊትና ማስወገጃ ቦታ የአገሌግልት ክፍያ ታሪፍ በማጥናት ያቀርባሌ፣
ሲፀዴቅ ይተገብራሌ፤

13. የአዱስ ሳኒተሪ ሊንዴፊሌ ቦታ መረጣ፣ የጥናትና የማሌማት ስራዎችን በበሊይነት ይመራሌ፤
ያስተባብራሌ፤ ይቆጣጠራሌ፤

14. የዯረቅ ቆሻሻ ማንሻ ተሸከርካሪዎችን እንዱሁም ማሽነሪዎችን ያሰማራሌ፣ ያስተዲዴራሌ፡፡

3.2.2. ስትራቴጂያዊ የትኩረት መስኮችና ውጤታቸው

ተ.ቁ. ስትራቴጂያቂ የትኩረት መስኮች ውጤት

1 ዗መናዊ የዯረቅ ቆሻሻ አገሌግልት ስርዓት መፍጠር ጽደ ከተማ ይፈጠራሌ

2 ዯረቅ ቆሻሻ መሌሶ መጠቀም ዯረቅ ቆሻሻ ሀብት ይሆናሌ

3.1. የተቋሙ ዋና ዋና አገሌግልቶችን/ተግባራትን መሇየት

1. በዯረቅ ቆሻሻ አስተዲዯር ሊይ ሇህብረተሰቡን ግንዚቤ መፍጠር፤
 ግንዚቤ ማስጨበጥ
 ህብረተሰቡንና ባሇዴርሻ አካሊትን ማሳተፍ

13
  ቆሻሻን ከምንጩ መቀነስ
 ቆሻሻን ከምንጩ መሇየት
2. ቀሌጣፋ የዯረቅ ቆሻሻ አገሌግልት አሰጣጥ ስርዓት መፍጠር
 መንገዴና የመንገዴ ዲርቻዎችን ማጽዲት
 ሇቆሻሻ ማንሻ ተሸከርካሪዎችና መንገዴ ማጽጃ ማሽነሪዎች ስምሪት መስጠት፤
 ቆሻሻን መሰብሰብ
 ቆሻሻን ማጓጓዜ
 ፍላት ማኔጅመንት
3. ከአካባቢ ብክሇትና ከማህበራዊ ተጽዕኖ የጸዲ የዯረቅ ቆሻሻ አወጋገዴ ስርዓት
መፍጠር
 ሉወገዴ የመጣውን ዯረቅ ቆሻሻን መዜኖ መረከብ
 ስሇ ቆሻሻው መረጃዎችን ማዯራጀትና ከማዕከሌ ፊሉት ማኔጅመንት ሲስተም
ጋር ማገናኘት፤
 ቆሻሻው በተቀመጠቅ ስታንዲርዴ መሰረት መወገደን መከታተሌና
መቆጣጠር
 የማስወገጃ ሴሌ (tipping area) ማ዗ጋጀት
 ቆሻሻን መበተን፣ ማስተካከሌ፤ መጠቅጠቅና አፈር ማሌበስ
 ከሊንዴፊሌ የሚመነጭ ብክሇትን መቆጣጠር፤
 ማሽነሪዎችንና ተሸከርካሪዎችን ዜግጁ ማዴረግ
4. ዯረቅ ቆሻሻ ሇመሌሶ መጠቀም የሚውሌበትን (reuse)፣ ኡዯት የሚዯረግበትን
(recycle) እና ሇኃይሌ ምንጭ የሚውሌበትን (waste to energy) አሰራር
መፍጠር፤
 የቆሻሻውን ጥራት/ተገቢነት አረጋግጦ መዜኖ መረከብ
 ስሇ ቆሻሻው መረጃዎችን ማዯራጀትና ከማዕከሌ ፊሉት ማኔጅመንት
ሲስተም ጋር ማገናኘት፤
 ከዯረቅ ቆሻሻ የተሇያዩ ምርቶችን ማምረት
 በመሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዴረግ የግሌ ባሇሀብቱን ማሳተፍ
 በመሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዴረግ የገበያ ትስስር መፍጠር

14
 5. በጥናትና በቴክኖልጅ የተዯገፈ የተቀናጀ ዯረቅ ቆሻሻ አስተዲዯርን ስርዓትን
ማስፈን
 በዯረቅ ቆሻሻ ሊይ ጥናቶችን ማጥናት
 ፕሮጀክቶችን ማበሌጸግ፣ መቅረጽና መተግበር
 ቴክኖልጅዎችን መፍጠር፣ መኮረጅና ማሊመዴ
 ፋሲሉቲዎችን/ፕሊንቶችን መገንባት

3.1.1. ዋና ዋና ተግባራት/አገሌግልቶችን ማዯራጀት (regrouping)

ተ.ቁ ዋና ዋና ተግባራት
1 የቆሻሻውን ጥራት/ተገቢነት አረጋግጦ መዜኖ መረከብ
2 ስሇ ቆሻሻው መረጃዎችን ማዯራጀትና ከማዕከሌ ፊሉት ማኔጅመንት ሲስተም ጋር
ማገናኘት፤
3 ከዯረቅ ቆሻሻ የተሇያዩ ምርቶችን ማምረት
4 በመሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዴረግ ባሇሀብቶችን ማሳተፍ
5 በመሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዴረግ የገበያ ትስስር መፍጠር

3.1.2. የስራ ሂዯቱ ተገሌጋዮች/ዯንበኞችና ባሇዴርሻ አካሊት

3.1.2.1. የስራ ሂዯቱ ተገሌጋዮች
 የከተማው ነዋሪዎች
 የግሌ ጽዲት አገሌግልት ሰጪ ዴርጅቶች
 የጽዲት ሽርክና ማህበራት
 ዯረቅ ቆሻሻን መሌሶ በመጠቀምና ኡዯት በማዴረግ የተሰማሩ ባሇሀብቶች
 መንግስታዊና መንግስታዊ ያሌሆኑ ተቋማትና ዴርጅቶች
3.1.2.2. የስራ ሂዯቱ ባሇዴርሻ አካሊት
 አካባቢ ጥበቃና አረንጓዳ ሌማት ኮሚሽን
 ከተማ ሌማትና ኮንስትራክሽን ሚኒስተር
 የአዱስ አበባ ከተማ ውሃና ፍሳሽ ቢሮ
 የአዱስ አበባ ከተማ ጤና ቢሮ
 የአዱስ አበባ ከተማ ንግዴና ኢንደስትሪ ሌማት ቢሮ
 የአዱስ አበባ ከተማ ፋይናንስ ቢሮ

15
 የከተማ አስተዲዯር ኘሊን ሌማት ኮሚሽን
 የአዱስ አበባ ከተማ ኮንስትራክሽን ቢሮ
 የአዱስ አበባ ከተማ ወጣቶችና በጎ ፊቃዴ ማስተባበሪያ
 የኢትዮጵያ መብራት ኃይሌ ኮርፖሬሽን
 የአዱስ አበባ ከተማ የመሬት ሌማት ቢሮ
 የከተማ አስተዲዯር ኘሊን ሌማት ኮሚሽን
 የስራ ዕዴሌ ፈጠራ ኢንተርፕራይዜ ኤጄንሲ

16
3.2. የአፈጻጸም ክፍተት መሇየት (performance gap)
3.2.1. ከዯንበኞች ፍሊጎት አንጻር

የዯንበኞች ፍሊጎት አሁን ያሇው አፈጻጸም የአፈጻጸም ክፍተት

ዋና ዋና ተግባራት
ጊዛ ጊዛ ጊዛ
ምሌሌስ ጥራት እርካታ ምሌሌስ ጥራት እርካታ ምሌሌስ ጥራት እርካታ
በሰዓት በሰዓት በሰዓት
የቆሻሻውን ጥራት/ተገቢነት አረጋግጦ መዜኖ 100 100 0 0 100 100
መረከብ
ስሇ ቆሻሻው መረጃዎችን ማዯራጀትና 100 100
ከማዕከሌ ፊሉት ማኔጅመንት ሲስተም ጋር
ማገናኘት፤
ከዯረቅ ቆሻሻ የተሇያዩ ምርቶችን ማምረት 100 100
(ቀሌዜ፣ ባዮጋዜ፣ ኤላክትሪክሲቲ፣ ጡብ፣
ወ዗ተ)
በመሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዴረግ የገበያ 8 52 100 100 5 23 54 45 3 29 45 54
ትስስር መፍጠር

17
3.3. የሚፈሇገው የግብ ስኬት/ስኬቶች (Desired Out come) እና በጥረት ተዯራሽ ግብ (Stretch Objectives)
ዲይሬክቶሬት ስም፡- የመሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዕከሊት አስተዲዯር ዲይሬክቶሬት

የሚፈሇገው
ዋና ዋና ተግባራት የዯንበኞች ፍሊጎት በጥረት ተዯራሽ ግብ
የግብ ስኬት

የቆሻሻውን ጥራት/ተገቢነት በኡዯት ማዕከሊት ጥቅም ሊይ የሚውሇው ፍትሀዊና ሳይንሳዊ የሆነ የሌኬት አገሌግልት
አረጋግጦ መዜኖ መረከብ ዯረቅ ቆሻሸሻ ፍትሀዊና ሳይንሳዊ የሆነ በመስጠት 100% ጥራትና 100% እርካታ
መጠን ሌኬት እንዱኖር ይመጣሌ፤

ስሇ ቆሻሻው መረጃዎችን በኡዯት ማዕከሊት የሚሰጠው የማሰባሰብና የአገሌግልት ክፍያ ስርዓቱ ከፊሉት
ዯረቅ ቆሻሻ
ማዯራጀትና ከማዕከሌ ፊሉት የማጓጓዜ አገሌግልት ክፍያ በቴክኖልጅ ማኔጅመንት ሲስተም ጋር እንዱዚመዴ ተዯርጎ
የተዯገፈ እንዱሆን ሀብት ይሆናሌ አገሌግልቱ 100% ጥራትና 100% እርካታ
ማኔጅመንት ሲስተም ጋር
እንዱኖረው ይዯረጋሌ፤
ማገናኘት፤

ከዯረቅ ቆሻሻ የተሇያዩ ምርቶችን ብዚትና ጥራት ያሇው ምርት በአነስተኛ ሉበሰብስ ከሚችሇው 60% የከተማው በስባሽ
ማምረት (ቀሌዜ፣ ባዮጋዜ፣ ዋጋ እንዱቀርብሇት ቆሻሻ ውስጥ 70% ወዯ ቀሌዜ፣ ባዮጋዜ፣
ኤላክትሪክሲቲ፣ ወ዗ተ ይቀየራሌ
ኤላክትሪክሲቲ፣ ጡብ፣ ወ዗ተ)

በመሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዴረግ የግሌ ባሇሀብቱ በስፋት እንዱሰማራና የመሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዴረጉ ስራ
ባሇሀብቶችን ማሳተፍ መንግስት የሬጉሊቶሬውነ ስራ እንዱሰራ 100% ሽፋንና ጥራት ባሇው መሌኩ በግሌ
ባሇሀብቱ እንዱሸፈን ይዯረጋሌ፤

በመሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዴረግ ገባያ መርህ የግብዓትና ምርት ትስስር፣ ገበያ መርና ቀጥተኛ የአቅራቢና ተቀባይ
የገበያ ትስስር መፍጠር ቀጥተኛ የአቅራቢና ተቀባይ ትስስር ግንኙነት በማሰፈን ሇመሌሶ መጠቀም
እንዱኖር የተሇዩና ከዯረቅ ቆሻሻ የተመረቱ ምርቶች
100% ገባያ እንዱያገኙ ይዯረጋሌ

18
3.4. የስራ ሂዯቱን ችግሮች፤ ህጎችና ታሳቢዎችን መስበር

የስራ ሂዯቱ ህጉ ታሳቢ ያዯርጋቸው ታሳቢዎቹን የሰበሩ ሃቆች

የተፃፉና ያሌተፃፉ ህጎችና ሌማዲዊ
አሮጌ ታሳቢዎች
ዋና ዋና ችግሮች አሰራሮች (Rules) (Breaking Assumptions)
(Assumptions)

ሇመሌሶ መጠቀምና ሇዯረቅ ቆሻሻ አገሌግልት የሚሆን ከዯረቅ ቆሻሻ ሀብት ይገኛሌ ቆሻሻን ወዯ ሀብት የሚቀይሩ ማዕከሊት ቢገነቡ ቆሻሻ
ዑዯት ማዴረግ መሬት በፕሊን ውስጥ አካቶ ብል አሇማሰብ፤ ሀበት ይሆናሌ፤
ማዕከሊት ግንባታ
ባሇሀብቱን ሇማሳተፍ አሇመሄዴ
ቦታ አሇማግኘት
ቀጥተኛ የሆነ በዯሊልች ጉዲይን የማስፈጸም በዯሊሊ በኩሌ ስራዎችን አቅራቢና ተረካቢ በቀጥታ መገናኘታቸው ግዛና
የአቅራቢና የተረካቢ ሌማዲዊ አሰራር መኖሩ መስራት ፍጥነትና ተጨማሪ ወጭን ከመቆጡ ባሇፈ አቅራቢዎች የተሻሇ ገቢ
ግንኙነት አሇመኖር ገቢ ያስገኛሌ ብል ማሰብ እንዱያገኙ ያግዚሌ

ከዯረቅ ቆሻሻ ከመሌሶ ዑዯት ማዴረግ ማዯረግ ከዯረቅ ቆሻሻ ከመሌሶ ዑዯት ማዴረግ የሚመረቱ ምርቶች
ሇሚመረት ምርት የሚፈጠሩ ምርቶችን የመጠቀም የሚመረቱምርቶች የተፈጥሮ ሀብትን ከመቆጠብ ባሇፈ በጥራት
ገበያ አሇማግኘት ሌማዴ አሇመኖር ጥራታቸው አነስተኛ ነው ተወዲዲሪ መሆናቸው
ተብል ስሇሚታሰብ

19
3.5. አዱሱን የስራ ሂዯት ሇመቅረጽ ቡዴኑ የተጠቀመባቸው የመሰረታዊ የስራ ሂዯት
መርሆዎች፤

በዯረቅ ቆሻሻ አስተዲዯር ኤጀንሲ ያለ የስራ ሂዯቶች/ዲይሬክቶሬቶች ከዙህ በፊት ሲዯራጁ

የመሰረታዊ አሰራር ሂዯትን ተከትሇው የተዋቀሩ ባሇመሆኑ የተነሳ የመሌሶ ማዯራጀት ሥራ
በተበጣጠሰ መሌኩ ሲከናወን የቆየ በመሆኑ አዯረጃጀቱን ወዯ ስራ ሂዯት መርህ ሇመቀየር
የእያንዲንደ አዯረጃጀት ቀረጻ መሰረታዊ የሆኑ የቢፒአር መርሆዎችን የሚከተሌ መሆን
ይገባዋሌ፡፡

ስሇሆነም ስራ ሂዯቱን የማዯራጀት ሂዯቱ የተጀመረው በቢፕር ሰነደ የተጠቀሱትን

የትኩረት መስኮች በምሰሶነት በመያዜ ሲሆን በመሌሶ ማዯራጀቱ የትኛው የስራ ሂዯት
ከየትኛው ሂዯት ጋር ቢቀናጅ ወይንም ቢነጠሌ የተሸሇ ውጤት ይኖረዋሌ ብል ሇመመ዗ን
ቡዴኑ የተጠቀመባቸው መመ዗ኛዎች፡-

 ተበታትነው የነበሩ አገሌግልቶችን/ተግባራትን ወዯ አንዴ ማሰባሰብ

 የተግባራቱን የስራ ፍሰትና ተመጋጋቢነት መውሰዴ
 የተግባር ቅርርብና የሃብት አጠቃቀም ማየት
 እሴት የማይጨምሩ ተግባራትን ማስወገዴ
 ስራዎችን በውጤት ዘሪያ ማዯረጀት
 የዓሊማ ተ዗ምድ በማየት

3.3. መነሻ አማራጭ ሃሳቦችን ማፍሇቅና ስምምነት የተዯረሰባቸው የጋራ ሀሰቦች

3.3.1. መነሻ አማራጭ አዲዱስ ሃሳቦችን ማፍሇቅ

አዲዱስ ሐሳቦችን ማመንጨት የአዱሱን ዓሇም የሥራ ሂዯት ሇመቅረፅ የሚያበረክተው

አስተዋፅኦ ከፍተኛ ግምት የሚሰጠው ሲሆን ሇዙህም የቡዴኑ አባሊት ከሥራ ሂዯቱ
የሚጠበቁ የግብ ስኬቶችን፣ በጥረት የሚዯረሱ ግቦችን፣ ችግሮችን፣ ህጏች፣ ታሳቢዎችን
መስበር፣ መሰረታዊ የስራ ሂዯት ሇውጥ መርሆዎችን እና የመረጃ ቴክኖልጂ መሠረት
በማዴረግ ቀጥል የተ዗ረ዗ሩት አዲዱስ ሐሳቦች እንዯወረደ እንዯሚከተሇው ቀርበዋሌ፡፡

 በአነስተኛ መጠን ነዋሪው ህብረተሰብ በስባሽ ቆሻሻን ሇይቶ ቀሌዜ አምርቶ እንዱጠቀም
የሚዯግፍ፣ የሚያበቃ፣ የሚከታተሌ አሰራር መ዗ርጋት፤
 በመሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዴረግ ሇተሰማሩ ባሇሀብቶችና ጥቃቅንና አነስተኛ ማህበራት
ዴጋፍ የሚያዯርግ፣ የሚከታተሌ፤ የገባያ ትስስር የሚፈጠር አሰራር መፍጠር፤
 የኡዯት ማዕከሊትን ሇማስተዲዯር የሚያስችሌ አሰራር መ዗ርጋት፤

20
 ቆሻሻን መሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዴረግ በግለ ዗ርፍ እንዱሰራ ማዴረግ፤
 በዯረቅ ቆሻሻ ሊይ ችግር ፈቺ የሆኑ ጥናቶች የሚጠኑበትና የሚተገበሩበት አሰራር መፍጠር፤
 በዯረቅ ቆሻሻ አስተዲዯር ሊይ አዲዱስ ፕሮጀክቶች ተቀርጸው የሚተገበሩበት፣ ቴክኖልጅዎች
የሚፈጠሩበትና የሚኮሩጁበትና የሚሊመደበት አሰራር መ዗ርጋት፤
 ዯረቅ ቆሻሻን ሇማ዗መን የሚያስችለ ፋሲሉቲዎች የሚገነቡበትንና ጥራታቸውን ጠብቀው
በወቅቱ እንዱጠናቀቁ ክትትሌ የሚዯረግበት አሰራር ይኖራሌ፤
 መሰረታዊ የሆኑና የከተማዋን የዯረቅ ቆሻሻ ይ዗ት፣ ብዚት፣ የማመንጭ አቅም፣ የሚሰበሰበውና
የሚወገዯው የቆሻሻ መጠን፣ መሌሶ ጥቅምና ዑዯት ሊይ እየዋሇ ያሇው ቆሻሻ መጠን ወ዗ተ
ጥራት ባሇው መሌኩ በየወቅቱ በማጥናት ሁለም አካሌ ይህን መረጃ እንዱጠቀም ግሌፅ
ማዴረግ፣ በ዗ርፉ ሇሚታቀደ ማናቸውም ዕቅድች ዋና ግብዓት እንዱሆን ማዴረግ ያስፈሌጋሌ
 ሇመሌሶ መጠቀም የሚሆኑ ግብአቶችን የሚያቀርቡ አካሊትን ከአቅራቢዎች ጋር በዴህረገጽ
በማስተሳሰር ኦንሊይን ግብይት ስርአት እንዱ዗ረጋ ይዯረጋሌ
 ህብረተሰቡ ሇይቶ እንዱ ወገዴሇት ብቻ ሳይሆን ጥቅም ያሊቸውን ሽጦ እንዱጠቀም ይዯረጋሌ
 ነዋሪው ቆሻሻን ከቤቱ ሇይቶ እንዱያስቀምጥ የመሇያ ግብአት እንዱቀርብሇት ማዴረግ
 ነዋሪው ብዚት ያሇው ሇመሌሶ መጠቀም የሚውሌ ግብአት ሲኖረው ከኤጀንሲው ጋር
የሚግባባበት ነጻ መስመር ይ዗ረጋሇታሌ
 ሇመሌሶ መጠቀም የሚያገሇግለ ማእከሊት ሲገነቡ በመጀመሪያ ሇህብረተሰቡ ማወያየትና
በማእከለም የራሳቸው ሰፈር ሌጆች ቅዴሚያ የስራ እዴሌ የሚፈጥሩ እንዱሆን ይዯረጋሌ
 አዲዱስ ቴክኖልጂዎች ወዯ ማህበረሰቡ በሚገቡበት ወቅት በመጀመሪያ በፓይሇት ተሞክረውና
የሌምዴ ሌውውጥ ተዯርጎባቸው አዋጭነታቸው ከተጠና በኃሊ ይሆናሌ
 ኤላክትሮኒክስ ዌስቶች ከመወገዲቸው በፊት በባህሊዊ የማዯስና የመጠገን ስራ ሊይ ከተሰማሩት
ጋር በመነጋገር ወዯ ሃብትነት እንዱቀየሩ ይዯረጋሌ
 በየዯረጃው ተመሳሳይነት ያሊቸው ክፍልችን በተጠናከረ መሌኩ ወዯ አንዴ ማምጣት፣
 በ዗ርፉ የሚገኙ አገሌግልት ሰጭ ሂዯቶች በቴክኖልጂ የታገ዗ አገሌግልት እንዱሰጡ
አሰራር መፍጠር፤
 በወረዲ ዯረጃ መሰጠት የሚገባቸው የዯረቅ ቆሻሻ አገሌግልቶች ከክፍሇከተማ ወዯ
ወረዲ እንዱወርደ፤ በተመሳሳይ መሌኩ ከከተማ ወዯ ክፍሇ ከተማ መውረዴ ያሇባቸው
እንዱወርደ ማዴረግ
 የመዋቅር ስፋት እና የሰው ሀይሌ ዴሌዴሌ የክፍሇ ከቶሞችን የስራ ስፋት እና የተገሌጋይ
ብዚትን ታሳቢ ባዯረገ መሌኩ እንዱዯራጁ ይዯረጋሌ በተማሳሳይ መሌኩ ወዯ ወረዲ የሚወርደ
ይህንን መርህ ተክትሇው እንዱሆን ማዴረግ፤
 ያሌተማከሇ አዯረጃጀት (decenteralization) መፍጠር፤
 አሀዲዊ አዯረጃጀት (unitary system) መፍጠር፤
 የዋና የስራሂዯት፣ የንዑስ የሰራ ሂዯት የቡዯን አዯረጃጀት እና ስያሜ ግሌጽ እና ቀጥተኛ
የሚሰሩትን ሰራ መሰረት ያዯረገ ማዴረግ፤
21
  በማዕከሌ የዋና ስራ አስኪያጅ፣ የምክትሌ ስራ አስኪያጅ፣ የዲይሬክቶሬት፣ የቡዴንና የባሇሙያ
አዯረጃጀትና ስያሜ ግሌጽ እና ቀጥተኛ የሚሰሩትን ስራ መሰረት ያዯረገ አዯረጃጀት
መፍጠር፤
 በክፍሇ ከተማና በወረዲ የጽ/ቤት ኃሊፊ፣ የዲይሬክቶሬት፣ የቡዴንና የባሇሙያ አዯረጃጀትና
ስያሜ ግሌጽ እና ቀጥተኛ የሚሰሩትን ስራ መሰረት ያዯረገ ማዴረግ፤
 ሇአሰራር እና ሇአገሌግልት አሰጣጥ ማነቆ የሆኑ የህግ መዓቀፎች ተሇይተው
እንዱተገብሩማዴረግ፣
 በ዗መነ዗ዊ የስራ መሳሪያ እና ግብዓት እንዱዯራጁ ማዴረግ፤
 በተቋሙ ያለ የአመራር መዯቦች የሹመት ወይም ሜሪት ተብሇው በግሌጽ ተሇይቶ
ማስቀመጥ፤
 የስራ መዯቦች እና ተፈሊጊ ችልታ በአግባቡ ተጠንቶ እንዱቀመጥ ማዴረግ፤
 ሇተመሳሳይ የሰራ ከፍሌ/መዯብ ተመሳሳይ ዯረጃ እንዱኖራቸው ማዴረግ፤
 ከተማዋን በ4 ወይም 5 ዝን ሇፅዲቱ ሥራ ሲባሌ ከፍል መስራት

 የፅዲት ተሽከርካሪዎች የሚጠገኑበት መሇስተኛ ጋራዥ ወይም ወርክሾኘ እንዱኖርና በየሙያው

ሉጠግን የሚችሌ የሰው ኃይሌ ማዯራጀት መኪኖች የሚያዴሩበት ፓርኪንግ ሴንተር በ5
ቦታዎች ሊይ ማ዗ጋጀት፣ ሇመጠባበቂያ የሚሆን የነዲጅ ዱፖ መገንባት፣ ከግሌ ጋራዥ ጋር ውሌ
መግባት፣ ሲበሊሹ በቆሙበት ዴረስ በመሄዴ የሚጠገኑበትን አሠራር መ዗ርጋት፣
 አሁን ያለትን ጥቃቅንና አነስተኛ የፅዲት ዴርጅቶች ወዯ Union እንዱቀየሩና የመንግስት
ሠራተኛውም ራሱ Union ፈጥሮ ሥራውን ወስድ እንዱሠራ ማስቻሌ፣
 የመንገዴ ጽዲት፣ የመሰብሰብ የማጓጓዜና ማስወገዴ አገሌግልቶችን ሙለ በሙለ በግሌ
ሴክተሩ እንዱመሩ አዴርጎ መንግስት የክትትሌና ቁጥጥር ስራውን ብቻ እንዱሰራ ማዴረግ፤
 ተቋሙ (ኤጄንሲው) የዯረቅ ቆሻሻ አገሌግልት ሰጪ በመሆኑ የስራ መዯቡ ዯረጃ አሰጣጥ
ሰራተኛ ያሇበትን ቀጥተኛ የጤና መታወክ፣ የአዯጋ ተጋሊጭነትና የሳይኮልጅ ችግር መሰረት
ያዯረገ ማዴረግ፤
 አሁን ያሇው የዯረቅ ቆሻሻ አገሌግልት አሰባሰብ ሂዯት በውሃ ቢሌና በሶስተኛ ወገን መሆኑ
ቀርቶ በራሱ በኤጄንሲው የሚሰበሰብና ክፍያውም ሰው በሚመነጨው የቆሻሻ መጠን ሌክ
እንዱሆን ማዴረግ፤

3.5.1. በውይይት የዲበሩና ስምምነት የተዯረሰባቸው የጋራ ሃሳቦች

዗መናዊ ቴክኖልጅዎችን በመጠቀምና አሰራሮችን በመ዗ርጋት ቆሻሻን ወዯ ሀብት መቀየር

ይቻሊሌ፤
 ቆሻሻ ወዯ ሀብት የሚቀየርባቸውን ቴክኖልጅዎችንና ፋሲሉቲዎችን በመገንባት፤
 ቆሻሻ ሀብት ነው የሚሇውን መርህ በስፋት በመጠቀም፤
 በአነስተኛ መጠን ነዋሪው ህብረተሰብ በስባሽ ቆሻሻን ሇይቶ ቀሌዜ አምርቶ እንዱጠቀም
የሚዯግፍ፣ የሚያበቃ፣ የሚከታተሌ አሰራር በመፍጠር፤
22
  ሇግብዓቶችና ሇምርቶች የመስመር ሊይ (on line) የገባያ ትስስር በመፍጠር፤
 በ዗ርፉ የሚሰማሩ ባሇሀብቶችን በማበረታታት፤
 በ዗ርፉ ያሌተካተቱ ነገር ግን በ዗ርፉ ተሰማርተው እየሰሩየሚገኙ አካሊትን በመሇየት ዴጋፍ
ሚዯረግበትን አሰራር መ዗ርጋት ያስፈሌጋሌ

3.6. አዱሱ የስራ ሂዯት መጠሪያ፣ የስራ ሂዯቱ መገሇጫ፣ የስራ ሂዯቱ መነሻና መዴረሻ

ተ.ቁ. የስራ ሂዯቱ የስራ ሂቱ መገሇጫ የስራ ሂዯቱ መነሻ የስራ ሂዯቱ
መጠሪያ መዴረሻ

4 መሌሶ መጠቀምና ዯረቅ ቆሻሻን መሌሶ በመጠቀም የመንግስት ቆሻሻ ወዯ ሀብት

ኡዯት ማዕከሊት ኡዯት በማዴረግ እና ወዯ ኃይሌ ወዯ ሀብት የተቀየረ ቆሻሻ
አስተዲዯር የመቀየር ፍሊጎት
ምንጭነት በመቀየር ሀብት
ዲይሬክቶሬት መኖር
መፍጠር፡

3.7. የአዱሱ የስራ ሂዯት ዋና ዋና ተግባራት

1.መሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዕከሊት አስተዲዯር ዲይሬክቶሬት (reuse, recycling centers

administration directorate)

 የቆሻሻውን ጥራት/ተገቢነት አረጋግጦ መዜኖ መረከብ

 ስሇ ቆሻሻው መረጃዎችን ማዯራጀትና ከማዕከሌ ፊሉት ማኔጅመንት ሲስተም ጋር ማገናኘት፤
 ከዯረቅ ቆሻሻ የተሇያዩ ምርቶችን ማምረት (ቀሌዜ፣ ባዮጋዜ፣ ኤላክትሪክሲቲ፣ ጡብ፣ ወ዗ተ)
 በመሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዴረግ የግሌ ባሇሀብቱን ማሳተፍ
 በመሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዴረግ የገበያ ትስስር መፍጠር

23
3.8. የስራ ሂዯቱ የሊቀ ስዕሊዊ መግሇጫ /High Level Map/ ማስቀመጥ፡

መሌሶ መጠቀም፣ ኡዯት ማዴረግ ማዕከሊት አስተዲዯር ዲይሬክቶሬት (reuse and recycling centers administration
directorate)

የመንግስት ቆሻሻ ወዯ ሀብት የመቀየር ፍሊጎት

መኖር

ቆሻሻውን መዜኖ መረከብና ስሇ ቆሻሻው መረጃዎችን

ማዯራጀትና ከፊሉት ማኔጅመንት ሲስተም ጋር ማገናኘት

የቆሻሻውን ጥራት/ተገቢነት አረጋግጦ ወዯ ማምረቻ

ማዕከሌ ማስገባት

ከዯረቅ ቆሻሻ የተሇያዩ ምርቶችን ማምረት

የምርት ጥራት ማረጋገጥና ምርት መሸጥ

ወዯ ሀብት የተቀየረ
ዯረቅ ቆሻሻ

24
 3.9. የነባሩና የአዱሱ የስራ ሂዯት ንጽጽር

መሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዴረግ ማዕከሊት አስተዲዯር ዲይሬክቶሬት (reuse and

recycling centers administration directorate)

ተ.ቁ ዋና ዋና ተግባራት/አገሌግልቶች ነባሩየስራ ሂዯት አዱሱየስራ ሂዯት

1 የቆሻሻውን ጥራት/ተገቢነት ጥራት የጎዯሇውና በእግባቡ በማዕከሊቱ ሇመሌሶ ጥቅም የሚውሌ

አረጋግጦ መዜኖ መረከብ ጥራቱ ማይረጋገጥበት ነበር ዯረቅ ቆሻሻ 100% ተገቢነቱ
እንዱረጋገጥ ይዯረጋሌ
2 ስሇ ቆሻሻው መረጃዎችን በግምት የሚሰራና ጥራት ሇመሌሶ ጥቅም የሚቀርበው ዯረቅ ቆሻሻ
ማዯራጀትና ከማዕከሌ ፊሉት የጎዯሇው በአንዴ ሲስተም 100% ኤላክትሮኒከ በሆነ መሌኩ
ያሌተሳሰረ ነበር ተመዜኖ መረጃው ከማዕከሌ ፊሉት
ማኔጅመንት ሲስተም ጋር
ማኔጅመንት ሲስተም ጋር እንዱገናኝ
ማገናኘት፤ ይዯረጋሌ
3 ከዯረቅ ቆሻሻ የተሇያዩ ምርቶችን በተንጠባጠበ መሌኩ ሉበሰብስ ከሚችሇው 60% የከተማው
ማምረት በግሇሰቦች ቤት እና ጥቂት በስባሽ ቆሻሻ ውስጥ 70% ወዯ ቀሌዜ፣
ተቋማት ውስጥ ቀሌዜና ባዮጋዜ፣ ኤላክትሪክሲቲ፣ ወ዗ተ ይቀየራሌ
ጡብ ይመረት ነበር፤
4 በመሌሶ መጠቀምና ኡዯት የተመረተው ምርት ጥቂት ሇተመረተው ሃብት 100% የገበያ ትስስር
ማዴረግ የገበያ ትስስር መፍጠር ቢሆንም ሇዙያውም በቂ ይፈጠርሇታሌ
የሆነ የገበያ ትስስር
አሌተፈጠረም

3.10. በተቀረጽው አዱስ የስራ ሂዯት የተገኙ ሇውጦች ከአራቱ የቢ.ፒ.አር የማዕ዗ን
ዴንጋዮች አንጻር

የነበረው ስራ ሂዯት ቢ.ፒ.አርን መሰረት ተዯረጎ የተዯራጀ ባሇመሆኑ የተነሳ የህብረተሰቡን

ፍሊጎት ማዕከሌ ያሊዯረጉና ውጤታማ ባሇመሆነቸዉ በአዱስ መሌክ ማዯረጀት አስፈሊጊ ሆኖ
ተገኝቷሌ፡፡በዙሁ መሰረት አዱስ የተቀረፁት/የተዯራጁት ስራ ሂዯት ከBPR መሠረታዊ
መርሆዎች አንፃር እንዯሚከተሇው ተዯራጅተዋሌ
 መሰረታዊ /Fundamental/የአስተሳሰብ ሇውጥ ሉያመጡ የሚችለ
ህብረተሰቡ በዯረቅ ቆሻሻ ሊይ ያሇው አስተሳሰብ አነስተኛ በመሆኑ በግንዚቤ ስራዎች
የህብረተሰቡን አስተሳሰብና አመሇካከት በመቀየር እና ህብረተሰቡና ባሇዴረሻ አካሊትን
በማሳተፍ ዗መናዊ የዯረቅ ቆሻሻ አስተዲዯር ባህለ ያዯረገ ማህበሰብ መፍጠር ይቻሊሌ

በሚሌ አስተሳሰብ እንዱቃኝ ተዯርጓሌ፡፡

25
 ሥር ነቀሌ የአዯረጃጀት /Radical/ ፍሰት የታየበት
ከማዕከሌ እስከ ወረዲ መሰጠት የሚገባቸው አገሌግልቶች በተሇያዩ ክፍልችና
አዯረጃጀቶች ሲሰጡ የቆዩ ሲሆን ይህን በመፍታትና ስር ነቀሌ የአዯረጃጀት ሇውጥ
የሚያመጣ በሆነ መሌኩ ተግባራትን/አገሌግልቶችን ቀሌጣፋና ውጤታማ በሆነ መሌክ
ስራዎች በየዯረጃው ተሊይተው እንዱሰሩ የሚያዯርግ ነው
 እምርታዊ ውጤት ያሇው /Dramatic/
የነበሩ አዯረጃጀቶች በ዗ፈቀዯ ይሰጡ በነበሩ አገሌግልቶችና በዘም ውጤት በማያመጡ
ተግባራት ሊይ አቅኩረው የነበሩ ሲሆን አዱሱ አዯረጃጀት እምርታዊ ውጤትን
በማስመዜገብ የህብረተሰቡንና ተገሌጋዮችን እርካታ ማሳዯግ በሚቻሌበት መሌኩና
የተሇጠጡ ግቦችንና ግሌፅ የግብ ስኬቶችን በያዘ መሰረታዊ አገሌግልቶችና ተግባራት ሊይ
ትኩረት አግርጎ እንዱዯራጅ ተዯርጓሌ፡፡
 ሂዯትን መሰረት አዴረጎ የተዯረጃ /Process Based/
ተግባራትን መሰረት አዴርጎ ተዯራጅቶ የነበረውን አዯረጃጀት የዲይሬክተሩ የስራ ፍሰት
መሰረት ባዯረገና ሳይቆራረጥ ውጤት ማስመዜገብ በሚቻሌበት መሌኩ እንዱዯራጅ
ተዯርጓሌ፡፡ ይህም የተግባራትን ተመጋጋቢነትና ተያያዥነት በማጠናከር የራሱ የሆነ
ውጤት እንዱኖረው ያስችሊሌ ፡፡

26
 ክፍሌአራት

4.1 አዯረጃጀት (Organizing and togetherness)

4.1.1 አዯረጃጀት አንዴ

የዲይሬክቶሬቱ ስም፡ መሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዕከሊት አስተዲዯር ዲይሬክቶሬት

የቡዴኑስያሜ ግብዓት ዋናዋናተግባራት/አገሌግልቶች ውጤት/Output የግብ ስኬት/Outcome

የመሌሶ መጠቀምና  የህብረተሰብና የባሇሀብት  ከዯረቅ ቆሻሻ የተሇያዩ ምርቶችን  የተፈጠረ የስራ
ዑዯት ማዴረግ ጥያቄ እንዱመረቱ ማዴረግ (ኮምፖስት፣ ጡብ፣ ዕዴሌ
ቡዴን
ጌጣጌጥ ወ዗ተ)  የገቢ ምንጭ
 ማህበራትን ማዯራጀትና በመሌሶ ዑዯት
ማስፋት
እንዱሳተፉ ማዴረግ
 በመሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዴረግ
የገበያ ትስስር መፍጠር
ወዯ ሀብት የተቀየረ
የዑዯት ምርቶች  ተሇይቶ የቀረብ ቆሻሻ  የቆሻሻውን ጥራት/ተገቢነት አረጋግጦ ከዯረቅ ቆሻሻ
ማምረቻ ማዕከሊት  የመንግስት ፖሉሲ ዯረቅ ቆሻሻ
መዜኖ መረከብ የተመረተ ምርት
አስተዲዯር ቡዴን
 ስሇ ቆሻሻው መረጃዎችን ማዯራጀትና
ከማዕከሌ ፊሉት ማኔጅመንት ሲስተም ጋር
ማገናኘት፤
 ከዯረቅ ቆሻሻ የተሇያዩ ምርቶችን
ማምረት (ቀሌዜ፣ ባዮጋዜ፣ ኤላክትሪክሲቲ፣
ጡብ፣ ወ዗ተ)

27
4.1.2 አዯረጃጀት ሁሇት

በማዕከሌ ዯረጃ
የቡዴን ስም፡- የመሌሶ መጠቀምና ዑዯት ማዴረግ ቡዴን

የሥራ ስራዎ
ስራውየ ስራውበዓ የባሇ
ዋና ዋና ተግባራትና ዜርዜር ሥራዎች ውዴግ ችንእን የቡዴኑናየ
ሚወስዯ መትየሚወ የሚያስፈሌገው የሙያ ብቃት ሙያ
ተ.ቁ ግሞሽ ዯገናማ ስራመዯቡ
ው ጊዛ ስዯውጊዛበ /competence and skill required/ ብዚ
በዓመ ዯራጀ መጠሪያ
በሠዓት ሠዓት ት
ት ት
ከዯረቅ ቆሻሻ የተሇያዩ ምርቶችን እንዱመረቱ ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ የመሌሶ 7
(ኮምፖስት፣ ጡብ፣ ጌጣጌጥ ወ዗ተ) ገበያ እንዱያገኙ - - ሀብት ማኔጅመንት፣ ኢንባይሮመንታሌ መጠቀም
ማዴረግ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ና ዑዯት
1 ህብረተሰቡና ባሇሀብቶች በዑዯት ማዴረግ ስራ ሊይ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣ ማዴረግ
- - 10464
እንዱሳተፉ ማዯረግ ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣ ቢዜነስ ባሇሙያ
1.1. በመሌሶ ዑዯት ሊይ የሚሰማሩና የተሰማሩ ነዋሪዎችን 1.1.1- ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ
- - 480 ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ኢንጅነሪንግ፣
ማስሇየት 3.9
ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣
1.1.1 የምቹ ሁኔታና ፍሊጎትዲሰሳ ፎርማት አ዗ጋጅቶ
8 20 160 ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣
ማሰራጨት
ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣
1.1.2. የፍሊጎትና ምቹ ሁኔታ ዲሰሳ ሂዯቱን መከታተሌ 16 20 320
ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ
1.2. ከባሇሀብቶች የሚቀርቡ የመሌሶ ዑዯት ፕሮፖዚሌ ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣
1088
ጠቃሚነቱን ማረጋገጥና በጋራ መስራት ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣
1.2.1 ከባሇሀብቶች የሚቀርቡ የመሌሶ ዑዯት ፕሮፖዚልችን ሆርቲካሌቸር፣
48 8 384
ጠቃሚነት ማረጋገጥ
1.2.2 መሻሻሌ በሚገባቸው ጉዲዮች ሊይ በመወያየት
16 8 128
ፕሮፖዚለን ማዲበር
1.2.3 የተመረጡ ፕሮፖዚልች ተግባራዊነታቸውን
24 12 288
መከታተሌና መዯገፍ
1.2.4 ውይይቶችን በማ዗ጋጀት በትግበራ ሂዯት ሊይ የገጠሙ
24 12 288
ችግሮችን መፍታት አፈፃፀምን ማሻሻሌ

28
1.3. በተግባር የተዯገፉ ስሌጠናዎችን ማመቻቸትና
1496
መስጠት
1.3.1 የኮምፖስት፣ ጡብና ጌጣጌጥ አሰራር ማንዋሌ
120 3 360
ማ዗ጋጀት
1.3.2. የተ዗ጋጀውን ማኑዋሌ ማሰራጨት 8 10 80
1.3.3. የኮምፖስት፣ ጡብና ጌጣጌጥ አመራረትና አሰራር
48 20 960
የተግባር ስሌጠና መስጠት
1.3.4. በስሌጠናዎች የተገኙ ፋይዲን መገምገምና የማሻሻያ
24 4 96
እርምጃ መውሰዴ
1.4 ወዯ ምርት የሚገቡበትን ሁኔታ ማመቻቸት 960
1.4.1 ሇመስሪያ የሚሆኑ ግብዓቶችን እንዱያሟለ መከታተሌ 16 20 320
1.4.2 እንዯ አካባቢው ሁኔታ የተሻሇ የኮምፖስት ማምረቻ
32 20 640
዗ዳዎች መረጣን መከታተሌ
1.5 ተከታታይነት ያሇው ዴጋፎችን ማዴረግ 2336
1.5.1 የቤትሇቤት ዴጋፍ አሰጣጡን መከታተሌ 16 120 1920
1.5.2 ዲሰሳ በማ዗ጋጀት የዴጋፉን ውጤት መገምገም 160 2 320
1.5.3 በዲሰሳ ጥናት የተገኙ ክፍተቶችን ሇመዴፈን ውይይት
16 2 32
ማዴረግ
1.5.4. የምርት ጥራት እንዱሻሻሌ ከቴክኒክና ሙያ ስሌጠና
16 4 64
ተቋማት ጋር መስራት
1.6. ዑዯት አዴራጊ ግሇሰቦችና ባሇሀብቶች የተሻሇ ተሞክሮ
1096
ሌውውጥ እንዱያዯርጉ ማመቻቸት
1.6.1 የተሻሇ ተሞክሮ ያሊቸውን ግሇሰቦችና ባሇሀብቶች
24 10 240
እንዱሇዩ ማዴረግ
1.6.2 ተሞክሮዎችን መቀመርና በሰነዴ ማ዗ጋጀት 56 1 56
1.6.3 የሌምዴ ሌውውጥ ፕሮግራሞችን አ዗ጋጅቶ ሌምዴ
16 40 640
ማሇዋወጥ
1.6.4 የሌምዴ ሌውውጡን ያመጣውን ፋይዲ መገምገም 16 10 160
2 በመሌሶ ዑዯት ማህበራት ተዯራጅተው እንዱሳተፉ
2232
ማዴረግ

29
2.1 ማህበራትን አዯራጅቶ ወዯ ስራ ማስገባት የሚያስችሌ
32 3 96
ፕሮፖዚሊሌ ማ዗ጋጀት
2.2 በመሌሶ ኡዯት ዗ርፍ የሚሰማሩ ግሇሰቦች ተሇይተው
80 1 80
እንዱዯራጁ ከባሇዴርሻ አካሊት ጋር መስራት
2.3 ባሇሙያዎች አቅማቸውን እንዱያጎሇብቱ መዯገፍ 48 20 480
2.4 የመስሪያ ቦታ ዜግጅቱን መከታተሌ 48 4 192
2.5 የመሰሪያ ቁሳቁስ መሟሊቱን መከታተሌ 80 6 480
2.6 ፕሮፖዚሌን መሰረት ያዯረገ የአመራረትና የአሰራር
32 1 32
዗ዳዎች መሇየት
2.7 በማህበር ሇተዯራጁ አካሊት ወቅቱን የጠበቀ ክትትሌና
4 120 480
ዴጋፍ ማዴረግ
2.8 የእያንዲንደን ማህበር አሰራር ሂዯት ተቀምሮ
8 40 320
እንዱያዜ መከታተሌ
2.9 የተሻሇ ተሞክሮ ያሊቸውን በመሇየት የእርስ በርስ
24 3 72
ሌምዴ ሌውውጥ እንዱካሄዴ ማዴረግ
3 በመሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዴረግ የተመረቱ
ምርቶች ገበያ እንዱያገኙ ከሚመሇከተው አካሌ ጋር 776
መስራት
3.1 በመሌሶ መጠቀም ሇሚመረቱ ምርቶች ገበያ
40 1 40
የመፍጠር ስራ መሰራቱን መከታተሌ
3.2 የፅዲት ሽርክና ማህበራትና ላልች አቅራቢዎች እሴት
8 40 320
ጨምረው እንዱያቀርቡ መከታተሌ
3.3 ከባሇዴርሻ አካሊት ጋር በመሆን በዑዯት ማዴረግ
የተሰሩ ስራዎችንና የተመረቱ ምርቶችን የሚያሳይ
40 4 160
የመሌሶ መጠቀምና ዑዯት ማዴረግ ባዚር/ሁነት
ማ዗ጋጀት
3.4 በመሌሶ መጠቀምና ዑዯት ማዴረግ ሊይ የተሰማሩ
አካሊት ከገበያ አቅርቦት ጋር ተያይዝ ያጋጠሟቸውን 16 4 64
ችግሮችበመሇየት እንዱፈታ ማዴረግ
3.5 ገበያ አግኝተው የተሸጡ ግብዓቶችና ምርቶች መረጃ
16 12 192
ማዯራጀት
30
የቡዴን ስም፡- የዑዯት ምርቶች ማምረቻ ማዕከሊት አስተዲዯር ቡዴን

ስራው ስራው
የሥራው ስራዎችን የቡዴኑናየ የባሇ
የሚወስዯ በዓመት የሚያስፈሌገው የሙያ ብቃት
ተ.ቁ ዋና ዋና ተግባራትናዜርዜር ሥራዎች ዴግግሞሽ እንዯገና ስራ መዯቡ ሙያ
ው ጊዛ የሚወስዯው /competence and skill required/
በዓመት ማዯራጀት መጠሪያ ብዚት
በሠዓት ጊዛ በሠዓት

ከበስባሽ ዯረቅ ቆሻሻ የተሇያዩ 1.1

ምርቶችን ማምረት (ቀሌዜ፣ ባዮጋዜ፣ 20390.2
ኤላክትሪክሲቲ፣ ጡብ፣ ወ዗ተ)
1 በስባሽ ዯረቅ ቆሻሻን አጣርቶ ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ
8995.2
መረከብ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት
1.1 የቆሻሻውን ጥራት/ተገቢነት አረጋግጦ 1.1 ማኔጅመንትና አካባቢ ጥበቃ፣ ዯረቅ 3
መዜኖ መረከብ ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ቆሻሻ
ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣ ተገቢነት
ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣ ቢዜነስ ማረጋገጥ
ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ባሇሙያ
ኬሚካሌ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት
18
14204 4261.2 ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣
ዯቂቃ
ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣
ዯቨልፕመንት ስዯዴ፣ ቢዜነስ
አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣
ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ
ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ
ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣
1.2 ስሇ ቆሻሻው መረጃዎችን ማዯራጀትና 1.2 አይሲቲ/ኮምፒውተር ሳይንስ ዲታቤዜ 3
ከማዕከሌ ፊሉት ማኔጅመንት 20 አዴሚንስ
14204 4734
ሲስተም ጋር ማገናኘት፤ ዯቂቃ ትሬሽን
ባሇሙያ
2 የቀሌ዗ና ባዮ ጋዜ ማምረቻ ማሽኑን 8395 2.1—2.11 ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ የባዮ 6

31
 ማንቀሳቀስ/machine operation/ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ኢነርጂ
2.1 አሊስፈሊጊ ግብዓቶችን ሇማስቀረት 1.5 ማኔጅመንትና አካባቢ ጥበቃ፣ ባሇሙያ
365 547.5
ተጨማሪ የመሇየት ስራ መሰራት ሰዓት ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣
2.2 የተሇየውን ዯረቅ ቆሻሻ ወዯ 2.2 ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣
365 803 ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣ ቢዜነስ
ማብሊያ(digester) እንዱገባ ማዴረግ ሰዓት
ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣
2.3 በውስጡ ያሇው እርጥበት እንዱሇይ 2.3
365 839.5 ኬሚካሌ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት
ማዴረግ ሰዓት
ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣
2.4 ዯረቅ ቆሻሻው እንዱፈጭና መጠኑ 2.5
365 912.5 ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣
እንዱቀንስ ማዴረግ ሰዓት
ዯቨልፕመንት ስዯዴ፣ ቢዜነስ
2.5 በየዯረጃው ባለ ማብሊያዎች አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣
2.5
(digester) እርጥበቱንና ሙቀቱን 365 912.5 ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ
ሰዓት
በመከታተሌ እንዱብሊሊ ባዴረግ ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ
2.6 ወቅቱን በጠበቀ መሌኩ እንዱገሊበጥና 1.5 ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣
365 547.5
እንዱዋሀዴ ማዴረግ ሰዓት
2.7 በየዯረጃው አሸዋና መሰሌ ቁሶች 1.5
365 547.5
እንዱወገደ ማዴረግ ሰዓት
2.8 በውስጡ ያለ (heavy metals) 2.4
365 876
እንዱወገደ ማዴረግ ሰዓት
2.9 በመብሊሊት ሂዯት የሚፈጠሩ ጋዝችን 2.6
365 949
መሰብሰብ ሰዓት
2.10 ተጨምቆ ከወጣው ፈሳሽ ጋዜ 2.8
365 1022
እንዯሰበሰብ ማዴረግ ሰዓት
2.11 የተሰበሰበውን ጋዜ ወዯ ኤላክትሪክ 1.2
365 438
መቀየር ሰዓት
3 የተመረተውን ቅሌዜ ሇገበያ ዜግጁ 3.1—3.3 ማርኬቲንግ፣ ማኔጅመንት፣ አግሮ የምርት 2
3000
ማዴረግ ኢኮኖሚክስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣ ክፍሌ
3.1 የተመረተውን ቀሌዜ መረከብ 8 ሰዓት 200 1600 ፕሊንት ሳይንስ፣ ሆርቲካሌቸር ሰራተኛ
3.2 ሇገበያ በሚሆን መሌኩ መዜኖና
4 ሰዓት 200 800
አሽጎ ማ዗ጋጀት
3.3 ሇሚቀርቡ ተረካቢዎች ማስረከብ 3 ሰዓት 200 600

32
4.1.3 የአዯረጃጀት ማጠቃሇያ
በማዕከሌ ዯረጃ
መሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዕከሊት አስተዲዯር ዲይሬክቶሬት
የሰው ኃይሌ ብዚት
ተ. የሥራ መዯቡ ማብራሪ
ተፈሊጊ ችልታ ሌዩነ
ቁ መጠሪያ ነባር አዱስ ያ
ት
ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ
የመሌሶ መጠቀምና ጥበቃ፣ ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣
ዯረጃ
ኡዯት ማዕከሊት ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣ ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ
1. አስተዲዯር ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣ ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ 1 1 0 XVII
ዲይሬክቶሬት ዯቨልፕመንት ስዯዴ፣ ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣ ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ
ዲይሬክተር ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣ (ማስተር/ዴግሪ፡ 8/10
ዓመት)

ሴክረተሪ 2 ሴክሬታሪ ሳይንስና ኦፊስ ማኔጅመንት (ዴፕልማ፤ 2 ዓመት) 1 1 0 VIII

ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ

የመሌሶ መጠቀምና ጥበቃ፣ ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣
ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣ ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ዯረጃ
ዑዯት ማዴረግ ቡዴን
2. ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣ ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ 1 1 0 XVI
መሪ
ዯቨልፕመንት ስዯዴ፣ ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣ ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ
ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣ (ማስተር/ዴግሪ፡ 7/9
ዓመት)

ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ

የመሌሶ መጠቀምና ጥበቃ፣ ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣
ዑዯት ማዴረግ ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣ ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ዯረጃ XV
3 ባሇሙያ 4 ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣ ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ 2 4 2
ዯቨልፕመንት ስዯዴ፣ ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣ ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ
ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣ (ማስተር/ዴግሪ፡ 6/8
ዓመት)

33
 ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ
ጥበቃ፣ ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣
የመሌሶ መጠቀምና ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣ ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ደረጃ
4 ዑዯት ማዴረግ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣ ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ 0 2 2 XIV
ባሇሙያ 3 ዯቨልፕመንት ስዯዴ፣ ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣ ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ
ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣ (ማስተር/ዴግሪ፡ 5/7
ዓመት)

ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ

ጥበቃ፣ ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣
የመሌሶ መጠቀምና ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣ ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ደረጃ
5 ዑዯት ማዴረግ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣ ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ 0 1 1 XIII
ባሇሙያ 2 ዯቨልፕመንት ስዯዴ፣ ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣ ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ
ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣ (ማስተር/ዴግሪ፡ 4/6
ዓመት)

ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ

ጥበቃ፣ ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣
የዑዯት ምርቶች ዯረጃ
ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣ ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ
ማምረቻ ማዕከሊት XVI
6 ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣ ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ 1 1 0
አስተዲዯር ቡዴን
ዯቨልፕመንት ስዯዴ፣ ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣ ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ
መሪ ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣ (ማስተር/ዴግሪ፡ 7/9
ዓመት)

ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ

ጥበቃ፣ ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣
ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣ ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ
ዯረቅ ቆሻሻ ተገቢነት
7 ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣ ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ 12 3 9 ዯረጃ XV
ማረጋገጥ ባሇሙያ 4
ዯቨልፕመንት ስዯዴ፣ ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣ ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ
ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣ (ማስተር/ዴግሪ፡ 6/8
ዓመት)

8 ዲታቤዜ አይሲቲ/ኮምፒውተር ሳይንስ (M.Sc/B.Sc; 6/8 ዓመት) 6 3 3 ዯረጃ XV

አዴሚንስትሬሽን
34
 ባሇሙያ 4
ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ
ጥበቃ፣ ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣
ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣ ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ
የባዮ ኢነርጂ ባሇሙያ
9 ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣ ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ 6 6 0 ዯረጃ XV
4
ዯቨልፕመንት ስዯዴ፣ ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣ ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ
ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣ (ማስተር/ዴግሪ፡ 6/8
ዓመት)

ደረጃ
የምርት ክፍሌ ማርኬቲንግ፣ ማኔጅመንት፣ አግሮ ኢኮኖሚክስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣ ፕሊንት ሳይንስ፣ XIII
10 6 1 5
ባሇሙያ 2 ሆርቲካሌቸር፣ (ማስተርስ/ዴግሪ፡ 4/6 ዓመት)

የምርት ክፍሌ ማርኬቲንግ፣ ማኔጅመንት፣ አግሮ ኢኮኖሚክስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣ ፕሊንት ሳይንስ፣ ደረጃ XII
11 0 1 1
ባሇሙያ 1 ሆርቲካሌቸር፣ (ማስተርስ/ዴግሪ/ዴፕልማ፡ 3/5/8ዓመት)

ዴምር 35 24 11

35
4.1.1. አዯረጃጀት አንዴ በክፍሇ ከተማ ዯረጃ
ምዴብ አንዴ፡- ንፋስ ስሌክ ሊፍቶ፣ ኮሌፌ፣ ቦላ፣ የካ፣ አቃቂ ቃሉቲ ክፍሇ ከተሞች

የስራ ሂዯት ስም፡- የመሌሶ መጠቀምና ዑዯት ማዴረግ ዲይሬክቶሬት

ተ.ቁ ስራው የሥራ ስራው

ስራዎች
የሚወ ው በዓመት የቡዴኑና
ን የባሇሙ
ስዯው ዴግግ የሚወስ የሚያስፈሌገው የሙያ ብቃት /competence የስራ
ዋና ዋና ተግባራትና ዜርዜር ሥራዎች እንዯገና ያ
ጊዛ ሞሽ ዯው and skill required/ መዯቡ
ማዯራጀ ብዚት
በሠዓ በዓመ ጊዛ መጠሪያ
ት
ት ት በሠዓት
ከዯረቅ ቆሻሻ የተሇያዩ ምርቶችን እንዱመረቱ (ኮምፖስት፣ 8022
ጡብ፣ ጌጣጌጥ ወ዗ተ) እና ገበያ እንዱያገኙ ማዴረግ
1 ህብረተሰቡ በዑዯት ማዴረግ ስራ ሊይ እንዱሳተፉ ማዯረግ 4686 1.1.1- ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ የመሌሶ 5
2.5.7 ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት መጠቀም
1.1 በመሌሶ ዑዯት ሊይ የሚሰማሩና የተሰማሩ ነዋሪዎችን 670 ማኔጅመንትና አካባቢ ጥበቃ፣ ና ዑት
ማስሇየት ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ማዴረግ
1.1.1 የምቹ ሁኔታና ፍሊጎት ዲሰሳ ፎርማት ሇወረዲ ማሰራጨት 4 28 14 ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣ ባሇሙያ
ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣ ቢዜነስ
ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ
1.1.2 የፍሊጎትና ምቹ ሁኔታ ዲሰሳ እንዱካሄዴ ማዴረግና ሂዯቱን 16 28 448
ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ኢንጅነሪንግ፣
መከታተሌ
ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣
1.1.3 ሇመሌሶ ኡዯት ፍሊጎት ያሊቸውን ነዋሪዎች ማስሇየትና 8 14 112
ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣
ማስመ዗ገብ
ዯቨልፕመንት ስዯዴ፣ ቢዜነስ
1.1.4 የተሇዩ ነዋሪዎችን መረጃ ማዯራጀት 8 12 96 አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣
1.2. ሇነዋሪና ሇወረዲ ባሇሞያ በተግባር የተዯገፉ ስሌጠናዎች 560 ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ
እንዱሰጡ ምቹ ሁኔታ መፍጠርና መስጠት ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ
1.2.1 የተ዗ጋጁ ማንዋልችን ማሰራጨት 4 28 112 ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣
1.2.2 የስሌጠና ፕሮፖዚሌ ማ዗ጋጀት 24 4 96
1.2.3 ሇተግባር ስሌጠና መስጫ የሚሆኑ ቦታዎችንና ግበአቶችን 24 4 96
ማሟሊት

36
1.2.4 የባሇሙያዎችን የአቅም ክፍተት በመሇየት በማንዋለ 32 4 128
መሰረት የአቅም ማጎሌበቻ ስሌጠና መስጠት
1.2.5 የስሌጠናውን ፋይዲ መገምገም 16 4 64
1.2.6 በፋይዲ ግምገማው መሰረት የማስተካከያ ስራ መስራት 16 4 64
1.3 ነዋሪዎች ወዯ ምርት የሚገቡበትን ሁኔታ እንዱመቻች 640
ማዴረግ
1.3.1 ሇመስሪያ የሚሆኑ ግብዓቶችን መሟሊታቸውንና 8 56 448
የተ዗ጋጀውን ቦታ ምቹነት ማረጋገጥ
1.3.2 እንዯ አካባቢው ሁኔታ የተሻሇ የኮምፖስት ማምረቻ 16 4 64
዗ዳዎች መረጣ እንዱካሄዴ ማዴረግ
1.3.3 በተመረጡ የማምረቻ ዗ዳዎች ዘሪያ ከወረዲዎች ጋር 16 4 64
ውይይት ማዴረግና መግባባት መፍጠር
1.3.4 በተመረጠው አመራረት ዗ዳ መሰረት ስራ እንዱጀመር 16 4 64
ማዴረግ
1.4 ነዋሪዎች ወዯ ምርት ማምረት ተግባር ከገቡ በኃሊ 1856
ተከታታይነት ያሇው ዴጋፎችን ማዴረግ
1.4.1 የቤት ሇቤት ክትትሌ ስራውን መዯገፍ 8 168 1344
1.4.2 በቤት ሇቤት ዴጋፍ አሰጣጡ ዘሪያ ከወረዲ ባሇሙያዎችና 16 14 224
አመራሮች ጋር ወርሀዊ የምክክር መዴረክ ማካሄዴ
1.4.3 በዯሰሳ ጥናት የተሇዩ ክፍተቶች እንዱዯፈኑ ማዴረግ 16 14 224
1.4.4 የምርት ጥራት እንዱሻሻሌ ከቴክኒክና ሙያ ስሌጠና 16 4 64
ተቋማት ጋር በጋራ መስራት
1.5 ዑዯት አዴራጊ ግሇሰቦች የተሻሇ ተሞክሮ ሌውውጥ 320
እንዱያዯርጉ ማመቻቸት
1.5.1 የተሞክሮ መምረጫ መጠይቆችን ማሰራጨት 4 14 56
1.5.2 የተሻሇ ተሞክሮ ያሊቸውን ኡዯት አዴራጊዎች እንዱሇዩ 16 14 224
ማዴረግ
1.5.3 የሌምዴ ሌውውጥ ፕሮግራሞችን ማስተባበር 24 1 24
1.5.4 የሌምዴ ሌውውጡን ውጤት መገምገም 16 1 16
1.6 ነዋሪው ያመረታቸው ምርቶች ገበያ እንዱያገኙ ማዴረግ 640

37
1.6.1 ሇገበያ የሚቀርቡ ግብዓቶችና ምርቶች ጥራታቸውን 8 56 448
የጠበቁ እንዱሆኑ የማዴረግ ስራ መስራት
1.6.2 ሇዑዯት ምርቶች ገበያ የማፈሊሇግ ስራ መስራት 8 12 96
1.6.3 ገበያ አግኝተው የተሸጡ ግብዓቶችና ምርቶች መረጃ 8 12 96
ማዯራጀት
2 በመሌሶ ዑዯት ማህበራት ተዯራጅተው እንዱሳተፉ 3336
ማዴረግ
2.1 በመሌሶ ዑዯት ሇሚሰማሩ ማህበራት ምቹ ሁኔታ መፍጠር 504
2.1.1 ማህበራትን ሇማዯራጀትና ወዯ ስራ ሇማስገባት ቁሌፍ ሚና 24 1 24
ያሊቸውን አካሊት መሇየት
2.1.2 ከሚመሇከተው አካሌ ጋር በመሆን የመስሪያ ቦታ፤የብዴር 40 3 120
አገሌግልት፤የእውቅና ፍቃዴ፤ እንዱያገኙ ማመቻቸት
2.1.3 ከሚመሇከታቸው አካሊት ጋር በመሆን የመስሪያ ቁሳቁስ 40 3 120
የሚሟሊበትን መንገዴ ማመቻቸት
2.1.4 እንዯየአካባቢው ሁኔታ ምቹ የሆነ ቴክኖልጂ/ የአመራረት 32 3 96
዗ዳ/ መረጣና ሌየታ ማካሄዴ
2.1.5 በተመረጡት የአመራረት ዗ዳዎች ዘሪያ ሇማህበራትና 16 3 48
ሇአመራሮች ገሇጻ ማዴረግ
2.1.6 በተዯራጁበት ምስክ ወዯ ስራ እንዱገቡ ማዴረግ 32 3 96
2.2 የተዯራጁ ማህበራት ስሌጠና እንዱያገኙ ማዴረግ 776
2.2.1 እንዯየስራ መስካቸው የሚሆን የስሌጠና ፕሮፖዚሌ 16 12 192
ማ዗ጋጀት
2.2.2 በተ዗ጋጀው ማንዋሌ መሰረት የስሌጠና ድኩመንት 16 12 192
ማ዗ጋጀት
2.2.3 ሇስሌጠናው የሚሆኑ ግብአቶችንና ተግባር ማሰሌጠኛ 24 4 96
ቦታዎችን መሇየትና ማሟሊት
2.2.4 በተ዗ጋጀው ዜክረ ተግባር መሰረት ስሌጠና መስጠት 16 12 192
2.2.5 የስሌጠናውን ፋይዲ በዲሰሳ መመ዗ንና ማስተካከያ እርምጃ 8 4 32
መውሰዴ
2.2.6 ከቴክኒክና ሙያ ተቋማት ጋር በመቀናጀት ወዯ ስራ ከገቡ 24 3 72

38
 በኃሊ የአቅም ማጎሌበቻ ስሌጠና እንዱያገኙ ማዴረግ
2.3 ሇተዯራጁ ማህበራት ተከታታይነት ያሇው ዴጋፍ ማዴረግ 228
2.3.1 ሇማህበራት ወቅታዊ የሆነ ዴጋፍና ክትትሌ ማዴረግ 24 12 288
2.4 የሌምዴ ሌውውጦችን ማዴረግና ተሞክሮን ማስፋት 540
2.4.1 የእያንዲንደን ማህበር አሰራር ሂዯት በየግዛው መያዜና 3 52 156
መቀምር
2.4.2 ሌምዴ ሌውውጦችን ማካሄዴ 16 3 48
2.4.3 በሌምዴ ሌውውጥ የተገኙ ተሞክሮዎችን ማስፋት 8 3 112
2.4.4 በመሌሶ ዑዯት የተሰማሩ ማህበራትን መረጃ አዯራጅቶ 8 12 96
መያዜና ማሰራጨት
2.4.5 በዑዯት ማዴረግ ሇተሰማሩ ባሇሀብቶች ዴጋፍ ማዴረግ 32 4 128
2. በመሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዴረግ የገበያ ትስስር 1288
መፍጠር
2.5.1 ሇገበያ የሚቀርቡ ግብዓቶችና ምርቶች ጥራታቸውን 4 168 672
የጠበቁ እንዱሆኑ ዴጋፍ ማዴረግ
2.5.2 የፅዲት ሽርክና ማህበራትና ላልች አቅራቢዎች እሴት 4 96 384
ጨምረው እንዱያቀርቡ ማዴረግ
2.5.3 ሇዑዯት ምርቶች ገበያ የማፈሊሇግ ስራ መስራት 4 12 48
2.5.4 ገበያ ተኮር የአቅራቢና ተረካቢ ግንኙነት እንዱኖር 4 12 48
ማዴረግ
2.5.5 የተዯራጁ ማህበራት ምርቶቻቸውን ሇባዚር እንዱያቀርቡ 8 4 32
መዯገፍ
2.5.6 የገበያ ትስስር ወቅት ያጋጠሙ ችግሮችን መፍታት 4 14 56
2.5.7 ገበያ አግኝተው የተሸጡ ግብዓቶችና ምርቶች መረጃ 4 12 48
ማዯራጀት

39
መዴብ ሁሇት፡- ጉሇላ፣ አራዲ፣ አዱስ ከተማ፣ ቂርቆስ፣ ሌዯታ ክፍሇ ከተሞች

የስራ ሂዯት ስም፡- የመሌሶ መጠቀምና ዑዯት ማዴረግ ዲይሬክቶሬት

ስራው የሥራ ስራው

ስራዎች
የሚወ ው በዓመት የቡዴኑና
ን የባሇ
ስዯው ዴግግ የሚወስ የሚያስፈሌገው የሙያ ብቃት /competence የስራ
ተ.ቁ ዋና ዋና ተግባራትና ዜርዜር ሥራዎች እንዯገና ሙያ
ጊዛ ሞሽ ዯው and skill required/ መዯቡ
ማዯራጀ ብዚት
በሠዓ በዓመ ጊዛ መጠሪያ
ት
ት ት በሠዓት
ከዯረቅ ቆሻሻ የተሇያዩ ምርቶችን እንዱመረቱ (ኮምፖስት፣ 6958
ጡብ፣ ጌጣጌጥ ወ዗ተ) እና ገበያ እንዱያገኙ ማዴረግ
1 ህብረተሰቡ በዑዯት ማዴረግ ስራ ሊይ እንዱሳተፉ ማዯረግ 3622 1.1.1- ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ የመሌሶ 4
2.5.7 ሀብት ማኔጅመንት፣ የመሬት ሀብት መጠቀም
ማኔጅመንትና አካባቢ ጥበቃ፣ ና ዑዯት
1.1 በመሌሶ ዑዯት ሊይ የሚሰማሩና የተሰማሩ ነዋሪዎችን ማስሇየት 536 ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ማዴረግ
ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ባሇሙያ
1.1.1 የምቹ ሁኔታና ፍሊጎት ዲሰሳ ፎርማት ሇወረዲ ማሰራጨት 2 20 40
ሳይንስ፣ ኢንተርፐርነርሽፐ፣
ኢኮኖሚክስ፣ ቢዜነስ ማኔጅመንት፣
1.1.2 የፍሊጎትና ምቹ ሁኔታ ዲሰሳ እንዱካሄዴ ማዴረግና ሂዯቱን 16 20 320 ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ
መከታተሌ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣
1.1.3 ሇመሌሶ ኡዯት ፍሊጎት ያሊቸውን ነዋሪዎች ማስሇየትና 8 10 80 ፕሊንት ሳይንስ፣ ባዮቴክኖልጅ,
ማስመ዗ገብ አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ ዯቨልፕመንት
1.1.4 የተሇዩ ነዋሪዎችን መረጃ ማዯራጀት 8 12 96 ስተዱስ፣ ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣
ሶሻሌ ወርክ፣ ኢንቫይሮመንትና
1.2. ሇነዋሪና ሇወረዲ ባሇሞያ በተግባር የተዯገፉ ስሌጠናዎች 488 ክሊይመንት ቸንጅ ማኔጅመንት፣
እንዱሰጡ ምቹ ሁኔታ መፍጠርና መስጠት ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ
1.2.1 የተ዗ጋጁ ማንዋልችን ማሰራጨት 2 20 40 ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣
1.2.2 የስሌጠና ፕሮፖዚሌ ማ዗ጋጀት 24 4 96
1.2.3 ሇተግባር ስሌጠና መስጫ የሚሆኑ ቦታዎችንና ግበአቶችን 24 4 96
ማሟሊት
1.2.4 የባሇሙያዎችን የአቅም ክፍተት በመሇየት በማንዋለ መሰረት 32 4 128

40
 የአቅም ማጎሌበቻ ስሌጠና መስጠት
1.2.5 የስሌጠናውን ፋይዲ መገምገም 16 4 64
1.2.6 በፋይዲ ግምገማው መሰረት የማስተካከያ ስራ መስራት 16 4 64
1.3 ነዋሪዎች ወዯ ምርት የሚገቡበትን ሁኔታ እንዱመቻች 512
ማዴረግ
1.3.1 ሇመስሪያ የሚሆኑ ግብዓቶችን መሟሊታቸውንና የተ዗ጋጀውን 8 40 320
ቦታ ምቹነት ማረጋገጥ
1.3.2 እንዯ አካባቢው ሁኔታ የተሻሇ የኮምፖስት ማምረቻ ዗ዳዎች 16 4 64
መረጣ እንዱካሄዴ ማዴረግ
1.3.3 በተመረጡ የማምረቻ ዗ዳዎች ዘሪያ ከወረዲዎች ጋር ውይይት 16 4 64
ማዴረግና መግባባት መፍጠር
1.3.4 በተመረጠው አመራረት ዗ዳ መሰረት ስራ እንዱጀመር 16 4 64
ማዴረግ
1.4 ነዋሪዎች ወዯ ምርት ማምረት ተግባር ከገቡ በኃሊ 1334
ተከታታይነት ያሇው ዴጋፎችን ማዴረግ
1.4.1 የቤት ሇቤት ክትትሌ ስራውን መዯገፍ 8 120 960
1.4.2 በቤት ሇቤት ዴጋፍ አሰጣጡ ዘሪያ ከወረዲ ባሇሙያዎችና 16 10 160
አመራሮች ጋር ወርሀዊ የምክክር መዴረክ ማካሄዴ
1.4.3 በዯሰሳ ጥናት የተሇዩ ክፍተቶች እንዱዯፈኑ ማዴረግ 16 10 160
1.4.4 የምርት ጥራት እንዱሻሻሌ ከቴክኒክና ሙያ ስሌጠና ተቋማት 16 4 64
ጋር በጋራ መስራት
1.5 ዑዯት አዴራጊ ግሇሰቦች የተሻሇ ተሞክሮ ሌውውጥ 240
እንዱያዯርጉ ማመቻቸት
1.5.1 የተሞክሮ መምረጫ መጠይቆችን ማሰራጨት 4 10 40
1.5.2 የተሻሇ ተሞክሮ ያሊቸውን ኡዯት አዴራጊዎች እንዱሇዩ 16 10 160
ማዴረግ
1.5.3 የሌምዴ ሌውውጥ ፕሮግራሞችን ማስተባበር 24 1 24
1.5.4 የሌምዴ ሌውውጡን ውጤት መገምገም 16 1 16

41
1.6 ነዋሪው ያመረታቸው ምርቶች ገበያ እንዱያገኙ ማዴረግ 512
1.6.1 ሇገበያ የሚቀርቡ ግብዓቶችና ምርቶች ጥራታቸውን የጠበቁ 8 40 320
እንዱሆኑ የማዴረግ ስራ መስራት
1.6.2 ሇዑዯት ምርቶች ገበያ የማፈሊሇግ ስራ መስራት 8 12 96
1.6.3 ገበያ አግኝተው የተሸጡ ግብዓቶችና ምርቶች መረጃ 8 12 96
ማዯራጀት
2 በመሌሶ ዑዯት ማህበራት ተዯራጅተው እንዱሳተፉ ማዴረግ 3336
2.1 በመሌሶ ዑዯት ሇሚሰማሩ ማህበራት ምቹ ሁኔታ መፍጠር 504
2.1.1 ማህበራትን ሇማዯራጀትና ወዯ ስራ ሇማስገባት ቁሌፍ ሚና 24 1 24
ያሊቸውን አካሊት መሇየት
2.1.2 ከሚመሇከተው አካሌ ጋር በመሆን የመስሪያ ቦታ፤የብዴር 40 3 120
አገሌግልት፤የእውቅና ፍቃዴ፤ እንዱያገኙ ማመቻቸት
2.1.3 ከሚመሇከታቸው አካሊት ጋር በመሆን የመስሪያ ቁሳቁስ 40 3 120
የሚሟሊበትን መንገዴ ማመቻቸት
2.1.4 እንዯየአካባቢው ሁኔታ ምቹ የሆነ ቴክኖልጂ/ የአመራረት ዗ዳ/ 32 3 96
መረጣና ሌየታ ማካሄዴ
2.1.5 በተመረጡት የአመራረት ዗ዳዎች ዘሪያ ሇማህበራትና 16 3 48
ሇአመራሮች ገሇጻ ማዴረግ
2.1.6 በተዯራጁበት ምስክ ወዯ ስራ እንዱገቡ ማዴረግ 32 3 96
2.2 የተዯራጁ ማህበራት ስሌጠና እንዱያገኙ ማዴረግ 776
2.2.1 እንዯየስራ መስካቸው የሚሆን የስሌጠና ፕሮፖዚሌ ማ዗ጋጀት 16 12 192

2.2.2 በተ዗ጋጀው ማንዋሌ መሰረት የስሌጠና ድኩመንት ማ዗ጋጀት 16 12 192

2.2.3 ሇስሌጠናው የሚሆኑ ግብአቶችንና ተግባር ማሰሌጠኛ 24 4 96

ቦታዎችን መሇየትና ማሟሊት
2.2.4 በተ዗ጋጀው ዜክረ ተግባር መሰረት ስሌጠና መስጠት 16 12 192

2.2.5 የስሌጠናውን ፋይዲ በዲሰሳ መመ዗ንና ማስተካከያ እርምጃ 8 4 32

መውሰዴ

42
2.2.6 ከቴክኒክና ሙያ ተቋማት ጋር በመቀናጀት ወዯ ስራ ከገቡ 24 3 72
በኃሊ የአቅም ማጎሌበቻ ስሌጠና እንዱያገኙ ማዴረግ
2.3 ሇተዯራጁ ማህበራት ተከታታይነት ያሇው ዴጋፍ ማዴረግ 228
2.3.1 ሇማህበራት ወቅታዊ የሆነ ዴጋፍና ክትትሌ ማዴረግ 24 12 288
2.4 የሌምዴ ሌውውጦችን ማዴረግና ተሞክሮን ማስፋት 540
2.4.1 የእያንዲንደን ማህበር አሰራር ሂዯት በየግዛው መያዜና 3 52 156
መቀምር
2.4.2 ሌምዴ ሌውውጦችን ማካሄዴ 16 3 48
2.4.3 በሌምዴ ሌውውጥ የተገኙ ተሞክሮዎችን ማስፋት 8 3 112
2.4.4 በመሌሶ ዑዯት የተሰማሩ ማህበራትን መረጃ አዯራጅቶ 8 12 96
መያዜና ማሰራጨት
2.4.5 በዑዯት ማዴረግ ሇተሰማሩ ባሇሀብቶች ዴጋፍ ማዴረግ 32 4 128
2. በመሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዴረግ የገበያ ትስስር መፍጠር 1288
2.5.1 ሇገበያ የሚቀርቡ ግብዓቶችና ምርቶች ጥራታቸውን የጠበቁ 4 168 672
እንዱሆኑ ዴጋፍ ማዴረግ
2.5.2 የፅዲት ሽርክና ማህበራትና ላልች አቅራቢዎች እሴት 4 96 384
ጨምረው እንዱያቀርቡ ማዴረግ
2.5.3 ሇዑዯት ምርቶች ገበያ የማፈሊሇግ ስራ መስራት 4 12 48
2.5.4 ገበያ ተኮር የአቅራቢና ተረካቢ ግንኙነት እንዱኖር ማዴረግ 4 12 48
2.5.5 የተዯራጁ ማህበራት ምርቶቻቸውን ሇባዚር እንዱያቀርቡ 8 4 32
መዯገፍ
2.5.6 የገበያ ትስስር ወቅት ያጋጠሙ ችግሮችን መፍታት 4 14 56
2.5.7 ገበያ አግኝተው የተሸጡ ግብዓቶችና ምርቶች መረጃ 4 12 48
ማዯራጀት

43
 4.1.3. የአዯረጃጀት ማጠቃሇያ በክፍሇ ከተማ ዯረጃ
ምዴብ አንዴ፡- ንፋስ ስሌክ ሊፍቶ፣ ኮሌፌ፣ ቦላ፣ የካ፣ አቃቂ ቃሉቲ ክፍሇ ከተሞች

የስራ ሂዯት ስም ፡- የመሌሶ መጠቀምና ዑዯት ማዴረግ ዲይሬክቶሬት

የሰው ኃይሌ
ተ. ብዚት ማብራሪ
የሥራ መዯቡ መጠሪያ ተፈሊጊ ችልታ
ቁ ነባ ሌዩነ ያ
አዱስ
ር ት

ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ ጥበቃ፣

የመሌሶ መጠቀምና
ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣ ኢንተርፐርነርሽፐ፣
ዑዯት ማዴረግ ዯረጃ
ኢኮኖሚክስ፣ ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት
1 ዲይሬክቶሬት 0 1 1 XV
ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣ ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ ዯቨልፕመንት ስተዱስ፣ ቢዜነስ
ዲይሬክተር
አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣ ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣
ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣ (ማስተር/ዴግሪ፡ 6/8ዓመት)

ሴክረተሪ 2 ሴክሬታሪ ሳይንስና ኦፊስ ማኔጅመንት (ዴፕልማ፤ 2 ዓመት) 1 1 0 VIII

ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ ጥበቃ፣

ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣ ኢንተርፐርነርሽፐ፣
የመሌሶ መጠቀምና ዯረጃ
ኢኮኖሚክስ፣ ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት XIV
2 ዑዯት ማዴረግ ባሇሙያ 0 1 1
ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣ ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ ዯቨልፕመንት ስተዱስ፣ ቢዜነስ
4
አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣ ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣
ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣ (ማስተር/ዴግሪ፡ 5/7 ዓመት)

የመሌሶ መጠቀምና ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ ጥበቃ፣ ደረጃ
3 ዑዯት ማዴረግ ባሇሙያ ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣ ኢንተርፐርነርሽፐ፣ 1 1 0 XIII
3 ኢኮኖሚክስ፣ ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት

44
 ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣ ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ ዯቨልፕመንት ስተዱስ፣ ቢዜነስ
አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣ ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣
ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣ (ማስተር/ዴግሪ፡ 4/6 ዓመት)

ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ ጥበቃ፣

ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣ ኢንተርፐርነርሽፐ፣
የመሌሶ መጠቀምና
ኢኮኖሚክስ፣ ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ደረጃ XII
4 ዑዯት ማዴረግ ባሇሙያ 0 2 2
ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣ ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ ዯቨልፕመንት ስተዱስ፣ ቢዜነስ
2
አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣ ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣
ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣ (ማስተር/ዴግሪ 3/5 ዓመት)

የመሌሶ መጠቀምና ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ ጥበቃ፣
ዑዯት ማዴረግ ባሇሙያ ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣ ኢንተርፐርነርሽፐ፣
1 ኢኮኖሚክስ፣ ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት
5 0 1 1 ዯረጃ XI
ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣ ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ ዯቨልፕመንት ስተዱስ፣ ቢዜነስ
አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣ ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣
ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣ (ማስተር/ዴግሪ/ዱፕልማ 2/4/6 ዓመት)

ዴምር 1 6 5

45
 ምዴብ ሁሇት፡- ጉሇላ፣ አራዲ፣ አዱስ ከተማ፣ ቂርቆስ፣ ሌዯታ ክፍሇ ከተሞች

የስራ ሂዯት ስም ፡- የመሌሶ መጠቀምና ዑዯት ማዴረግ ዲይሬክቶሬት

የሰው ኃይሌ ብዚት

ተ. የሥራ መዯቡ
ተፈሊጊ ችልታ ማብራሪያ
ቁ መጠሪያ ነባ ሌዩነ
አዱስ
ር ት
የመሌሶ መጠቀምና ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣ የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ ጥበቃ፣
ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣ ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣
ዑዯት ማዴረግ ዯረጃ XV
1 ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ ፕሊንት ሳይንስ፣ 0 1 1
ዲይሬክቶሬት ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ ዯቨልፕመንት ስተዱስ፣ ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣
ዲይሬክተር ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣
(ማስተር/ዴግሪ፡ 6/8 ዓመት)
ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ ጥበቃ፣ ዯረጃ
የመሌሶ መጠቀምና ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣ ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣ XIV
2 ዑዯት ማዴረግ ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣ 0 1 1
ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ ዯቨልፕመንት ስተዱስ፣ ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣
ባሇሙያ 4
ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣
(ማስተር/ዴግሪ፡ 5/7 ዓመት)

46
 ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ ጥበቃ፣
የመሌሶ መጠቀምና ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣ ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣ ደረጃ
3 ዑዯት ማዴረግ ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣ 1 1 0 XIII
ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ ዯቨልፕመንት ስተዱስ፣ ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣
ባሇሙያ 3
ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣
(ማስተር/ዴግሪ፡ 4/6ዓመት)

የመሌሶ መጠቀምና ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ ጥበቃ፣
ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣ ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣
ዑዯት ማዴረግ
ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣
4 0 1 1 ዯረጃ XII
ባሇሙያ 2 ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ ዯቨልፕመንት ስተዱስ፣ ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣
ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣
(ማስተር/ዴግሪ፡3/5 ዓመት)

የመሌሶ መጠቀምና ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ ጥበቃ፣
ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣ ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣
ዑዯት ማዴረግ
ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣
5 0 1 1 ዯረጃ XI
ባሇሙያ 1 ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ ዯቨልፕመንት ስተዱስ፣ ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣
ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣
(ማስተር/ዴግሪ/ዱፕልማ 2/4/6 ዓመት)

ዴምር 1 5 4

47
4.1.1. አዯረጃጀት አንዴ በወረዲ ዯረጃ

የስራ ሂዯት ስም፡- የመሌሶ መጠቀምና ዑዯት ማዴረግ ዲይሬክቶሬት

ምዴብ አንዴ፡- በንፋስ ስሌክ ሊፍቶ፣ ኮሌፌ፣ ቦላ፣ የካ፣ አቃቂ ቃሉቲ ክፍሇ ከተሞች ስር ሊለ ወረዲዎች

ስራው የሥ ስራው
ስራዎችን የቡዴኑና
የሚወ ራው በዓመ የባሇ
እንዯገና የሚያስፈሌገው የሙያ ብቃት /competence የስራ
ተ.ቁ ዋና ዋና ተግባራትና ዜርዜር ሥራዎች ስዯው ዴግ ት ሙያ
ማዯራጀ and skill required/ መዯቡ
ጊዛ ግሞ የሚወ ብዚት
ት መጠሪያ
በሠዓ ሽ ስዯው
ከዯረቅ ቆሻሻ የተሇያዩ ምርቶችን ማምረት ት በዓ 6304
ጊዛ 1.1.1- ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት የመሌሶ 4
(ኮምፖስት፣ ጡብ፣ ጌጣጌጥ ወ዗ተ) እና ገበያ መት በሠዓ 1.6.4 ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና መጠቀም
እንዱያገኙ ማዴረግ ት አካባቢ ጥበቃ፣ ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ና ዑዯት

1 ህብረተሰቡን በዑዯት ማዴረግ ስራ ሊይ ማሳተፍ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ማዴረግ

ሄሌዜ ሳይንስ፣ ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ባሇሙያ
1.1 በመሌሶ ዑዯት ሊይ የሚሰማሩና የተሰማሩ ነዋሪዎችን 576 ኢኮኖሚክስ፣ ቢዜነስ ማኔጅመንት፣
መሇየት ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ
1.1.1 በተ዗ጋጀው የዲሰሳ ፎርማት መሰረት የፍሊጎትና ምቹ 80 4 320 ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ፕሊንት
ሁኔታ ዲሰሳ ማዴረግ ሳይንስ፣ ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ

1.1.2 ፍሊጎትና ምቹ ሁኔታ ያሊቸውን ነዋሪዎች መመሌመሌ 40 4 160 ጅኦግራፊ፣ ዯቨልፕመንት ስዯዴ፣ ቢዜነስ
አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣
1.1.3 የተመሇመለትን ነዋሪዎች በየ዗ርፉ ማዯራጀት 16 4 64
ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ
1.1.4 የተዯራጀውን መረጃ ሇሚመሇከተው አካሌ ማስተሊሇፍ 8 4 32
ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ
ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣

1.2. በኡዯት ማዴረግ ሊይ ሇተሰማሩ ነዋሪዎች የአቅም 1264

48
 ማጎሌበቻ ስራ መስራት

1.2.1 ሇነዋሪው የኮምፖስትና ጌጣጌጥ አመራረትና አሰራር 40 6 240

በቡዴን የተግባር ስሌጠና መስጠት

1.2.3 በተ዗ጋጀው ማንዋሌ መሰረት ሇተመረጡ ነዋሪዎች 2 400 800

የቤት ሇቤት የኡዯት አዯራረግ ትምህርት መስጠት

1.2..4 ወረዲን መሰረት ያዯረገ የፋይዲ ዲሰሳ ማካሄዴ 40 4 160

1.2..5 በፋይዲ ግምገማው ውጤት መሰረት የታዩ ክፍተቶች 16 4 64

ሊይ የማስተካከያ ስራ መስራት

1.3 በኡዯት ስራ ሊይ የተሰማሩ ነዋሪዎች ወዯ ምርት 408

የሚገቡበትን ሁኔታ ማመቻቸት

1.3.1 ነዋሪው ባገኘው ግንዚቤ መሰረት ሇስራ የሚሆኑ 32 2 64

የመስሪያ ቁሳቁስ እንዱያሟሊ ማዴረግ

1.3.2 እንዯ አካባቢው ሁኔታ የተሻሇ ማምረቻ ዗ዳዎች 40 2 80

መረጣ ማካሄዴ

1.3.3 በተመረጡ የማምረቻ ዗ዳዎች ዘሪያ ኡዯት 16 6 96

አዴራጊዎች ጋር ውይይት ማዴረግና መግባባት
መፍጠር

1.3.4 ሇኡዯት ማዴረግ ስራ ምቹ የሆነ ቦታ ማ዗ጋጀት 24 6 144

1.3.5 በተመረጠው አመራረት ዗ዳ መሰረት ስራ እንዱጀምሩ 16 6 96

ማዴረግ

1.4 ተከታታይነት ያሇው ዴጋፎችን ማዴረግ 2848

1.4.1 ቀጠናዎችን መሰረት በማዴረግ የተመሇመለት 40 6 240

ኡዯት አዴራጊዎች የሚገኙበትን ሰዓት መሇየት

1.4.2 በኡዯት ማዴረግ ስራ ሊይ የተሰማሩ ነዋሪዎችን 8 6 48

49
 ሇመዯገፍ የሚያስችሌ በዴርጊት መርሃ ግብር
የተዯገፈ ፕሮግራም ማ዗ጋጀት

1.4.3 በመርሃ ግብሩ መሰረት በዑዯት ማዴረግ ሇተሰማሩ 1 144 1440

የቤት ሇቤት ክትትሌና ዴጋፍ ማዴረግ 0

1.4.4 በኡዯት ማዴረግ ስራ ሊይ ከተሰማሩ ነዋሪዎች ጋር 16 60 960

የሻይ ቡና ፕሮግራም በማ዗ጋጀት መወያየት

1.4.5 የተዯረገው ዴጋፉ በዲሰሳ ከተገመገመ በኃሊ 40 4 160

የተገኘውን ውጤት መሰረት በማዴረግ የማስተካከያ
እርምጃ መውሰዴ

1.5 የተሻሇ ተሞክሮ ያሇቸው ዑዯት አዴራጊ ግሇሰቦች 272

ሌምዴ ሌውውጥ እንዱያዯርጉ ማዴረግ

1.5.1 የዑዯት አዴራጊ ግሇሰቦችን አሰራር መቀመር 32 2 64

1.5.2 ከተቀመረው ተሞክሮ ውስጥ ሉያስተምሩ የሚችለትን 16 2 32

አሰራሮች መሇየትና ማዯራጀት

1.5.3 ሌምዴ ሉወስደ የሚገባቸውን ነዋሪዎች መሇየት 32 2 64

1.5.4 የዴርጊት መርሃግብር ማ዗ጋጀት 8 2 16

1.5.5 በዴርጊት መርሃ ግብሩ መሰረት ሌምዴ ሌውውጥ 24 2 48

ማካሄዴ

1.5.6 በሌምዴ ሌውውጥ የተሳተፉ ነዋሪዎች ያመጡትን 24 2 48

ሇውጥ በዲሰሳ ማረጋገጥ

1.6 በመሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዴረግ ሇተሰማሩ 864

ነዋሪዎች የገበያ ትስስር መፍጠር

1.6.1 ነዋረው የሚያመርታቸው ምርቶች ጥራታቸውን 24 12 288

የጠበቁ እንዱሆኑ ማዴረግ

50
1.6.2 ሇዑዯት ምርቶች ገበያ የማፈሊሇግ ስራ መስራት 32 12 384

1.6.3 በገበያ ሂዯት የሚያጋጥሙ ችግሮችን መፍታት 24 4 96

1.6.4 ገበያ አግኝተው የተሸጡ ግብዓቶችና ምርቶች መረጃ 8 12 96

ማዯራጀት

51
የስራ ሂዯት ስም፡- የመሌሶ መጠቀምና ዑዯት ማዴረግ ዲይሬክቶሬት

ምዴብ ሁሇት፡- ጉሇላ፣ አራዲ፣ አዱስ ከተማ፣ ቂርቆስ፣ ሌዯታ ክፍሇ ከተሞች ስር ሊለ ወረዲዎች

ስራው የሥራ ስራው

ስራዎችን የቡዴኑና
የሚወ ው በዓመ የባሇ
እንዯገና የሚያስፈሌገው የሙያ ብቃት /competence የስራ
ተ.ቁ ዋና ዋና ተግባራትና ዜርዜር ሥራዎች ስዯው ዴግግ ት ሙያ
ማዯራጀ and skill required/ መዯቡ
ጊዛ ሞሽ የሚወ ብዚት
ት መጠሪያ
በሠዓ በዓመ ስዯው
ከዯረቅ ቆሻሻ የተሇያዩ ምርቶችን ማምረት ት ት 5264
ጊዛ 1.1.1- ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት የመሌሶ 3
ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና
(ኮምፖስት፣ ጡብ፣ ጌጣጌጥ ወ዗ተ) እና ገበያ በሠዓ 1.6.4 መጠቀ
አካባቢ ጥበቃ፣ ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣
እንዱያገኙ ማዴረግ ት
ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ምና
1 ህብረተሰቡን በዑዯት ማዴረግ ስራ ሊይ ሳይንስ፣ ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣ ቢዜነስ ዑዯት
ማሳተፍ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣
ማዴረ
ኬሚካሌ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት
1.1 በመሌሶ ዑዯት ሊይ የሚሰማሩና የተሰማሩ 576
ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣ ባዮቴክኖልጅ, ግ
ነዋሪዎችን መሇየት አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ ዯቨልፕመንት ስዯዴ፣ ባሇሙ
1.1.1 በተ዗ጋጀው የዲሰሳ ፎርማት መሰረት የፍሊጎትና 80 4 320 ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣
ያ
ምቹ ሁኔታ ዲሰሳ ማዴረግ ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ
ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ
1.1.2 ፍሊጎትና ምቹ ሁኔታ ያሊቸውን ነዋሪዎች 40 4 160 ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣
መመሌመሌ

1.1.3 የተመሇመለትን ነዋሪዎች በየ዗ርፉ ማዯራጀት 16 4 64

1.1.4 የተዯራጀውን መረጃ ሇሚመሇከተው አካሌ 8 4 32

ማስተሊሇፍ

52
1.2. በኡዯት ማዴረግ ሊይ ሇተሰማሩ ነዋሪዎች 1264
የአቅም ማጎሌበቻ ስራ መስራት

1.2.1 ሇነዋሪው የኮምፖስትና ጌጣጌጥ አመራረትና 40 6 240

አሰራር በቡዴን የተግባር ስሌጠና መስጠት

1.2.3 በተ዗ጋጀው ማንዋሌ መሰረት ሇተመረጡ 2 400 800

ነዋሪዎች የቤት ሇቤት የኡዯት አዯራረግ
ትምህርት መስጠት

1.2..4 ወረዲን መሰረት ያዯረገ የፋይዲ ዲሰሳ ማካሄዴ 40 4 160

1.2..5 በፋይዲ ግምገማው ውጤት መሰረት የታዩ 16 4 64

ክፍተቶች ሊይ የማስተካከያ ስራ መስራት

1.3 በኡዯት ስራ ሊይ የተሰማሩ ነዋሪዎች ወዯ 408

ምርት የሚገቡበትን ሁኔታ ማመቻቸት

1.3.1 ነዋሪው ባገኘው ግንዚቤ መሰረት ሇስራ የሚሆኑ 32 2 64

የመስሪያ ቁሳቁስ እንዱያሟሊ ማዴረግ

1.3.2 እንዯ አካባቢው ሁኔታ የተሻሇ ማምረቻ 40 2 80

዗ዳዎች መረጣ ማካሄዴ

1.3.3 በተመረጡ የማምረቻ ዗ዳዎች ዘሪያ ኡዯት 16 6 96

አዴራጊዎች ጋር ውይይት ማዴረግና
መግባባት መፍጠር

1.3.4 ሇኡዯት ማዴረግ ስራ ምቹ የሆነ ቦታ ማ዗ጋጀት 24 6 144

1.3.5 በተመረጠው አመራረት ዗ዳ መሰረት ስራ 16 6 96

53
 እንዱጀምሩ ማዴረግ

1.4 ተከታታይነት ያሇው ዴጋፎችን ማዴረግ 1808

1.4.1 ቀጠናዎችን መሰረት በማዴረግ የተመሇመለት 40 6 240

ኡዯት አዴራጊዎች የሚገኙበትን ሰዓት
መሇየት

1.4.2 በኡዯት ማዴረግ ስራ ሊይ የተሰማሩ ነዋሪዎችን 8 6 48

ሇመዯገፍ የሚያስችሌ በዴርጊት መርሃ ግብር
የተዯገፈ ፕሮግራም ማ዗ጋጀት

1.4.3 በመርሃ ግብሩ መሰረት በዑዯት ማዴረግ 0.5 1440 720

ሇተሰማሩ የቤት ሇቤት ክትትሌና ዴጋፍ ሰዓት
ማዴረግ

1.4.4 በኡዯት ማዴረግ ስራ ሊይ ከተሰማሩ ነዋሪዎች 16 40 640

ጋር የሻይ ቡና ፕሮግራም በማ዗ጋጀት
መወያየት

1.4.5 የተዯረገው ዴጋፉ በዲሰሳ ከተገመገመ በኃሊ 40 4 160

የተገኘውን ውጤት መሰረት በማዴረግ
የማስተካከያ እርምጃ መውሰዴ

1.5 የተሻሇ ተሞክሮ ያሇቸው ዑዯት አዴራጊ 272

ግሇሰቦች ሌምዴ ሌውውጥ እንዱያዯርጉ
ማዴረግ

1.5.1 የዑዯት አዴራጊ ግሇሰቦችን አሰራር መቀመር 32 2 64

54
1.5.2 ከተቀመረው ተሞክሮ ውስጥ ሉያስተምሩ 16 2 32
የሚችለትን አሰራሮች መሇየትና ማዯራጀት

1.5.3 ሌምዴ ሉወስደ የሚገባቸውን ነዋሪዎች መሇየት 32 2 64

1.5.4 የዴርጊት መርሃግብር ማ዗ጋጀት 8 2 16

1.5.5 በዴርጊት መርሃ ግብሩ መሰረት ሌምዴ 24 2 48

ሌውውጥ ማካሄዴ

1.5.6 በሌምዴ ሌውውጥ የተሳተፉ ነዋሪዎች 24 2 48

ያመጡትን ሇውጥ በዲሰሳ ማረጋገጥ

1.6 በመሌሶ መጠቀምና ኡዯት ማዴረግ ሇተሰማሩ 864

ነዋሪዎች የገበያ ትስስር መፍጠር

1.6.1 ነዋረው የሚያመርታቸው ምርቶች ጥራታቸውን 24 12 288

የጠበቁ እንዱሆኑ ማዴረግ

1.6.2 ሇዑዯት ምርቶች ገበያ የማፈሊሇግ ስራ መስራት 32 12 384

1.6.3 በገበያ ሂዯት የሚያጋጥሙ ችግሮችን 24 4 96

መፍታት

1.6.4 ገበያ አግኝተው የተሸጡ ግብዓቶችና ምርቶች 8 12 96

መረጃ ማዯራጀት

55
 4.1.3. የአዯረጃጀት ማጠቃሇያ በወረዲ ዯረጃ
ምዴብ አንዴ፡- በንፋስ ስሌክ ሊፍቶ፣ ኮሌፌ፣ ቦላ፣ የካ፣ አቃቂ ቃሉቲ ክፍሇ ከተሞች ስር ሊለ ወረዲዎች

የስራ ሂዯት ስም ፡- የመሌሶ መጠቀምና ዑዯት ማዴረግ ዲይሬክቶሬት

የሰው ኃይሌ ብዚት

ተ. የሥራ መዯቡ
ተፈሊጊ ችልታ ማብራሪያ
ቁ መጠሪያ ነባ ሌዩነ
አዱስ
ር ት
የመሌሶ መጠቀምና ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ ጥበቃ፣
ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣ ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣ ዯረጃ
ዑዯት ማዴረግ XIV
1 ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣ 0 1 1
ዲይሬክቶሬት ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ ዯቨልፕመንት ስተዱስ፣ ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣
ዲይሬክተር ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣
(ማስተር/ዴግሪ፡ 5/7ዓመት)
ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ ጥበቃ፣
የመሌሶ መጠቀምና ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣ ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣ ደረጃ
3 ዑዯት ማዴረግ ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣ 0 1 1 XIII
ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ ዯቨልፕመንት ስተዱስ፣ ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣
ባሇሙያ 3
ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣
(ማስተር/ዴግሪ፡ 4/6 ዓመት)
ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ ጥበቃ፣
የመሌሶ መጠቀምና ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣ ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣
ደረጃ XII
4 ዑዯት ማዴረግ ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣ 0 2 2
ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ ዯቨልፕመንት ስተዱስ፣ ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣
ባሇሙያ 2
ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣
(ማስተር/ዴግሪ 3/5 ዓመት)

56
 የመሌሶ መጠቀምና ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ ጥበቃ፣
ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣ ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣
ዑዯት ማዴረግ
ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣
5 0 1 1 ዯረጃ XI
ባሇሙያ 1 ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ ዯቨልፕመንት ስተዱስ፣ ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣
ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣
(ማስተር/ዴግሪ/ዱፕልማ፡2/4/6 ዓመት)

ዴምር 0 5 5

ምዴብ ሁሇት፡- ጉሇላ፣ አራዲ፣ አዱስ ከተማ፣ ቂርቆስ፣ ሌዯታ ክፍሇ ከተሞች ስር ሊለ ወረዲዎች

የስራ ሂዯት ስም ፡- የመሌሶ መጠቀምና ዑዯት ማዴረግ ዲይሬክቶሬት

የሰው ኃይሌ ብዚት

ተ. የሥራ መዯቡ
ተፈሊጊ ችልታ ማብራሪያ
ቁ መጠሪያ ነባ ሌዩነ
አዱስ
ር ት
የመሌሶ መጠቀምና ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ ጥበቃ፣
ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣ ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣ ዯረጃ
ዑዯት ማዴረግ
1 ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣ 0 1 1
XIV
ዲይሬክቶሬት
ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ ዯቨልፕመንት ስተዱስ፣ ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣
ዲይሬክተር ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣
(ማስተር/ዴግሪ፡ 5/7ዓመት)

57
 ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ ጥበቃ፣
የመሌሶ መጠቀምና ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣ ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣ ደረጃ
3 ዑዯት ማዴረግ ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣ 0 1 1 XIII
ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ ዯቨልፕመንት ስተዱስ፣ ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣
ባሇሙያ 3
ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣
(ማስተር/ዴግሪ፡ 4/6 ዓመት)
ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ ጥበቃ፣
የመሌሶ መጠቀምና ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣ ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣
ደረጃ XII
ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣
4 ዑዯት ማዴረግ 0 1 1
ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ ዯቨልፕመንት ስተዱስ፣ ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣
ባሇሙያ 2
ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣
(ማስተር/ዴግሪ 3/5 ዓመት)

የመሌሶ መጠቀምና ኢንቫይሮንመንታሌ ሳይንስ፣ ተፈጥሮ ሀብት ማኔጅመንት፣የመሬት ሀብት ማኔጅመንትና አካባቢ ጥበቃ፣
ኢንባይሮመንታሌ ስተዴስ፣ ኬሚስትሪ፣ ባዮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ሄሌዜ ሳይንስ፣ ኢንተርፐርነርሽፐ፣ ኢኮኖሚክስ፣
ዑዯት ማዴረግ
ቢዜነስ ማኔጅመንት፣ ኢንደስትሪያሌ ኢንጅነሪንግ፣ ኬሚካሌ ኢንጅነሪንግ፣ ፕሮጀክት ማኔጅመንት፣ፕሊንት ሳይንስ፣
5 0 1 1 ዯረጃ XI
ባሇሙያ 1 ባዮቴክኖልጅ, አፕሊይዴ ጅኦግራፊ፣ ዯቨልፕመንት ስተዱስ፣ ቢዜነስ አዴሚንስትሬሽን፣ ሶሻሌ ወርክ፣
ኢንቫይሮመንትና ክሊይመንት ቸንጅ ማኔጅመንት፣ ኢኮልጅ፣ ኢንቫይሮመንታሌ ኢኮኖሚክስ፣ ሆርቲካሌቸር፣
(ማስተር/ዴግሪ/ዱፕልማ፡2/4/6 ዓመት)

ዴምር 0 4 4

58