Professional Documents
Culture Documents
ĐÁNH GIÁ
Chương 2
CHẤT LƯỢNG
2
Câu hỏi ôn tập chương 2
4
2.1 Một số vấn đề chung về lượng hóa và đánh giá
chất lượng
• Đánh giá chất lượng là một hoạt động dựa trên hệ thống quản lý
chất lượng của doanh nghiệp và tổ chức nhằm mục đích tạo ra
được sản phẩm, dịch vụ thỏa mãn nhu cầu của khách hàng, đồng
thời để kiểm tra xem hệ thống quản lý, doanh nghiệp thường tổ
chức các hoạt động đánh giá.
• Theo Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN ISO – 8402, “đánh giá, lượng hóa
chất lượng sản phẩm là việc xác định, xem xét một cách hệ thống
mức độ mà một sản phẩm hoặc một đối tượng có khả năng thỏa
mãn các nhu cầu quy định”.
5
NGUYÊN TẮC ĐỂ ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG
Chất lượng là Mỗi thuộc tính được đặc trưng Phân biệt hai khái niệm
một tập hợp không chỉ bởi giá trị của chỉ tiêu đo và đánh giá.
các thuộc tính chất lượng mà còn bởi hệ số trọng Đo là quá trình tìm trị số
của sản phẩm lượng. Hệ số này được xác định của chỉ tiêu chất lượng,
2
1
3
đặc biệt là các khi cần đánh giá tổng hợp chất biểu hiện giá trị tuyệt đối
thuộc tính thụ lượng sản phẩm, quá trình, hệ của tính chất đó theo đơn
cảm bởi người thống. vị đo thích hợp.
tiêu dùng – Độ chính xác của chỉ tiêu chất
được thể hiện Đánh giá một tính chất
lượng tổng hợp phụ thuộc giá trị nào đó là so sánh giá trị
bằng một hệ của chỉ tiêu hệ số trọng lượng.
thống các chỉ của chỉ tiêu chất lượng và
tiêu Phương pháp chuyên gia là chỉ tiêu được chọn làm
phương pháp được sử dụng phổ chuẩn. Chuẩn ở đây có
biến để xác định hệ số trọng thể là các tiêu chuẩn quốc
lượng tế
6
2.2 CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG
15
2.2.4. Phương pháp chuyên gia
PHƯƠNG PHÁP DELPHI PHƯƠNG PHÁP PATERNE
• Theo cách này, các chuyên gia • Theo cách này, các chuyên gia
đánh giá không được gặp gỡ, tiếp được tiếp xúc trao đổi với nhau, ý
xúc và trao đổi với nhau khi đánh kiến giám định của từng chuyên gia
giá. là cơ sở cấu thành ý kiến chung của
• Với hình thức này các kết quả đánh cả nhóm.
giá rất khách quan, nhưng chúng • Kết quả thu được trong cách này
có những giá trị hết sức tản mạn, cho những kết quả khá tập trung,
đòi hỏi phải có hệ thống xử lý số nhưng đôi khi thiếu tính khách
liệu tốt, mới cho kết quả cuối cùng quan.
chính xác 16
2.2.4. Phương pháp chuyên gia
• Mỗi chỉ tiêu chất lượng có mức độ ảnh hưởng
Quy trình đánh giá
đến chất lượng sản phẩm khác nhau. Do vậy cần
tính ra được mức độ quan trọng của từng yếu tố chất lượng bằng
ảnh hưởng đến chất lượng. phương pháp
chuyên gia
• Quá trình xác định trọng số theo phương
pháp chuyên gia:
Điều tra ý kiến của chuyên gia về thứ tự ưu
tiêu của các chỉ tiêu chất lượng
Tổng hợp các thứ tự đó theo từng nhóm
chuyên gia, cho điểm từng chỉ tiêu dựa vào các
thứ tự ưu tiên điều tra được
Tính các trọng số căn cứ vào điểm tầm quan
trọng của từng chỉ tiêu
Trong đó: Pi = điểm của từng yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng 17
2.2.4. Phương pháp chuyên gia
ƯU ĐIỂM NHƯỢC ĐIỂM
PP đơn giản trong việc tổ chức, có khả năng Mang tính chủ quan, kết quả đánh giá phụ
tìm ra tức thời các thông số vón không dễ thuộc nhiều vào phản ứng tự nhiên, kinh
dàng lượng hoá được. nghiệm và tâm trị của các chuyên gia
Quá trình xử lý ý kiến phức tạp khi các ý
Cho kết quả nhanh
kiến có tính mâu thuẫn, trái ngược cao
Có thể nhận xét, đánh giá các chỉ tiêu chất Đánh giá sai số và khoảng tin cậy gặp khó
lượng mang tính định tính mà máy móc thiết bị khăn khi chuyên gia đưa ra số liệu dự báo
không đo đạc được hoặc cơ sở lý luận không rõ ràng
Các yếu Mức độ đánh giá ưu tiên của 10 chuyên gia thứ n
TT tố ảnh
hưởng n=1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
1 A 3 1 2 1 1 2 1 2 1 1
2 B 4 2 1 1 2 1 1 1 2 1
3 C 5 4 5 2 3 2 4 3 4 2
4 D 3 4 5 4 2 5 5 1 3 5
5 E 1 2 2 2 1 4 3 4 3 4
6 F 2 3 3 3 2 1 2 5 1 2
Tính trọng số của từng yếu tố ảnh hưởng nếu:
a. Điểm 1: Quan trọng nhất và điểm 5 là ít quan trọng nhất.
b. Điểm 1: Ít quan trọng nhất và điểm 5 là quan trọng nhất. 19
Bài tập tính trọng số
Khảo sát về chất lượng xe gắn máy dưới 100cc cho kết quả sau:
STT Chỉ tiêu đánh giá Mức độ đánh giá ưu tiên của 10 chuyên gia thứ…
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
1 Hình dáng và màu sắc 6 8 5 7 9 7 6 4 8 3
2 Dịch vụ bảo hành 2 3 4 4 5 7 5 8 6 7
3 Chất lượng sử dụng 4 5 10 9 8 9 10 7 7 8
4 Tiêu hao nhiên liệu 9 1 5 6 6 7 6 4 8 3
5 Phụ tùng thay thế 7 9 6 8 5 8 6 10 10 5
6 Giá cả 4 5 2 3 4 10 9 8 4 5
7 Thủ tục đăng ký xe 5 6 6 9 1 9 10 7 7 8
Tính trọng số của từng yếu tố ảnh hưởng nếu:
a. Điểm 1: Quan trọng nhất và điểm 5 là ít quan trọng nhất.
b. Điểm 1: Ít quan trọng nhất và điểm 5 là quan trọng nhất. 20
2.2.5 Phương pháp chỉ số chất lượng
21
2.2.5 Phương pháp chỉ số chất lượng
2.2.5.1 Hệ số chất lượng (Ka)
• Theo TCVN ISO 9000:2015, “Chất lượng là mức độ của một tập hợp các đặc tính vốn có
của một sản phẩm, hệ thống hoặc quá trình thỏa mãn các yêu cầu của khách hàng và các
bên có liên quan”.
• Chất lượng là tổng thể những chi tiết, những đặc trưng của thực thể, thể hiện sự thỏa
mãn nhu cầu trong điều kiện nhất định. Chất lượng này được hình thành từ các chỉ tiêu,
các đặc trưng. Mỗi chỉ tiêu, mỗi đặc trưng có vai trò và tầm quan trọng khác nhau với sự
hình thành chất lượng.
• “Hệ số trọng lượng” hay “trọng số”: Qs = f(ci,vi)
22
2.2.5 Phương pháp chỉ số chất lượng
2.2.5.1 Hệ số chất lượng (Ka)
• Rất khó để xác định trực tiếp Qs. Có thể đo chất lượng bằng chỉ tiêu tổng
hợp gián tiếp là hệ số chất lượng K.
• Hệ số chất lượng K này được xác định theo nhiều cách tính khác nhau.
Tuy nhiên, thông thường nhất, hệ số chất lượng này được tính theo
phương pháp trung bình số học có trọng số:
23
2.2.5 Phương pháp chỉ số chất lượng
2.2.5.1 Hệ số chất lượng (Ka)
Xác định hệ số chất lượng của từng loại quạt biết khảo sát người tiêu dùng về chất lượng 5 loại
quạt cho kết quả trong bảng dưới nếu:
a) Điểm 1: tốt nhất và điểm 5: kém nhất.
b) Điểm 1: kém nhất và điểm 5: tốt nhất. 25
2.2.5 Phương pháp chỉ số chất lượng
2.2.5.2 Mức chất lượng (Mq)
• Là đặc tính tương đối của chất lượng thực thể.
• Đánh giá mức độ phù hợp của sản phẩm hay quá trình so với những yêu cầu đặt ra,
hoặc mong muốn của thị trường.
• Giúp cải tiến liên tục sản phẩm hay toàn bộ hệ thống.
• Nâng cao sự đáp ứng yêu cầu.
• Mức chất lượng hay mức độ hài lòng của khách hàng là sự so sánh giữa mức độ thực
tế đạt được của tổ chức với mức độ hài lòng tối đa. Tỷ số này luôn thỏa mãn quy định
0≤ Mq ≤1.
• Tùy theo những dữ liệu có thể thu thập được và mục đích đánh giá, có thể đánh
giá Mq theo 2 phương pháp:
Phương pháp vi phân: Là phương pháp đánh giá dựa trên việc sử dụng các chỉ tiêu
riêng lẻ
Phương pháp tổng hợp: Sử dụng khi các chỉ tiêu có mối quan hệ hàm số với nhau và
có trọng số đã được xác định. 26
2.2.5 Phương pháp chỉ số chất lượng
2.2.5.2 Mức chất lượng (Mq)
27
2.2.5 Phương pháp chỉ số chất lượng
2.2.5.2 Mức chất lượng (Mq)
28
2.2.5 Phương pháp chỉ số chất lượng
2.2.5.2 Mức chất lượng (Mq)
29
Bài tập tính xác định hệ số chất lượng
Số lần Yếu tố Yếu tố Yếu tố Yếu tố Yếu tố
TT Các yếu tố
lặp lại 1 2 3 4 5
Cty 1 7 6 9 7 6
1 Yếu tố gắn liền với quản trị 71
Cty 2 8 5 8 7 8
2 Yếu tố gắn liền với bán hàng 22
Cty 3 6 7 7 8 7
Yếu tố gắn liền với tiếp xúc
3 60
khách hàng Cty 4 7 6 7 7 9
32
2.2.5 Phương pháp chỉ số chất lượng
2.2.5.4 Chất lượng toàn phần của sản phẩm (Qt)
• Là mối tương
quan giữa lợi ích
do sản phẩm đã
cung cấp được
trong thời gian
sử dụng, so với
tổng chi phí cần
thiết đã bỏ ra để
khai thác và sử
dụng chúng. 33
2.2.5 Phương pháp chỉ số chất lượng
2.2.5.5 Hệ số hiệu suất sử dụng sản phẩm (Hsp)
• Tc và Qt : Là 2 chỉ tiêu chất lượng quan trọng, phản ánh trình độ công nghệ
và trình độ quản lý của doanh nghiệp.
• Về tính chất: Tc và Qt không có gì khác nhau.
• Ý nghĩa của Tc và Qt khác nhau do chúng được xác định tại các thời điểm
khác nhau.
• Nếu tính được Tc và Qt thì khi so sánh chúng với nhau, ta có thể biết được
hiệu suất sử dụng sản phẩm (H). Hiệu suất này phản ánh hiệu quả của
việc đầu tư, khai thác một sản phẩm, dịch vụ ra sao.
34
2.2.5 Phương pháp chỉ số chất lượng
2.2.5.5 Hệ số hiệu suất sử dụng sản phẩm (Hsp)
35
Bài tập tính trình độ chất lượng và hệ số hiệu suất sử dụng xe
Doanh nghiệp X chuyên sản xuất và tiêu thụ xe tải hạng trung với giá bán
75 triệu đồng/ chiếc. Các thông số thiết kế và tiêu thụ xe như sau:
Khi sử
STT Thông số Khi thiết kế
dụng
1 Trọng tải (tấn) 5 5
2 Hệ số sử dụng trung bình trọng tải 0,7 0,56
4 Chi phí sử dụng đến hết tuổi thọ (triệu đồng) 250 295
a) Xác định trình độ chất lượng và chất lượng toàn phần xe tải?
b) Xác định hệ số hiệu suất sử dụng xe?
36
2.2.6 Phương pháp phân hạng (Kph)
37
2.2.6 Phương pháp phân hạng (Kph)
• Trong sản xuất và tiêu dùng, ngoài yếu tố chất lượng cao, người
ta còn rất quan tâm đến tính đồng đều về chất lượng sản phẩm,
tính ổn định trong quy trình sản xuất.
• Để theo dõi và kiểm soát chỉ tiêu này, người ta đưa ra một chỉ tiêu
là hệ số phân hạng (Kph) và hệ số phân hạng thực tế (Ktt) của sản
phẩm.
• Qua việc xác định Kph, ta có thể đánh giá được về chất lượng,
cũng như trình độ quản lý, điều hành của một tổ chức.
38
2.2.6 Phương pháp phân hạng (Kph)
39
2.2.6 Phương pháp phân hạng (Kph)
40
BÀI TẬP VỀ NHÀ CHƯƠNG 2