ЕНТРОПИЈА И ВТОР ЗАКОН НА

ТЕРМОДИНАМИКАТА

Димески Блаже 1
 Прво да се потсетиме!

Спонтано -само од себе!

Кога ќе се отвори славината,

Некои процеси се одвиваат(течат) гасот спонтано ќе го исполни сиот
сами од себе, простор што му е даден на располагање

а при тоа да не е потребна

интервенција однадвор.

Обратниот процес не може

Димески Блаже да се случи сам од себе
Пример, спонтан абортус..

3
Насока на спонтано течење на
процесите

Димески Блаже
 Топлина
Топлината е пренос на енергија што произлегува
од топлинските разлики помеѓу системот и
околината

„тече“ спонтано од
повисоките T кон
пониски T
„протокот“
престанува при
топлинска
рамнотежа
Спонтан или неспонтан?

6
 Спонтани процеси
Процесите што се случуваат
во системот без пречки од
околината се нарекуваат
спонтани.
Во овие процеси,
внатрешната енергија на
системот секогаш се
намалува.
Енергијата се пренесува во
околината во форма на
топлина или работа.
Во спонтан процес, работата
се претвора во топлина. Ендотермните процеси,
исто така може да се одвиваат
спонтано.
7
 Спонтани процеси
Дисипација на енергијата

Спонтана промена кај топка што отскокнува, a нејзината енергија се

распределува како термално движење на атомите од подот. 8
Втор закон на термодинамиката
Дефиниција

Невозможно е да се случи спонтан процес, во кој

топлината се претвора во работа.
Само претворањето на работата во топлина може да
биде единствениот резултат на спонтан процес.
(Томсон)

9
 Неспонтани процеси
Процесите кои не
можат да се случат во Во кои системи може да се
системот без пречки појават неспонтани
процеси:
од околината се
нарекуваат Отворени
неспонтани. Затворени
Изолирани ?
Овие процеси бараат
пренос на енергија од
Наведете примери
околината во форма на за спонтани процеси!
топлина или работа.

→→
Спонтан
Треба работа
10
 Кој е поверојатен исход?

Првиот принцип ja користи внатрешната енергија за да се идентифицираат

дозволените промени;
Вториот принцип ја користи ентропијата за да ги препознае спонтаните 11
процеси.
Спонтано се збираат другарите
ко че извајш мастики

12
 Реверзибилни процеси
Ако по текот на процесот Работата направена во
системот и околината реверзибилен процес е
максимална.
можат да се вратат во
претходната состојба, работа
тогаш процесите се
нарекуваат реверзибилни.
Пример: проширување на гас
во сад без триење.
Во услови на триење, за да се
врати во претходната
состојба, потребно е да се
потроши работа, што ќе
доведе до промена на
енергијата на околината и топлина топлина
процесот ќе биде
неповратен.. 13
 Втор закон на термодинамиката
Дефиниција
Невозможно е да се
спроведе процес во кој
целата топлина
апсорбирана од Извор на топлина
околината целосно се
претвора во работа
(perpetuum mobile Топлина
Тек на
од втор вид). енергија
(Оствалд)

Двигател Работа

Келвин: Не е можен процес чиј единствен резултат е примањето на топлината од 14

топлински резервоар и нејзиното целосно претворање во работа.
 Неповратни процеси
При секое отскокнување дел од енергијата
Ако после процесот системите се претвора во термално движење на
и околината не можат да се атомите од подот, па таа енергија се
вратат во претходната расејува.
состојба без промени, тогаш
таквите процеси се
нарекуваат неповратни.
Во сите неповратни процеси,
работата се претвора во
топлина.
Во сите неповратни процеси,
термодинамичките
параметри (T, P) се
порамнети.
Системот оди во состојба на
рамнотежа. Пример: дисипација на енергија
во животната средина во форма
на термичко движење
15
(хаотична дисипација на енергија)
 Видови процеси
Име Дефиниција

Процесот што се одвива во системот

Спонтани без мешање од околината,тече сам од себе

Процесот кој бара

Неспонтани
интервенција од околината

Неповратни Процесот по кој системот и

околината не може да се вратат во својата поранешна
(иреверзибилни) состојба, непроменета

Повратни Процесот по кој системот и

околината се враќаат во својата првобитна
(реверзибилни)
состојба без промени во системот и околината
16
 Критериуми што ќе ни помогнат при
определувањето на спонтаноста на процесите
• Најпрво хемичарите предложиле дека спонтани процеси се оние
што одат во насока на намалување на енергијата(егзотермните
процеси)
• Логиката дека егзотермните реакции се спонтани, а ендотермните
не се спонтани може да се примени во многу случаи, но има
случаи кога и ендотермни процеси се спонтани!
• Значи мора да има и друг фактор!
• Тој друг фактор е термодинамичката величина наречена
ентропија; таа има математичка природа и тешко е да се создаде
едноставна физичка слика за неа;

Димески Блаже
Димески Блаже
 Покрај енергетскиот има и додатен критериум за
спонтано течење на процесите
Зголемување на ентропијата (Ѕ)-мерка за степенот на
неред во системот

Димески Блаже
Eдна секунда од ко че излези
професоро...

20
Ниска ентропија Голема ентропија

Вентилот е Вентилот е
отворен отворен
Вакуум Гас Гас Гас

Mалку веројатно Димески Блаже Moшне веројатно

Систем од четири молекули сместени во
два еднакви сада
Се гледа дека постои само еден начин да се сместат сите
молекули во левиот сад, четири различни начини да се
сместат три молекули во левиот сад и една во десниот и шест
начини да има по две молекули во секој сад.
Единаесетте можни начини на распределување на
молекулите се нарекуваат микросостојби и секое множество
на слични микросостојби се нарекува распределба.
Веројатноста за настанување на определена распределба
(состојба) зависи од бројот на начините (микросостојбите) со
кои таа може да се постигне.

Димески Блаже
 Се гледа дека распределбата III е најверојатна
бидејќи има шест микросостојби или шест начини
таа да се постигне; распределбата I е најневеројатна
бидејќи има само една микросостојба и затоа постои
само еден начин да се дојде до неа.

Димески Блаже
 Микросостојби
• Број на микросостојби = nx
• n = можни позиции
• x = број на молекули
Микросостојби
Микросостојби
 Пред и по отварањето на
славината

Со порастот на бројот на молекулите, тие сè порамномерно ќе бидат поделени меѓу

двата сада, бидејќи ваквата распределба има многу, многу повеќе микросостојби од
другите распределби.
 Eнтропија
• Мерка за неродот на еден систем
• Може да се зголеми со зголемување на бројот на начини на уредување
на компонентите.
• Објаснето со Болцмановата равенка: S = k lnW
 каде што S = ентропија на системот
 k = Болцманова константа
 W = број на можни аранжмани(микросостојби)
• Има врска со спонтани промени.
• Втор закон на термодинамиката: спонтаните процеси (оние кои се случуваат
природно без никакво надворешно влијание) се придружени со зголемување на
ентропијата на универзумот
• Апсолутните ентропии може да се одредат од Третиот закон на
термодинамиката: на нула степени Келвини, ентропијата на совршен кристал е
нула.
• Бидејќи постои оваа почетна точка, може да се измерат стандардните моларни
ентропии: промена на ентропијата за 1 мол чиста супстанца при притисок од 1
атм (обично 25°C)
 Предвидување на промени во ентропијата
• Зголемувањето на температурата доведува до поголема кинетичка
енергија на честичките што се движат, повеќе движење и оттаму
поголема S°.
• Преминувањето од цврста во течна па во гасовита (т.е. кон помалку
подредени системи) доведува до зголемување на S°.
• За спонтани промени, ΔS мора да биде поголема од нула. За негативни
вредности ΔS, процесот е спонтан во обратна насока.

Пример
Предвидете дали промената на ентропијата за следната реакција ќе биде
позитивна или негативна:
C3H8(g) + 5O2(g)  3CO2(g) + 4H2O(l)

6 молекули(g)  3 молекули(g) + 4 молекули(l)

Намалувањето на понесредениот гасен систем покажува дека промената

на ентропијата за реакцијата треба да биде негативна!
Од дадените информации, да се пресмета ΔS°за таа реакција!
S° (J / mol K)
CO2 213.7
H2O 69.9
C3H8 269.9
O2 205.0
ΔS°реакција = ΣS°продукти - ΣS°реактанти

= [(3 mol CO2)(S° oд CO2) + (4 mol H2O)(S° oд H2O)] –

[(1 mol C3H8)(S° oд C3H8) + (5 mol O2)(S° oд O2)]
= [(3 mol)(213.7 J/molK) + (4 mol)(69.9 J/molK)] –
[(1 mol)(269.9 J/molK) + (5 mol)(205.0 J/molK)]

= 641.1 J/K + 279.6 J/K – (269.9 J/K + 1025 J/K)

= 920.7 J/K – 1294.9 J/K
= -374.2 J/K
 Задача:
Од дадените информации, да се пресмета ΔS°за таа реакција!
2NO(g) + O2(g)  2NO2(g)

S° (J / mol K)

NO 210.65

O2 205.0

NO2 239.9

Одговор: мора да биде

негативна
ΔS° = -146.5 J/K
Важно:
Ентропиите на елементите и на соединенијата секогаш се позитивни (т.е. Sº > 0).
За разлика од нив, стандардните енталпии на формирање (ΔHºf ) на елементите во нивниот
стабилен облик се, по договор, земени дека се нула, додека за соединенијата тие може да
бидат позитивни или негативни.
 Ентропијата се зголемува при физички
процеси како што е растварање.

Голема ентропија
Мала ентропија
јоните на натриум и хлор
кристалот на готварска сол
се хидратизирани и се
е со голем степен на ред
распрснати низ растворувачот


Ентропија и температура

Градба на цврста
течна и гасовита
супстанца

Димески Блаже
Sцврста  Sтечна  Sгасовита
 Промени во Ентропијата

 Во принцип, ентропијата
се зголемува кога
 Гасови се формираат од
течности и цврсти
супстанци.
 Течности се формираат од
цврсти супстанци.
 Се зголемува бројот на
молекули на гас.
 Се зголемува количеството
на дадена супстанца. Димески Блаже
 Правила за ентропија
• Eнтропијата на гасна фаза е поголема од
ентропијата на течната или цврстата фаза на
истата супстанца
– I2(g) има поголема ентропија од I2(s)
• Поголеми и покомплексни структури имаат
поголема ентропија
– C2H6(g) има поголема ентропија од CH4(g)
• Aлотропски модификации – поголема
подреденост значи помала ентропија
– Дијамантот има пониска ентропија од графитот
 Важно !!!
За изолиран систем единствен критериум за
спонтано течење на процесите е зголемувањето на
ентропијата!

Ако системот не е изолиран (Р,Т=конст)

спонтано ќе течат процеси кои се придружени со
намалување на величината -Гибсова енергија,G!

G = H - TS
Димески Блаже
 Втор закон на термодинамиката
• Вториот закон на термодинамиката објаснува зошто
хемиските процеси се стремат да се одвиваат во една
насока.
• Врската меѓу ентропијата и спонтаноста на реакцијата е
дадена со Вториот закон на термодинамиката кој гласи:
Ентропијата на универзумот расте кај спонтаните
процеси, а не се менува кога е постигната рамнотежа на
процесот.
• Бидејќи, по договор, универзумот се состои од системот
и од неговата околина, промената на ентропијата на
универзумот (ΔSуниверзум) за кој било процес претставува
збир на промените на ентропиите на системот (ΔSсистем)
и на околината (ΔSоколина)
Димески Блаже
Втор закон на термодинамиката го проучува
разликувањето на двете класи процеси,
спонтаните и неспонтаните…

Келвин ( Lord Kelvin):

• Не е можен процес чиј
единствен резултат е
примањето на топлината
од топлински резервоар и
нејзино целосно
претворање во работа!!!
 Втор закон на термодинамиката
• Maтематички да се изразиме:
Спонтан процес:
Sуниверзум= Sсистем + Sоколина> 0
Динамичка рамнотежа:
Sуниверзум= Sсистем + Sоколина = 0
Ентропијата е мерка за случајноста на
системот или е мерка за енергија или хаос
во изолиран систем. Може да се смета
како квантитативен индекс кој го опишува
квалитетот на енергијата.Во меѓувреме,
има неколку фактори кои предизвикуваат
зголемување на ентропијата на
затворениот систем.
Прво, во затворен систем, додека масата
останува константна, постои размена на
топлина со околината. Оваа промена во
содржината на топлина создава
пореметување во системот со што се
зголемува ентропијата на системот.
Второ, може да се појават внатрешни
промени во движењата на молекулите на
системот. Ова доведува до нарушувања
кои дополнително предизвикуваат
неповратност во внатрешноста на
системот што резултира со зголемување
Сите промени во еден систем се случуваат на
начин на кој
НЕРЕДОТ во системите се зголемува !
(Втор принцип на термодинамиката)

Димески Блаже
Традицијата треба да се
почитува...

42
 Што значи тоа?
• За спонтан процес, Вториот закон на термодинамиката бара
ΔSунив. да биде поголем од нула, но не ограничува дали и
вредностите на ΔSсис. или на ΔSокол. треба да бидат такви.
• Значи, може една од двете, ΔSсис. или ΔSокол., да биде
негативна, но нивниот збир да биде поголем од нула.
• За процес во рамнотежа ΔSунив. е еднаква на нула. Во таков
случај ΔSсис. и ΔSокол. мора да бидат еднакви, но со спротивен
предзнак.
• Што ако за некој хипотетички процес се утврди дека ΔSунив. е
негативна?
• Дали тоа значи дека тој процес не е спонтан во дадената
насока? Не, туку дека ќе биде спонтан во спротивната
насока.
Димески Блаже
 Eнтропија (S):спонтани и
неспонтани реакции

∆Sреакција = ∑ ∆Sпродукти- ∑ ∆Sреактанти

∆S◦реакција = ∑ ∆S◦продукт- ∑ ∆S◦реактанти

Спонтаните реакции секогаш имаат

зголемување на ентропијата.
+ ∆S◦
реакција
 Eнтропија (S):
спонтани и неспонтани реакции
∆S◦реакција = ∑ ∆S◦продукти- ∑ ∆S◦реактанти

• Неспонтаните реакции обично имаат

намалување на ентропијата.
- ∆S◦реакција

Димески Блаже
Лесно е хаос да се направи...

46
 Eнтропија (S): спонтани
и неспонтани реакции
+ ∆S◦реакција
Не значи дека реакцијата ќе биде спонтана!
(а) Како што се зголемува температурата,
обично се зголемува и ентропијата (S).
∆Gреакција = ∆Hреакција -T∆Sреакција

Димески Блаже
 Општи правила
• Ако во реакцијата се создаваат повеќе молекули
гас отколку што се трошат, ΔSº е позитивно.
• Ако во реакцијата се намалува вкупниот број
молекули гас, ΔSº е негативно.
• Ако во реакцијата не се менува бројот на
молекули гас, тогаш ΔSº може да биде позитивно
или негативно, но бројната вредност ќе биде
релативно мала.
 Промени на ентропијата
во околината?
• Кога се одвива некој егзотермен процес, топлината пренесена
на околината го забрзува движењето на молекулите во неа.
• Како последица на тоа расте бројот на микросостојбите, а
расте и ентропијата на околината.
• Спротивно, при ендотермен процес системот одзема топлина
од околината и ентропијата на околината опаѓа бидејќи се
забавува движењето на молекулите.
• За процеси што се одвиваат на константен притисок
промената на топлината е еднаква на промената на
енталпијата на системот, ΔHсистем.
• Затоа и промената на ентропијата на околината, ΔSоколина, е
пропорционална на ΔНсистем.
Димески Блаже
 Промената на ентропијата при апсорбирање
на дадено количество топлина зависи и од
температурата
• Ако температурата на околината е висока, молекулите веќе
содржат прилично енергија.
• Затоа и топлината од егзотермен процес во системот ќе
има релативно мало влијание врз движењето на
молекулите, така што и зголемувањето на ентропијата на
околината ќе биде мало.
• Меѓутоа, при ниска температура на околината, со
додавање на исто количество топлина ќе настане
драстично зголемување на движењето на молекулите и
нормално, поголем пораст на ентропијата.

Димески Блаже
Ентропија на идеален гас

Не зависи од патеката...

51
 ∆ Sоколина

Протокот на топлина(const. P) = промена на

енталпијата = ∆ H

H
Ssurr = 
T

Димески Блаже
 Принцип на Каратеодори
• За директен процес: Во термодинамички систем,
Q=U + W1 може да има состојби кои не
• За обратен процес: можат да се постигнат по
U = W2 адијабатски (без пренос на
топлина)
U Процесот 2 е невозможен (од
Q>0
2 дефиницијата на вториот
U2 закон за термодинамика)
Се менува ентропијата:
S = f(Q)
1 Q=0
U1
Ѕ овозможува да се оцени дали при
спонтана промена може да се стигне до
некоја состојба, тргнувајќи од друга
Q = (W1 + W2) > 0 определена состојба. 53
 Ентропија

Ентропијата е функција на
нарушување во системот.
Вториот закон на
термодинамиката користи
ентропија за дефинирање на
спонтани процеси.
Спонтаниот процес е секогаш
придружен со дисипација на
енергија во околината и
зголемување на ентропијата.

Иреверзибилните процеси (пример ладењето до температурата на околината или

слободната експанзија на гасовите) се спонтани процеси кои, следствено, мора да
бидат придружени со пораст на вкупната ентропија.
Зависноста на ентропијата од топлината
за реверзибилни процеси
dQ  dU  dW
dQобр
рев
 nCV dT  PdV
dWобр
рев
 PdV

P nR RT
 dQобр
рев
 nCV dT  dV
T V V
dQобр nCV dT RT
 
рев
Делиме со Т: dV
T T VT
dQобр dQобр
 dS
рев
 nCV d ln T  nRd ln V
рев

T T
55
 Термодинамичка дефиниција на
ентропија
Како резултат на физички
или хемиски процес,
секогаш има промена во
ентропијата.
рев
Промената на
ентропијата покажува
колку енергија случајно
се троши во околината
во форма на топлина
(на одредена
температура).

Важи и за физичка и хемиска промена

56
 Спонтано течење на процеси
Некои процеси се одвиваат сами од себе, без потреба од нечие
дејствување.
Мразот се топи во чаша со леден чај на собна температура.
Челичен клинец рѓосува во контакт со кислород и водната пара во
воздухот.
Метален натриум и гасовит хлор реагираат бурно кога ќе дојдат
во контакт Обратно...
Водата не мрзне на собна температура.
Железниот оксид на рѓосаниот клинец не се претвора спонтано
во железо и кислород.
Цврстиот натриумхлорид не се разложува на метален натриум
и гасовит хлор
Заклучок:
Ако процесот е спонтан, обратниот процес не е
спонтан Димески Блаже
 Промена на ентропијата во неповратни
и реверзибилни процеси

Ентропијата е критериум за Ентропијата во изолиран

можноста и насоката на
процесите.
Ентропијата е критериум за
состојбата на термодинамичка
рамнотежа.
Во реверзибилна(рамнотежа)
процес:
систем секогаш се
зголемува за време на
спонтан процес.
Неповратен процес е
спонтан и затоа доведува
до зголемување на
ентропијата.

∆S = 0 ΔS  0

58
 Неравенство на Клаузиус
Ентропијата е критериум за dSобщ  0
опш
спонтана промена во системот:
dS  dSокр.среда  0
околина

dS  dSокр.среда
околина

За неповратен процес, ентропијата на

околината(средината) е:

dQ
За секој процес: dS 
T

За изолиран систем: dS  0
59
Примена на неравенството на Клаузиус
Пример 1.
Нерамнотежен адијабатски процес
За секој тип на спонтан процес, ентропијата
се зголемува.
dQ  0 dS  0
Топлината не се пренесува во околината:
dS общ  0
вкупно
dSокр .среда  0
околина

60
Примена на неравенството на Клаузиус

Пример 2. Неповратен изотермен процес

(Т = const)

dU  0 dQ  dW
ако гасот спонтано се прошири во вакуум:

dW  0 dS  0
dQ  0 dSокр.среда  0
околина

61
 Примена на неравенството на Клаузиус
Пример 3: Неповратно(иреверзибилно) ладење
Извор на енергија: ладилник: Извор на енергија

dQ dQ
dS   dS 
Thot Tcold
Вкупна промена на ентропијата:

dQ dQ 1 1
dS    dQ   
Tc Th  Tc Th 
 Th  Tc 
dS  dQ   Th  Tc

 c h 
T T dS  0
Ладилник
Заклучок: неповратно ладење 62
е спонтан процес!
 Втор закон на термодинамика

Невозможно е да се спроведе процес во кој

топлината се пренесува од ладно тело на
топло.
Само преносот на топлина од топло тело на
ладно може да биде единствениот резултат
на спонтан процес.
(Клаузиус)

63
 Пресметка на ентропија
Термодинамичка дефиниција на
ентропија:
Ентропијата на секоја состојба на ирев
системот во однос на која било
избрана состојба се одредува со:

Ентропијата е функција на ирев

состојба.

Затоа е можно да се пресмета

промената на ентропијата ирев
помеѓу почетната и крајната
состојба на системот.
64
Во термодинамиката ја изучуваме промената на состојбата на
еден систем, која се дефинира со вредностите на сите важни
макроскопски својства, како на пример, состав, енергија,
температура, притисок и волумен.
Енергијата, притисокот, волуменот и температурата велиме дека
се функции на состојбата – својства што се определени од
состојбата на системот, без разлика како е постигната таа
состојба.

Со други зборови, при промена на

2 состојбата на системот, вредноста
на промената на функцијата на
состојбата зависи само од почетната
и крајната состојба на системот, а не
како настанала промената.
1
 Промена на ентропијата во различни
процеси на идеален гас
T2 V2
nCV dT nR CV dT dV
S   dV S  n   nR 
T V T1
T V1
V

T2 V2
S  nCV ln  nR ln
T1 V1
CV  C P  R

TV P1
1 2

T2V1 P2
66
 Промена на ентропијата во изотермен
процес
2
1   
S   dQобр
ирев
Q U W
T1
T  const U  0 обр  Wирев
Qирев обр

обр  PdV
dWирев обр   PdV
Wирев

 V2  PV  nRT
V2
nRT
Wобр
ирев
 dV  nRT ln  
V1
V  V1  P
nRT
 V2   P1  V
S  nR ln   Или: S  nR ln  
 V1   P2  67
 Промена на ентропијата во изохорен
процес

dS 
dQ dW  0
dQ  dU  dW
T dU  dQ
dU
dS  dU  nCv dT
T

 T2   P2 
T2
dT
S  nCv   nCv ln    nCv ln  
T1
T  T1   P1  68
 Промена на ентропијата во изобарен
процес

dH
dH  dQ p dS 
T

dH  nC p dT

 T2   V2 
T2
dT
S  nC p   nC p ln    nC p ln  
T1
T  T1   V1 
69
Промена на ентропијата во адијабатски
процес

dU  dQ  dW

dQ
dS  dQ  0 dS  0
T

70
Промена на ентропијата за време на
фазна транзиција

Процеси:
Кристализација исп

Вриење
Испарување
топ
Топење
Кондензација
Сублимација
.... топ исп

71
 Правило на Трутон
ΔHm=ΔфпН
При постојан притисок: Q   фп H
 фп H
Изменување на моларна ентропија:  фп S 
Правило на Трутон Tфп

Егзотермен процес (  фп H  0): - кристализација

dS  0 - кондензација
- сублимација

Ендотермен процес (  фп H  0): - топење

dS  0 - испарување
72
- ...
Втор закон на термодинамиката

Зависност на
ентропијата
исп
од
температурата
топ
Промена на
ентропијата при
дифузија на гасови.
топ исп

73
 Зависност на ентропијата од
температурата
S (T ) T
P = const:
1 2
dQ
dS 
dQ
T

S (T1 )
dS  
T1
T
dQ  dH  C p dT

T2
Cp
S T2   S T1    dT C p  a  bT  cT 2  cT 2  ...
T1
T
S (T2 ) T2
Cp T2
Cp

S (T1 )
dS  
T1
T
dT S T2   S T1   
T
dT
T1

ако Cp = const:
 T2 
T2
dT
S T2   S T1   C p   S T1   C p ln   74
T1
T  T1 
 Зависност на ентропијата од
температурата
dQ V = const:
dS  dQ  dU  Cv dT
T
S (T2 ) T2 T2
Cv Cv
 dS   dT S T2   S T1    dT
S (T1 ) T1
T T1
T

T2
dT
Ако Cv = const: S T2   S T1   Cv
T T
1

 T2 
S T2   S T1   Cv ln  
 T1  75
Промена на ентропијата во сложен
процес

испарување

вриење исп

топ
течност

цврста гас

топ исп топ исп

76
 Промена на ентропијата при
дифузија на гасови

 V1  V2   V1  V2 
S1  n1R ln   S2  n2 R ln  
 V1   V2 
n2 V2
x2  
n1  n2 V1  V2
Xi – молска фракција

  V1  V2   V1  V2  
Sобщ  S1  S2  R  n1 ln    n2 ln    
вк
  V1   V2  
Sобщ   R  n1 ln x1  n2 ln x2 
вк 77
 Втор закон на термодинамиката

адиабата
Реверзибилни процеси: адиабата
Карноов циклус
Термални машини изотерма

изотерма

78
 Ентропијата е функција на состојба
Ентропијата не зависи од
патеката на процесот, туку
зависи од почетната и
крајната состојба на конечна
системот. состојба

Ентропијата на кружен процес

(циклус) е 0.
почетна
состојба

dQобр
 0
циклус

T
79
 Карноов циклус
1. Реверзибилна изотермна адијабата
експанзија од A до B при Th.
ΔS = Qh/Th. Qc 0 адијабата
2. Реверзибилна адијабатска
експанзија од B до C.
ΔS = 0. Th →Tc изотерма

3. Реверзибилна изотермна изотерма

компресија од C до D при Tc.
ΔS = Qc/Tc. Qc < 0
4. Реверзибилна адијабатска
компресија од D до A.
ΔS = 0. Tc →Th
80
Вкупна промена на ентропијата
Qh Qc
 dS  Th  Tc
 VD 
 VB  Qc  nRTc ln  
Qh  nRTh ln    VC 
 VA 
V T V T
A h
c
D c
c VCTcc  VBThc

VAVCThcTcc  VDVBThcTcc

VA VD

 VA  VB VC Qh Th
Qc  nRTc ln   
Qc Tc
 VB  81
 Примена на Карноовиот циклус
не се вклучени во
Секој реверзибилен процес може
пресметката
да се претстави како неколку
циклуси на Карно. Патиштата се
поништуваат во внатрешноста на
множеството циклуси и останува
само периметарот, апроксимација
што станува сè подобра, колку што
бројот на мали циклуси се
зголемува. Бидејќи промената на
ентропијата во секој циклус е нула,
интегралот од ентропијата по
периметарот е, исто така, нула

82
 Извор на енергија
Ефикасност на
топлинскиот мотор

двигател

Qh  Qc Qc
  1
Qh Qh

Th  Tc Tc
  1
Th Th
ладилник
83
 Теорема на Нернст

Сите идеални
Промената на кристали имаат
ентропијата во кој ентропија еднаква на
било физички или нула во T = 0.
хемиски процес има
тенденција на нула
ако температурата се
стреми кон нула:
ΔS → 0 при T → 0.

84
Трет закон на термодинамиката

Ако ентропијата на секој елемент во

неговата најстабилна состојба се земе дека
е нула при T = 0, тогаш секоја супстанца
има позитивна ентропија, која станува
нула при T = 0.

85
Ентропија на хемиска реакција
Стандардна ентропија на хемиска
реакција ΔS° -е разликата помеѓу збирот
на моларните ентропии на продуктите и
реактантите во стандардна
состојба(земајќи ги предвид
стехиометриските коефициенти):

продукти реактанти

86
 Пресметка на ентропија

Прeсметка

Галвански Хемиска
елемент реакција

реактанти продукти

продукти реактанти

87
 Критериум за спонтан процес
Неравенство на Клаузиус: • Во изолиран систем со постојан
dQ волумен и постојана внатрешна
dS  0 енергија, ентропијата се зголемува ако
T процесот е спонтан.
• Ако ентропијата и волуменот на
V, U = const: системот се константни, внатрешната
енергија се намалува во спонтан
dU процес.
dS  0
T • Ако ентропијата на системот е
dSU ,V  0 константна, тогаш мора да има
зголемување на ентропијата во
TdS  dU околината, што се постигнува со
намалување на енергијата на системот,
V, S = const: бидејќи енергијата на системот се
пренесува во околината во форма на
dU S ,V  0 топлина.
88
 Критериум за спонтан процес
Неравенство на Клаузиус: Ентропијата на системот при постојан
dQ притисок и при постојана енталпија
dS  0 се зголемува (додека нема промена
T на ентропијата во околината).
P, H = const: Ако ентропијата и притисокот на
системот се константни, тогаш
dH енталпијата на системот се
dS  0
T намалува (во овој случај,
dS H ,V  0 енталпијата во околината се
зголемува, што се постигнува со
зголемување на енергијата на
P, S = const: системот, бидејќи енергијата на
TdS  dH системот е се пренесува од
околината во системот во форма на
dH S , P  0 топлина.)

89
 Повеќе за ова во следната презентација
„Термодинамика на максимална ентропија“

90
Да ја видиме целата слика..

91
Твит на денот
• Кога Kanye West би
соработувал со
ИКЕА

92
Твит на денот

93
Мисла на денот

94