JANILLE CHLOE L.

BACOL

COR 003- COC-C1-G11-STEM-O2-P

“PAGKILALA SA KAHULUGAN AT KAHALAGAHAN NG

BARAYTI NG WIKA”
BARAYTI- tumutukoy sa pagkakaroon ng pagkakaiba.
KAHALAGAHAN NG WIKA
INSTRUMENTO NG WIKA – pangunahing kasangkapan ng tao
2 LEVEL
1. MICRO LEVEL – nagkakaunawaan ang dalawang tao sa
pamamagitan ng ektibong paggamit ng wika.
2. MACRO LEVEL – nakakapag-ugnayan ang mga bansa dahil
sa wika
NAG-IINGAT AT NAGPAPALAGANAP NG KAALAMAN - naisasalin sa ibang bansa

NAGBUBUKLOD NG BANSA – pagbuklurin ang isang bansa sa layuning pagpapalaya

LUMILINANG NG MALIKHAING KAISIPAN – wikang sinasalita ng mga tauhan sa

Pelikula

“PAGKILALA SA MGA URI NG BARAYTI NG WIKA”

1. IDYOLEK – personal na paggamit ng isang indibidwal
2. DAYALEK – heograpikong kinaroroonan
3. SOSYOLEK – pansamantala lang at ginagamit sa isang particular na grupo
4. ETNOLEK – etnolonggwistang grupo
5. EKOLEK – kadalasang ginagamit sa ating tirahan.
6. PIDGIN – nabuo mula sa dalawang taong may magkaibang wika
7. CREOLE – produkto ng pidgin na pinaghalo-halong salita ng indibidwal
8. REGISTER – espesyalisadong nagagamit sa isang particular na domeyn.
MGA URI NITO:
1. LARANGAN
2. MODO
3. TENOR
 ANTAS NG WIKA

PORMAL – salitang istandard

- PAMBANSA
 Mga salitang ginagamit sa pamahalaan
 Halimbawa: Ina
- PAMPANITIKAN
 Mga salitang ginagamit sa mga akdang pampanitikan
 Halimbawa: Haligi ng tahanan

IMPORMAL O DI-PORMAL – ginagamit sa pakikipag-usap sa

kakilala o kaibigan
- BALBAL (SLANG)
 Mga salitang kanto
 Halimbawa- yosi-sigarilyo
- KOLOKYAL (COLLOQUIAL)
 Mga salitang pinaikli
- LALAWIGANIN (PROVINCIALISM)
 Mga salitang karaniwang ginagamit sa mga lalawigan
 MONOLINGGUWALISMO,
BILINGGUWALISMO AT
MULTILINGGUWALISMO

WIKA – ay may napakahalagang papel sa iba’t ibang bansa.

MANGAHIS ET AL (2005) – ang wika and midyum na ginagamit sa maayos na
paghatid at pagtanggap ng mensahe na susi sa pagkakaunawaan.

MONOLINGGUWALISMO
RICHARD AT SCHMIDT (2002) – ang monolinguwal ay isang indibiduwal na
may iisang wika lamang ang nagagamit.
MONOLINGGUWALISMO
- Salitang “mono” ay magkakaroon na ng pagkakakilanlan ng ang
monolingguwal ay ang pagkakaroon ng iisang lingguwahe
- Tawag sa pagpapatupad ng iisang wika sa isang bansa.
- Tulad ng isinasagawa sa mga Bansang England, Pransiya, South Korea,
Hapon at iba pa

BILINGGUWALISMO
- URIEL WEINREICH (1935)
 Isang Lingguwistang Polish-American
- LEONARD BLOOMFIELD (1935)
 Isang Amerikanong Lingguwista
 Ang paggamit o pagkontrol ng tao
- JOHN MACNAMARA (1967)
 Sapat na kakayahan ng isang tao
- COOK ANG SINGLETON
 Mataas sa lahat ng pagkakataon
BILINGGUWALISMO
- May tinawag silang “Balance Bilingual” kung saan ang taong nagsasalita ay
Nakapagsasalita o nakagagamit ng Dalawang Wika

“SALIGANG BATAS 1973, ARTIKULO 15, SEKSIYON 2 AT 3”

“Ang Batasang Pambansa ay magsasagawa ng mga hakbang tungo sa
pagappaunlad at pormal na paggamit ng Pambansang Wikang Filipino. Hangga’t
hindi binabago ng Batas, ang Ingles at Filipino ang mananatiling mga Opisyal na
Wika ng Pilipinas.”
DEPARTMENT ORDER NO. 25, SERIES 1974
(DEPARTMENT OF EDUCTION GUIDELINES)
a.) Makalinang ng mga mamamayang Pilipinong matatas sa pagpapahayag sa
Wikang Filipino at Ingles
b.) Binigyan-katuturan ang panggamit ng Filipino at Ingles sa magkahiwalay na
paraan bilang Panturo (naaayon sa pangangailangan ng bawat Asignatura)

MULTILINGGUWALISMO
- LEMAN (2014)
 Maalam sila sa pagsasalita ng dalawa o higit pang wika
- Kung siya ay may kakayahang makapagsalita ng dalawa o higit pang wika na
hindi sinusukat ang kanyang kasanayan at kagalingan sa mga wikang ito na
kanyang sinasalita.
- STAVENHAGEN (1990)
 iisang bansa lamang sa buong mundo ang monolingguwal at laganap
na ang bilingguwal at multingguwal.
- Tumutukoy sa paggamit ng isang wika sa tiyak na lugar at panahon sa iba’t
ibang wika.
- PANGULONG BENIGNO AQUINO III
“WE SHOULD BECOME TRI-LINGUAL AS A COUNRTY.”
 MGA TUNGKULIN NG WIKA
(7) PITONG TUNGKULIN NG WIKA SA LIPUNAN
 REGULATORYO
 INSTRUMENTAL
 INTERAKSYONAL
 PERSONAL
 IMAGINATIBO
 HUERISTIK
 IMPORTMATIBO
REGULATORYO – ang pagkontrol sa kilos ng tao.
INSTRUMENTAL – maisagawa nito ang kanyang ninanais na gawin.
INTERAKSYONAL – wika ang nagpapabuti ng kalagayang panlipunan
PERSONAL – matagumpay na naipapahayg ng tao ang kanyang nararamdaman.
IMAGINATIBO – ang pagiging malikhain ng tao naipakikilala gamit ang wika.
HUERISTIK – pagpapaabot ng mga kaalamang pang akademiko.
IMPORMATIBO – naglalayong magbigay ng impormasyon sa pamamagitan ng
pagsalita o pagsulat